Chronological

Ang Miting sa Jerusalem

15 May mga tawo halin sa Judea nga nagkadto sa Antioc kag nagtudlo sa mga tumuluo didto nga sila nga mga indi Judio indi maluwas kon indi sila magpatuli suno sa kinabatasan nga gintudlo ni Moises. ² Mainit ang pagpakigbais ni Pablo kag ni Bernabe kontra sa ila parte sini. Gani nagsugtanay ang mga tumuluo didto nga pakadtuon sa Jerusalem si Pablo kag si Bernabe, kag ang iban nga mga tumuluo sa Antioc, agod magpakigkita sa mga apostoles kag sa mga manugdumala sang iglesya parte sa sini nga butang.

³ Dayon ginpadala sang iglesya sila ni Pablo. Sang pag-agi nila sa Fenicia kag sa Samaria, ginsugid nila sa mga tumuluo didto nga may mga indi Judio nga nagtuo man kay Cristo. Pagkabati nila sini, nalipay gid sila. ⁴ Pag-abot nila ni Pablo sa Jerusalem ginbaton sila sang iglesya, sang mga apostoles, kag sang mga manugdumala sang iglesya. Ginsugid nila ang tanan nga ginhimo sang Dios paagi sa ila. ⁵ Karon, may mga tumuluo didto nga mga miyembro sang grupo sang mga Pariseo. Nagtindog sila kag nagsiling, “Kinahanglan tulion ang mga indi Judio kag silingon sila nga magtuman sa Kasuguan ni Moises.”

⁶ Gani nagmiting ang mga apostoles kag ang mga manugdumala sang iglesya agod hambalan ini nga butang. ⁷ Malawig ang ila diskusyon. Sang ulihi nagtindog si Pedro kag nagsiling, “Mga utod, nahibaluan na ninyo nga ginpili ako sang Dios halin sa inyo sang una pa agod itudlo ko ang Maayong Balita sa mga indi Judio, agod makabati man sila kag magtuo. ⁸ Nahibaluan sang Dios ang tagipusuon sang mga tawo. Kag ginpakita niya nga ginabaton man niya ang mga indi Judio, tungod nga ginhatag man niya ang Espiritu Santo sa ila pareho sang iya ginhimo sa aton sang una. ⁹ Sa panulok sang Dios, kita nga mga Judio kag sila nga mga indi Judio palareho lang. Kay gintinluan man niya ang ila mga tagipusuon tungod nga nagtuo sila. ¹⁰ Ngaa ginapaakig ninyo ang Dios? Ngaa gusto ninyo nga pasundon ang aton kapareho nga mga sumulunod ni Jesus sa mga pagsulundan nga bisan gani ang aton mga katigulangan kag kita wala man makasunod? ¹¹ Nagatuo kita nga maluwas kita paagi sa bugay ni Ginoong Jesu-Cristo, kag amo man ini sa mga indi Judio.”

¹² Pagkabati nila sadto naghipos sila tanan. Dayon ginpamatian nila ang ginsaysay ni Bernabe kag ni Pablo parte sa mga milagro kag makatilingala nga mga butang nga ginhimo sang Dios sa mga indi Judio paagi sa ila. ¹³ Pagkatapos nila hambal, nagsiling si Santiago, “Mga utod, pamatii ninyo ako. ¹⁴ Ginsaysay sa aton ni Simon Pedro ang una nga pagtawag sang Dios sa mga indi Judio agod may mga tawo man nga halin sa ila nga mangin iya. ¹⁵ Ini suno man sa mga ginsulat sang mga propeta sang una, kay nagasiling ang Kasulatan,

¹⁹ Nagpadayon si Santiago sa pagsiling, “Gani kon sa akon lang, indi na naton pagpabudlayan ang mga indi Judio nga nagatuo sa Dios. ²⁰ Sa baylo, sulatan ta sila nga indi magkaon sang mga pagkaon nga ginhalad sa mga dios-dios, tungod nga mahigko ato sa aton panulok. Indi sila maghimo sang imoral nga pagpakigrelasyon. Indi man sila magkaon sang dugo ukon sang karne sang sapat nga sang pagkapatay ang dugo wala nakaguwa. ²¹ Amo ini ang mga sugo ni Moises nga dapat nila sundon agod indi mahigkuan ang mga Judio sa ila, tungod nga halin pa sang una, ginabasa na sang mga Judio kada Adlaw nga Inugpahuway sa ila mga simbahan ang nasulat nga Kasuguan nga ginbilin ni Moises. Kag ini ginatudlo nila sa kada banwa.”

Ang Sulat Para sa mga Indi Judio nga Nagtuo kay Cristo

²² Dayon nagsugtanay ang mga apostoles kag ang mga manugdumala sang iglesya kag ang tanan nga tumuluo didto nga mapili sila sang mga lalaki sa grupo nila nga ila paupdon kay Pablo kag kay Bernabe sa Antioc. Si Judas nga kon tawgon Barsabas kag si Silas amo ang ila napilian. Ini nga mga tawo ginatahod sang mga tumuluo. ²³ Ang sulat nga ginpadala sa ila nagasiling:

“Kami nga mga apostoles kag mga manugdumala sang iglesya diri, nga inyo mga utod kay Cristo, nagapangamusta sa inyo nga mga indi Judio nga dira sa Antioc, Syria, kag Cilicia. ²⁴ Nakabati kami nga may mga tawo nga halin diri sa amon nga nagkadto dira sa inyo kag ginpalibog nila ang inyo mga hunahuna tungod sang ila mga gintudlo dira. Wala kami nagsugo sa ila nga magkadto dira kag magtudlo sang pareho sina. ²⁵ Gani pagkabati namon sadto nagtipon kami diri kag nagsugtanay nga magpili sang mga tawo nga amon ipadala dira agod magsaysay sa inyo sang amon ginkasugtan. Kaupod sila ni Pablo kag ni Bernabe nga aton mga pinalangga nga mga utod kay Cristo. ²⁶ Si Bernabe kag si Pablo nga ini nagtaya sang ila kabuhi sa pag-alagad sa aton Ginoong Jesu-Cristo. ²⁷ Si Judas kag si Silas nga amon ginpadala sa inyo magasugid man sang parte sa mga butang nga nasambit diri sa amon sulat. ²⁸ Nagsugtanay kami suno sa pagtuytoy sang Espiritu Santo nga indi na pagdugangan ang inyo mga sulundon luwas sa masunod nga mga kinahanglan gid nga tumanon ninyo: ²⁹ Indi kamo magkaon sang mga pagkaon nga ginhalad sa mga dios-dios; indi kamo magkaon sang dugo ukon sang karne sang sapat nga sang pagkapatay ang dugo wala nakaguwa; kag indi kamo maghimo sang imoral nga pagpakigrelasyon. Maayo kon likawan ninyo ang mga butang nga ini. Hasta na lang diri.”

³⁰ Dayon naglakat ang mga tawo nga ila ginpadala. Pag-abot nila didto sa Antioc, gintipon nila ang mga tumuluo kag ginhatag nila dayon ang sulat. ³¹ Pagkabasa sang mga tumuluo sang mga pagpabaskog sa ila, nalipay gid sila. ³² Si Judas kag si Silas mga propeta man, kag madamo ang ila mga gintudlo sa mga tumuluo sa pagpalig-on sang ila pagtuo. ³³ Sa tapos sila makapabilin didto sing pila ka adlaw, nagbalik sila sa Jerusalem sa mga nagpadala sa ila. Pero sa wala pa sila maglakat, ginpangamuyuan anay sila sang mga tumuluo nga mangin maayo gid ang ila pagpanglakaton. [³⁴ Pero si Silas nagdesisyon nga magpabilin didto.] ³⁵ Nagtiner si Pablo kag si Bernabe sing pila ka adlaw sa Antioc. Madamo ang ila kaupod nga nagpanudlo kag nagwali sang pulong sang Ginoo.

Nagbulagay si Pablo kag si Bernabe

³⁶ Sang ulihi nagsiling si Pablo kay Bernabe, “Mabalik kita sa tanan nga banwa nga aton ginwalihan sang pulong sang Ginoo, kag bisitahan ta ang aton mga utod sa Ginoo agod mahibaluan ta kon ano ang ila kahimtangan.” ³⁷ Komporme si Bernabe, pero gusto niya nga dal-on si Juan nga ginatawag Marcos. ³⁸ Pero si Pablo indi luyag nga paupdon si Marcos, tungod nga sang una nangin kaupod nila si Marcos, pero sang ulihi ginbayaan niya sila didto sa Pamfilia. ³⁹ Mainit ang ila pagbinaisay, gani nagbulagay sila. Gindala ni Bernabe si Marcos kag nagpanakayon sila pa-Cyprus. ⁴⁰ Kag si Silas iya ang gindala ni Pablo. Sa wala pa maghalin si Pablo kag si Silas, nagpangamuyo ang mga tumuluo sa Ginoo nga buligan niya sila nga duha sa ila paglakat. ⁴¹ Nagkadto sila ni Pablo sa Syria kag sa Cilicia kag ginpalig-on nila ang mga iglesya didto.

Nag-upod si Timoteo kay Pablo kag kay Silas

16 Nagpadayon sila ni Pablo sa paglakat sa Derbe kag sa Lystra. May sumulunod ni Jesus didto sa Lystra nga si Timoteo. Ang iya iloy Judio kag tumuluo man, pero ang iya amay Griego. ² Suno sa mga tumuluo didto sa Lystra kag sa Iconium, si Timoteo maayo nga tawo. ³ Gusto ni Pablo dal-on si Timoteo, gani gintuli niya siya agod wala sing reklamo ang mga Judio kontra kay Timoteo, kay ang tanan nga Judio nga nagaestar sa amo nga mga lugar nakahibalo nga Griego ang amay ni Timoteo. ⁴ Pagkatapos nagkadto sila sa mga banwa kag ginsaysay nila sa mga tumuluo ang mga pagsulundan nga ginkasugtan sang mga apostoles kag sang mga manugdumala sang iglesya didto sa Jerusalem. Ginsilingan nila ang mga tumuluo nga tumanon nila ini nga mga pagsulundan. ⁵ Gani naglig-on pa gid ang mga iglesya sa pagtuo, kag adlaw-adlaw nagadamo pa gid ang mga tumuluo.

Ang Lalaki nga Taga-Macedonia

⁶ Dayon nagkadto sila sa mga lugar nga sakop sang Frigia kag Galacia, kay wala sila pagtuguti sang Espiritu Santo nga magwali sang pulong sang Dios didto sa probinsya sang Asia. ⁷ Pag-abot nila sa dulunan sang Mysia, gusto nila kuntani nga magkadto sa Bitinia, pero ang Espiritu ni Jesus wala nagtugot sa ila. ⁸ Gani nag-agi na lang sila sa Mysia kag nagdulhog sa Troas. ⁹ Sadto nga gab-i may ginpakita ang Dios kay Pablo. Nakita niya ang isa ka tawo nga taga-Macedonia nga nagatindog kag nagapakitluoy sa iya. Siling sang tawo, “Tabok ka diri sa Macedonia kag buligi kami.” ¹⁰ Gani nanghimos kami dayon sa pagkadto sa Macedonia, tungod nga nabatyagan namon nga ginatawag kami sang Dios sa pagwali sang Maayong Balita sa mga tawo didto.

Nagtuo si Lydia kay Jesus

¹¹ Nagsakay kami sa sakayan halin sa Troas kag nagderetso sa Samotracia, kag sang masunod nga adlaw nag-abot kami didto sa Neapolis. ¹² Halin sa Neapolis nagdungka kami sa Filipos nga isa ka siyudad sa nahauna nga distrito sang Macedonia. Madamo sa mga nagaestar didto taga-Roma, pati ang ila mga manugdumala. Nagtiner kami sa Filipos sang pila ka adlaw. ¹³ Pag-abot sang Adlaw nga Inugpahuway, nagguwa kami sa siyudad kag nagkadto sa higad sang suba tungod nga naghunahuna kami nga may lugar didto nga ginatipunan sang mga Judio agod magpangamuyo. May nagtipon didto nga mga babayi, gani nagpungko kami kag nagsugilanon sa ila. ¹⁴ Isa sang mga nagapamati sa amon amo si Lydia nga taga-Tiatira. Negosyante siya sang malahalon nga mga tela nga granate,^[b] kag nagasimba man sa Dios. Gintandog sang Ginoo ang iya tagipusuon nga batunon ang mga ginahambal ni Pablo. ¹⁵ Nagpabautiso siya kag ang iya panimalay. Pagkatapos gin-agda niya kami sa iya balay. Nagsiling siya, “Kon nagapati kamo nga ako matuod na nga tumuluo sa Ginoo, didto kamo magdayon sa akon balay.” Kag napilitan kami.

Ginpriso si Pablo kag si Silas sa Filipos

¹⁶ Isa ka adlaw, samtang nagapakadto kami sa lugar nga ginatipunan sa pagpangamuyo, ginsugata kami sang isa ka ulipon nga dalagita. Ato nga dalagita ginagamhan sang malaot nga espiritu nga nagahatag sa iya sang abilidad sa pagpakot sang mga matabo sa palaabuton. Paagi sa sining abilidad nakapangwarta sing dako ang iya mga agalon. ¹⁷ Karon, ini nga babayi permi lang nagasunod-sunod sa amon ni Pablo, kag amo ini ang iya ginasinggit, “Ini nga mga tawo mga alagad sang Labing Mataas nga Dios! Ginawali nila sa inyo kon paano kamo maluwas!” ¹⁸ Adlaw-adlaw amo ato ang iya ginahimo hasta tinak-an si Pablo. Gani binalikid niya ini nga babayi kag nagsiling sa malaot nga espiritu nga nagapuyo sa iya, “Sa ngalan ^[c] ni Jesu-Cristo ginamanduan ko ikaw nga magguwa sa iya!” Kag sa gilayon nagguwa sa iya ang malaot nga espiritu. ¹⁹ Pagkakita sang iya mga agalon nga wala na sila paglaom nga makapanguwarta pa paagi sa iya, gindakop nila si Pablo kag si Silas kag gin-guyod sa plasa kag gindala sa mga opisyal sang sadto nga lugar. ²⁰ Nagsiling sila sa mga opisyal, “Ini nga mga tawo mga Judio kag nagagamo diri sa aton siyudad. ²¹ Nagatudlo sila sang mga pamatasan nga kontra sa aton kasuguan. Mga Romanhon kita, gani indi kita makasunod sang ila mga ginatudlo!” ²² Kag nagpuli ang mga tawo didto sa pagsakit sa ila ni Pablo. Pagkatapos ginpabugras sang mga opisyal ang mga bayo ni Pablo kag ni Silas kag ginpahanot sila dayon. ²³ Sang natam-an na sila sing hanot, ginsulod nila sila sa prisohan. Ginsugo nila ang guwardya nga bantayan gid sila sing maayo. ²⁴ Gani ginsulod sila sang guwardya sa sulod gid nga selda kag gin-gapos ang ila mga tiil.

²⁵ Sang mga tungang gab-i na, nagapangamuyo si Pablo kag si Silas kag nagakanta sang mga pagdayaw sa Dios. Ang ila mga kaupod nga mga priso nagapamati sa ila. ²⁶ Sa hinali lang naglinog sing mabaskog kag nag-uyog ang prisohan. Nag-alabri ang mga puwertahan sang prisohan kag nagkalahukas ang mga kadena sang tanan nga priso. ²⁷ Nakamata ang guwardya, kag pagkakita niya nga abri na ang mga puwertahan sang prisohan, ang hunahuna niya nakapalagyo na ang mga priso. Gani gin-gabot niya ang iya espada agod manginmatay. ²⁸ Pero nagsinggit si Pablo, “Indi ka magpanginmatay! Ari pa kami tanan!” ²⁹ Nagpakuha sing suga ang guwardya kag nagdali-dali siya sulod didto kag nagluhod sa atubangan nila ni Pablo kag ni Silas nga nagakurog. ³⁰ Dayon, gindala niya sila ni Pablo sa guwa kag nagpamangkot, “Ano ang akon himuon agod maluwas ako?” ³¹ Nagsabat sila ni Pablo, “Magtuo ka kay Ginoong Jesus kag maluwas ka kag ang imo panimalay.” ³² Dayon gintudlo nila ni Pablo ang pulong sang Ginoo sa iya kag sa tanan nga miyembro sang iya panimalay. ³³ Sa sadto gid nga gab-i ginhugasan sang guwardya ang ila mga pilas, kag nagpabautiso siya dayon pati ang bug-os niya nga panimalay. ³⁴ Pagkatapos gindala niya sila ni Pablo sa iya balay kag ginpakaon. Nalipay gid ang guwardya kag ang iya bug-os nga panimalay nga sila nagatuo na sa Dios.

³⁵ Pagkaaga nagsugo ang mga opisyal sa mga pulis nga buy-an na sila ni Pablo. ³⁶ Kag ini ginbalita sang guwardya kay Pablo. Nagsiling siya, “Nagpasugo ang mga opisyal nga buy-an na kamo. Gani magguwa na kamo kag maayo lang nga paglakat.” ³⁷ Pero nagsiling si Pablo sa mga pulis nga ginsugo, “Ginlapas sang mga opisyal ang kasuguan sang Roma tungod nga kami nga mga Romanhon man wala nila anay pag-imbistigara, kundi ginpahanot nila kami sa publiko kag pagkatapos ginsulod nila kami dayon sa prisohan. Pero karon gusto nila nga sa tago lang ang pagpaguwa sa amon? Indi mahimo! Kinahanglan ang mga opisyal mismo amo ang magkadto diri kag sila gid ang magpaguwa sa amon.” ³⁸ Pagsugid sang mga pulis sa mga opisyal sang ginhambal ni Pablo nga sila mga Romanhon, kinulbaan sila. ³⁹ Gani nagkadto ang mga opisyal sa prisohan kag nagpangayo pasensya sa ila ni Pablo. Dayon ginpaguwa nila sila ni Pablo kag ginpangabay nga maghalin na sila sa sadto nga siyudad. ⁴⁰ Sang nakaguwa na si Pablo kag si Silas sa prisohan, nagkadto sila dayon sa balay ni Lydia. Nagpakigkita sila didto sa mga tumuluo, kag ginlaygayan nila sila agod palig-unon ang ila pagtuo. Pagkatapos naglakat sila.