M’Cheyne Bible Reading Plan

Mga Kasuguan Parte sa mga Pagkabutang

22 “Kon ang isa ka tawo nangawat sang baka ukon karnero, kag gin-ihaw niya ini ukon ginbaligya, dapat magbayad siya. Sa isa ka baka nga iya ginkawat, magbayad siya sang lima ka baka. Kag sa isa ka karnero nga iya ginkawat, magbayad siya sang apat ka karnero. ² Kon nangawat siya sa gab-i kag nadakpan sa akto, kag ginpatay siya, ang nakapatay sa iya wala sing salabton. ³ Pero kon natabo ini sa adlaw, ang nakapatay sa kawatan may salabton.

“Ang kawatan nga nadakpan dapat magbayad sa iya nga ginkawat. Pero kon wala siya sing ibayad, ibaligya siya nga ulipon kag ang iya bili ibayad sa iya nga ginkawat. ⁴ Kon ang iya ginkawat nga baka ukon asno ukon karnero nasapwan nga ara pa sa iya kag buhi pa ini, bayaran niya ini sing doble.

⁵ “Kon ang sapat sang isa ka tawo iya ginpabay-an nga maghalab sa talamnan sang iban, kinahanglan nga bayaran niya ang nahalab nga tanom sang pinakamaayo nga patubas sang iya uma ukon sang iya talamnan sang ubas.

⁶ “Kon may tawo nga nagpanutod, kag ang kalayo naglapta sa mga hilamon hasta sa talamnan sang iban nga tawo, ang nagpanutod dapat nga magbayad sang mga tanom nga napierdi.

⁷ “Halimbawa, nagpatago ang isa ka tawo sang iya kuwarta ukon sang bisan ano nga butang sa balay sang iya kaingod, kag ginkawat ini. Kon madakpan ang kawatan, dapat magbayad siya sing doble. ⁸ Pero kon indi madakpan ang kawatan, ang ginbilinan sang pagkabutang pagadal-on sa presensya sang Dios,^[a] agod mahibaluan kon ginkuha niya ukon wala ang ginpatago sa iya.

⁹ “Halimbawa, may duha ka tawo nga nagabaisay kon sin-o sa ila ang tag-iya sang isa ka pagkabutang pareho sang baka, asno, karnero, bayo, ukon bisan ano nga butang, dapat dal-on nila ang ila kaso sa presensya sang Dios.^[b] Ang nakasala sa ila suno sa desisyon sang Dios^[c] magabayad sing doble sa tag-iya.

¹⁰ “Halimbawa, ginpasagod sang isa ka tawo ang iya asno, baka, karnero, ukon bisan ano nga sapat sa iya kaingod, kag napatay ini, ukon napilasan, ukon nadula, nga wala sing may nakakita. ¹¹ Ang nagsagod dapat magkadto sa presensya sang Ginoo kag magsumpa nga wala siya sing may nahibaluan sa natabo. Dapat ini patihan sang tag-iya, kag indi niya siya pagpabayaron. ¹² Pero kon ginkawat ang sapat, dapat magbayad ang nagsagod sa tag-iya. ¹³ Kon ang sapat ginpatay sang mapintas nga sapat, kinahanglan dal-on niya ang nabilin nga parte sang sapat bilang pamatuod, kag indi niya kinahanglan nga bayaran ini.

¹⁴ “Halimbawa, naghulam ang isa ka tawo sang sapat sa iya kaingod kag napilas ini ukon napatay, kag wala ang tag-iya pagkatabo sini. Ang naghulam dapat magbayad sini. ¹⁵ Pero kon ara ang tag-iya sang pagkatabo, ang naghulam indi na magbayad. Kon gin-arkilahan ang sapat, ang kuwarta nga ginbayad sa arkila amo na ang ibayad sa napilasan ukon napatay nga sapat.

Ang Iban pa nga mga Kasuguan

¹⁶ “Kon gintintar sang isa ka lalaki ang isa ka dalaga nga indi pa kalaslon, kag nagpakighilawas siya sa iya, dapat magbayad ang lalaki sa pamilya sang babayi sang balayran sa pagpangasawa, kag dayon pangasaw-on niya ang babayi. ¹⁷ Kon indi gid magsugot ang amay sang babayi nga ipakasal ang iya anak sa ato nga lalaki, magbayad gihapon ang lalaki sang amo nga balayran.

¹⁸ “Patya ninyo ang mga babaylan.

¹⁹ “Ang bisan sin-o nga magpakighilawas sa sapat dapat patyon.

²⁰ “Ang bisan sin-o nga maghalad sa iban nga dios luwas sa akon dapat laglagon sing bug-os.^[d]

²¹ “Indi ninyo pagpiguson ang mga dumuluong^[e] kay mga dumuluong man kamo sadto sa Egipto.

²² “Indi ninyo pagpamintahaan ang mga balo nga babayi kag ang mga ilo. ²³ Kon himuon ninyo ini, kag magpangayo sila sang bulig sa akon, sigurado gid nga buligan ko sila. ²⁴ Maakig gid ako sa inyo kag pamatyon ko kamo sa inaway.^[f] Mabalo ang inyo mga asawa kag mailo ang inyo mga kabataan.

²⁵ “Kon magpahulam kamo sang kuwarta sa bisan kay sin-o sa akon katawhan nga imol, indi ninyo pagpasakai pareho sa ginahimo sang mga manugpahulam sang kuwarta. ²⁶ Kon kuhaon ninyo ang kunop sang inyo isigkatawo bilang garantiya nga magbayad siya sa iya utang sa imo, iuli ini sa iya antes magsalop ang adlaw. ²⁷ Kay amo lang ini ang iya pangtabon sa iya lawas kon magtulog siya kon gab-i. Kon magpangayo siya sang bulig sa akon, buligan ko siya kay maluluy-on ako.

²⁸ “Indi ninyo pagpasipalahi ang Dios kag indi ninyo pagpakamalauta ang nagadumala sa inyo.

²⁹ “Indi ninyo pagkalimti ang paghatag sang mga halad sa akon halin sa inyo mga patubas kag mga duga sang prutas.

“Idedikar ninyo sa akon ang inyo kamagulangan nga mga lalaki, ³⁰ pati ang kamagulangan sang inyo mga baka kag mga karnero. Ang bag-o natawo nga baka ukon karnero dapat magpabilin sa iya inang sa sulod sang pito ka adlaw. Pero halin sa ikawalo nga adlaw, puwede na ini ihalad sa akon.

³¹ “Kamo ang akon pinili nga katawhan, gani indi kamo magkaon sang karne sang bisan ano nga sapat nga ginpatay sang mapintas nga sapat. Ipakaon ninyo ini sa mga ido.

Ang Pulong nga Ginahalinan sang Kabuhi

1 Sang una pa nga daan,^[a] ara na ang ginatawag nga Pulong. Ang Pulong kaupod na sang Dios, kag ang Pulong mismo Dios. ² Halin pa gid sang una ang Pulong kaupod na sang Dios. ³ Paagi sa iya, ginhimo ang tanan nga butang, kag wala gid sing may nahimo nga indi paagi sa iya. ⁴ Ang Pulong amo ang ginahalinan sang kabuhi. Kag ini nga kabuhi pareho sa suga tungod kay amo ini ang nagapasanag sa hunahuna sang mga tawo. ⁵ Ini nga suga nagapasanag sa kadulom^[b] kag ang iya kasanag wala nadaog sang kadulom.^[c]

⁶ Karon may tawo nga ginpadala sang Dios. Ang iya ngalan si Juan. ⁷ Ginpadala siya sang Dios sa pagsugid kon sin-o ang suga, agod paagi sa iya pagsugid magatuo ang tanan nga tawo. ⁸ Indi si Juan ang suga, kundi nag-abot siya sa pagsugid kon sin-o ang suga. ⁹ Si Jesu-Cristo amo ang matuod nga suga nga nag-abot diri sa kalibutan kag nagapasanag sa hunahuna sang tanan nga tawo. ¹⁰ Nag-abot siya diri sa kalibutan. Kag bisan ginhimo ang kalibutan paagi sa iya, ang mga tawo sang kalibutan^[d] wala nagkilala sa iya. ¹¹ Nagkadto siya sa iya mismo mga kasimanwa, pero ang kalabanan sa ila wala magbaton sa iya. ¹² Pero ang bisan sin-o nga nagbaton kag nagtuo sa iya^[e] ginhatagan niya sing kinamatarong^[f] nga mangin anak sang Dios. ¹³ Nangin anak sila sang Dios indi paagi sa lawasnon nga pagkatawo ukon sa pagbuot sang tawo, kundi paagi sa pagbuot sang Dios.

¹⁴ Ang Pulong nagpakatawo kag nagpakig-upod diri sa aton. Nakita namon ang iya kadungganan bilang bugtong nga Anak sang Amay. Maluluy-on gid siya kag puro kamatuoran ang iya ginasugid.

¹⁵ Nagpamatuod si Juan parte sa iya. Nagsiling siya, “Siya amo ang akon ginasiling nga magaabot nga ulihi sa akon. Pero labaw pa siya sang sa akon, kay sa wala pa ako natawo, ara na siya nga daan.”

¹⁶ Tungod sa dako nga kaluoy ni Cristo ang iya mga pagpakamaayo sa aton tanan nagasinunod-sunod lang. ¹⁷ Ang Kasuguan ginhatag sang Dios sa aton paagi kay Moises, pero ang kaluoy kag ang kamatuoran nag-abot sa aton paagi kay Jesu-Cristo. ¹⁸ Wala gid sing bisan sin-o nga tawo nga nakakita sa Dios nga Amay. Pero ginpakilala siya sa aton sang bugtong nga Anak nga Dios nga kaupod permi sang Amay.^[g]

Ang Mensahi ni Juan nga Manugbautiso^(A)

¹⁹ Nagpamatuod si Juan parte kay Jesus sang ginpakadto sa iya sang mga lider sang mga Judio sa Jerusalem ang pila ka mga pari kag mga Levita agod pamangkuton siya kon sin-o gid siya. ²⁰ Ginprangka sila ni Juan, “Indi ako ang Cristo nga inyo ginahulat.” ²¹ Nagpamangkot sila, “Kon indi ikaw ang Cristo, sin-o? Si Elias nga propeta?” Nagsabat si Juan, “Indi ako si Elias.” Gani nagsiling sila liwat, “Siguro ikaw ang ginasiling nga Propeta nga magaabot?” Pero nagsabat naman si Juan nga indi siya ang Propeta nga ila ginasiling. ²² Gani nagsiling sila, “Ti sugiri kami kon sin-o gid ikaw agod may isugid man kami sa mga nagsugo sa amon. Ano ang masiling mo parte sa imo kaugalingon?” ²³ Nagsabat si Juan, “Ako ang tawo nga gintagna ni Isaias nga propeta. Indi bala nagsiling siya,

²⁴ Ang mga nagsugo gali sa ato nga mga tawo nga nagkadto kay Juan amo ang mga Pariseo.^{[i] 25} Ginpamangkot nila liwat si Juan, “Ngaa nga nagapangbautiso ka sang mga tawo kon indi ikaw ang Cristo, ukon si Elias, ukon ang Propeta nga amon ginahulat nga mag-abot?” ²⁶ Nagsabat si Juan, “Ako nagapangbautiso sa tubig, pero may ara sa inyo subong nga wala ninyo makilala. ²⁷ Siya ang ginasiling ko nga magaabot nga nagasunod sa akon, pero indi gani ako takos nga mangin iya suluguon.”^[j]

²⁸ Natabo ini sa Betania, sa tabok sang Suba sang Jordan, nga sa diin nagapangbautiso si Juan.

Ang Karnero sang Dios

²⁹ Sang madason nga adlaw nakita ni Juan si Jesus nga nagapalapit sa iya. Nagsiling dayon si Juan sa mga tawo, “Ari na ang Karnero sang Dios nga inughalad agod magkuha sang sala sang mga tawo sa kalibutan. ³⁰ Siya amo ang akon ginasiling nga magaabot nga ulihi sa akon, pero mas labaw pa siya sang sa akon, kay sa wala pa ako natawo, ara na siya nga daan. ³¹ Sang una bisan gani ako wala makakilala kon sin-o gid siya. Pero nagkadto ako diri nga nagapangbautiso sa tubig agod ipakilala siya sa mga taga-Israel. ³² Nagapamatuod ako nga nakita ko ang Espiritu Santo nga nagkunsad sa iya halin sa langit nga pareho sang pating kag nagpabilin sa iya. ³³ Sang una bisan gani ako wala makakilala kon sin-o gid siya, pero ang Dios nga nagsugo sa akon nga magbautiso sa tubig amo ang nagsiling nga daan sa akon nga kon makita ko na gani ang Espiritu Santo nga magkunsad kag magpabilin sa isa ka tawo, ina nga tawo amo ang magabautiso sa Espiritu Santo. ³⁴ Kag ina nakita ko gid. Gani napamatud-an ko gid nga siya amo ang Anak sang Dios.”

Ang Nahauna nga mga Sumulunod ni Jesus

³⁵ Sang madason nga adlaw, didto naman si Juan kaupod ang duha ka tawo nga iya sumulunod. ³⁶ Pagkakita niya kay Jesus nga nagalabay, nagsiling siya, “Ari na ang Karnero sang Dios.”^{[k] 37} Pagkabati sadto sang duha niya ka sumulunod, nagsunod sila dayon kay Jesus. ³⁸ Pagbalikid ni Jesus, nakita niya sila nga nagasunod. Gani nagpamangkot siya, “Ano bala ang inyo kinahanglan?” Nagsabat sila, “Rabbi, sa diin ka bala nagaestar?” (Ang buot silingon sang Rabbi “Manunudlo.”) ³⁹ Nagsiling siya, “Dali, upod kamo sa akon agod makita ninyo.” Gani nag-upod sila kag nakita nila ang iya ginaestaran. Mga alas kuwatro na sadto sang hapon, gani didto na lang sila nagpabilin hasta mag-aga. ⁴⁰ Ang isa sa duha nga nakabati sa ginsiling ni Juan kag nagsunod kay Jesus amo si Andres nga utod ni Simon Pedro. ⁴¹ Pagkaaga, ginpangita niya dayon ang iya utod nga si Simon kag ginsugiran niya nga nakita nila ang Mesias. (Ang buot silingon sang Mesias “Cristo.”) ⁴² Dayon gindala niya si Simon kay Jesus. Pag-abot nila kay Jesus, gintulok ni Jesus si Simon kag nagsiling, “Ikaw si Simon nga anak ni Juan. Pero halin subong tawgon ka na nga Cefas.” (Ang Cefas pareho man sa ngalan nga Pedro nga ang buot silingon “bato”.)

Gintawag ni Jesus si Felipe kag si Natanael

⁴³ Sang madason nga adlaw, nagdesisyon si Jesus nga magkadto sa Galilea. Pag-abot niya didto, nakita niya si Felipe kag ginsilingan, “Dali, sunod sa akon!” ⁴⁴ (Si Felipe nga ini taga-Betsaida.^[l] Taga-didto man si Andres kag si Pedro.) ⁴⁵ Dayon ginpangita ni Felipe si Natanael. Kag sang nakita na niya, nagsiling siya sa iya, “Nakita na namon ang tawo nga ginmitlang ni Moises sa Kasuguan kag ginmitlang man sa ginsulat sang mga propeta. Siya gali amo si Jesus nga taga-Nazaret nga anak ni Jose.” ⁴⁶ Nagsiling si Natanael, “May ara bala nga maayo halin sa Nazaret?” Nagsabat si Felipe, “Dali, upod bala agod makita mo.”

⁴⁷ Pagkakita ni Jesus kay Natanael nga nagapalapit sa iya, nagsiling siya, “Ari ang matuod nga Israelinhon nga wala gid nagadaya.”^{[m] 48} Nagsiling dayon si Natanael sa iya, “Ngaa kilala mo ako?” Nagsabat si Jesus, “Sa wala ka pa gintawag ni Felipe, nakita ko na ikaw didto sa idalom sang kahoy nga higera.” ⁴⁹ Gani nagsiling si Natanael, “Manunudlo,” matuod gid nga ikaw ang Anak sang Dios! Ikaw ang hari sang Israel. ⁵⁰ Nagsiling dayon si Jesus sa iya, “Nagatuo ka bala sa akon tungod kay nagsiling ako sa imo nga nakita ko ikaw didto sa idalom sang kahoy nga higera? Mas sobra pa dira ang imo makita sa pila ka adlaw.” ⁵¹ Kag nagsiling pa gid si Jesus sa iya, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga magaabot ang adlaw nga makita ninyo ang langit nga nagaabri kag makita man ninyo ang mga anghel sang Dios nga nagasaka-panaog pakadto sa akon nga Anak sang Tawo.”

40 Nagsiling pa gid ang Ginoo kay Job, ² “Ako ang Dios nga Makagagahom. Pero nagapakigbais ka sa akon nga sala ako. Karon magsabat ka sa akon.” ³ Gani nagsabat si Job sa Ginoo, ⁴ “Indi ako takos nga magsabat sa imo. Ano ang isabat ko? Mahipos na lang ako.^{[a] 5} Madamo na ang akon ginhambal. Indi na ako magpadayon sa paghambal.”

⁶ Dayon nagsiling liwat ang Ginoo kay Job halin sa buhawi, ⁷ “Ihanda ang imo kaugalingon, kag sabta ang akon mga pamangkot. ⁸ Gusto mo bala pamatud-an nga indi ako matarong agod magaguwa nga ikaw ang matarong? ⁹ Gamhanan ka bala pareho sa akon? Makadaguhob bala ang imo tingog pareho sa akon? ¹⁰ Kon makahimo ka sina, ipakita ang imo pagkagamhanan, pagkahalangdon, kag pagkadungganon. ^11-12 Ipakita ang puwerte mo nga kaakig sa mga bugalon paagi sa pagpaubos sa ila. Kag dugmuka ang mga malaot sa ila ginatindugan. ¹³ Ilubong sila tanan sa duta, sa lugar sang mga patay. ¹⁴ Kon mahimo mo ina, ako mismo ang magdayaw sa imo, kag batunon ko nga may ikasarang ka sa pagluwas sang imo kaugalingon.

¹⁵ “Tan-awa bala ang sapat nga Behemot,^[b] nga gintuga ko man pareho sa imo. Nagahalab lang siya sang hilamon pareho sa baka, ¹⁶ pero tama siya kakusog. Ang iya lawas puwerte kabakod. ¹⁷ Ang iya ikog pareho sa kahoy nga sedro, kag ang iya mga paa maskulado. ¹⁸ Ang iya mga tul-an pareho kabakod sang tubo nga saway ukon kabilya. ¹⁹ Makatilingala siya sa tanan ko nga tinuga, pero ako nga nagtuga sa iya makapierdi sa iya. ²⁰ Nagahalab siya sa mga kabukiran samtang nagahampang ang mga talunon nga mga sapat malapit sa iya. ²¹ Nagaluko siya sa puno sang tunukon nga mga tanom, nga natabunan sang mga bugang. ²² Ang tunukon nga mga tanom kag ang iban pa nga mga tanom sa higad sang ililigan sang tubig nagahatag sa iya sang palasilungan. ²³ Wala siya nahadlok sa nagahuganas nga suba. Kalma lang siya bisan daw matabunan na siya sang tubig sang Suba sang Jordan. ²⁴ Sin-o bala ang makadakop sa iya paagi sa pagbulag sa iya? Sin-o bala ang makatuhog sang iya ilong paagi sa pagsiod sa iya?

Ang Sabat ni Pablo sa mga Nagakontra sa Iya

10 ^1-2 May ara sa inyo nga nagasiling nga ako, si Pablo, talawan kon dira sa inyo, pero kon wala na gani dira, kag kon nagasulat lang, maisog. Pero nagapangabay ako sa inyo, nga may kalulo pareho kay Cristo, nga indi ninyo ako pagpiliton nga ipakita ko ang akon kaisog kon mag-abot na ako dira. Kay may mga tawo dira nga nagasiling nga ang amon pagkabuhi pareho man lang sang pagkabuhi sang mga tawo diri sa kalibutan. Kon amo man gihapon ina ang ila ginasiling hasta mag-abot ako dira, sigurado gid nga ipakita ko ang akon kaisog sa ila. ³ Kami matuod mga tawo man lang, pero sa amon pagpakig-away sa mga nagakontra sa kamatuoran, wala kami nagasalig sa amon kaugalingon nga ikasarang, ^4-5 kundi ang gahom sang Dios amo ang armas nga amon ginasaligan. Amo ina ang amon ginagamit sa pagdaog sa sala nga mga rason sang mga tawo nga bugalon kag indi magpati sa mga pagpanudlo sang Dios. Bisan ang ila sala nga mga rason nga pareho sang mabakod nga pader nga nagasablag sa ila sa pagbaton sang kamatuoran ginaguba namon. Ginahaylo namon ang ila mga hunahuna agod magmatinumanon sila sa mga sugo ni Cristo. ⁶ Karon, kon makita namon nga nagatuman na gid kamo sang tanan, ang wala nagatuman silutan namon.

⁷ Hunahunaa bala ninyo sang maathag. Kon may ara nga nagapati nga siya iya ni Cristo, dapat hunahunaon niya nga kami iya man ni Cristo. ⁸ Bisan daw sobra na ang akon pagpabugal parte sa awtoridad nga ginhatag sa akon sang Ginoo, wala ako nahuya, kay ini nga awtoridad wala ko ginagamit sa pagguba sang inyo pagtuo, kundi sa pagpalig-on sini. ⁹ Indi ko gusto nga maghunahuna kamo nga ginapahog ko kamo sa akon mga sulat. ¹⁰ Kay ang iban dira sa inyo nagasiling nga maisog ako kon sa sulat, pero kon nagaatubang na gani maluya ako kag wala sing pulos ang akon mga ginahambal. ¹¹ Dapat makahibalo ang mga nagahambal sina nga kon ano ang amon ginahambal sa sulat, amo man ina ang amon himuon kon ara na kami dira.

¹² Indi kami mangahas nga magkomparar ukon magkabig sang amon kaugalingon nga pareho sa iban dira nga sobra ang ila pagpadayaw sang ila kaugalingon. Mga buang-buang gid sila, kay nagataksanay sila kag nagakomparahanay sang ila kaugalingon nga kaayo. ¹³ Pero kami iya wala nagapabugal sing sobra, kundi hasta gid lang sa obra nga ginhatag sang Dios sa amon, kag lakip diri ang amon obra sa inyo. ¹⁴ Kon wala kami nakaabot dira sa inyo, puwede nila masiling nga nagasulubra ang amon pagpabugal. Pero ang matuod, kami ang una nga nakaabot dira nga nagadala sang Maayong Balita parte kay Cristo. ¹⁵ Gani indi sobra ang amon pagpabugal kay wala kami nagaangkon sang pinangabudlayan sang iban kag ipabugal. Nagasalig man kami nga samtang nagadugang ang inyo pagtuo, mas madamo pa gid ang amon mahimo dira sa inyo suno sa ginapahimo sang Dios sa amon. ¹⁶ Pagkatapos dira, madala man namon dayon ang Maayong Balita sa iban nga mga lugar sa unhan ninyo. Kay indi namon gusto nga angkunon ang pinangabudlayan sang iban kag ipabugal. ¹⁷ Pareho bala sang ginasiling sang Kasulatan, “Ang bisan sin-o nga gusto magpabugal, dapat ipabugal lamang niya ang ginhimo sang Ginoo.”^{[a] 18} Kay ang Ginoo wala nagakalipay sa tawo nga nagadayaw sang iya kaugalingon, kundi sa tawo nga iya ginadayaw.