Old/New Testament

4 Meibion Jwda; Phares, Hesron, a Charmi, a Hur, a Sobal. ² A Reaia mab Sobal a genhedlodd Jahath; a Jahath a genhedlodd Ahumai, a Lahad. Dyma deuluoedd y Sorathiaid. ³ A’r rhai hyn oedd o dad Etam; Jesreel, ac Isma, ac Idbas: ac enw eu chwaer hwynt oedd Haselelponi. ⁴ A Phenuel tad Gedor, ac Eser tad Husa. Dyma feibion Hur cyntaf‐anedig Effrata, tad Bethlehem.

⁵ Ac i Asur tad Tecoa yr oedd dwy wraig, Hela a Naara. ⁶ A Naara a ddug iddo Ahusam, a Heffer, a Themeni, ac Hahastari. Dyma feibion Naara. ⁷ A meibion Hela oedd, Sereth, a Jesoar, ac Ethnan. ⁸ A Chos a genhedlodd Anub, a Sobeba, a theuluoedd Aharhel mab Harum.

⁹ Ac yr oedd Jabes yn anrhydeddusach na’i frodyr; a’i fam a alwodd ei enw ef Jabes, gan ddywedyd, Oblegid i mi ei ddwyn ef trwy ofid. ¹⁰ A Jabes a alwodd ar Dduw Israel, gan ddywedyd, O na lwyr fendithit fi, ac na ehengit fy nherfynau, a bod dy law gyda mi, a’m cadw oddi wrth ddrwg, fel na’m gofidier! A pharodd Duw ddyfod iddo yr hyn a ofynasai.

¹¹ A Chelub brawd Sua a genhedlodd Mehir, yr hwn oedd dad Eston. ¹² Ac Eston a genhedlodd Bethraffa, a Phasea, a Thehinna tad dinas Nahas. Dyma ddynion Recha. ¹³ A meibion Cenas; Othniel, a Seraia: a meibion Othniel; Hathath. ¹⁴ A Meonothai a genhedlodd Offra: a Seraia a genhedlodd Joab, tad glyn y crefftwyr; canys crefftwyr oeddynt hwy. ¹⁵ A meibion Caleb mab Jeffunne; Iru, Ela, a Naam: a meibion Ela oedd, Cenas. ¹⁶ A meibion Jehaleleel; Siff, a Siffa, Tiria, ac Asareel. ¹⁷ A meibion Esra oedd, Jether, a Mered, ac Effer, a Jalon: a hi a ddug Miriam, a Sammai, ac Isba tad Estemoa. ¹⁸ A’i wraig ef Jehwdia a ymddûg Jered tad Gedor, a Heber tad Socho, a Jecuthiel tad Sanoa. A dyma feibion Bitheia merch Pharo, yr hon a gymerth Mered. ¹⁹ A meibion ei wraig Hodeia, chwaer Naham, tad Ceila y Garmiad, ac Estemoa y Maachathiad. ²⁰ A meibion Simon oedd, Amnon, a Rinna, Benhanan, a Thilon. A meibion Isi oedd, Soheth, a Bensoheth.

²¹ A meibion Sela mab Jwda oedd, Er tad Lecha, a Laada tad Maresa, a theuluoedd tylwyth gweithyddion lliain main, o dŷ Asbea, ²² A Jocim, a dynion Choseba, a Joas, a Saraff, y rhai oedd yn arglwyddiaethu ar Moab, a Jasubilehem. Ac y mae y pethau hyn yn hen. ²³ Y rhai hyn oedd grochenyddion yn cyfanheddu ymysg planwydd a chaeau; gyda’r brenin yr arosasant yno yn ei waith ef.

²⁴ Meibion Simeon oedd, Nemuel, a Jamin, Jarib, Sera, a Saul: ²⁵ Salum ei fab yntau, Mibsam ei fab yntau, Misma ei fab yntau. ²⁶ A meibion Misma; Hamuel ei fab yntau, Sacchur ei fab yntau, Simei ei fab yntau. ²⁷ Ac i Simei yr oedd un ar bymtheg o feibion, a chwech o ferched, ond i’w frodyr ef nid oedd nemor o feibion: ac nid amlhasai eu holl deulu hwynt megis meibion Jwda. ²⁸ A hwy a breswyliasant yn Beerseba, a Molada, a Hasar‐sual, ²⁹ Yn Bilha hefyd, ac yn Esem, ac yn Tolad, ³⁰ Ac yn Bethuel, ac yn Horma, ac yn Siclag, ³¹ Ac yn Beth‐marcaboth, ac yn Hasarsusim, ac yn Beth‐birei, ac yn Saaraim. Dyma eu dinasoedd hwynt, nes teyrnasu o Dafydd. ³² A’u trefydd hwynt oedd, Etam, ac Ain, Rimmon, a Thochen, ac Asan; pump o ddinasoedd. ³³ A’u holl bentrefi hwynt hefyd, y rhai oedd o amgylch y dinasoedd hyn hyd Baal. Dyma eu trigfannau hwynt, a’u hachau. ³⁴ A Mesobab, a Jamlech, a Josa mab Amaseia, ³⁵ A Joel, a Jehu mab Josibia, fab Seraia, fab Asiel, ³⁶ Ac Elioenai, a Jaacoba, a Jesohaia, ac Asaia, ac Adiel, a Jesimiel, a Benaia, ³⁷ A Sisa mab Siffi, fab Alon, fab Jedaia, fab Simri, fab Semaia. ³⁸ Y rhai hyn erbyn eu henwau a aethant yn benaethiaid yn eu teuluoedd, ac a amlhasant dylwyth eu tadau yn fawr.

³⁹ A hwy a aethant i flaenau Gedor, hyd at du dwyrain y dyffryn, i geisio porfa i’w praidd. ⁴⁰ A hwy a gawsant borfa fras, a da, a gwlad eang ei therfynau, a heddychlon a thangnefeddus: canys y rhai a breswyliasent yno o’r blaen oedd o Cham. ⁴¹ A’r rhai hyn yn ysgrifenedig erbyn eu henwau a ddaethant yn nyddiau Heseceia brenhin Jwda, ac a drawsant eu pebyll a’r anheddau a gafwyd yno, ac a’u difrodasant hwy hyd y dydd hwn, a thrigasant yn eu lle hwynt; am fod porfa i’w praidd hwynt yno. ⁴² Ac ohonynt hwy, sef o feibion Simeon, yr aeth pum cant o ddynion i fynydd Seir, a Phelatia, a Nearia, a Reffaia, ac Ussiel, meibion Isi, yn ben arnynt. ⁴³ Trawsant hefyd y gweddill a ddianghasai o Amalec, ac a wladychasant yno hyd y dydd hwn.

5 A meibion Reuben, cyntaf‐anedig Israel, (canys efe oedd gyntaf‐anedig, ond am iddo halogi gwely ei dad, rhoddwyd ei enedigaeth‐fraint ef i feibion Joseff, mab Israel; ac ni chyfrifir ei achau ef yn ôl yr enedigaeth‐fraint: ² Canys Jwda a ragorodd ar ei frodyr, ac ohono ef y daeth blaenor: a’r enedigaeth‐fraint a roddwyd i Joseff.) ³ Meibion Reuben cyntaf‐anedig Israel oedd, Hanoch, a Phalu, Hesron, a Charmi. ⁴ Meibion Joel; Semaia ei fab ef, Gog ei fab yntau, Simei ei fab yntau, ⁵ Micha ei fab yntau, Reaia ei fab yntau, Baal ei fab yntau, ⁶ Beera ei fab yntau, yr hwn a gaethgludodd Tilgath‐pilneser brenin Asyria: hwn ydoedd dywysog i’r Reubeniaid. ⁷ A’i frodyr ef yn eu teuluoedd, wrth gymryd eu hachau yn eu cenedlaethau: y pennaf oedd Jeiel, a Sechareia, ⁸ A Bela mab Asas, fab Sema, fab Joel, yr hwn a gyfanheddodd yn Aroer, a hyd at Nebo, a Baalmeon. ⁹ Ac o du y dwyrain y preswyliodd efe, hyd y lle yr eler i’r anialwch, oddi wrth afon Ewffrates: canys eu hanifeiliaid hwynt a amlhasai yng ngwlad Gilead. ¹⁰ Ac yn nyddiau Saul y gwnaethant hwy ryfel yn erbyn yr Hagariaid, y rhai a syrthiasant trwy eu dwylo hwynt; a thrigasant yn eu pebyll hwynt, trwy holl du dwyrain Gilead.

¹¹ A meibion Gad a drigasant gyferbyn â hwynt yng ngwlad Basan, hyd at Salcha: ¹² Joel y pennaf, a Saffam yr ail, a Jaanai, a Saffat, yn Basan. ¹³ A’u brodyr hwynt o dŷ eu tadau oedd, Michael, a Mesulam, a Seba, a Jorai, a Jacan, a Sïa, a Heber, saith. ¹⁴ Dyma feibion Abihail fab Huri, fab Jaroa, fab Gilead, fab Michael, fab Jesisai, fab Jahdo, fab Bus; ¹⁵ Ahi mab Abdiel, fab Guni, y pennaf o dŷ eu tadau. ¹⁶ A hwy a drigasant yn Gilead yn Basan, ac yn ei threfydd, ac yn holl bentrefi Saron, wrth eu terfynau. ¹⁷ Y rhai hyn oll a gyfrifwyd wrth eu hachau, yn nyddiau Jotham brenin Jwda, ac yn nyddiau Jeroboam brenin Israel.

¹⁸ Meibion Reuben, a’r Gadiaid, a hanner llwyth Manasse, o wŷr nerthol, dynion yn dwyn tarian a chleddyf, ac yn tynnu bwa, ac wedi eu dysgu i ryfel, oedd bedair mil a deugain a saith cant a thrigain, yn myned allan i ryfel. ¹⁹ A hwy a wnaethant ryfel yn erbyn yr Hagariaid, a Jetur, a Neffis, a Nodab. ²⁰ A chynorthwywyd hwynt yn erbyn y rhai hynny, a rhoddwyd yr Hagariaid i’w dwylo hwynt, a chwbl a’r a ydoedd gyda hwynt: canys llefasant ar Dduw yn y rhyfel, ac efe a wrandawodd arnynt, oherwydd iddynt obeithio ynddo. ²¹ A hwy a gaethgludasant eu hanifeiliaid hwynt; o’u camelod hwynt ddengmil a deugain, ac o ddefaid ddeucant a deg a deugain o filoedd, ac o asynnod ddwy fil, ac o ddynion gan mil. ²² Canys llawer yn archolledig a fuant feirw, am fod y rhyfel oddi wrth Dduw; a hwy a drigasant yn eu lle hwynt hyd y caethiwed.

²³ A meibion hanner llwyth Manasse a drigasant yn y tir: o Basan hyd Baal‐hermon, a Senir, a mynydd Hermon, yr aethant hwy yn aml. ²⁴ Y rhai hyn hefyd oedd bennau tŷ eu tadau, sef Effer, ac Isi, ac Eliel, ac Asriel, a Jeremeia, a Hodafia, a Jadiel, gwŷr cedyrn o nerth, gwŷr enwog, a phennau tŷ eu tadau.

²⁵ A hwy a droseddasant yn erbyn Duw eu tadau, ac a buteiniasant ar ôl duwiau pobl y wlad, y rhai a ddinistriasai Duw o’u blaen hwynt. ²⁶ A Duw Israel a anogodd ysbryd Pul brenin Asyria, ac ysbryd Tilgath‐pilneser brenin Asyria, ac a’u caethgludodd hwynt, sef y Reubeniaid, a’r Gadiaid, a hanner llwyth Manasse, ac a’u dug hwynt i Hala, a Habor, a Hara, ac i afon Gosan, hyd y dydd hwn.

6 Meibion Lefi; Gerson, Cohath, a Merari. ² A meibion Cohath; Amram, Ishar, a Hebron, ac Ussiel. ³ A phlant Amram; Aaron, Moses, a Miriam: a meibion Aaron; Nadab ac Abihu, Eleasar ac Ithamar.

⁴ Eleasar a genhedlodd Phinees, Phinees a genhedlodd Abisua, ⁵ Ac Abisua a genhedlodd Bucci, a Bucci a genhedlodd Ussi, ⁶ Ac Ussi a genhedlodd Seraheia, a Seraheia a genhedlodd Meraioth. ⁷ Meraioth a genhedlodd Amareia, ac Amareia a genhedlodd Ahitub, ⁸ Ac Ahitub a genhedlodd Sadoc, a Sadoc a genhedlodd Ahimaas, ⁹ Ac Ahimaas a genhedlodd Asareia, ac Asareia a genhedlodd Johanan, ¹⁰ A Johanan a genhedlodd Asareia; (hwn oedd yn offeiriad yn y tŷ a adeiladodd Solomon yn Jerwsalem:) ¹¹ Ac Asareia a genhedlodd Amareia, ac Amareia a genhedlodd Ahitub, ¹² Ac Ahitub a genhedlodd Sadoc, a Sadoc a genhedlodd Salum, ¹³ A Salum a genhedlodd Hilceia, a Hilceia a genhedlodd Asareia, ¹⁴ Ac Asareia a genhedlodd Seraia, a Seraia a genhedlodd Jehosadac: ¹⁵ A Jehosadac a ymadawodd, pan gaethgludodd yr Arglwydd Jwda a Jerwsalem trwy law Nebuchodonosor.

¹⁶ Meibion Lefi; Gersom, Cohath, a Merari. ¹⁷ A dyma enwau meibion Gersom; Libni, a Simei. ¹⁸ A meibion Cohath; Amram, ac Ishar, a Hebron, ac Ussiel. ¹⁹ Meibion Merari; Mahli, a Musi. A dyma dylwyth y Lefiaid, yn ôl eu tadau. ²⁰ I Gersom; Libni ei fab, Jahath ei fab yntau, Simma ei fab yntau, ²¹ Joa ei fab yntau, Ido ei fab yntau, Sera ei fab yntau, a Jeaterai ei fab yntau. ²² Meibion Cohath; Aminadab ei fab ef, Cora ei fab yntau, Assir ei fab yntau, ²³ Elcana ei fab yntau, ac Ebiasaff ei fab yntau, ac Assir ei fab yntau, ²⁴ Tahath ei fab yntau, Uriel ei fab yntau, Usseia ei fab yntau, a Saul ei fab yntau. ²⁵ A meibion Elcana; Amasai, ac Ahimoth. ²⁶ Elcana: meibion Elcana; Soffai ei fab ef, a Nahath ei fab yntau. ²⁷ Eliab ei fab yntau, Jeroham ei fab yntau, Elcana ei fab yntau. ²⁸ A meibion Samuel; y cyntaf‐anedig, Fasni, yna Abeia. ²⁹ Meibion Merari; Mahli, Libni ei fab yntau, Simei ei fab yntau, Ussa ei fab yntau, ³⁰ Simea ei fab yntau, Haggia ei fab yntau, Asaia ei fab yntau. ³¹ Y rhai hyn a osododd Dafydd yn gantorion yn nhŷ yr Arglwydd, ar ôl gorffwys o’r arch. ³² A hwy a fuant weinidogion mewn cerdd o flaen tabernacl pabell y cyfarfod, nes adeiladu o Solomon dŷ yr Arglwydd yn Jerwsalem: a hwy a safasant wrth eu defod yn eu gwasanaeth. ³³ A dyma y rhai a weiniasant, a’u meibion hefyd: o feibion y Cohathiaid; Heman y cantor, mab Joel, fab Semuel, ³⁴ Fab Elcana, fab Jeroham, fab Eliel, fab Toa, ³⁵ Fab Suff, fab Elcana, fab Mahath, fab Amasai, ³⁶ Fab Elcana, fab Joel, fab Asareia, fab Seffaneia, ³⁷ Fab Tahath, fab Assir, fab Ebiasaff, fab Cora, ³⁸ Fab Ishar, fab Cohath, fab Lefi, fab Israel. ³⁹ A’i frawd Asaff, yr hwn oedd yn sefyll ar ei law ddeau, sef Asaff mab Beracheia, fab Simea, ⁴⁰ Fab Michael, fab Baaseia, fab Malcheia, ⁴¹ Fab Ethni, fab Sera, fab Adaia, ⁴² Fab Ethan, fab Simma, fab Simei, ⁴³ Fab Jahath, fab Gersom, fab Lefi. ⁴⁴ A’u brodyr hwynt, meibion Merari, oedd ar y llaw aswy: Ethan mab Cisi, fab Abdi, fab Maluc, ⁴⁵ Fab Hasabeia, fab Amaseia, fab Hilceia, ⁴⁶ Fab Amsi, fab Bani, fab Samer, ⁴⁷ Fab Mahli, fab Musi, fab Merari, fab Lefi. ⁴⁸ A’u brodyr hwynt y Lefiaid oedd gwedi eu rhoddi ar holl wasanaeth tabernacl tŷ Dduw.

⁴⁹ Ond Aaron a’i feibion a aberthasant ar allor y poethoffrwm, ac ar allor yr arogl‐darth, i gyflawni holl wasanaeth y cysegr sancteiddiolaf, ac i wneuthur cymod dros Israel, yn ôl yr hyn oll a orchmynasai Moses gwas Duw. ⁵⁰ Dyma hefyd feibion Aaron; Eleasar ei fab ef, Phinees ei fab yntau, Abisua ei fab yntau, ⁵¹ Bucci ei fab yntau, Ussi ei fab yntau, Seraheia ei fab yntau, ⁵² Meraioth ei fab yntau, Amareia ei fab yntau, Ahitub ei fab yntau, ⁵³ Sadoc ei fab yntau, Ahimaas ei fab yntau.

⁵⁴ A dyma eu trigleoedd hwynt yn ôl eu palasau, yn eu terfynau; sef meibion Aaron, o dylwyth y Cohathiaid: oblegid eiddynt hwy ydoedd y rhan hon. ⁵⁵ A rhoddasant iddynt Hebron yng ngwlad Jwda, a’i meysydd pentrefol o’i hamgylch. ⁵⁶ Ond meysydd y ddinas, a’i phentrefi, a roddasant hwy i Caleb mab Jeffunne. ⁵⁷ Ac i feibion Aaron y rhoddasant hwy ddinasoedd Jwda, sef Hebron, y ddinas noddfa, a Libna a’i meysydd pentrefol, a Jattir ac Estemoa, a’u meysydd pentrefol, ⁵⁸ A Hilen a’i meysydd pentrefol, a Debir a’i meysydd pentrefol, ⁵⁹ Ac Asan a’i meysydd pentrefol, a Bethsemes a’i meysydd pentrefol: ⁶⁰ Ac o lwyth Benjamin; Geba a’i meysydd pentrefol, ac Alemeth a’i meysydd pentrefol, ac Anathoth a’i meysydd pentrefol: eu holl ddinasoedd hwynt trwy eu teuluoedd oedd dair dinas ar ddeg. ⁶¹ Ac i’r rhan arall o feibion Cohath o deulu y llwyth hwnnw, y rhoddwyd o’r hanner llwyth, sef hanner Manasse, ddeg dinas wrth goelbren. ⁶² Rhoddasant hefyd i feibion Gersom trwy eu teuluoedd, o lwyth Issachar, ac o lwyth Aser, ac o lwyth Nafftali, ac o lwyth Manasse yn Basan, dair ar ddeg o ddinasoedd. ⁶³ I feibion Merari trwy eu teuluoedd, o lwyth Reuben, ac o lwyth Gad, ac o lwyth Sabulon, y rhoddasant trwy goelbren ddeuddeg o ddinasoedd. ⁶⁴ A meibion Israel a roddasant i’r Lefiaid y dinasoedd hyn a’u meysydd pentrefol. ⁶⁵ A hwy a roddasant trwy goelbren, o lwyth meibion Jwda, ac o lwyth meibion Simeon, ac o lwyth meibion Benjamin, y dinasoedd hyn, y rhai a alwasant hwy ar eu henwau hwynt. ⁶⁶ I’r rhai oedd o deuluoedd meibion Cohath, yr ydoedd dinasoedd eu terfyn, o lwyth Effraim. ⁶⁷ A hwy a roddasant iddynt hwy ddinasoedd noddfa, sef Sichem a’i meysydd pentrefol, ym mynydd Effraim; Geser hefyd a’i meysydd pentrefol, ⁶⁸ Jocmeam hefyd a’i meysydd pentrefol, a Beth‐horon a’i meysydd pentrefol, ⁶⁹ Ac Ajalon a’i meysydd pentrefol, a Gath‐rimmon a’i meysydd pentrefol. ⁷⁰ Ac o hanner llwyth Manasse; Aner a’i meysydd pentrefol, a Bileam a’i meysydd pentrefol, i deulu y rhai oedd yng ngweddill o feibion Cohath. ⁷¹ I feibion Gersom o deulu hanner llwyth Manasse y rhoddwyd, Golan yn Basan a’i meysydd pentrefol, Astaroth hefyd a’i meysydd pentrefol. ⁷² Ac o lwyth Issachar; Cedes a’i meysydd pentrefol, Daberath a’i meysydd pentrefol, ⁷³ Ramoth hefyd a’i meysydd pentrefol, ac Anem a’i meysydd pentrefol. ⁷⁴ Ac o lwyth Aser; Masal a’i meysydd pentrefol, ac Abdon a’i meysydd pentrefol, ⁷⁵ Hucoc hefyd a’i meysydd pentrefol, a Rehob a’i meysydd pentrefol. ⁷⁶ Ac o lwyth Nafftali; Cedes yn Galilea a’i meysydd pentrefol, Hammon hefyd a’i meysydd pentrefol, a Chiriathaim a’i meysydd pentrefol. ⁷⁷ I’r rhan arall o feibion Merari y rhoddwyd o lwyth Sabulon, Rimmon a’i meysydd pentrefol, a Thabor a’i meysydd pentrefol. ⁷⁸ Ac am yr Iorddonen a Jericho, sef o du dwyrain yr Iorddonen, y rhoddwyd o lwyth Reuben, Beser yn yr anialwch a’i meysydd pentrefol, Jasa hefyd a’i meysydd pentrefol, ⁷⁹ Cedemoth hefyd a’i meysydd pentrefol, a Meffaath a’i meysydd pentrefol. ⁸⁰ Ac o lwyth Gad, Ramoth yn Gilead a’i meysydd pentrefol, Mahanaim hefyd a’i meysydd pentrefol, ⁸¹ Hesbon hefyd a’i meysydd pentrefol, a Jaser a’i meysydd pentrefol.

6 Wedi’r pethau hyn yr aeth yr Iesu dros fôr Galilea, hwnnw yw môr Tiberias. ² A thyrfa fawr a’i canlynodd ef; canys hwy a welsent ei arwyddion, y rhai a wnaethai efe ar y cleifion. ³ A’r Iesu a aeth i fyny i’r mynydd, ac a eisteddodd yno gyda’i ddisgyblion. ⁴ A’r pasg, gŵyl yr Iddewon, oedd yn, agos.

⁵ Yna yr Iesu a ddyrchafodd ei lygaid, ac a welodd fod tyrfa fawr yn dyfod ato; ac a ddywedodd wrth Philip, O ba le y prynwn ni fara, fel y caffo y rhai hyn fwyta? ⁶ (A hyn a ddywedodd efe i’w brofi ef: canys efe a wyddai beth yr oedd efe ar fedr ei wneuthur.) ⁷ Philip a’i hatebodd ef, Gwerth dau can ceiniog o fara nid yw ddigon iddynt hwy, fel y gallo pob un ohonynt gymryd ychydig. ⁸ Un o’i ddisgyblion a ddywedodd wrtho, Andreas, brawd Simon Pedr, ⁹ Y mae yma ryw fachgennyn, a chanddo bum torth haidd, a dau bysgodyn: ond beth yw hynny rhwng cynifer? ¹⁰ A’r Iesu a ddywedodd, Perwch i’r dynion eistedd i lawr. Ac yr oedd glaswellt lawer yn y fan honno. Felly y gwŷr a eisteddasant i lawr, ynghylch pum mil o nifer. ¹¹ A’r Iesu a gymerth y torthau, ac wedi iddo ddiolch, efe a’u rhannodd i’r disgyblion, a’r disgyblion i’r rhai oedd yn eistedd; felly hefyd o’r pysgod, cymaint ag a fynasant. ¹² Ac wedi eu digoni hwynt, efe a ddywedodd wrth ei ddisgyblion, Cesglwch y briwfwyd gweddill, fel na choller dim. ¹³ Am hynny hwy a’u casglasant, ac a lanwasant ddeuddeg basgedaid o’r briwfwyd o’r pum torth haidd a weddillasai gan y rhai a fwytasent. ¹⁴ Yna y dynion, pan welsant yr arwydd a wnaethai’r Iesu, a ddywedasant, Hwn yn ddiau yw’r proffwyd oedd ar ddyfod i’r byd.

¹⁵ Yr Iesu gan hynny, pan wybu eu bod hwy ar fedr dyfod, a’i gipio ef i’w wneuthur yn frenin, a giliodd drachefn i’r mynydd, ei hunan yn unig. ¹⁶ A phan hwyrhaodd hi, ei ddisgyblion a aethant i waered at y môr. ¹⁷ Ac wedi iddynt ddringo i long, hwy a aethant dros y môr i Gapernaum. Ac yr oedd hi weithian yn dywyll, a’r Iesu ni ddaethai atynt hwy. ¹⁸ A’r môr, gan wynt mawr yn chwythu, a gododd. ¹⁹ Yna, wedi iddynt rwyfo ynghylch pump ar hugain neu ddeg ar hugain o ystadiau, hwy a welent yr Iesu yn rhodio ar y môr, ac yn nesáu at y llong; ac a ofnasant. ²⁰ Ond efe a ddywedodd wrthynt, Myfi yw; nac ofnwch. ²¹ Yna y derbyniasant ef yn chwannog i’r llong: ac yn ebrwydd yr oedd y llong wrth y tir yr oeddynt yn myned iddo.