Revised Common Lectionary (Semicontinuous)

105 Clodforwch yr Arglwydd; gelwch ar ei enw: mynegwch ei weithredoedd ymysg y bobloedd. ² Cenwch iddo, canmolwch ef: ymddiddenwch am ei holl ryfeddodau ef. ³ Gorfoleddwch yn ei enw sanctaidd: llawenyched calon y rhai a geisiant yr Arglwydd. ⁴ Ceisiwch yr Arglwydd a’i nerth: ceisiwch ei wyneb ef bob amser. ⁵ Cofiwch ei ryfeddodau y rhai a wnaeth efe; ei wyrthiau, a barnedigaethau ei enau; ⁶ Chwi had Abraham ei was ef, chwi feibion Jacob ei etholedigion. ⁷ Efe yw yr Arglwydd ein Duw ni: ei farnedigaethau ef sydd trwy yr holl ddaear. ⁸ Cofiodd ei gyfamod byth, y gair a orchmynnodd efe i fil o genedlaethau: ⁹ Yr hyn a amododd efe ag Abraham, a’i lw i Isaac; ¹⁰ A’r hyn a osododd efe yn ddeddf i Jacob, ac yn gyfamod tragwyddol i Israel; ¹¹ Gan ddywedyd, I ti y rhoddaf dir Canaan, rhandir eich etifeddiaeth. ¹² Pan oeddynt ychydig o rifedi, ie, ychydig, a dieithriaid ynddi: ¹³ Pan rodient o genhedlaeth i genhedlaeth, o’r naill deyrnas at bobl arall: ¹⁴ Ni adawodd i neb eu gorthrymu; ie, ceryddodd frenhinoedd o’u plegid; ¹⁵ Gan ddywedyd, Na chyffyrddwch â’m rhai eneiniog, ac na ddrygwch fy mhroffwydi.

¹⁶ Galwodd hefyd am newyn ar y tir; a dinistriodd holl gynhaliaeth bara. ¹⁷ Anfonodd ŵr o’u blaen hwynt, Joseff, yr hwn a werthwyd yn was. ¹⁸ Cystuddiasant ei draed ef mewn gefyn: ei enaid a aeth mewn heyrn: ¹⁹ Hyd yr amser y daeth ei air ef: gair yr Arglwydd a’i profodd ef. ²⁰ Y brenin a anfonodd, ac a’i gollyngodd ef; llywodraethwr y bobl, ac a’i rhyddhaodd ef. ²¹ Gosododd ef yn arglwydd ar ei dŷ, ac yn llywydd ar ei holl gyfoeth: ²² I rwymo ei dywysogion ef wrth ei ewyllys; ac i ddysgu doethineb i’w henuriaid ef. ²³ Aeth Israel hefyd i’r Aifft; a Jacob a ymdeithiodd yn nhir Ham. ²⁴ Ac efe a gynyddodd ei bobl yn ddirfawr; ac a’u gwnaeth yn gryfach na’u gwrthwynebwyr. ²⁵ Trodd eu calon hwynt i gasáu ei bobl ef, i wneuthur yn ddichellgar â’i weision. ²⁶ Efe a anfonodd Moses ei was; ac Aaron, yr hwn a ddewisasai. ²⁷ Hwy a ddangosasant ei arwyddion ef yn eu plith hwynt, a rhyfeddodau yn nhir Ham. ²⁸ Efe a anfonodd dywyllwch, ac a dywyllodd: ac nid anufuddhasant hwy ei air ef. ²⁹ Efe a drodd eu dyfroedd yn waed, ac a laddodd eu pysgod. ³⁰ Eu tir a heigiodd lyffaint yn ystafelloedd eu brenhinoedd. ³¹ Efe a ddywedodd, a daeth cymysgbla, a llau yn eu holl fro hwynt. ³² Efe a wnaeth eu glaw hwynt yn genllysg, ac yn fflamau tân yn eu tir. ³³ Trawodd hefyd eu gwinwydd, a’u ffigyswydd; ac a ddrylliodd goed eu gwlad hwynt. ³⁴ Efe a ddywedodd, a daeth y locustiaid, a’r lindys, yn aneirif; ³⁵ Y rhai a fwytasant yr holl laswellt yn eu tir hwynt, ac a ddifasant ffrwyth eu daear hwynt. ³⁶ Trawodd hefyd bob cyntaf‐anedig yn eu tir hwynt, blaenffrwyth eu holl nerth hwynt. ³⁷ Ac a’u dug hwynt allan ag arian ac aur; ac heb un llesg yn eu llwythau. ³⁸ Llawenychodd yr Aifft pan aethant allan: canys syrthiasai eu harswyd arnynt hwy. ³⁹ Efe a daenodd gwmwl yn do, a thân i oleuo liw nos. ⁴⁰ Gofynasant, ac efe a ddug soflieir; ac a’u diwallodd â bara nefol. ⁴¹ Efe a holltodd y graig, a’r dyfroedd a ddylifodd; cerddasant ar hyd lleoedd sychion yn afonydd.

⁴² Canys efe a gofiodd ei air sanctaidd, ac Abraham ei was.

¹⁰ A’r holl dorf a ddywedasant am eu llabyddio hwynt â meini. A gogoniant yr Arglwydd a ymddangosodd ym mhabell y cyfarfod i holl feibion Israel.

¹¹ A dywedodd yr Arglwydd wrth Moses, Pa hyd y digia’r bobl yma fi? a pha hyd y byddant heb gredu i mi, am yr holl arwyddion a wneuthum yn eu plith? ¹² Trawaf hwynt â haint, a gwasgaraf hwy, a gwnaf di yn genhedlaeth fwy, a chryfach na hwynt‐hwy.

¹³ A dywedodd Moses wrth yr Arglwydd, Felly yr Eifftiaid a glyw, (canys o’u mysg hwynt y dygaist y bobl yma i fyny yn dy nerth,) ¹⁴ Ac a ddywedant i breswylwyr y tir hwn, (canys clywsant dy fod di, Arglwydd, ymysg y bobl yma, a’th fod di, Arglwydd, yn ymddangos iddynt wyneb yn wyneb, a bod dy gwmwl di yn aros arnynt, a’th fod di yn myned o’u blaen hwynt mewn colofn o gwmwl y dydd, ac mewn colofn dân y nos;) ¹⁵ Os lleddi y bobl yma fel un gŵr; yna y dywed y cenhedloedd y rhai a glywsant sôn amdanat, gan ddywedyd, ¹⁶ O eisiau gallu o’r Arglwydd ddwyn y bobl yma i’r tir y tyngodd efe iddynt, am hynny y lladdodd efe hwynt yn y diffeithwch. ¹⁷ Yr awr hon, gan hynny, mawrhaer, atolwg, nerth yr Arglwydd, fel y lleferaist, gan ddywedyd, ¹⁸ Yr Arglwydd sydd hwyrfrydig i ddig, ac aml o drugaredd, yn maddau anwiredd a chamwedd, a chan gyfiawnhau ni chyfiawnha efe yr euog; ymweled y mae ag anwiredd y tadau ar y plant, hyd y drydedd a’r bedwaredd genhedlaeth. ¹⁹ Maddau, atolwg, anwiredd y bobl yma, yn ôl dy fawr drugaredd, ac megis y maddeuaist i’r bobl hyn, o’r Aifft hyd yma. ²⁰ A dywedodd yr Arglwydd, Maddeuais, yn ôl dy air: ²¹ Ond os byw fi, yr holl dir a lenwir o ogoniant yr Arglwydd. ²² Canys yr holl ddynion y rhai a welsant fy ngogoniant, a’m harwyddion a wneuthum yn yr Aifft, ac yn y diffeithwch ac a’m temtiasant y dengwaith hyn, ac ni wrandawsant ar fy llais, ²³ Ni welant y tir y tyngais wrth eu tadau hwynt; sef y rhai oll a’m digiasant, nis gwelant ef: ²⁴ Ond fy ngwas Caleb, am fod ysbryd arall gydag ef, ac iddo fy nghyflawn ddilyn, dygaf ef i’r tir y daeth iddo: a’i had a’i hetifedda ef.

10 Ac ni fynnwn i chwi fod heb wybod, fod ein tadau oll dan y cwmwl, a’u myned oll trwy y môr; ² A’u bedyddio hwy oll i Moses, yn y cwmwl, ac yn y môr; ³ A bwyta o bawb ohonynt yr un bwyd ysbrydol; ⁴ Ac yfed o bawb ohonynt yr un ddiod ysbrydol: canys hwy a yfasant o’r Graig ysbrydol a oedd yn canlyn: a’r Graig oedd Crist. ⁵ Eithr ni bu Dduw fodlon i’r rhan fwyaf ohonynt: canys cwympwyd hwynt yn y diffeithwch. ⁶ A’r pethau hyn a wnaed yn siamplau i ni, fel na chwenychem ddrygioni, megis ag y chwenychasant hwy. ⁷ Ac na fyddwch eilun‐addolwyr, megis rhai ohonynt hwy; fel y mae yn ysgrifenedig, Eisteddodd y bobl i fwyta ac i yfed, ac a gyfodasant i chwarae. ⁸ Ac na odinebwn, fel y godinebodd rhai ohonynt hwy, ac y syrthiodd mewn un dydd dair mil ar hugain. ⁹ Ac na themtiwn Grist, megis ag y temtiodd rhai ohonynt hwy, ac a’u distrywiwyd gan seirff. ¹⁰ Ac na rwgnechwch, megis y grwgnachodd rhai ohonynt hwy, ac a’u distrywiwyd gan y dinistrydd. ¹¹ A’r pethau hyn oll a ddigwyddasant yn siamplau iddynt hwy; ac a ysgrifennwyd yn rhybudd i ninnau, ar y rhai y daeth terfynau yr oesoedd. ¹² Am hynny, yr hwn sydd yn tybied ei fod yn sefyll, edryched na syrthio. ¹³ Nid ymaflodd ynoch demtasiwn, ond un dynol: eithr ffyddlon yw Duw, yr hwn ni ad eich temtio uwchlaw yr hyn a alloch; eithr a wna ynghyd â’r temtasiwn ddihangfa hefyd, fel y galloch ei ddwyn.