Old/New Testament

6 Fy mab, os mechnïaist dros dy gymydog, ac os trewaist dy law yn llaw y dieithr, ² Ti a faglwyd â geiriau dy enau, ti a ddaliwyd â geiriau dy enau. ³ Gwna hyn yr awr hon, fy mab, a gwared dy hun, gan i ti syrthio i law dy gymydog; cerdda, ac ymostwng iddo, ac ymbil â’th gymydog. ⁴ Na ddyro gwsg i’th lygaid, na hun i’th amrantau. ⁵ Gwared dy hun fel yr iwrch o law yr heliwr, ac fel aderyn o law yr adarwr.

⁶ Cerdda at y morgrugyn, tydi ddiogyn; edrych ar ei ffyrdd ef, a bydd ddoeth: ⁷ Nid oes ganddo neb i’w arwain, i’w lywodraethu, nac i’w feistroli; ⁸ Ac er hynny y mae efe yn paratoi ei fwyd yr haf, ac yn casglu ei luniaeth y cynhaeaf. ⁹ Pa hyd, ddiogyn, y gorweddi? pa bryd y cyfodi o’th gwsg? ¹⁰ Eto ychydig gysgu, ychydig hepian, ychydig blethu dwylo i gysgu. ¹¹ Felly y daw tlodi arnat fel ymdeithydd, a’th angen fel gŵr arfog.

¹² Dyn i’r fall, a gŵr anwir, a rodia â genau cyndyn. ¹³ Efe a amneidia â’i lygaid, efe a lefara â’i draed, efe a ddysg â’i fysedd. ¹⁴ Y mae pob rhyw gyndynrwydd yn ei galon; y mae yn dychymyg drygioni bob amser, yn peri cynhennau. ¹⁵ Am hynny ei ddinistr a ddaw arno yn ddisymwth: yn ddisymwth y dryllir ef, fel na byddo meddyginiaeth.

¹⁶ Y chwe pheth hyn sydd gas gan yr Arglwydd: ie, saith beth sydd ffiaidd ganddo ef: ¹⁷ Llygaid beilchion, tafod celwyddog, a’r dwylo a dywalltant waed gwirion, ¹⁸ Y galon a ddychmygo feddyliau drwg, traed yn rhedeg yn fuan i ddrygioni, ¹⁹ Tyst celwyddog yn dywedyd celwydd, a’r neb a gyfodo gynnen rhwng brodyr.

²⁰ Fy mab, cadw orchymyn dy dad, ac nac ymado â chyfraith dy fam. ²¹ Rhwym hwynt ar dy galon yn wastadol; clwm hwynt am dy wddf. ²² Pan rodiech, hi a’th gyfarwydda; pan orweddych, hi a’th wylia; pan ddeffroych, hi a gydymddiddan â thi. ²³ Canys cannwyll yw y gorchymyn; a goleuni yw y gyfraith; a ffordd i fywyd yw ceryddon addysg: ²⁴ I’th gadw rhag y fenyw ddrwg, a rhag gweniaith tafod y ddieithr. ²⁵ Na chwennych ei phryd hi yn dy galon; ac na ad iddi dy ddal â’i hamrantau. ²⁶ Oblegid y fenyw buteinig y daw dyn i damaid o fara; a gwraig gŵr arall a hela yr enaid gwerthfawr. ²⁷ A ddichon gŵr ddwyn tân yn ei fynwes, heb losgi ei ddillad? ²⁸ A ddichon gŵr rodio ar hyd marwor, ac heb losgi ei draed? ²⁹ Felly, pwy bynnag a êl at wraig ei gymydog; y neb a gyffyrddo â hi, ni bydd lân. ³⁰ Ni ddirmyga neb leidr a ladratao i ddiwallu ei enaid, pan fyddo arno newyn: ³¹ Ond os delir ef, efe a dâl yn saith ddyblyg; efe a rydd gymaint oll ag a feddo yn ei dŷ. ³² Ond y neb a wnêl odineb â benyw, sydd heb synnwyr; y neb a’i gwnêl, a ddifetha ei enaid ei hun. ³³ Archoll a gwarth a gaiff efe; a’i gywilydd ni ddileir. ³⁴ Canys cynddaredd yw eiddigedd gŵr; am hynny nid erbyd efe yn nydd dial. ³⁵ Ni bydd ganddo bris ar ddim iawn; ac ni fodlonir ef, er rhoi rhoddion lawer.

7 Fy mab, cadw fy ngeiriau, a chuddia fy ngorchmynion gyda thi. ² Cadw fy ngorchmynion, a bydd fyw; a’m cyfraith fel cannwyll dy lygad. ³ Rhwym hwynt am dy fysedd, ysgrifenna hwynt ar lech dy galon. ⁴ Dywed wrth ddoethineb, Fy chwaer wyt ti; galw ddeall yn gares: ⁵ Fel y’th gadwont oddi wrth y wraig ddieithr, a rhag y fenyw â’r ymadrodd gwenieithus.

⁶ Canys a mi yn ffenestr fy nhŷ mi a edrychais trwy fy nellt, ⁷ A mi a welais ymysg y ffyliaid, ie, mi a ganfûm ymhlith yr ieuenctid, ddyn ieuanc heb ddeall ganddo, ⁸ Yn myned ar hyd yr heol gerllaw ei chongl hi; ac efe a âi ar hyd y ffordd i’w thŷ hi, ⁹ Yn y cyfnos gyda’r hwyr, pan oedd hi yn nos ddu ac yn dywyll: ¹⁰ Ac wele fenyw yn cyfarfod ag ef, a chanddi ymddygiad putain, ac â chalon ddichellgar. ¹¹ (Siaradus ac anufudd yw hi; ei thraed nid arhoant yn ei thŷ: ¹² Weithiau yn y drws, weithiau yn yr heolydd, ac yn cynllwyn ym mhob congl.) ¹³ Hi a ymafaelodd ynddo, ac a’i cusanodd, ac ag wyneb digywilydd hi a ddywedodd wrtho, ¹⁴ Yr oedd arnaf fi aberthau hedd; heddiw y cywirais fy adduned: ¹⁵ Ac am hynny y deuthum allan i gyfarfod â thi, i chwilio am dy wyneb; a chefais afael arnat. ¹⁶ Mi a drwsiais fy ngwely â llenni, ac â cherfiadau a llieiniau yr Aifft. ¹⁷ Mi a fwgderthais fy ngwely â myrr, aloes, a sinamon. ¹⁸ Tyred, moes i ni ymlenwi o garu hyd y bore; ymhyfrydwn â chariad. ¹⁹ Canys nid yw y gŵr gartref; efe a aeth i ffordd bell: ²⁰ Efe a gymerth godaid o arian yn ei law; efe a ddaw adref ar y dydd amodol. ²¹ Hi a’i troes ef â’i haml eiriau teg, ac â gweniaith ei gwefusau hi a’i cymhellodd ef. ²² Efe a’i canlynodd hi ar frys, fel yr ych yn myned i’r lladdfa, neu fel ynfyd yn myned i’r cyffion i’w gosbi: ²³ Hyd oni ddryllio y saeth ei afu ef; fel yr aderyn yn prysuro i’r fagl, heb wybod ei bod yn erbyn ei einioes ef.

²⁴ Yn awr gan hynny, fy meibion, gwrandewch arnaf fi, ac ystyriwch eiriau fy ngenau. ²⁵ Na thuedded dy galon at ei ffyrdd hi, na chyfeiliorna ar hyd ei llwybrau hi. ²⁶ Canys llawer a gwympodd hi yn archolledig; ie, gwŷr grymus lawer a laddodd hi. ²⁷ Ffordd i uffern yw ei thŷ hi, yn disgyn i ystafelloedd angau.

2 Eithr mi a fernais hyn ynof fy hunan, na ddelwn drachefn mewn tristwch atoch. ² Oblegid os myfi a’ch tristâf chwi, pwy yw’r hwn a’m llawenha i, ond yr hwn a dristawyd gennyf fi? ³ Ac mi a ysgrifennais hyn yma atoch, fel, pan ddelwn, na chawn dristwch oddi wrth y rhai y dylwn lawenhau; gan hyderu amdanoch oll, fod fy llawenydd i yn llawenydd i chwi oll. ⁴ Canys o orthrymder mawr, a chyfyngder calon, yr ysgrifennais atoch â dagrau lawer; nid fel y’ch tristeid chwi, eithr fel y gwybyddech y cariad sydd gennyf yn helaethach tuag atoch chwi. ⁵ Ac os gwnaeth neb dristáu, ni wnaeth efe i mi dristáu, ond o ran; rhag i mi bwyso arnoch chwi oll. ⁶ Digon i’r cyfryw ddyn y cerydd yma, a ddaeth oddi wrth laweroedd. ⁷ Yn gymaint ag y dylech, yn y gwrthwyneb, yn hytrach faddau iddo, a’i ddiddanu; rhag llyncu’r cyfryw gan ormod tristwch. ⁸ Am hynny yr ydwyf yn atolwg i chwi gadarnhau eich cariad tuag ato ef. ⁹ Canys er mwyn hyn hefyd yr ysgrifennais, fel y gwybyddwn brawf ohonoch, a ydych ufudd ym mhob peth. ¹⁰ I’r hwn yr ydych yn maddau dim iddo, yr wyf finnau: canys os maddeuais ddim, i’r hwn y maddeuais, er eich mwyn chwi y maddeuais, yng ngolwg Crist; ¹¹ Fel na’n siomer gan Satan: canys nid ydym heb wybod ei ddichellion ef. ¹² Eithr gwedi i mi ddyfod i Droas i bregethu efengyl Crist, ac wedi agoryd i mi ddrws gan yr Arglwydd, ¹³ Ni chefais lonydd yn fy ysbryd, am na chefais Titus fy mrawd: eithr gan ganu’n iach iddynt, mi a euthum ymaith i Facedonia. ¹⁴ Ond i Dduw y byddo’r diolch, yr hwn yn wastad sydd yn peri i ni oruchafiaeth yng Nghrist, ac sydd yn eglurhau arogledd ei wybodaeth trwom ni ym mhob lle. ¹⁵ Canys perarogl Crist ydym ni i Dduw, yn y rhai cadwedig, ac yn y rhai colledig: ¹⁶ I’r naill yr ydym yn arogl marwolaeth i farwolaeth; ac i’r lleill, yn arogl bywyd i fywyd: a phwy sydd ddigonol i’r pethau hyn? ¹⁷ Canys nid ydym ni, megis llawer, yn gwneuthur masnach o air Duw: eithr megis o burdeb, eithr megis o Dduw, yng ngŵydd Duw yr ydym yn llefaru yng Nghrist.