M’Cheyne Bible Reading Plan
Júuˆ ɨ́ɨˋ ˈgooˋ e catɨ́ɨngˉ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ
5 Jo̱ lanaguɨ iin˜n nifǿnˈˆn jaléngˈˋ dseaˋ cǿøngˈ˜ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ quíiˉnaˈ jee˜ laˈóˈˋ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ lɨ́ɨngˊnaˈ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ˈ jnea˜ lɨ́ɨnˊn jaangˋ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ laco̱ˈ íˋbre cajo̱, jo̱guɨ camóˉbɨ́ɨ jaléˈˋ iihuɨ́ɨˊ e cangongɨ́ɨngˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dseˈˋ crúuˆ, jo̱guɨ nitɨ́mˉbaa cajo̱ laco̱ˈ i̱ dseaˋ íˋ e nimoo˜o e laniingˉ ˈgøngˈˊ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ mɨ˜ nijáaˊtu̱r fɨˊ jmɨgüíˋ la. 2 Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ lɨ́ɨngˊnaˈ dseaˋ cǿøngˈ˜ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ, jmeeˉnaˈ íˆ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ cangɨ́ɨngˋnaˈ i̱ nɨcaneˈˉ níˆnaˈ i̱ nɨcacuøngˈˊ Fidiéeˇ ˈnʉ́ˈˋ, co̱ˈ i̱ dseaˋ íˋ lɨ́ɨiñˊ lafaˈ joˈseˈˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ. Jo̱guɨ jmeeˉbaˈ e jo̱ e ngocángˋ óoˊnaˈ laco̱ˈguɨ iing˜ Fidiéeˇ, jo̱ jaˋ jméeˆnaˈ e laguidseaangˆ o̱ˈguɨ e laco̱ˈ dsináangˊnaˈ cuuˉ cajo̱. Dsʉˈ jmeeˉbaˈ jaléˈˋ e jo̱ e iáangˋ óoˊnaˈ; 3 jo̱ jaˋ ˈnéˉ jméeˆnaˈ lafaˈ dseaˋ fii˜ i̱ laguidseaangˆ quiʉˈˊ ta˜ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ, dsʉˈ lɨ́ˈˉ lɨˊ ˈnéˉ e nijmɨˈúungˋnaˈ e niˈeeˉnaˈ røøˋ, jo̱ lajo̱baˈ cuǿøngˋ nijǿøˉ i̱ dseaˋ quíiˉnaˈ do e nijmérˉ laco̱ˈ sɨˈíˆ cajo̱. 4 Jo̱baˈ mɨ˜ tɨˊ lɨ˜ nijáaˊtu̱ Dseaˋ Jmáangˉ, i̱ dseaˋ i̱ laniingˉ do i̱ jmóoˋ lafaˈ ta˜ níˋ joˈseˈˋ, jo̱baˈ ˈnʉ́ˈˋ niˈíingˈ˜naˈ lají̱i̱ˈ˜ e sɨˈíingˆnaˈ quiáˈˉ Fidiéeˇ e jloˈˆ eáangˊ e jaˋ tó̱o̱ˋ jmɨɨ˜ faˈ e niˈíingˉ.
5 Jo̱guɨ lajo̱bɨ ˈnʉ́ˈˋ cajo̱, jaléngˈˋ simingˈˋ, ˈnéˉ jméeˆnaˈ nʉ́ʉˈ˜naˈ jo̱guɨ e jmɨˈgooˋnaˈ jaléngˈˋ dseaˋ cǿøngˈ˜. Jo̱ lajɨɨngˋ ˈnʉ́ˈˋ jaˋ ˈnéˉ jméeˆnaˈ jløngˈˆnaˈ quiáˈˉ rúngˈˋnaˈ, dsʉco̱ˈ lalab féˈˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ lɨ˜ féˈˋ lala:
Dseángˈˉ teáˋ séeˋ Fidiéeˇ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jmɨcǿøngˈ˜ yaang˜,
dsʉˈ eáamˊ guiʉ́ˉ jmɨcó̱o̱ˈr˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jaˋ jmóoˋ lajo̱ dsʉˈ ñiˊbre e ˈnéˉ e nijmɨcó̱o̱ˈ˜ Fidiéeˇ quiáˈrˉ.
6 Jo̱baˈ cuǿøˈ˜ fɨˊ yaang˜naˈ e Fidiéeˇ nicá̱rˋ nifɨˊ quíiˉnaˈ, co̱ˈ íbˋ dseaˋ laniingˉ ˈgøngˈˊ cajo̱, jo̱ lajo̱baˈ niseáiñˈˋ ˈnʉ́ˈˋ yʉ́ˈˆ mɨ˜ nitɨ́ˉ íˈˋ quíiˉnaˈ. 7 Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ rúˈˋnaaˈ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, ˈnaangˋnaˈ caˈˊ jaléˈˋ fɨˈíˆ dsíiˊ e seengˋnaˈ fɨˊ jmɨgüíˋ la jo̱ guiáˆnaˈ jaléˈˋ e jo̱ fɨˊ jaguóˋ Fidiéeˇ, dsʉco̱ˈ dseaˋ dobingˈ i̱ eáangˊ to̱ˈˋ fɨ́ɨngˋ ˈnʉ́ˈˋ contøøngˉ.
8 Jo̱guɨ ˈnéˉ e ɨ́ˆ áaˊnaˈ røøˋ, jo̱guɨ cajo̱ ˈnéˉ e sɨñiingˇ áaˊnaˈ contøøngˉ e laco̱ˈ jaˋ nijmɨgǿøngˋ fii˜ i̱ ˈlɨngˈˆ ˈnʉ́ˈˋ, dsʉco̱ˈ íˋ dseángˈˉ ˈníˈˋ níimˉbre jneaa˜aaˈ e ngɨrˊ fɨˊ la fɨˊ na lafaˈ jaangˋ ieˈˋ e ˈnángˈˊneˈ lɨɨng˜ i̱ nisángˈˊneˈ. 9 Dseángˈˉ jaˋ cuøˈˊnaˈ fɨˊ e fii˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do nijmérˉ e nijmɨgǿøiñˋ ˈnʉ́ˈˋ lajo̱, jo̱guɨ jie˜ mɨˊ tiúungˊnaˈ e jáˈˉ lɨ́ɨngˋnaˈ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ˈ nɨñíˆnaˈ e jaléngˈˋ rúngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ laˈúngˉ fɨˊ jmɨgüíˋ røøbˋ ngɨ́ɨiñˋ iihuɨ́ɨˊ laco̱ˈ ˈnʉ́ˈˋ. 10 Dsʉˈ mɨ˜ ningɨ́ˋ e nɨcaˈíingˈ˜ ˈnʉ́ˈˋ jaléˈˋ iihuɨ́ɨˊ lajeeˇ cateáˋ, jo̱b mɨ˜ nijméˉ Fidiéeˇ e niˈuíingˉnaˈ dseaˋ guiúngˉ dseángˈˉ laco̱ˈ sɨˈíˆ, jo̱guɨ nijmérˉ e nisíngˈˉnaˈ teáˋguɨ fɨˊ guiʉ́ˉ có̱o̱ˈ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ e nɨta˜ óoˊnaˈ e Fidiéebˇ dseaˋ nicá̱ˋ nifɨˊ quíiˉnaˈ. Dsʉco̱ˈ dseaˋ dobingˈ i̱ eáangˊ ˈneáangˋ jneaa˜aaˈ, jo̱ nɨcatǿˈrˉ jneaa˜aaˈ cajo̱ e laco̱ˈ niˈuíingˉnaˈ dseaˋ i̱ seengˋ cøøngˋ có̱o̱ˈr˜ lata˜ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ˈ˜ Jó̱o̱rˊ Dseaˋ Jmáangˉ. 11 Jo̱ eáangˊ laniingˉ ˈgøngˈˊ dseaˋ do lata˜ jee˜ jaléˈˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ. Jo̱ lajo̱b ˈnéˉ nilɨti˜.
Júuˆ guicó̱o̱ˈˇ e lɨdséngˆ
12 Jo̱ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ Silvano, jaangˋ dseaˋ rúˈˋnaaˈ i̱ dseángˈˉ i̱ lajangˈˉ lɨ́ɨngˊ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, nɨcajméeˈ˜e e jiˋjiʉ la e laco̱ˈ nifǿnˈˆn ˈnʉ́ˈˋ jo̱guɨ e nicuǿøˆø ˈnʉ́ˈˋ bíˋ e laco̱ˈ nijmɨtaaˆ óoˊnaˈ e lajaléˈˋ e güeaˈˆ e nɨcaˈíingˈ˜naˈ do cuøˊ li˜ dseángˈˉ e lajamˈˉbaˈ ˈneáangˋ Fidiéeˇ ˈnʉ́ˈˋ. Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ e lajo̱b ˈnéˉ jméeˆnaˈ e teáamˉbɨˈ teáˋ fɨˊ lɨ˜ nɨteáangˉnaˈ có̱o̱ˈ˜ Dseaˋ Jmáangˉ. 13 Jo̱guɨ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ Babilonia i̱ nɨcaguíngˈˋ Fidiéeˇ do laco̱ˈguɨ nɨcaguíñˈˋ ˈnʉ́ˈˋ, guiéiñˈˊ júuˆ guicó̱o̱ˈˇ quíiˉnaˈ cajo̱, jo̱guɨ lajo̱bɨ i̱ jó̱o̱ˋo̱ i̱ siiˋ Marcos. 14 Jo̱guɨ se̱ˈˋnaˈ guooˋ rúngˈˋnaˈ mɨ˜ jíngˈˊ rúngˈˋnaˈ uii˜ e ˈneáangˋ rúngˈˋnaˈ. Jo̱guɨ güɨlɨseemˋbaˈ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ lajɨɨngˋnaˈ dseaˋ lɨ́ɨngˊnaˈ dseaˋ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Dseaˋ Jmáangˉ.
Jo̱ jí̱i̱ˈ˜ jo̱b quiáˈˉ lana.
Jo̱ lanab jí̱i̱ˈ˜ féˈˋ jiˋ laˈuii˜ quiáˈˉ Tʉ́ˆ Simón.
Mɨ˜ caˈeˊ Jesús e jaˋ dseengˋ jmɨjløngˈˆ yee˜naaˈ jee˜ jaléngˈˋ dseaˋ
12 Jo̱ lajeeˇ e féˈˋ Jesús jaléˈˋ e júuˆ na, caseángˈˊ lɨ́ˈˆ lɨˊ tú̱ˉ ˈnɨˊ mil dseaˋ. Jo̱ laco̱ˈ ngóoˊ seángˈˊ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do, dsíngˈˉ nɨnaaiñˋ ˈlengˈˊ rúiñˈˋ, co̱ˈ lajalémˈˋbre iiñ˜ ninúrˉ jaléˈˋ júuˆ e eˊ Jesús. Jo̱ lajeeˇ jo̱ canaangˋ Jesús féiñˈˊ jaléngˈˋ dseaˋ guitúungˋ quiáˈrˉ jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ:
—Ñiing˜ óoˊnaˈ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e féˈˋ jaléngˈˋ dseaˋ Israel i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ fariseo, co̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ yaaiñ˜ jaˋ jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ jaléˈˋ e féˈrˋ, jo̱ jaléˈˋ e jo̱ íingˆ ta˜ quiáˈrˉ e lɨco̱ˈ jmɨjløngˈˆ yaam˜bre fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ dseaˋ fɨɨˋ. 2 Dsʉco̱ˈ jaˋ seaˋ co̱o̱ˋ e sɨɨ˜ jneaa˜aaˈ e ɨɨngˋ e jaˋ tó̱o̱ˋ jmɨɨ˜ nilɨñiˊ jaléngˈˋ dseaˋ, o̱ˈguɨ co̱o̱ˋ e sɨˈmáˈˆnaaˈ e jaˋ tó̱o̱ˋ jmɨɨ˜ niníˋ jaléngˈˋ dseaˋ cajo̱. 3 Jo̱baˈ jaléˈˋ e nɨcaféeˈ˜ ˈnʉ́ˈˋ e ɨɨngˋ, nilɨñibˊ jaléngˈˋ dseaˋ; jo̱guɨ lajo̱bɨ jaléˈˋ e nɨcaféeˈ˜naˈ fɨˊ sɨnʉ́ʉˆ quíiˉnaˈ, nilɨseabˋ júuˆ latøøngˉ fɨɨˋ cajo̱.
I̱˜ i̱ catɨ́ɨngˉ e ˈgǿngˈˋnaaˈ
4 ’Jo̱ lala fɨ́ɨˉɨ jaléngˈˋ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ rúˈˋnaaˈ; jaˋ fǿøngˈ˜naˈ jaléngˈˋ i̱ iing˜ jngángˈˆ ˈnʉ́ˈˋ, co̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ e jo̱baˈ tɨɨiñˋ jmérˉ. 5 Dsʉˈ lana nijméeˈ˜e ˈnʉ́ˈˋ júuˆ i̱˜ i̱ catɨ́ɨngˉ i̱ niféngˈˊnaˈ: güɨféngˈˊnaˈ i̱ dseaˋ i̱ niquiʉ́ˈˉ ta˜ lɨ˜ nijúungˉnaˈ jo̱guɨ quɨ́ɨˈr˜ jmɨɨ˜ e guiéiñˈˊ dseaˋ fɨˊ lɨ˜ ˈlɨˈˆ. Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ ¡güɨféngˈˊnaˈ i̱ dseaˋ íˋ!
6 ’Jo̱ nɨñíbˆ ˈnʉ́ˈˋ e ˈnɨ́ɨmˋ dseaˋ táˈˉ la ˈñíingˉ ta̱ˊ có̱o̱ˈ˜ tú̱ˉ ˈnɨˊ íˈˋ cuuˉ. Dsʉˈ e jáˈˉbaˈ e jí̱i̱ˈ˜ camɨ́ɨngˈ˜ i̱ ta̱ˊ do niˈíingˉ dsíiˊ Fidiéeˇ laco̱ˈguɨ jaˋ niˈíingˉ dsíirˊ jí̱i̱ˈ˜ jaangˋ ˈnʉ́ˈˋ cajo̱. 7 Jo̱ jɨˋguɨ jaléˈˋ jñʉguíˆ ˈnʉ́ˈˋ sɨˈíˈˆ Fidiéeˇ táˈˉ camɨ́ˈˆ. Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ e jaˋ fǿøngˈ˜naˈ mɨ˜ iing˜ dseaˋ nijngáiñˈˉ ˈnʉ́ˈˋ, co̱ˈ eáangˊguɨ quíingˊ ˈnʉ́ˈˋ laco̱ˈguɨ fɨ́ɨngˊ ta̱ˊ.
Jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jaˋ ɨˈˋ lɨ́ɨngˉ e cuíiñˋ Dseaˋ Jmáangˉ
8 ’Jo̱guɨ jaléngˈˋ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ i̱ jaˋ ɨˈˋ lɨ́ɨngˉnaˈ e nijméeˈ˜naˈ dseaˋ júuˆ e cuíingˋnaˈ jnea˜ fɨˊ jmɨgüíˋ la, jo̱baˈ jnea˜, dseaˋ cagáˉa fɨˊ ñifɨ́ˉ e lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ, lajo̱b nijmee˜e cajo̱ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ ángeles quiáˈˉ Fidiéeˇ mɨ˜ niguilíingˋ ˈnʉ́ˈˋ fɨˊ jo̱. 9 Dsʉˈ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ nijíngˈˉ e jaˋ cuíiñˋ jnea˜ jee˜ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ, jo̱baˈ lajo̱b nifáˈˆa fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ ángeles quiáˈˉ Fidiéeˇ e jaˋ cuíinˋnre cajo̱.
10 ’Jo̱guɨ doñiˊ i̱i̱ˋ i̱ ˈníˈˋ níingˉ jnea˜, dseaˋ gáaˊa fɨˊ ñifɨ́ˉ e lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ, niˈíimˉ Fidiéeˇ dseeˉ quiáˈrˉ; jo̱ dsʉˈ i̱i̱ˋ i̱ caféˈˋ gaˋ uii˜ quiáˈˉ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ, jo̱baˈ joˋ quɨ́ˈˉ jmɨɨ˜ faˈ e niˈíingˉguɨ Fidiéeˇ dseeˉ quiáˈrˉ.
11 ’Jo̱ jaléngˈˋ ˈnʉ́ˈˋ, song cajiúngˈˋnaˈ fɨˊ jaguóˋ dseata˜ quiáˈˉ guáˈˉ quíˉnaaˈ o̱si fɨˊ jaguóˋ dseaˋ i̱ quidsiˊ íˈˋ o̱si dseata˜bɨ é, jo̱baˈ jaˋ fǿøngˈ˜naˈ faˈ e jaˋ ñíˆnaˈ jial nijmɨˈǿngˈˋ yaang˜naˈ o̱ˈguɨ jial ningɨɨˉnaˈ quiáˈrˉ mɨ˜ nijmɨngɨ́ˈrˉ ˈnʉ́ˈˋ. 12 Co̱ˈ mɨ˜ nɨteáangˉnaˈ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ i̱ dseata˜ do, dsifɨˊ lajo̱b nijméˉ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ jial ningɨɨˉnaˈ quiáˈrˉ mɨ˜ nijmɨngɨ́ˈrˉ ˈnʉ́ˈˋ.
Eáamˊ dseáangˈ˜ mɨ˜ óoˋ dseaˋ cuuˉ eáangˊ
13 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e cajíngˈˉ Jesús jaléˈˋ e júuˆ na, jo̱ jee˜ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ teáangˉ núuˋ jaléˈˋ e júuˆ jo̱ guicatǿˉ jaangˋ dseañʉˈˋ jo̱ guicajíñˈˉ casɨ́ˈrˉ Jesús:
—Tɨfaˈˊ, síiˈ˜go̱ rúnˈˋn dseaˋ ngáangˈ˜ có̱o̱ˈ˜o̱ güɨcuǿˈrˉ jnea˜ guiéeˆ quiéˉe jaléˈˋ e caséeˊ ˈlɨɨ˜ tiquiéˆe mɨ˜ cajúiñˉ.
14 Jo̱baˈ cañíiˋ Jesús quiáˈˉ i̱ dseañʉˈˋ do jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ:
—Jaˋ casíingˋ Fidiéeˇ jnea˜ jee˜ ˈnʉ́ˈˋ faˈ e lɨ́ɨnˊn dseata˜ i̱ cajajméeˆ jmáˈˉjiʉ jaléˈˋ e seaˋ quíiˉnaˈ.
15 Jo̱guɨ casɨ́ˈˉguɨr jaléngˈˋ i̱ dseaˋ teáangˉ do jo̱ cajíñˈˉ:
—Ñiing˜ óoˊnaˈ jo̱ jaˋ jmeeˉnaˈ e dsináangˊnaˈ jaléˈˋ cuuˉ o̱ˈguɨ doñiˊ eeˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ, co̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ jaangˋ dseaˋ jaˋ quɨ́ˈˉ jmɨɨ˜ e niquírˉ quiáˈˉ e niteángˉguɨr huǿøˉ fɨˊ jmɨgüíˋ la faˈ jialguɨ la seaˋ quiáˈrˉ.
16 Jo̱baˈ caˈeˈˊ Jesús jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do co̱o̱ˋ júuˆ jáˈˉ e lafaˈ júuˆ cuento e féˈˋ lala jo̱ cajíñˈˉ:
—Co̱o̱ˋ néeˈ˜ calɨséngˋ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ seaˋ cuuˉ eáangˊ jo̱ óorˋ uǿˉ e jloˈˆ eáangˊ cajo̱, jo̱ catáiñˈˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ quiáˈrˉ i̱ cajméeˋ ta˜ e uǿˉ do. Jo̱ mɨ˜ carooˋ jaléˈˋ e cajnírˋ do, dsíngˈˉ jloˈˆ cacuøˊ e uǿˉ do, jo̱ dsʉˈ joˋ lɨ˜ seaˋguɨ e niˈmeáˉ i̱ dseaˋ seaˋ cuuˉ do jaléˈˋ e caroˈrˋ. 17 Jo̱baˈ canaaiñˋ ɨˊ dsíirˊ: “¿E˜ nijmee˜e có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e caróˈˋo e ji̱i̱ˋ lana? Co̱ˈ jaˋ seaˋ lɨ˜ niˈmeaaˉ jaléˈˋ e jo̱.” 18 Jo̱ co̱o̱bˋ mɨ˜ caˈǿngˈˋ dsíirˊ jial nijmérˉ, jo̱baˈ cajíñˈˉ: “Nɨcaˈǿmˈˋ dsiiˉ jial nijmee˜e. Nijiéem˜baa ˈnʉ́ʉˊ quiáˈˉ cuɨ́ˋ quiéˉe e té̱e̱ˉ lana, jo̱ nijméeˈ˜e e cóoˈ˜guɨ eáangˊ, jo̱ jo̱b niˈmeaaˉ jaléˈˋ e caróˈˋo do có̱o̱ˈ˜ lajɨˋ e seaˋ quiéˉe. 19 Jo̱ mɨ˜ niˈiéngˋ e ˈnʉʉˉ do jo̱guɨ mɨ˜ nɨtéeˈ˜ lɨ́ɨngˊ jaléˈˋ e seaˋ quiéˉe, dsíngˈˉ juguiʉ́ˉ nilɨseenˉ jo̱ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ fɨˈíˆ joˋ eeˋ nijáaˊ quiéˉe jóng. Jo̱guɨbaˈ nijmiˈínˈˊteáa tú̱ˉ ˈnɨˊ jiingˋ, jo̱ lajeeˇ jo̱ nidúuˈ˜ nidǿøˈ˜ø jaléˈˋ e seaˋ quiéˉe jo̱ dsíngˈˉ nijmiˈiáangˋ dsiiˉ lajeeˇ jo̱.” 20 Jo̱ dsʉˈ uǿøˋ jo̱b cajíngˈˉ Fidiéeˇ casɨ́ˈrˉ i̱ dseañʉˈˋ do: “Dseaˋ tuung˜, náb nitɨ́ˉ íˈˋ e nijúunˈˉ, jo̱ ¿e˜ ta˜ íingˆ quíiˈˉ jaléˈˋ e ooˈˉ lana mɨ˜ niguøngˈˆ fɨˊ jmɨgüíˋ co̱o̱ˋ?” 21 Jo̱ lanab dsingɨ́ɨngˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ sɨlɨ́ɨˈˇlɨ cuuˉ, co̱ˈ o̱ˈ có̱o̱ˈ˜ e jo̱ nitíiñˈ˜ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ mɨ˜ nitɨ́ˉ oor˜ quiáˈrˉ.
To̱ˈˋ fɨ́ɨmˋ Fidiéeˇ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈrˉ
22 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, jo̱ caféngˈˊguɨ Jesús jaléngˈˋ dseaˋ guitúungˋ quiáˈrˉ jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ:
—Lala fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ: jaˋ jmeeˉnaˈ fɨˈíˆ quiáˈˉ jaléˈˋ e nicøˈˆnaˈ o̱ˈguɨ jmeeˉnaˈ fɨˈíˆ quiáˈˉ jaléˈˋ sɨ̱́ˈˋnaˈ. 23 Co̱ˈ eáangˊguɨ laniingˉ ˈnéˉ e jmɨta˜ óoˊnaˈ e nigüɨlíimˋbaˈ fɨˊ lɨ˜ guiʉ́ˆ mɨ˜ nitɨ́ˉ fɨɨˋ co̱o̱ˋ e laco̱ˈguɨ e nijmeeˉnaˈ fɨˈíˆ quiáˈˉ jaléˈˋ e nicøˈˆnaˈ có̱o̱ˈ˜guɨ quiáˈˉ jaléˈˋ sɨ̱́ˈˋnaˈ. 24 Jo̱ quie̱ˋnaˈ cuente quiáˈˉ jaléngˈˋ quieeˋ; jaˋ jiéˈˋ jɨ́ɨˋreˈ o̱ˈguɨ jiéˈˋ téeˈ˜ jaléˈˋ e gøˈˊreˈ o̱ˈguɨ ˈmeaˊreˈ jaléˈˋ e nidǿˈˉreˈ, dsʉˈ Fidiéeˇ ñiˊbre e˜ héiñˈˊ jaléngˈˋ i̱ jóˈˋ do quiáˈrˉ. ¡Jo̱ eáangˊguɨ quíingˊ ˈnʉ́ˈˋ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ laco̱ˈguɨ lajeeˇ fɨ́ɨngˊ ta̱ˊ i̱ seengˋ fɨˊ jmɨgüíˋ! 25 Jo̱ ¿i̱˜ jaangˋ ˈnʉ́ˈˋ niquɨ́ˈˉ jmɨɨ˜ nijmeeˉnaˈ e nicuángˋguɨnaˈ caˈnáˈˆ metro laco̱ˈguɨ jí̱i̱ˈ˜ tíiˊnaˈ lana? 26 Jo̱ song jaˋ quɨ́ɨˈ˜naˈ jmɨɨ˜ jmeeˉnaˈ e capíˈˆ lajo̱, jo̱baˈ ¿jialɨˈˊ guiing˜ óoˊnaˈ jaléˈˋ e lɨ́ɨˊ seengˋnaˈ?
27 ’Jo̱ quie̱ˋnaˈ cuente jial jloˈˆ jaléˈˋ líˆ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ, jo̱guɨ jaˋ eeˋ ta˜ jmóoˋ o̱ˈguɨ quie̱ˊ fɨˈíˆ jial niˈuíingˉ e jloˈˆ. Jo̱ dsʉˈ carˋ jí̱i̱ˈ˜ dseata˜ Salomón có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e jloˈˆ e calɨseáˋ quiáˈrˉ jaˋ casíngˈˋ ˈñiaˈrˊ e jloˈˆ lɨ́ˈˆ laco̱ˈguɨ la jnéengˉ co̱o̱ˋ líˆ. 28 Co̱faˈ jlobˈˆ cajméeˋ Fidiéeˇ e jnéengˉ jaléˈˋ líˆ e jaˋ huǿøˉ téˈˋ, dsʉˈ jaléngˈˋguɨ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ i̱ jaˋ mɨˊ teáangˉ teáˋ có̱o̱ˈ˜ júuˆ quiéˉe, jmiguiʉˊguɨ niñíingˋnaˈ quiáˈˉ Fidiéeˇ jaléˈˋ e ˈnéˉnaˈ. 29-30 Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ lana, jaˋ jméeˆnaˈ fɨˈíˆ quiáˈˉ jaléˈˋ e niˈuˈˆ nicøˈˆnaˈ, dsʉco̱ˈ lajo̱b jmóoˋ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ i̱ jaˋ cuíingˋ Fidiéeˇ. Jo̱ dsʉˈ ˈnʉ́ˈˋ seemˋ jaangˋ Tiquíiˆnaˈ dseaˋ guiing˜ ñifɨ́ˉ i̱ nɨñiˊ jaléˈˋ e ˈnéˉnaˈ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜. 31 Jo̱ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ˈnʉ́ˈˋ lana e ˈnéˉ nijmɨˈúungˋnaˈ e Fidiéeˇ dseaˋ nicá̱ˋ nifɨˊ quíiˉnaˈ, jo̱ lajo̱baˈ niñíingˋnaˈ jaléˈˋ e ˈnéˉnaˈ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜.
Jaléˈˋ e catɨ́ɨngˉ dseaˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ jmɨgüíˋ co̱o̱ˋ
32 ’Jo̱ jaˋ jmeeˉ ˈnʉ́ˈˋ fɨˈíˆ, dseaˋ i̱ jaˋ fɨ́ɨngˊ mɨˊ cuíingˋ jnea˜, co̱ˈ Tiquíiˆnaˈ dseaˋ guiing˜ ñifɨ́ˉ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ quíiˉnaˈ nɨcaˈɨ́ˋ dsíirˊ e nicuǿˈrˉ ˈnʉ́ˈˋ lají̱i̱ˈ˜ e catɨ́ɨngˉnaˈ e iáangˋ dsíirˊ. 33 Jo̱baˈ ˈnéˉ e ˈnɨ́ɨˆnaˈ jaléˈˋ e seaˋ quíiˉnaˈ jo̱ nijmɨcó̱o̱ˈ˜naˈ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ li˜ ˈnéˉ quiáˈˉ lajo̱; co̱ˈ jaˋ eeˋ ta˜ íingˆ quíiˉnaˈ fɨng táˈˉ caˈmeሠlɨ́ˈˋ cuuˉ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la, co̱ˈ dsíngˈˉ føˈˊ nicá̱ˋ jaléngˈˋ ɨ̱ɨ̱ˋ jaléˈˋ e seaˋ quíiˉnaˈ o̱si nidǿˈˉ jaléngˈˋ guɨsɨ́ˋ i̱ ˈléeˊ é. Co̱ˈ guiʉ́ˉguɨb e nijmeeˉnaˈ e nilɨseaˋ quíiˉnaˈ fɨˊ ñifɨ́ˉ jaléˈˋ e jloˈˆ, dsʉco̱ˈ fɨˊ jo̱ joˋ seengˋ ɨ̱ɨ̱ˋ o̱ˈguɨ faˈ dseáangˈ˜ e niˈléˉguɨ guɨsɨ́ˋ. 34 Co̱ˈ lɨ˜ seaˋ jaléˈˋ e lɨ́ˋ aˈˊ do, e jo̱bɨ guiing˜ aˈˊ jóng.
Dseángˈˉ ˈnéˉ e sɨñiingˇ dsiˋnaaˈ
35-36 ’Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ nʉ́ˈˋ e ˈnéˉ neáangˊnaˈ laco̱ˈ guiing˜ jaangˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ guiing˜ fɨˊ quiáˈˉ fii˜ e güɨjeeiñˇ e nineárˉ ˈnʉ́ʉˊ mɨ˜ niguiengˈˊ fiir˜ i̱ ngɨˊ fɨˊ lɨ˜ cungˈˊ guooˋ dseaˋ, jo̱ ˈnéˉ sɨjeengˇ i̱ dseaˋ ˈléengˈ˜ do e jneáˋ jɨbˋ guiiñ˜, jo̱baˈ dsifɨbˊ nineárˉ ˈnʉ́ʉˊ mɨ˜ niguiengˈˊ fiir˜ e nitǿrˋ. 37 Jo̱ juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ sɨjnéeˋ dsíiˊ mɨ˜ niguiengˈˊ fiir˜. Co̱ˈ jnea˜ jmɨtaaˉ óoˊnaˈ e dsíngˈˉ nilɨˈiáangˋ dsíiˊ i̱ fiir˜ do jo̱ nitǿørˋ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ sɨjnéeˋ dsíiˊ do e nidǿˈrˉ co̱lɨɨng˜ có̱o̱iñˈ˜ do e uǿøˋ jo̱. 38 Jo̱ juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ sɨjnéeˋ dsíiˊ do mɨ˜ niguiengˈˊ fiir˜, nañiˊ faˈ niguieiñˈˊ do guienʉ́ʉˊ o̱si téeˉ ogóoˊ é. 39 Jo̱guɨ cajo̱ faˈ jaangˋ dseaˋ nɨñirˊ e˜ oor˜ niguiéeˊ jaangˋ ɨ̱ɨ̱ˋ fɨˊ quiáˈrˉ, nijé̱ˉbre e joˋ nigüɨ́iñˋ e uǿøˋ jo̱, jo̱ lajo̱baˈ jaˋ nicuǿrˉ fɨˊ e niˈuǿˈˉ i̱ ɨ̱ɨ̱ˋ do jaléˈˋ e seaˋ quiáˈrˉ. 40 Jo̱baˈ lajo̱b ˈnéˉ neáangˊ ˈnʉ́ˈˋ e sɨñiingˇ óoˊbaˈ; co̱ˈ jnea˜, dseaˋ i̱ cajáˉ fɨˊ ñifɨ́ˉ e lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ, nigáaˊtú̱u̱ caléˈˋ catú̱ˉ fɨˊ jmɨgüíˋ la lajeeˇ e jaˋ ñiing˜ óoˊnaˈ.
Jaangˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ guiúngˉ có̱o̱ˈ˜ jaangˋguɨ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ sooˋ dsíiˊ
41 Jo̱ dsifɨˊ mɨ˜ catóˈˊ e caˈeˊ Jesús jaléˈˋ e júuˆ na, jo̱ dsifɨˊ lajo̱b cajmɨngɨ́ɨˋ Tʉ́ˆ Simón cajmɨngɨˈrˊ Jesús jo̱ cajíñˈˉ:
—Tɨfaˈˊ, jaléˈˋ e júuˆ e nɨcaˈéˈˆ na, ¿su caˈéeˈ˜ jí̱i̱ˈ˜ jneaˈˆ dseaˋ guitúungˋnaaˈ o̱faˈ quiáˈˉ lajɨɨmˋ dseaˋ é?
42 Jo̱ lalab cañíiˋ Jesús:
—Lalab lɨ́ɨˊ quiáˈˉ jaangˋ dseaˋ i̱ néeˊ ni˜ jaléngˈˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ nʉ́ʉˈ˜guɨ jaléˈˋ ta˜ quiʉˈˊ fiir˜, jo̱ guiúngˉguɨr có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ ˈléengˈ˜, jo̱guɨ nicuǿˈˉreiñˈ do e nidǿiñˈˉ mɨ˜ nitɨ́ˉ oor˜ e gøˈˊ dseaˋ. Jo̱ mɨ˜ cagüɨˈɨ́ɨˊ i̱ fii˜ do e nidsérˉ fɨˊ lɨ˜ jiéˈˋ, caséerˊ jaléˈˋ ta˜ quiáˈrˉ jo̱ caguiarˊ ni˜ i̱ dseaˋ i̱ néeˊ ni˜ jaléngˈˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ do, jo̱ jo̱guɨbaˈ cangórˉ jóng. 43 Jo̱ mɨ˜ niguiengˈˊtu̱ i̱ fiir˜ do, juguiʉ́ˉ oˊ quiáˈˉ i̱ dseaˋ i̱ néeˊ ni˜ dseaˋ ˈléengˈ˜ do song nɨcatóˈˊ jaléˈˋ ta˜ e caséeˊ fiir˜ mɨ˜ cagüɨˈɨ́ɨrˊ cangórˉ. 44 Jo̱ jáˈˉbaˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ e dsíngˈˉ nilɨˈiáangˋ dsíiˊ i̱ fiir˜ do, co̱ˈ calɨtib˜ jaléˈˋ ta˜ e caséerˊ có̱o̱ˈ˜ i̱ dseaˋ néeˊ ni˜ jaléngˈˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ quiáˈrˉ do, jo̱ jo̱guɨbaˈ nicuǿˈˉreiñˈ do e nineˈˉ niñˈ˜ do jaléˈˋ e seaˋ quiáˈrˉ. 45 Jo̱ dsʉˈ fɨng song jaˋ cajmiti˜ i̱ dseaˋ néeˊ ni˜ i̱ dseaˋ ˈléengˈ˜ do lají̱i̱ˈ˜ ta˜ caquiʉˈˊ fiir˜, co̱ˈ caˈɨ́ˋ dsíirˊ e jaˋ mɨˊ niguiengˈˊ fiir˜ lajmɨnáˉ, jo̱ lajeeˇ jo̱ cajméerˋ sooˋ dsíirˊ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ néeˊ nir˜, jo̱guɨ canáiñˋ ɨ̱́ˈˋ gøˈrˊ jaléˈˋ e seaˋ, jo̱guɨ cajméerˋ ta˜ ɨ̱́ˈˋ méeˊ; 46 jo̱ dsʉˈ lajeeˇ jmóoˋ i̱ dseaˋ néeˊ ni˜ i̱ dseaˋ ˈléengˈ˜ do jaléˈˋ e jo̱, lajeeˇ jo̱b caguiéngˈˉ fiir˜, jo̱ dsíngˈˉ nicalɨguíiñˈˉ do, jo̱ iihuɨ́ɨˊ nicuǿˈˉreiñˈ do lɨ́ˈˆ laco̱ˈ catɨ́ɨngˉ e niñíingˋ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ nʉ́ʉˈ˜ jaléˈˋ júuˆ quiáˈˉ fiir˜.
47 ’Jo̱ i̱ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ ñiˊ jial lɨ́ɨˊ jaléˈˋ e iing˜ fiir˜ e nilíˋ jo̱ dsʉˈ jaˋ caguiarˊ guiʉ́ˉ o̱ˈguɨ calɨnʉ́ʉˈr˜ e nijmérˉ jaléˈˋ ta˜ caquiʉˈˊ fiir˜, jo̱baˈ dsíngˈˉ niñíiñˋ iihuɨ́ɨˊ jóng. 48 Jo̱ dsʉˈ i̱ dseaˋ ˈléengˈ˜ i̱ jaˋ ñiˊ jaléˈˋ e nijmérˉ jo̱ eáamˊ caˈléerˊ quiáˈˉ fiir˜, jo̱baˈ i̱ dseaˋ íˋ jaˋguɨ niñíiñˋ iihuɨ́ɨˊ laco̱ˈguɨ i̱ jaangˋ do. Jo̱ i̱ dseaˋ i̱ cangɨ́ɨngˋ jmiguiʉˊ, jmiguiʉˊguɨb catɨ́ɨngˉ niguiéerˉ cuente mɨ˜ nitɨ́ˉ íˈˋ lajo̱; jo̱guɨ i̱ dseaˋ i̱ éeˋ guiʉ́ˉ có̱o̱ˈ˜ lají̱i̱ˈ˜ ta˜ e cangɨ́ɨiñˋ e néeˊ nir˜, jo̱baˈ eáangˊguɨ guiʉ́ˉ ˈnéˉ guiérˉ cuente mɨ˜ nitɨ́ˉ íˈˋ lajo̱.
Nijíngˉ dseaˋ lajeeˇ laˈóˈˋ rúiñˈˋ uíiˈ˜ Jesús
49 Jo̱ mɨ˜ calɨ́ˉ e cajíngˈˉ Jesús jaléˈˋ e júuˆ na, jo̱ casɨ́ˈˉguɨr jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do jo̱ cajíñˈˉ:
—Jnea˜ cagáˉa lafaˈ e cagaˈuunˉ jɨˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la; jo̱ ¡dsíngˈˉ lɨ́ˋ dsiiˉ faˈ jiʉ˜ nɨcooˋ lana! 50 Co̱ˈ náˉbɨ nica̱a̱ˉ iihuɨ́ɨˊ e eáangˊ, jo̱ ¡dsíngˈˉ lɨjiuung˜ dsiiˉ cartɨˊ nilɨti˜ lajaléˈˋ e jo̱! 51 Jo̱ dsʉˈ jaléngˈˋ ˈnʉ́ˈˋ ɨˊ óoˊnaˈ e cagáˉa fɨˊ jmɨgüíˋ la e gajméeˋe e lɨseengˋnaˈ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ, dsʉˈ o̱ˈ lajo̱; co̱ˈ uíiˈ˜ jnea˜ náˉbɨ nijméˉ dseaˋ mɨ́ɨˈ˜ có̱o̱ˈ˜ dseaˋ rúiñˈˋ. 52 Co̱ˈ latɨˊ lana gaangˋ dseaˋ nijíñˉ có̱o̱ˈ˜ gángˉ dseaˋ laˈóˈˋ dseaˋ sɨnʉ́ʉˆ quiáˈrˉ. 53 Co̱ˈ tiquiáˈˆ dseaˋ nijíñˉ có̱o̱ˈ˜ jó̱o̱rˊ dseañʉˈˋ, jo̱ jaléngˈˋ jó̱o̱ˊ dseaˋ dseañʉˈˋ nijíñˉ có̱o̱ˈ˜ tiquiáˈrˆ; jo̱guɨ niquiáˈˆ dseaˋ nijíñˉ có̱o̱ˈ˜ jó̱o̱rˊ dseamɨ́ˋ, jo̱ jaléngˈˋ jó̱o̱ˊ dseaˋ dseamɨ́ˋ nijíñˉ có̱o̱ˈ˜ niquiáˈrˆ; jo̱guɨ iemɨséˆ dseaˋ nijíñˉ có̱o̱ˈ˜ dseaˋ mɨloo˜ quiáˈrˉ, jo̱guɨ jaléngˈˋ dseaˋ mɨloo˜ quiáˈˉ dseaˋ nijíñˉ có̱o̱ˈ˜ iemɨsérˆ, co̱ˈ jaˋ nisɨ́iñˉ røøˋ uii˜ quiéˉ jnea˜ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ júuˆ quiéˉe.
ˈNéˉ ǿngˈˋ dsíiˊ dseaˋ e˜ jaléˈˋ dsijéeˊ jmɨɨ˜ na
54 Jo̱ casɨ́ˈˉguɨ Jesús jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do jo̱ cajíñˈˉ:
—Mɨ˜ móoˉ ˈnʉ́ˈˋ e taˈˊ jníiˊ nʉʉˋ fɨˊ yʉ́ˈˆ jmɨgüíˋ, jo̱baˈ dsifɨˊ lajo̱b fóˈˋnaˈ e nitʉ̱́ˋ jmɨ́ɨˊ, jo̱ lajo̱b dsitíingˋ jóng. 55 Jo̱guɨ mɨ˜ móoˉ ˈnʉ́ˈˋ e ɨ́ɨˋ guíˋ quiʉ̱ʉ̱ˋ, dsifɨˊ lajo̱b fóˈˋnaˈ e jaˋ nitʉ̱́ˋ jmɨ́ɨˊ, jo̱ lajo̱b dsitíingˋ cajo̱. 56 ¡I̱ jmɨcaang˜ ˈnʉ́ˈˋ! Co̱ˈ ñíˆbaˈ jaléˈˋ e dsijéeˊ fɨˊ yʉ́ˈˆ jmɨgüíˋ jo̱guɨ fɨˊ guóoˈ˜ uǿˆ; jo̱baˈ ¿jialɨˈˊ jaˋ ñíˆnaˈ e˜ uiing˜ quiáˈˉ jaléˈˋ e dsijéeˊ jee˜ ˈnʉ́ˈˋ lana?
Jmɨˈúungˋnaˈ e nilɨseengˋnaˈ juguiʉ́ˉ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ ˈníˈˋ níingˉ ˈnʉ́ˈˋ
57 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cajíngˈˉguɨ Jesús e júuˆ la:
—Jo̱ ¿jialɨˈˊ jaˋ líˈˋnaˈ guíiˈ˜naˈ jnang˜ e guiʉ́ˉ jo̱guɨ jnang˜ e jaˋ dseengˋ e dsijéeˊ quíiˉnaˈ? 58 Co̱ˈ song i̱i̱ˋ dseaˋ i̱ ˈníˈˋ níingˉ ˈnʉ́ˈˋ cangojéeiñˋ ˈnʉ́ˈˋ fɨˊ quiniˇ dseata˜, jo̱baˈ jmɨˈúungˋnaˈ e nisɨɨng˜tu̱ˈ røøˋ có̱o̱ˈr˜ lajeeˇ nʉ́ˈˉguɨ e niguilíingˉnaˈ fɨˊ quiniˇ i̱ dseata˜ do. Dsʉco̱ˈ song caguilíingˉnaˈ fɨˊ lɨ˜ guiiñ˜, jo̱baˈ niquiʉ́ˈrˉ ta˜ jaléngˈˋ ɨ́ɨˈ˜ quiáˈrˉ e nisáiñˈˊ ˈnʉ́ˈˋ jo̱ nitáiñˈˊ ˈnʉ́ˈˋ dsíiˊ ˈnʉñíˆ jóng. 59 Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ e jaˋ nijúuˈ˜naˈ e fɨˊ dsíiˊ ˈnʉñíˆ do cartɨˊ niquɨ́ˈˆnaˈ jaléˈˋ cuuˉ e nimɨ́rˉ, co̱ˈ lajo̱b lɨ́ɨˊ fɨng catɨ́ˋ fɨˊ quiniˇ dseata˜.
Copyright © 2002 by La Liga Biblica (Bible League)