Maghuhukom 18 - Ruth 2

Ang Pulong Sa Dios

Si Micas ug ang Tribo ni Dan

18 Niadtong panahona walay hari ang Israel. Ug sa mao usab nga panahon, ang tribo ni Dan nangita ug dapit nga ilang kapuy-an ug maisip nga ila na gayod. Sa mga tribo sa Israel, ang tribo ni Dan ang wala pa makadawat sa ilang panulondon nga yuta hangtod niadtong panahona. ² Busa nagpili sila ug lima ka maisog nga mga lalaki sa ilang tribo nga maoy mangita ug dapit nga kapuy-an nilang tanan. Kining lima ka lalaki gikan sa mga lungsod sa Zora ug Eshtaol.

Sa ilang pagpanglakaw, nakaabot sila sa kabungtoran sa Efraim, ug nagpalabay sa kagabhion sa balay ni Micas. ³ Samtang didto sila, namatikdan nila ang sinultihan sa batan-ong Levita. Busa gipangutana nila siya, “Nganong ania ka dinhi? Kinsa ang nagdala kanimo dinhi? Ug unsay gibuhat mo dinhi?”

⁴ Gisulti sa Levita kanila ang gibuhat ni Micas alang kaniya, ug midugang sa pag-ingon, “Nagatrabaho ako dinhi ingon nga pari ni Micas ug ginasuweldohan niya ako.” ⁵ Miingon sila kaniya, “Kon mao kana, pangutan-a kuno ang Dios kon magmalampuson ba kining among lakaw.” ⁶ Mitubag ang pari, “Ayaw kamo kabalaka. Ubanan kamo sa Ginoo sa inyong lakaw.”

⁷ Nagpadayon ang lima ka mga lalaki ug nakaabot sila sa Laish. Nakita nila nga hapsay ang kinabuhi sa mga tawo didto sama sa mga Sidonhon. Malinawon kini nga dapit. Ug maayo ang ilang kahimtang tungod kay walay nagsamok o misulay sa pagsakop kanila. Kining dapita layo sa mga Sidonhon ug ang mga tawo walay pagpakiglambigit sa taga-laing dapit. ⁸ Sa dihang mibalik sila sa Zora ug Eshtaol, gipangutana sila sa ilang mga paryente kon unsa ang ilang nakita. ⁹ Miingon sila, “Tana, sulongon na nato sila! Nakita namo nga maayo kaayo ang ilang dapit. Busa lihok na kamo, dili na kita maglangan. Sulongon na nato ug panag-iyahan ang maong yuta. ¹⁰ Halapad kadto nga yuta ug abunda sa tanan natong gikinahanglan. Ug usa pa, wala sila maghunahuna nga may mosulong kanila. Gihatag na sa Dios kanato kadtong dapita.”

¹¹ Busa migikan sa Zora ug Eshtaol ang 600 ka mga armadong kalalakin-an sa tribo ni Dan. ¹² Mitungas sila ug nagkampo sa kasadpang bahin sa lungsod sa Kiriat Jearim sa Juda. (Busa hangtod karon, gitawag pa gihapon kadtong dapita nga Kampo ni Dan.) ¹³ Gikan didto, mipadayon sila paglatas sa kabungtoran sa Efraim, hangtod nga nakaabot sila sa balay ni Micas.

¹⁴ Unya, kadtong lima ka lalaki nga naniid sa Laish miingon sa ilang mga paryente, “Nasayod ba kamo nga sa usa niining mga balaya may sapot nga hinimo gikan sa bulawan, may rebulto nga kinulit, ug may rebulto nga metal,^[a] gawas pa sa uban nga mga dios-dios? Hunahunaa ninyo kon unsay maayo natong buhaton.” ¹⁵ Mihapit sila sa balay ni Micas ug nangumusta sa Levita nga nagapuyo didto. ^16-17 Samtang nagtindog sa may pultahan ang Levita uban sa 600 ka mga armadong kalalakin-an sa tribo ni Dan, misulod kadtong lima ka espiya sa balay ni Micas ug gipanguha ang rebulto nga kinulit, ang rebulto nga metal, ang sapot nga hinimo gikan sa bulawan, ug uban pang mga dios-dios.

¹⁸ Sa dihang nakita sa pari nga gipanguha sa lima ka espiya kadtong mga butanga, nangutana siya, “Nganong gipanguha man ninyo kana?” ¹⁹ Mitubag sila, “Hilom! Ayaw pagsaba. Uban hinuon kanamo kay himuon ka namong pari ug magtatambag. Dili ba mas maayo nga mahimong pari sa usa ka tribo sa Israel kaysa usa lang ka panimalay?” ²⁰ Miangay ang pari sa gitanyag kaniya, busa gikuha niya ang sapot nga hinimo gikan sa bulawan, ang rebulto nga kinulit, ug uban pa nga mga dios-dios, ug miuban kanila.

²¹ Sa nagalakaw sila, nagauna kanila ang ilang mga kabataan, mga kahayopan, ug mga kagamitan. ²² Layo-layo na sila sa balay ni Micas sa dihang nahibaloan ni Micas ang nahitabo. Busa gitigom niya ang iyang mga silingan ug gigukod ang mga kaliwat ni Dan. ²³ Naapsan nila kini ug gisinggitan. Milingi ang mga kaliwat ni Dan ug nangutana kang Micas, “Unsay nahitabo kanimo nga gigukod man ninyo kami?”

²⁴ Mitubag si Micas, “Gikuha ninyo ang hinimo ko nga mga dios ug ang akong pari, ug nanglakaw kamo. Wala nay nahibilin kanako. Unya mangutana kamog unsay nahitabo kanako?” ²⁵ Miingon sila, “Maayo pag mohilom ka na lang, kay basin ug masuko ang uban namong mga kauban ug patyon ka nila apil ang imong pamilya.” ²⁶ Ug nagpadayon sila sa ilang lakaw. Nakita ni Micas nga wala siyay dag-anan kanila, busa mipauli na lang siya.

²⁷ Miadto ang mga kaliwat ni Dan sa Laish dala ang mga rebulto ni Micas ug ang iyang pari. Malinawon nga dapit ang Laish ug wala maghunahuna ang mga lumulupyo niini nga may mosulong kanila. Gisulong ug gipamatay sa kaliwat ni Dan ang mga tawo sa Laish, ug gisunog ang tibuok lungsod. ²⁸ Walay nakatabang sa mga taga-Laish tungod kay layo sila sa Sidon ug wala usab sila makig-abin sa taga-laing dapit. Ang lungsod sa Laish nahimutang sa kapatagan sa Bet Rehob. Gipatukod kini pag-usab sa mga kaliwat ni Dan ug ilang gipuy-an. ²⁹ Giilisan nilag Dan ang ngalan niadtong dapita sunod sa ngalan sa ilang katigulangan nga si Dan nga usa sa mga anak ni Jacob.^{[b] 30} Gipahimutang nila ang rebulto nga kinulit ni Micas ug ilang gisimba. Si Jonatan nga anak ni Gershom ug apo ni Moises ang gihimo nilang pari. Sukad niadto, ang kaliwat na ni Jonatan ang nagaalagad ingon nga ilang mga pari hangtod sa panahon nga gibihag ang Israel. ³¹ Sa tibuok panahon nga didto sa Shilo ang tolda sa Dios, ang dios-dios usab ni Micas mao ang gisimba didto sa Dan.

Ang Levita ug ang iyang Asawa nga Sulugoon

19 Sa panahon nga wala pay hari ang Israel, may usa ka Levita nga nagpuyo sa layong dapit sa kabungtoran sa Efraim. Kini nga Levita nakapangasawa ug sulugoon nga taga-Betlehem, nga sakop sa Juda. ² Apan nanglaki kining iyang asawa, ug mipauli kini sa balay sa iyang mga ginikanan sa Betlehem. Nagpabilin siya didto sulod sa upat ka bulan. ³ Unya nakadesisyon ang Levita nga apason ang iyang asawa ug alam-alaman nga makig-uli kaniya. Nagdala siyag duha ka asno ug usa ka sulugoon. Pag-abot niya didto, gipadayon siya sa babaye, ug sa dihang nakita siya sa amahan sa babaye, giabiabi siya pag-ayo. ⁴ Gipugos siya sa iyang ugangan nga magpabilin didto. Busa nagpabilin siya sulod sa tulo ka adlaw nga didto man nagakaon, nagainom, ug nagatulog.

⁵ Sa ikaupat nga adlaw, sayo pa kaayo silang mibangon ug nanghipos kay mopauli. Apan miingon ang amahan sa babaye ngadto sa iyang umagad, “Kaon una kamo sa dili pa molakaw.” ⁶ Busa mikaon sila. Miingon pag-usab ang amahan sa babaye, “Ugma na lang kamo lakaw kay maglipay-lipay una kita dinhi.” ⁷ Molakaw na unta ang lalaki apan nagsigeg pamugos ang iyang ugangan, busa nagpabilin na lang sila. ⁸ Pagkabuntag, sa ikalima nga adlaw, nagaandam na sila aron manglakaw, apan miingon na usab ang amahan sa babaye, “Kaon una kamo ug unya na lang kamo sa hapon lakaw.” Busa mikaon una sila. ⁹ Sa dihang molakaw na ang Levita, ang iyang asawa, ug ang iyang sulugoon, miingon ang amahan sa babaye, “Morag hapon na ug sa dili madugay mongitngit na. Maayo pag dinhi na lang una usab kamo matulog. Paglipay-lipay una kamo, ug ugma sayo kamog lakaw.”

^10-11 Apan wala na gayod mosugot ang Levita. Milakaw gayod sila sakay sa duha ka asno. Hapon na kaayo sa dihang miabot sila sa Jebus (nga mao ang Jerusalem). Busa miingon ang iyang sulugoon, “Maayo pa tingalig dinhi na lang kita matulog niining lungsod sa mga Jebusihanon.” ¹² Mitubag ang Levita, “Dili mahimo nga dinhi kita matulog sa dapit nga dili mga Israelinhon ang nagpuyo. Molahos kita sa Gibea. ¹³ Tana, mopadayon kita ug lakaw ug sa Gibea o sa Rama kita matulog.” ¹⁴ Busa nagpadayon sila. Misalop na ang adlaw sa dihang miabot sila duol sa Gibea nga sakop sa teritoryo ni Benjamin. ¹⁵ Misulod sila sa lungsod ug milingkod sa plasa, apan wala gayoy miagda kanila nga modayon sa ilang balay.

¹⁶ Sa dihang ngitngit na, may usa ka tigulang nga lalaki nga gikan sa iyang trabaho sa uma. Kining tigulanga didto kaniadto nagpuyo sa kabungtoran sa Efraim apan niadtong higayona didto sa Gibea, sa teritoryo ni Benjamin na siya nagpuyo.

¹⁷ Sa dihang nakita sila niining tigulanga, miduol kini kanila ug nangutana, “Taga-asa kamo ug asa kamo paingon?” ¹⁸ Mitubag ang Levita, “Gikan kami sa Betlehem nga sakop sa Juda, ug mopauli kami sa among balay^[c] sa kabungtoran sa Efraim. Apan walay miagda kanamo nga modayon sa ilang balay. ¹⁹ May pagkaon ug ilimnon kami alang sa among kaugalingon, ug may kumpay usab alang sa among mga asno. Wala na kamiy kinahanglanon pa.” ²⁰ Miingon ang tigulang, “Ayaw kamo kabalaka. Didto kamo sa akong balay katulog. Andam akong mohatag sa tanan ninyong kinahanglanon. Ayaw lang kamog katulog dinhi sa plasa.” ²¹ Busa gidala sila sa tigulang didto sa iyang balay. Gipakaon sa tigulang ang ilang mga asno, ug unya nanghimasa sila ug nangaon.

²² Samtang naglipay sila, kalit lang nga gilibotan ug daotang mga tawo ang balay ug gisigihag dukdok ang pultahan. Miingon sila sa tigulang nga tag-iya sa balay, “Pagawasa ang bisita mong lalaki kay makighilawas kami kaniya.” ²³ Mitubag ang tigulang, “Ayaw, mga higala! Ayaw kamo paghimo ug daotan. Bisita ko kining tawhana ug makauulaw kanang inyong pagabuhaton. ²⁴ Ania ang iyang asawa ug ang akong anak nga dalaga. Ihatag ko sila kaninyo, ug buhata kanila ang gusto ninyong buhaton. Basta ayaw lang ninyo himoa kanang makauulaw nga butang sa akong bisita.”

²⁵ Wala mamati ang mga tawo kaniya, busa gipagawas sa Levita ang iyang asawa ug gitugyan kanila. Giamong-amongan nila siya sa tibuok gabii ug wala undangi hangtod nagbuntag. Pagkakaadlawon, gipalakaw nila ang babaye. ²⁶ Banagbanag na sa dihang miabot kini sa balay sa tigulang diin atua ang iyang bana. Natumba siya sa may pultahan ug didto na mabuntagi.

²⁷ Mibangon ang Levita pagkabuntag ug giablihan ang pultahan. Sa iyang paggawas aron mopadayon sa iyang lakaw, nakita niya ang iyang asawa nga naghapa ug ang mga kamot niini didto sa tumbanan sa pultahan. ²⁸ Miingon ang Levita, “Bangon na kay mopauli na kita.” Apan patay na diay^[d] ang babaye, busa gikarga niya kini sa iyang asno ug milakaw.

²⁹ Pag-abot niya sa iyang balay, mikuha siyag sundang ug giputol-putol niya sa 12 ka bahin ang patayng lawas sa iyang asawa, ug unya gipadala niya kini sa 12 ka tribo sa Israel. ³⁰ Miingon ang tanang nakakita niini, “Wala pa gayoy nahitabo nga sama niini sukad sa pagbiya sa mga Israelinhon sa Ehipto. Unsay angay natong buhaton?”

Nangandam ang Israel sa Pagpakiggira

20 Ang tanang mga Israelinhon, gikan sa Dan hangtod sa Beersheba ug gikan sa Gilead^[e] nagtigom sa Mizpa, atubangan sa Ginoo. ² Didto usab ang mga pangulo sa matag tribo sa Israel sa panagtigom sa katawhan sa Dios. Mikabat ug 400,000 ka mga sundalong armado sa espada ang ilang gidaghanon. ³ Nakadungog ang mga taga-Benjamin nga ang ilang mga isigka-Israelinhon nagtigom sa Mizpa.

Unya miingon ang mga Israelinhon, “Sultihi kami kon giunsa pagkahitabo niining hilabihan kadaotan nga binuhatan?” ⁴ Miingon ang Levita nga bana sa babaye nga gipatay, “Mihapit kami sa akong asawa sa Gibea, nga sakop sa Benjamin, aron didto matulog. ⁵ Sa dihang gabii na, gilibotan ug mga lalaki nga taga-Gibea ang balay nga among gisak-an. Buot unta nila akong patyon, apan gipuli-pulihan hinuon nila ug among-among ang akong asawa ug namatay kini. ⁶ Busa gikuha ko ang iyang patayng lawas ug giputol-putol, ug gipadala sa 12 ka tribo sa Israel, kay labihan gayod kadaotan ug makauulaw kining ilang gihimo dinhi sa Israel. ⁷ Karon, mga kaliwat ni Israel, unsa may angay natong buhaton?”

⁸ Nagkahiusa ang mga tawo sa pag-ingon, “Walay usa kanato nga mopauli. ⁹ Magripa kita kon kinsay mosulong sa Gibea. ¹⁰ Ang usa sa matag napulo ka mga kalalakin-an sa matag tribo ang moatiman sa paghatag ug pagkaon sa mga sundalo. Ang nahibilin mao ang manimalos sa mga taga-Gibea tungod sa makauulaw nilang gihimo sa Israel.” ¹¹ Busa nagkahiusa ang kalalakin-an sa Israel sa pagsulong sa Gibea.

¹² Nagpadala ug mga mensahero ang mga tribo sa Israel sa tanang dapit nga sakop sa Benjamin aron sa pag-ingon, “Unsa kining daotang butang nga nahitabo taliwala kaninyo? ¹³ Itugyan ninyo kanamo kanang mga walay pulos nga taga-Gibea nga naghimo niini kay among patyon aron mahanaw ang kadaotan gikan sa Israel.” Apan wala tagda sa mga kaliwat ni Benjamin ang mensahe sa ilang isigka-Israelinhon. ¹⁴ Namiya hinuon sila sa ilang mga lungsod ug nagtigom sa Gibea aron makiggira sa ilang isigka-Israelinhon. ¹⁵ Niadto gayong adlawa, nakatigom ang mga kaliwat ni Benjamin ug 26,000 ka mga sundalo walay labot sa 700 ka pinili nga mga sundalo nga taga-Gibea. ¹⁶ Kining 700 ka piniling mga sundalo puro walhon ug hanas kaayo sa paggamit ug lambayog. ¹⁷ Ang mga Israelinhon usab, walay labot sa tribo ni Benjamin, nakatigom ug 400,000 ka mga sundalo nga hanas gayod sa pagpakiggira.

Ang Gira sa Tribo ni Benjamin ug sa Ubang Israelinhon

¹⁸ Mitungas ang mga Israelinhon sa Betel ug nangutana sa Dios kon unsa nga tribo ang unang mosulong sa mga Benjaminhon. Mitubag ang Ginoo nga ang tribo ni Juda ang mouna. ¹⁹ Busa pagkasunod adlaw, sayo pa kaayong nagkampo ang mga Israelinhon duol sa Gibea. ²⁰ Unya nangadto sila sa Gibea sa pagpakiggira sa mga Benjaminhon. ²¹ Nanggawas ang mga Benjaminhon gikan sa Gibea sa pagpakiggira kanila. Ug nianang adlawa, 22,000 ka mga Israelinhon ang napatay sa mga Benjaminhon.

^22-23 Mitungas pag-usab ang mga Israelinhon sa Betel ug nanghilak didto hangtod sa gabii. Gipangutana nila ang Ginoo, “Makiggira pa ba kami pag-usab sa among kadugo nga mga Benjaminhon?” Mitubag ang Ginoo, “Oo.”

Busa gidasig nila ang usag usa ug nagpahimutang sila pag-usab sa mao gihapon nga dapit.

²⁴ Ug sa pagkasunod nga adlaw, gisulong nila ang mga Benjaminhon. ²⁵ Apan nanggawas ang mga Benjaminhon sa Gibea ug gitagbo ang ilang isigka-Israelinhon. Ug niining higayona, napatay na usab nila ang 18,000 ka Israelinhon nga armado tanan sa espada.

²⁶ Busa mitungas pag-usab ang mga Israelinhon sa Betel ug nanghilak. Nagpabilin sila didto ug nagpuasa sa presensya sa Ginoo nianang adlawa hangtod pagkagabii. Naghalad sila sa Ginoo ug mga halad nga sinunog ug mga halad alang sa maayong relasyon ngadto sa Ginoo. ^27-28 (Niadtong panahona, ang sudlanan sa Kasabotan sa Dios didto sa Betel ug ang nagaalagad didto mao si Finehas nga anak ni Eleazar ug apo ni Aaron.) Nangutana sila pag-usab sa Ginoo, “Makiggira pa ba kami pag-usab sa among mga kadugo nga Benjaminhon o dili?” Mitubag ang Ginoo, “Pakiggira kamo pag-usab kay ugma padag-on ko na kamo batok kanila.”

²⁹ Busa nagbutang ang mga Israelinhon ug mga sundalo nga mag-atang libot sa Gibea. ³⁰ Sa ikatulo ka adlaw, mipahimutang sila aron makiggira sa mga Benjaminhon, sama sa gihimo nila sa milabay nga mga higayon. ³¹ Ug sama sa nahitabo sa nanglabay nila nga pagpakiggira, gisugat sila sa mga Benjaminhon nga nanggawas gikan sa lungsod. Nakapatay ang mga Benjaminhon ug 30 ka mga Israelinhon sa kaumahan ug sa mga dalan paingon sa Betel ug sa Gibea. ³² Tungod kay nanagan ang mga Israelinhon, abi sa mga Benjaminhon ug napildi na usab nila ang mga Israelinhon. Wala sila masayod nga nagpagukod lang diay ang mga Israelinhon aron mahilayo sila sa lungsod.

³³ Sa pag-abot sa mga Israelinhon sa Baal Tamar, mipahimutang sila didto samtang ang mga nagaatang libot^[f] sa Gibea nanggawas. ³⁴ Ug ang 10,000 nga pulos pinili nga mga sundalo sa Israel misulong sa Gibea. Grabe ang gira ug wala masayod ang mga Benjaminhon nga hapit na ang ilang kalaglagan. ³⁵ Gipadaog sa Ginoo ang mga Israelinhon, ug niadtong adlawa nakapatay sila ug 25,100 ka Benjaminhon nga armado tanan sa espada. ³⁶ Nakaamgo ang mga Benjaminhon nga napildi na sila sa mga Israelinhon.

Ang Detalye sa Kadaogan sa mga Israelinhon

Nanagan ang dakong grupo sa mga sundalo sa Israel aron makasulong ang mga sundalo nga gipaatang nila sa lungsod sa Gibea. ³⁷ Samtang nagagukod ang mga Benjaminhon, kalit nga gisulong niadtong mga nagaatang ang Gibea ug gipamatay ang tanang mga tawo didto. ³⁸ Apan sa wala pa kini mahitabo, nagsabot na silang daan nga kon makita sa nanagan nga mga sundalo ang bagang aso gikan sa Gibea, ³⁹ mobalik sila aron sa pagpakiggira sa mga Benjaminhon. Ang mga Benjaminhon niadtong higayona nakapatay na ug 30 ka mga Israelinhon, busa abi nila ug napildi na usab nila ang mga Israelinhon sama sa nangagi nilang gira. ⁴⁰ Unya misugod pag-ulbo ang bagang aso gikan sa Gibea. Milingi ang mga Benjaminhon ug nakita nila ang bagang aso gikan sa lungsod. ⁴¹ Mibalik ang mga Israelinhon ug nangahadlok ang mga Benjaminhon tungod kay nakaamgo sila nga hapit na ang ilang kataposan. ⁴² Nanagan sila pahilayo sa mga Israelinhon, subay sa dalan paingon sa kamingawan, apan wala gayod sila makaikyas sa gira. Gipamatay sila sa mga tawo nga gikan sa kasikbit nga mga lungsod. ⁴³ Wala na silay kapaingnan tungod kay gilibotan sila sa mga Israelinhon ug wala sila undangi paggukod hangtod sa sidlakang bahin sa Gibea. ⁴⁴ 18,000 ka mga Benjaminhon ang napatay, ug tanan sila maisog nga mga sundalo. ⁴⁵ Ang uban nanagan ngadto sa kamingawan paingon sa dapit nga gitawag ug Bato sa Rimon, apan 5,000 ang napatay kanila sa dalan. Padayon sila nga gigukod sa mga Israelinhon hangtod sa Gidom ug nakapatay na usab ang mga Israelinhon ug laing 2,000 kanila. ⁴⁶ Sa kinatibuk-an, 25,000 ka mga Benjaminhon ang napatay niadtong adlawa. Mga maisog sila ug armado sa espada nga mga sundalo. ⁴⁷ May 600 ka buok nga nakaikyas ngadto sa dapit nga gitawag ug Bato sa Rimon, ug nagpuyo sila didto sulod sa upat ka bulan. ⁴⁸ Gibalikan sa mga Israelinhon ang mga lungsod sa Benjamin ug gipamatay nila ang mga nahibiling buhi nga ilang makita, apil ang mga kahayopan. Unya gisunog nila ang mga lungsod sa mga Benjaminhon nga ilang maagian.

Ang mga Asawa alang sa mga Benjaminhon

21 Didto sa Mizpa, misaad ang mga Israelinhon nga dili gayod nila tugotan nga makigminyo ang ilang mga anak nga babaye sa mga Benjaminhon. ² Unya, nangadto ang mga Israelinhon sa Betel, ug nagpabilin sila didto ug nagminatay ug hilak sa presensya sa Dios hangtod sa gabii. ³ Miingon sila, “Ginoo, Dios sa Israel, nganong nahitabo man kini? Nganong nakuhaan man ug usa ka tribo ang Israel?”

⁴ Pagkabuntag, naghimo sila ug halaran ug naghalad ug mga halad nga sinunog ug mga halad alang sa maayong relasyon. ⁵ Nagpangutan-anay sila kon unsa nga tribo sa Israel ang wala moadto sa ilang panagtigom atubangan sa Ginoo didto sa Mizpa, tungod kay nanumpa sila nga patyon ang dili moadto didto.

⁶ Naguol gayod sila sa nahitabo sa ilang kadugo nga mga Benjaminhon. Miingon sila, “Karong adlawa nakuhaan ug usa ka tribo ang Israel. ⁷ Unsay atong buhaton aron makapangasawa ang nahibilin pang mga Benjaminhon, kay nakapanumpa man kita sa Ginoo nga dili gayod nato ipaasawa kanila ang atong mga anak?”

⁸ Unya nagpangutan-anay sila, “Unsang triboha sa Israel ang wala moadto sa dihang nagtigom kita atubangan sa Ginoo didto sa Mizpa?” Ug nasayran nila nga wala didto ni usa sa mga taga-Jabes Gilead. ⁹ Tungod kay sa dihang giihap ang mga tawo, walay nakitang taga-Jabes Gilead. ^10-11 Busa nagpadala ang katilingban sa Jabes Gilead ug 12,000 ka maisog nga mga sundalo ug gimandoan sila, “Pangadto kamo sa Jabes Gilead ug pamatya sa hingpit ang tanang taga-didto, bata o tigulang, lalaki o babaye, gawas lang sa mga dalaga nga putli.” ¹² Ug didto nakakita sila ug 400 ka mga batan-ong dalaga nga wala pa mahilabti, ug gidala nila kini sa ilang kampo sa Shilo nga sakop sa Canaan.

¹³ Pagkahuman, nagpadala ang tibuok katilingban sa Israel ug mga mensahero ngadto sa mga Benjaminhon nga nanago sa dapit nga gitawag ug Bato sa Rimon aron pagsulti kanila nga mahimo na silang mopauli kay natapos na ang gira. ¹⁴ Ug tuod man, namauli ang mga Benjaminhon ug gihatag kanila sa mga Israelinhon ang mga dalaga nga taga-Jabes Gilead. Apan kulang sa ilang gidaghanon ang mga dalaga.

¹⁵ Naguol gayod ang mga Israelinhon sa nahitabo sa mga Benjaminhon tungod kay gibungkag sa Ginoo ang panaghiusa sa mga tribo sa Israel. ¹⁶ Busa miingon ang mga tigdumala sa katilingban sa Israel, “Wala nay nahibiling mga babayeng Benjaminhon. Unsay atong buhaton alang niadtong nangahibiling kalalakin-an nga wala pay mga asawa? ¹⁷ Maghimo kitag paagi aron makaangkon ug mga manununod ang mga Benjaminhon nga nangahibilin. Kinahanglang wala gayoy tribo sa Israel nga mawala. ¹⁸ Apan dili usab mahimo nga ipaasawa nato kanila ang atong mga anak tungod kay nakapanumpa na kita nga tunglohon kadtong motugot nga makigminyo ang iyang anak sa usa ka Benjaminhon.”

¹⁹ Unya nahinumdom sila nga hapit na ang tinuig nga pista alang sa Ginoo nga ginahimo didto sa Shilo. (Ang Shilo anaa sa amihan sa Betel, sa habagatan sa Lebona, ug sa sidlakan sa dalan nga gikan sa Betel paingon sa Shekem.) ²⁰ Giingnan nila ang mga Benjaminhon, “Panago kamo sa mga ubasan. ²¹ Kon makita ninyo ang mga dalaga nga taga-Shilo nga moagi aron manayaw sa pista, panggawas dayon kamo ug pamirag dalaga nga inyong pangasaw-on. Unya, pamauli na kamo sa inyong dapit. ²² Kon moreklamo kanamo ang ilang mga amahan o igsoong lalaki, ingnon namo sila nga pasagdan na lang kamo, ingon nga pabor alang kanamo tungod kay kulang kaninyo ang mga dalaga nga nakuha namo sa Jabes Gilead. Ug dili usab maingon nga nakalapas sila sa ilang saad tungod kay gikuha man ninyo ang mga dalaga nga walay pagtugot gikan kanila.”

²³ Busa mao kadto ang gihimo sa mga Benjaminhon. Matag usa kanila namira ug usa sa mga nanayaw ug gidala pauli aron mahimong asawa. Ug gitukod nila pag-usab ang ilang mga lungsod ug didto namuyo. ²⁴ Ang ubang mga Israelinhon namauli usab ngadto sa ilang kaugalingong yuta, ug sa ilang kaugalingong tribo ug panimalay.

²⁵ Niadtong mga panahona, walay hari sa Israel, busa ang matag usa nagbuhat sa mga butang nga iyang gituohan nga husto.

Ang Pag-unong ni Ruth kang Noemi

1 ^1-2 Sa panahon nga dili pa mga hari ang nagadumala^[g] sa Israel, miabot ang kagutom niini nga dapit. Busa si Elimelec nga taga-Betlehem nga sakop sa Juda miadto sa Moab uban sa iyang asawa ug duha ka anak nga lalaki, aron didto lang una mopuyo. Ang ngalan sa iyang asawa mao si Noemi ug ang ilang duha ka anak mao si Mahlon ug si Kilion. Mga kaliwat sila ni Efrata nga taga-Betlehem.

Sa dihang didto na sila nagpuyo sa Moab, ³ namatay si Elimelec. Busa si Noemi na lang uban sa iyang duha ka anak nga lalaki ang nahibilin. ⁴ Nangaminyo ang iyang mga anak ug mga babayeng Moabihanon. Ang ngalan sa usa mao si Orpah ug ang usa mao si Ruth. Paglabay sa napulo ka tuig, ⁵ namatay usab sila si Mahlon ug si Kilion, busa si Noemi na lang ang nahibilin.

⁶ Sa dihang nabalitaan ni Noemi nga gipanalanginan sa Ginoo ang iyang katawhan pinaagi sa iyang paghatag kanila ug maayong abot, nangandam siya sa pagbalik sa Juda uban ang iyang mga umagad. ⁷ Ug sa dihang nagalakaw sila balik sa Juda, ⁸ miingon si Noemi sa iyang duha ka umagad, “Balik na lang kamo sa inyong inahan. Hinaut pa nga pakitaan kamo ug kaayo sa Ginoo, maingon nga gipakita ninyo ang inyong kaayo nganhi kanako ug sa nangamatay ninyong mga bana. ⁹ Ug hinaut nga itugot sa Ginoo nga maminyo kamo pag-usab aron mapahimutang kamo sa inyong bag-ong panimalay.”

Unya gihagkan sila ni Noemi. Nanghilak silag kusog ¹⁰ ug miingon kang Noemi, “Mouban kami kanimo sa pagbalik mo ngadto sa imong mga katagilungsod.” ^11-12 Apan miingon si Noemi, “Pauli kamo sa inyo, mga anak. Nganong mouban pa man kamo kanako? Nagahunahuna ba kamo nga maminyo pa ako pag-usab ug manganak ug mga lalaki nga mahimo ninyong banahon? Dili na kana mahitabo pa kay tigulang na ako. Apan ibutang ta kon makapamana ako karong gabhiona ug unya manganak pa, ¹³ hulaton ba ninyo silang mangdagko? Dili lang ba una kamo magminyo tungod kanila? Dili kana mahimo, mga anak. Sa pagkatinuod, mas pait ang akong kinabuhi kay kaninyo, kay gipaantos ako sa Ginoo.”

¹⁴ Misamot na hinuon silag hilak ug kusog. Unya mihalok si Orpah sa iyang ugangan ug mipauli,^[h] apan si Ruth nagpabilin uban kang Noemi. ¹⁵ Miingon si Noemi, “Tan-awa ang imong bilas, mibalik na siya sa iyang mga katagilungsod ug sa iyang dios,^[i] busa uli na uban kaniya.” ¹⁶ Apan mitubag si Ruth, “Ayaw ako pugsa sa pagbiya kanimo, kay bisan asa ka moadto adto usab ako moadto, ug bisan asa ka mopuyo didto usab ako mopuyo. Ang imong mga katawhan mahimo usab nga akong mga katawhan, ug ang imong Dios mahimo usab nga akong Dios. ¹⁷ Kon asa ka mamatay, didto usab ako mamatay ug didto usab ilubong. Hinaut pa nga silotan ako sa Ginoo sa hilabihan gayod kon mubiya ako kanimo. Kamatayon lang ang makapahimulag kanako gikan kanimo.”

¹⁸ Sa dihang nakita ni Noemi nga desidido gayod si Ruth sa pag-uban kaniya, mihilom na lang siya. ¹⁹ Busa nagpadayon silang duha sa paglakaw hangtod nga nakaabot sila sa Betlehem. Pag-abot nila, nagkaguliyang ang tanang mga tawo. Miingon ang mga babaye, “Si Noemi ba gayod kini?”

²⁰ Miingon si Noemi kanila, “Ayaw ninyo ako tawgag Noemi,^[j] kondili tawga ninyo ako ug Mara,^[k] kay gihimong labihan kapait sa Makagagahom nga Dios ang akong kinabuhi. ²¹ Pagbiya ko dinhi anaa kanako ang tanan, apan gipabalik ako sa Ginoo nga walay nahot. Busa ayaw na ninyo ako tawgag Noemi, kay gipaantos ako sa Ginoo nga Makagagahom.”

²² Mao pa lay pagsugod sa ting-ani sa barley sa pag-abot ni Noemi sa Betlehem uban sa iyang umagad nga si Ruth nga Moabihanon.

Nailaila ni Ruth si Boaz

2 ^1-3 Usa ka adlaw, miingon si Ruth kang Noemi, “Tugoti ako sa pag-adto sa uma sa pagpanghagdaw^[l] ug mga uhay sa tawo nga motugot kanako sa paghimo niini.” Miingon si Noemi kaniya, “Sige anak, lakaw.” Busa milakaw si Ruth ug nanghagdaw sa mga uhay nga nabilin sa mga mangangani. Ug naatol nga didto siya nakapanghagdaw sa uma ni Boaz nga paryente ni Elimelec. Si Boaz usa ka adunahan ug inila nga tawo.

⁴ Unya miabot si Boaz gikan sa Betlehem ug mitimbaya sa mga mangangani, “Hinaut nga tabangan kamo sa Ginoo!” Mitubag ang mga mangangani, “Hinaut nga panalanginan ka sa Ginoo!” ⁵ Unya nangutana si Boaz sa sulugoon nga gitugyanan niya sa pagdumala sa mga mangangani, “Kinsa kanang batan-on nga babaye?” ⁶ Mitubag ang sulugoon, “Siya ang Moabihanon nga babaye nga miuban kang Noemi sa pagbalik niya dinhi gikan sa Moab. ⁷ Mihangyo siya kanako nga tugotan ko siya sa pagpanghagdaw sa mga uhay nga nabilin sa mga mangangani. Wala gayoy undang ang iyang pagtrabaho sukad pa ganinang buntag hangtod karon. Mipahulay lang siya makadiyot sa payag.^[m]” ⁸ Miingon si Boaz kang Ruth, “Ayaw na pagpanghagdaw sa ubang uma. Dinhi ka na lang manghagdaw uban sa akong mga sulugoong babaye. ⁹ Bantayi kon asa mangani ang akong mga tawo ug magsunod ka sa mga sulugoong babaye. Gipahimangnoan ko na ang akong mga tawo nga dili ka nila hilabtan. Ug kon uhawon ka, moinom ka lang diha sa mga banga nga gisudlan ug tubig sa akong mga tawo.”

¹⁰ Miluhod si Ruth agig pagtahod kang Boaz ug miingon, “Nganong maayo ka man kaayo kanako nga usa man lang ako ka dumuduong?” ¹¹ Mitubag si Boaz, “May nagsugilon kanako sa tanan nga gihimo mo alang sa imong ugangang babaye sukad sa pagkamatay sa imong bana—ang bahin sa imong pagbiya sa imong amahan ug inahan ug sa dapit diin ikaw natawo ug mipuyo uban sa mga tawong wala mo mailhi. ¹² Hinaut nga gantihan ka sa Ginoo sa imong gihimo. Hinaut nga dako nga ganti ang imong madawat gikan sa Ginoo, ang Dios sa Israel, nga imong gidangpan.” ¹³ Miingon si Ruth, “Maayo ka kaayo kanako, sir. Gidasig mo ako ug giayo sa pagpakigsulti bisan dili ako usa sa imong mga sulugoon.”

¹⁴ Sa dihang tingkaon na, miingon si Boaz kang Ruth, “Dali, pagkuhag pagkaon ug ituslob sa suka.” Busa milingkod si Ruth uban sa mga mangangani, ug gitunolan siya ni Boaz ug sinanlag nga lugas. Mikaon siya hangtod nabusog pag-ayo ug may salin pa gani siya. ¹⁵ Sa dihang mitindog na si Ruth aron manghagdaw pag-usab, giingnan ni Boaz ang iyang mga tawo, “Bisan manghagdaw pa si Ruth duol sa mga binugkos nga mga uhay ayaw ninyo siya pakaulawi.^{[n] 16} Kuhai hinuon ninyo siya ug mga uhay gikan sa mga binugkos ug ibilin alang kaniya, ug ayaw ninyo siya badlonga.”

¹⁷ Busa nanghagdaw si Ruth sa mga uhay hangtod sa pagsalop sa adlaw. Ug sa dihang nagiok na niya ang iyang nahagdaw nga barley, mga tunga kini sa sako. ¹⁸ Gidala niya kini pauli sa lungsod ug gipakita sa iyang ugangan^[o] nga si Noemi. Ug gikuha niya ang sobra sa iyang gikaon ug gihatag kang Noemi. ¹⁹ Nangutana si Noemi kaniya, “Diin ka nanghagdaw karong adlawa? Kang kinsang uma ka nanghagdaw? Bulahan ang tawo nga naghatag ug maayong pagtagad kanimo.”

Gisuginlan ni Ruth si Noemi nga didto siya nanghagdaw sa uma sa usa ka tawo nga ginganlag Boaz. ²⁰ Miingon si Noemi, “Hinaut nga panalanginan sa Ginoo si Boaz. Ginapakita niya ang iyang kaayo sa mga tawo nga buhi pa ug sa mga nangamatay na.” Ug miingon pa gayod siya, “Kana si Boaz duol natong paryente; usa siya nga may obligasyon sa pag-atiman kanato.”

²¹ Miingon si Ruth, “Miingon pa gani si Boaz kanako nga sa iya na lang nga mga tawo ako mouban sa pagpanghagdaw hangtod mahuman ang tanan niyang anihon.” ²² Miingon si Noemi kang Ruth, “Anak, mas maayo hinuon kon didto ka mouban sa iyang mga sulugoong babaye, kay basin kon unsa pa ang mahitabo kanimo kon didto ka manghagdaw sa ubang uma.”

²³ Busa didto nagauban-uban si Ruth sa mga sulugoong babaye ni Boaz sa pagpanghagdaw hangtod nga nahuman ang ting-ani sa barley ug sa trigo. Ug pabilin siya nga nagpuyo uban sa iyang ugangan.