Old/New Testament

137 Wrth afonydd Babilon, yno yr eisteddasom, ac wylasom, pan feddyliasom am Seion. ² Ar yr helyg o’u mewn y crogasom ein telynau. ³ Canys yno y gofynnodd y rhai a’n caethiwasent i ni gân; a’r rhai a’n hanrheithiasai, lawenydd, gan ddywedyd; Cenwch i ni rai o ganiadau Seion. ⁴ Pa fodd y canwn gerdd yr Arglwydd mewn gwlad ddieithr? ⁵ Os anghofiaf di, Jerwsalem, anghofied fy neheulaw ganu. ⁶ Glyned fy nhafod wrth daflod fy ngenau, oni chofiaf di; oni chodaf Jerwsalem goruwch fy llawenydd pennaf. ⁷ Cofia, Arglwydd, blant Edom yn nydd Jerwsalem; y rhai a ddywedent. Dinoethwch, dinoethwch hi, hyd ei sylfaen. ⁸ O ferch Babilon, a anrheithir: gwyn ei fyd a dalo i ti fel y gwnaethost i ninnau. ⁹ Gwyn ei fyd a gymero ac a drawo dy rai bach wrth y meini.

Salm Dafydd.

138 Clodforaf di â’m holl galon: yng ngŵydd y duwiau y canaf i ti. ² Ymgrymaf tua’th deml sanctaidd, a chlodforaf dy enw, am dy drugaredd a’th wirionedd: oblegid ti a fawrheaist dy air uwchlaw dy enw oll. ³ Y dydd y llefais, y’m gwrandewaist; ac a’m cadarnheaist â nerth yn fy enaid. ⁴ Holl frenhinoedd y ddaear a’th glodforant, O Arglwydd, pan glywant eiriau dy enau. ⁵ Canant hefyd am ffyrdd yr Arglwydd: canys mawr yw gogoniant yr Arglwydd. ⁶ Er bod yr Arglwydd yn uchel, eto efe a edrych ar yr isel: ond y balch a edwyn efe o hirbell. ⁷ Pe rhodiwn yng nghanol cyfyngder, ti a’m bywheit: estynnit dy law yn erbyn digofaint fy ngelynion, a’th ddeheulaw a’m hachubai. ⁸ Yr Arglwydd a gyflawna â mi: dy drugaredd, Arglwydd, sydd yn dragywydd: nac esgeulusa waith dy ddwylo.

I’r Pencerdd, Salm Dafydd.

139 Arglwydd, chwiliaist, ac adnabuost fi. ² Ti a adwaenost fy eisteddiad a’m cyfodiad: deelli fy meddwl o bell. ³ Amgylchyni fy llwybr a’m gorweddfa; a hysbys wyt yn fy holl ffyrdd. ⁴ Canys nid oes air ar fy nhafod, ond wele, Arglwydd, ti a’i gwyddost oll. ⁵ Amgylchynaist fi yn ôl ac ymlaen, a gosodaist dy law arnaf. ⁶ Dyma wybodaeth ry ryfedd i mi: uchel yw, ni fedraf oddi wrthi. ⁷ I ba le yr af oddi wrth dy ysbryd? ac i ba le y ffoaf o’th ŵydd? ⁸ Os dringaf i’r nefoedd, yno yr wyt ti: os cyweiriaf fy ngwely yn uffern, wele di yno. ⁹ Pe cymerwn adenydd y wawr, a phe trigwn yn eithafoedd y môr: ¹⁰ Yno hefyd y’m tywysai dy law, ac y’m daliai dy ddeheulaw. ¹¹ Pe dywedwn, Diau y tywyllwch a’m cuddiai; yna y byddai y nos yn oleuni o’m hamgylch. ¹² Ni thywylla y tywyllwch rhagot ti; ond y nos a oleua fel dydd: un ffunud yw tywyllwch a goleuni i ti. ¹³ Canys ti a feddiennaist fy arennau: toaist fi yng nghroth fy mam. ¹⁴ Clodforaf di; canys ofnadwy a rhyfedd y’m gwnaed: rhyfedd yw dy weithredoedd; a’m henaid a ŵyr hynny yn dda. ¹⁵ Ni chuddiwyd fy sylwedd oddi wrthyt, pan y’m gwnaethpwyd yn ddirgel, ac y’m cywreiniwyd yn iselder y ddaear. ¹⁶ Dy lygaid a welsant fy annelwig ddefnydd; ac yn dy lyfr di yr ysgrifennwyd hwynt oll, y dydd y lluniwyd hwynt, pan nad oedd yr un ohonynt. ¹⁷ Am hynny mor werthfawr yw dy feddyliau gennyf, O Dduw! mor fawr yw eu swm hwynt! ¹⁸ Pe cyfrifwn hwynt, amlach ydynt na’r tywod: pan ddeffrowyf, gyda thi yr ydwyf yn wastad. ¹⁹ Yn ddiau, O Dduw, ti a leddi yr annuwiol: am hynny y gwŷr gwaedlyd, ciliwch oddi wrthyf: ²⁰ Y rhai a ddywedant ysgelerder yn dy erbyn; dy elynion a gymerant dy enw yn ofer. ²¹ Onid cas gennyf, O Arglwydd, dy gaseion di? onid ffiaidd gennyf y rhai a gyfodant i’th erbyn? ²² A chas cyflawn y caseais hwynt: cyfrifais hwynt i mi yn elynion. ²³ Chwilia fi, O Dduw, a gwybydd fy nghalon: prawf fi, a gwybydd fy meddyliau; ²⁴ A gwêl a oes ffordd annuwiol gennyf, a thywys fi yn y ffordd dragwyddol.

13 Pe llefarwn â thafodau dynion ac angylion, ac heb fod gennyf gariad, yr wyf fel efydd yn seinio, neu symbal yn tincian. ² A phe byddai gennyf broffwydoliaeth, a gwybod ohonof y dirgelion oll, a phob gwybodaeth; a phe bai gennyf yr holl ffydd, fel y gallwn symudo mynyddoedd, ac heb gennyf gariad, nid wyf fi ddim. ³ A phe porthwn y tlodion â’m holl dda, a phe rhoddwn fy nghorff i’m llosgi, ac heb gariad gennyf, nid yw ddim llesâd i mi. ⁴ Y mae cariad yn hirymaros, yn gymwynasgar; cariad nid yw yn cenfigennu; nid yw cariad yn ymffrostio, nid yw yn ymchwyddo, ⁵ Nid yw yn gwneuthur yn anweddaidd, nid yw yn ceisio yr eiddo ei hun, ni chythruddir, ni feddwl ddrwg; ⁶ Nid yw lawen am anghyfiawnder, ond cydlawenhau y mae â’r gwirionedd; ⁷ Y mae yn dioddef pob dim, yn credu pob dim, yn gobeithio pob dim, yn ymaros â phob dim. ⁸ Cariad byth ni chwymp ymaith: eithr pa un bynnag ai proffwydoliaethau, hwy a ballant; ai tafodau, hwy a beidiant; ai gwybodaeth, hi a ddiflanna. ⁹ Canys o ran y gwyddom, ac o ran yr ydym yn proffwydo. ¹⁰ Eithr pan ddelo’r hyn sydd berffaith, yna yr hyn sydd o ran a ddileir. ¹¹ Pan oeddwn fachgen, fel bachgen y llefarwn, fel bachgen y deallwn, fel bachgen y meddyliwn: ond pan euthum yn ŵr, mi a rois heibio bethau bachgennaidd. ¹² Canys gweled yr ydym yr awr hon trwy ddrych, mewn dameg; ond yna, wyneb yn wyneb: yn awr yr adwaen o ran; ond yna yr adnabyddaf megis y’m hadwaenir. ¹³ Yr awr hon y mae yn aros ffydd, gobaith, cariad, y tri hyn; a’r mwyaf o’r rhai hyn yw cariad.