M’Cheyne Bible Reading Plan

2 Gani natapos tuga sang Dios ang kalangitan, ang kalibutan, kag ang tanan nga ara sa ila. ² Natapos niya ini sa sulod sang anom ka adlaw, kag sa ikapito nga adlaw nagpahuway siya sa tanan niya nga obra. ³ Ginbendisyunan niya ang ikapito nga adlaw kag ginkabig niya nga isa ka pinasahi nga adlaw, tungod kay sa sina nga adlaw nagpahuway siya matapos niya tuga ang tanan. ⁴ Amo ini ang estorya parte sa pagtuga sang kalangitan kag sang kalibutan.

Si Adan kag si Eva

Sang paghimo sang Ginoong Dios sang kalibutan kag sang kalangitan, ⁵ wala pa sa kalibutan ang mga ginakultibar nga mga tanom sa latagon, kay wala pa niya pagpaulana kag wala sing tawo nga magaatipan sang duta. ⁶ Pero bisan wala sing ulan, ang mga tuburan sa kalibutan amo ang nagapabasa sa duta.

⁷ Dayon ginhimo sang Ginoong Dios ang tawo halin sa duta. Ginhuypan niya sa ilong ang tawo sang ginhawa nga nagahatag sang kabuhi. Gani ang tawo nangin buhi nga tinuga.

⁸ Dayon naghimo ang Ginoong Dios sang katamnan sa Eden, sa sidlangan^[a] dampi, kag didto niya ginpaestar ang tawo nga iya ginhimo. ⁹ Kag ginpatubo sang Ginoong Dios ang tanan nga klase sang mga kahoy nga manami tulukon kag ang ila mga bunga manamit kaunon. Sa tunga sang katamnan may kahoy didto nga nagahatag sang kabuhi, kag may kahoy man didto nga nagahatag sang ihibalo kon ano ang maayo kag ang malain.

¹⁰ Sa Eden may suba nga nagailig, nga amo ang nagahatag sang tubig sa katamnan. Nagsanga ini sa apat ka suba. ¹¹ Ang ngalan sang premiro nga suba amo ang Pishon. Nagailig ini sa bug-os nga duta sang Havila, nga sa diin may mga bulawan. ¹² Puro gid ang mga bulawan didto. Kag makita man didto ang malahalon nga pahamot nga bediliyum, kag ang malahalon nga bato nga onix. ¹³ Ang ngalan sang ikaduha nga suba amo ang Gihon. Nagailig ini sa bug-os nga duta sang Cush. ¹⁴ Ang ngalan sang ikatatlo nga suba amo ang Tigris. Nagailig ini sa sidlangan sang Asiria. Kag ang ikaapat nga suba amo ang Eufrates.

¹⁵ Ginpaestar sang Ginoong Dios sa katamnan sang Eden ang tawo nga iya ginhimo agod mag-atipan sini. ¹⁶ Kag ginsilingan niya siya, “Makakaon ka sang bunga sang bisan ano nga kahoy sa katamnan, ¹⁷ luwas lang sang bunga sang kahoy nga nagahatag sang ihibalo kon ano ang maayo kag ang malain. Kay sa tion nga kaunon mo ini, sigurado gid nga mapatay ka.”

¹⁸ Dayon nagsiling ang Ginoong Dios, “Indi maayo nga nagaisahanon lang ang tawo, gani himuan ko siya sang kaupod nga magabulig sa iya kag bagay sa iya.” ¹⁹ Ginhimo sang Ginoong Dios halin sa duta ang tanan nga klase sang mga sapat nga nagaestar sa duta pati ang tanan nga klase sang mga sapat nga nagalupad. Dayon gindala niya sila didto sa tawo agod tan-awon kon ano ang ipangalan niya sa ila. Kag kon ano ang tawag sang tawo sa ila amo na ina ang ila mga ngalan. ²⁰ Gani gin-ngalanan sang tawo ang mga sapat nga nagaestar sa duta pati ang mga sapat nga nagalupad. Pero wala gid sing bisan isa sa ila nga bagay nga mangin kaupod niya nga magabulig sa iya. ²¹ Gani ginpatulog sang Ginoong Dios ang tawo sing mahamuok gid. Kag samtang nagakatulog siya, ginkuha sang Ginoong Dios ang isa niya ka gusok kag ginkipot dayon ang ginkuhaan sini. ²² Ang gusok nga ginkuha sang Ginoong Dios sa lalaki ginhimo niya nga babayi, kag gindala niya siya sa lalaki. ²³ Dayon nagsiling ang lalaki,

²⁴ Amo ina ang rason nga bayaan sang lalaki ang iya amay kag iloy kag mag-upod sa iya asawa, kag sila nga duha mangin isa.

²⁵ Sadto nga tion, bisan hublas sila nga duha, wala sila mahuya.

Ginsimba si Jesus sang mga Lalaki nga Halin sa Sidlangan

2 Natawo si Jesus sa Betlehem nga sakop sang Judea sang panahon nga si Herodes ang hari. May nag-abot nga mga tawo sa Jerusalem halin sa sidlangan nga nagatuon parte sa kahulugan sang mga bituon. ² Nagpamangkot sila, “Diin bala natawo ang hari sang mga Judio? Nakita namon ang iya bituon sa sidlangan, gani nagkadto kami diri sa pagsimba sa iya.”

³ Sang pagkabati sini ni Haring Herodes, indi siya mapahamtang, pati ang tanan nga tawo sa Jerusalem. ⁴ Gani ginpatawag niya ang tanan nga manugdumala nga mga pari kag mga manunudlo sang Kasuguan,^[a] kag nagpamangkot siya sa ila kon diin matawo ang Cristo. ⁵ Nagsabat sila, “Didto sa Betlehem nga sakop sang Judea, kay amo ini ang ginsulat sang isa ka propeta,

⁷ Pagkabati sadto ni Herodes, ginpatawag niya sing sekreto ang mga tawo nga naghalin sa sidlangan kag ginpamangkot sila kon san-o gid nagguwa ang bituon nga ila nakita. ⁸ Pagkatapos ginpakadto niya sila sa Betlehem. Nagsiling siya, “Lakat kamo kag pangitaa ninyo sing maayo ang bata. Kag kon makita ninyo siya, pahibalua ninyo ako, agod makakadto man ako kag makasimba sa iya.” ^9-10 Sang mahambal ini sang hari, naglakat ang mga tawo nga halin sa sidlangan. Samtang nagalakat sila nakita nila ang bituon nga ila anay nakita. Gani nalipay gid sila. Nag-una sa ila ang bituon hasta sa lugar nga sa diin nahamtang ang bata. ¹¹ Pagsulod nila sa balay, nakita nila ang bata kag ang iya iloy nga si Maria. Nagluhod sila kag nagsimba sa bata. Dayon ginbuksan nila ang ila dala, kag naghalad sila sa bata sang bulawan, insenso, kag pahamot nga mira.^[c]

¹² Pagpauli nila nag-agi sila sa lain nga dalan kay ginpaandaman sila sang Dios paagi sa damgo nga indi na sila magbalik kay Herodes.

Ang Pagpalagyo sa Egipto

¹³ Sang makahalin na ang mga tawo nga halin sa sidlangan, nagpakita ang anghel sang Ginoo kay Jose sa damgo kag nagsiling, “Bangon ka, dal-a ang bata kag ang iya iloy kag magpalagyo kamo sa Egipto. Didto lang anay kamo magpabilin hasta nga magsiling ako sa inyo nga puwede na kamo makabalik, kay pangitaon ni Herodes ang bata agod patyon siya.”

¹⁴ Gani sadto gid nga gab-i, nagbangon si Jose kag gindala niya ang mag-iloy didto sa Egipto. ¹⁵ Nagtiner sila didto hasta napatay si Herodes.

Ini natabo agod matuman ang ginsiling sang Ginoo paagi sa propeta nga nagsiling, “Gintawag ko ang akon anak halin sa Egipto.”^[d]

Ang Pagpamatay sa mga Bata

¹⁶ Sang mahibaluan ni Herodes nga gindayaan siya sang mga tawo nga halin sa sidlangan, naakig gid siya. Nagmando siya nga pamatyon ang tanan nga bata nga lalaki sa Betlehem kag sa palibot sini, nga nagaedad sang duha ka tuig paidalom. Kay suno sa iya nahibaluan sa mga tawo nga naghalin sa sidlangan, mga duha na ka tuig ang nakaligad halin sang ila pagkakita sang bituon.

¹⁷ Sa sina nga pagpamatay sa mga bata, natuman ang gintagna ni Propeta Jeremias nga nagasiling,

Ang Pagbalik halin sa Egipto

¹⁹ Sang patay na si Herodes, nagpakita ang anghel sang Ginoo kay Jose sa damgo didto sa Egipto. ²⁰ Nagsiling siya, “Bangon ka, dal-a ang bata kag ang iya iloy kag magbalik kamo sa Israel, tungod kay napatay na ang mga nagahingabot sa bata.” ²¹ Gani nagbangon si Jose kag gindala niya ang mag-iloy pabalik sa Israel.

²² Pero sang pagkabati ni Jose nga si Arkelaus amo ang nagbulos sa iya amay nga si Herodes bilang hari sa Judea, hinadlukan siya nga magpauli didto. Sang mapaandaman pa gid siya sang Dios paagi sa damgo, nagderetso siya sa probinsya sang Galilea, ²³ kag didto sila nag-estar sa banwa sang Nazaret. Gani natuman ang ginsiling sang mga propeta sang una nga tawgon ang Cristo nga Nazaretnon.

Ang Lista sang mga Nagbalik Halin sa Pagkabihag^(A)

2 Ang masunod amo ang mga Israelinhon sa probinsya sang Juda nga ginbihag sadto ni Haring Nebucadnezar sa Babilonia. Karon naghalin na sila sa Babilonia kag nagbalik sa Jerusalem kag sa iban pa nila nga mga banwa sa Juda. ² Ang nagpangulo sa ila sa pagbalik amo sila ni Zerubabel, Jeshua, Nehemias, Seraya, Reelaya, Mordecai, Bilshan, Mispar, Bigvai, Rehum, kag Baanah.

Amo ini ang lista sang katawhan sang Israel nga nagbalik halin sa pagkabihag:

^3-20 Mga kaliwat ni

^21-35 Amo ini ang kadamuon sang mga tawo nga ang ila mga katigulangan nag-estar sa sining masunod nga mga banwa:

^36-39 Amo ini ang mga kaliwat sang mga pari nga nagbalik halin sa pagkabihag:

^40-42 Amo ini ang mga kaliwat sang mga Levita nga nagbalik man halin sa pagkabihag:

^43-54 Amo ini ang mga kaliwat sang mga suluguon sa templo nga nagbalik man halin sa pagkabihag:

Mga kaliwat ni Ziha, Hasufa, Tabaot, Keros, Siaha, Padon, Lebana, Hagaba, Akub, Hagab, Shalmai, Hanan, Gidel, Gahar, Reaya, Rezin, Nekoda, Gazam, Uza, Pasea, Besai, Asna, Meunim, Nefusim, Bakbuk, Hakufa, Harhur, Bazlut, Mehida, Harsha, Barkos, Sisera, Tema, Nezia, kag Hatifa.

^55-57 Nagbalik man halin sa pagkabihag ang mga kaliwat sang mga suluguon ni Solomon:

Ang mga kaliwat ni Sotai, Hasoferet, Peruda, Jaala, Darkon, Gidel, Shefatia, Hatil, Pokeret Hazebaim, kag Ami.

⁵⁸ Ang kadamuon nila nga mga kaliwat sang mga suluguon sa templo kag mga kaliwat sang mga suluguon ni Solomon 392.

^59-60 May 652 man nga nagbalik sa Juda halin sa mga banwa sang Tel Mela, Tel Harsha, Kerub, Adon, kag Imer. Ini sila mga kaliwat ni Delaya, Tobia, kag Nekoda, pero indi nila mapamatud-an nga mga Israelinhon sila.

^61-62 Indi man mapamatud-an sang mga kaliwat ni Hobaya, Hakoz, kag Barzilai nga mga pari sila. (Sang nagpangasawa ining si Barzilai, gindala niya ang ngalan sang iya ugangan nga si Barzilai nga taga-Gilead.) Tungod nga indi nila makita ang lista sang ila mga katigulangan, wala sila ginbaton nga mga pari. ⁶³ Ginsilingan sila sang gobernador sang Juda nga indi sila puwede magkaon sang mga pagkaon nga ginhalad sa Dios hasta nga may ara sang pari nga makapamangkot sa Dios parte sa ila pagkapari paagi sa Urim kag Thumim.^[b]

^64-67 Ang kabilugan nga nagbalik halin sa pagkabihag 42,360, wala labot sa mga suluguon nila nga 7,337, kag mga manugkanta nga mga 200, nga mga lalaki kag babayi. May dala sila nga 736 ka kabayo, 245 ka mula,^[c] 435 ka kamelyo, kag 6,720 ka asno.

⁶⁸ Sang pag-abot nila sa templo sang Ginoo sa Jerusalem, ang iban nga mga pangulo sang mga pamilya naghatag sing kinabubut-on nga bulig sa pagpatindog liwat sang templo sa ginpatindugan man sini anay. ⁶⁹ Naghatag sila suno sa ila masarangan para sa sini nga buluhaton. Kag ang kabilugan nga ila natipon mga 500 ka kilo nga bulawan, mga 3,000 ka kilo nga pilak, kag 100 ka panid nga bayo para sa mga pari. ⁷⁰ Ang tagsa sa ila nagbalik sa mga banwa nga sa diin naghalin ang ila mga pamilya, pati ang mga pari, ang mga Levita, ang mga manugkanta, ang mga guwardya sang mga puwertahan sang templo, kag ang mga suluguon sa templo.

Ang Pag-abot sang Espiritu Santo

2 Pag-abot sang adlaw sang piesta nga ginatawag Pentecostes,^[a] nagtipon ang tanan nga tumuluo sa isa ka balay. ² Sang nagatipon sila, hinali lang nga may naghagunos nga halin sa langit pareho sang mabaskog nga hangin, kag puro na lang hagunos ang ila nabatian sa sulod sang balay nga ila ginatipunan. ³ Dayon may nakita sila nga mga dabdab sang kalayo nga daw sa mga dila nga naglalapta kag nagtungtong sa kada isa sa ila. ⁴ Napun-an sila tanan sang Espiritu Santo, kag naghambal sila dayon sang nagkalain-lain nga mga lingguahe nga wala nila natun-i. Ang Espiritu Santo amo ang nagpahambal sina sa ila.

⁵ Sa amo man nga tion, didto sa Jerusalem, may mga Judio nga diosnon nga naghalin sa nagkalain-lain nga mga nasyon sa bug-os nga kalibutan. ⁶ Pagkabati nila sang hagunos nga ato, nagdali-dali sila kadto sa ginatipunan sang mga tumuluo. Natingala gid sila tungod nga ang kada isa sa ila nakabati nga ang iya lingguahe ginahambal sang mga tumuluo. ⁷ Siling nila, “Ano ini? Pulos sila mga taga-Galilea! ⁸ Ngaa nga makahambal sila sa aton kaugalingon nga lingguahe? ⁹ Ang iban sa aton taga-Partia. May mga taga-Media, kag ang iban taga-Elam. May mga taga-Mesopotamia, Judea, kag Capadocia. May diri man nga taga-Pontus kag Asia. ¹⁰ Ang iban mga taga-Frigia, taga-Pamfilia, taga-Egipto, kag ang iban halin sa mga lugar nga sakop sang Libya nga malapit sa Cyrene. May mga taga-Roma, mga Judio, kag mga indi Judio nga nakonbertir sa relihiyon sang mga Judio. ¹¹ Kag ang iban halin sa Crete kag Arabia. Pero mabatian ta sila nga nagahambal sa aton nga mga lingguahe parte sa makatilingala nga mga hinimuan sang Dios!” ¹² Natingala gid ang tanan nga tawo didto. Kag tungod nga indi nila maintiendihan kon ano ang nagakatabo nagpinamangkutanay na lang sila sa isa kag isa. Nagsiling sila, “Ano bala ini?” ¹³ Pero ang iban nagyaguta sa mga tumuluo. Siling nila, “Mga hubog ini nga mga tawo!”

Ang Wali ni Pedro

¹⁴ Gani nagtindog si Pedro upod sa onse ka apostoles, kag sa mabaskog nga tingog naghambal siya sa mga tawo, “Mga kasimanwa ko nga mga Judio, kag kamo tanan nga nagaestar sa Jerusalem, pamatii ninyo ako, kay isugid ko kon ano ang kahulugan sang sini nga mga butang. ¹⁵ Sala ang inyo hunahuna nga hubog ang ini nga mga tawo, kay alas nuwebe pa lang gani ini sang aga. ¹⁶ Amo ini ang gintagna ni Propeta Joel sang una:

²² Nagpadayon si Pedro sa paghambal, “Mga kasimanwa ko nga mga Israelinhon, pamatii ninyo ako! Si Jesus nga taga-Nazaret ginsugo diri sang Dios, kag ginpamatud-an ini sang Dios paagi sa mga milagro kag makatilingala nga mga butang nga iya ginhimo paagi kay Jesus. Kamo mismo nakahibalo sini kay ini tanan nagkalatabo diri sa inyo. ²³ Nahibaluan na nga daan sang Dios nga ini nga Jesus itugyan sa inyo kag amo na ini nga daan ang iya ginplano. Ginpapatay ninyo siya sa mga makasasala nga mga tawo nga naglansang sa iya sa krus. ²⁴ Pero ginbanhaw siya sang Dios kag ginluwas sa gahom sang kamatayon, kay ang matuod, bisan ang kamatayon wala sing gahom sa paghawid sa iya. ²⁵ Naghambal si David parte sa iya,

²⁹ Nagpadayon pa gid si Pedro sa paghambal, “Mga kasimanwa, maathag nga wala naghambal si David parte sa iya kaugalingon, kay nahibaluan ta nga ang aton katigulangan nga si David napatay kag ginlubong, kag hasta gani subong nahibaluan ta kon diin siya ginlubong. ³⁰ Propeta si David kag nahibaluan niya nga ang Dios nagpromisa sa iya nga ang isa sang iya mga kaliwat magapanubli sang iya ginharian. ³¹ Kag tungod nga nahibaluan ni David kon ano ang himuon sang Dios, naghambal siya parte sa pagkabanhaw ni Cristo, nga wala siya pagpabay-i nga mabilin sa lugar sang mga patay kag ang iya lawas wala madunot. ³² Ang iya ginatumod wala sing iban kundi si Jesus nga ginbanhaw sang Dios, kag kami tanan makasaksi nga nabanhaw siya. ³³ Ginbayaw siya sa tuo sang Dios.^[e] Kag ginhatag sa iya sang Amay ang Espiritu Santo nga ginpromisa sa iya. Ining Espiritu Santo ginpadala ni Jesus sa amon, kag ang iya gahom amo ang inyo nakita kag nabatian subong. ^34-35 Indi si David ang ginbayaw sa langit, pero nagsiling siya,

³⁶ Gani dapat gid nga mahibaluan sang tanan nga Israelinhon nga ini nga Jesus nga inyo ginlansang sa krus amo ang ginpili sang Dios nga mangin Ginoo kag Cristo.”

³⁷ Pagkabati sadto sang mga tawo natandog ang ila mga tagipusuon. Gani nagpamangkot sila kay Pedro kag sa iya kaupod nga mga apostoles, “Mga utod, ano ang dapat namon himuon?” ³⁸ Nagsiling si Pedro sa ila, “Ang tagsa-tagsa sa inyo maghinulsol sa inyo mga sala kag magpabautiso sa ngalan ni Jesu-Cristo,^[g] kag dayon mapatawad ang inyo mga sala kag mabaton ninyo ang regalo sang Dios nga amo ang Espiritu Santo. ³⁹ Kay ini nga Espiritu Santo ginpromisa para sa inyo kag sa inyo mga anak kag sa tanan nga tawo nga didto sa malayo, sa tanan nga tawgon sang Ginoo nga aton Dios nga magpalapit sa iya.”

⁴⁰ Madamo pa ang mga ginpahayag ni Pedro sa pagpamatuod sa ila sang iya mga ginpanghambal. Kag nagpangabay siya sa ila, “Luwasa ninyo ang inyo kaugalingon sa sining malaot nga katawhan.” ⁴¹ Madamo ang nagtuo sa iya mensahi kag nagpabautiso dayon sila. Sa sadto nga adlaw mga 3,000 ka tawo ang nagdugang sa mga tumuluo. ⁴² Nagmaukod sila sa pagtuon sang mga ginatudlo sang mga apostoles, sa pagtilipon bilang mag-ulutod, sa pagpamihak-pihak sang tinapay, kag sa pagpangamuyo.

Ang Kabuhi sang mga Tumuluo

⁴³ Madamo nga mga milagro kag makatilingala nga mga butang ang ginhimo sang Dios paagi sa mga apostoles. Gani nagkabuhi ang mga tawo nga may pagtahod kag kahadlok sa Dios. ⁴⁴ Malapit ang pag-inupdanay sang mga tumuluo, kag gintingob nila ang ila mga pagkabutang agod makaambit ang tanan. ⁴⁵ Ginpamaligya nila ang ila mga duta kag mga pagkabutang, kag ginpanagtag nila ang bili sa ila mga kaupod suno sa kinahanglan sang kada isa. ⁴⁶ Adlaw-adlaw nagatipon sila sa templo kag nagapamihak-pihak sang tinapay sa ila mga balay. Malipayon gid sila sa ila pag-ambitanay sa pagkaon, ⁴⁷ kag sige ang ila pagdayaw sa Dios. Naluyagan sila sang tanan nga tawo. Adlaw-adlaw ginadugang sang Ginoo sa ila ang mga tawo nga iya ginaluwas.