Beginning

TZOTIˈ CˈUL YET COLBANILE TZˈIBN̈EBILCANO YU NAJ SAN MATEO

Istxolal isbi yichmam Comam Jesucristo

1  Haˈ icham Abraham yeb naj rey David, haˈ yichmam Comam Jesucristo. Hac tiˈ ye istxolal yichmam Comam hacaˈ tiˈ:

² Icham Abraham, haˈ icham ismam naj Isaac, naj Isaac haˈ naj ismam naj Jacob, naj Jacob, haˈ naj ismam naj Judá yeb huntekˈanxa yuẍtaj. ³ Naj Judá, haˈ naj ismam naj Fares yeb naj Zara, haˈ xin ismiˈ ebnaj cawan̈ tuˈ haˈ ton ix Tamar. Naj Fares haˈ naj ismam naj Esrom, naj Esrom haˈ naj ismam naj Aram. ⁴ Naj Aram, haˈ naj ismam naj Aminadab, naj Aminadab, haˈ naj ismam naj Naasón, naj Naasón, haˈ naj ismam naj Salmón. ⁵ Naj Salmón, haˈ naj ismam naj Booz, wal ismiˈ naj Booz, haˈ ton ix Rahab. Naj Booz, haˈ naj ismam naj Obed, wal ismiˈ naj Obed tuˈ, haˈ ton ix Rut. Naj Obed, haˈ naj ismam naj Isaí. ⁶ Naj Isaí, haˈ naj ismam naj rey David. Haxa naj David, haˈ naj ismam naj Salomón, ismiˈ naj Salomón tuˈ xin, haˈ ton ix yixalticˈa naj Urías yet yalan̈tocanoj.

⁷ Wal naj Salomón, haˈ naj ismam naj Roboam, naj Roboam, haˈ naj ismam naj Abías, naj Abías, haˈ naj ismam naj Asa. ⁸ Naj Asa, haˈ naj ismam naj Josafat, naj Josafat haˈ naj ismam naj Joram, naj Joram, haˈ naj ismam naj Uzías. ⁹ Naj Uzías, haˈ naj ismam naj Jotam, naj Jotam, haˈ naj ismam naj Acaz, naj Acaz haˈ naj ismam naj Ezequías. ¹⁰ Naj Ezequías, haˈ naj ismam naj Manasés, naj Manasés, haˈ naj ismam naj Amón, naj Amón haˈ naj ismam naj Josías. ¹¹ Naj Josías, haˈ naj ismam naj Jeconías yeb huntekˈanxa yuẍtaj. Haˈ yin̈ istiempohal naj Jeconías tuˈ ilaxto ebnaj Israel preso yul con̈ob Babilonia.

¹² Hayet yelti ebnaj yalan̈ yip Babilonia tuˈ xin haˈ naj Jeconías, haˈ naj ismam naj Salatiel, naj Salatiel, haˈ naj ismam naj Zorobabel. ¹³ Naj Zorobabel, haˈ naj ismam naj Abiud, naj Abiud, haˈ naj ismam naj Eliaquim, naj Eliaquim, haˈ naj ismam naj Azor. ¹⁴ Naj Azor, haˈ naj ismam naj Sadoc, naj Sadoc haˈ naj ismam naj Aquim, haxa naj Aquim, haˈ naj ismam naj Eliud. ¹⁵ Naj Eliud, haˈ naj ismam naj Eleazar, naj Eleazar, haˈ naj ismam naj Matán, haxa naj Matán, haˈ naj ismam naj Jacob. ¹⁶ Naj Jacob, haˈ naj ismam naj José, naj José tuˈ haˈ naj yichamil ix María. Ix María tuˈ haˈ ix ismiˈ Comam Jesús, haˈ ton Comam Cristo.

¹⁷ Wal xin ay can̈lahon̈wan̈ mame yin̈ istxolal yichmam Comam Jesucristo chiichiti yin̈ icham Abraham masanta yin̈ naj rey David. Tzujanilo yinta naj rey David tuˈ yichipaxti can̈lahon̈wan̈ mame istxolal yichmam Comam masanta yet yilaxto ebnaj Israel preso bey Babilonia. Tzujanxa yet yilaxto ebnaj Israel preso yul con̈ob Babilonia tuˈ yichipaxti can̈lahon̈wan̈xa ebnaj mame yin̈ istxolal yichmam Comam Jesucristo masanto yin̈ istiempohal yet ispitzcˈa Comam.

Yet ispitzcˈa Comam Jesucristo

¹⁸ Hac tiˈ ye istzotiˈal yin̈ yet ispitzcˈa Comam Jesucristo. Wal ix María takˈwebilxa yu ix ismohyi yeb naj José, yajaˈ yet maẍto chiyikˈ isba, ispitzcˈatiˈ nichˈan unin yin̈ ix yu yip Comam Espíritu Santo. ¹⁹ Wal naj José waxan̈ca caw yijem naj tet isley naj Moisés, yajaˈ mach isje iscˈul naj iskˈanaˈ yin̈ ix María tuˈ, yoc yin̈ isnabal naj isbejnicano ix yin̈ ewantajil. ²⁰ Hayet lan̈an yecˈ huneˈ tuˈ yin̈ isnabal naj, isyeni isba huneˈ yángel Comam Dios tet naj yul iswayic; yalni naj ángel tuˈ hacaˈ tiˈ:

―José, hach titnajach yin̈ yuninal naj rey David, mach chinanon hacˈul hamohyi yeb ix María, yuto haˈ nichˈan unin ijbilico yu ix yet Comam Espíritu Santo. ²¹ Nichˈan unin chipitzcˈa tuˈ, Jesús chawaco isbihoj, yuto haˈ naj chicolnilti yet con̈ob yalan̈ ismul, ẍi naj ángel.

²⁴ Lahwi tuˈ yel iswayan̈ naj José, isyijen naj yin̈ tzet yal yángel Comam Dios, ismohyi naj yeb ix María. ²⁵ Yajaˈ mach ishunba isba masanto yet ispitzcˈa nichˈan yunin ix. Haˈ nichˈan unin pitzcˈa tuˈ xin, Jesús yaco naj isbihoj.

Yet isbey huntekˈan ebnaj mago yilaˈ nichˈan Jesús

2  Bey yul con̈ob Belén ayco yul ismajul txˈotxˈ Judea, haˈ tuˈ pitzcˈa nichˈan Jesús. Yet huneˈ tiempohal tuˈ haˈ naj Herodes ayco isreyalo txˈotxˈ Judea. Ay xin huntekˈan ebnaj caw ay ishelanil chicuyni yin̈ tzettaj ye txˈumel, ispeto ebnaj yin̈ yetcˈulal bay chiahilo tzˈayic. Yet yapni ebnaj bey con̈ob Jerusalén, ² iskˈamben ebnaj:

―¿Baytuˈwal ay huneˈ naj nichˈan xapitzcˈahi, naj chioc isreyalo anma Israel tiˈ? Jilan̈ yahilo huneˈ txˈumel yin̈ yetcˈulal bay chiahilo tzˈayic, haˈ xin akˈni cotxumulojan̈ tato xapitzcˈa naj. Yuxin macon̈titan̈ jikˈayo cobahan̈ tet naj, ẍi ebnaj.

³ Yet yaben naj rey Herodes huneˈ tuˈ, caw somchacan̈ yul iswiˈ naj yeb sunil anma ay yul con̈ob Jerusalén. ⁴ Yuxin yawte naj Herodes tuˈ ebnaj yahawil yin̈ ebnaj sacerdote Israel, yeb ebnaj cuywawom yin̈ isley naj Moisés; iskˈamben naj tet ebnaj:

―¿Baytaxca tuˈ chipitzcˈa naj Cristo? ẍi naj.

⁵ Istakˈwi ebnaj tet naj:

⁷ Lahwi tuˈ xin, yawten naj rey Herodes ebnaj mago yin̈ ewantajil, yoc naj iskˈambeno tet ebnaj yin̈ tzet tiempohal isye isba huneˈ txˈumel tuˈ tet ebnaj. ⁸ Lahwi tuˈ xin ischejnito naj Herodes tuˈ ebnaj bey con̈ob Belén, yalni naj tet ebnaj:

―Asiwe bey Belén tuˈ, caw xin chekˈambe yin̈ tzet caw ye nichˈan unin tuˈ. Lahwi yilcha naj heyu cat heyul heyalno wetan cat intopaxojan winayo inbahan tet naj, ẍi naj.

⁹ Lahwi yalni naj Herodes huneˈ tuˈ isto ebnaj. Wal huneˈ txˈumel yil ebnaj yin̈ yetcˈulal bay chiahilo tzˈayic babel sata ebnaj, yoc lin̈no bay ay nichˈan Jesús tuˈ. ¹⁰ Hayet yilni ebnaj huneˈ txˈumel tuˈ caw tzalacan̈ ebnaj. ¹¹ Hayet yapni ebnaj xin yocto ebnaj yul n̈a. Yilni ebnaj nichˈan neneˈ tuˈ yeb ismiˈ, yay jahno ebnaj sata nichˈan neneˈ tuˈ, yalni ebnaj cˈulla tzotiˈ yin̈. Lahwi tuˈ ishajni ebnaj iscˈuwanbal, yakˈni ebnaj chˈen oro, yeb teˈ pom, yeb huntekˈan an̈ caw xukˈ sam chiyij mirra sabehal tet nichˈan Jesús tuˈ. ¹² Yajaˈ xin hallax tet ebnaj yul iswayic tato matxa chˈecˈ ebnaj yalaˈ tet naj rey Herodes yin̈ nichˈan Jesús tuˈ, yuxin nan behalxa bay to ebnaj yet ispaxto ebnaj bey iscon̈ob.

Yet yilaxto nichˈan Jesús bey con̈ob Egipto

¹³ Haxa yet xapaxto ebnaj mago hulicˈo ilno nichˈan Jesús, isyeni isba huneˈ yángel Comam Dios tet naj José yul iswayic, yalni naj ángel tuˈ:

―Ahan̈wano yin̈ an̈e, ito nichˈan unin tiˈ yeb ismiˈ cat hato bey Egipto. Wal haweh bey tuˈ masanto haninan chiwalan tawet bakˈin chachmeltzohi, yuto chati naj Herodes issayomal nichˈan unin tiˈ cat ispotxˈni naj yalni, ẍi naj ángel tet naj José.

¹⁴ Lahwi tuˈ yahwano naj José, yinito naj nichˈan Jesús tuˈ, isto naj yin̈ isbel yeb ix María bey Egipto yin̈ akˈbalil. ¹⁵ Haˈ bey tuˈ xin ehayo naj yeb ix masanto cam naj rey Herodes. Hac tuˈ yu yijnicano isba tzet halbilcano yu Comam Dios tet huneˈ ischejab yet payat yet istzˈibn̈encano naj hacaˈ tiˈ: “Bey Egipto chiwawteti Incˈaholan,” ẍiayoj.

Ischej naj Herodes potxˈlaxo niẍte winaj unin

¹⁶ Hayet yilni naj rey Herodes tato matxa ecˈ ebnaj mago yalaˈ tet naj yin̈ naj nichˈan Jesús, caw tit ishowal naj yuto etli ebnaj yin̈ naj yabe. Ischejni naj potxˈlaxo sunil niẍte winaj unin, neneˈ masanta niẍte yin̈ cab habil ay yul con̈ob Belén yeb huntekˈanxa con̈ob ayco yin̈ ishoyanil, yuto hac tuˈ chielico istiempohal yin̈ tzet yal ebnaj mago tet naj. ¹⁷ Hac tuˈ yu yijnicano isba tzet tzˈibn̈ebilcano yu naj Jeremías, huneˈ ischejab Comam Dios yet payat bay chala:

¹⁹ Haxa yet xacam naj rey Herodes, isyeni isba huneˈ yángel Comam Dios tet naj José yul iswayic bey Egipto, yalni naj ángel tuˈ:

²⁰ ―Ahan̈wanoj cat hameltzo yeb nichˈan unin tiˈ yeb ismiˈ bey hacon̈ob Israel, yuto xacam ebnaj ochen potxˈno camo nichˈan unin tiˈ, ẍi naj ángel.

²¹ Haxa yet yaben naj José huneˈ tuˈ yahwano naj, yinito naj naj nichˈan Jesús tuˈ yeb ismiˈ, ispaxti naj sat txˈotxˈ Israel hunelxa. ²² Yajaˈ yabelo naj tato naj Arquelao, iscˈahol naj rey Herodes tuˈ oc reyalo selelo bey Judea, yuxin xiw naj yapni bey tuˈ. Yajaˈ xin hallax tet naj yul iswayic yu Comam Dios tato chito naj yul ismajul Galilea. ²³ Yet yapni naj bey tuˈ yehayo naj yeb ix María yeb naj nichˈan Jesús yul con̈ob Nazaret. Hac tuˈ yu yijni isba tzet tzˈibn̈ebilcano yu ebnaj ischejab Comam Dios yet payat bay chala tato nazareno chihallax yin̈ Comam Jesús.

Yet yalni naj Juan anican̈ haˈ iswiˈ anma Istzotiˈ Comam Dios

3  Yet huneˈ tiempohal tuˈ xin apni naj Juan anican̈ haˈ iswiˈ anma bey txˈotxˈ desierto, yul ismajul Judea. ² Yalni naj tet anma apni bey tuˈ:

―Bejwecano hewatxˈen istxˈojal, yuto yocxa Comam Dios ay yul satcan̈ yahawo teyin̈, ẍi naj.

⁴ Wal naj Juan tuˈ, xil noˈ camello watxˈebilayo xilo iskˈap naj, tzˈum noˈ xin ayco istxˈambalo naj. Haˈ tzet chislo naj haˈ ton noˈ niẍte nokˈ hacaˈ noˈ litˈ yeb noˈ cab ay xolaj telaj. ⁵ Hantan̈e xin anma yul con̈ob Jerusalén yeb yul ismajul Judea, yebpaxo anma ayayo istila haˈ niman Jordán apni abeno tzet yal naj. ⁶ Yet chalnati anma ismul xin, cat yahcano haˈ iswiˈ yu naj Juan yul haˈ niman Jordán.

⁷ Hayet yilni naj Juan tato txˈiˈal ebnaj fariseo yeb ebnaj saduceo apni iscˈatan̈ yu yah haˈ iswiˈ, yalni naj tet ebnaj:

―Hex tiˈ caw hacaˈtan̈e heyicˈal heba yeb noˈ laba, caw helanex hecolni heba. ¿Mac halni teyet ta yun̈e chˈah haˈ hewiˈ yuxin chexcolcha tet huneˈ isyaˈtajil chati Comam Dios? ⁸ Tato caw yeli xaheyacano sunilal istxˈojal, yilal heyenilo yu iscˈulal chewatxˈe. ⁹ Tajca chetxum hacaˈ tiˈ: “Han̈on̈tiˈan̈ jichmaman̈ ye icham Abraham, yuxin xacon̈colchahan̈ yalan̈ isyaˈtajil chatiˈ Comam Dios, tajca quexchi. Wal xin chiwalan teyet, tato choche Comam Dios chu yanico Comam huntekˈan chˈen chˈen tiˈ yuninalo icham Abraham heseleloj. ¹⁰ Cawilxa yeti huneˈ isyaˈtajil chati Comam Dios, lahan hacaˈ yet yocxa chˈen eche yich xeˈ hunu te teˈ yu istzˈocˈlaxayo teˈ. Yuxin sunil te teˈ mach cˈulo issatni chitzocˈlaxayo teˈ cat iskˈojlaxto teˈ yul kˈaˈ. ¹¹ Yin̈ caw yeli hanintiˈan han̈e ha haˈ chiwakˈan yahbalo haˈ hewiˈ yun̈e isyenicanilo isba tato caw yeli xahebejcano istxˈojal. Yaj ay huneˈ naj tzujan yul wintajan, naj tuˈ chiyacan̈ naj haˈ hewiˈ, yaj yu iskˈakˈal yip Comam Espíritu Santo. Haˈ naj tuˈ caw ecˈbalcano yelapno ye naj insatajan, walinan xin caw matzet welapnojan chiwabehan, nitam intˈun̈nihan isxan̈ab naj. ¹² Naj chul tuˈ lahan naj hacaˈ hunu naj chixunilo iskˈal ixim trigo, nan chakˈ naj ixim sat, nan chakˈpaxo naj ixim yoj, wal ixim sat tuˈ chiscˈubato naj ixim yul iscˈun̈a, haxa ixim yoj tuˈ xin chiskˈojto naj ixim xol kˈa kˈaˈ mach istan̈bal,” ẍi naj Juan tuˈ.

Yet yah haˈ iswiˈ Comam Jesús

¹³ Yet huneˈ tiempohal tuˈ el Comam Jesús bey Galilea, isto Comam istiˈ haˈ niman Jordán iscˈatan̈ naj Juan, yu yah haˈ iswiˈ Comam yu naj. ¹⁴ Wal naj Juan tuˈ mach chisje naj yakˈaˈcan̈ haˈ iswiˈ Comam. Yalni naj tet Comam:

―Machoj, wal xin haˈ hawet hach yilal hawanican̈ haˈ inwiˈan, maẍtajach chachhul incˈatan̈an yu wanican̈an haˈ hawiˈ, ẍi naj.

¹⁵ Yajaˈ takˈwi Comam tet naj:

―Mach chu haman̈cˈon huneˈ tiˈ, wal xin yilal coyijen tzet chal Comam Dios, ẍi Comam.

Hac tuˈ xin yu isyijen naj Juan yanican̈ haˈ iswiˈ Comam Jesús. ¹⁶ Yet lahwi yah haˈ iswiˈ Comam tuˈ, yahti Comam xol haˈ, yin̈n̈ena tuˈ ishajni isba satcan̈. Yilni Comam yayilo Comam Espíritu Santo yiban̈ hacaˈ hunu noˈ cuwis. ¹⁷ Yabelax huneˈ yul nukˈe satcan̈, halni hacaˈ tiˈ:

―Haˈ naj tiˈ Incˈaholan, caw xahan ay wuhan, caw chintzalahan yin̈ naj, ẍiaytij.

Yet yilwelax Comam Jesús yu naj matzwalil

4  Lahwi tuˈ yilaxto Comam Jesús yu Comam Espíritu Santo bey txˈotxˈ desierto yu yilwelax Comam yu naj matzwalil.

² Caw xin yulbal cawina tzˈayic yeb cawina akˈbal mach waˈ Comam, lahwi tuˈ isn̈ohchacan̈. ³ Yapni naj matzwalil yilweno Comam, yalni naj tet Comam:

―Ta yeli Iscˈahol Dios hawehi, hal tet huntekˈan chˈen chˈen tiˈ meltzojabico chˈen wahil, ẍi naj.

⁴ Istakˈwi Comam tet naj:

―Wal xin tzˈibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios tato maẍn̈etaj yu tzet chicolo yuxin ay cokˈinal, to yupaxo Istzotiˈ Comam, ẍiayoj, ẍi Comam tet naj.

⁵ Lahwi tuˈ yinito naj matzwalil Comam yul con̈ob Jerusalén, iscon̈ob Comam Dios, yinato naj Comam yin̈ iswiˈ yatut Comam bey tuˈ, ⁶ yalni naj tet Comam:

⁷ Istakˈwi Comam Jesús tet naj:

―Tzˈibn̈ebilpaxcanayo yul Yum Comam Dios hacaˈ tiˈ: “Mach chinheyacojan yin̈ ilwebal yuto Heyahawil yeb heDiosal wehan,” ẍiayoj, ẍi Comam.

⁸ Lahwi tuˈ yinito naj Comam yin̈ iswiˈ huneˈ witz caw nahat yecanocan̈, isyeni naj sunilej con̈ob ay yul sat yiban̈kˈinal tiˈ yeb iskˈalomal con̈ob tuˈ tet Comam. ⁹ Yalni naj tet Comam:

―Sunil huntekˈan chawil tiˈ chiwakˈan tawet, yaj tato chaẍay jahno insatajan cat hawinayo haba wetan, ẍi naj tet Comam.

¹⁰ Istakˈwi Comam:

―Ach matzwalil hitzan̈ilo incˈatan̈an yuto chal yul Yum Comam Dios hacaˈ tiˈ: “Iweyo heba tet Comam Dios yuto Heyahawil yeb heDiosal ye Comam, han̈e tet Comam xin cheyije tzet chala,” ẍiayoj, ẍi Comam.

¹¹ Yet yalni Comam Jesús hacaˈ tuˈ isbejnicano naj Comam, yapni huntekˈan ebnaj ángel colwal yin̈ Comam.

Yicheco Comam Jesús ismunil yin̈ yalni Istzotiˈ Comam Dios bey Galilea

¹² Hayet yaben Comam Jesús tato alaxicto naj Juan anican̈ haˈ iswiˈ anma yul preso, isto Comam yul ismajul Galilea. ¹³ Yajaˈ xin mach cancano Comam yul con̈ob Nazaret, wal xin to Comam yul con̈ob Capernaum, haˈ tuˈ xin ehayo Comam. Huneˈ con̈ob tuˈ ayayo istiˈ haˈ mar Galilea, txˈotxˈ chiyij Zabulón yeb Neftalí. ¹⁴ Hac tuˈ yu yijni isba tzet tzˈibn̈ebilcano yu naj Isaías, ischejab Comam Dios yet payat, bay chala:

¹⁷ Haˈ bey tuˈ xin ichico Comam Jesús yalnicˈo Istzotiˈ Comam Dios, chalni Comam:

―Bejwecano hewatxˈen istxˈojal yuto yocxa Comam Dios ay yul satcan̈ Yahawo teyin̈, ẍi Comam.

Yet yawten Comam Jesús can̈wan̈ ebnaj ikˈomati cay

¹⁸ Hayet lan̈an isbelwi Comam Jesús istiˈ haˈ lago Galilea, yapni Comam iscˈatan̈ cawan̈ ebnaj ikˈomati cay, lan̈an yanayto ebnaj ishacˈ chiinahti noˈ cay xol haˈ. Ebnaj cawan̈ tiˈ yuẍta isba ebnaj, haˈ ton naj Simón, naj chihallaxpaxo Pedro, yeb xin naj Andrés. ¹⁹ Yalni Comam tet ebnaj:

―Ocan̈we tzujno wintajan, wal tinan̈ haxa anma chexoc heyikˈahtij cat yoc yul inkˈaban, ẍi Comam.

²⁰ Yet yaben ebnaj yalni Comam hacaˈ tuˈ, isbejnicano ebnaj ishacˈ, yoc tzujno ebnaj yinta Comam.

²¹ Haniqˈuixto chito Comam Jesús xin yilnipaxo Comam cawan̈xa ebnaj yuẍta isba, haˈ ton naj Jacobo yeb naj Juan, ebnaj iscˈahol icham Zebedeo. Ayahto ebnaj yul isbarco yeb ismam tuˈ, lan̈an xin isbujni ebnaj ishacˈ. Yalnipaxo Comam tet ebnaj tato chioc tzujno ebnaj yinta Comam. ²² Yet yaben ebnaj huneˈ tuˈ yanicano ebnaj isbarco yeb ismam, yoc tzujno ebnaj yinta Comam.

Caw txˈiˈal anma iscuy Comam Jesús

²³ Caw sunil yul ismajul Galilea ecˈ Comam Jesús, iscuyni Comam anma yul hunun iscapilla ebnaj Israel, yalni Comam tzotiˈ cˈul yin̈ tzet chu yoc anma yul iskˈab Comam Dios. Yakˈni cawxo Comam anma yin̈ sunilal yabil ayco yin̈, yeb anma chiecˈyaˈ yanma. ²⁴ Caw xin pujnacan̈ iskˈumal Comam yul ismajul Siria, chiniti anma macta ayco yabil yin̈. Ay mac chˈecˈyaˈ yanma yu yabil, ay mac ayco ischejab naj matzwalil yin̈, aypaxo mac chilow yaxcamic yin̈, yeb aypaxo mac camnajilo isnimanil. Sunil huntekˈan anma tuˈ yakˈ cawxo Comam.

²⁵ Caw hantan̈e anma oc tzujno yinta Comam; ay anma ah Galilea, ay anma ah Decápolis, ay anma ah Jerusalén yeb anma ah Judea, yebpaxo anma ay iskˈaxepicˈto haˈ niman Jordán.