Revised Common Lectionary (Semicontinuous)

Salm Dafydd.

24 Eiddo yr Arglwydd y ddaear, a’i chyflawnder; y byd, ac a breswylia ynddo. ² Canys efe a’i seiliodd ar y moroedd, ac a’i sicrhaodd ar yr afonydd. ³ Pwy a esgyn i fynydd yr Arglwydd? a phwy a saif yn ei le sanctaidd ef? ⁴ Y glân ei ddwylo, a’r pur ei galon; yr hwn ni ddyrchafodd ei feddwl at wagedd, ac ni thyngodd i dwyllo. ⁵ Efe a dderbyn fendith gan yr Arglwydd, a chyfiawnder gan Dduw ei iachawdwriaeth. ⁶ Dyma genhedlaeth y rhai a’i ceisiant ef, y rhai a geisiant dy wyneb di, O Jacob. Sela. ⁷ O byrth, dyrchefwch eich pennau; ac ymddyrchefwch, ddrysau tragwyddol; a Brenin y gogoniant a ddaw i mewn. ⁸ Pwy yw y Brenin gogoniant hwn? yr Arglwydd nerthol a chadarn, yr Arglwydd cadarn mewn rhyfel. ⁹ O byrth, dyrchefwch eich pennau; ac ymddyrchefwch, ddrysau tragwyddol; a Brenin y gogoniant a ddaw i mewn. ¹⁰ Pwy yw y Brenin gogoniant hwn? Arglwydd y lluoedd, efe yw Brenin y gogoniant. Sela.

¹¹ A bu yn yr ail flwyddyn, ar yr ail fis, ar yr ugeinfed dydd o’r mis, gyfodi o’r cwmwl oddi ar dabernacl y dystiolaeth. ¹² A meibion Israel a gychwynasant i’w taith o anialwch Sinai; a’r cwmwl a arhosodd yn anialwch Paran. ¹³ Felly y cychwynasant y waith gyntaf, wrth air yr Arglwydd trwy law Moses.

¹⁴ Ac yn gyntaf y cychwynnodd lluman gwersyll meibion Jwda yn ôl eu lluoedd: ac ar ei lu ef yr ydoedd Nahson mab Aminadab. ¹⁵ Ac ar lu llwyth meibion Issachar, Nethaneel mab Suar. ¹⁶ Ac ar lu llwyth meibion Sabulon, Elïab mab Helon. ¹⁷ Yna y tynnwyd i lawr y tabernacl; a meibion Gerson a meibion Merari a gychwynasant, gan ddwyn y tabernacl.

¹⁸ Yna y cychwynnodd lluman gwersyll Reuben yn ôl eu lluoedd: ac yr ydoedd ar ei lu ef Elisur mab Sedeur. ¹⁹ Ac ar lu llwyth meibion Simeon, Selumiel mab Surisadai. ²⁰ Ac ar lu llwyth meibion Gad, Eliasaff mab Deuel. ²¹ A’r Cohathiaid a gychwynasant, gan ddwyn y cysegr; a’r lleill a godent y tabernacl, tra fyddent hwy yn dyfod.

²² Yna lluman gwersyll meibion Effraim a gychwynnodd yn ôl eu lluoedd: ac yr oedd ar ei lu ef Elisama mab Ammihud. ²³ Ac ar lu llwyth meibion Manasse, Gamaliel mab Pedasur. ²⁴ Ac ar lu llwyth meibion Benjamin, Abidan mab Gideoni.

²⁵ Yna lluman gwersyll meibion Dan, yn olaf o’r holl wersylloedd, a gychwynnodd yn ôl eu lluoedd: ac yr ydoedd ar ei lu ef Ahieser mab Ammisadai. ²⁶ Ac ar lu llwyth meibion Aser, Pagiel mab Ocran. ²⁷ Ac ar lu llwyth meibion Nafftali, Ahira mab Enan. ²⁸ Dyma gychwyniadau meibion Israel yn ôl eu lluoedd, pan gychwynasant.

²⁹ A dywedodd Moses wrth Hobab, mab Raguel y Midianiad, chwegrwn Moses, Myned yr ydym i’r lle am yr hwn y dywedodd yr Arglwydd, Rhoddaf hwnnw i chwi: tyred gyda ni, a gwnawn ddaioni i ti; canys llefarodd yr Arglwydd ddaioni am Israel. ³⁰ Dywedodd yntau wrtho, Nid af ddim; ond i’m gwlad fy hun, ac at fy nghenedl fy hun, yr af. ³¹ Ac efe a ddywedodd, Na ad ni, atolwg; canys ti a adwaenost ein gwersyllfaoedd yn yr anialwch, ac a fyddi yn lle llygaid i ni, ³² A phan ddelych gyda ni, a dyfod o’r daioni hwnnw, yr hwn a wna’r Arglwydd i ni, ninnau a wnawn ddaioni i tithau.

³³ A hwy a aethant oddi wrth fynydd yr Arglwydd daith tri diwrnod: ac arch cyfamod yr Arglwydd oedd yn myned o’u blaen hwynt daith tri diwrnod, i chwilio am orffwysfa iddynt. ³⁴ A chwmwl yr Arglwydd oedd arnynt y dydd, pan elent o’r gwersyll. ³⁵ A hefyd pan gychwynnai yr arch, Moses a ddywedai, Cyfod, Arglwydd, a gwasgarer dy elynion; a ffoed dy gaseion o’th flaen. ³⁶ A phan orffwysai hi, y dywedai efe, Dychwel, Arglwydd, at fyrddiwn miloedd Israel.

⁵⁷ A chyflawnwyd tymp Elisabeth i esgor; a hi a esgorodd ar fab. ⁵⁸ A’i chymdogion a’i chenedl a glybu fawrhau o’r Arglwydd ei drugaredd arni; a hwy a gydlawenychasant â hi. ⁵⁹ A bu, ar yr wythfed dydd hwy a ddaethant i enwaedu ar y dyn bach; ac a’i galwasant ef Sachareias, yn ôl enw ei dad. ⁶⁰ A’i fam a atebodd ac a ddywedodd, Nid felly; eithr Ioan y gelwir ef. ⁶¹ Hwythau a ddywedasant wrthi, Nid oes neb o’th genedl a elwir ar yr enw hwn. ⁶² A hwy a wnaethant amnaid ar ei dad ef, pa fodd y mynnai efe ei enwi ef. ⁶³ Yntau a alwodd am argrafflech, ac a ysgrifennodd, gan ddywedyd, Ioan yw ei enw ef. A rhyfeddu a wnaethant oll. ⁶⁴ Ac agorwyd ei enau ef yn ebrwydd, a’i dafod ef; ac efe a lefarodd, gan fendithio Duw. ⁶⁵ A daeth ofn ar bawb oedd yn trigo yn eu cylch hwy: a thrwy holl fynydd‐dir Jwdea y cyhoeddwyd y geiriau hyn oll. ⁶⁶ A phawb a’r a’u clywsant, a’u gosodasant yn eu calonnau, gan ddywedyd, Beth fydd y bachgennyn hwn? A llaw’r Arglwydd oedd gydag ef.

⁶⁷ A’i dad ef Sachareias a gyflawnwyd o’r Ysbryd Glân, ac a broffwydodd, gan ddywedyd, ⁶⁸ Bendigedig fyddo Arglwydd Dduw Israel: canys efe a ymwelodd, ac a wnaeth ymwared i’w bobl; ⁶⁹ Ac efe a ddyrchafodd gorn iachawdwriaeth i ni, yn nhŷ Dafydd ei wasanaethwr; ⁷⁰ Megis y llefarodd trwy enau ei sanctaidd broffwydi, y rhai oedd o ddechreuad y byd: ⁷¹ Fel y byddai i ni ymwared rhag ein gelynion, ac o law pawb o’n caseion; ⁷² I gwblhau’r drugaredd â’n tadau, ac i gofio ei sanctaidd gyfamod: ⁷³ Y llw a dyngodd efe wrth ein tad Abraham, ar roddi i ni, ⁷⁴ Gwedi ein rhyddhau o law ein gelynion, ei wasanaethu ef yn ddi‐ofn, ⁷⁵ Mewn sancteiddrwydd a chyfiawnder ger ei fron ef, holl dyddiau ein bywyd. ⁷⁶ A thithau, fachgennyn, a elwir yn broffwyd i’r Goruchaf: canys ti a ei o flaen wyneb yr Arglwydd, i baratoi ei ffyrdd ef; ⁷⁷ I roddi gwybodaeth iachawdwriaeth i’w bobl, trwy faddeuant o’u pechodau, ⁷⁸ Oherwydd tiriondeb trugaredd ein Duw; trwy yr hon yr ymwelodd â ni godiad haul o’r uchelder, ⁷⁹ I lewyrchu i’r rhai sydd yn eistedd mewn tywyllwch a chysgod angau, i gyfeirio ein traed i ffordd tangnefedd. ⁸⁰ A’r bachgen a gynyddodd, ac a gryfhawyd yn yr ysbryd, ac a fu yn y diffeithwch hyd y dydd yr ymddangosodd efe i’r Israel.