Beginning
Ginmanduan sang Dios ang mga Israelinhon sa Paghalin sa Bukid sang Sinai
1 Ini nga libro parte sa mga mensahi nga ginsiling ni Moises sa tanan nga Israelinhon samtang didto sila sa kamingawan, sa sidlangan sang Suba sang Jordan. Nagakampo sila sa Kapatagan sang Jordan[a] malapit sa Suf, sa tunga sang Paran, Tofel, Laban, Hazerot, kag Dizahab. 2 (Mga onse ka adlaw nga pagpanglakaton halin sa Bukid sang Sinai[b] pakadto sa Kadesh Barnea kon mag-agi sa Bukid sang Seir.)
3 Sang nahauna nga adlaw sang ika-11 nga bulan, sang ika-40 nga tuig halin sang paghalin sang mga Israelinhon sa Egipto, ginhambal ni Moises sa ila ang tanan nga ginpasiling sang Ginoo nga ihambal sa ila. 4 Natabo ini matapos nga napierdi ni Moises[c] si Sihon nga hari sang mga Amornon, nga nagaestar sa Heshbon, kag si Og nga hari sang Bashan, nga nagaestar sa Ashtarot kag Edrei.
5 Gani ginsugid sa ila ni Moises ang kasuguan sang Ginoo didto sa sidlangan sang Suba sang Jordan, sa teritoryo sang Moab. Siling niya, 6 “Sang didto kita sa Horeb nagsiling sa aton ang Ginoo nga aton Dios, ‘Dugay na ang inyo pagtiner sa sini nga bukid, 7 gani maglakat na kamo. Magkadto kamo sa mga kabukiran sang mga Amornon kag sa mga lugar sa palibot sini—sa Kapatagan sang Jordan,[d] sa kabukiran, sa mga bulobukid sa nakatundan,[e] sa Negev, kag sa mga lugar sa baybayon. Magkadto kamo sa duta sang mga Canaanhon kag sa Lebanon, hasta sa dako nga suba nga amo ang Eufrates. 8 Tan-awa ninyo! Ginahatag ko ini nga mga duta sa inyo. Lakat kamo kag panag-iyahi ini nga mga duta nga ginpromisa ko sa inyo mga katigulangan nga si Abraham, Isaac kag Jacob, kag sa ila mga kaliwat.’ ”
Nagpili si Moises sang mga Opisyal nga Magbulig sa Iya sa Paghukom(A)
9 Nagsiling pa si Moises, “Sang sadto nga tion, nagsiling ako sa inyo: ‘Indi ko kamo masarangan nga panguluhan nga ako lang isa. 10 Ginpadamo kamo sang Ginoo nga inyo Dios, kag karon daw pareho na kamo kadamo sa mga bituon sa langit. 11 Kabay pa nga ang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan, magpadamo pa gid sa inyo sing linibo pa ka pilo kag pakamaayuhon niya kamo suno sa iya ginpromisa. 12 Pero paano ko mahusay ang inyo mga pag-ilinaway kag mga problema nga ako lang? 13 Gani magpili kamo sa tagsa ninyo ka tribo sang mga tawo nga maalamon, may maayo nga paghangop kag talahuron, kag padumalahon ko sila sa inyo.’
14 “Komporme kamo nga maayo ang akon plano. 15 Gani ginpadumala ko sa inyo bilang mga hukom kag opisyal ang mga tawo nga maalamon kag talahuron halin sa inyo mga tribo. Ang iban responsable sa 1,000 ka tawo, ang iban sa 100, ang iban sa 50, kag ang iban sa 10. 16 Sadto nga tion ginmanduan ko ang inyo mga hukom, ‘Husaya ninyo ang mga kaso sang mga tawo, kag maghukom kamo sing matarong, indi lamang sa mga Israelinhon kundi pati man sa mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. 17 Kinahanglan wala kamo sing may ginapasulabi sa inyo paghukom; pamatii ninyo sing palareho ang mga imol kag manggaranon. Indi kamo magkahadlok bisan kay sin-o, kay ang inyo paghukom naghalin sa Dios. Kon mabudlay ang kaso para sa inyo, dal-a ina sa akon kay ako ang bahala sa paghukom sina.’ 18 Kag ginsilingan ko man kamo sadto sang tanan nga dapat ninyo pagahimuon.
Nagpadala Sila sang mga Espiya(B)
19 “Dayon, suno sa mando sang Ginoo nga aton Dios, naghalin kita sa Bukid sang Sinai,[f] kag nagpanglakaton sa malapad kag makahaladlok nga kamingawan nga nakita ninyo mismo, kag nagpakadto kita sa kabukiran sang mga Amornon. Pag-abot naton sa Kadesh Barnea, 20 nagsiling ako sa inyo, ‘Nakaabot na kamo sa kabukiran sang mga Amornon nga ginahatag sa aton sang Ginoo nga aton Dios. 21 Tan-awa ang duta nga ginahatag niya sa inyo! Panag-iyahi ninyo ini suno sa ginsiling sang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan. Indi kamo magkahadlok ukon magkaluya.’
22 “Dayon nagpalapit kamo tanan sa akon kag nagsiling, ‘Magpadala anay kita sang mga tawo sa pagpang-espiya sa duta agod masugiran nila kita sang aton alagyan kag sang mga banwa nga aton kadtuan.’
23 “Nahunahunaan ko nga maayo man ato nga plano; gani nagpili ako sang dose ka tawo, isa sa kada tribo. 24 Naglakat sila kag nag-agi sa kabukiran, kag nakaabot sila sa Eshcol nga ililigan sang tubig, kag nagpang-espiya sila didto. 25 Sa ila pagbalik may dala sila sa aton nga mga prutas halin didto, kag nagbalita man sila nga maayo ang duta nga ginahatag sang Ginoo nga aton Dios sa aton.
26 “Pero indi kamo gusto magkadto didto; nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo nga inyo Dios. 27 Nagkumod kamo sa inyo mga tolda kag nagsiling, ‘Ginakaugtan kita sang Ginoo, gani ginpaguwa niya kita sa Egipto agod itugyan sa mga kamot sang mga Amornon sa paglaglag sa aton. 28 Paano kita makakadto didto? Ginpahadlok kita sang mga nagpang-espiya sa duta. Nagsiling sila nga ang mga tawo didto mas makusog kag mas mataas sang sa aton, kag ang ila mga banwa dalagko kag napalibutan sang mga pader nga ang kataason daw lambot na sa langit. Kag nakita pa nila didto ang mga kaliwat ni Anak.’
29 “Dayon nagsiling ako sa inyo, ‘Indi kamo magpakulba ukon magkahadlok sa ila. 30 Ang Ginoo nga inyo Dios magauna sa inyo kag magapakig-away mismo para sa inyo, pareho sang inyo nakita nga iya ginhimo sa Egipto 31 kag sa kamingawan. Nakita ninyo kon paano kamo gin-atipan sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga dalanon, pareho sa amay nga nagaatipan sang iya anak, hasta nga nakaabot kamo sa sini nga lugar.’
32 “Pero bisan pa sining tanan, wala kamo nagsalig sa Ginoo nga inyo Dios 33 nga nagpanguna sa inyo sa paglakat, paagi sa kalayo kon gab-i kag sa panganod kon adlaw. Ginpangitaan niya kamo sang mga lugar nga inyo makampuhan kag gintudluan kon diin kamo maagi.
34 “Sang mabatian sang Ginoo ang inyo mga reklamo, naakig siya kag nagpanumpa, 35 ‘Wala sing bisan isa sa sining malaot nga henerasyon nga makakita sang maayo nga duta nga akon ginsumpa nga ihatag sa ila mga katigulangan, 36 luwas lang kay Caleb nga anak ni Jefune. Makita niya ini, kag ihatag ko sa iya kag sa iya mga kaliwat ang ila parte sa duta nga iya ginkadtuan, kay nagsunod siya sa akon sa bug-os niya nga tagipusuon.’
37 “Tungod sa inyo, naakig man ang Ginoo sa akon. Nagsiling siya sa akon, ‘Bisan ikaw indi makasulod sa amo nga duta. 38 Pero ang imo kabulig nga si Josue nga anak ni Nun makasulod didto. Paisuga siya, kay siya ang magapangulo sa mga Israelinhon sa pagpanag-iya sang duta.’
39 “Dayon nagsiling ang Ginoo sa aton tanan, ‘Makasulod man sa amo nga duta ang inyo mga kabataan nga wala pa sang buot. Nahadlok kamo nga basi bihagon sila, pero sa ila ko ihatag ini nga duta kag panag-iyahan nila ini. 40 Pero kamo iya, balik kamo sa kamingawan pakadto sa Mapula nga Dagat.’
41 “Dayon nagsiling kamo, ‘Nakasala kami sa Ginoo. Malakat kami kag magpakig-away suno sa ginmando sang Ginoo nga amon Dios sa amon.’ Gani ang kada isa sa inyo nagpreparar sang iya mga armas, nga nagahunahuna nga mahapos lang ang pag-agaw sa mga kabukiran.
42 “Pero nagsiling ang Ginoo sa akon, ‘Silinga sila nga indi maglakat kag magpakig-away, tungod kay indi ako mag-upod sa ila. Mapierdi sila sang ila mga kaaway.’
43 “Gani ginsilingan ko kamo, pero wala kamo nagpamati sa akon. Nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo, kag sa inyo kahambog nagsalakay gid kamo sa kabukiran. 44 Dayon nagpakig-away sa inyo ang mga Amornon nga nagaestar didto, kag daw sa mga putyukan sila nga naglagas kag nagpierdi sa inyo halin sa Seir hasta sa Horma. 45 Nagbalik kamo kag naghilibion sa Ginoo, pero wala siya nagpamati ukon nagsapak sa inyo. 46 Amo ina nga nagtiner kamo sing madugay sa Kadesh.
Didto sa Kamingawan
2 “Dayon nagbalik kita kag nagkadto sa kamingawan pakadto sa Mapula nga Dagat, suno sa ginmando sang Ginoo sa akon. Kag sa madugay nga tion naglibot-libot kita sa kabukiran sang Seir. 2 Dayon nagsiling ang Ginoo sa akon, 3 ‘Dugay na kamo nga nagalibot-libot sa sini nga kabukiran. Karon, magderetso na kamo sa aminhan. 4 Silinga ang mga tawo, “Magaagi kamo sa teritoryo sang inyo mga kadugo nga mga kaliwat ni Esau, nga nagaestar sa Seir. Mahadlok sila sa inyo, gani maghalong kamo 5 nga indi ninyo sila pagsalakayon. Kay ginahatag ko sa ila ang mga kabukiran sang Seir bilang ila duta, kag indi ko kamo paghatagan sang ila duta bisan gamay lang. 6 Bayaran ninyo sila sang kuwarta sa inyo makaon kag mainom. 7 Dumdumon ninyo kon paano ko kamo ginbendisyunan sa tanan ninyo nga ginhimo. Ako, ang Ginoo nga inyo Dios, ang nagbantay sa inyo sa pagpanglakaton ninyo sa sining malapad nga kamingawan. Sa sulod sang 40 ka tuig nag-upod ako sa inyo, kag wala gid kamo nakulangi sang bisan ano.” ’
8 “Gani nag-agi lang kita sa aton mga kadugo nga mga kaliwat ni Esau, nga nagaestar sa Seir. Wala kita nag-agi sa dalan sang Kapatagan sang Jordan,[g] nga nagahalin sa mga banwa sang Elat kag Ezion Geber. Sang nagapanglakaton kita sa alagyan sa kamingawan sang Moab, 9 nagsiling ang Ginoo sa akon, ‘Indi ninyo paggamuha ukon pagsalakaya ang mga Moabnon nga mga kaliwat ni Lot, kay ginhatag ko sa ila ang Ar bilang ila duta, kag indi ko kamo paghatagan sang ila duta bisan gamay lang.’ ”
10 (Sang una didto nagaestar sa Ar ang madamo kag makusog nga mga tawo nga ginatawag Emhanon. Mga mataas man sila nga mga tawo pareho sang mga kaliwat ni Anak. 11 Ginatawag man sila nga mga Refaimnon, pareho sang mga kaliwat ni Anak, pero ginatawag sila sang mga Moabnon nga mga Emhanon. 12 Sang una didto nagaestar ang mga Horhanon sa Seir, pero ginlaglag sila kag gintabog sang mga kaliwat ni Esau, kag sila na ang nag-estar didto, pareho sang ginhimo sang mga Israelinhon sa mga Canaanhon sa duta nga ginhatag sang Ginoo sa ila.)
13 “Dayon nagsiling ang Ginoo nga matabok kita sa Zered nga ililigan sang tubig, gani nagtabok kita. 14 Ini pagkaligad sang 38 ka tuig halin sang tion nga naghalin kita sa Kadesh Barnea. Nagkalamatay na sa kamingawan ang mga soldado nga Israelinhon sa sina nga henerasyon, suno sa ginsumpa sang Ginoo sa ila. 15 Ginsilutan sila sang Ginoo hasta nga gin-ubos niya sila pamatay sa kampo.
16 “Sang nagkalamatay na ang tanan nga soldado, 17 nagsiling sa akon ang Ginoo, 18 ‘Matabok kamo subong sa dulunan sang Moab sa Ar. 19 Kon makaabot na kamo sa mga Ammonhon, nga mga kaliwat ni Lot, indi ninyo sila paggamuha ukon pagsalakaya kay ginhatag ko sa ila ang ila duta, kag indi ko kamo paghatagan sang ila duta bisan gamay lang.’
20 “Ang amo nga duta ginkabig sang una nga duta sang mga Refaimnon kay gin-estaran nila ini. Ini sila gintawag sang mga Ammonhon nga Zamzumnon. 21 Ini sila madamo kag makusog, kag mataas pareho sang mga kaliwat ni Anak. Pero ginpalaglag sila sang Ginoo sa mga Ammonhon. Gintabog sila sang mga Ammonhon kag gin-estaran ang ila duta. 22 Pareho man sina ang pagbulig sang Ginoo sa mga kaliwat ni Esau nga nagaestar sa Seir. Kay ginpalaglag sa ila sang Ginoo ang mga Horhanon. Gintabog nila ang mga Horhanon kag gin-estaran ang ila duta hasta subong. 23 Amo man sini ang natabo sang ginsalakay sang mga taga-Caftor[h] ang mga taga-Avim nga nagaestar sa mga baryo sa Gaza. Ginlaglag nila ang mga taga-Avim kag gin-estaran ang ila duta.
24 “Dayon nagsiling ang Ginoo, ‘Karon magtabok na kamo sa Arnon nga ililigan sang tubig. Ginatugyan ko sa inyo si Sihon nga Amornon nga hari sang Heshbon, kag ang iya duta. Salakaya ninyo siya kag panag-iyahi ang iya duta. 25 Sugod subong pahadlukon ko sa inyo ang tanan nga nasyon sa bug-os nga kalibutan. Magakulurog sa kahadlok ang makabati parte sa inyo.’
Napierdi si Haring Sihon sang Heshbon(C)
26 “Gani sang didto kita sa kamingawan sang Kedemot, nagpadala ako sang mga mensahero kay Haring Sihon sang Heshbon sa paghambal sa iya sining akon mensahi nga para sa kaayuhan sang amon relasyon: 27 ‘Kon mahimo tuguti kami sa pag-agi sa inyo duta. Indi kami mag-agi sa iban nga mga dalan kundi sa inyo lang mayor nga dalan. 28 Bayaran namon sang kuwarta ang amon makaon kag mainom. Ang amon lang pangabay amo nga tugutan mo kami sa pag-agi sa inyo duta 29 pareho sang pagtugot sa amon sang mga kaliwat ni Esau nga nagaestar sa Seir kag sang mga Moabnon nga nagaestar sa Ar. Tuguti kami sa pag-agi hasta nga makatabok kami sa Suba sang Jordan pakadto sa duta nga ginahatag sang Ginoo nga amon Dios sa amon.’ 30 Pero wala nagsugot si Haring Sihon sang Heshbon sa pagpaagi sa aton. Kay ginpatig-a sang Ginoo nga inyo Dios ang iya tagipusuon agod itugyan siya sa aton mga kamot, pareho sang natabo subong.
31 “Dayon nagsiling ang Ginoo sa akon, ‘Ginaumpisahan ko na sa pagtugyan sa inyo si Sihon kag ang iya duta; gani umpisahi na ninyo ang pagsalakay kag pagsakop sang iya duta.’
32 “Sang nagpakig-away sa aton si Sihon kag ang tanan niya nga soldado[i] didto sa Jahaz, 33 gintugyan siya sa aton sang Ginoo nga aton Dios kag ginpatay ta siya, pati ang iya mga anak kag ang tanan niya nga soldado. 34 Sadto nga tion, gin-agaw naton ang tanan niya nga banwa kag ginlaglag sila sing bug-os[j]—mga lalaki, babayi, kag kabataan. Wala gid kita sing ginbilin sa ila nga buhi. 35 Ginpangdala naton ang ila mga kasapatan kag mga pagkabutang nga aton naagaw sa ila mga banwa.
36 “Ginbuligan kita sang Ginoo nga aton Dios sa pag-agaw sang Aroer sa higad sang Arnon nga ililigan sang tubig kag sang banwa nga malapit sa sini nga ililigan kag sang mga lugar hasta sa Gilead. Wala sing banwa nga mabakod para sa aton. 37 Pero suno sa ginsugo sa aton sang Ginoo nga aton Dios, wala naton pagpalapiti ang bisan diin nga duta sang mga Ammonhon, bisan ang duta nga ara sa higad sang Jabok ukon ang mga banwa sa palibot sang mga kabukiran.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.