M’Cheyne Bible Reading Plan

Ang Dapat Himuon agod Pakamaayuhon sang Dios

30 “Halimbawa, matabo sa inyo ini nga mga butang—ang mga pagpakamaayo kag ang mga pagpakamalaot nga akon ginsiling sa inyo—kag madumduman ninyo ini kon didto na kamo sa mga nasyon nga sa diin ginpabihag kamo sang Ginoo nga inyo Dios. ² Kon sa sina nga tion magbalik kamo kag ang inyo mga anak sa Ginoo nga inyo Dios, kag tumanon ninyo sa bug-os ninyo nga tagipusuon kag kalag ang tanan nga ginsugo ko sa inyo subong, ³ kaluoyan kamo sang Ginoo nga inyo Dios. Tipunon niya kamo halin sa tanan nga nasyon nga sa diin ginpabihag niya kamo, kag dayon ibalik niya ang inyo maayo nga kahimtangan. ⁴ Bisan didto pa niya kamo ginpalayas sa pinakamalayo nga parte sang kalibutan, tipunon gihapon kamo sang Ginoo nga inyo Dios ⁵ kag pabalikon sa duta nga ginpanag-iyahan sang inyo mga katigulangan, kag panag-iyahan ninyo ini liwat. Pauswagon kag padamuon pa gid niya kamo sang sa inyo mga katigulangan. ⁶ Bag-uhon sang Ginoo nga inyo Dios ang inyo mga tagipusuon kag ang mga tagipusuon sang inyo mga kaliwat agod higugmaon ninyo siya sa bug-os ninyo nga tagipusuon kag kalag, kag magkabuhi kamo sing malawig. ⁷ Ipaagom sang Ginoo nga inyo Dios ining tanan nga pagpakamalaot sa inyo mga kaaway nga nagadumot kag nagapigos sa inyo. ⁸ Tumanon ninyo liwat ang Ginoo kag sundon ang tanan niya nga mga sugo nga ginahatag ko sa inyo subong. ⁹ Pauswagon gid kamo sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga ginahimo. Padamuon niya ang inyo mga anak, mga kasapatan, kag ang inyo mga patubas, kay malipay liwat ang Ginoo sa pagpakamaayo sa inyo, subong nga nalipay siya sa pagpakamaayo sa inyo mga katigulangan. ¹⁰ Matabo ini kon tumanon ninyo ang Ginoo nga inyo Dios kag sundon ang tanan niya nga mga sugo kag mga pagsulundan nga nasulat sa sini nga Libro sang Kasuguan. Huo, matabo ini kon magbalik kamo sa iya sa bug-os ninyo nga tagipusuon kag kalag.

¹¹ “Indi mabudlay intiendihon kag himuon ini nga mga sugo nga ginahatag ko sa inyo subong. ¹² Wala ini sa langit nga magpamangkot kamo, ‘Sin-o bala ang mapa-langit sa pagkuha sini kag ibantala sa aton agod sundon naton?’ ¹³ Wala man ini sa tabok sang dagat nga magpamangkot kamo, ‘Sin-o bala ang matabok sa dagat sa pagkuha sini kag ibantala sa aton agod sundon naton?’ ¹⁴ Ara ina nga mga pulong sa inyo, sa inyo mismo baba kag tagipusuon, gani matuman ninyo ina.

¹⁵ “Pamati! Subong nga adlaw ginapapili ko kamo sini: kabuhi ukon kamatayon, kauswagan ukon kalaglagan. ¹⁶ Ginamanduan ko kamo subong nga higugmaon ninyo ang Ginoo nga inyo Dios, magkabuhi kamo suno sa iya mga pamaagi, kag magtuman sang iya mga sugo kag mga pagsulundan. Kon himuon ninyo ini, makaangkon kamo sang maayo nga kabuhi kag magdamo, kag pakamaayuhon kamo sang Ginoo nga inyo Dios didto sa duta nga inyo pagasudlon kag panag-iyahan.

¹⁷ “Pero kon indi kamo magtuman kag magsunod sa iya, kag magsimba kamo kag mag-alagad sa iban nga mga dios, ¹⁸ subong pa lang nga daan ginapaandaman ko na kamo nga sigurado gid nga malaglag kamo. Indi kamo magkabuhi sing malawig sa duta nga inyo sudlon kag panag-iyahan didto sa tabok sang Jordan.

¹⁹ “Subong nga adlaw ginatawag ko bilang mga saksi ang langit kag ang duta kon diin sa sini ang inyo pilion: kabuhi ukon kamatayon, pagpakamaayo ukon pagpakamalaot. Pilia ninyo ang kabuhi agod magkabuhi kamo kag ang inyo mga kabataan.^{[a] 20} Higugmaa ninyo ang Ginoo nga inyo Dios. Tumana ninyo siya kag magpabilin kamo sa iya, kay siya ang inyo kabuhi. Kon himuon ninyo ini, magakabuhi kamo sing malawig didto sa duta nga iya ginsumpa nga ihatag sa inyo mga katigulangan nga sila ni Abraham, Isaac kag Jacob.”

Ginpakalain ang mga Dios-dios sang Israel

57 Kon mapatay ang isa ka matarong nga tawo, wala kaayo sing may nagapamangkot kon ngaa. Wala kaayo sing may nakaintiendi nga ginakuha sang Dios ang mga diosnon nga mga tawo agod makalikaw sila sa mga malain. ² Kay kon mapatay ang isa ka matarong nga tawo, may kalinong kag kapahuwayan na siya.

³ Pero kamo nga mga kaliwat sang mga babaylan, sang mga nagapanginbabayi, kag sang mga babayi nga nagabaligya sang ila lawas, palapit kamo agod masentensyahan kamo. ⁴ Ginayaguta ninyo ang mga matarong; ginapakiwian kag ginapadiwalan ninyo sila. Mga kaliwat kamo sang mga rebelde kag mga butigon. ⁵ Ginasimba ninyo ang inyo mga dios-dios paagi sa pagpakighilawas sa idalom sang tagsa ka madabong nga kahoy. Ginahalad pa ninyo ang inyo mga bata sa mga ililigan sang tubig sa idalom sang mga banglid. ⁶ Ang mahining nga mga bato sa mga ililigan sang tubig amo ang inyo mga dios. Ginasimba ninyo ini paagi sa paghalad sang mga halad nga ilimnon kag mga halad nga regalo. Malipay bala ako sa sining ginahimo ninyo? ⁷ Nagataklad kamo sa mataas nga bukid kag maghalad sang inyo mga halad didto kag magpakighilawas. ⁸ Ginabutang pa ninyo ang mga imahen sang inyo mga dios-dios sa puwertahan dampi sang inyo mga balay. Ginasikway ninyo ako; pareho kamo sa babayi nga nagapanginlalaki nga nagsaka sa malapad nga katre, nga nagapasugot nga maghulid sila sang iya kerido. Nanamian gid siya nga magpakighilawas sa iya lalaki; ginapagustuhan niya ang iya kailigbon.

⁹ Nagkadto kamo sa inyo dios-dios nga si Molec nga may dala nga lana kag madamo nga mga pahamot. Nagpasugo pa kamo nga magpangita sang mga dios-dios sa malayo nga mga lugar agod inyo simbahon. Bisan ang lugar sang mga patay daw pakadtuan pa ninyo. ¹⁰ Bisan ginakapuyan na kamo sa pagpangita sang mga dios-dios, wala gihapon kamo nagakadulaan sang paglaom. Ginapabaskog ninyo ang inyo kaugalingon, gani wala gid kamo nagaluya.

¹¹ Nagasiling ang Ginoo, “Sin-o bala ining mga dios-dios nga inyo ginakahadlukan nga nagbutig kamo sa akon? Ginkalimtan ninyo ako kag wala nagasapak sa akon. Ano bala ang rason kon ngaa wala na kamo nagatahod sa akon? Tungod bala nga daw sa naghipos lang ako sa sulod sang malawig nga tion? ¹² Nagahunahuna kamo nga matarong na gid ang inyo mga ginahimo, pero ipakita ko kon ano gid kamo nga klase sang tawo. Kag indi makabulig sa inyo ang inyo mga dios-dios. ¹³ Huo, indi gid makabulig ang mga dios-dios kon magpangayo kamo sang bulig sa ila. Palidon sila tanan sang hangin; mapalid sila sa isa lang ka huyop. Pero ang mga nagasalig sa akon magapuyo sa duta^[a] kag magasimba sa akon sa balaan nga bukid. ¹⁴ Magasiling ako, ‘Kay-uha ang dalan. Kuhaa ang mga nagasablag sa dalan nga pagaagyan sang akon katawhan.’ ”

¹⁵ Amo pa gid ini ang ginasiling sang Labing Mataas nga Dios, ang Balaan nga Dios nga nagakabuhi sa wala sing katapusan: “Nagapuyo ako sa mataas kag balaan nga lugar, pero nagapuyo man ako upod sa mga tawo nga mapainubuson kag mahinulsulon, agod mapabaskog ko sila. ¹⁶ Sa pagkamatuod, indi ako magkontra ukon magkaakig hasta san-o, kay kon himuon ko ini, magkalamatay ang mga tawo nga akon ginhimo. ¹⁷ Naakig ako tungod sa sala kag pagkadalok sang Israel, gani ginsilutan ko sila kag gintalikdan. Pero padayon gihapon sila sa pagpakasala. ¹⁸ Nakita ko ang ila pagginawi, pero ayuhon ko sila. Tuytuyan ko sila, kag lipayon ko ang mga nagapangasubo sa ila. ¹⁹ Kag dayon magadayaw sila sa akon. Hatagan ko sila sang maayo nga kahimtangan, bisan sa malayo sila ukon sa malapit. Ayuhon ko gid sila. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini. ²⁰ Pero ang mga malaot wala sing kalinong; pareho sila sa mabalod nga dagat nga nagadala sang mga sagbot kag higko sa higad. ²¹ Indi gid makaangkon ang mga malaot sang maayo nga kahimtangan.” Amo ini ang ginasiling sang akon Dios.

Ang Pagpanudlo ni Jesus sa Bukid

5 Sang makita ni Jesus ang madamo nga mga tawo, nagtaklad siya sa bukid kag nagpungko didto. Nagpalapit sa iya ang iya mga sumulunod, ² kag nagpanudlo siya sa ila. Siling niya,

¹¹ “Bulahan kamo kon tungod sa inyo pagsunod sa akon ginayaguta kamo, ginahingabot, kag ginabutang-butangan sang tanan nga kalainan. ¹² Amo man ini ang ila ginhimo sang una sa mga propeta. Gani magkalipay gid kamo tungod nga mabaton ninyo ang dako nga balos sa langit.”

Asin kag Suga^(A)

¹³ “Kamo nga akon mga sumulunod pareho sang asin diri sa kalibutan. Pero kon maglain ang sabor sang asin, wala na sing may mahimo agod mapabalik pa ang iya sabor. Gani indi na mapuslan kundi ginapilak na lang kag ginatapakan sang mga tawo.

¹⁴ “Pareho kamo sang suga nga nagahatag kasanag sa mga tawo diri sa kalibutan. Kag ini makita gid pareho sang banwa nga ginpatindog sa ibabaw sang bukid nga indi matago. ¹⁵ Wala sing may nagasindi sang suga kag takluban lang dayon ini sang sulukban, kundi ginabutang ini sa tulungtungan agod masanagan ang tanan sa sulod sang balay. ¹⁶ Gani amo man ang inyo himuon. Pasigaha ninyo ang inyo suga sa mga tawo, agod makita nila ang inyo maayo nga mga binuhatan kag agod dayawon nila ang inyo Amay sa langit.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Kasuguan

¹⁷ “Indi kamo maghunahuna nga nagkadto ako diri sa pagbaliwala sang Kasuguan ni Moises kag sang mga sinulatan sang mga propeta. Nagkadto ako diri sa pagtuman sini. ¹⁸ Sa pagkamatuod, samtang ara pa ang langit kag ang duta, wala gid sing bisan gamay nga bahin sang Kasuguan nga mabaliwala hasta wala pa matuman ang tanan.^{[d] 19} Gani ang bisan sin-o nga maglapas sang bisan labing gamay nga bahin sang Kasuguan kag magtudlo sa iban nga maglapas man, siya ang labing kubos sa mga nasakop sa paghari sang Dios. Pero ang bisan sin-o nga magtuman sang Kasuguan, kag magtudlo sini sa iban nga magtuman man, kabigon siya nga dungganon sa mga nasakop sa paghari sang Dios. ²⁰ Gani ginasugiran ko kamo nga kinahanglan ang inyo pagtuman sa kabubut-on sang Dios maglabaw pa sa pagtuman sang mga manunudlo sang Kasuguan kag sang mga Pariseo, kay kon indi, indi gid kamo masakop sa paghari sang Dios.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Kaakig

²¹ Nagsiling pa gid si Jesus, “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una sa aton mga katigulangan nga indi sila magpatay,^[e] kay ang bisan sin-o nga magpatay pagasilutan. ²² Pero ako nagasiling sa inyo nga ang bisan sin-o nga nagakaakig sa iya kapareho pagasilutan. Kag ang bisan sin-o nga nagapakalain sa iya kapareho sa pagsiling ‘Wala ka sing pulos,’ dal-on siya sa korte agod silutan. Kag ang bisan sin-o nga magsiling sa iya kapareho ‘Buang,’ pagasilutan siya sa nagadabadaba nga kalayo sa impyerno. ²³ Gani bisan ara ka na sa halaran nga nagadala sang imo halad sa Dios kag madumduman mo nga ang imo utod may malain nga buot sa imo, ²⁴ ibilin mo anay ang imo nga inughalad malapit sa halaran kag kadtuan mo gilayon ang imo utod kag magpakighusay sa iya. Dayon magbalik ka sa halaran kag maghalad sang imo inughalad sa Dios.

²⁵ “Kon may mag-akusar sa imo, magpakighusay ka sa iya samtang nagapakadto pa lang kamo sa korte. Kay kon didto na kamo sa korte, itugyan ka sang huwis sa pulis agod prisohon. ²⁶ Sa pagkamatuod, indi ka makaguwa kon indi mo anay mabayaran ang tanan mo nga multa.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagpanginbabayi

²⁷ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga indi dapat magpanginbabayi.^{[f] 28} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon ang lalaki magtulok sa babayi nga may handom sa pagpakighilawas sa iya, pareho lang nga nagapanginbabayi na siya sa iya. ²⁹ Gani kon ang imo tuo nga mata amo ang kabangdanan nga nagapakasala ka, lukata ina kag ipilak. Kay maayo pa nga madula ang isa ka parte sang imo lawas sang sa kompleto ang imo lawas pero ipilak ka man lang sa impyerno. ³⁰ Kon ang imo tuo nga kamot amo ang kabangdanan nga nagapakasala ka, utda ina kag ipilak. Kay maayo pa nga madula ang isa ka parte sang imo lawas sang sa kompleto ang imo lawas pero ipilak ka man lang sa impyerno.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagbulagay^(B)

³¹ “Ginsiling man sang una nga kon ang lalaki luyag magbulag sa iya asawa, dapat maghatag siya sa iya asawa sang kasulatan sang pagbulagay.^{[g] 32} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon bulagan sang lalaki ang iya asawa nga wala man lang naghimo sang imoral nga pagpakigrelasyon,^[h] siya mismo ang nagatulod sa iya asawa nga magpakasala kay magapamana ini liwat; kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sa sadto nga babayi nga ginbulagan nagapanginbabayi.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagsumpa

³³ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una sa aton mga katigulangan nga kon ang tawo may ginpromisa kag ginsumpaan pa niya sa ngalan sang Ginoo, kinahanglan iya gid ini tumanon.^{[i] 34} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon magpromisa kamo, indi kamo magsumpa. Indi kamo magsiling nga ‘Saksi ko ang langit’ kay amo ini ang trono sang Dios, ³⁵ ukon ‘Saksi ko ang duta’ kay amo ini ang ginatungtungan sang iya tiil. Indi man kamo maggamit sang ngalan sang Jerusalem sa inyo pagsumpa tungod kay amo ini ang siyudad sang bantog nga Hari. ³⁶ Kag indi man kamo magsiling nga, ‘Bisan mapatay pa ako,’ kay bisan pa gani ang isa lang ka buhok indi mo mapaputi ukon mapaitom. ³⁷ Dapat magsiling ka lang ‘Huo’ kon huo kag ‘Indi’ kon indi; kay kon magsumpa pa kamo halin na ina kay Satanas.”

Indi Kamo Magtimalos sa Inyo Isigkatawo^(C)

³⁸ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga ‘Ang maglukat sang mata sang iya isigkatawo, lukaton man ang iya mata; kag ang magbingaw sang ngipon sang iya isigkatawo, bingawon man.’^{[j] 39} Pero ako nagasiling sa inyo nga indi ninyo pagbalusi sing malain ang nagahimo sing malain sa inyo. Kon tampaon ka sa tuo nga guya, itaya pa ang imo wala nga guya. ⁴⁰ Kon may magdemanda sa imo agod kuhaon ang imo bayo, ihatag bisan pa ang imo kunop. ⁴¹ Kon may soldado nga magpilit sa imo nga magpas-an sang iya karga sang isa ka kilometro, himua nga duha. ⁴² Hatagi ang nagapangayo sa imo, kag pahulama ang nagahulam sa imo.”

Higugmaa ang Inyo mga Kaaway^(D)

⁴³ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga ‘Higugmaa ninyo ang inyo kapareho^[k] kag dumti ninyo ang inyo mga kaaway.’ ⁴⁴ Pero ako nagasiling sa inyo nga higugmaa ninyo ang inyo mga kaaway. Bisan pa ang mga nagahingabot sa inyo pangamuyuan ninyo. ⁴⁵ Kag kon himuon ninyo ini, mangin matuod kamo nga mga anak sang inyo Amay sa langit.^[l] Kay indi lang ang mga maayo nga mga tawo ang iya ginapasilakan sang adlaw kundi pati man ang mga malain. Kag indi lang ang mga matarong ang iya ginahatagan sang ulan kundi pati man ang mga indi matarong. ⁴⁶ Kon ang nagahigugma sa inyo amo lang ang inyo ginahigugma, makabaton bala kamo sang balos halin sa Dios? Indi gid! Kay bisan ang mga manugsukot sang buhis nga ginakabig ninyo nga makasasala nagahimo man sina. ⁴⁷ Kag kon ang inyo mga kapareho lang ang inyo ginabugno, ano gid ang inyo ginahimo nga labaw sa iban? Bisan ang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios nagahimo man sina. ⁴⁸ Gani dapat wala kamo sing kasawayan sa inyo pagtratar sa inyo isigkatawo pareho sang inyo Amay sa langit.”