M’Cheyne Bible Reading Plan

Ginmanduan sang Dios ang mga Israelinhon sa Paghalin sa Bukid sang Sinai

1 Ini nga libro parte sa mga mensahi nga ginsiling ni Moises sa tanan nga Israelinhon samtang didto sila sa kamingawan, sa sidlangan sang Suba sang Jordan. Nagakampo sila sa Kapatagan sang Jordan^[a] malapit sa Suf, sa tunga sang Paran, Tofel, Laban, Hazerot, kag Dizahab. ² (Mga onse ka adlaw nga pagpanglakaton halin sa Bukid sang Sinai^[b] pakadto sa Kadesh Barnea kon mag-agi sa Bukid sang Seir.)

³ Sang nahauna nga adlaw sang ika-11 nga bulan, sang ika-40 nga tuig halin sang paghalin sang mga Israelinhon sa Egipto, ginhambal ni Moises sa ila ang tanan nga ginpasiling sang Ginoo nga ihambal sa ila. ⁴ Natabo ini matapos nga napierdi ni Moises^[c] si Sihon nga hari sang mga Amornon, nga nagaestar sa Heshbon, kag si Og nga hari sang Bashan, nga nagaestar sa Ashtarot kag Edrei.

⁵ Gani ginsugid sa ila ni Moises ang kasuguan sang Ginoo didto sa sidlangan sang Suba sang Jordan, sa teritoryo sang Moab. Siling niya, ⁶ “Sang didto kita sa Horeb nagsiling sa aton ang Ginoo nga aton Dios, ‘Dugay na ang inyo pagtiner sa sini nga bukid, ⁷ gani maglakat na kamo. Magkadto kamo sa mga kabukiran sang mga Amornon kag sa mga lugar sa palibot sini—sa Kapatagan sang Jordan,^[d] sa kabukiran, sa mga bulobukid sa nakatundan,^[e] sa Negev, kag sa mga lugar sa baybayon. Magkadto kamo sa duta sang mga Canaanhon kag sa Lebanon, hasta sa dako nga suba nga amo ang Eufrates. ⁸ Tan-awa ninyo! Ginahatag ko ini nga mga duta sa inyo. Lakat kamo kag panag-iyahi ini nga mga duta nga ginpromisa ko sa inyo mga katigulangan nga si Abraham, Isaac kag Jacob, kag sa ila mga kaliwat.’ ”

Nagpili si Moises sang mga Opisyal nga Magbulig sa Iya sa Paghukom^(A)

⁹ Nagsiling pa si Moises, “Sang sadto nga tion, nagsiling ako sa inyo: ‘Indi ko kamo masarangan nga panguluhan nga ako lang isa. ¹⁰ Ginpadamo kamo sang Ginoo nga inyo Dios, kag karon daw pareho na kamo kadamo sa mga bituon sa langit. ¹¹ Kabay pa nga ang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan, magpadamo pa gid sa inyo sing linibo pa ka pilo kag pakamaayuhon niya kamo suno sa iya ginpromisa. ¹² Pero paano ko mahusay ang inyo mga pag-ilinaway kag mga problema nga ako lang? ¹³ Gani magpili kamo sa tagsa ninyo ka tribo sang mga tawo nga maalamon, may maayo nga paghangop kag talahuron, kag padumalahon ko sila sa inyo.’

¹⁴ “Komporme kamo nga maayo ang akon plano. ¹⁵ Gani ginpadumala ko sa inyo bilang mga hukom kag opisyal ang mga tawo nga maalamon kag talahuron halin sa inyo mga tribo. Ang iban responsable sa 1,000 ka tawo, ang iban sa 100, ang iban sa 50, kag ang iban sa 10. ¹⁶ Sadto nga tion ginmanduan ko ang inyo mga hukom, ‘Husaya ninyo ang mga kaso sang mga tawo, kag maghukom kamo sing matarong, indi lamang sa mga Israelinhon kundi pati man sa mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. ¹⁷ Kinahanglan wala kamo sing may ginapasulabi sa inyo paghukom; pamatii ninyo sing palareho ang mga imol kag manggaranon. Indi kamo magkahadlok bisan kay sin-o, kay ang inyo paghukom naghalin sa Dios. Kon mabudlay ang kaso para sa inyo, dal-a ina sa akon kay ako ang bahala sa paghukom sina.’ ¹⁸ Kag ginsilingan ko man kamo sadto sang tanan nga dapat ninyo pagahimuon.

Nagpadala Sila sang mga Espiya^(B)

¹⁹ “Dayon, suno sa mando sang Ginoo nga aton Dios, naghalin kita sa Bukid sang Sinai,^[f] kag nagpanglakaton sa malapad kag makahaladlok nga kamingawan nga nakita ninyo mismo, kag nagpakadto kita sa kabukiran sang mga Amornon. Pag-abot naton sa Kadesh Barnea, ²⁰ nagsiling ako sa inyo, ‘Nakaabot na kamo sa kabukiran sang mga Amornon nga ginahatag sa aton sang Ginoo nga aton Dios. ²¹ Tan-awa ang duta nga ginahatag niya sa inyo! Panag-iyahi ninyo ini suno sa ginsiling sang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan. Indi kamo magkahadlok ukon magkaluya.’

²² “Dayon nagpalapit kamo tanan sa akon kag nagsiling, ‘Magpadala anay kita sang mga tawo sa pagpang-espiya sa duta agod masugiran nila kita sang aton alagyan kag sang mga banwa nga aton kadtuan.’

²³ “Nahunahunaan ko nga maayo man ato nga plano; gani nagpili ako sang dose ka tawo, isa sa kada tribo. ²⁴ Naglakat sila kag nag-agi sa kabukiran, kag nakaabot sila sa Eshcol nga ililigan sang tubig, kag nagpang-espiya sila didto. ²⁵ Sa ila pagbalik may dala sila sa aton nga mga prutas halin didto, kag nagbalita man sila nga maayo ang duta nga ginahatag sang Ginoo nga aton Dios sa aton.

²⁶ “Pero indi kamo gusto magkadto didto; nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo nga inyo Dios. ²⁷ Nagkumod kamo sa inyo mga tolda kag nagsiling, ‘Ginakaugtan kita sang Ginoo, gani ginpaguwa niya kita sa Egipto agod itugyan sa mga kamot sang mga Amornon sa paglaglag sa aton. ²⁸ Paano kita makakadto didto? Ginpahadlok kita sang mga nagpang-espiya sa duta. Nagsiling sila nga ang mga tawo didto mas makusog kag mas mataas sang sa aton, kag ang ila mga banwa dalagko kag napalibutan sang mga pader nga ang kataason daw lambot na sa langit. Kag nakita pa nila didto ang mga kaliwat ni Anak.’

²⁹ “Dayon nagsiling ako sa inyo, ‘Indi kamo magpakulba ukon magkahadlok sa ila. ³⁰ Ang Ginoo nga inyo Dios magauna sa inyo kag magapakig-away mismo para sa inyo, pareho sang inyo nakita nga iya ginhimo sa Egipto ³¹ kag sa kamingawan. Nakita ninyo kon paano kamo gin-atipan sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga dalanon, pareho sa amay nga nagaatipan sang iya anak, hasta nga nakaabot kamo sa sini nga lugar.’

³² “Pero bisan pa sining tanan, wala kamo nagsalig sa Ginoo nga inyo Dios ³³ nga nagpanguna sa inyo sa paglakat, paagi sa kalayo kon gab-i kag sa panganod kon adlaw. Ginpangitaan niya kamo sang mga lugar nga inyo makampuhan kag gintudluan kon diin kamo maagi.

³⁴ “Sang mabatian sang Ginoo ang inyo mga reklamo, naakig siya kag nagpanumpa, ³⁵ ‘Wala sing bisan isa sa sining malaot nga henerasyon nga makakita sang maayo nga duta nga akon ginsumpa nga ihatag sa ila mga katigulangan, ³⁶ luwas lang kay Caleb nga anak ni Jefune. Makita niya ini, kag ihatag ko sa iya kag sa iya mga kaliwat ang ila parte sa duta nga iya ginkadtuan, kay nagsunod siya sa akon sa bug-os niya nga tagipusuon.’

³⁷ “Tungod sa inyo, naakig man ang Ginoo sa akon. Nagsiling siya sa akon, ‘Bisan ikaw indi makasulod sa amo nga duta. ³⁸ Pero ang imo kabulig nga si Josue nga anak ni Nun makasulod didto. Paisuga siya, kay siya ang magapangulo sa mga Israelinhon sa pagpanag-iya sang duta.’

³⁹ “Dayon nagsiling ang Ginoo sa aton tanan, ‘Makasulod man sa amo nga duta ang inyo mga kabataan nga wala pa sang buot. Nahadlok kamo nga basi bihagon sila, pero sa ila ko ihatag ini nga duta kag panag-iyahan nila ini. ⁴⁰ Pero kamo iya, balik kamo sa kamingawan pakadto sa Mapula nga Dagat.’

⁴¹ “Dayon nagsiling kamo, ‘Nakasala kami sa Ginoo. Malakat kami kag magpakig-away suno sa ginmando sang Ginoo nga amon Dios sa amon.’ Gani ang kada isa sa inyo nagpreparar sang iya mga armas, nga nagahunahuna nga mahapos lang ang pag-agaw sa mga kabukiran.

⁴² “Pero nagsiling ang Ginoo sa akon, ‘Silinga sila nga indi maglakat kag magpakig-away, tungod kay indi ako mag-upod sa ila. Mapierdi sila sang ila mga kaaway.’

⁴³ “Gani ginsilingan ko kamo, pero wala kamo nagpamati sa akon. Nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo, kag sa inyo kahambog nagsalakay gid kamo sa kabukiran. ⁴⁴ Dayon nagpakig-away sa inyo ang mga Amornon nga nagaestar didto, kag daw sa mga putyukan sila nga naglagas kag nagpierdi sa inyo halin sa Seir hasta sa Horma. ⁴⁵ Nagbalik kamo kag naghilibion sa Ginoo, pero wala siya nagpamati ukon nagsapak sa inyo. ⁴⁶ Amo ina nga nagtiner kamo sing madugay sa Kadesh.

Pagdayaw sa Kaayo sang Dios

Ang Dios Labaw sa Tanan nga Manugdumala

Ang Mensahi Parte sa Jerusalem

29 Nagsiling ang Ginoo, “Kaluluoy ang Jerusalem,^[a] ang siyudad nga ginpuy-an ni David! Sige, magselebrar ini nga siyudad sang iya mga piesta kada tuig. ² Pero salakayon ko ini, kag magahinibi kag magapanalambiton ang iya sini mga pumuluyo. Kag para sa akon, ang bug-os nga siyudad mangin pareho sa halaran nga nabulit sang dugo.^{[b] 3} Kibunon ko ang siyudad sang Jerusalem. Palibutan ko ini sang mga tore-tore sa pagsalakay sini, kag magatumpok ako sang mga duta sa kilid sang pader agod mataklas ini. ⁴ Malaglag ini, kag mangin pareho sa isa ka murto nga nagapanawag halin sa idalom sang duta, nga ang iya tingog hungaw. ⁵ Pero sa ulihi ang iya madamo nga mga kaaway mangin pareho sa yab-ok ukon upa nga palidon sang hangin. Gulpi lang ini matabo sa ila. ⁶ Dumdumon sang Ginoo nga Makagagahom ang Jerusalem, kag magaabot siya nga may daguob, linog, ginahod, buhawi, bagyo, kag nagadabadaba nga kalayo. ^7-8 Madula pareho sa isa ka damgo ang madamo nga mga nasyon nga nagasalakay sa Jerusalem^[c] kag nagaguba sang mga pader sini. Pareho sila sa tawo nga nagadamgo nga nagakaon, pero pagbugtaw niya gutom siya, ukon pareho sa tawo nga nagadamgo nga nagainom, pero pagbugtaw niya uhaw siya.”

⁹ Kamo nga mga taga-Juda, buanga ninyo ang inyo kaugalingon kag magpakabuang kamo. Bulaga ninyo ang inyo kaugalingon kag magpakabulag kamo. Hubog kamo kag nagaduling-duling pero indi tungod sa bino. ¹⁰ Kay daw sa ginpatulog kamo sang Ginoo sing mahamuok. Gintabunan niya ang inyo mga ulo kag mga mata nga wala sing iban kundi ang inyo mga propeta.

¹¹ Para sa inyo, ini tanan nga ginpahayag sa inyo daw sa libro nga sirado. Kon ipabasa mo ini sa tawo nga kahibalo magbasa, masiling siya, “Indi ko ina mabasa tungod kay sirado.” ¹² Kag kon ipabasa mo sa indi kahibalo magbasa, masiling siya, “Indi ako kahibalo magbasa.”

¹³ Nagasiling ang Ginoo, “Ini nga katawhan nagadayaw kag nagapadungog sa akon sa baba lang, pero ang ila tagipusuon malayo sa akon. Kag ang ila pagsimba sa akon suno lang sa mga pagsulundan sang tawo. ¹⁴ Gani patingalahon ko liwat ang ini nga katawhan sang sunod-sunod nga makatilingala nga mga butang. Kag dulaon ko ang kaalam sang mga tawo nga maalam kag ang pag-intiendi sang mga may tinun-an.”

¹⁵ Kaluluoy kamo nga mga nagatago sang inyo mga plano sa Ginoo. Nagahimo kamo sang inyo mga buluhaton sa madulom, kag nagasiling kamo, “Wala sing may makakita ukon makahibalo sang aton ginahimo.” ¹⁶ Mga balingag kamo! Ginakabig ninyo nga daw sa kolon ang manughimo sang kolon.^[d] Makasiling bala ang hinimo nga butang sa naghimo sa iya, “Indi ikaw ang naghimo sa akon?” Makasiling bala ang kolon sa nagporma sa iya, “Wala ikaw sang may nahibaluan?”

¹⁷ Sa indi madugay ang kagulangan sang Lebanon mangin mapatubason nga latagon, kag ang mapatubason nga latagon mangin kagulangan. ¹⁸ Sa sina nga tion, ang bungol makabati sa ginabasa nga libro. Kag ang bulag, nga ang iya lang makita amo ang kadulom, makakita. ¹⁹ Magakalipay liwat ang mga mapainubuson kag ang mga imol tungod sa Ginoo, ang Balaan nga Dios sang Israel. ²⁰ Tungod kay madula ang mga mapintas kag nagapangyaguta nga mga tawo. Magakalamatay ang tanan nga mahilig sa pagpakasala ²¹ pati ang tanan nga nagaakusar sang indi matuod, ang mga nagapadihot agod makombinsi ang mga hukom, kag ang mga nagabinutig nga saksi agod indi mahatagan sang hustisya ang mga inosente.

²² Gani ang Ginoo, ang Dios nga nagluwas kay Abraham nagsiling parte sa mga kaliwat ni Jacob, “Sugod karon, wala na sila sing dapat ikahuya ukon kahadlukan. ²³ Kay kon makita nila nga mga kaliwat ni Jacob ang akon mga binuhatan sa ila, tahuron nila ako, ang Balaan nga Dios ni Jacob, kag kilalahon nila ang akon pagkabalaan. Kahadlukan nila ako nga Dios sang Israel. ²⁴ Ang mga nalibugan makaintiendi na sang kamatuoran, kag ang mga nagareklamo magakalipay na kon tudluan.”

¹ Ako nga manugdumala sang mga tumuluo nagapangamusta sa imo, Gaius, nga akon hinigugma gid nga utod kay Cristo.

² Kabay pa nga maayo ang imo lawas kag ang imo kahimtangan dira, subong nga nahibaluan ko nga maayo ang imo espirituhanon nga kahimtangan. ³ Nalipay gid ako sang pag-abot diri sang pila ka mga utod naton nga nagsugid nga matutom ka gid sa kamatuoran, subong nga nahibaluan ko nga nagakabuhi ka suno sa sini nga kamatuoran. ⁴ Wala na sang makahatag kalipay sa akon nga sobra pa sang mabatian ko nga ang akon mga anak sa pagtuo nagakabuhi suno sa kamatuoran.

⁵ Hinigugma ko nga Gaius, masaligan ka gid matuod, kay ginaatipan mo gid ang aton mga utod nga nagaagi dira bisan pa indi mo sila kilala. ⁶ Ginsugiran nila ang iglesya diri parte sang imo paghigugma nga ginpakita sa ila. Kon mahimo, pag-abot nila dira sa inyo, buligan mo sila sa paagi nga malipay ang Dios, agod nga makapadayon sila sa ila paglakat. ⁷ Kay nagapanglakaton sila sa pagtudlo parte kay Cristo, kag wala gid sila nagabaton sing bulig halin sa mga tawo nga wala nakakilala sa Dios. ⁸ Gani kita nga mga tumuluo dapat gid magbulig sa mga tawo nga pareho nila agod nga may bahin man kita sa ila pagpangabudlay para sa kamatuoran.

⁹ Ginsulatan ko ang iglesya dira, pero si Diotrefes nga gusto magpangulo sa inyo indi magpamati sa amon. ¹⁰ Gani sa pag-abot ko dira isugid ko sa inyo ang tanan niya nga ginahimo, tungod nga tama kalain sang iya mga ginapanghambal nga butig parte sa amon. Kag indi lang ina, kundi indi man niya pagbatunon ang aton mga utod kay Cristo nga nagaagi dira. Ginapunggan pa niya kag ginapahalin sa iglesya ang gusto magbaton sa ila.

¹¹ Hinigugma ko nga Gaius, indi pagsunda ang malain nga ginahimo sang sina nga tawo. Sunda ang maayo. Ang nagahimo sang maayo iya sang Dios, pero ang nagahimo sang malain wala makakilala sa Dios. ¹² Tan-awa si Demetrius. Ang tanan nga tumuluo nagasugid nga maayo siya nga tawo, kag makita sa iya kabuhi nga nagasunod siya sa kamatuoran. Kami nagapamatuod man nga maayo siya nga tawo, kag nahibaluan mo nga matuod ang amon ginasugid.

¹³ Madamo pa kuntani ang akon isugid sa imo, pero indi ko na lang pag-isulat. ¹⁴ Masugilanon lang kita ugaling kon mag-abot ako dira kay may plano ako nga magpakigkita sa imo sa labing madali.

¹⁵ Kabay pa nga maayo ang imo kahimtangan. Ang imo mga abyan diri nagapangamusta sa imo. Ipaabot mo man ang akon pagpangamusta sa tagsa-tagsa naton ka abyan dira.