M’Cheyne Bible Reading Plan

5 Sang matapos na ni Solomon ang tanan nga obra sa templo sang Ginoo, gindala niya sa mga bodega sang templo ang mga butang nga gindedikar sang iya amay nga si David—ang mga pilak, mga bulawan, kag ang tanan nga kagamitan.

Gindala sa Templo ang Kahon sang Kasugtanan^(A)

² Ginpatawag ni Haring Solomon sa Jerusalem ang mga manugdumala sang Israel kag ang tanan nga pangulo sang mga tribo kag mga pamilya sa Israel sa pagkuha sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo halin sa Zion, ang Banwa ni David.^{[a] 3} Nagkadto sila tanan kay Haring Solomon sang tion sang Piesta sang Pagpatindog sang mga Payag, sang ikapito nga bulan.

^4-5 Sang makatipon na ang tanan nga manugdumala sang Israel, ginkuha sang mga pari kag sang mga Levita ang Kahon, pati ang Tolda nga Ginapakigkitaan kag ang mga balaan nga kagamitan sini, kag gindala nila ini tanan pataklad sa templo. ⁶ Naghalad si Haring Solomon kag ang bug-os nga katilingban sang Israel sa atubangan sang Kahon sang Kasugtanan. Puwerte gid kadamo sang mga karnero kag mga baka nga ila ginhalad; indi ini maisip.

⁷ Dayon gindala sang mga pari ang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo sa iya nga lugar didto sa pinakasulod sang templo, sa Labing Balaan nga Lugar, kag ginbutang sa idalom sang mga pakpak sang mga kerubin. ⁸ Nagahumlad ang mga pakpak sang mga kerubin, gani natabunan ang Kahon kag ang iya sini nga mga tukon nga pangtuwang. ⁹ Ini nga mga tukon puwerte kalaba, nga ang iya mga punta nga lapaw sa Kahon makita sa Balaan nga Lugar, sa atubangan sang pinakasulod sang templo, pero indi ini makita sa guwa sang Balaan nga Lugar. Kag ari pa ini hasta subong. ¹⁰ Wala sing iban nga sulod ang Kahon luwas sa duha ka malapad nga mga bato nga ginbutang ni Moises sang didto siya sa Horeb, sa diin ang Ginoo naghimo sang kasugtanan sa mga Israelinhon sang nagguwa sila sa Egipto.

¹¹ Pagkatapos sadto, nagguwa ang mga pari sa Balaan nga Lugar. Ang tanan nga pari nga ara didto nagpakatinlo,^[b] tion man nila sa pag-alagad ukon indi. ¹² Ang mga musikero nga mga Levita nga sila ni Asaf, Heman, Jedutun, kag ang ila mga anak nga lalaki kag mga paryente nagtindog sa sidlangan dampi sang halaran. Nagabayo sila sang malahalon nga linen kag nagatukar sang mga simbals, arpa, kag lira. Ginaupdan sila sang 120 ka pari nga nagatrumpeta. ¹³ Ang mga manugkanta nagadayaw kag nagapasalamat sa Ginoo nga ginatukaran sang mga trumpeta, simbals, kag sang iban pa nga mga instrumento. Amo ini ang ila ginakanta:

“Maayo ang Ginoo; ang iya gugma wala sing katapusan.”

Dayon may panganod nga naglikop sa templo sang Ginoo. ¹⁴ Indi na makahimo ang mga pari sang ila buluhaton sa templo tungod sang panganod, kay ang gamhanan nga presensya sang Ginoo naglikop sa iya templo.

6 Dayon nagpangamuyo si Solomon, “Ginoo nagsiling ka nga mapuyo ka sa gal-om. ² Karon nakapahimo na ako sang matahom gid nga templo para sa imo, nga sa diin makapuyo ka hasta san-o.”

Ang Mensahi ni Solomon sa Katawhan sang Israel^(B)

³ Dayon nag-atubang si Haring Solomon sa bug-os nga katilingban sang Israel nga nagatindog didto, kag ginbendisyunan niya sila. ⁴ Nagsiling siya, “Dalayawon ang Ginoo, ang Dios sang Israel. Gintuman niya ang iya ginpromisa sa akon amay nga si David. Nagsiling siya sadto, ⁵ ‘Halin sang tion nga ginpaguwa ko ang akon katawhan nga mga Israelinhon sa Egipto, wala ako nagpili sang siyudad sa bisan ano nga tribo sang Israel agod patindugan sang templo para sa akon kadungganan, kag wala man ako nagpili sang hari nga magdumala sa akon katawhan nga mga Israelinhon. ⁶ Pero karon ginpili ko ang Jerusalem bilang lugar nga sa diin padunggan ako, kag ginpili ko si David nga magdumala sa akon katawhan nga mga Israelinhon.’

⁷ “Gusto gid sang akon amay nga si David nga magpatindog sang templo para sa kadungganan sang Ginoo, ang Dios sang Israel. ⁸ Pero nagsiling ang Ginoo sa iya, ‘Maayo man ina nga nagahandom ka gid sa pagpatindog sang templo para sa akon kadungganan. ⁹ Pero indi ikaw ang magapatindog sini kundi ang imo mismo anak. Siya ang magapatindog sang templo para sa akon kadungganan.’

¹⁰ “Gintuman sang Ginoo ang iya ginpromisa. Ako ang nagbulos sa akon amay nga si David bilang hari sang Israel, suno sa ginpromisa sang Ginoo. Kag ginpatindog ko ang templo para sa kadungganan sang Ginoo, ang Dios sang Israel. ¹¹ Didto ko ginbutang ang Kahon nga sa diin nabutang ang Kasugtanan sang Ginoo nga iya ginhimo sa katawhan sang Israel.”

Ang Espiritu sang Dios kag ang Espiritu sang Anti-Cristo

4 Mga hinigugma, indi kamo magdali-dali pati sa mga tawo nga nagasiling nga ang ila ginatudlo halin sa Espiritu Santo, kundi usisaon ninyo anay kon bala ang ila ginatudlo halin sa Dios ukon indi. Kay madamo na nga indi matuod nga mga propeta ang naglalapta sa bug-os nga kalibutan. ² Sa sini nga paagi mahibaluan ninyo nga ang espiritu nga ara sa ila iya gid sang Dios: kon nagakilala sila nga si Jesu-Cristo nagpakatawo, ang Dios ang nagsugo sa ila. ³ Pero ang wala nagakilala nga si Jesus nagpakatawo, ang nagsugo sa iya indi ang Dios kundi ang espiritu sang anti-Cristo. (Nabatian na ninyo nga magaabot ini kag ari na ini sa kalibutan.) ⁴ Pero mga anak ko, kamo iya sang Dios, kag gindaog na ninyo ang indi matuod nga mga propeta; kay ang Espiritu Santo nga ara sa inyo mas gamhanan pa sang sa kay Satanas nga nagagahom sa mga tawo sang kalibutan. ⁵ Ining indi matuod nga mga propeta iya sang kalibutan, gani ang mga butang nga iya sang kalibutan amo ang ila ginasugid, kag ang mga tawo sang kalibutan nagapamati sa ila. ⁶ Pero kita mga anak sang Dios. Ang mga nagakilala sa Dios nagapamati sang aton ginatudlo, pero ang wala nagakilala sa Dios wala nagapamati sa aton. Gani sa sini nga paagi mahibaluan ta kon sin-o ang nagatudlo sang kamatuoran nga halin sa Espiritu sang Dios kag kon sin-o ang nagatudlo sang kabutigan nga halin sa iban nga espiritu.^[a]

Ang Dios Gugma

⁷ Mga hinigugma, maghigugmaanay kita kay ang gugma halin sa Dios. Ang nagahigugma anak sang Dios, kag nakakilala sa Dios. ⁸ Ang wala nagahigugma wala nakakilala sa Dios, kay ang Dios gugma. ⁹ Ginpakita sang Dios ang iya gugma sa aton paagi sa iya pagpadala sang iya bugtong nga Anak diri sa kalibutan, agod nga paagi sa iya makabaton kita sang kabuhi nga wala sing katapusan. ¹⁰ Amo ini ang matuod nga paghigugma: indi nga kita ang naghigugma sa Dios, kundi ang Dios amo ang naghigugma sa aton, gani ginpadala niya ang iya Anak agod akuon niya ang aton mga sala para mapatawad kita.

¹¹ Mga hinigugma, kon amo ini ang paghigugma sang Dios sa aton, dapat man kita maghigugmaanay. ¹² Wala pa gid sing tawo nga nakakita sa Dios. Pero kon nagahigugmaanay kita, ang Dios nagakabuhi sa aton kag ang iya gugma wala na sing kulang sa aton.

¹³ Nasiguro ta nga kita ara sa Dios kag ang Dios ari sa aton, kay ginhatag niya sa aton ang iya Espiritu. ¹⁴ Nakita namon kag nagasugid kami nga ginpadala sang Amay ang iya Anak bilang Manluluwas sang kalibutan. ¹⁵ Ang bisan sin-o nga nagasiling nga si Jesus Anak sang Dios, ang Dios ara sa iya, kag siya ara sa Dios. ¹⁶ Nakahibalo na kita sang gugma sang Dios kag nagatuo nga kita ginahigugma niya.

Ang Dios gugma. Kag ang nagakabuhi nga may paghigugma, ara sa Dios, kag ang Dios ara sa iya. ¹⁷ Ini nga gugma ginakompleto sa aton hasta nga wala na sing kulang, agod indi na kita magkahadlok sa adlaw sang paghukom, kay ang aton kabuhi diri sa kalibutan pareho sang pagkabuhi ni Cristo. ¹⁸ Kon nagahigugma kita wala kita nahadlok sa sina nga paghukom. Ang gugma nga wala sing kulang nagakuha sang sina nga kahadlok. Ang tawo nagakahadlok tungod nga nagahulat siya nga silutan, kay kulang pa ang iya nga gugma.

¹⁹ Nagahigugma kita sa Dios^[b] tungod kay siya amo ang una nga naghigugma sa aton. ²⁰ Ang nagasiling nga siya nagahigugma sa Dios, pero wala nagahigugma sa iya utod, ina nga tawo butigon. Kay kon ang iya utod mismo nga iya makita indi niya mahigugma, paano siya makahigugma sa Dios nga indi niya makita? ²¹ Gani amo ini ang sugo nga ginhatag sa aton ni Cristo: ang tawo nga nagahigugma sa Dios dapat man nga maghigugma sa iya utod.

Kaluluoy ang Nineve

3 Kaluluoy ang siyudad sang Nineve. Ang iya pumuluyo madamo sang ginpamatay nga mga tawo, kag mga butigon sila. Madamo sila sang mga pagkabutang nga gin-agaw sa iban, kag wala sila nagakawad-an sang mabiktima. ² Salakayon gid sila sang ila kaaway. Mabatian nila ang paglagapak sang latigo sa mga kabayo, ang pagrinungkadol sang mga rueda sang mga karwahe, ang paglinagapak sang mga tiil sang mga kabayo, kag ang pagdinaguldol^[a] sang mga karwahe. ³ Makita nila ang mga nagasaruso nga mga manugkabayo, ang nagainggat nga mga espada kag mga bangkaw, kag ang puwerte kadamo nga mga patay nga ginpangtumpok. Nagakasandad gani ang mga soldado sa mga patay. ⁴ Matabo ini sa Nineve tungod nga pareho siya sa babayi nga makapila na nga nagbaligya sang iya lawas, nga makatilintar kag nagapanglumay. Gani naganyat niya ang mga nasyon nga magpasakop sa iya.

⁵ Karon, nagasiling ang Ginoo nga Makagagahom, “Pamati kamo nga mga taga-Nineve! Kontra ko kamo! Gani pakahuy-an ko kamo sa iban nga mga nasyon kag mga ginharian pareho sang babayi nga gin-alsa ang iya bayo hasta sa ulo kag nakita ang iya pagkahublas. ⁶ Pakamalauton ko kamo pareho sang isa ka tawo nga ginahabuyan sang basura. Gani magatulok sa inyo ang mga tawo nga naham-ot. ⁷ Kag ang tanan nga makakita sa inyo magalikaw kag magasiling, ‘Guba na ang Nineve. Wala sing may magahibi para sa iya. Wala gid sing may magalipay sa iya.’ ”

⁸ Mas labaw pa bala ang Nineve sang sa siyudad sang Tebes nga malapit sa Suba sang Nilo? Ini nga suba nagaprotektar sa Tebes pareho sang mga pader sa palibot sini. ⁹ Ang Etiopia^[b] kag ang bug-os nga Egipto amo ang puwersa sang Tebes, kag abi niya magapabilin ini hasta san-o. Ang Put kag ang Libya kadampig niya nga mga nasyon. ¹⁰ Pero sa pihak sina ginbihag ang iya mga katawhan kag gindala sa iban nga lugar. Ginpangdugmok ang ila magagmay nga mga bata sa mga karsada. Ginpangkadenahan ang ila dungganon nga mga tawo kag ginpartida nga mangin mga ulipon paagi sa paggabot-gabot. ¹¹ Amo man sa inyo nga mga taga-Nineve, mangin pareho kamo sa hubog nga wala sing kalibutan kon ano ang nagakatabo sa iya. Salakayon man kamo sang inyo kaaway kag magapangita kamo sang palanaguan nga indi kamo madakpan. ¹² Ang tanan ninyo nga napaderan nga mga banwa mangin pareho sa kahoy nga higera nga ang iya premiro nga mga bunga luto na; kag kon uyugon gani nagakahulog lang ang mga bunga kag puwede na dayon kaunon. ¹³ Tan-awa bala ninyo ang inyo mga soldado—daw mga babayi sila! Ang mga trangka sang puwertahan sang inyo siyudad magakalasunog, gani mahapos na ini sudlon sang inyo mga kaaway.

¹⁴ Sige, magpreparar kamo sa pag-abot sang inyo mga kaaway. Magtipon kamo sang tubig agod may imnon kamo. Pabakura pa gid ninyo ang mga pader sa palibot sang inyo siyudad; maghimo kamo sang mga tisa^[c] kag kay-uha ninyo ini nga mga pader. ¹⁵ Pero dira mismo sa inyo lugar magakalamatay kamo sa kalayo kag sa espada, pareho sang mga talamnan nga ginsalakay sang mga apan.

Nagdamo kamo pareho sang mga apan! ¹⁶ Ginpadamo ninyo ang inyo mga negosyante nga daw sobra pa sa kadamuon sang mga bituon sa langit. Pero mangin pareho sila sa mga apan nga sang pagkaubos nila sang mga tanom naglulupad sila palayo. ¹⁷ Ang inyo mga guwardya kag mga opisyal daw pareho sang mga apan nga puwerte kadamo, nga nagatiner sa mga pader kon matugnaw ang panahon. Pero kon magbutlak na gani ang adlaw, nagalupad sila palayo kag wala sing may nakahibalo kon sa diin sila nagkadto.^[d]

¹⁸ Hari sang Asiria, magakalamatay ang imo mga manugdumala. Magalinapta ang imo katawhan sa mga bukid, kag wala na sing may magtipon sa ila. ¹⁹ Mangin pareho ka sa pilason nga tawo nga ang iya pilas indi na mag-ayo. Ang tanan nga makabati sang balita sang imo pagkalaglag magapalakpak sa kalipay, kay tanan sila permi mo nga ginapintasan.

Si Zakeus

19 Nagsulod si Jesus sa Jerico kay didto siya maagi pakadto sa Jerusalem. ² May isa ka tawo didto nga manggaranon nga ang iya ngalan si Zakeus. Siya amo ang pangulo sang mga manugsukot sang buhis. ³ Gusto gid niya nga makita kon sin-o gid si Jesus. Pero putot si Zakeus kag tungod sa kadamuon sang mga tawo indi siya makakita kay Jesus. ⁴ Gani nagdalagan siya sa unhan kag nagsaka sa kahoy nga sikomoro agod makita niya si Jesus, kay didto gid siya dampi maagi. ⁵ Pag-abot ni Jesus didto nagtangla siya kag nagsiling, “Zakeus, dali-dali ka nga magpanaog, kay subong nga adlaw kinahanglan didto ako madayon sa imo balay.” ⁶ Gani dali-dali nga nagpanaog si Zakeus, kag ginbaton niya si Jesus sing malipayon gid. ⁷ Sang makita sang mga tawo nga didto nagadayon si Jesus sa balay ni Zakeus, nagkumod sila nga nagasiling, “Ngaa dira gid siya nagadayon sa balay sinang tawo nga makasasala?” ⁸ Didto sa iya balay nagtindog si Zakeus kag nagsiling, “Ginoo, ipanagtag ko sa mga imol ang katunga sang akon pagkabutang. Kag kon may gindayaan ako, ibalik ko sa iya ang apat ka pilo.” ⁹ Nagsiling si Jesus sa iya, “Karon ginluwas ini nga pamilya, tungod nga kaliwat man siya ni Abraham. ¹⁰ Kay ako nga Anak sang Tawo nagkadto diri sa kalibutan sa pagpangita kag sa pagluwas sang mga nagtalang.”^[a]

Ang Paanggid Parte sa Tatlo ka Suluguon^(A)

¹¹ Samtang nagapamati pa ang mga tawo, ginsugiran sila ni Jesus sang paanggid tungod kay malapit na sila sa Jerusalem kag ang hunahuna sang mga tawo masugod na gid ang paghari sang Dios. ¹² Nagsiling si Jesus sa ila, “May isa ka dungganon nga tawo nga naglakat sa malayo nga lugar sa pagbaton sang awtoridad bilang hari sa iya lugar, kag magabalik man siya dayon. ¹³ Pero sa wala pa siya makahalin ginpatawag niya ang iya napulo ka suluguon kag ginpanghatagan ang kada isa sa ila sang palareho nga kantidad sang kuwarta, kag nagsiling siya sa ila, ‘Gamita ninyo sa negosyo ang akon ginhatag sa inyo samtang wala ako.’

¹⁴ “Karon, ang iya mga kasimanwa wala naluyag sa iya. Gani sang nakahalin na siya, nagpadala sila sing mga representante sa ginkadtuan niya sa pagsiling nga indi nila gusto nga maghari siya sa ila. ¹⁵ Pero ginhimo man siya gihapon nga hari. Pagbalik niya sa iya lugar, ginpatawag niya ang mga suluguon nga iya ginpanghatagan sang kuwarta nga inegosyo, agod mahibaluan niya kon pila ang ila naganansya. ¹⁶ Ang premiro nga nag-abot nagsiling sa iya, ‘Sir, ang imo kuwarta nga ginhatag sa akon nakaganansya sang napulo ka pilo.’ ¹⁷ Nagsiling ang hari, ‘Maayo gid! Maayo ka nga suluguon. Tungod nga masaligan ka sa diutay nga butang, padumalahon ko ikaw sa napulo ka siyudad.’ ¹⁸ Ang ikaduha nga suluguon nag-abot man kag nagsiling, ‘Sir, ang imo kuwarta nga ginhatag sa akon nakaganansya sing lima ka pilo.’ ¹⁹ Nagsabat ang hari sa iya, ‘Padumalahon ko ikaw sa lima ka siyudad.’ ²⁰ Kag nag-abot ang isa pa gid kag nagsiling, ‘Sir, ari ang imo kuwarta. Ginputos ko gid ini kag gintago, ²¹ kay nahadlok ako sa imo tungod masyado ka kaestrikto. Ginakuha mo ang ganansya sang pinangabudlayan sang iban, kag ginakuha mo ang patubas bisan indi ikaw ang nagtanom.’ ²² Nagsiling ang hari sa iya, ‘Wala ka sing pulos nga suluguon! Ang imo ginhambal amo mismo ang akon gamiton sa pagsentensya sa imo. Nahibaluan mo gali nga estrikto ako kag ginakuha ko ang ganansya sang pinangabudlayan sang iban, kag ginakuha ko ang patubas bisan indi ako ang nagtanom. ²³ Ti ngaa wala mo pag-ibutang sa bangko ang akon kuwarta agod sa akon pagbalik makuha ko ang akon kuwarta nga may saka pa?’ ²⁴ Kag nagsiling ang hari sa mga tawo nga nagatindog didto, ‘Kuhaa ninyo sa iya ang kuwarta kag ihatag sa tawo nga nakaganansya sing napulo ka pilo.’ ²⁵ Pero nagsabat sila, ‘Sir, may napulo na siya ka pilo.’ ²⁶ Nagsabat ang hari, ‘Sugiran ko kamo, ang bisan sin-o nga may ara hatagan pa. Pero ang wala iya, bisan ang diutay nga ara sa iya kuhaon pa. ²⁷ Kon parte sa sadto nga mga tawo nga nagakontra sa akon kag indi gusto nga maghari ako sa ila, dal-a ninyo sila diri sa akon kag pamatyon!’ ”

Ang Madinalag-on nga Pagsulod ni Jesus sa Jerusalem^(B)

²⁸ Pagkatapos niya hambal sadto, nagpadayon sila ni Jesus sa paglakat pakadto sa Jerusalem. ²⁹ Sang malapit na sila sa mga baryo sang Betfage kag Betania, sa bukid nga ginatawag Bukid sang mga Olibo, ginpauna ni Jesus ang duha sang iya mga sumulunod. ³⁰ Nagsiling siya sa ila, “Mag-una kamo didto sa sunod nga baryo. Pagsulod ninyo, may makita kamo nga tinday nga asno nga nahigot. Wala pa gid ini masakyi. Hubari ninyo kag dal-a diri. ³¹ Kon may magpamangkot sa inyo kon ngaa ginahubaran ninyo ang asno, sabton ninyo nga kinahanglan sang Ginoo.” ³² Gani naglakat sila nga duha, kag ang ginsiling ni Jesus sa ila natuman gid. ³³ Sang ginahubaran nila ang tinday nga asno ginpamangkot sila sang tag-iya, “Ngaa ginahubaran ninyo ina?” ³⁴ Nagsabat sila, “Kinahanglan ini sang Ginoo.” ³⁵ Gindala nila dayon kay Jesus. Pag-abot didto, ginhapinan nila ang asno sang ila mga panapton kag ginpasakay si Jesus. ³⁶ Sang nagasakay siya pakadto sa Jerusalem, ginhumlad sang mga tawo ang ila mga panapton sa dalan bilang pagpadungog sa iya. ³⁷ Kag sang nagapadulhog na siya halin sa Bukid sang mga Olibo, nagakalipay ang iya mga sumulunod kag nagasinggit sa pagdayaw sa Dios tungod sang mga milagro nga ila nakita. ³⁸ Nagsiling sila, “Ginapakamaayo sang Ginoo ang Hari nga iya pinadala!^[b] Maayo na ang aton relasyon sa Dios.^[c] Dayawon ta ang Dios!”

³⁹ Sa kadam-an may mga Pariseo nga nagsiling kay Jesus, “Manunudlo, pahipusa ang imo mga sumulunod.” ⁴⁰ Nagsabat si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, kon maghipos sila, ang mga bato amo ang magasinggit sang mga pagdayaw.”

Naghibi si Jesus Para sa mga Taga-Jerusalem

⁴¹ Sang malapit na si Jesus sa siyudad sang Jerusalem, kag sang makita niya ini, naghibi siya para sa mga pumuluyo sini. ⁴² Nagsiling siya, “Kuntani nahibaluan ninyo subong nga adlaw kon ano ang makahatag sa inyo sang kalinong! Ugaling nalipdan ang inyo pag-intiendi. ⁴³ Magaabot ang adlaw nga ang inyo siyudad libutan sang kuta sang inyo mga kaaway. Kibunon nila kamo sa tanan nga direksyon agod indi gid kamo makapalagyo. ⁴⁴ Pamatyon nila kamo, kag gub-on nila ang inyo siyudad nga wala na gid sang may mabilin nga mga bato nga nagasalampaw. Ini tanan matabo sa inyo tungod nga wala ninyo pagsapaka ang tion nga luwason na kuntani kamo sang Dios.”

Gintabog ni Jesus ang mga Nagabaligya sa Templo^(C)

⁴⁵ Pag-abot nila sa Jerusalem, nagkadto si Jesus sa templo kag gintabog niya ang mga nagabaligya didto. ⁴⁶ Nagsiling siya sa ila, “Nagasiling ang Dios sa Kasulatan, ‘Ang akon balay lugar nga palangamuyuan.’^[d] Pero ginhimo ninyo nga palanaguan sang mga tulisan.”^[e]

⁴⁷ Halin sadto, nagatudlo siya sa templo adlaw-adlaw. Ang manugdumala nga mga pari, ang mga manunudlo sang Kasuguan, kag ang mga opisyal sang banwa nagtinguha sa pagpatay sa iya. ⁴⁸ Pero wala sila sing kahigayunan sa paghimo sini tungod kay nawili ang mga tawo sa pagpamati sang iya mga pagpanudlo.