Old/New Testament

32 Felly y tri gŵr yma a beidiasant ag ateb i Job, am ei fod ef yn gyfiawn yn ei olwg ei hun. ² Yna digofaint Elihu, mab Barachel y Busiad, o genedl Ram, a gyneuodd: ei ddigofaint ef a enynnodd yn erbyn Job, am farnu ohono ei enaid yn gyfiawn o flaen Duw. ³ A’i ddigofaint ef a gyneuodd yn erbyn ei dri chyfaill, am na chawsent hwy ateb, ac er hynny, farnu ohonynt Job yn euog. ⁴ Elihu hefyd a arosasai ar Job nes darfod iddo lefaru: canys yr oeddynt hwy yn hŷn nag ef o oedran. ⁵ Pan welodd Elihu nad oedd ateb gan y triwyr hyn, yna y cyneuodd ei ddigofaint ef. ⁶ Ac Elihu, mab Barachel y Busiad, a atebodd ac a ddywedodd, Ieuanc ydwyf o oedran, chwithau ydych hen iawn: am hynny yr arswydais, ac yr ofnais ddangos fy meddwl i chwi. ⁷ Dywedais, Dyddiau a draethant, a lliaws o flynyddoedd a ddysgant ddoethineb. ⁸ Ond y mae ysbryd mewn dyn; ac ysbrydoliaeth yr Hollalluog sydd yn gwneuthur iddynt hwy ddeall. ⁹ Nid yw gwŷr mawrion ddoeth bob amser: ac nid yw hynafgwyr yn deall barn. ¹⁰ Am hynny y dywedais, Gwrando fi; minnau a ddangosaf fy meddwl. ¹¹ Wele, disgwyliais wrth eich geiriau; clustymwrandewais â’ch rhesymau, tra y chwiliasoch chwi am eiriau. ¹² Ie, mi a ddeliais arnoch: ac wele, nid oedd un ohonoch yn argyhoeddi Job, gan ateb ei eiriau ef: ¹³ Rhag dywedyd ohonoch, Ni a gawsom ddoethineb: Duw sydd yn ei wthio ef i lawr, ac nid dyn. ¹⁴ Er na hwyliodd efe ei ymadroddion yn fy erbyn i: ac nid atebaf finnau iddo â’ch geiriau chwi. ¹⁵ Hwy a synasant, nid atebasant mwy; peidiasant â llefaru. ¹⁶ Wedi disgwyl ohonof, (canys ni lefarant, eithr sefyll heb ateb mwy,) ¹⁷ Dywedais, Minnau a atebaf fy rhan, minnau a ddangosaf fy meddwl. ¹⁸ Canys yr ydwyf yn llawn geiriau: y mae yr ysbryd sydd ynof yn fy nghymell i. ¹⁹ Wele, fy mol sydd fel gwin nid agorid arno: y mae efe yn hollti fel costrelau newyddion. ²⁰ Dywedaf, fel y caffwyf fy anadl: agoraf fy ngwefusau, ac atebaf. ²¹ Ni dderbyniaf yn awr wyneb neb: ni wenieithiaf wrth ddyn. ²² Canys ni fedraf wenieithio; pe gwnelwn, buan y’m cymerai fy Ngwneuthurwr ymaith.

33 Oherwydd paham, Job, clyw, atolwg, fy ymadroddion; a gwrando fy holl eiriau. ² Wele, yr ydwyf yn awr yn agoryd fy ngenau; mae fy nhafod yn dywedyd yn nhaflod fy ngenau. ³ O uniondeb fy nghalon y bydd fy ngeiriau; a’m gwefusau a adroddant wybodaeth bur. ⁴ Ysbryd Duw a’m gwnaeth i; ac anadl yr Hollalluog a’m bywiocaodd i. ⁵ Os gelli, ateb fi: ymbaratoa, a saf o’m blaen i. ⁶ Wele fi, yn ôl dy ddymuniad di, yn lle Duw: allan o’r clai y torrwyd finnau. ⁷ Wele, ni’th ddychryna fy arswyd i, ac ni bydd fy llaw yn drom arnat. ⁸ Dywedaist yn ddiau lle y clywais i, a myfi a glywais lais dy ymadroddion: ⁹ Pur ydwyf fi heb gamwedd: glân ydwyf, ac heb anwiredd ynof. ¹⁰ Wele, efe a gafodd achosion yn fy erbyn: y mae efe yn fy nghyfrif yn elyn iddo. ¹¹ Y mae yn gosod fy nhraed yn y cyffion; y mae yn gwylied fy holl lwybrau. ¹² Wele, yn hyn nid ydwyt gyfiawn. Mi a’th atebaf, mai mwy ydyw Duw na dyn. ¹³ Paham yr ymrysoni yn ei erbyn ef? oherwydd nid ydyw efe yn rhoi cyfrif am ddim o’i weithredoedd. ¹⁴ Canys y mae Duw yn llefaru unwaith, ie, ddwywaith; ond ni ddeall dyn. ¹⁵ Trwy hun, a thrwy weledigaeth nos, pan syrthio trymgwsg ar ddynion, wrth hepian ar wely; ¹⁶ Yna yr egyr efe glustiau dynion, ac y selia efe addysg iddynt: ¹⁷ I dynnu dyn oddi wrth ei waith, ac i guddio balchder oddi wrth ddyn. ¹⁸ Y mae efe yn cadw ei enaid ef rhag y pwll; a’i hoedl ef rhag ei cholli trwy y cleddyf. ¹⁹ Ac efe a geryddir trwy ofid ar ei wely; a lliaws ei esgyrn ef â gofid caled: ²⁰ Fel y ffieiddio ei fywyd ef fara, a’i enaid fwyd blasus. ²¹ Derfydd ei gnawd ef allan o olwg: saif ei esgyrn allan, y rhai ni welid o’r blaen. ²² Nesáu y mae ei enaid i’r bedd, a’i fywyd i’r dinistrwyr. ²³ Os bydd gydag ef gennad o ladmerydd, un o fil, i ddangos i ddyn ei uniondeb: ²⁴ Yna efe a drugarha wrtho, ac a ddywed, Gollwng ef, rhag disgyn ohono i’r clawdd: myfi a gefais iawn. ²⁵ Ireiddiach fydd ei gnawd na bachgen: efe a ddychwel at ddyddiau ei ieuenctid. ²⁶ Efe a weddïa ar Dduw, ac yntau a fydd bodlon iddo; ac efe a edrych yn ei wyneb ef mewn gorfoledd: canys efe a dâl i ddyn ei gyfiawnder. ²⁷ Efe a edrych ar ddynion, ac os dywed neb, Mi a bechais, ac a ŵyrais uniondeb, ac ni lwyddodd i mi; ²⁸ Efe a wared ei enaid ef rhag myned i’r clawdd, a’i fywyd a wêl oleuni. ²⁹ Wele, hyn oll a wna Duw ddwywaith neu dair â dyn, ³⁰ I ddwyn ei enaid ef o’r pwll, i’w oleuo â goleuni y rhai byw. ³¹ Gwrando, Job, clyw fi: taw, a mi a lefaraf. ³² Od oes geiriau gennyt, ateb fi: llefara, canys chwenychwn dy gyfiawnhau di. ³³ Onid e, gwrando arnaf fi: bydd ddistaw, a myfi a ddysgaf i ti ddoethineb.

14 Adigwyddodd yn Iconium iddynt fyned ynghyd i synagog yr Iddewon, a llefaru felly, fel y credodd lliaws mawr o’r Iddewon ac o’r Groegwyr hefyd. ² Ond yr Iddewon anghredadun a gyffroesant feddyliau’r Cenhedloedd, ac a’u gwnaethant yn ddrwg yn erbyn y brodyr. ³ Am hynny hwy a arosasant yno amser mawr, gan fod yn hy yn yr Arglwydd, yr hwn oedd yn dwyn tystiolaeth i air ei ras, ac yn cenhadu gwneuthur arwyddion a rhyfeddodau trwy eu dwylo hwynt. ⁴ Eithr lliaws y ddinas a rannwyd: a rhai oedd gyda’r Iddewon, a rhai gyda’r apostolion. ⁵ A phan wnaethpwyd rhuthr gan y Cenhedloedd a’r Iddewon, ynghyd â’u llywodraethwyr, i’w hamherchi hwy, ac i’w llabyddio, ⁶ Hwythau a ddeallasant hyn, ac a ffoesant i Lystra a Derbe, dinasoedd o Lycaonia, ac i’r wlad oddi amgylch: ⁷ Ac yno y buant yn efengylu.

⁸ Ac yr oedd gŵr yn eistedd yn Lystra yn ddiffrwyth ei draed, yr hwn oedd gloff o groth ei fam, ac ni rodiasai erioed. ⁹ Hwn a glybu Paul yn llefaru, yr hwn wrth edrych yn graff arno, a gweled fod ganddo ffydd i gael iechyd, ¹⁰ A ddywedodd â llef uchel, Saf ar dy draed yn union. Ac efe a neidiodd i fyny, ac a rodiodd. ¹¹ A phan welodd y bobloedd y peth a wnaethai Paul, hwy a godasant eu llef, gan ddywedyd yn iaith Lycaonia, Y duwiau yn rhith dynion a ddisgynasant atom. ¹² A hwy a alwasant Barnabas yn Jwpiter; a Phaul yn Mercurius, oblegid efe oedd yr ymadroddwr pennaf. ¹³ Yna offeiriad Jwpiter, yr hwn oedd o flaen eu dinas, a ddug deirw a garlantau i’r pyrth, ac a fynasai gyda’r bobl aberthu. ¹⁴ A’r apostolion Barnabas a Phaul, pan glywsant hynny, a rwygasant eu dillad, ac a neidiasant ymhlith y bobl, gan lefain, ¹⁵ A dywedyd, Ha wŷr, paham y gwnewch chwi’r pethau hyn? dynion hefyd ydym ninnau, yn gorfod goddef fel chwithau, ac yn pregethu i chwi ar i chwi droi oddi wrth y pethau gweigion yma at Dduw byw, yr hwn a wnaeth nef a daear, a’r môr, a’r holl bethau sydd ynddynt: ¹⁶ Yr hwn yn yr oesoedd gynt a oddefodd i’r holl genhedloedd fyned yn eu ffyrdd eu hunain. ¹⁷ Er hynny ni adawodd efe mohono ei hun yn ddi‐dyst, gan wneuthur daioni, a rhoddi glaw o’r nefoedd i ni, a thymhorau ffrwythlon, a llenwi ein calonnau ni â lluniaeth ac â llawenydd. ¹⁸ Ac er dywedyd y pethau hyn, braidd yr ataliasant y bobl rhag aberthu iddynt.

¹⁹ A daeth yno Iddewon o Antiochia ac Iconium, a hwy a berswadiasant y bobl; ac wedi llabyddio Paul, a’i llusgasant ef allan o’r ddinas, gan dybied ei fod ef wedi marw. ²⁰ Ac fel yr oedd y disgyblion yn sefyll o’i amgylch, efe a gyfododd, ac a aeth i’r ddinas: a thrannoeth efe a aeth allan, efe a Barnabas, i Derbe. ²¹ Ac wedi iddynt bregethu’r efengyl i’r ddinas honno, ac ennill llawer o ddisgyblion, hwy a ddychwelasant i Lystra, ac Iconium, ac Antiochia, ²² Gan gadarnhau eneidiau’r disgyblion, a’u cynghori i aros yn y ffydd, ac mai trwy lawer o orthrymderau y mae yn rhaid i ni fyned i deyrnas Dduw. ²³ Ac wedi ordeinio iddynt henuriaid ym mhob eglwys, a gweddïo gydag ymprydiau, hwy a’u gorchmynasant hwynt i’r Arglwydd, yr hwn y credasent ynddo. ²⁴ Ac wedi iddynt dramwy trwy Pisidia, hwy a ddaethant i Pamffylia. ²⁵ Ac wedi pregethu’r gair yn Perga, hwy a ddaethant i waered i Attalia: ²⁶ Ac oddi yno a fordwyasant i Antiochia, o’r lle yr oeddynt wedi eu gorchymyn i ras Duw i’r gorchwyl a gyflawnasant. ²⁷ Ac wedi iddynt ddyfod, a chynnull yr eglwys ynghyd, adrodd a wnaethant faint o bethau a wnaethai Duw gyda hwy, ac iddo ef agoryd i’r Cenhedloedd ddrws y ffydd. ²⁸ Ac yno yr arosasant hwy dros hir o amser gyda’r disgyblion.