Beginning
Machojab chijal iskˈumal macta maẍto yip yanma yin̈ Comam Dios
14 Chahwe mac maẍto yip yanma yin̈ Comam texol. Mach chebuch heba yebi. 2 Yuto ay mac yohtaj tato chu coloni sunil tzettaj ye tuˈ, aypaxo xin ebnaj juẍta chito cabcon yanma isloni sunil tzettaj ye tuˈ, yuxin itahn̈e chislo. 3 Wal xin haˈ mac chiloni sunil tzettaj ye tuˈ machojab chisyah mac mach chiloni sunil tzettaj ye tuˈ. Haxa mac mach chiloni sunil tzettaj ye tuˈ, machojab chal iskˈumal mac chiloni sunil tzettaj ye tuˈ, yuto haˈ huneˈ mac tuˈ chabilxa Comam yu. 4 Kˈinalo tinan̈ ta ay hunu naj chimunla yinta ispatrón, ¿tom ay joc jalni iskˈumal naj munlawom tuˈ? ¡Machoj! Wal xin han̈cˈan̈e naj ispatrón naj tuˈ chalni ta cˈul naj maca machoj. Hac tuˈ je yul sat Comam Dios, cˈul chon̈elicoj yuto ay yip Comam con̈iswatxˈenico yin̈ iscˈulal.
5 Aypaxo xin mac tiˈ chalni tato ay tzˈayic ecˈbal yelapno yiban̈ hunuxa tzˈayic, aypaxo mac chalni tato lahann̈e yelapno sunil tzˈayic; wal xin tˈin̈anojab jecoj yin̈ tzet chicowatxˈe. 6 Yuxin haˈ mac chiyijen hunu tzˈayic haˈ tet Comam chisyije, hacpax tuˈ mac mach chiyijen hunu tzˈayic, yu Comam yuxin mach chisyije. Hacpax tuˈ xin mac chiloni sunil tzet ye tuˈ, yu yanico ismay Comam yuxin chislo, chakˈni yuchˈandiosal tet Comam Dios yin̈ tzet chislo. Hacpax tuˈ mac mach chiloni sunil tzet ye tuˈ, yu yanico ismay Comam yuxin mach chislo, chakˈnipaxo yuchˈandiosal tet Comam.
7 Yulbal yet itzitzon̈, mach jeto coba cochuquil, hacpax tuˈ yet chon̈cami mach jeto coba. 8 Ta itzitzon̈ yul sat yiban̈kˈinal tiˈ to yu coyijen tzet chal Comam; taca chon̈cam xin yetticˈapaxo Comam jehi. Yuxin waxan̈ca itzitzon̈ maca chon̈cami, yet Comam jehi. 9 Yuxin cam Comam Jesucristo, yitzitzibican̈ hunelxa yu yoc Comam Yahawil yin̈ anma camom yeb anma itzitz.
10 Yuxin mach chu jalni iskˈumal maca coyahni hunu juẍtaj maca hunu janab, yuto cosunil chon̈oc sata Comam cat yilni Comam yin̈ tzet chon̈elicoj. 11 Chal yul Yum Comam Dios:
Hanin yahaw intiˈan, chiwakˈ binaho inbihan yin̈ tzet chiwaltiˈan tato sunil anma chihul insatajan, yeb sunil mac yilal yalni yu istiˈ ta haninn̈echˈanan Dios hinan, ẍiayoj. 12 Yuxin sunilon̈ chon̈oc sata Comam Dios cat jalni yin̈ tzet chicowatxˈe hununon̈.
Machojab chijakˈ somchaho isnabal macta ayxaco yul iskˈab Comam
13 Yuxin mach chu heyalni hekˈumal hununex, wal xin aweco yin̈ hecˈul hewatxˈen iscˈulal, haxinwal machi hunu mac cheyakˈ aycˈayoj, cat issomchacanto isnabal heyu. 14 Hanintiˈan caw wohtajan tato machi hunu tzet chilolax tiˈ ayco istxˈojal yin̈, caw tˈin̈an wehan yin̈ huneˈ tiˈ yuto yuninalxa Comam Jesucristo wehan. Yajaˈ tato ay hunu mac chitxumni tato ayco istxˈojal yin̈ hunu tzet ye tuˈ, txˈoj isloni chal tuˈ. 15 Yuxin ta yu tzet chelo cheyakˈ taco iscˈul hunu ebnaj juẍtaj, haˈ chal yelapno tuˈ mach xahano cheyil heba. ¡Machojab taj yu tzet chelo cheyakˈ aycˈayo hunu maca, yuto haˈ huneˈ mac tuˈ bay yakˈ camo isba Comam Jesús! 16 Machojab cheyakˈ yub anma istzotel teyin̈ yu tzet chewatxˈe. 17 Han̈on̈ ayon̈xaco yul iskˈab Comam Dios mach chiyoc yin̈ tzet chicolo maca tzet chijucˈu, wal xin haˈ jecˈ yin̈ istoholal, yeb jecˈ yin̈ akˈancˈulal, yeb yin̈ tzalahilal yu Comam Espíritu Santo. 18 Haˈ mac chiyijen tet Comam Cristo hacaˈ tuˈ, chitzala Comam Dios yin̈, caw cˈulpaxo huneˈ mac tuˈ yul sat anma.
19 Yuxin colahaweco cowatxˈen tzet chon̈anico yin̈ akˈancˈulal, hac tuˈ chu cocolwa jin̈ hununon̈ yin̈ cochˈib yin̈ yet Comam. 20 Machojab cheyakˈ etaxoto ismunil Comam Dios yu tzet chelo. Yin̈ caw isyelal sunil tzet chilolaxi mach istxˈojal ayco yin̈. Haˈ istxˈojal, haˈ coloni hunu tzet ye tuˈ chiakˈni cabconocan̈ yanma hunu mac yin̈ Comam. 21 Ecˈbalto cˈul ta mach chicocˈux noˈ chibe maca jucˈni vino maca hunuxa tzet ye tuˈ sata jakˈni aycˈayo hunuxa juẍtaj. 22 Haˈ tzet cheyayto yul heyanma, tˈin̈anojab heye yin̈ yul sat Comam Dios. ¡Sakˈal yet mac mach chicabcon iscˈul yin̈ tzet chiswatxeˈ! 23 Yajaˈ wal mac chicabcon yanma isloni hunu tzet ye tuˈ, hayet chisloni chaco ismul, yuto mach yin̈ sunilo yanma chisloni. Yuxin ta mach tˈin̈ano jeco yin̈ tzet chicowatxˈe, chijaco comul.
Haˈojab iscˈulal chicowatxˈe xol macta ayxaco yul iskˈab Comam
15 Han̈on̈ ayxa yip janma yin̈ Comam machojabn̈etaj han̈on̈ chijaco coba yin̈ cocˈul, wal xin yilal cocolwa yin̈ mac maẍto caw tˈin̈ano yecoj. 2 Hununon̈ tiˈ haˈojab iscˈulal chicowatxˈe yin̈ macta ayxaco yul iskˈab Comam Dios, hac tuˈ xin chitzala iscˈul yin̈ Comam yeb yun̈e yikˈni yip yanma yin̈ yet Comam. 3 Hacaˈ Comam Jesucristo, maẍtaj tzet yoche Comam iswatxˈe, walxinto yij isba yin̈ Comam tzet tzˈibn̈ebilcanoj bay chala: “Hayet habuchlaxi, haninan wabenan isyaˈil,” ẍiayoj. 4 Sunil tzet tzˈibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios yet payat, cocuybanil yu istzˈibn̈elaxcanoj, chakˈni isnimanil cocˈul yeb yakˈlobal janma, yun̈e janico Comam yipo janma. 5 Haˈojab Comam Dios, Comam chiakˈni isnimanil cocˈul yeb yakˈlobal janma chicolwa teyin̈, haxinwal hunxan̈e tzet chiecˈ yin̈ henabal hacaˈ Comam Jesucristo. 6 Hac tuˈ xin hunxan̈e cheyute heba cat hebitn̈en isbi Comam Dios, Ismam Comam Jesucristo Jahawil.
Hallax Tzotiˈ yet colbanile tet anma mach Israeloj
7 Yuxin macta ayxaco yul iskˈab Comam Dios chahwe texol, hacaˈ yu quexischahni Comam Cristo yu heyanico ismay Comam Dios. 8 Chiwalan huneˈ tiˈ teyet tato hul Comam Jesucristo yakˈaco isba ischejabo anma Israel, yun̈e yijni isba tzet haltebilcano yu Comam Dios tet jichmaman̈. Hac tuˈ yu isyenipaxilo Comam Cristo tato caw chij isba tzet chalte Comam Dios. 9 Yeb xin hulpaxo Comam Cristo, yun̈e yanipaxico anma mach Israelo ismay Comam Dios yu iscˈulchˈanil iscˈul Comam, hacaˈ yalni yul Yum Comam bay chala:
Yuxin chiwalan cˈulla tzotiˈ tawin̈ yu yoc hamay yulaj con̈ob yu anma mach Israeloj, cat inbitn̈enan habi, ẍiayoj. 10 Ay huneˈ bay chalpaxo yul Yum Comam Dios:
Tzalahan̈we hex mach Israelo hex tiˈ yinta iscon̈ob Comam Dios, ẍiayoj. 11 Ay huneˈxa bay chalpaxoj:
Sunil nimeta con̈ob yeb niẍte con̈ob bay ay anma mach Israeloj, bitn̈elaxojab Comam Dios yu, ẍi. 12 Tzˈibn̈ebilpaxcanayo yu naj Isaías:
Chipitzcˈa huneˈ naj chitit yin̈ yuninal naj Isaí, cat yoc yahawo yin̈ anma mach Israeloj. Yin̈ naj xin chicawxi iscˈul anma tuˈ, ẍi.
13 Haˈojab Comam Dios, Comam chˈakˈni iscawxobal janma, haˈ chˈakˈni tzalahilal yeb akˈancˈulal teyet, hex cheyayto yul heyanma yin̈ Comam; cat cam yakˈnipaxo Comam Espíritu Santo iscawxobal hecˈul.
14 Hex wuẍtaj hex wanab caw wohtajan sicˈlebil ta caw cˈulchˈan hecˈul teyin̈ hununex, yeb xin caw aypaxo hehelanil, caw xin heyohtapaxo hecuyni heba hununex. 15 Yajaˈ yin̈ huneˈ carta tiˈ ay huntekˈan tzet ye tuˈ ayayo wuhan chiwaltojan teyet yin̈ sunil wanmahan yun̈e mach chenahuln̈etoj. Chiwaltojan huntekˈan tiˈ teyet yuto haˈ Comam Dios akˈn̈e huneˈ inmuniltiˈan yu iscˈulchˈanil iscˈul. 16 Ischejab Comam Jesucristo wecojan xol anma mach Israeloj, haˈ inmunilan xin haˈ ton walnicˈojan Tzotiˈ cˈul yet colbanile chalte Comam Dios, yun̈e yaltelax anma mach Israelo tet Comam hacaˈ hunu xahanbal caw chitzala Comam yin̈, sajn̈ebilxa yu Comam Espíritu Santo.
17 Wal xin yu caw ayinxacojan yul iskˈab Comam Jesucristo yuxin caw chintzalahan yin̈ inmunilan akˈbil yu Comam Dios. 18 Mach chu walnihan yin̈ tzet chu ismunla hunuxa mac yin̈ ismunil Comam, to han̈cˈan̈e yin̈ tzet chu quiniskˈannihan Comam Cristo yin̈ inmunilan chiiniti anma mach Israelo yin̈ isyijen tzet chal Comam Dios, han̈e chiwalan. Huneˈ tiˈ yij isba yin̈ tzet walan yeb yin̈ tzet inwatxˈehan, 19 yeb yu yip tzettaj inyehan, yeb yu yip cˈaybalcˈule, yeb yu yip Comam Espíritu Santo; hac tuˈ yu inyijenan yin̈ caw cˈul walnicˈojan Tzotiˈ yet colbanile yin̈ Comam Cristo. Hata bey yul con̈ob Jerusalén quinichicojan walnicˈojan; caw sunil bay quinecˈan walaˈcˈojan masanta quinapnihan yul ismajul txˈotxˈ Iliria. 20 Hac tuˈ yu wanico yin̈ incˈulan winitojan Tzotiˈ yet colbanile bay maẍtoticˈa chiabelax isbina isbi Comam Jesucristo, yun̈e machi hunu mac chihalni ta toxan̈e quinecˈan inlahaˈan munil tzabilxacoj. 21 Yul Yum Comam Dios tzˈibn̈ebilcanoj:
Chiyilaˈ anma huneˈ mac maẍtoticˈa bay chiabelax iskˈumal. Mac maẍtoticˈa bay chabe istzotiˈal chitxumchalo yu, ẍiayoj.
Yet yalnito naj Pablo ta chito naj ilwal yin̈ macta ayxaco yul iskˈab Comam bey Roma
22 Yuxin maẍtoticˈa chu intohan quexwilaˈan, waxan̈ca xin txˈiˈalxa el chiwochehan intohan. 23 Yajaˈ wal tinan̈ xin xalahwi inmunilan yul huntekˈan con̈ob tiˈ. Caw txˈiˈalxa habil yichi wochenan intohan quexwilnojan. 24 Yuxin hayet chintohan yin̈ inbelan bey España cat wecˈan quexwilnojan, lahwi istzala wanmahan quexwilnihan yin̈ hayebo tzˈayic xin, chiwochehan tato chexcolwa win̈an inlahnihan inbeltuˈan.
25 Yajaˈ wal tinan̈ xin chintohan bey Jerusalén wakˈaˈcanojan hanicˈ chˈen melyu chicolwa yin̈ ebnaj juẍta ay bey Jerusalén tuˈ. 26 Yuto ebnaj juẍta yeb ebix janab ay bey Macedonia yeb ay bey Acaya tiˈ, el yin̈ iscˈul iscutxbanayo hanicˈ chˈen melyu, cat yilaxto chˈen tet anma mebaˈ ayxaco yul iskˈab Comam bey Jerusalén. 27 Caw el yin̈ yanma ebnaj iscutxbanayo chˈen; huneˈ tiˈ caw cˈul yuto hacaˈticˈa yu yakˈni ebnaj juẍta Israel iscˈulal Comam tet ebnaj mach Israeloj, hac tuˈ xin chu ispajtzen ebnaj yin̈ tzet ay tet ebnaj juẍta Israel tuˈ. 28 Yuxin chito yijcano isba huneˈ inchejbaniltiˈan intohan wakˈnocanojan chˈen melyu chicolwa yin̈ ebnaj juẍta tuˈ, lahwi tuˈ cat wecˈan quexwilnojan yet chintohan bey España. 29 Ayco yin̈ wanmahan ta hayet chinecˈan texol, txˈiˈal iscˈulal Comam Cristo chiyakˈcano jet.
30 Hex wuẍtaj hex wanab, caw chinkˈanan teyet yin̈ isbi Comam Jesucristo yeb yu iscˈulchˈanil iscˈul Comam Espíritu Santo tato cheyaco yin̈ hecˈul hecolwa hetxahli win̈an tet Comam Dios. 31 Kˈanwe tet Comam Dios, haxinwal chiniscolan Comam tet ebnaj ah Judea mach chayto yul yanma yin̈ Comam, yebpaxo xin yun̈e cˈul chu ischahni ebnaj juẍta ay bey Jerusalén huneˈ colwal chiwitotiˈan. 32 Kˈanwepaxo tet Comam haxinwal ta hac tuˈ chiel yin̈ iscˈul Comam chinapnihan quexwilaˈan cat inxewninojan texol yin̈ tzalahilal. 33 Haˈojab Comam yahaw akˈancˈulal chioc heyetbihoj. ¡Hacojab tuˈ!
Yalto naj Pablo ta chil isba macta ayxaco yul iskˈab Comam ay bey Roma
16 Caw chintakˈetojan janab Febe teyet. Ix janab tiˈ diaconisa ix, caw munla ix xol anma ayxaco yul iskˈab Comam bey con̈ob Cencrea. 2 Caw cˈulojab chu hechahni ix yuto janab ix yin̈ Comam, chahwe ix hacaˈ chu cochahni hunu mac ayxaco yul iskˈab Comam. Colwahan̈we yin̈ tzet chiocnico yu ix yuto caw txˈiˈal mac bay colwa ix, colwapaxo ix win̈an.
3 Halwe tet janab Priscila yeb tet juẍta Aquila ta chil isba yin̈ iscawil, caw wet munlawomal inbahan yeb ix yebpaxo xin naj juẍta tuˈ yin̈ ismunil Comam Jesucristo. 4 Ix janab Priscila yeb juẍta Aquila tuˈ, caw ishin isba iscam yu quiniscolnihan, maẍn̈etajinan xin chiwakˈan yuchˈandiosal tet naj yeb tet ix, to haˈ hunpaxo sunil mac ayxaco yul iskˈab Dios mach Israeloj ay yul hunun con̈ob chiakˈnipaxo yuchˈandiosal. 5 Halwepaxo tet sunil mac ayxaco yul iskˈab Comam chiscutxba isba yul yatut janab yeb juẍta tuˈ ta chil isba.
Halwepaxo tet juẍta Epeneto tato chil isba, naj juẍta tuˈ caw xahan ay naj wuhan. Haˈ naj babel yaco isba yul iskˈab Comam Dios yul ismajul Asia. 6 Halwepaxo tet ix janab María ta chil isba ix, ix janab tuˈ caw xamunla ix texol. 7 Halwepaxo tet ebnaj wet con̈oban, naj juẍta Andrónico yeb juẍta Junias ta chil isba ebnaj. Ebnaj cawan̈ tuˈ hun yu wocan preso yeb ebnaj, caw xin ay yelapno ebnaj yul sat ebnaj ischejab Comam, babel xin yaco isba ebnaj yul iskˈab Comam Dios insatajan.
8 Halwe tet juẍta Amplias tato chil isba naj, caw xahan ay naj wuhan yin̈ isbi Comam, 9 Halwe tet juẍta Urbano ta chil isba, naj juẍta tuˈ caw munla naj jintajan̈ yin̈ ismunil Comam, cat heyalnipaxo tet juẍta Estaquis ta chilpaxo isba, caw xahan ay naj wuhan. 10 Halwe tet naj juẍta Apeles ta chil isba, naj juẍta tuˈ caw xaecˈ ilwebal yiban̈ naj yu ayco yanma naj yin̈ Comam. Halwepaxo tet naj juẍta Aristóbulo yebpaxo tet sunil mac ay bey yatut naj ta chil isba. 11 Halwepaxo tet naj wet con̈oban, naj juẍta Herodión ta chil isba. Halwepaxo tet juẍta Narciso yebpaxo tet sunil mac ay bey yatut naj ta chil isba yin̈ iscawil, yuto xayayto ebnaj yul yanma yin̈ Comam.
12 Halwepaxo tet janab Trifena yeb janab Trifosa ta chil isba. Ebix janab tuˈ caw chimunla ebix yin̈ ismunil Comam Dios, cat heyalnipaxo tet ix janab Pérsida, ix caw xahan ay wuhan, ta chil isba ix. Ix janab tuˈ caw munlapaxo ix yin̈ ismunil Comam. 13 Halwepaxo tet juẍta Rufo ta chil isba, naj juẍta tuˈ caw sicˈbililo naj yu Comam. Halwepaxo tet ismiˈ juẍta tuˈ ta chil isba, janab tuˈ hacaˈ inmiˈan yepaxo ix. 14 Halwe tet juẍta Asíncrito yeb juẍta Flegonte yeb juẍta Hermes yeb juẍta Patrobas yeb juẍta Hermas ta chil isba ebnaj yin̈ iscawil; yebpaxo ebnaj juẍta ay iscˈatan̈ ebnaj. 15 Halwe tet juẍta Filólogo yeb janab Julia yeb tet juẍta Nereo, yeb tet yanab naj, yeb tet janab Olimpas, ta chil isba yebpaxo tet sunil ebnaj juẍtaj yeb ebix janab ay iscˈatan̈ ebnaj.
16 Kˈambele hanicˈ heye hununex yin̈ sunil heyanma yin̈ caw tzalahilal. Chalnipaxto sunil yuninal Comam Dios ay yul hunun con̈ob ay bey tiˈ ta cheyil heba yin̈ hecawil.
17 Hex wuẍtaj hex wanab, caw cheyil heba tet ebnaj choche yakˈaco pohlebahil texol, yeb choche quexyakˈa aycˈayoj. Haˈ huntekˈan chu ebnaj tuˈ mach chischah isba yeb cuybanile chabilxa heyu. Huntekˈan ebnaj tuˈ mach chechah ebnaj texol. 18 Yuto maẍtaj tet Comam Jesucristo chisyije ebnaj, walxinto haˈ tzet choche iscˈul ebnaj haˈ chissayicˈoj. Caw cˈulchˈan chute istzotel ebnaj yun̈e yakˈni subchaho ebnaj anma mach caw yitzˈatil iswiˈ. 19 Caw sunil mac ohtan̈e tato caw yijemex, yuxin caw chintzalahan teyin̈. Chiwochehan ta helan cheyute heba yin̈ iscˈulal, maẍtaj yin̈ istxˈojal. 20 Haˈ Comam Dios yahaw akˈancˈulal, chicolwa teyin̈ hekˈoji yin̈ naj matzwalil yin̈ an̈e, cat iscan naj yalan̈ heyoj. Haˈojab Comam Jesucristo chianayo iscˈulal teyiban̈.
21 Chalto naj juẍta Timoteo ta cheyil heba, naj juẍta tiˈ caw wet munlawomalan naj yin̈ ismunil Comam Dios. Chalnipaxto juẍta Lucio yeb juẍta Jasón yeb juẍta Sosípater ta cheyil heba; ebnaj juẍta tiˈ wet con̈ob inbahan ye ebnaj.
22 Haquinpaxtuˈan hanin Tercio intiˈan, chinkˈambepaxtojan hanicˈ heye yin̈ hecawil, yin̈ yet Comam. Haninan lan̈an intzˈibn̈entojan huneˈ carta tiˈ yu naj Pablo.
23 Chalnipaxto juẍta Gayo ta cheyil heba, yul yatut juẍta tiˈ ayon̈an̈. Haˈ bey tiˈ xin chicocutxbapaxo cobahan̈ yin̈ culto yeb sunil macta ayxaco yul iskˈab Comam Jesucristo. Chalnipaxto naj juẍta Erasto ta cheyil heba, naj juẍta tiˈ tesorero naj yul con̈ob tiˈ. Chalnipaxto juẍta Cuarto ta cheyil heba. 24 Yakˈabayo Comam Jesucristo iscˈulchˈanil iscˈul teyiban̈. ¡Hacojab tuˈ!
Tzotiˈ cˈul yal naj Pablo yin̈ Comam Dios
25 Kˈanweco ismay Comam Dios, Comam chu quexislin̈ban hacaˈ yalni Tzotiˈ cˈul yet colbanile walicˈojan yin̈ Comam Jesucristo. Huneˈ cuybanile tiˈ ewanticˈa yehi yettaxticˈa maẍto chiwatxˈi yul sat yiban̈kˈinal tiˈ yu Comam Dios. 26 Yajaˈ wal tinan̈ xin xayakˈ Comam ohtan̈elaxoj yu tzet tzˈibn̈ebilcano yu ebnaj ischejab Comam yet payat, hacaˈticˈa yu yalni Comam, Comam ayn̈eticˈa yin̈ sunilbal tiempo. Huneˈ Tzotiˈ yet colbanile ewanticˈa ye tiˈ, xaakˈlax yohtan̈elo sunil anma yun̈e yanayto yul yanma cat isyijeni.
27 Yu tzet iswatxˈe Comam Jesucristo yuxin alaxojabico ismay Comam Dios yin̈ sunilbal tiempo, Comam huneˈn̈echˈan yeb caw ay ishelanil. ¡Hacojab tuˈ!
Copyright © 1996 by Wycliffe Bible Translators International