Read the Gospels in 40 Days
Ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic ri tzˈibatal ca ruma San Mateo
Ri quibiˈ ri ye ojer tak ratiˈt rumamaˈ ri Jesucristo
1 Re wuj ri nuchop el waweˈ, jun wuj ri tzˈibatal wi ca ri quibiˈ ri ye ojer tak ratiˈt rumamaˈ ri Jesucristo. Can nikˈalajin wi cˈa chi Riyaˈ can jun chique ri ye ralcˈual ca ri rey David, y can ralcˈual ca chukaˈ ri Abraham.
2 Ri Abraham yariˈ ri xalcˈualan ri Isaac; ri Isaac xralcˈualaj ri Jacob; ri Jacob xralcˈualaj ri Judá y ri nicˈaj chic rachˈalal. 3 Yacˈa ri Judá y ri Tamar ri rixjayil xecalcˈualaj ri Fares y ri Zara; yacˈa ri Fares ri xalcˈualan ri Esrom; y ri Esrom xralcˈualaj ri Aram. 4 Y ri Aram xralcˈualaj ri Aminadab; ri Aminadab xralcˈualaj ri Naasón; y ri Naasón xralcˈualaj ri Salmón. 5 Y ri Salmón y ri Rahab ri rixjayil xcalcˈualaj ri Booz; ri Booz y ri Rut ri rixjayil xcalcˈualaj ri Obed; y ri Obed xralcˈualaj ri Isaí. 6 Y ri Isaí xralcˈualaj ri David ri xoc jun rey; y ri rey David xralcˈualaj ri Salomón. Y ri ruteˈ ri Salomón, ya ri rixjayil ca ri Urías.
7 Yacˈa ri Salomón xralcˈualaj ri Roboam; ri Roboam xralcˈualaj ri Abías; y ri Abías xralcˈualaj ri Asa. 8 Y ri Asa xralcˈualaj ri Josafat; ri Josafat xralcˈualaj ri Joram; y ri Joram xralcˈualaj ri Uzías. 9 Y ri Uzías xralcˈualaj ri Jotam; ri Jotam xralcˈualaj ri Acaz; y ri Acaz xralcˈualaj ri Ezequías. 10 Y ri Ezequías xralcˈualaj ri Manasés; ri Manasés xralcˈualaj ri Amón; y ri Amón xralcˈualaj ri Josías. 11 Y ri Josías xralcˈualaj ri Jeconías y ri ye nicˈaj chic rachˈalal ri Jeconías. Y ya tiempo riˈ tek ri kech aj Israel xechapatej el y xeˈucˈuex cˈa pa Babilonia.
12 Y tek yecˈo chic chiriˈ pa Babilonia, ri Jeconías xralcˈualaj ri Salatiel; y ri Salatiel xralcˈualaj ri Zorobabel. 13 Y ri Zorobabel xralcˈualaj ri Abiud; ri Abiud xralcˈualaj ri Eliaquim; y ri Eliaquim xralcˈualaj ri Azor. 14 Y ri Azor xralcˈualaj ri Sadoc; ri Sadoc xralcˈualaj ri Aquim; y ri Aquim xralcˈualaj ri Eliud. 15 Y ri Eliud xralcˈualaj ri Eleazar; ri Eleazar xralcˈualaj ri Matán; ri Matán xralcˈualaj chukaˈ jun ri Jacob chukaˈ rubiˈ. 16 Y ri Jacob xralcˈualaj cˈa ri José ri xoc rachijil ri María. Y ri María riˈ yariˈ ri xalan ri Jesús ri Cristo.
17 Cajlajuj cˈa sol winek xecˈaseˈ el, ri nitiquir pe riqˈui ri Abraham cˈa riqˈui ri rey David. Cajlajuj chukaˈ sol winek xecˈaseˈ el, ri nitiquir pe riqˈui ri rey David cˈa chupan ri tiempo tek ri kech aj Israel xechapatej el y xeˈucˈuex cˈa pa Babilonia. Y cajlajuj chukaˈ sol winek xecˈaseˈ el, ri nitiquir pe tek ri kech aj Israel xebecˈojeˈ pa Babilonia, hasta riqˈui ri tiempo tek xalex ri Cristo.
Tek xalex ri Jesús
18 Y ri ralaxbel ri Jesucristo quecˈareˈ ri rubanic: Ri María ruteˈ ri Jesucristo, jun cˈa kˈopoj ri cˈutun chic ruma ri José. Y xcˈulwachitej cˈa chi tek cˈa ma jane quicˈuan ta quiˈ, xnabetej chi ri María yawaˈ chic riche (rixin) chi nicˈojeˈ ral. Yacˈa ri María queriˈ xril ruma ruchukˈaˈ ri Lokˈolaj Espíritu. 19 Yacˈa ri José ri nbeˈoc rachijil ri María, can jun chojmilaj winek wi; y man cˈa xrajoˈ ta xuyaˈ (xutzek) ruqˈuix ri María chiquiwech ri winek, rumariˈ xrajoˈ chi man ta ninabex chi nuyaˈ ca. 20 Y ri José ya cˈa riˈ ri nuchˈob pa ránima. Y pa rachicˈ xucˈut cˈa riˈ jun ángel riche (rixin) ri Ajaf chuwech, y xbix chare ruma ri ángel riˈ: Riyit José, ri yit jun chique ri ye ralcˈual ca ri rey David, man cˈa taxibij ta awiˈ chi yacˈuleˈ riqˈui ri María ri acˈutun chic riche (rixin) chi ntoc awixjayil. Wacami petenak chic alanic chrij ruma ya ri Lokˈolaj Espíritu xka pa ruwiˈ. 21 Ri acˈal cˈa ri xtralaj ri María, ti cˈajol (alaˈ), y JESUS cˈa rubiˈ xtayaˈ, ruma ya Riyaˈ ri xquecolo ri winek chupan ri quimac.
22 Ronojel cˈa reˈ xcˈulwachitej riche (rixin) chi can nibanatej ri xbix ruma ri Dios chare ri profeta Isaías ri jun chique ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, tek xubij:
23 Tiwetamaj cˈa chi xticˈojeˈ jun ri cˈa kˈopoj na y xticˈojeˈ jun ral, astapeˈ man cˈo ta riqˈui achi.
Y can xtralaj na wi jun acˈal, ti cˈajol (alaˈ), ri xtubiniˈaj Emanuel. Re biˈaj reˈ can ntel cˈa chi tzij chi ri Dios cˈo kiqˈui. 24 Tek xcˈastej cˈa ri José, can xuben wi achiˈel ri xbix chare ruma ri ángel riche (rixin) ri Ajaf. Riyaˈ can xucˈom na wi ri María riche (rixin) chi xoc rixjayil. 25 Pero ri José majun xunek ta ri María cˈa ya tek alaxnek chic na ri nabey ral. Y tek xalex ri acˈal, JESUS ri rubiˈ xuyaˈ.
Tek ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ xquiyaˈ rukˈij ri Jesús
2 Ri Jesús xalex cˈa pa tinamit Belén, ri tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Judea. Tek xalex ri Jesús, ya cˈa ri Herodes ri rey, y yacˈariˈ tek jun caˈiˈ achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ, xeˈapon pa Jerusalem. Ri achiˈaˈ riˈ, pa relebel kˈij ye petenak wi, 2 y xquicˈutuj cˈa chique ri winek: ¿Acuchi (achique) cˈo wi ri acˈal ri qui‑Rey ri israelitas ri xa cˈa xalex? Ri ruchˈumil katzˈeton pe riyoj cˈa quelaˈ pa relebel kˈij, y xojpe chuyaˈic rukˈij, xechaˈ.
3 Tek ri rey Herodes xracˈaxaj ri xquibij ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ, xsach rucˈuˈx. Y can queriˈ cˈa chukaˈ xquicˈulwachij ri winek ri aj pa tinamit Jerusalem. 4 Y ri rey Herodes xerumol cˈa quinojel ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ chiquicojol ri israelitas, y cˈacˈariˈ xucˈutuj chique chi acuchi (achique) cˈa nalex wi ri Cristo. 5 Xepe ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ xquibij cˈa chare ri rey: Ri Cristo nalex pa tinamit Belén waweˈ pa rucuenta re Judea. Ruma jun chique ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, quecˈareˈ ri rutzˈiban ca:
6 Y riyit tinamit Belén ri yitcˈo pa Judá,
riyit ma can ta yit coˈol chiquicojol ri nimaˈk tak tinamit chiriˈ pa Judá,
ruma ya ri chiriˈ awuqˈui riyit xtipe wi ri ucˈuey bey,
y can xqueruchajij ri nutinamit Israel achiˈel nuben jun utzilaj aj yukˈ, nichaˈ ri Dios, xechaˈ apo chare ri rey Herodes.
7 Yacˈariˈ tek ri rey Herodes pan ewel xerusiqˈuij (xeroyoj) ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ, y xucˈutuj ca jabel chique janipeˈ chic kˈij tiquitzˈet wi ri ruchˈumil ri Cristo. 8 Cˈacˈariˈ tek xerutek el pa tinamit Belén y xubij el chique: Quixbiyin cˈa chilaˈ y ticanoj ri acˈal, y tek iwilon chic ca, noˈibij ca chuwe, riche (rixin) chi riyin yibe chukaˈ chuyaˈic rukˈij.
9 Y tek ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ quicˈaxan chic cˈa ri chˈabel ri xbix el chique ruma ri rey Herodes, xebe. Y ri chˈumil ri quitzˈeton pe riyeˈ ri cˈa acuchi (achique) quepe wi, pa relebel kˈij, can rucˈuan cˈa el quibey. Y tek xeˈapon, ri chˈumil riˈ xpaˈeˈ pa ruwiˈ ri acuchi (achique) cˈo wi ri acˈal. 10 Y tek xquitzˈet cˈa ri chˈumil chi xpaˈeˈ, sibilaj xquicot ri cánima. 11 Yacˈa tek ri achiˈaˈ riˈ xeˈoc apo pa jay, can xquitzˈet wi cˈa ri acˈal y ri María ri ruteˈ ri acˈal, y can yacˈariˈ xexuqueˈ xemajeˈ ka riche (rixin) chi xquiyaˈ rukˈij ri acˈal. Y chukaˈ can xequijakalaˈ cˈa ri quiyaconobal y xquisipaj cˈa ca kˈanapuek, pon y mirra chare. 12 Y ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ, can xkˈalajsex cˈa chiquiwech ri pa cachicˈ, chi man chic quetzolin ta pa quibey riche (rixin) chi nbequiyaˈ ca rubixic chare ri rey Herodes. Y can queriˈ wi xquiben ri achiˈaˈ riˈ, ruma tek xetzolin chic el pa quiruwachˈulef, xa jun wi chic chi bey ri xquicˈuaj el.
Tek ri rey Herodes xutek quicamisaxic ri tak cˈajolaˈ (alaboniˈ)
13 Y tek ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ ye elenak chic el, can yacˈariˈ tek jun ángel riche (rixin) ri Ajaf Dios xucˈut riˈ chuwech ri José pa rachicˈ. Y ri ángel riˈ xubij chare: Cayacatej cˈa el. Tacˈuaj el ri acˈal rachibilan ri ruteˈ y quixanmej el waweˈ. Quixbiyin cˈa pan Egipto y quixcˈojeˈ chilaˈ, y riyin xtinyaˈ rubixic chawe tek utz chic yixtzolin pe. Ruma chi re wacami, ri rey Herodes can xtorucanoj wi re acˈal riche (rixin) chi nucamisaj, xchaˈ chare.
14 Y ri José can yacˈariˈ tek xcˈastej, y can chupan cˈa ri akˈaˈ riˈ xquichop el bey riche (rixin) chi xebe cˈa pan Egipto, xucˈuaj el ri acˈal y ri teˈej. 15 Can chilaˈ wi cˈa pan Egipto xebecˈojeˈ wi y xetzolin pan Israel cˈa ya tek caminek chic ri rey Herodes. Riche (rixin) chi queriˈ can nibanatej na cˈa ri rukˈalajsan ri Ajaf Dios chuwech ri jun profeta ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Ri tzˈibatal cˈa ca nubij: Pan Egipto cˈa cˈo wi ri nucˈajol tek xinsiqˈuij (xinwoyoj). Quecˈariˈ ri rubin ri Dios.
16 Y can yacˈariˈ tek ri rey Herodes xunabej chi ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ xa ma xquiben ta ri achiˈel ri rubin el riyaˈ chique, rumariˈ xyacatej cˈa sibilaj royowal y xutek cˈa quicamisaxic quinojel ri tak cˈajolaˈ (alaboniˈ) ri xa cˈa ma jane nikˈax ta cacaˈ quijunaˈ ri yecˈo chiriˈ pa tinamit Belén, y ri yecˈo pa tak lugar ri yecˈo pe chunakajal ri tinamit. Queriˈ xuben ruma riyaˈ can retaman ca chi cˈo chic caˈiˈ junaˈ titzˈetetej wi ri chˈumil cuma ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ. 17 Waweˈ can xbanatej wi cˈa achiˈel ri tzˈibatal ca ruma ri jun profeta ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, ri xubiniˈaj Jeremías, tek xubij ca:
18 Chiriˈ cˈa pa tinamit Ramá xacˈaxatej okˈej.
Can cˈo wi nimalaj bis. Cˈo cˈa jun ri nujikˈ okˈej.
Riˈ ya ri Raquel yerokˈej ri ral,
y astapeˈ nibochiˈix, xa can ma nikˈax ta cˈa ri bis chare ruma ri ral xecom. Queriˈ ri tzˈibatal ca ruma ri Jeremías.
19 Y tek caminek chic el ri rey Herodes, can yacˈariˈ tek ri ángel riche (rixin) ri Ajaf Dios xucˈut chic riˈ chuwech ri José pa rachicˈ, ri chilaˈ pan Egipto. 20 Y ri ángel riche (rixin) ri Ajaf xubij cˈa chare: Cayacatej cˈa el. Tacˈuaj el ri acˈal rachibilan ri ruteˈ y quixtzolin cˈa pan Israel. Ruma ri xeˈajowan chi xquicamisaj ta ri acˈal, xecom yan.
21 Y ri José can xuben wi cˈa ri xbix chare pa rachicˈ ruma ri ángel. Xucˈuaj el ri acˈal, y ri teˈej. Y xetzolin cˈa pan Israel. 22 Xa yacˈa riyaˈ tek xracˈaxaj chi ya ri Arquelao ri rucˈajol ca ri rey Herodes ri oconek aj kˈatbel tzij pa Judea, xuxibij riˈ chi yecˈojeˈ ka ri chiriˈ pa Judea. Y xkˈalajsex cˈa chuwech ri José pa jun achicˈ chi tucˈuaj el ri acˈal y ri teˈej cˈa pa Galilea. 23 Y xeˈapon cˈa pa tinamit Nazaret y chiriˈ xecˈojeˈ wi ka, riche (rixin) chi queriˈ can nibanatej na cˈa achiˈel ri tzˈibatal ca cuma ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Riyeˈ can quitzˈiban ca chi ri Jesús can cˈo na chi nibix nazareno chare.
Ri Juan ri Bautista nutzijoj ri ruchˈabel ri Dios
3 Chupan cˈa ri kˈij riˈ, ri Juan ri Bautista xuchop rukˈalajsaxic ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech ri winek ri yeˈapon riqˈui, ri chiriˈ pa jun desierto ri cˈo chiriˈ pa rucuenta ri Judea. 2 Riyaˈ xubij cˈa chique ri winek: Can titzolin cˈa pe icˈuˈx riqˈui ri Dios, ruma xa nakaj chic cˈo wi pe ri rajawaren ri Dios, nichaˈ chique.
3 Can chrij cˈa ri Juan riˈ chˈonak wi ca ri profeta Isaías, jun achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Riyaˈ quecˈareˈ ri rutzˈiban ca:
Cˈo cˈa jun achi ri xticˈojeˈ pa jun desierto.
Y riyaˈ xturek cˈa ruchiˈ riche (rixin) chi xtubij chique ri winek ri xqueˈapon riqˈui:
Tichojmirisaj apo rubey ri Ajaf.
Y can choj cˈa tibanaˈ chare. Quecˈariˈ ri tzˈibatal ca.
4 Ri rutziak cˈa ri Juan ri Bautista banon riqˈui rusmal camello, y rucusan jun tzˈum ri oconek ximibel xerupan. Y ri ruway ye cˈa ri sacˈ y ri cab ri niquiyaˈ ri tak chicop pa tak juyuˈ. 5 Y ri winek ri yeˈapon cˈa riqˈui ri Juan ri Bautista, sibilaj cˈa ye qˈuiy. Yecˈo cˈa ri ye aj pa tinamit Jerusalem, ri tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Judea. Y yecˈo chukaˈ ri aj pa nicˈaj chic tinamit riche (rixin) ri Judea. Y chukaˈ can yecˈo cˈa ri yepe cˈa quelaˈ chunakajal ri raken yaˈ Jordán. Can quinojel cˈa ri winek riˈ ri yeˈapon riqˈui. 6 Ri winek cˈa riˈ yeban cˈa el bautizar ruma riyaˈ ri chiriˈ pa raken yaˈ Jordán. Y can yequikˈalajsaj wi cˈa ri quimac.
7 Y tek riyaˈ xutzˈet chi can ye qˈuiy cˈa chique ri achiˈaˈ fariseos y ye qˈuiy chukaˈ chique ri achiˈaˈ saduceos yeˈapon riqˈui ruma nicajoˈ chi yeban el bautizar ruma riyaˈ, riyaˈ xubij cˈa chique: Riyix xa yix achiˈel itzel tak cumatz, ruma niwajoˈ yixanmej chuwech ri rucˈayewal. ¿Achique xbin chiwe chi utz yixanmej chuwech ri rucˈayewal ri xtutek pe ri Dios, re chkawech apo? 8 Riyix rajawaxic cˈa chi nikˈalajin chupan ri icˈaslen chi can kitzij xtzolin pe icˈuˈx riqˈui ri Dios. 9 Man cˈa tichˈob ta ka riyix chi can xu (xe) wi ruma chi yix ralcˈual ca ri Abraham, chi ruma ta riˈ xquixcolotej, ma que ta riˈ. Ruma xa ta ri Dios nrajoˈ, Riyaˈ can nicowin wi nuben ralcˈual ri Abraham chique re abej re yeˈitzˈet waweˈ. 10 Ri rucˈayewal ri nuyaˈ ri Dios xa nipe yan. Riyaˈ can xtuben achiˈel nuben jun achi ri cˈo chic ri iquej pa rukˈaˈ riche (rixin) chi xqueruchoy ri cheˈ ri xa ma yewachin ta jabel. Y ronojel cˈa ri xqueruchoy el, xqueruqˈuek pa kˈakˈ.
11 Riyin, pa yaˈ yixinben wi bautizar tek nitzolin pe icˈuˈx riqˈui ri Dios. Pero cˈo cˈa jun achi ri xtipe re chkawech apo, ri man achiˈel ta oc riyin. Riyin can ma yin rucˈamon ta (takal ta chuwij) riche (rixin) chi ncˈuaj ri ruxajab, ruma ri jun achi riˈ can más wi nim rukˈij y can más wi nim ruchukˈaˈ que chinuwech riyin. Tek Riyaˈ xtipe, can xquixruben wi bautizar riqˈui ri Lokˈolaj Espíritu y riqˈui kˈakˈ. 12 Y can ruchojmirisan chic riˈ riche (rixin) chi nuben achiˈel nuben jun achi tek nujoskˈij ri rutrigo pan era, ri can cˈo chic jun horqueta pa rukˈaˈ riche (rixin) chi nuqˈuek chuwacakˈikˈ ri trigo ri chˈayon chic. Ri trigo ri nuchayuj ca riˈ, yariˈ ri numol y nuyec. Yacˈa ri raken ri trigo ri nucˈuaj el cakˈikˈ, xa nuporoj pa kˈakˈ ri majun bey nichuptej ta.
Tek xban bautizar ri Jesús
13 Y yacˈariˈ tek ri Jesús petenak cˈa pa Galilea y xapon riqˈui ri Juan chiriˈ chuchiˈ ri raken yaˈ Jordán. Riyaˈ can petenak cˈa riche (rixin) chi niban el bautizar ruma ri Juan ri Bautista. 14 Yacˈa ri Juan ma nrajoˈ ta nuben bautizar ri Jesús, y nubij cˈa chare: Xa yin ta riyin riˈ ri utz chi yiban bautizar awuma riyit y mani chi can yit cˈa riyit ri xatoka wuqˈui riyin, riche (rixin) chi yatinben el bautizar, xchaˈ ri Juan.
15 Yacˈa ri Jesús xubij chare ri Juan ri Bautista: Riyoj rajawaxic cˈa chi nikaben ronojel ri nubij ri Dios chake. Rumariˈ re wacami rajawaxic cˈa chi riyit yinaben bautizar riyin. Y cˈacˈariˈ tek ri Juan ri Bautista xuben bautizar ri Jesús.
16 Y tek ri Jesús banon chic cˈa bautizar, xbeˈel pe pa yaˈ. Y Riyaˈ xutzˈet cˈa chi ri caj xjakatej y xutzˈet chukaˈ chi ri Lokˈolaj Espíritu riche (rixin) ri Dios nika cˈa pe pa ruwiˈ achiˈel jun palomax. Can choj wi cˈa petenak pa ruwiˈ Riyaˈ. 17 Y can cˈo cˈa jun chˈabel xpe chilaˈ chicaj y xubij: Yareˈ ri Nucˈajol y can sibilaj nwajoˈ, y nucukuban nucˈuˈx riqˈui, xchaˈ ri chˈabel riˈ.
Copyright 1996 Wycliffe. This translation may be quoted in any form (written, visual, electronic or audio) up to and inclusive of five hundred (500) verses without the express written permission of the publisher, providing the verses quoted do not amount to a complete book of the Bible nor do the verses quoted account for more than 25 percent (25%) or more of the total text of the work in which they are quoted. by Wycliffe Bible Translators International