Wisdom’s Call

Does not wisdom call out?(A)
    Does not understanding raise her voice?
At the highest point along the way,
    where the paths meet, she takes her stand;
beside the gate leading into the city,
    at the entrance, she cries aloud:(B)
“To you, O people, I call out;(C)
    I raise my voice to all mankind.
You who are simple,(D) gain prudence;(E)
    you who are foolish, set your hearts on it.[a]
Listen, for I have trustworthy things to say;
    I open my lips to speak what is right.
My mouth speaks what is true,(F)
    for my lips detest wickedness.
All the words of my mouth are just;
    none of them is crooked or perverse.
To the discerning all of them are right;
    they are upright to those who have found knowledge.
10 Choose my instruction instead of silver,
    knowledge rather than choice gold,(G)
11 for wisdom is more precious(H) than rubies,
    and nothing you desire can compare with her.(I)

12 “I, wisdom, dwell together with prudence;
    I possess knowledge and discretion.(J)
13 To fear the Lord(K) is to hate evil;(L)
    I hate(M) pride and arrogance,
    evil behavior and perverse speech.
14 Counsel and sound judgment are mine;
    I have insight, I have power.(N)
15 By me kings reign
    and rulers(O) issue decrees that are just;
16 by me princes govern,(P)
    and nobles—all who rule on earth.[b]
17 I love those who love me,(Q)
    and those who seek me find me.(R)
18 With me are riches and honor,(S)
    enduring wealth and prosperity.(T)
19 My fruit is better than fine gold;(U)
    what I yield surpasses choice silver.(V)
20 I walk in the way of righteousness,(W)
    along the paths of justice,
21 bestowing a rich inheritance on those who love me
    and making their treasuries full.(X)

22 “The Lord brought me forth as the first of his works,[c][d]
    before his deeds of old;
23 I was formed long ages ago,
    at the very beginning, when the world came to be.
24 When there were no watery depths, I was given birth,
    when there were no springs overflowing with water;(Y)
25 before the mountains were settled in place,(Z)
    before the hills, I was given birth,(AA)
26 before he made the world or its fields
    or any of the dust of the earth.(AB)
27 I was there when he set the heavens in place,(AC)
    when he marked out the horizon(AD) on the face of the deep,
28 when he established the clouds above(AE)
    and fixed securely the fountains of the deep,(AF)
29 when he gave the sea its boundary(AG)
    so the waters would not overstep his command,(AH)
and when he marked out the foundations of the earth.(AI)
30     Then I was constantly[e] at his side.(AJ)
I was filled with delight day after day,
    rejoicing always in his presence,
31 rejoicing in his whole world
    and delighting in mankind.(AK)

32 “Now then, my children, listen(AL) to me;
    blessed are(AM) those who keep my ways.(AN)
33 Listen to my instruction and be wise;
    do not disregard it.
34 Blessed are those who listen(AO) to me,
    watching daily at my doors,
    waiting at my doorway.
35 For those who find me(AP) find life(AQ)
    and receive favor from the Lord.(AR)
36 But those who fail to find me harm themselves;(AS)
    all who hate me love death.”(AT)

Footnotes

  1. Proverbs 8:5 Septuagint; Hebrew foolish, instruct your minds
  2. Proverbs 8:16 Some Hebrew manuscripts and Septuagint; other Hebrew manuscripts all righteous rulers
  3. Proverbs 8:22 Or way; or dominion
  4. Proverbs 8:22 Or The Lord possessed me at the beginning of his work; or The Lord brought me forth at the beginning of his work
  5. Proverbs 8:30 Or was the artisan; or was a little child

Ang Panawagan ng Karunungan

Hindi(A) ba nananawagan ang karunungan,
    at nagtataas ng tinig ang kaunawaan?
Sa matataas na dako sa tabi ng daan,
    siya'y tumatayo sa mga sangandaan.
Sa tabi ng mga pintuan sa harapan ng bayan,
    siya'y sumisigaw ng malakas sa pasukan ng mga pintuan:
“Sa inyo, O mga lalaki, tumatawag ako,
    at ang aking sigaw ay sa mga anak ng mga tao.
O kayong mga walang muwang, matuto kayo ng katalinuhan;
    at, maging maunawain kayo, kayong mga hangal.
Makinig kayo, sapagkat magsasalita ako ng mga bagay na marangal,
    at mamumutawi sa aking mga labi ang matutuwid na bagay;
sapagkat ang aking bibig ay magsasabi ng katotohanan;
    at karumaldumal sa aking mga labi ang kasamaan.
Ang mga salita ng aking bibig ay pawang katuwiran;
    sa kanila'y walang liko o baluktot man.
Sa kanya na nakakaunawa ay pawang makatuwiran,
    at wasto sa kanila na nakakatagpo ng kaalaman.
10 Sa halip na pilak, ang kunin mo'y ang aking aral;
    at sa halip na dalisay na ginto ay ang kaalaman.
11 Sapagkat mabuti kaysa alahas ang karunungan,
    at lahat ng maaari mong naisin, sa kanya'y di maipapantay.
12 Akong karunungan ay nakatirang kasama ng katalinuhan,
    at natatagpuan ko ang kaalaman at tamang kahatulan.
13 Ang takot sa Panginoon ay pagkamuhi sa kasamaan.
Ang kapalaluan, kahambugan, landas ng kasamaan,
    at ang masamang pananalita ay aking kinasusuklaman.
14 Mayroon akong payo at magaling na karunungan,
    ako'y may kaunawaan, ako'y may kalakasan.
15 Naghahari ang mga hari sa pamamagitan ko,
    at naggagawad ng katarungan ang mga pangulo.
16 Sa pamamagitan ko ay namumuno ang mga pangulo,
    at namamahala sa lupa ang mararangal na tao.
17 Iniibig ko silang sa akin ay umiibig,
    at ako'y natatagpuan ng humahanap sa aking masigasig.
18 Nasa akin ang mga kayamanan at dangal,
    ang kayamanan at kasaganaang tumatagal.
19 Ang bunga ko ay mas mabuti kaysa ginto, kaysa gintong mainam,
    at maigi kaysa piling pilak ang aking pakinabang.
20 Lumalakad ako sa daan ng katuwiran,
    sa mga landas ng katarungan,
21 upang aking bigyan ng yaman ang sa aki'y nagmamahal,
    at upang aking mapuno ang kanilang kabang-yaman.

Ang Bahagi ng Karunungan sa Paglikha

22 Inari(B) ako ng Panginoon sa pasimula ng lakad niya,
    bago pinasimulan ang kanyang mga gawa ng una.
23 Ako'y inilagay mula ng walang pasimula,
    noong una, bago pa man nilikha ang lupa.
24 Ako'y nailabas na nang wala pang mga kalaliman;
    nang wala pang masaganang tubig mula sa mga bukal.
25 Bago pa ang mga bundok ay hinugisan,
    bago ang mga burol, ako'y isinilang,
26 nang hindi pa niya nagagawa ang lupa, ni ang mga parang man,
    ni ang pasimula man ng alabok ng sanlibutan.
27 Naroroon na ako nang kanyang itatag ang kalangitan,
    nang siya'y maglagay ng bilog sa ibabaw ng kalaliman,
28 nang kanyang pagtibayin ang langit sa kaitaasan,
    nang kanyang patatagin ang mga bukal ng kalaliman,
29 nang itakda niya sa dagat ang kanyang hangganan,
    upang huwag suwayin ng tubig ang kanyang kautusan,
nang ang mga saligan ng lupa'y nilagyan niya ng palatandaan,
30 nasa tabi nga niya ako na gaya ng punong manggagawa;[a]
at ako ang kanyang pang-araw-araw na ligaya,
    na laging nagagalak sa harapan niya,
31 nagagalak sa kanyang lupang tinatahanan,
    at sa mga anak ng mga tao ay nasisiyahan.
32 At ngayon, mga anak ko, ako'y inyong pakinggan,
    mapapalad ang nag-iingat ng aking mga daan.
33 Makinig kayo sa turo, at magpakatalino,
    at huwag ninyong pababayaan ito.
34 Mapalad ang taong nakikinig sa akin,
    na nagbabantay araw-araw sa aking mga tarangkahan,
    na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.
35 Sapagkat ang nakakatagpo sa akin, ay nakakatagpo ng buhay,
    at biyaya mula sa Panginoon ay kanyang makakamtan.
36 Ngunit siyang nagkakasala laban sa akin ay sarili niya ang sinasaktan;
    lahat ng namumuhi sa akin ay umiibig sa kamatayan.”

Footnotes

  1. Mga Kawikaan 8:30 Sa ibang mga kasulatan ay munting bata .