Old/New Testament

Nagplano si Saul sa Pagpatay Kang David

19 Unya, gisugo ni Saul si Jonatan ug ang tanan niyang alagad nga patyon si David. Apan gimahal gayod ni Jonatan si David, ² busa gipahimangnoan niya si David. Miingon siya, “Nangita ug higayon ang akong amahan sa pagpatay kanimo, busa magbantay ka gayod. Ugma sa buntag, tago sa usa ka dapit sa uma, ug ayaw pagbiya didto. ³ Dad-on ko didto ang akong amahan ug pakigsultihan ko siya bahin kanimo. Unya sultihan ko ikaw kon unsay akong masayran.”

⁴ Busa pagkabuntag gidala ni Jonatan si Saul didto sa uma, ug gidayeg ni Jonatan si David ngadto sa iyang amahan. Unya miingon siya, “Amahan ko^[a], ayaw pasipad-i si David nga imong alagad. Wala man siya makasala batok kanimo. Nakahimo pa gani siyag dakong kaayohan alang kanimo. ⁵ Gisugal niya ang iyang kinabuhi sa dihang gipatay niya ang Filistihanon nga si Goliat, ug gipadaog sa Ginoo ang tibuok Israel. Nakita mo kini ug nalipay ka. Nganong buot mong patyon ang usa ka inosenteng tawo, sama kang David, sa walay igong hinungdan?”

⁶ Namati si Saul kang Jonatan ug nanaad siya sa buhi nga Ginoo nga dili niya ipapatay si David. ⁷ Pagkahuman gitawag ni Jonatan si David ug gisultihan sa tanan nilang gipanagsultihan ni Saul. Unya gidala niya si David ngadto kang Saul, ug nagaalagad si David pagbalik kang Saul sama sa milabay nga mga adlaw.

⁸ Naggira na usab ang mga Filistihanon ug mga Israelinhon, ug gipangulohan ni David ang iyang mga tawo sa pagpakiggira. Labihan gayod ka kusgan ang puwersa ni David, busa nanagan ang mga Filistihanon.

⁹ Usa niana ka higayon, gigamhan si Saul sa daotang espiritu nga gipadala sa Ginoo. Naglingkod siya niadtong tungora didto sa iyang balay ug nagkupot sa iyang bangkaw. Ug samtang nagatukar si David sa harpa, ¹⁰ nagtinguha si Saul nga ipapilit si David sa dingding pinaagi sa pagbangkaw kaniya, apan nakalikay si David. Ug miikyas si David niadtong gabhiona.

¹¹ Unya nagpadala si Saul ug mga tawo aron bantayan ang balay ni David ug patyon kini pagkabuntag. Apan gipahimangnoan si David ni Mical nga iyang asawa, “Kon dili ka moikyas karong gabhiona, ugma patyon ka.” ¹² Busa gitabangan ni Mical si David nga makakanaog agi sa bintana, ug miikyas si David. ¹³ Unya mikuha si Mical ug rebulto sa dios-dios ug gipahigda sa higdaanan. Gihabolan niya kini ug gibutangan ug balhibo sa kanding ang ulo. ¹⁴ Pag-abot sa mga tawo nga gipadala ni Saul sa pagdakop kang David, giingnan sila ni Mical nga nagsakit si David. ¹⁵ Sa dihang gisulti nila kini kang Saul, gipabalik sila ni Saul aron sila mismo ang motan-aw kang David. Giingnan niya sila, “Dad-a ninyo siya dinhi kanako nga nagahigda sa iyang higdaanan aron ako siyang patyon.” ¹⁶ Apan sa pagsulod nila sa balay ni David, nadiskobrehan nila nga ang nagahigda rebulto diay nga gibutangan ug balhibo sa kanding ang ulo.

¹⁷ Miingon si Saul kang Mical, “Nganong gilimbongan mo ako ug gipaikyas mo ang akong kaaway?” Mitubag si Mical, “Miingon siya kanako nga patyon ako niya kon dili ko siya tabangan nga makaikyas.”

¹⁸ Busa nakaikyas si David ug miadto kini kang Samuel didto sa Rama, ug gisultihan niya si Samuel sa tanang gihimo ni Saul kaniya. Unya miadto sila ni Samuel sa Nayot ug didto nagpuyo.

¹⁹ May nakabalita kang Saul nga si David atua sa Nayot sa Rama. ²⁰ Busa nagpadala siyag mga tawo aron sa pagdakop kang David. Apan sa pag-abot nila didto, nakita nila ang grupo sa mga propeta nga nagasulti sa mensahe sa Dios, ug si Samuel ang nangulo kanila. Unya gigamhan sa Espiritu sa Dios ang mga tawo ni Saul ug nagsulti usab sila sa mensahe sa Dios. ²¹ Sa dihang nadunggan ni Saul ang nahitabo, nagpadala na usab siyag dugang nga mga tawo aron sa pagdakop kang David, apan misulti usab sila sa mensahe sa Dios. Nagpadala pa gayod si Saul ug mga tawo sa ikatulong higayon, ug nagsulti gihapon kini sila sa mensahe sa Dios. ²² Sa kaulahian si Saul na gayod mismo ang miadto sa Rama. Sa pag-abot niya didto sa dakong bangag nga pundohanan ug tubig sa Secu, nangutana siya kon hain si Samuel ug si David. Gisultihan siya nga atua didto sa Nayot. ²³ Apan samtang nagpaingon siya didto, gigamhan usab siya sa Espiritu sa Dios ug misulti sa mensahe sa Dios hangtod nga nakaabot siya sa Nayot. ²⁴ Gihubo niya ang iyang bisti ug misulti sa mensahe sa Dios atubangan ni Samuel. Mihigda siya didto nga walay bisti tibuok adlaw ug gabii. Mao kini ang hinungdan sa panultihon nga, “Nahimo na ba usab nga usa ka propeta si Saul?”

Si David ug si Jonatan

20 Unya, miikyas si David gikan sa Nayot sa Rama ug miadto kang Jonatan ug nangutana, “Unsa ba ang sala nga akong nahimo ngadto sa imong amahan nga buot man niya akong patyon?” ² Mitubag si Jonatan, “Dili mahimo nga ila kang patyon! Walay himuon ang akong amahan nga dili niya ipahibalo kanako, mahinungdanon man kini o dili. Kon nagtinguha gayod siya sa pagpatay kanimo, gipahibalo unta niya kanako. Busa dili kana tinuod!” ³ Apan miingon si David, “Nahibalo ang imong amahan nga maayo ka kanako, busa gihunahuna niya nga mas maayo nga dili ka pahibaloon sa iyang plano sa pagpatay kanako kay tingalig maguol ka. Apan ipanumpa ko gayod kanimo, sa atubangan sa buhi nga Ginoo ug kanimo, nga anaa ako sa kakuyaw.” ⁴ Miingon si Jonatan, “Himuon ko ang bisan unsa nga ipahimo mo kanako.” ⁵ Busa miingon si David, “Ugma Pista sa Pagsugod sa Bulan, ug kinahanglang mokaon ako uban sa imong amahan. Apan tugoti ako nga molakaw ug motago sa uma hangtod sa gabii sa ikatulong adlaw. ⁶ Kon pangitaon ako sa imong amahan, sultihi siya nga nananghid ako kanimo nga mopauli sa amo sa Betlehem aron ikauban ko ang tibuok kong panimalay sa ilang paghalad nga ginahimo matag tuig. ⁷ Kon moingon siya nga walay kaso, dili ako mabalaka. Apan kon masuko siya, sigurado gayod nga may tuyo siyang patyon ako. ⁸ Kon mahimo, tabangi ako ingon nga pagpamatuod sa imong gipanumpa kanako atubangan sa Ginoo. Apan kon nakasala gayod ako, ikaw na mismo ang mopatay kanako. Nganong itugyan mo pa ako sa imong amahan?” ⁹ Mitubag si Jonatan, “Dili kana mahitabo! Kon makasiguro ako nga ang akong amahan may tinguha sa pagpatay kanimo, ipahibalo ko gayod kini kanimo.” ¹⁰ Nangutana si David, “Kinsa ang mosugilon kanako kon masayran mo nga nasuko ang imong amahan kanako?” ¹¹ Miingon si Jonatan, “Dali! Mangadto kita sa uma.” Busa milakaw sila.

¹² Miingon si Jonatan kang David, “Nagasaad ako sa Ginoo, ang Dios sa Israel, nga sa sama niining orasa ugma o sa sunod nga adlaw, makigsulti ako sa akong amahan. Ug kon wala siya masuko kanimo, pahibaloon ko ikaw. ¹³ Apan kon gusto gayod sa akong amahan nga patyon ka, unya dili ko ikaw pahibaloon aron makaikyas ka, hinaut nga silotan ako sa Ginoo sa labihan gayod. Karon, hinaut nga ubanan ka sa Ginoo sama sa iyang pag-uban kaniadto sa akong amahan. ¹⁴ Ug hinaut nga samtang buhi pa ako, ipakita mo ang imong pagmahal kanako sama sa pagmahal sa Ginoo kanato. Ug kon patay na ako, ¹⁵ ipadayon mo gihapon ang imong paghigugma sa akong pamilya, bisan patyon pa sa Ginoo ang tanan mong kaaway.”

¹⁶ Busa naghimo si Jonatan ug kasabotan sa panimalay ni David, ug miingon siya, “Hinaut nga ikaw ug ang imong mga kaliwat ipalaglag sa Ginoo sa imong mga kaaway kon dili mo tumanon ang atong kasabotan.” ¹⁷ Gipasaad pag-usab ni Jonatan si David sa pagmahal kaniya, tungod kay gimahal gayod niya si David sama sa pagmahal niya sa iyang kaugalingon.

¹⁸ Unya miingon si Jonatan kang David, “Ugma Pista sa Pagsugod sa Bulan, ug mahibaloan gayod nga wala ka didto kay mabakante ang imong lingkoranan. ¹⁹ Sunod adlaw, inigkagabii na, adto sa uma nga imong gitagoan kaniadto. Paghulat didto sa may bato sa Ezel. ²⁰ Unya mopana ako makatulo sa kilid sa bato nga morag may gipana gayod ako. ²¹ Unya akong padaganon ang usa ka bata ug ipapangita kaniya ang mga pana. Kon moingon ako kaniya nga anaa ang mga pana sa tapad niya, ug kuhaon niya kini ug dad-on kanako, gawas dayon. Kay ipasalig ko gayod kanimo sa atubangan sa buhi nga Ginoo, nga wala kay angayng kahadlokan nga katalagman. ²² Apan kon moingon ako sa bata nga ang mga pana atua pa sa unahan, nagakahulogan kana nga kinahanglan magpahilayo ka kay paikyason ka sa Ginoo. ²³ Ug bahin sa atong gipanumpaan, hinumdomi nga ang Ginoo mao ang atong saksi sa walay kataposan.”

²⁴ Busa mitago si David sa uma. Ug sa dihang miabot ang adlaw sa Pista sa Pagsugod sa Bulan, milingkod si Haring Saul aron mokaon. ²⁵ Didto siya milingkod sa iyang naandan nga dapit duol sa dingding. Si Jonatan naglingkod atbang kaniya, ug si Abner sa tapad ni Saul. Apan ang lingkoranan ni David bakante. ²⁶ Walay gisulti si Saul mahitungod kang David niadtong adlawa kay naghunahuna siya nga tingalig may nahimo si David nga nakapahugaw kaniya, busa dili siya takos sa pag-apil sa pista.

²⁷ Apan nianang sunod nga adlaw, ang ikaduhang adlaw sa bulan, bakante gihapon ang lingkoranan ni David. Busa nangutana si Saul kang Jonatan, “Nganong wala moanhi dinhi kagahapon ug karong adlawa si David nga anak ni Jesse aron mokaon?” ²⁸ Mitubag si Jonatan, “Nananghid si David kanako nga mopauli siya sa Betlehem. ²⁹ Kay miingon kuno ang iyang igsoon nga kinahanglan mouban gayod siya sa ilang pamilya sa paghalad, ug gusto niyang makita ang iyang mga igsoon. Mao kana nga dili ninyo siya kauban sa pagpangaon.” ³⁰ Nasuko pag-ayo si Saul kang Jonatan. Miingon siya, “Masupilon ka nga anak! Nahibalo ako nga gilabanan mo si David. Gipakaulawan mo ang imong kaugalingon ug ang imong inahan. ³¹ Samtang buhi si David, dili ka gayod mahimong hari. Karon, ipakuha siya ug dad-a dinhi kanako, kay kinahanglan mamatay siya.” ³² Nangutana si Jonatan, “Nganong kinahanglan man gayod siyang mamatay? Unsa ba ang iyang nahimo?” ³³ Apan gibangkaw siya sa iyang amahan aron patyon. Busa nahibaloan niya nga desidido gayod ang iyang amahan sa pagpatay kang David. ³⁴ Mibiya si Jonatan sa lamisa nga labihang sukoa. Wala siya mokaon niadtong adlawa kay naguol siya tungod sa makauulaw nga pagtagad sa iyang amahan kang David.

³⁵ Pagkabuntag, miadto si Jonatan sa uma aron makigkita kang David. May kauban siyang batang lalaki. ³⁶ Miingon siya sa bata, “Dagan ug pangitaa ang mga pana nga akong ipana.” Busa sa dihang midagan ang bata, mipana si Jonatan sa unahan sa bata. ^37-38 Pag-abot sa bata sa gitugpahan sa pana, misinggit si Jonatan, “Atua pa sa unahan nimo ang mga pana. Agpas, kuhaa dayon!” Gipunit sa bata ang pana ug mibalik ngadto kang Jonatan nga iyang agalon. ³⁹ Wala gayoy kalibotan ang bata kon unsa ang kahulogan niadto. Si Jonatan lang gayod ug si David ang nahibalo. ⁴⁰ Unya gihatag ni Jonatan ang iyang pana sa bata ug giingnan, “Dad-a kini ug balik didto sa lungsod.”

⁴¹ Sa dihang nakalakaw na ang bata, migawas si David sa bato nga iyang gitagoan, ug miluhod siya sa atubangan ni Jonatan ug miyukbo sa makatulo agig pagtahod kaniya. Unya naggaksanay^[b] sila ug nanghilak. Labihan gayod ang paghilak ni David. ⁴² Unya miingon si Jonatan kang David, “Sige, maayo nga paglakaw. Ug hinaut nga tabangan kita sa Ginoo nga dili mapakyas sa atong gipanumpaan kaniya ingon nga managhigala hangtod sa atong mga kaliwat.” Unya milakaw si David, ug si Jonatan mibalik sa lungsod.

Miadto si David sa Nob

21 Unya, miadto si David kang Ahimelec nga pari sa Nob. Nagkurog sa kahadlok si Ahimelec sa dihang nakita niya si David. Nangutana si Ahimelec, “Nganong nagainusara ka lang?” ² Mitubag si David, “May misyon ako dinhi gikan sa hari, ug giingnan niya ako nga dili gayod ako mosulti bahin niini nga misyon. Kon bahin sa akong mga tawo, giingnan ko sila nga magkita lang kami sa usa ka dapit. ³ May pagkaon ka ba diha? Palihog hatagi ako ug lima ka buok pan o bisan unsay anaa nga makaon.” ⁴ Mitubag ang pari, “Wala akoy ordinaryong pan, apan may pan dinhi nga hinalad. Ihatag ko kini kon ikaw ug ang imong mga tawo wala makigdulog ug babaye niining ulahing mga adlaw.” ⁵ Mitubag si David, “Dili kami makigdulog ug babaye kon may misyon kami. Bisan ordinaryo lang nga misyon ang among adtoan kinahanglang manghinlo kami. Unsa pa kaha niini nga misyon!” ⁶ Busa tungod kay walay ordinaryo nga pan, gihatag sa pari kaniya ang pan nga hinalad diha atubangan sa Ginoo. Gikuha kini gikan sa balaan nga lamisa ug giilisdan dayon ug bag-ong pan nianang adlawa.

⁷ Naatol nga niadtong adlawa didto ang sulugoon ni Saul nga si Doeg nga taga-Edom. Siya ang pangulo sa mga magbalantay sa mananap ni Saul. Tua siya didto kay may panaad siya sa Ginoo.

⁸ Nangutana si David kang Ahimelec, “May espada ka ba o bangkaw dinhi? Wala ako makadala sa akong espada o sa bisan unsa nga armas tungod kay dinalian ang sugo sa hari.” ⁹ Mitubag ang pari, “Ania dinhi ang espada ni Goliat nga Filistihanon nga imong gipatay sa kapatagan sa Elah. Giputos kini ug panapton luyo sa efod. Kuhaa kon gusto mo, kay wala nay lain pang armas dinhi.” Miingon si David, “Ihatag kana kanako. Wala nay espada nga sama niana.”

¹⁰ Busa mipahilayo si David kang Saul ug miadto kang Akish nga hari sa Gat. ¹¹ Miingon ang mga opisyal ni Akish kaniya, “Dili ba si David kini nga hari sa Israel? Dili ba siya ang gipasidunggan sa mga babaye samtang nagasayaw sila ug nagaawit, ‘Linibo ang napatay ni Saul, apan ang kang David tinag-pulo ka libo’?”

¹² Gihunahuna ni David ang ilang gisulti, ug nahadlok siya pag-ayo kang Akish nga hari sa Gat. ¹³ Busa nagpabuang-buang si David samtang didto siya sa Gat. Gikuriskurisan niya ang mga pultahan sa lungsod, ug gipatulo niya ang iyang laway sa iyang balbas. ¹⁴ Busa miingon si Akish sa iyang mga opisyal, “Tan-awa ninyo! Buang kanang tawhana! Nganong gidala ninyo siya dinhi kanako? ¹⁵ Daghan na ang buang dinhi! Nganong gidala pa ninyo siya sa akong balay aron magbinuang sa akong atubangan?”

Nangayo ug Milagro ang mga Tawo

(Mat. 12:38-42)

²⁹ Samtang nagkadugang pa gayod ang gidaghanon sa mga tawo nga nagtigom didto kang Jesus, miingon siya, “Pagkadaotan gayod sa mga tawo niining panahona. Nangayo sila ug milagro.^[a] Apan walay milagro nga ipakita kanila gawas sa milagro nga nahitabo kang Jonas. ³⁰ Ingon nga si Jonas nahimong ilhanan sa mga taga-Nineve, ang mahitabo kanako nga Anak sa Tawo mahimong ilhanan usab sa mga tawo niining panahona. ³¹ Sa adlaw sa paghukom mabanhaw ang Rayna sa Habagatan^[b] uban sa mga tawo niining panahona ug basulon niya sila. Kay gikan pa siya sa layo kaayo nga dapit aron sa pagpaminaw sa kaalam ni Haring Solomon. Karon, ania na dinhi ang labaw pa kang Solomon, apan wala kamo modawat sa iyang gipanudlo. ³² Sa adlaw sa paghukom, ang mga taga-Nineve mabanhaw usab kauban sa mga tawo niining panahona ug basulon usab nila sila. Kay sa pagkadungog sa mga taga-Nineve niadtong wali ni Jonas, naghinulsol sila. Unya ania na dinhi ang labaw pa kay kang Jonas, apan wala kamo modawat sa iyang gipanudlo.”

Ang Suga nga Ania Kanato

(Mat. 5:15; 6:22-23)

³³ Miingon pa gayod si Jesus, “Walay tawo nga magdagkot ug suga aron tagoan o takloban lang dayon ug gantangan. Ibutang hinuon niya kini sa tungtonganan aron mahayagan ang mga mosulod. ³⁴ Ang atong mata mao ang suga sa atong lawas. Kon hayag ang imong panan-aw, hayag usab ang tibuok mong lawas. Apan kon ngitngit ang imong panan-aw, ngitngit usab ang tibuok mong lawas. ³⁵ Busa siguroha nga nahayagan ka gayod, kay basin ug ang imong giingon nga hayag ngitngit diay. ³⁶ Ug kon ang imong tibuok nga lawas nahayagan ug wala gayoy bahin nga nangitngitan, mohayag gayod ang tanan nga bahin, sama sa pagsiga sa suga diha kanimo.”

Ang mga Gipangsulti ni Jesus Batok sa mga Pariseo ug sa mga Magtutudlo sa Kasugoan

(Mat. 23:1-36; Mar. 12:38-40)

³⁷ Pagkahuman ug sulti ni Jesus, may usa ka Pariseo nga midapit kaniya nga mokaon didto sa iyang balay. Busa miuban si Jesus kaniya ug nangaon sila didto. ³⁸ Natingala ang Pariseo sa dihang nakita niya nga wala manghunaw si Jesus sa wala pa siya mokaon sumala sa ilang nabatasan. ³⁹ Busa misulti ang Ginoo kaniya, “Kamong mga Pariseo naghugas sa gawas lang nga bahin sa tasa ug plato, apan ang sulod ninyo puno sa kadalo ug kadaotan. ⁴⁰ Mga buang-buang! Dili ba ang Dios nga naghimo sa gawas mao usab ang naghimo sa sulod? ⁴¹ Busa aron mahinloan kamo, kaloy-i ninyo ang mga kabos ug ayaw idalo kanila ang ilang mga gikinahanglan.

⁴² “Alaot kamong mga Pariseo! Gihatag ninyo ang inyong ikapulo bisan pa ang gikan sa inyong mga lamas, apan wala ninyo hatagig pagtagad ang paghimo ug matarong ngadto sa inyong isigka-tawo ug ang paghigugma sa Dios. Kinahanglan nga himuon ninyo kini nga walay pagpasagad sa paghatag sa inyong ikapulo.

⁴³ “Alaot kamong mga Pariseo! Kay kon anaa kamo sa mga simbahan, gusto gayod ninyo nga molingkod sa mga lingkoranan nga alang sa mga pinasidunggan. Ug sa mga dapit nga daghan ang mga tawo, gusto gayod ninyo nga timbayaon kamo ug tahoron. ⁴⁴ Alaot kamo! Sama kamo sa lubnganan nga walay timailhan nga tamakan lang sa mga tawo nga wala makahibalo nga lubnganan diay kadto.”^[c]

⁴⁵ Unya miingon ang usa ka magtutudlo sa Kasugoan, “Magtutudlo, sa imong gisulti giinsulto mo kami.” ⁴⁶ Mitubag si Jesus, “Kamo nga mga magtutudlo sa Kasugoan, alaot usab kamo! Tungod kay gipabug-atan ninyo ang mga tawo sa daghang mga tulumanon nga gidugang ninyo sa Kasugoan, apan kamo mismo wala gani magtuman niini. ⁴⁷ Alaot kamo! Nagpahimo kamo ug mga lubnganan sa mga propeta nga gipamatay sa inyong mga katigulangan. ⁴⁸ Busa kamo mismo nagpamatuod ug miuyon sa ilang mga gibuhat. Kay sila ang nagpatay sa mga propeta ug kamo ang nagpahimo sa ilang mga lubnganan. ⁴⁹ Mao gani nga sumala sa kaalam sa Dios nagaingon siya, ‘Magpadala ako kanila ug mga propeta ug mga apostoles; ang uban sa akong ipadala ilang patyon, ug ang uban ilang lutoson.’ ⁵⁰ Busa kamong mga tawo niining panahona pagasilotan usab sa Dios tungod sa ilang pagpatay sa mga propeta niadtong unang panahon, gikan pa sa pagbuhat sa kalibotan— ⁵¹ gikan kang Abel hangtod kang Zacarias nga gipatay didto sa dapit nga gitaliwad-an sa halaran^[d] ug sa Templo. Oo, sultihan ko kamo, kamong mga tawo niining panahona silotan gayod tungod sa ilang mga gihimo kaniadto.

⁵² “Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan! Kay gitagoan ninyo ang yabi sa pagsabot sa kamatuoran. Dili lang nga wala kamo magsunod sa kamatuoran, kondili gibabagan pa ninyo ang uban nga gustong mosunod.”

⁵³ Sa dihang mipahawa na si Jesus sa balay, ang mga magtutudlo sa Kasugoan ug ang mga Pariseo nagsugod na sa pagdumot kaniya. Kanunay silang mangutana kaniya sa bisan unsa ⁵⁴ aron lang sa pagbitik kaniya pinaagi sa iyang ipanulti.