Beginning
Ang Nabilin nga mga Katawhan sa Canaan
3 Ginbilin sang Ginoo ang iban nga mga katawhan sa Canaan para testingan ang mga Israelinhon nga wala makaagi pakig-away sa Canaan. 2 Ginhimo ini sang Ginoo agod matudluan nga magpakig-away ang mga kaliwat sang mga Israelinhon nga wala pa makaagi sini. 3 Amo ini ang mga katawhan nga ginbilin sang Ginoo: ang mga pumuluyo sang lima ka banwa sang mga Filistinhon, ang tanan nga Canaanhon, ang mga Sidonhon, kag ang mga Hivhanon nga nagaestar sa mga bukid sang Lebanon, halin sa Bukid sang Baal Hermon hasta sa Lebo Hamat. 4 Ginbilin sila para testingan kon bala tumanon sang mga Israelinhon ang mga sugo sang Ginoo nga ginhatag niya sa ila mga katigulangan paagi kay Moises. 5 Gani nag-estar ang mga Israelinhon upod sa mga Canaanhon, Hithanon, Amornon, Periznon, Hivhanon, kag mga Jebusnon. 6 Gintugutan sang mga Israelinhon ang ila mga anak nga magpangasawa kag magpamana sa sina nga mga tawo, kag nagsimba sila sa ila mga dios.
Si Otniel
7 Naghimo sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo tungod kay ginkalimtan nila ang Ginoo nga ila Dios kag nagsimba sa mga imahen ni Baal kag ni Ashera. 8 Tungod sini, naakig gid ang Ginoo sa ila, gani ginpabay-an sila nga mapierdi ni Haring Cushan Rishataim sang Aram Naharaim.[a] Ginsakop niya sila sa sulod sang walo ka tuig.
9 Pero sang nagpangayo sang bulig ang mga Israelinhon sa Ginoo, ginhatagan niya sila sang isa ka tawo nga magluwas sa ila. Siya amo si Otniel nga anak ni Kenaz nga manghod ni Caleb. 10 Gin-gamhan siya sang Espiritu sang Ginoo, kag ginpanguluhan niya ang Israel. Nagpakig-away siya kay Haring Cushan Rishataim sang Aram, kag ginpadaog siya sang Ginoo. 11 Gani may kalinong sa Israel sa sulod sang 40 ka tuig. Kag dayon napatay si Otniel.
Si Ehud
12 Naghimo liwat sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo. Tungod sini, ginpasakop sila sang Ginoo kay Haring Eglon sang Moab. 13 Sa bulig sang mga Ammonhon kag Amaleknon, ginsalakay kag ginpierdi ni Eglon ang Israel kag gin-agaw ang banwa sang Jerico.[b] 14 Ginsakop sila ni Eglon sa sulod sang 18 ka tuig.
15 Nagpangayo liwat sang bulig ang mga Israelinhon sa Ginoo, kag ginhatagan niya sila sang isa ka tawo nga magluwas sa ila. Siya amo ang walis nga si Ehud nga anak ni Gera nga halin sa tribo ni Benjamin. Ginpadala siya sang mga Israelinhon kay Haring Eglon sang Moab sa paghatag sang buhis sang Israel. 16 Antes siya naglakat, naghimo siya sang isa ka sundang nga duha ang sulab nga mga tunga sa metro ang kalabaon. Ginhigot niya ini sa iya tuo nga paa, nga natabunan sang iya bayo. 17 Sang didto na siya, ginhatag niya ang buhis kay Haring Eglon nga matambok gid nga tawo. 18 Pagkatapos nga nahatag ni Ehud ang buhis, ginpapauli niya ang mga kaupod niya nga nagdala sang buhis. 19 Nag-upod siya sa ila sang premiro, pero pag-abot nila sa tinigban nga mga bato malapit sa Gilgal, nagbalik si Ehud sa hari kag nagsiling, “Mahal nga hari, may sekreto ako nga isugid sa imo.” Gani nagsiling ang hari sa iya mga suluguon, “Bayai ninyo anay kami.” Kag naghalin ang tanan niya nga suluguon. 20 Dayon nagpalapit si Ehud sa hari nga nagapungko sa mabugnaw niya nga kuwarto sa ibabaw. Nagsiling si Ehud, “May mensahi ako sa imo halin sa Dios.” Sang nagtindog ang hari, 21 gin-gabot ni Ehud sang iya wala nga kamot ang sundang nga ara sa iya tuo nga paa, kag ginbuno niya ang hari sa tiyan, 22 kag naglapos sa iya likod. Kag tungod kay matambok ang hari nagsalop pati ang pulo sang sundang. Gani wala na niya paggabuta.
23 Dayon nagguwa si Ehud sa kuwarto kag ginkandaduhan niya ang mga puwertahan. 24 Sang nakahalin na siya, nagbalik ang mga suluguon sang hari kag nakita nila nga sirado ang mga puwertahan. Abi nila sa kasilyas lang ang hari. 25 Gani wala na lang nila pag-abrihi ang mga puwertahan kag naghulat-hulat sila sa guwa. Pero sang ulihi indi na sila mapahamtang kay wala gihapon gin-abrihan sang hari ang mga puwertahan. Gani ginkuha na lang nila ang yabi kag gin-abrihan ini, kag nakita nila ang ila hari nga nagahamyang sa salog nga patay na.
26 Sang sadto nga oras nga nagahulat-hulat ang mga suluguon sa pag-abri sang mga puwertahan, si Ehud nakapalagyo na. Naglabay siya sa tinigban nga mga bato kag nagkadto sa Seira. 27 Pag-abot niya didto, nagpatunog siya sang budyong sa kabukiran sang Efraim sa pagtawag sa mga Israelinhon sa pagpakig-away. Dayon nagdulhog ang mga Israelinhon halin sa kabukiran nga ginapanguluhan ni Ehud. 28 Nagsiling siya sa ila, “Sunod kamo sa akon kay ipapierdi sang Ginoo sa aton ang mga Moabnon nga aton mga kaaway.” Gani nagsunod sila sa iya kag ginsakop nila ang lugar nga talabukan sang mga Moabnon sa Suba sang Jordan. Wala sila sing may ginpatabok bisan isa lang ka tawo. 29 Sa sina nga adlaw nakapatay sila sang mga 10,000 ka Moabnon nga puro makusog kag maisog. Kag wala gid sing may nakapalagyo bisan isa sa ila. 30 Gani ginsakop sang Israel ang Moab sa sina nga adlaw, kag halin sadto nangin malinong ang Israel sa sulod sang 80 ka tuig.
Si Shamgar
31 Ang nagsunod kay Ehud bilang pangulo amo si Shamgar nga anak ni Anat. Ginluwas niya ang Israel sa mga Filistinhon. Mga 600 ka Filistinhon ang iya ginpamatay paagi sa sungkod nga ginagamit sa pagtabog sang baka.
Si Debora kag si Barak
4 Sang napatay si Ehud, naghimo liwat sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo. 2 Gani ginpasakop naman sila sang Ginoo kay Haring Jabin sang Hazor, nga isa ka hari sang mga Canaanhon. Ang pangulo sang mga soldado ni Jabin amo si Sisera nga nagaestar sa Haroshet Hagoyim. 3 May 900 ka karwahe nga salsalon si Jabin. Kag puwerte gid ang pagpamigos niya sa mga Israelinhon sa sulod sang 20 ka tuig. Gani nagpangayo liwat sang bulig ang mga Israelinhon sa Ginoo.
4 Sadto nga panahon, ang pangulo sang Israel amo si Debora. Isa siya ka propeta sang Dios kag asawa ni Lapidot. 5 Kon magpahusay gani ang mga Israelinhon sang ila mga kaso kay Debora, nagakadto sila sa iya didto sa idalom sang Palma ni Debora, sa tunga-tunga sang Rama kag Betel sa kabukiran sang Efraim.
6 Isa ka adlaw, ginpatawag ni Debora si Barak nga anak ni Abinoam nga taga-Kedesh nga sakop sang tribo ni Naftali. Pag-abot ni Barak, nagsiling si Debora sa iya, “Ang Ginoo, ang Dios sang Israel, nagasugo sa imo nga magkuha ka sang 10,000 ka lalaki sa mga tribo ni Naftali kag ni Zebulun kag dal-a sila sa Bukid sang Tabor. 7 Ganyaton ko si Sisera, ang pangulo sang mga soldado ni Jabin, nga magkadto sa Kishon nga ililigan sang tubig kaupod ang iya mga soldado kag mga karwahe. Kag didto padag-on ko kamo kontra sa ila.”
8 Nagsiling si Barak kay Debora, “Malakat ako kon mag-upod ka; pero kon indi ka mag-upod, indi ako maglakat.” 9 Nagsabat si Debora, “Sige, maupod ako sa imo; pero ang dungog indi sa imo tungod kay ipapierdi sang Ginoo si Sisera sa isa ka babayi.” Gani nag-upod si Debora kay Barak kag nagkadto sila sa Kedesh. 10 Didto ginpatawag ni Barak ang mga tribo ni Naftali kag ni Zebulun, kag 10,000 ka tawo ang nag-upod sa iya. Nag-upod man sa iya si Debora.
11 Sang sadto nga tion, si Heber nga Kenhanon nagpatindog sang iya tolda malapit sa dako nga kahoy sa Zaananim malapit sa Kedesh. Nagbulag siya sa iban nga mga Kenhanon nga mga kaliwat ni Hobab nga bayaw[c] ni Moises.
12 Karon, ginsugiran si Sisera nga si Barak nagkadto sa Bukid sang Tabor. 13 Gani gintipon ni Sisera ang 900 niya ka karwahe nga salsalon, kag ang tanan niya nga soldado. Kag naglakat sila halin sa Haroshet Hagoyim pakadto sa Kishon nga ililigan sang tubig.
14 Nagsiling si Debora kay Barak, “Lakat, kay amo na ini nga adlaw nga padag-on ka sang Ginoo kontra kay Sisera. Pangunahan ka gid sang Ginoo.” Gani nagdulhog si Barak sa Bukid sang Tabor upod sang iya 10,000 ka soldado. 15 Sang nagsalakay na sila ni Barak, ginpasala-sala sang Ginoo si Sisera kag ang tanan niya nga mga manugkarwahe kag mga soldado. Dayon naglumpat si Sisera sa iya karwahe kag nagdalagan sa pagpalagyo. 16 Ginlagas ni Barak ang mga soldado ni Sisera pati ang iya mga manugkarwahe hasta sa Haroshet Hagoyim kag ginpamatay sila tanan. Wala gid sing bisan isa sa ila nga nabilin.
17 Si Sisera iya nagpalagyo pakadto sa tolda ni Jael nga asawa ni Heber, tungod kay amigohay si Haring Jabin sang Hazor kag ang pamilya ni Heber nga Kenhanon. 18 Ginsugata ni Jael si Sisera kag ginsilingan, “Dali, sir, sulod ka sa akon tolda, kag indi ka magkahadlok.” Gani nagsulod si Sisera kag gintabunan siya ni Jael sang habol[d] agod taguon. 19 Nagsiling si Sisera kay Jael, “Palihog hatagi ako sang tubig. Nauhaw gid ako.” Gani gin-abrihan ni Jael ang panit nga suludlan sang gatas kag ginpainom si Sisera, kag pagkatapos gintabunan niya siya liwat. 20 Nagsiling si Sisera, “Tindog ka lang sa may puwertahan sang tolda kag kon may mag-abot kag magpamangkot kon may iban nga tawo diri silingon mo nga wala.”
21 Tungod sa puwerte nga kakapoy ni Sisera, natulugan siya sing mahamuok. Sang makita ni Jael nga natulugan na si Sisera, nagkuha siya sang martilyo kag palpal sang tolda kag naghinay-hinay palapit kay Sisera. Dayon ginpalpalan niya ang dungandungan[e] ni Sisera hasta nga naglapos kag nagdulot sa duta, kag napatay si Sisera.
22 Sang pag-abot ni Barak nga nagapangita kay Sisera, ginsugata siya ni Jael, kag ginsilingan, “Dali, ipakita ko sa imo ang tawo nga ginapangita mo.” Gani nag-upod si Barak kay Jael sa sulod sang tolda. Kag didto nakita niya si Sisera nga nagahamyang nga patay na, nga may palpal nga naglapos sa iya dungandungan. 23 Sadto nga adlaw, ginpadaog sang Dios ang mga Israelinhon kontra kay Haring Jabin nga Canaanhon. 24 Padayon ang ila pagkontra kay Jabin hasta nga napatay gid nila siya.
Ang Kanta ni Debora kag ni Barak
5 Sadto nga adlaw nga nagdaog sila, nagkanta si Debora kag si Barak nga anak ni Abinoam. Amo ini ang ila kanta:
2 Dalayawon ang Ginoo!
Kay nagpanguna ang mga pangulo sang Israel sa pagpakig-away,
kag kinabubut-on nga nagsunod sa ila ang mga tawo.
3 Pamati kamo mga hari kag mga pangulo!
Magakanta ako sang mga pagdayaw sa Ginoo, ang Dios sang Israel!
4 O Ginoo, sang maghalin ka sa Bukid sang Seir,
sang magguwa ka sa duta sang Edom,
naglinog kag nag-ulan sing tudo.
5 Nag-uyog ang mga bukid sa atubangan mo, O Ginoo.
Ikaw ang Dios sang Israel nga nagpahayag sang imo kaugalingon sa Bukid sang Sinai.
6 Sang panahon ni Shamgar nga anak ni Anat, kag sang panahon ni Jael, wala sing may nagaagi sa mayor nga mga dalan.
Ang mga nagabiyahe didto nagaagi sa hilit-hilit nga mga alagyan.
7 Diutay na lang ang nagaestar sa mga banwa sang Israel, hasta nga nag-abot ka, Debora, ikaw nga ginakilala nga iloy sang Israel.
8 Kon magsimba ang mga Israelinhon sa bag-o nga mga dios, nagaabot sa ila ang inaway.
Pero sa 40,000 ka Israelinhon wala sing bisan isa sa ila nga may taming ukon bangkaw.
9 Nagakalipay gid ang akon tagipusuon sa mga pangulo sang Israel kag sa mga Israelinhon nga kinabubut-on nga nagsunod sa ila.
Dalayawon ang Ginoo!
10 Kamo nga mga manggaranon nga nagasakay sa puti nga mga asno kag sa matahom nga pulungkuan sini,
kag kamo nga mga imol nga nagalakat lang, pamati kamo!
11 Pamatii ninyo ang mga sugilanon sang mga tawo sa palibot sang mga bubon.
Ginasugid nila ang mga kadalag-an[f] sang Ginoo paagi sa iya mga soldado sa Israel.
Dayon nagmartsa ang katawhan sang Ginoo sa may puwertahan sang banwa nga nagasiling,
12 “Lakat ta, Debora, lakat ta samtang nagakanta kita sang mga pagdayaw sa Dios.
Upod ka man Barak nga anak ni Abinoam, kag bihaga ang imo mga bilihagon.”
13 Ang nagkalabilin nga buhi sa katawhan sang Ginoo nagdulhog kaupod ko sa pagsalakay sa dungganon kag gamhanan nga mga tawo.
14 Ang iban sa ila halin sa Efraim—ang duta nga ginapanag-iyahan sadto sang mga Amaleknon—kag ang iban pa gid halin sa tribo ni Benjamin.
Nag-upod man sa pagpakig-away ang mga kumander sang Makir kag sang tribo ni Zebulun.
15 Nag-upod man kay Debora kag kay Barak ang mga pangulo sang tribo ni Isacar pakadto sa kapatagan.
Pero ang tribo iya ni Reuben wala sing pag-isa, gani indi sila makadesisyon kon maupod sila ukon indi.
16 O tribo ni Reuben, magpabilin lang bala kamo upod sa mga karnero?
Gusto lang bala ninyo magpamati sa pagpanawag sang mga manugbantay sa ila mga karnero?
Wala gid kamo sang pag-isa, gani indi kamo makadesisyon kon maupod kamo ukon indi.
17 Nagpabilin man ang tribo ni Gad sa sidlangan sang Jordan,
kag ang tribo naman ni Dan nagpabilin sa ila obra sa mga barko.
Ang tribo iya ni Asher nagpabilin sa ila ginaestaran malapit sa dagat.
18 Pero gintaya sang tribo ni Zebulun kag ni Naftali ang ila kabuhi sa pagpakig-away.
19 Nag-abot ang mga hari nga mga Canaanhon kag nagpakig-away sa mga Israelinhon didto sa Taanak nga ara sa higad sang Suba sang Megido,
pero bisan isa lang ka pilak wala sila sing may naagaw.
20 Indi lang ang Israel ang nagpakig-away kontra sa ila ni Sisera, kundi pati man ang mga bituon.
21 Gin-anod sila sang Kishon nga ililigan sang tubig, ang ililigan nga dugay na.
Magapadayon ako sa pagpakig-away nga may kabaskog.
22 Kag karon mabatian ang paglinagapak sang tiil sang mga kabayo.
23 Dayon nagsiling ang anghel sang Ginoo, “Sumpaon ang Meroz!
Sumpaon sing puwerte gid ang mga pumuluyo sini kay wala sila nagbulig sang magpakig-away ang Ginoo sa gamhanan nga mga tawo.”
24 Labing bulahan si Jael nga asawa ni Heber nga Kenhanon sa tanan nga babayi nga nagaestar sa mga tolda.
25 Sang magpangayo sang tubig si Sisera, gatas ang iya ginhatag nga nabutang sa malahalon nga suludlan.
26 Dayon nagkuha siya sang martilyo kag palpal sang tolda kag ginpalpalan ang ulo ni Sisera, sa iya dungandungan.
27 Kag napatay si Sisera nga nagahamyang sa tiilan ni Jael.
28 Ang iloy ni Sisera nagatan-aw sa bintana kag indi mapahamtang. Nagapamangkot siya kon ngaa kadugay mag-abot sang iya anak.
29 Nagsabat sa iya ang iya mga maalamon kag dungganon nga mga kababayihan, kag amo man gani ang iya ginaliwat-liwat sa iya kaugalingon:
30 “Nadugayan siguro sa pagpanguha kag sa pagpartida sang mga butang nga naagaw nila sa ila mga kaaway:
siguro isa ukon duha ka babayi para sa isa ka soldado, malahalon nga mga bayo para kay Sisera,
kag matahom nga mga bayo nga ginbordahan sing maayo para sa akon.”
31 “Gani O Ginoo, kabay pa nga malaglag ang tanan mo nga mga kaaway.
Pero kabay pa nga ang mga nagahigugma sa imo mangin pareho sa adlaw nga nagabutlak sing masanag gid.”
Kag may kalinong sa Israel sa sulod sang 40 ka tuig.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.