Old/New Testament

Wetten over allerlei andere dingen (vervolg)

22 Als je een weggelopen koe, schaap of geit van iemand anders vindt, moet je het dier terugbrengen. Je mag het dier niet aan zijn lot overlaten. ² Als de eigenaar niet bij je in de buurt woont, of als je niet weet van wie het dier is, dan moet je zelf voor het dier zorgen. Je moet het bij je houden totdat de eigenaar het komt zoeken. Dan moet je het hem teruggeven. ³ Hetzelfde moet je doen met een ezel, mantel of alle andere dingen die iemand heeft verloren en die jij hebt gevonden. Je mag niet doen alsof je niets gezien hebt. De Heer wil dat jullie het zó doen.

⁴ Als je iemands ezel of os op de weg ziet neervallen onder de last die hij draagt, moet je de eigenaar helpen om het dier weer overeind te krijgen. Je mag het dier niet aan zijn lot overlaten.

⁵ Vrouwen mogen geen mannenkleren dragen en mannen mogen geen vrouwenkleren dragen. Want jullie Heer God vindt het walgelijk als jullie dat doen.

⁶ Als je in een boom of op de grond een vogelnest vindt met jonge vogels of met eieren waarop de moedervogel zit, mag je de eieren en de jonge vogels meenemen, maar de moedervogel niet. ⁷ Je moet de moedervogel laten wegvliegen. Maar de eieren en de jongen mag je meenemen. Dan zal het goed met je gaan en zul je lang leven.

⁸ Als je een nieuw huis bouwt, moet je rond het platte dak een hek maken, zodat het niet jouw schuld is als er iemand van het dak afvalt en sterft.

⁹ Zaai geen twee soorten zaad in je wijngaard. Als je dat wél doet, is de hele oogst van het zaad én de oogst van de wijngaard onrein.

¹⁰ Zet bij het ploegen geen os en een ezel samen voor de ploeg.

¹¹ Draag geen kleren die van twee soorten garen geweven zijn, van wol en linnen door elkaar.

¹² Maak vier kwasten aan de onderrand van jullie kleren.^[a]

Wetten over bruiden

¹³ Stel dat een man met een vrouw trouwt en de volgende dag al niet meer van haar houdt. ¹⁴ En stel dat hij dan praatjes over haar rondstrooit en haar beledigt door te zeggen: 'Ik ben laatst met deze vrouw getrouwd, maar in de huwelijksnacht heb ik ontdekt dat ze geen maagd meer was. Ze is al eens eerder met een man naar bed geweest.' ¹⁵ Dan moeten de vader en de moeder van het meisje naar de leiders van de stad gaan, in de stadspoort. Ze moeten het beddenlaken meebrengen met de bloedvlek waaraan te zien is dat ze nu voor het eerst met een man naar bed ging. ¹⁶ De vader van het meisje moet tegen de leiders zeggen: 'Ik heb deze man met mijn dochter laten trouwen, maar hij houdt niet meer van haar. ¹⁷ Nu strooit hij praatjes over haar rond en heeft haar beledigd. Want hij zegt: 'Ik heb gemerkt dat je dochter al eens eerder met een man naar bed geweest is.' Maar kijk, dit is het bewijs dat mijn dochter nog maagd was.' En ze moeten het laken aan de leiders van de stad laten zien. ¹⁸ En de leiders van die stad moeten de man straffen. ¹⁹ Ook moet hij een boete van 100 zilverstukken betalen aan de vader van het meisje. Want hij heeft een Israëlitisch meisje beledigd. En ze blijft zijn vrouw. Hij mag haar zijn leven lang niet wegsturen.

²⁰ Maar stel dat hij haar hiervan beschuldigt en het is waar. Er is geen bewijs dat het meisje nu voor het eerst met een man naar bed is geweest. ²¹ Dan moeten de mannen van de stad haar voor haar vaders huis met stenen doodgooien. Want ze heeft iets schandaligs in Israël gedaan: in de tijd dat ze nog bij haar vader woonde, is ze met een man naar bed geweest. Zo moeten jullie het kwaad uit Israël wegdoen.

²² Als een man wordt betrapt die met de vrouw van iemand anders naar bed gaat, moeten ze allebei worden gedood. Niet alleen de man, maar ook de vrouw moet worden gedood. Zo moeten jullie het kwaad uit Israël wegdoen.

²³ Als een man in de stad naar bed gaat met een meisje dat met iemand anders verloofd is, ²⁴ moeten jullie hen allebei naar de poort van de stad brengen en hen met stenen doodgooien. Het meisje moet worden gedood omdat ze in de stad gemakkelijk om hulp had kunnen roepen, maar dat niet heeft gedaan. De man moet worden gedood omdat hij de vrouw van een ander heeft genomen. Zo moeten jullie het kwaad uit Israël wegdoen.

²⁵ Maar als de man het verloofde meisje buiten de stad in het veld ontmoet en haar verkracht, moet alleen de man worden gedood. ²⁶ Het meisje mogen jullie niets doen. Ze heeft niets gedaan waarop de doodstraf staat. Want ze is te vergelijken met iemand die wordt overvallen en gedood. ²⁷ Want de man heeft haar in het veld ontmoet en het meisje heeft wel om hulp geroepen, maar niemand heeft het gehoord.

²⁸ Als een man wordt betrapt als hij een meisje verkracht dat nog niet is verloofd, ²⁹ moet de man aan de vader van het meisje 50 zilverstukken betalen. En hij moet met haar trouwen, omdat hij met haar naar bed is geweest en haar vernederd heeft. Hij mag haar zijn leven lang niet wegsturen.

³⁰ Een man mag niet trouwen met een vrouw die vroeger met zijn vader getrouwd is geweest maar is weggestuurd of weggegaan, en ook niet naar bed gaan met een vrouw die met zijn vader getrouwd is.

Wie wel en niet in de gemeente van de Heer mogen komen

23 Een man die gewond of verminkt is aan zijn geslachtsdelen, mag niet in de gemeente van de Heer komen.

² Als een man kinderen krijgt bij een vrouw met wie hij niet getrouwd is, mogen die kinderen niet in de gemeente van de Heer komen. Zelfs de tiende familie ná hen mag niet in de gemeente van de Heer komen.

³ Ammonieten en Moabieten zullen nooit in de gemeente van de Heer mogen komen. Zelfs de tiende familie van hen die nu leven mag niet in de gemeente van de Heer komen. ⁴ Want toen jullie uit Egypte waren vertrokken, wilden zij jullie geen brood en water geven. En ook hebben ze Bileam, de zoon van Beor, uit Petor in Mesopotamië gehuurd om jullie te vervloeken. ⁵ Maar jullie Heer God heeft niet naar Bileam willen luisteren. Hij heeft de vervloeking veranderd in een zegen, omdat Hij van jullie houdt. ⁶ Nooit mogen jullie meewerken aan het geluk of de voorspoed van de Ammonieten en Moabieten.

⁷ Maar Edomieten mogen jullie niet haten, want zij zijn familie van jullie.^[b] Ook Egyptenaren mogen jullie niet haten, want jullie hebben als vreemdelingen in hun land gewoond. ⁸ De kinderen van de kleinkinderen van de Egyptenaren die nu leven, mogen in de gemeente van de Heer komen.

Reinheid in het tentenkamp

⁹ Als jullie leger optrekt naar jullie vijanden, mogen jullie niets doen wat het tentenkamp onrein maakt.

¹⁰ Als een man 's nachts een zaadlozing heeft gehad, is hij onrein. Daarom moet hij die dag buiten het tentenkamp blijven. ¹¹ 's Avonds moet hij zich wassen, en bij zonsondergang mag hij weer in het tentenkamp komen.

¹² Jullie moeten het tentenkamp uitgaan als je naar de wc moet. ¹³ Neem een schepje mee om een gat graven en gooi het gat weer dicht als je klaar bent. ¹⁴ Want jullie Heer God is in jullie tentenkamp. Hij wil jullie beschermen en jullie de overwinning geven. Daarom moet jullie tentenkamp schoon zijn, zodat Hij niets onfatsoenlijks bij jullie vindt. Anders wil Hij niet bij jullie blijven.

Andere wetten

¹⁵ Als een slaaf is weggevlucht van zijn meester,^[c] mogen jullie hem niet aan zijn meester uitleveren. ¹⁶ Hij mag bij jullie wonen waar hij wil. Hij mag zelf kiezen in welke stad. Jullie mogen hem niet slecht behandelen.

¹⁷ Jullie zonen en dochters mogen geen hoer zijn.^{[d] 18} En jullie mogen geen geld aan jullie Heer God geven dat jullie hebben verdiend met hoererij. Ook mogen jullie met zulk geld geen belofte afbetalen die jullie aan de Heer hebben gedaan. Want jullie Heer God vindt het walgelijk als jullie zulke dingen doen.

¹⁹ Vraag geen rente als jullie geld of voedsel of iets anders aan een Israëliet uitlenen. ²⁰ Van buitenlanders mogen jullie rente vragen, maar niet van je volksgenoten. Dan zal de Heer God goed voor jullie zijn bij alles wat jullie doen in het land dat jullie gaan veroveren.

²¹ Als je de Heer God iets belooft, stel dan niet uit om te doen wat je hebt beloofd. Want de Heer God wil dat je doet wat je hebt beloofd. Als je dat niet doet, ben je schuldig. ²² Maar als je geen belofte doet, kun je hierin ook niets verkeerd doen. ²³ Je moet alles doen wat je aan God hebt beloofd. Je was immers niet verplicht om iets te beloven. Je wilde het zelf.

²⁴ Als je in iemands wijngaard loopt, mag je van zijn druiven eten als je honger hebt. Je mag zoveel eten als je wil. Maar je mag geen druiven ergens in meenemen. ²⁵ Als je door iemands korenveld loopt, mag je met je hand aren plukken. Maar je mag er niets met je maaimes maaien. (lees verder)

Andere wetten (vervolg)

24 Stel dat iemand met een vrouw is getrouwd, en ontdekt dat ze zich onfatsoenlijk gedraagt met andere mannen, zodat hij niet meer van haar houdt. Dan moet hij een echtscheidings-brief schrijven en haar daarmee wegsturen. ² Ze vertrekt dan uit zijn huis en mag met een andere man trouwen.

³ Stel dat ook die tweede man niet meer van haar houdt en haar met een echtscheidings-brief wegstuurt, of dat hij sterft. ⁴ Dan mag haar eerste man niet opnieuw met haar trouwen. Want ze is onrein voor hem geworden doordat ze met een andere man naar bed is geweest. Zoiets vindt de Heer walgelijk. Jullie mogen dat niet doen in het land dat de Heer God aan jullie gaat geven.

⁵ Als iemand pas getrouwd is, hoeft hij niet met het leger mee te gaan. Hij hoeft op geen enkele manier mee te doen aan de strijd. Eén jaar lang hoeft hij niet in het leger. Dan kan hij voor zijn huis zorgen en kunnen hij en zijn vrouw van elkaar genieten.

⁶ Als iemand je nog iets moet betalen, mag je niet zijn handmolen of zijn molensteen als onderpand nemen.^[e] Want die is voor hem van levensbelang en je neemt hem dan eigenlijk zijn leven af.^[f]

⁷ Als wordt ontdekt dat iemand een Israëliet heeft ontvoerd en hem als slaaf heeft verkocht, dan moet de ontvoerder worden gedood. Zo moeten jullie het kwaad uit Israël wegdoen.

⁸ Wat besmettelijke huidziekten betreft: denk er om dat jullie je precies houden aan wat ik de Levitische priesters daarover bevolen heb. Houd je aan alles wat ik jullie daarover heb geleerd. ⁹ Vergeet niet wat jullie Heer God met Mirjam heeft gedaan, toen jullie pas uit Egypte waren vertrokken.^[g]

¹⁰ Als je iets aan iemand geleend hebt, mag je niet zijn huis binnengaan om zelf iets als onderpand mee te nemen. ¹¹ Je moet buiten blijven staan. De man aan wie je geleend hebt, moet zelf het onderpand naar buiten brengen. ¹² Als hij arm is en jou zijn mantel of deken als onderpand geeft, mag je daar niet in gaan slapen. ¹³ Bij zonsondergang moet je de mantel of deken aan hem teruggeven, zodat hij er zelf in kan slapen. Dan zal hij je zegenen. Zo doe je wat je Heer God wil.

¹⁴ Je mag een arme knecht die je per dag huurt niet slecht behandelen. Het maakt niet uit of hij een Israëliet is of een vreemdeling die in jullie land woont. ¹⁵ Je moet hem betalen op de dag dat hij voor je heeft gewerkt, vóór zonsondergang. Want hij is arm en heeft het geld nodig. Anders roept hij over jou tot de Heer en ben jij schuldig.

¹⁶ Ouders mogen niet worden gedood voor iets wat hun kinderen hebben gedaan. Ook mogen de kinderen niet worden gedood voor iets wat hun ouders hebben gedaan. Ieder mens mag alleen voor zijn eigen misdaden worden gestraft.

¹⁷ Jullie mogen niet oneerlijk rechtspreken over vreemdelingen en weeskinderen. Als een weduwe iets van je wil lenen, mag je niet haar mantel als onderpand nemen. ¹⁸ Vergeet niet dat jullie slaven in Egypte zijn geweest en dat de Heer God jullie daarvan heeft bevrijd. Daarom beveel ik jullie om je hieraan te houden.

¹⁹ Als je de oogst van je akker binnenhaalt en een bos graan vergeet mee te nemen, ga dan niet terug om hem op te halen. Laat hem liggen voor de vreemdelingen, de weduwen en de weeskinderen. Dan zal de Heer God goed voor je zijn bij alles wat je doet. ²⁰ Als je de olijven van de takken hebt geslagen, zoek dan de takken niet nóg een keer af naar olijven. Laat die olijven hangen voor de vreemdelingen, de weduwen en de weeskinderen. ²¹ Als je je druiven hebt geplukt, ga dan niet nóg een keer de wijngaard door om te plukken wat er per ongeluk is blijven hangen. Laat die druiven hangen voor de vreemdelingen, de weduwen en de weeskinderen. ²² Vergeet niet dat jullie slaven in Egypte zijn geweest. Daarom beveel ik jullie om je hier aan te houden. (lees verder)

Een vrouw zalft Jezus' hoofd

14 Het was inmiddels twee dagen vóór het Paasfeest en het Feest van de Ongegiste Broden.^[a] De leiders van de priesters en de wetgeleerden probeerden een plan te bedenken hoe ze Jezus gevangen konden nemen en doden. ² Ze zeiden: "We moeten het niet op het feest doen, want anders komen er nog rellen onder het volk."

³ Toen Hij in Betanië bij Simon aan tafel zat (Simon was door Jezus genezen van een besmettelijke huidziekte), kwam er een vrouw naar Hem toe. Ze had een kostbaar kruikje bij zich met dure parfum: echte mirre.^[b] Ze brak het kruikje open en goot de mirre over zijn hoofd uit. ⁴ Sommige mensen werden er boos over dat ze dat deed. Ze zeiden tegen elkaar: "Wat een verspilling! ⁵ Die mirre had voor meer dan 300 zilverstukken verkocht kunnen worden. Dan hadden ze het geld aan de arme mensen kunnen geven!" En ze deden boos tegen haar. ⁶ Maar Jezus zei: "Laat haar met rust! Waarom doen jullie boos tegen haar? Ze heeft iets goeds voor Mij gedaan. ⁷ Want arme mensen zullen er altijd wel bij jullie zijn. Jullie kunnen goed voor hen zijn wanneer jullie maar willen. Maar Mij hebben jullie niet altijd bij je. ⁸ Ze heeft gedaan wat ze kon: ze heeft nu alvast mijn lichaam gezalfd voor mijn begrafenis. ⁹ Luister goed! Ik zeg jullie: overal in de hele wereld waar het goede nieuws zal worden verteld, zal ook verteld worden wat zij heeft gedaan."

Judas verraadt Jezus

¹⁰ Judas Iskariot, één van de twaalf leerlingen, ging naar de leiders van de priesters. Hij had besloten hen te helpen om Jezus gevangen te nemen. ¹¹ Ze waren erg blij toen ze dat hoorden. Ze beloofden hem ervoor te betalen. En Judas probeerde een goed moment te vinden om Hem aan hen uit te leveren.

Het Paasfeest

¹² Op de eerste dag van het Feest van de Ongegiste Broden^[c] (dat is de dag waarop de mensen het paaslam slachten) zeiden zijn leerlingen tegen Jezus: "Waar wilt U het paaslam eten? Dan gaan we het klaarmaken." ¹³ Hij stuurde twee van zijn leerlingen op pad en zei tegen hen: "Ga naar de stad. Daar zullen jullie een man tegenkomen die een kruik water draagt.^[d] Volg hem en ga het huis in waar hij naar binnen gaat. ¹⁴ Zeg tegen de heer van dat huis: 'De Meester vraagt waar Hij met zijn leerlingen de paasmaaltijd kan eten.' ¹⁵ De man zal jullie een grote bovenzaal aanwijzen. Daar is alles wat we nodig hebben. Maak daar de maaltijd voor ons klaar." ¹⁶ De twee leerlingen vertrokken. Ze kwamen in de stad en alles ging zoals Jezus had gezegd. Ze maakten de paasmaaltijd klaar.

¹⁷ Toen het avond was geworden, kwam Hij met de twaalf leerlingen. ¹⁸ Tijdens het eten zei Jezus: "Luister goed! Ik zeg jullie dat één van jullie hier Mij zal verraden. Eén van jullie, die met Mij eet." ¹⁹ Daar werden ze heel bedroefd over. Ze vroegen Hem om de beurt: "Ben ik dat?" ²⁰ Hij antwoordde: "Het is één van jullie twaalf die samen met Mij zijn brood in dezelfde schaal indoopt. ²¹ De Mensenzoon zal sterven op de manier die al van tevoren in de Boeken over Hem is opgeschreven. Maar het zal slecht aflopen met de man die Hem heeft verraden. Het zou voor hem beter zijn geweest als hij niet was geboren."

²² Toen ze aan het eten waren, nam Jezus een brood. Hij zegende het, brak het in stukken en gaf het aan hen. Hij zei: "Neem dit en eet het. Het is mijn lichaam." ²³ Toen nam Hij een beker met wijn. Hij dankte God ervoor en gaf hem aan de leerlingen. Ze dronken er om de beurt uit. ²⁴ En Hij zei tegen hen: "Deze wijn is mijn bloed waarmee God een nieuw verbond sluit met de mensen.^[e] Dat bloed wordt uitgegoten voor heel veel mensen. ²⁵ Ik zeg jullie dat Ik vanaf nu geen wijn meer zal drinken, totdat Ik nieuwe wijn zal drinken in het Koninkrijk van God." ²⁶ En nadat ze de dankliederen hadden gezongen, vertrokken ze naar de Olijfberg.