M’Cheyne Bible Reading Plan
Ang Pag-unong ni Ruth kay Noemi
1 1-2 Sang panahon nga indi pa mga hari ang nagadumala[a] sa Israel, nag-abot ang gutom sa sini nga lugar. Gani si Elimelec nga taga-Betlehem nga sakop sang Juda nagkadto sa Moab upod sang iya asawa kag duha ka anak nga lalaki, agod didto lang anay mag-estar. Ang ngalan sang iya asawa amo si Noemi kag ang ila duha ka anak amo si Mahlon kag si Kilion. Mga kaliwat sila ni Efrata nga taga-Betlehem.
Karon, sang didto na sila nagaestar sa Moab, 3 napatay si Elimelec, gani si Noemi na lang ang nabilin kag ang iya duha ka anak. 4 Sang ulihi nagpangasawa ang iya mga anak sang mga Moabnon. Ang ngalan sang isa amo si Orpah kag ang isa amo si Ruth. Pagkaligad sang mga napulo ka tuig, 5 napatay man si Mahlon kag si Kilion, gani si Noemi na lang ang nabilin.
6 Sang mabalitaan ni Noemi nga gindumdom sang Ginoo ang iya katawhan paagi sa paghatag sa ila sang maayo nga patubas, nagpreparar siya kag ang iya mga umagad sa pagbalik sa Juda. 7 Kag sang nagapanglakaton na sila pabalik sa Juda, 8 nagsiling si Noemi sa iya duha ka umagad, “Balik na lang kamo sa inyo iloy. Kabay pa nga ipakita sang Ginoo ang iya kaayo sa inyo, subong nga ginpakita ninyo ang inyo kaayo sa inyo nagtaliwan nga mga bana kag amo man sa akon. 9 Kag kabay pa nga itugot sang Ginoo nga makapamana kamo liwat agod mapahamtang kamo sa inyo bag-o nga puluy-an.”
Dayon ginhalukan sila ni Noemi. Naghibi sila sing tudo 10 kag nagsiling kay Noemi, “Maupod kami sa imo sa pagbalik mo sa imo mga kasimanwa.” 11-12 Pero nagsiling si Noemi, “Pauli kamo sa inyo, mga anak. Ngaa maupod pa kamo sa akon? Nagahunahuna bala kamo nga makapamana pa ako kag makapamata sang mga lalaki nga pamanahon ninyo? Indi ina mahimo kay tigulang na ako. Pero butang ta abi nga makapamana ako karon nga gab-i kag sa ulihi makapamata pa, 13 ano, hulaton bala ninyo sila nga magdalagko? Indi lang bala anay kamo magpamana tungod lang sa ila? Indi puwede, mga anak. Sa pagkamatuod, mas mapait ang akon kabuhi sang sa inyo, kay ginapaantos ako sang Ginoo.”
14 Naghibi naman sila sing tudo. Dayon naghalok si Orpah sa iya ugangan kag nagpauli,[b] pero si Ruth iya nagpabilin kay Noemi. 15 Nagsiling si Noemi, “Ti ato na ang imo bilas, nagbalik na siya sa iya mga kasimanwa kag sa iya dios,[c] gani mag-upod ka sa iya.” 16 Pero nagsabat si Ruth, “Indi ako pagpilita sa pagbiya sa imo, kay bisan diin ka magkadto didto man ako makadto, kag bisan diin ka mag-estar didto man ako maestar. Ang imo mga kasimanwa mangin akon man nga kasimanwa, kag ang imo Dios mangin akon man nga Dios. 17 Kon diin ka mapatay, didto man ako mapatay kag didto man ilubong. Kabay pa nga silutan ako sang Ginoo sing puwerte gid kon magbulag ako sa imo, luwas lang kon mapatay na ako.”
18 Sang makita ni Noemi nga desidido gid si Ruth sa pag-upod sa iya, naghipos na lang siya. 19 Gani nagpadayon sila nga duha sa paglakat hasta nga nakaabot sila sa Betlehem. Pag-abot nila didto, nagkinagula[d] ang mga tawo. Nagsiling ang mga babayi, “Si Noemi gid bala ini?”
20 Nagsiling si Noemi sa ila, “Indi ninyo ako pagtawga nga Noemi,[e] kundi tawga ninyo ako nga Mara,[f] kay ginpapait gid sang Makagagahom nga Dios ang akon kabuhi. 21 Paghalin ko diri ara sa akon ang tanan, pero ginpabalik ako sang Ginoo nga wala-wala gid. Gani indi na ninyo ako pagtawga nga Noemi, kay ginpaantos ako sang Ginoo nga Makagagahom.”
22 Nagasugod pa lang ang tig-alani sang barley sang pag-abot ni Noemi sa Betlehem upod sang iya umagad nga si Ruth nga Moabnon.
Gin-apinan ni Pablo ang Iya Kaugalingon sa Atubangan ni Agripa
26 Dayon nagsiling si Agripa kay Pablo, “Sige, ginatugutan ka nga maghambal sa pagdepensa sang imo kaugalingon.” Gani nagsinyas si Pablo nga mahambal na siya. Nagsiling siya,
2 “Haring Agripa, maayo gid nga makahambal ako subong sa pagpangapin sang akon kaugalingon sa imo atubangan parte sa tanan nga akusasyon sang mga Judio kontra sa akon. 3 Labi na gid nga nahibaluan mo sing maayo ang tanan nga kinabatasan sang mga Judio kag ang mga ginadibatihan nila. Gani nagapangabay ako nga kon mahimo pamatian mo ang akon ihambal.
4 “Nahibaluan sang mga Judio kon ano ang akon pagkabuhi sa akon banwa kag sa Jerusalem, sugod sang bata pa ako. 5 Kon magsugid lang sila sang matuod, sila mismo makapamatuod nga halin pa sang una, miyembro ako sang mga Pariseo nga amo ang pinakaistrikto nga sekta sa relihiyon sang mga Judio. 6 Kag ari ako diri sa korte nga ginahukman tungod kay nagapaabot ako nga himuon sang Dios ang iya ginpromisa sa amon mga katigulangan. 7 Kami nga dose ka tribo nagapaabot nga ini matabo gid. Gani adlaw-gab-i ginasimba namon ang Dios. Kag Haring Agripa, tungod sa akon pagtuo sa sini nga butang ginaakusar ako sang mga Judio. 8 Kag kamo nga mga Judio, ngaa nga indi kamo makatuo nga ang Dios sarang makabanhaw sang mga patay?
9 “Sang una ako mismo naghunahuna nga dapat ko himuon ang akon masarangan agod kontrahon ang ngalan ni Jesus nga taga-Nazaret. 10 Amo ini ang akon ginhimo anay didto sa Jerusalem. Paagi sa awtoridad nga ginhatag sa akon sang manugdumala nga mga pari, madamo nga mga katawhan sang Dios ang akon ginpapriso. Kag pagkatapos nga sila ginsentensyahan nga patyon, nagkomporme man ako. 11 Madamo nga beses nga ginlibot ko ang mga simbahan sang mga Judio agod pangitaon sila, kag silutan agod piliton nga magpasipala kay Jesus. Sa sobra ko nga kaakig sa ila, nakalambot ako sa malayo nga mga siyudad sa paghingabot sa ila.”
Ginsugid ni Pablo kon Paano Niya Nakilala ang Ginoo(A)
12 “Amo ini ang rason kon ngaa nagkadto ako sa Damascus nga may dala nga sulat halin sa manugdumala nga mga pari. Ato nga sulat naghatag sa akon sang awtoridad kag nagasiling kon ano ang akon pagahimuon didto. 13 Udtong-adlaw sadto, Haring Agripa, kag sang nagalakat ako, may kasanag halin sa langit nga masilaw pa sa adlaw nga naglikop sa akon kag sa akon mga kaupod. 14 Natumba kami tanan sa duta, kag may nabatian ako nga tingog nga naghambal sa akon sa Hebreo nga lingguahe: ‘Saulo, Saulo! Ngaa ginahingabot mo ako? Ginasilutan mo lang ang imo kaugalingon. Pareho lang nga nagasipa ka sa taliwis nga kahoy.’ 15 Nagpamangkot ako, ‘Sir, sin-o ka?’ Nagsabat ang Ginoo, ‘Ako si Jesus nga imo ginahingabot. 16 Bangon ka kag magtindog. Nagpakita ako sa imo kay ginpili ko ikaw nga mangin akon alagad. Isugid mo sa iban ang parte sa akon pagpakita sa imo subong, kag ang mga butang nga ipahayag ko sa imo sa palaabuton. 17 Luwason ko ikaw sa mga Judio kag sa mga indi Judio. Suguon ko ikaw sa ila 18 sa pagpamuklat sang ila mga mata agod magliso sila halin sa kadudulman pakadto sa kasanag, kag halin sa gahom ni Satanas pakadto sa Dios. Kag paagi sa ila pagtuo sa akon, patawaron sila sa ila mga sala, kag makaupod na sila sa mga ginpain sang Dios nga mangin iya.’
Ginsaysay ni Pablo ang Iya Buluhaton
19 “Gani, Haring Agripa, gintuman ko ang palanan-awon nga ginpakita sa akon halin sa langit. 20 Premiro nagwali ako sa Damascus kag dayon sa Jerusalem. Halin sa Jerusalem ginlibot ko ang bug-os nga Judea, kag ginkadtuan ko man ang mga indi Judio. Ginwalihan ko sila nga dapat sila maghinulsol sa ila mga sala kag magpalapit sa Dios, kag ipakita nila paagi sa ila mga binuhatan nga sila matuod gid nga naghinulsol. 21 Amo ini ang rason nga gindakop ako sang mga Judio didto sa templo kag gintinguhaan gid nila nga patyon. 22 Pero ginbuligan ako sang Dios hasta subong nga adlaw. Gani ari ako diri agod isugid sa tanan, sa mga kubos kag mga dungganon, ang ginsiling man anay sang mga propeta kag ni Moises nga magakalatabo: 23 nga ang Cristo dapat mag-antos kag mapatay, kag mangin una nga mabanhaw halin sa kamatayon agod maghatag sing kasanag sa mga Judio kag sa mga indi Judio.”
24 Sang nagahambal pa si Pablo, nagsinggit si Festus, “Pablo, nagbuang ka na! Ang imo sobra nga tinun-an amo ang nagapabuang sa imo!” 25 Nagsabat si Pablo, “Halangdon nga Festus, wala ako nagbuang. Matuod ang akon mga ginahambal kag husto ang akon hunahuna. 26 Ini nga mga butang nahibaluan ni Haring Agripa. Gani wala ako nagakahadlok maghambal sa iya. Nasiguro ko gid nga ini tanan nga butang nahibaluan na niya, tungod ini wala natabo sa tago lang. 27 Haring Agripa, nagapati ka bala sa mga ginasiling sang mga propeta? Nahibaluan ko nga nagapati ka.” 28 Nagsabat si Agripa, “Siguro ang pinsar mo madali-dali mo ako nga mahimo nga Kristohanon.” 29 Nagsabat si Pablo, “Sa madali ukon sa madugay, ang akon pangamuyo sa Dios nga indi lang ikaw kundi ang tanan man nga nagapamati sa akon subong mangin Kristohanon pareho sa akon, luwas lang sa sining akon pagkapriso.”
30 Dayon nagtindog ang hari, ang gobernador, si Bernice, kag ang tanan nga nagapungko didto. 31 Sang nagguwa sila, nagsiling sila sa isa kag isa, “Wala sing may nahimo nga malain ang ini nga tawo nga dapat sentensyahan nga patyon ukon prisohon.” 32 Nagsiling si Agripa kay Festus, “Kon wala lang siya magdangop sang iya kaso sa Emperador, puwede na siya kuntani buy-an.”
Ginbasa ni Baruc ang Mensahi sang Dios
36 Sang ikaapat nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, 2 “Magkuha ka sang linukot nga sululatan[a] kag isulat ang tanan nga ginsiling ko sa imo parte sa Israel, Juda kag sa tanan nga nasyon. Isulat ang tanan nga ginsiling ko halin sang nahauna nga tion nga nagpakighambal ako sa imo, sang si Josia pa ang hari sang Juda, hasta subong. 3 Basi pa lang magbiya sa ila malaot nga pagginawi ang katawhan sang Juda kon mabatian nila ang mga kalaglagan nga ginplano ko nga himuon kontra sa ila. Kon matabo ini, patawaron ko sila sa ila mga kalautan kag mga sala.”
4 Gani ginpatawag ni Jeremias si Baruc nga anak ni Neria kag gindikta sa iya ang tanan nga ginsiling sang Ginoo, kag ginsulat ini ni Baruc sa linukot nga sululatan. 5 Nagsiling dayon si Jeremias kay Baruc, “Ginadilian ako sa pagkadto sa templo sang Ginoo. 6 Gani ikaw na lang ang magkadto sa templo sa adlaw sang pagpuasa. Magatipon didto ang katawhan sang Juda halin sa ila mga banwa. Basahon mo sa ila ang mensahi sang Ginoo sa sini nga kasulatan nga ginsulat mo samtang ginadikta ko sa imo. 7 Basi pa lang paagi sini magdangop sila sa Ginoo, kag magbiya na sila sa ila malaot nga pagginawi. Kay ginpaandaman na sila sang Ginoo nga silutan sila sa iya puwerte nga kaakig.”
8 Gani ginbasa ni Baruc ang mensahi sang Ginoo didto sa templo subong sang ginsugo sa iya ni Jeremias. 9 Natabo ini sang adlaw sang pagpuasa sa presensya sang Ginoo, sadtong ikasiyam nga bulan sang ikalima nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda. Nagtipon didto sa templo ang mga pumuluyo sang Jerusalem kag sang mga banwa sang Juda. 10 Ginbasa ni Baruc sa mga tawo ang mensahi ni Jeremias nga nasulat sa linukot nga kasulatan. Ginhimo ini ni Baruc didto sa templo, sa may kuwarto ni Gemaria nga sekretaryo nga anak ni Shafan. Ining kuwarto ni Gemaria ara sa ibabaw nga lagwerta sang templo, malapit sa alagyan sang Bag-o nga Puwertahan.
11 Sang mabatian ni Micaya nga anak ni Gemaria kag apo ni Shafan ang mensahi sang Ginoo nga ginbasa ni Baruc, 12 nagkadto siya sa palasyo, didto sa kuwarto sang sekretaryo nga sa diin nagatipon ang tanan nga opisyal. Ato didto si Elishama nga sekretaryo, si Delaya nga anak ni Shemaya, si Elnatan nga anak ni Acbor, si Gemaria nga anak ni Shafan, si Zedekia nga anak ni Hanania, kag ang iban pa nga mga opisyal. 13 Ginsugid sa ila ni Micaya ang tanan nga iya nabatian nga ginbasa ni Baruc sa mga tawo. 14 Dayon ginsugo sang mga opisyal si Jehudi nga anak ni Netania kag apo ni Shelemia kag apo sa tuhod ni Cushi sa pagkadto kay Baruc kag sa pagsiling, “Dal-a ang kasulatan nga imo ginbasa sa katawhan kag magkadto ka diri sa amon.” Gani nagkadto didto si Baruc dala ang kasulatan.
15 Pag-abot ni Baruc, nagsiling ang mga opisyal sa iya, “Pungko kag basaha sa amon ang linukot nga kasulatan.” Gani ginbasa ato ni Baruc sa ila. 16 Pagkabati nila sini tanan nagtinulukay sila sa kahadlok kag nagsiling kay Baruc, “Kinahanglan nga ibalita ta ini sa hari.” 17 Dayon ginpamangkot nila si Baruc, “Abi sugiri kami kon paano mo ini ginsulat. Gindiktahan ka bala ni Jeremias?”
18 Nagsabat si Baruc, “Huo, gindikta ini tanan sa akon ni Jeremias, kag ginsulat ko ini sa tinta sa sini nga kasulatan.” 19 Dayon nagsiling ang mga opisyal kay Baruc, “Magpanago kamo ni Jeremias kag indi kamo magsugid sa kay bisan sin-o kon diin kamo.”
20 Ginbutang sang mga opisyal ang linukot nga kasulatan didto sa kuwarto ni Elishama nga sekretaryo kag nagkadto dayon sila sa hari didto sa lagwerta sang palasyo, kag ginbalita ang tanan. 21 Ginsugo dayon sang hari si Jehudi nga kuhaon ang linukot nga kasulatan. Ginkuha ini ni Jehudi didto sa kuwarto ni Elishama kag ginbasa sa hari kag sa tanan nga opisyal nga nagatindog sa iya tupad. 22 Tigtulugnaw sadto, kag ang hari didto sa iya kuwarto nga para sa tigtulugnaw, kag nagapungko siya nga nagaatubang sa kalayo. 23 Kada makatapos basa si Jehudi sing tatlo ukon apat ka dinalan, ginautod dayon sang hari ang ato nga parte paagi sa kutsilyo kag ginahaboy sa kalayo, hasta nga naubos sunog ang bug-os nga kasulatan. 24 Wala gid mahadlok ang hari kag ang iya mga opisyal sang mabatian nila ang mensahi sang kasulatan. Wala gani nila paggisia ang ila mga bayo bilang tanda sang pagpangasubo. 25 Bisan pa nagpangabay sila ni Elnatan, Delaya, kag Gemaria sa hari nga indi pagsunugon ang kasulatan, wala gid magpamati ang hari. 26 Sa baylo, ginmanduan sang hari si Jerameel nga iya anak, si Seraya nga anak ni Azriel, kag si Shelemia nga anak ni Abdeel sa pagdakop kay Baruc nga sekretaryo kag kay Propeta Jeremias. Pero gintago sila sang Ginoo.
27 Sa tapos masunog sang hari ang linukot nga kasulatan nga may mensahi nga gindikta ni Jeremias kay Baruc, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, 28 “Magkuha ka sang isa pa ka sululatan kag isulat liwat ang tanan nga nasulat sa nahauna nga kasulatan nga ginsunog ni Haring Jehoyakim sang Juda. 29 Silinga dayon ang hari nga amo ini ang akon ginasiling, ‘Ginsunog mo ang linukot nga kasulatan kay nagasiling didto nga laglagon gid sang hari sang Babilonia ang ini nga duta kag pamatyon ang mga tawo kag mga kasapatan. 30 Gani amo ini ang akon ginasiling parte sa imo, Haring Jehoyakim sang Juda: Wala ka sing kaliwat nga maghari sa ginharian ni David. Patyon ka, kag ang imo bangkay ihaboy lang nga mainitan kon adlaw kag matun-ugan kon gab-i. 31 Silutan ko ikaw kag ang imo mga anak, pati ang imo mga opisyal tungod sa inyo kalautan. Ipaagom ko sa inyo kag sa katawhan sang Jerusalem kag Juda ang tanan nga kalaglagan nga akon ginsiling kontra sa inyo tungod kay wala kamo magpamati sa akon.’ ”
32 Gani nagkuha si Jeremias sang isa pa ka sululatan kag ginhatag ini kay Baruc, kag ginsulat ni Baruc ang tanan nga gindikta sa iya ni Jeremias, subong sang ginhimo nila sa nahauna nga kasulatan nga ginsunog ni Haring Jehoyakim sang Juda. Pero madamo pa sang gindugang si Jeremias nga mensahi nga pulopareho sa una nga ginsulat.
Ang Mensahi kay Baruc
45 Sang ikaapat nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda, ginsulat ni Baruc ang gindikta sa iya ni Propeta Jeremias. 2 Siling ni Jeremias, “Baruc, amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel, sa imo: 3 ‘Nagsiling ka nga kaluluoy ka, kay ginadugangan sang Ginoo ang imo kasakit. Ginakapoy ka na sa pag-ugayong kag wala sing kapahuwayan.’
4 “Baruc, nagasiling pa gid ang Ginoo, ‘Gub-on ko ang ini nga nasyon nga akon ginpatindog. Gabuton ko ang akon gintanom. Himuon ko ini sa bug-os nga duta. 5 Ti, magahandom ka pa sang dalagko nga mga butang para sa imo kaugalingon? Indi na lang, kay padal-an ko sang kalaglagan ang tanan nga katawhan, pero ikaw iya luwason ko bisan diin ka makadto. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.’ ”
Nagahukom ang Dios sing Husto
9 Pasalamatan ko ikaw, Ginoo, sa bug-os ko nga tagipusuon.
Isugid ko ang tanan mo nga makatilingala nga mga binuhatan.
2 Labing Mataas nga Dios, magakalipay gid ako kag magakanta sang mga pagdayaw tungod sa imo.
3 Kon atubangon mo na ang akon mga kaaway, magapalagyo sila nga nagakalatumba,
kag magakalamatay sila.
4 Kay matarong ka nga manughukom nga nagapungko sa imo trono;
ginhukman mo ako kag napamatud-an mo nga wala ako sing sala.
5 Ginsentensyahan mo kag ginlaglag ang malaot nga mga nasyon
gani indi na gid sila madumduman hasta san-o.
6 Ginlaglag mo sing bug-os ang akon mga kaaway,
kag indi na gid sila makita hasta san-o.
Ginpangguba mo ang ila mga siyudad,
kag indi na gid sila madumduman pa.
7 Pero ikaw, Ginoo, nagahari sa wala sing katapusan;
handa na ang imo trono sa paghukom.
8 Pagahukman mo sing husto ang mga tawo sa kalibutan, nga wala ka sing may pinilian.
9 Ginoo, ikaw ang dalangpan sang mga ginapigos sa tion sang kalisod.
10 Nagasalig sa imo ang mga tawo nga nakakilala sa imo.
Kay sila nga mga nagadangop sa imo wala mo ginasikway.
11 Kantahi ninyo sang mga pagdayaw ang Ginoo nga nagahari sa Zion![a]
Ibantala ninyo sa mga nasyon ang iya mga binuhatan!
12 Wala niya ginakalimtan ang pagpanawag sang mga kubos;
ginabalusan niya ang mga nagapigos sa ila.
13 Ginoo, tan-awa kon ano ang pagpigos sa akon sang akon mga kaaway.
Kaluoyi ako kag luwasa sa kamatayon,
14 agod masugid ko sa mga tawo didto sa mga puwertahan sang Zion[b] ang imo mga binuhatan,
nga nangin kabangdanan nga ginadayaw ko ikaw.
Magakalipay ako didto tungod kay ginluwas mo ako.
15 Natabo mismo sa mga nasyon ang ila ginplano nga malain.
Pareho lang nga nahulog sila sa buho nga ila ginkutkot
ukon nasiod sila sa siod nga ila ginbutang.
16 Nagpakilala ang Ginoo kon sin-o gid siya paagi sa iya matarong nga paghukom,
kag sila mismo nga malaot nga mga tawo ang nahalitan sang ila malaot nga mga ginahimo.
17 Mapatay ang malaot nga mga tawo sa tanan nga nasyon,
kay ginasikway nila ang Dios.
18 Indi pagpabay-an sang Dios ang mga imol hasta san-o.
May paglaom gihapon ang mga kubos nga luwason sila sang Dios.
19 Sige na Ginoo, indi pagtuguti nga mangibabaw ang ikasarang sang mga tawo.
Hukmi ang mga nasyon sa imo presensya.
20 Pahadluka sila Ginoo,
kag ipareyalisar sa ila nga mga tawo lamang sila.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.