Proverbs Monthly

26 Kung paano ang niebe sa taginit, ^(A)at kung paano ang ulan sa pagaani,
Gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
² Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad,
Gayon ^(B)ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
^3 (C)Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno,
At ^(D)ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
^4 (E)Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan,
Baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
^5 (F)Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan,
Baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
⁶ Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang
Naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
⁷ Ang mga hita ng pilay ay nabibitin:
Gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
⁸ Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog,
Gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
⁹ Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango,
Gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
¹⁰ Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat,
Gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
¹¹ Kung paano ang ^(G)aso na bumabalik sa kaniyang suka,
Gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
^12 (H)Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili.
May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
^13 (I)Sinabi ng tamad, May leon sa daan;
Isang leon ay nasa mga lansangan.
¹⁴ Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra,
Gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
^15 (J)Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan;
Napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
¹⁶ Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili
Kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
¹⁷ Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya,
Ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
¹⁸ Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy,
Mga pana, at kamatayan;
¹⁹ Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa,
At nagsasabi, ^(K)Hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
²⁰ Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy:
^(L)At kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
²¹ Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy;
Gayon ^(M)ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
^22 (N)Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo,
At nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
²³ Mga mapusok na labi at masamang puso
Ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
²⁴ Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi,
Nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
^25 (O)Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan;
Sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
²⁶ Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan,
At ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
^27 (P)Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon:
At siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
²⁸ Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya;
At ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.

27 Huwag ^(Q)mong ipaghambog ang kinabukasan;
Sapagka't hindi mo nalalaman kung ano ang ilalabas ng ibang araw.
^2 (R)Purihin ka ng ibang tao at huwag ng iyong sariling bibig;
Ng iba, at huwag ng iyong sariling mga labi.
³ Ang bato ay mabigat, at ang buhangin ay matimbang;
Nguni't ang galit ng mangmang ay lalong mabigat kay sa mga yaon.
⁴ Poot ay mabagsik, at ang galit ay mamumugnaw,
Nguni't ^(S)sinong makatatayo sa harap ng paninibugho?
^5 (T)Maigi ang saway na hayag
Kay sa pagibig na nakukubli.
^6 (U)Tapat ang mga sugat ng kaibigan:
Nguni't ang mga halik ng kaaway ay malabis.
⁷ Ang busog na tao ay umaayaw sa pulot-pukyutan:
Nguni't sa gutom na ^(V)tao ay matamis ang bawa't mapait na bagay.
⁸ Kung paano ang ibon na gumagala mula sa kaniyang pugad,
Gayon ang tao na gumagala mula sa kaniyang dako.
⁹ Ang unguento at pabango ay nagpapagalak ng puso:
Gayon ang katamisan ng kaibigan ng tao na nagbubuhat sa maiging payo.
¹⁰ Ang iyong sariling kaibigan at ang kaibigan ng iyong ama, ay ^(W)huwag mong pabayaan;
At huwag kang pumaroon sa bahay ng iyong kapatid sa kaarawan ng iyong kasakunaan:
Maigi ang kapuwa na malapit kay sa kapatid na malayo.
¹¹ Anak ko, ^(X)ikaw ay magpakadunong, at iyong pasayahin ang aking puso,
Upang aking masagot siya na tumutuya sa akin.
^12 (Y)Ang taong mabait ay nakakakita ng kasamaan, at nagkukubli:
^(Z)Nguni't dinadaanan ng musmos, at naghihirap.
^13 (AA)Kunin mo ang kaniyang kasuutan na nananagot sa di kilala;
At tanggapan mo siya ng sanla na nananagot sa babaing di kilala.
¹⁴ Siyang nagpapala sa kaniyang kaibigan ng malakas na tinig, na bumabangong maaga sa kinaumagahan,
Mabibilang na sumpa sa kaniya.
^15 (AB)Ang laging tulo sa araw na maulan
At ang babaing palatalo ay magkahalintulad:
¹⁶ Ang magibig pumigil sa kaniya, ay pumipigil sa hangin,
At ang kaniyang kanan ay nakakasumpong ng langis.
¹⁷ Ang bakal ay nagpapatalas sa bakal;
Gayon ang tao ay nagpapatalas sa mukha ng kaniyang kaibigan.
^18 (AC)Ang nagiingat ng puno ng higos ay kakain ng bunga niyaon;
At ang naghihintay sa kaniyang panginoon ay pararangalin.
¹⁹ Kung paanong sa tubig ang mukha ay sumasagot sa mukha,
Gayon ang puso ng tao sa tao.
^20 (AD)Ang Sheol at ang Kapahamakan ay hindi nasisiyahan kailan man;
^(AE)At ang mga mata ng tao ay hindi nasisiyahan kailan man.
^21 (AF)Ang sangagan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto,
At ang tao ay nasusubok sa pamamagitan ng kaniyang pagpuri.
^22 (AG)Bagaman iyong piitin ang mangmang sa isang piitan na kasama ng pangbayo sa mga bayong trigo,
Gayon ma'y hindi hihiwalay ang kaniyang kamangmangan sa kaniya.
²³ Magmasipag ka na alamin mo ang kalagayan ng iyong mga kawan,
At tingnan mong mabuti ang iyong mga bakahan:
²⁴ Sapagka't ang mga kayamanan ay ^(AH)hindi magpakailan man:
At namamalagi ba ang putong sa lahat ng sali't saling lahi?
^25 (AI)Ang tuyong damo ay pinupulot, at ang sariwang damo ay lumilitaw,
At ang mga gugulayin sa mga bundok ay pinipisan.
²⁶ Ang mga kordero ay ukol sa iyong kasuutan,
At ang mga kambing ay siyang halaga ng bukid:
²⁷ At magkakaroon ng kasiyahang gatas ng kambing sa iyong pagkain, sa pagkain ng iyong sangbahayan;
At pagkain sa iyong mga alilang babae.