Old/New Testament

Hustisya kag Kaluoy

23 “Indi kamo magbalita sang kabutigan. Indi kamo magbulig sa malaot nga tawo paagi sa pagsaksi sing butig. ² Indi kamo magsunod sa kadam-an sa paghimo sing malain. Kon magsaksi kamo sa korte, indi ninyo pagtikua ang hustisya tungod gusto mo lang magsunod sa kadam-an. ³ Indi ninyo pagpaburi ang mga imol sa ila kaso.

⁴ “Kon makita ninyo nga nakabuhi ang baka ukon asno sang inyo kaaway, dapat iuli ninyo ini sa iya. ⁵ Kon makita ninyo nga natumba ang asno sang inyo kaaway tungod sa kabug-at sang iya sini karga, indi lang ninyo ini pagpabay-an kundi buligan ninyo nga makatindog.

⁶ “Siguraduha ninyo nga mahatagan sang hustisya ang mga imol sa ila kaso. ⁷ Indi kamo mag-akusar sing binutig. Indi ninyo pagpatya ang matarong o inosente nga mga tawo, kay silutan ko gid ang bisan sin-o nga maghimo sini.

⁸ “Indi kamo magbaton sang lagay, kay ang lagay makabulag sa mga tawo sa kamatuoran, kag makahalit ini sa kinamatarong sang mga inosente.

⁹ “Indi ninyo pagpigusa ang mga dumuluong,^[a] kay kamo mismo nakahibalo kon ano ang balatyagon sang isa ka dumuluong, kay mga dumuluong man kamo sadto anay sa Egipto.

Ang Adlaw kag Tuig nga Inugpahuway

¹⁰ “Sa sulod sang anom ka tuig makatanom kamo kag makaani sa inyo duta. ¹¹ Pero sa ikapito nga tuig indi ninyo ini pagtamnan. Kon may magtubo nga tanom sa inyo duta, pabay-i lang ninyo ang mga imol nga makakuha sang pagkaon sa mga tanom, kag ang mabilin ipakaon sa talunon nga mga sapat. Amo man sini ang inyo himuon sa inyo mga talamnan sang ubas kag sa inyo mga talamnan sang olibo.

¹² “Mag-obra kamo sa sulod sang anom ka adlaw, pero sa ikapito nga adlaw magpahuway kamo agod makapahuway man ang inyo mga baka kag mga asno, kag pati ang inyo mga ulipon kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. ¹³ Tumana ninyo sing maayo ining tanan nga ginsiling ko sa inyo. Indi kamo magpangamuyo sa iban nga mga dios ukon bisan magsambit sang ila ngalan.

Ang Tatlo ka Tuigan nga Piesta^(A)

¹⁴ “Magsaulog kamo sang tatlo ka piesta kada tuig para sa akon kadungganan. ¹⁵ Sauluga ninyo ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok. Suno sa ginsugo ko na sa inyo, magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok sa sulod sang pito ka adlaw. Himua ninyo ini sa gintalana nga tion sa bulan sang Abib, kay amo ina nga bulan nga nagguwa kamo sa Egipto. Ang kada isa dapat magdala sa akon sang halad sa sina nga tion. ¹⁶ Sauluga man ninyo ang Piesta sang Pag-ani paagi sa pagdala sa akon sang nahauna nga patubas sang inyo mga uma. Sauluga man ninyo ang Piesta sang Katapusan nga Ani sa katapusan sang tuig, kon magtipon na kamo sang mga patubas sang inyo mga uma. ¹⁷ Ang inyo mga lalaki dapat magtambong sa sini nga mga piesta kada tuig sa pagsimba sa akon, ang Ginoo nga inyo Agalon. ¹⁸ Indi kamo maghalad sang dugo sa akon kaupod sang tinapay nga may inugpahabok. Ang tambok sang sapat nga inyo ginhalad sa akon sa piesta indi ninyo pag-ibilin pagkaaga.

¹⁹ “Dal-a ninyo sa templo sang Ginoo nga inyo Dios ang pinakamaayo nga parte sang nahauna ninyo nga patubas.

“Indi ninyo paglutua ang tinday nga kanding sa gatas sang iya inang.

²⁰ “Karon, ginapadala ko ang anghel sa pagbantay kag sa pagtuytoy sa inyo sa lugar nga ginpreparar ko. ²¹ Pamati kamo sa iya kag tumana ang iya ginasiling. Indi kamo magrebelde sa iya. Kay ang tanan nga iya ginahimo, ginahimo niya sa akon ngalan kag indi niya pag-ibaliwala ang inyo mga sala.^{[b] 22} Kon magpamati lang kamo sing maayo sa iya ginasiling kag himuon ang tanan ko nga ginasiling, kontrahon ko ang inyo mga kaaway. ²³ Pangunahan kamo sang akon anghel kag dal-on niya kamo sa duta sang mga Amornon, Hithanon, Periznon, Canaanhon, Hivhanon, kag Jebusnon, kag pagalaglagon ko sila. ²⁴ Indi kamo magsimba ukon mag-alagad sa ila mga dios-dios, ukon magsunod sa ila mga ginahimo. Laglaga ninyo sing bug-os ang ila mga dios-dios, kag rumpaga ang ila handumanan nga mga bato. ²⁵ Simbaha ninyo ako, ang Ginoo nga inyo Dios, kag hatagan ko kamo sang bugana nga pagkaon kag tubig. Ayuhon ko ang inyo mga balatian, ²⁶ kag wala sing babayi nga mahulugan ukon mabaw-as sa inyo duta, kag hatagan ko kamo sang malawig nga kabuhi.

²⁷ “Pahadlukon ko kag pasalasalahon ang inyo mga kaaway nga inyo maatubang kag magapalalagyo sila. ²⁸ Magapadala ako sang mga alingayo nga magauna sa inyo, kag tabugon nila ang mga Hivhanon, Canaanhon, kag mga Hithanon. ²⁹ Pero indi ko sila pagtabugon sa sulod lang sang isa ka tuig agod indi mangin mamingaw ang amo nga duta kag agod indi magdamo ang talunon nga mga sapat didto. ³⁰ Tabugon ko sila sing amat-amat hasta nga magdamo kamo kag sarang na makapanag-iya sang duta.

³¹ “Siguraduhon ko nga ang dulunan sang inyo mga duta maghalin sa Mapula nga Dagat hasta sa Dagat sang Mediteraneo,^[c] kag halin sa desierto sa bagatnan hasta sa Suba sang Eufrates. Itugyan ko sa inyo ang mga pumuluyo sang amo nga duta, kag tabugon ninyo sila. ³² Indi kamo maghimo sang kasugtanan sa ila ukon sa ila mga dios-dios. ³³ Indi ninyo sila pagtuguti nga mag-estar sa inyo duta kay basi sila pa ang magtulod sa inyo sa pagpakasala sa akon. Kon magsimba kamo sa ila mga dios-dios, sigurado nga mangin siod ini sa inyo.”

Ginbaton sang mga Israelinhon ang Kasugtanan sang Dios

24 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Saka diri sa akon, kag upda si Aaron, Nadab, Abihu, kag ang 70 ka manugdumala sang Israel. Magsimba sila diri sa akon sa malayo-layo lang. ² Ikaw lang Moises ang makapalapit sa akon, ang iban indi makapalapit. Kag ang mga tawo indi gid dapat magsaka diri upod sa imo.”

³ Sang ginsugiran ni Moises ang mga tawo sang tanan nga gintudlo kag ginsugo sang Ginoo, nagsabat sila sing dungan, “Tumanon namon ang tanan nga ginsiling sang Ginoo.” ⁴ Dayon ginsulat ni Moises ang tanan nga ginsiling sang Ginoo.

Aga pa sang madason nga adlaw, nagbangon si Moises kag nagpatindog sang halaran sa tiilan dampi sang bukid kag nagbutang siya sang dose ka handumanan nga bato nga nagarepresentar sang dose ka tribo sang Israel. ⁵ Dayon nagsugo siya sang bataon nga mga lalaki nga maghalad sa Ginoo sang mga halad nga ginasunog kag maghalad man sang mga turo nga baka bilang halad nga para sa maayo nga relasyon. ⁶ Ginkuha ni Moises ang katunga sang dugo kag ginbutang ini sa mga yahong, kag ang katunga ginwisik niya sa halaran. ⁷ Dayon ginkuha niya ang Libro sang Kasugtanan kag ginbasa ini sa mga tawo. Kag nagsabat ang mga tawo, “Tumanon namon ang tanan nga ginsiling sang Ginoo. Sundon namon siya.”

⁸ Dayon ginkuha ni Moises ang dugo sa mga yahong kag ginwisik ini sa mga tawo kag nagsiling, “Amo ini ang dugo nga nagapalig-on sa kasugtanan nga ginhimo sang Ginoo sa inyo sang paghatag niya sining tanan nga sugo.”

⁹ Nagsaka sa bukid si Moises, Aaron, Nadab, Abihu, kag ang 70 ka manugdumala sang Israel, ¹⁰ kag nakita nila ang Dios sang Israel. Sa iya tiilan daw may dalan nga hinimo halin sa bato nga sapiro nga pareho katin-aw sang langit. ¹¹ Bisan nakita sining mga pangulo ang Dios, wala sila pagpatya sang Dios. Nagkaon pa gani sila kag nag-inom didto sa presensya sang Dios.

¹² Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Saka pa gid diri sa akon sa ibabaw sang bukid kag maghulat ka, kay ihatag ko sa imo ang malapad nga mga bato nga akon ginsulatan sang akon mga sugo kag mga pagpanudlo para sa mga tawo.” ¹³ Gani nagsaka pa gid si Moises sa bukid sang Dios kaupod si Josue nga iya kabulig. ¹⁴ Antes sila magsaka, nagsiling si Moises sa mga manugdumala sang Israel, “Hulata ninyo kami diri hasta makabalik kami. Mabilin diri sa inyo si Aaron kag si Hur, kag kon may problema kamo, kadto lang kamo sa ila.”

¹⁵ Pag-abot ni Moises sa ibabaw pa gid sang bukid, gintabunan sang panganod ang bukid. ¹⁶ Dayon ang gamhanan nga presensya sang Ginoo nagkunsad sa Bukid sang Sinai, kag sa sulod sang anom ka adlaw natabunan sang panganod ang bukid. Sang ikapito nga adlaw, gintawag sang Ginoo si Moises halin sa panganod. ^17-18 Gani nagsulod si Moises sa panganod samtang nagapasaka pa gid siya sa bukid. Nagpabilin siya didto sa sulod sang 40 ka adlaw kag 40 ka gab-i. Para sa mga Israelinhon didto sa idalom, ang gamhanan nga presensya sang Ginoo sa ibabaw sang bukid pareho sa nagadabadaba nga kalayo.

Ang mga Nagaobra sa Talamnan sang Ubas

20 Nagsiling si Jesus sa ila, “Ang paghari sang Dios mapaanggid sa sini nga estorya: May isa ka tawo nga may talamnan sang ubas. Naglakat siya aga pa gid sa pagpangita sang mga tawo nga maobra sa iya talamnan. ² Sang makakita siya sang mga trabahador, nagkasugot sila nga ang ibayad sa ila suno man sa inadlaw nga suhol. Dayon ginpakadto niya sila sa iya talamnan. ³ Sang mga alas nuwebe na sang aga, naglakat naman ang tag-iya kag may nakita siya nga mga tawo nga nagaistambay lang sa merkado tungod nga wala sila sing obra. ⁴ Nagsiling siya sa ila, ‘Mag-obra kamo didto sa akon talamnan, kay suhulan ko kamo sing husto.’ ⁵ Gani nagkadto sila didto kag nag-obra. Sang udto na, naglakat naman ang tag-iya, kag nakakita naman siya sang mga trabahador. Amo man ang iya ginhimo pag-abot sang mga alas tres sang hapon. ⁶ Pag-abot sang alas singko, naglakat naman siya, kag may nakita naman siya nga mga nagaistambay. Nagsiling siya sa ila, ‘Ngaa bala nagaistambay lang kamo diri sa bilog nga adlaw?’ ⁷ Nagsabat sila, ‘Ti ano man ang amon himuon, kay wala sing may nagapaobra sa amon.’ Gani ginsilingan niya sila nga magkadto sa iya talamnan kag mag-obra.

⁸ “Sang sirom na, nagsiling ang tag-iya sa iya engkargado, ‘Tawga ang mga nagaulobra kag suwelduhan. Unahon mo bayad ang naulihi gid nga nag-obra kag pasunod hasta sa mga nahauna nga nag-obra.’ ⁹ Ang mga nag-obra sugod sang mga alas singko ginhatagan sang suweldo para sa isa ka adlaw nga obra. ¹⁰ Sang suhulan na ang mga aga pa gid nag-umpisa obra, naghunahuna sila nga dako ang ila mabaton sang sa mga tawo nga naulihi nga nag-obra. Pero ang kada isa sa ila ginsuhulan man sang para sa isa ka adlaw nga obra. ¹¹ Pagkabaton nila sadto, nagreklamo sila sa tag-iya. ¹² Siling nila, ‘Ang mga naulihi isa ka oras lang ang ila obra, pero kami iya isa ka adlaw gid ang amon pagpabalhas kag pagpainit, pero palareho lang ang imo suhol sa amon!’ ¹³ Nagsiling siya sa isa sa ila, ‘Amigo, wala ko ikaw pagdayai. Indi bala nagkasugot kita nga bayaran ko ikaw suno sa inadlaw nga suhol? ¹⁴ Batuna ang kantidad nga para sa imo inobrahan kag magpauli. Kay akon ini gusto nga hatagan ang naulihi nga nag-obra pareho sa akon ginhatag sa imo. ¹⁵ Indi bala makapagusto ako sang akon himuon sa akon kuwarta kay akon ini? Ayhan nahisa ka lang tungod kay maayo ako sa ila.’ ” ¹⁶ Dayon nagsiling si Jesus, “Amo man ina ang matabo sa katapusan nga mga inadlaw. Ang mga kubos subong amo ang mangin dungganon sa ulihi, kag ang mga dungganon subong amo ang mangin kubos sa ulihi.”