Beginning
Ang mga Israelinhon sa Bukid sang Sinai
19 1-2 Naghalin ang mga Israelinhon sa Refidim kag nagkadto sa kamingawan sang Sinai. Didto sila nagkampo sa atubangan sang bukid. Ikatatlo ato nga bulan halin sang paghalin nila sa Egipto. 3 Nagsaka si Moises sa bukid agod magpakigkita sa Dios. Gintawag siya sang Ginoo didto sa bukid kag ginsilingan, “Amo ini ang imo isiling sa mga Israelinhon nga mga kaliwat ni Jacob: 4 ‘Nakita ninyo mismo kon ano ang ginhimo ko sa mga Egiptohanon, kag kon paano ko kamo gindala diri sa akon, pareho sang pagdala sang agila sa iya mga piso nga ginaprotektaran sang iya mga pakpak. 5 Kon magtuman kamo sing bug-os sa akon kag magsunod sa akon kasugtanan, pilion ko kamo sa tanan nga nasyon nga mangin akon espesyal nga katawhan. Akon ang bug-os nga kalibutan, 6 pero mangin akon kamo nga pinili nga katawhan, kag mangin isa kamo ka ginharian nga magaalagad sa akon bilang mga pari.’ Amo ini ang ihambal mo sa mga Israelinhon.”
7 Gani nagpanaog si Moises sa bukid kag ginpatawag niya ang mga manugdumala sang mga Israelinhon kag ginsugiran niya sila sang ginsiling sang Ginoo. 8 Nagkomporme ang tanan nga Israelinhon sa ginhambal ni Moises kag nagsiling sila, “Tumanon namon ang tanan nga ginsugo sang Ginoo.” Kag ginsugid ni Moises sa Ginoo ang sabat sang mga tawo.
9 Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Makadto ako sa imo paagi sa madamol nga panganod agod makabati ang mga tawo samtang nagapakighambal ako sa imo. Dayon magasalig sila permi sa imo.”
Pagkatapos nga masugid ni Moises sa Ginoo ang sabat sang mga tawo, 10 nagsiling pa ang Ginoo sa iya, “Kadtui ang mga tawo kag silinga sila nga magpakatinlo sila[a] subong kag sa buwas. Kinahanglan labhan nila ang ila mga bayo. 11 Siguraduha nga preparado sila sa ikatlo nga adlaw, kay sa sina nga adlaw, ako, ang Ginoo, magakunsad sa Bukid sang Sinai nga makita sang tanan nga tawo. 12 Butangi sang tanda sa palibot sang bukid kon diin lang hasta magtindog ang mga tawo. Silinga sila nga indi gid sila magsaka ukon magpalapit sa tiilan sang bukid. Ang bisan sin-o nga magpalapit sa bukid pagapatyon gid, 13 tawo man ukon sapat. Pagapatyon gid siya paagi sa pagbato ukon pagpana; indi siya pagtandugon. Makasaka lang ang mga tawo sa bukid kon patunugon na sing malawig ang budyong.”
14 Nagpanaog si Moises sa bukid kag ginsugo niya ang mga tawo nga magpakatinlo. Kag ginlabhan sang mga tawo ang ila mga bayo. 15 Nagsiling si Moises sa ila, “Ipreparar ninyo ang inyo kaugalingon para sa ikatlo nga adlaw; indi anay kamo maghulid sa inyo asawa.”
16 Sang pagkaaga sang ikatlo nga adlaw, nagdinaguob kag nagpinangilat, kag may madamol nga gal-om nga nagtabon sa bukid, kag mabatian ang matunog gid nga huni sang budyong. Nagkurog sa kahadlok ang tanan nga tawo sa kampo. 17 Dayon gindala ni Moises ang mga tawo sa guwa sang kampo sa pagpakigkita sa Dios, kag nagtindog sila sa tiilan sang bukid. 18 Nalikupan sang aso ang bilog nga Bukid sang Sinai kay nagkunsad didto ang Ginoo sa dagway sang kalayo. Nagtub-ok ang aso pareho sa aso nga naghalin sa hurnohan kag nagtay-og sing mabaskog ang bukid,[b] 19 kag nagbaskog pa gid ang huni sang budyong. Dayon naghambal si Moises kag nagsabat ang Dios sa iya paagi sa daguob.[c] 20 Nagkunsad ang Ginoo sa ibabaw sang Bukid sang Sinai, kag ginhambalan niya si Moises nga magsaka sa ibabaw sang Bukid. Gani nagsaka si Moises 21 kag nagsiling ang Ginoo sa iya, “Magbalik ka sa idalom kag paandami ang mga tawo nga indi gid sila maglapaw sa tanda sa palibot sang bukid agod tan-awon ako. Kay kon himuon nila ini, madamo sa ila ang mapatay. 22 Bisan ang mga pari nga nagapalapit permi sa akon presensya kinahanglan nga magpakatinlo sang ila kaugalingon, kay kon indi gani, silutan ko man sila.”
23 Nagsiling si Moises sa Ginoo, “Indi makasaka ang mga tawo sa bukid kay ikaw mismo ang nagpaandam sa amon nga kabigon namon ang bukid nga balaan, kag ginhambalan mo kami nga butangan namon sang tanda sa palibot sang bukid kon diin lang kami hasta magtindog.”
24 Nagsiling ang Ginoo sa iya, “Panaog kag dal-a si Aaron diri. Pero ang mga pari kag ang mga tawo indi dapat magkadto diri sa akon. Kay kon magkadto sila diri silutan ko gid sila.” 25 Gani nagpanaog si Moises kag ginsilingan ang mga tawo.
Ang Napulo ka Sugo(A)
20 Nagsiling ang Dios,
2 “Ako ang Ginoo nga inyo Dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto nga sa diin kamo gin-ulipon.
3 “Indi kamo magsimba sa iban nga dios magluwas sa akon.
4 “Indi kamo maghimo sang mga dios-dios sa dagway sang bisan ano nga ara sa langit, ukon sa duta, ukon sa tubig. 5 Indi gid ninyo ini pag-alagaron kag simbahon, kay ako, ang Ginoo nga inyo Dios, indi gid gusto nga may ginasimba kamo nga iban. Ginasilutan ko ang mga nakasala sa akon pati ang ila mga kaliwat hasta sa ikatatlo kag ikaapat nga henerasyon nga nagasikway sa akon. 6 Pero ginapakita ko ang akon kaayo sa madamo gid nga mga henerasyon nga nagahigugma sa akon kag nagatuman sang akon mga sugo.
7 “Indi ninyo paggamita ang akon ngalan sa wala sing pulos kay ako, ang Ginoo nga inyo Dios, magasilot sa kay bisan sin-o nga maggamit sang akon ngalan sa wala sing pulos.
8 “Tumana ninyo ang akon mga ginapahimo sa Adlaw nga Inugpahuway, kag himua ninyo ini nga pinasahi nga adlaw para sa akon. 9 Mag-obra kamo sa sulod sang anom ka adlaw, 10 pero ang ikapito nga adlaw amo ang Adlaw nga Inugpahuway nga inyo painon para sa akon, ang Ginoo nga inyo Dios. Indi kamo mag-obra sa sina nga adlaw pati ang inyo mga anak, mga ulipon, mga kasapatan, kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar sa inyo mga banwa. 11 Kay sa sulod sang anom ka adlaw gintuga ko ang kalangitan, ang duta, ang dagat kag ang tanan nga ara sa ila, pero nagpahuway ako sa ikapito nga adlaw. Gani ginbendisyunan ko ang Adlaw nga Inugpahuway kag ginhimo nga pinasahi nga adlaw para sa akon.
12 “Tahura ang inyo amay kag iloy agod magkabuhi kamo sing malawig sa duta nga ginahatag ko sa inyo.
13 “Indi kamo magpatay.
14 “Indi kamo magpanginbabayi ukon magpanginlalaki.
15 “Indi kamo magpangawat.
16 “Indi kamo magsaksi sing butig kontra sa inyo isigkatawo.
17 “Indi kamo magkaibog sa balay[d] sang inyo isigkatawo, ukon sa iya asawa, mga ulipon, mga baka ukon asno, ukon sa bisan ano nga ara sa iya.”
18 Sang mabatian sang mga tawo ang daguob, kag ang tunog sang budyong, kag sang makita nila ang kilat kag ang bukid nga nagaaso, nagkulurog sila sa kahadlok. Nagtindog sila sa malayo 19 kag nagsiling kay Moises, “Ikaw lang ang maghambal sa amon kay mamati kami, indi lang ang Dios kay basi mapatay kami.” 20 Gani nagsiling si Moises sa mga tawo, “Indi kamo magkahadlok, kay nagkadto diri ang Dios sa pagpatilaw sa inyo sang iya gahom agod magkahadlok kamo sa iya sa paghimo sang sala.” 21 Nagtindog gihapon ang mga tawo sa malayo samtang si Moises nagpalapit sa madamol nga gal-om nga sa diin ara ang Dios.
22 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Ihambal ini sa mga Israelinhon: Nakita ninyo nga nagpakighambal ako sa inyo halin sa langit. 23 Gani indi kamo maghimo sang mga dios-dios nga pilak ukon bulawan agod simbahon kaupod sa akon.
24 “Maghimo kamo sang halaran nga duta para sa akon kag dira ninyo ihalad ang inyo mga karnero, mga kanding, kag mga baka bilang halad nga ginasunog kag halad nga para sa maayo nga relasyon.[e] Himuon ninyo ini sa lugar nga akon ginpili nga pagasimbahon ako, kag didto kadtuan ko kamo kag bendisyunan. 25 Kon maghimo kamo sang halaran nga bato para sa akon indi ninyo ini pagbasbasan, kay kon gamitan ninyo ini sang pangbasbas, indi na ini takos nga gamiton sa paghalad sa akon. 26 Kag indi man kamo maghimo sang halaran nga may hagdanan kay basi mabihangan[f] kamo kon magsaka kamo.”
Ang Pagtratar sa mga Ulipon(B)
21 Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Amo ini ang mga pagsulundan nga ipatuman mo sa mga Israelinhon:
2 “Kon magbakal kamo sang ulipon nga Hebreo, magaalagad siya sa inyo sa sulod sang anom ka tuig. Pero sa ikapito nga tuig, mahilway na siya sa pagkaulipon nga wala siya sing bayaran. 3 Kon sang pagbakal sa iya wala pa siya sing asawa kag sang ulihi nagpangasawa siya, siya lang ang mahilway sa ikapito nga tuig. Pero kon may asawa na siya sang pagbakal sa iya, ang iya asawa mahilway man upod sa iya. 4 Kon ginpaasawahan siya sang iya agalon kag nakabata sila sang iya asawa, mahilway siya, pero ang iya asawa kag mga bata magapabilin sa iya agalon.
5 “Pero kon magsiling ang ulipon nga ginahigugma niya ang iya agalon, ang iya asawa kag mga bata, kag indi niya gusto nga mahilway, 6 dal-on siya sang iya agalon sa presensya sang Dios.[g] Kag didto sa puwertahan ukon hamba tuhugan sang iya agalon ang iya dulunggan sang inugtuhog, kag mangin ulipon siya sang iya agalon sa bug-os niya nga kabuhi.
7 “Kon ibaligya sang isa ka tawo ang iya anak nga babayi nga mangin ulipon, indi siya mahilway sa ikapito nga tuig pareho sa mga lalaki nga ulipon. 8 Kon wala malipay sa iya ang iya agalon nga nagbakal sa iya, puwede siya nga gawaron sang iya pamilya. Pero indi siya puwede nga ibaligya sang iya agalon sa mga indi Israelinhon, tungod kay ang iya agalon amo ang nagtalikod sa iya. 9 Kon ipaasawa sang agalon ini nga ulipon sa iya anak, kinahanglan nga kabigon niya siya bilang iya anak nga babayi. 10 Kon pangasaw-on niya mismo ini nga ulipon, kag magpangasawa pa gid siya sang iban nga babayi, kinahanglan padayunon niya ang paghatag sa sini nga ulipon sang pagkaon kag bayo, kag ang paghulid sa iya. 11 Kon indi niya matuman ining tatlo ka butang, puwede maghalin ina nga babayi nga wala sing balayran.
Mga Kasuguan Parte sa mga Krimen
12 “Ang bisan sin-o nga magsakit sang tawo kag mapatay niya ini, dapat patyon man siya. 13 Pero kon wala niya ini ginhungod kag gintugutan ko ini nga matabo, makapalagyo siya sa lugar nga himuon ko nga dalangpan. 14 Pero kon ginplano niya kag ginhungod ang pagpatay, patya ninyo siya bisan magpalapit pa siya sa akon halaran.
15 “Ang bisan sin-o nga magsakit[h] sa iya amay kag iloy dapat patyon.
16 “Ang bisan sin-o nga magkidnap sang tawo dapat patyon, bisan ginbaligya na niya ang iya ginkidnap ukon wala pa.
17 “Ang bisan sin-o nga magpakamalaot sa iya amay ukon iloy dapat patyon.
18 “Halimbawa, nag-away ang duha ka tawo, kag ginsumbag sang isa ukon ginlampusan sang bato ang iya kontra kag indi na ini makabangon pero wala mapatay. 19 Kon sa ulihi makabangon siya kag makalakat-lakat, bisan nagabaston lang, ang tawo nga nagsakit sa iya indi pagsilutan. Pero kinahanglan magbayad ang tawo sa iya, sa iya panahon nga nausik tungod sa iya pagkabalda, kag kinahanglan atipanon siya sang tawo hasta mag-ayo siya.
20 “Kon ginbakol sang isa ka tawo ang iya ulipon, lalaki man ukon babayi, kag napatay ini, dapat silutan siya. 21 Pero kon wala mapatay ang ulipon kag nakabangon ini pagkaligad sang isa ukon duha ka adlaw, ang tawo indi pagsilutan kay siya man ang tag-iya sang ulipon.
22 “Kon may nagaaway kag naigo ang isa ka babayi nga nagabusong, kag nagbata ini sa indi pa oras,[i] pero wala man sing may malain nga natabo sa iya, ang nakaigo pabayaron suno sa kantidad nga pangayuon sang bana kag ginatugutan sang mga hukom. 23 Pero kon grabe ang natabo sa babayi silutan ang responsable suno man sa natabo sa babayi. Kon napatay ang babayi, patyon man siya. 24 Kon nabulag ang babayi, bulagon man siya. Kon nabingaw ang ngipon, bingawon man siya. Kon nabali ang kamot ukon tiil, balion man ang iya kamot ukon tiil. 25 Kon napaso, pasuon man siya. Kon napilas, pilason man siya. Kag kon nabagrasan, bagrasan man siya.
26 “Kon nasumbag sang agalon ang iya ulipon nga lalaki ukon babayi sa mata kag nabulag ini, hilwayon niya siya sa pagkaulipon bilang bayad sa mata nga iya ginbulag. 27 Kon nabingaw niya ang ngipon sang iya ulipon nga lalaki ukon babayi, hilwayon man niya siya sa pagkaulipon bilang bayad sa ngipon nga iya ginbingaw.
28 “Kon ang turo nga baka nakasungay sang tawo, lalaki ukon babayi, kag napatay ini, dapat batuhon ang baka, kag indi pagkan-on ang iya unod, pero ang tag-iya sang baka wala sing salabton. 29 Pero kon ang baka naanad na nga magpanungay sang tawo kag ginpaandaman na ang tag-iya parte sini, pero ginpabay-an lang niya ang baka, kag nakapatay ini sang tawo, kinahanglan batuhon ini hasta mapatay kag ang tag-iya patyon man. 30 Pero kon pabayaron ang tag-iya para mabuhi siya, kinahanglan nga bayaran niya kon pila ang ipabayad sa iya. 31 Amo man ini ang pagsulundan kon nakasungay ang baka sang bata, lalaki man ukon babayi. 32 Kon nakasungay ang baka sang ulipon, lalaki man ukon babayi, kinahanglan nga magbayad ang tag-iya sini sang 30 ka bilog nga pilak sa agalon sang ulipon, kag kinahanglan nga batuhon ang baka hasta mapatay.
33 “Halimbawa, may tawo nga nagkuha sang tabon sang bubon ukon nagkutkot sang bubon kag wala niya ini pagtabuni, kag may nahulog nga baka ukon asno sa amo nga bubon, 34 ang tag-iya sang bubon dapat magbayad sa tag-iya sang sapat, kag mangin iya na ang patay nga sapat.
35 “Kon ang baka sang isa ka tawo nakapatay sang baka sang iya kapareho, ibaligya nila nga duha ang buhi nga baka kag tungaon ang bili sini. Tungaon man nila ang karne sang napatay nga baka. 36 Pero kon ang baka nga nakapatay naanad na nga magpanungay kag ginpabay-an lang ini sang tag-iya, dapat magbayad ang tag-iya sini sang isa man ka baka sa baylo sang napatay, kag ining napatay nga baka mangin iya na.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.