Old/New Testament

Salm Dafydd.

103 Fy enaid, bendithia yr Arglwydd; a chwbl sydd ynof, ei enw sanctaidd ef. ² Fy enaid, bendithia yr Arglwydd; ac nac anghofia ei holl ddoniau ef: ³ Yr hwn sydd yn maddau dy holl anwireddau; yr hwn sydd yn iacháu dy holl lesgedd: ⁴ Yr hwn sydd yn gwaredu dy fywyd o ddistryw: yr hwn sydd yn dy goroni â thrugaredd ac â thosturi: ⁵ Yr hwn sydd yn diwallu dy enau â daioni; fel yr adnewyddir dy ieuenctid fel yr eryr. ⁶ Yr Arglwydd sydd yn gwneuthur cyfiawnder a barn i’r rhai gorthrymedig oll. ⁷ Hysbysodd ei ffyrdd i Moses; ei weithredoedd i feibion Israel. ⁸ Trugarog a graslon yw yr Arglwydd; hwyrfrydig i lid, a mawr o drugarowgrwydd. ⁹ Nid byth yr ymryson efe: ac nid byth y ceidw efe ei ddigofaint. ¹⁰ Nid yn ôl ein pechodau y gwnaeth efe â ni; ac nid yn ôl ein hanwireddau y talodd efe i ni. ¹¹ Canys cyfuwch ag yw y nefoedd uwchlaw y ddaear, y rhagorodd ei drugaredd ef ar y rhai a’i hofnant ef. ¹² Cyn belled ag yw y dwyrain oddi wrth y gorllewin, y pellhaodd efe ein camweddau oddi wrthym. ¹³ Fel y tosturia tad wrth ei blant, felly y tosturia yr Arglwydd wrth y rhai a’i hofnant ef. ¹⁴ Canys efe a edwyn ein defnydd ni: cofia mai llwch ydym. ¹⁵ Dyddiau dyn sydd fel glaswelltyn: megis blodeuyn y maes, felly y blodeua efe. ¹⁶ Canys y gwynt a â drosto, ac ni bydd mwy ohono; a’i le nid edwyn ddim ohono ef mwy. ¹⁷ Ond trugaredd yr Arglwydd sydd o dragwyddoldeb hyd dragwyddoldeb, ar y rhai a’i hofnant ef; a’i gyfiawnder i blant eu plant; ¹⁸ I’r sawl a gadwant ei gyfamod ef, ac a gofiant ei orchmynion i’w gwneuthur. ¹⁹ Yr Arglwydd a baratôdd ei orseddfa yn y nefoedd: a’i frenhiniaeth ef sydd yn llywodraethu ar bob peth. ²⁰ Bendithiwch yr Arglwydd, ei angylion ef, cedyrn o nerth, yn gwneuthur ei air ef, gan wrando ar leferydd ei air ef. ²¹ Bendithiwch yr Arglwydd, ei holl luoedd ef; ei holl weision yn gwneuthur ei ewyllys ef. ²² Bendithiwch yr Arglwydd, ei holl weithredoedd ef, ym mhob man o’i lywodraeth: fy enaid, bendithia yr Arglwydd.

104 Fy enaid, bendithia yr Arglwydd. O Arglwydd fy Nuw, tra mawr ydwyt; gwisgaist ogoniant a harddwch. ² Yr hwn wyt yn gwisgo goleuni fel dilledyn: ac yn taenu y nefoedd fel llen. ³ Yr hwn sydd yn gosod tulathau ei ystafelloedd yn y dyfroedd; yn gwneuthur y cymylau yn gerbyd iddo; ac yn rhodio ar adenydd y gwynt. ⁴ Yr hwn sydd yn gwneuthur ei genhadon yn ysbrydion; a’i weinidogion yn dân fflamllyd. ⁵ Yr hwn a seiliodd y ddaear ar ei sylfeini, fel na symudo byth yn dragywydd. ⁶ Toaist hi â’r gorddyfnder, megis â gwisg: y dyfroedd a safent goruwch y mynyddoedd. ⁷ Gan dy gerydd di y ffoesant: rhag sŵn dy daran y prysurasant ymaith. ⁸ Gan y mynyddoedd yr ymgodant: ar hyd y dyffrynnoedd y disgynnant, i’r lle a seiliaist iddynt. ⁹ Gosodaist derfyn, fel nad elont drosodd; fel na ddychwelont i orchuddio y ddaear. ¹⁰ Yr hwn a yrr y ffynhonnau i’r dyffrynnoedd, y rhai a gerddant rhwng y bryniau. ¹¹ Diodant holl fwystfilod y maes: yr asynnod gwylltion a dorrant eu syched. ¹² Adar y nefoedd a drigant gerllaw iddynt, y rhai a leisiant oddi rhwng y cangau. ¹³ Y mae efe yn dyfrhau y bryniau o’i ystafelloedd: y ddaear a ddigonir o ffrwyth dy weithredoedd. ¹⁴ Y mae yn peri i’r gwellt dyfu i’r anifeiliaid, a llysiau i wasanaeth dyn: fel y dyco fara allan o’r ddaear; ¹⁵ A gwin, yr hwn a lawenycha galon dyn; ac olew, i beri i’w wyneb ddisgleirio: a bara, yr hwn a gynnal galon dyn. ¹⁶ Prennau yr Arglwydd sydd lawn sugn: cedrwydd Libanus, y rhai a blannodd efe; ¹⁷ Lle y nytha yr adar: y ffynidwydd yw tŷ y ciconia. ¹⁸ Y mynyddoedd uchel sydd noddfa i’r geifr; a’r creigiau i’r cwningod. ¹⁹ Efe a wnaeth y lleuad i amserau nodedig: yr haul a edwyn ei fachludiad. ²⁰ Gwnei dywyllwch, a nos fydd: ynddi yr ymlusga pob bwystfil coed. ²¹ Y cenawon llewod a ruant am ysglyfaeth, ac a geisiant eu bwyd gan Dduw. ²² Pan godo haul, ymgasglant, a gorweddant yn eu llochesau. ²³ Dyn a â allan i’w waith, ac i’w orchwyl hyd yr hwyr. ²⁴ Mor lluosog yw dy weithredoedd, O Arglwydd! gwnaethost hwynt oll mewn doethineb: llawn yw y ddaear o’th gyfoeth. ²⁵ Felly y mae y môr mawr, llydan: yno y mae ymlusgiaid heb rifedi, bwystfilod bychain a mawrion. ²⁶ Yno yr â y llongau: yno y mae y lefiathan, yr hwn a luniaist i chwarae ynddo. ²⁷ Y rhai hyn oll a ddisgwyliant wrthyt; am roddi iddynt eu bwyd yn ei bryd. ²⁸ A roddech iddynt, a gasglant: agori dy law, a diwellir hwynt â daioni. ²⁹ Ti a guddi dy wyneb, hwythau a drallodir: dygi ymaith eu hanadl, a threngant, a dychwelant i’w llwch. ³⁰ Pan ollyngych dy ysbryd, y crëir hwynt; ac yr adnewyddi wyneb y ddaear. ³¹ Gogoniant yr Arglwydd fydd yn dragywydd: yr Arglwydd a lawenycha yn ei weithredoedd. ³² Efe a edrych ar y ddaear, a hi a gryna: efe a gyffwrdd â’r mynyddoedd, a hwy a fygant. ³³ Canaf i’r Arglwydd tra fyddwyf fyw: canaf i’m Duw tra fyddwyf. ³⁴ Bydd melys fy myfyrdod amdano: mi a lawenychaf yn yr Arglwydd. ³⁵ Darfydded y pechaduriaid o’r tir, na fydded yr annuwiolion mwy. Fy enaid, bendithia di yr Arglwydd. Molwch yr Arglwydd.

2 A myfi, pan ddeuthum atoch, frodyr, a ddeuthum nid yn ôl godidowgrwydd ymadrodd neu ddoethineb, gan fynegi i chwi dystiolaeth Duw. ² Canys ni fernais i mi wybod dim yn eich plith, ond Iesu Grist, a hwnnw wedi ei groeshoelio. ³ A mi a fûm yn eich mysg mewn gwendid, ac ofn, a dychryn mawr. ⁴ A’m hymadrodd a’m pregeth i, ni bu mewn geiriau denu o ddoethineb ddynol, ond yn eglurhad yr Ysbryd a nerth: ⁵ Fel na byddai eich ffydd mewn doethineb dynion, ond mewn nerth Duw. ⁶ A doethineb yr ydym ni yn ei llefaru ymysg rhai perffaith: eithr nid doethineb y byd hwn, na thywysogion y byd hwn, y rhai sydd yn diflannu. ⁷ Eithr yr ydym ni yn llefaru doethineb Duw mewn dirgelwch, sef y ddoethineb guddiedig, yr hon a ragordeiniodd Duw cyn yr oesoedd i’n gogoniant ni: ⁸ Yr hon nid adnabu neb o dywysogion y byd hwn: oherwydd pes adwaenasent, ni chroeshoeliasent Arglwydd y gogoniant. ⁹ Eithr fel y mae yn ysgrifenedig, Ni welodd llygad, ac ni chlywodd clust, ac ni ddaeth i galon dyn, y pethau a ddarparodd Duw i’r rhai a’i carant ef. ¹⁰ Eithr Duw a’u heglurodd i ni trwy ei Ysbryd: canys yr Ysbryd sydd yn chwilio pob peth; ie, dyfnion bethau Duw hefyd. ¹¹ Canys pa ddyn a edwyn bethau dyn, ond ysbryd dyn yr hwn sydd ynddo ef? felly hefyd, pethau Duw nid edwyn neb, ond Ysbryd Duw. ¹² A nyni a dderbyniasom, nid ysbryd y byd, ond yr Ysbryd sydd o Dduw; fel y gwypom y pethau a rad roddwyd i ni gan Dduw. ¹³ Y rhai yr ydym yn eu llefaru hefyd, nid â’r geiriau a ddysgir gan ddoethineb ddynol, ond a ddysgir gan yr Ysbryd Glân; gan gydfarnu pethau ysbrydol â phethau ysbrydol. ¹⁴ Eithr dyn anianol nid yw yn derbyn y pethau sydd o Ysbryd Duw: canys ffolineb ydynt ganddo ef; ac nis gall eu gwybod, oblegid yn ysbrydol y bernir hwynt. ¹⁵ Ond yr hwn sydd ysbrydol, sydd yn barnu pob peth; eithr efe nis bernir gan neb. ¹⁶ Canys pwy a wybu feddwl yr Arglwydd, yr hwn a’i cyfarwydda ef? Ond y mae gennym ni feddwl Crist.