M’Cheyne Bible Reading Plan

Nangayo si Solomon ug Kaalam

(1 Hari 3:1-15)

1 Milig-on ang paghari ni Solomon nga anak ni David sa iyang gingharian kay kauban niya ang Ginoo nga iyang Dios, ug gihimo siyang labihan ka gamhanan. ² Unya nakigsulti si Solomon sa tanang Israelinhon, sa mga komander sa linibo ug ginatos ka mga sundalo, sa mga maghuhukom, sa tanang pangulo sa Israel, ug sa tanang pangulo sa mga pamilya. ³ Unya miadto si Solomon ug ang tibuok katilingban sa simbahanan sa habog nga dapit sa Gibeon, tungod kay atua didto ang Tolda nga Tagboanan sa Dios. Kini nga Tolda gihimo ni Moises nga alagad sa Ginoo didto sa kamingawan. ⁴ Niadtong panahona nabalhin na ni David ang Kahon sa Dios gikan sa Kiriat Jearim ngadto sa tolda nga iyang giandam alang niini didto sa Jerusalem. ⁵ Apan ang bronsi nga halaran nga hinimo ni Bezalel nga anak ni Uri ug apo ni Hur atua pa gihapon sa Gibeon sa atubangan sa Tolda sa Ginoo. Busa nagtigom didto si Solomon ug ang katilingban aron sa pagpangutana sa Ginoo. ⁶ Misaka si Solomon ngadto sa bronsi nga halaran didto sa presensya sa Ginoo sa Tolda nga Tagboanan, ug naghalad siya ug 1,000 ka mga halad nga sinunog.

⁷ Nianang pagkagabii, nagpakita ang Dios kang Solomon ug miingon kaniya, “Sultihi ako kon unsay gusto mo nga ihatag ko kanimo.” ⁸ Mitubag si Solomon, “Gipakitaan mo ug dakong kaayo ang akong amahan nga si David, ug karon imo akong gipuli kaniya ingon nga hari. ⁹ Karon, Ginoong Dios, tumana ang imong gisaad sa akong amahan nga si David, kay imo akong gihimo nga hari sa katawhan nga daw sama kadaghan sa balas. ¹⁰ Hatagi ako sa kaalam ug kahibalo aron madumalahan ko kini nga katawhan. Kay kinsa may makahimo sa pagdumala niining imong katawhan nga labihan kadaghan?”

¹¹ Miingon ang Dios kang Solomon, “Tungod kay nangayo ka sa kaalam ug kahibalo sa pagdumala sa akong katawhan isip ilang hari ug wala ka mangayo ug bahandi, dungog, o kaha kamatayon sa imong mga kaaway o taas nga kinabuhi, ¹² ihatag ko kanimo ang imong gipangayo nga kaalam ug kahibalo. Ug dili kay kana lang, hatagan ko usab ikaw ug bahandi, kabtangan, ug dungog nga wala gayod maangkon sa mga hari nga nagauna kanimo, ug dili usab maangkon sa mosunod kanimo.”

¹³ Unya mibiya si Solomon sa Tolda nga Tagboanan didto sa simbahanan sa habog nga dapit sa Gibeon, ug mibalik sa Jerusalem diin nagpuyo siya ug naghari sa Israel.

Ang Bahandi ni Solomon

(1 Hari 10:26-29)

¹⁴ Nakatigom si Solomon ug 1,400 ka mga karwahe ug 12,000 ka mga kabayo.^[a] Gibutang niya ang uban niini sa mga lungsod nga butanganan sa iyang mga karwahe, ug ang uban didto kaniya sa Jerusalem. ¹⁵ Sa panahon nga siya ang hari, ang plata ug bulawan daw sama kaabunda sa mga bato didto sa Jerusalem, ug ang kahoyng sedro sama kaabunda sa mga ordinaryo nga mga kahoyng sikomoro sa kabungtoran sa kasadpan.^{[b] 16} Ang mga kabayo ni Solomon naggikan pa sa Ehipto^[c] ug sa Cilicia.^[d] Gipalit kini gikan sa Cilicia sa iyang mga tigpamalit sa husto nga kantidad. ¹⁷ Niadtong panahona, ang kantidad sa karwahe nga gikan sa Ehipto 600 ka buok nga pilak ug ang kabayo 150 ka buok nga pilak. Gibaligya usab kini ngadto sa mga hari sa mga Hetanhon ug mga Aramehanon.^[e]

Ang Pulong nga Nagahatag ug Kinabuhi

1 Siya nga anaa nang daan sa wala pa mamugna ang bisan unsa nga butang nadunggan ug nakita namo, ug nakagunit pa gani kami kaniya. Siya mao ang Pulong sa Dios nga naghatag ug kinabuhi nga walay kataposan. ² Siya nga tinubdan sa kinabuhi nga walay kataposan gipadayag, ug nakita namo. Gipamatud-an ug gisangyaw namo siya kaninyo. Uban siya sa Amahan, apan karon nagpakita siya kanamo. ³ Gisugilon namo kaninyo ang among nakita ug nadungog aron aduna kitay panag-ambitay sa usag usa, ug sa Dios nga Amahan ug kang Jesu-Cristo nga iyang Anak. ⁴ Busa gisulat namo kini kaninyo aron mahingpit ang atong kalipay.

Ang Pagkinabuhi Diha sa Kahayag

⁵ Mao kini ang among nadunggan nga gitudlo ni Jesu-Cristo ug mao usab kini ang among gisangyaw kaninyo, nga ang Dios kahayag ug wala gayoy kangitngit diha kaniya. ⁶ Busa kon moingon kita nga nakighiusa kita sa Dios, apan nagakinabuhi kita diha sa kangitngit, namakak kita, tungod kay wala kita nagakinabuhi sumala sa kamatuoran. ⁷ Apan kon nagakinabuhi kita diha sa kahayag, ingon nga ang Dios kahayag, may panaghiusa kita, ug ang dugo ni Jesus nga Anak sa Dios nagahinlo kanato sa tanan natong mga kasal-anan.

⁸ Kon moingon kita nga wala kitay sala, gilimbongan lang nato ang atong kaugalingon, ug wala kanato ang kamatuoran. ⁹ Apan kon isulti nato sa Dios ang atong mga sala, kasaligan siya nga mopasaylo kanato sa atong mga sala ug sa paghinlo kanato sa tanan natong mga kalapasan. Buhaton niya kini tungod kay matarong siya. ¹⁰ Kon moingon kita nga wala kita makasala, gihimo natong bakakon ang Dios, ug wala kanato ang iyang pulong.

Ang Kadaotan sa mga Israelinhon

7 Miingon si Micas: Alaot ako! Sama ako sa tawo nga gapanghagdaw nga wala gayoy makitang bunga^[a] sa igos o sa ubas nga ako gayong gitinguha. ² Ang buot kong ipasabot, wala na akoy nakitang tawo sa Israel nga matinud-anon sa Dios. Wala nay nahibiling matarong nga tawo. Ang matag usa naghulat ug higayon sa pagpatay sa iyang katagilungsod; giandaman nila ug lit-ag ang ilang isigka-tawo. ³ Hanas sila sa paghimo ug daotan. Ang mga pangulo ug mga huwes nagdawat ug suborno, ug nagsunod lang sila sa gusto sa mga inila ug gamhanan nga mga tawo. Nagkahiusa sila sa pagplano sa pagtuis sa hustisya. ⁴ Ang labing matarong kanila sama sa tunokong mga sagbot nga walay kapuslanan. Miabot na ang panahon nga silotan sa Dios kining mga tawhana sama sa iyang gipahimangno kanila pinaagi sa mga tigbantay nga mga propeta. Busa karon magkaguliyang sila.

⁵ Tungod kay mikuyanap na ang kadaotan, ayaw kamo pagsalig sa inyong mga silingan, bisan pa sa suod nga mga higala. Pagbantay usab kamo sa inyong ginasugilon bisan sa inyong mahal nga asawa. ⁶ Kay ang anak nga lalaki dili na motahod sa iyang amahan, ang anak nga babaye mosukol sa iyang inahan, ug ang umagad nga babaye mosukol sa iyang ugangan nga babaye. Ang miyembro mismo sa pamilya sa usa ka tawo mao ang iyang kaaway.

⁷ Apan ako mosalig gayod sa Ginoo nga akong Dios. Maghulat ako kaniya nga moluwas kanako. Pamation gayod niya ang akong pag-ampo.

Luwason sa Ginoo ang mga Israelinhon

⁸ Miingon ang mga Israelinhon, “Dili angayng biay-biayon lang kita sa atong mga kaaway. Kay bisan ug nalaglag kita mobangon kita pag-usab. Ug bisan anaa kita sa kangitngit ang Ginoo mao ang atong kahayag. ⁹ Tungod kay nakasala kita batok sa Ginoo, angay lang nga antuson nato ang iyang silot kanato hangtod nga labanan niya kita ug hatagan ug hustisya. Gikan sa kangitngit, dad-on niya kita sa kahayag ug makita nato siya nga moluwas kanato.^{[b] 10} Makita kini sa atong mga kaaway ug maulawan sila. Kay gibiaybiay nila kita kaniadto nga nagaingon, ‘Asa na ang Ginoo nga inyong Dios?’ Sa dili madugay makita nato ang ilang pagkalaglag. Mahisama sila sa lapok nga gitunob-tunoban diha sa mga karsada.”

¹¹ Miingon si Micas sa mga taga-Jerusalem: Moabot ang panahon nga tukoron ninyo pag-usab ang inyong mga paril ug nianang panahona molapad pa gayod ang inyong teritoryo. ¹² Niana usab nga panahon moanha kaninyo ang mga tawo gikan sa Asiria, sa mga siyudad sa Ehipto, sa mga dapit paingon sa Suba sa Eufrates, ug sa layong mga dapit.^{[c] 13} Maawaaw ang mga nasod sa kalibotan tungod sa kadaotan sa mga lumulupyo niini.

Nagaampo ang mga Israelinhon nga Kaloy-an Sila sa Dios

¹⁴ Nagaampo ang mga Israelinhon, “Ginoo, bantayi kaming imong katawhan nga imong gipanag-iyahan, sama sa pagbantay sa magbalantay sa mga karnero. Ang mga yuta sa palibot namo abunda ug sabsabanan, apan kami nagkinabuhi nga kami-kami lang sa kamingawan. Ipalapad ang among teritoryo hangtod sa Basan ug sa Gilead sama kaniadto. ¹⁵ Pakit-a kami ug mga milagro sama sa imong gihimo kaniadto sa dihang gipagawas mo kami gikan sa Ehipto. ¹⁶ Makita kini sa ubang mga nasod ug maulawan sila bisan sa ilang pagkagamhanan. Ug dili na sila magsulti ug mamati sa mga pagbiaybiay kanamo. ¹⁷ Magkamang sila sa yuta sama sa bitin tungod sa kaulaw. Manggawas sila sa ilang mga tagoanan nga nagakurog sa kahadlok kanimo, Ginoo nga among Dios. ¹⁸ Ginoo, wala nay laing Dios nga sama kanimo. Gipasaylo mo ang mga sala sa nangahibiling katawhan nga imong gipanag-iya. Dili ka maghambin ug kasuko hangtod sa hangtod tungod kay gikalipay mo ang paghigugma kanamo. ¹⁹ Kaloy-i kami pag-usab ug kuhaa ang among mga sala ug ayaw na kini hinumdomi pa.^{[d] 20} Ipakita mo ang imong pagkamatinumanon ug paghigugma kanamo nga mga kaliwat ni Abraham ug ni Jacob, sama sa imong gisaad kanila kaniadto sa unang panahon.”

Ang Sambingay bahin sa Limbongan nga Tinugyanan

16 Nagsugilon na usab si Jesus sa iyang mga tinun-an, “May usa ka adunahan nga may sulugoon nga gitugyanan niya sa iyang mga kabtangan. Karon may nagsulti sa adunahan nga ang iyang mga kabtangan giusik-usikan lang sa iyang tinugyanan nga sulugoon. ² Busa gipatawag niya kini ug miingon, ‘Unsa man kining akong nadunggan nga giusik-usikan mo lang kuno ang akong mga kabtangan? Maayo pa magsumadahay kita sa akong kabtangan kay pagkahuman, papahawaon ko na ikaw.’ ³ Tungod kay papahawaon na siya sa iyang agalon miingon siya sa iyang kaugalingon, ‘Unsa may akong himuon? Dili ako makahimo sa bug-at nga trabaho sama sa pagkalot ug bangag, ug maulaw usab ako nga magpakilimos. ⁴ Ah, nahibaloan ko na kon unsa ang akong himuon aron nga bisan ug papahawaon na ako sa akong agalon may maduolan gihapon ako nga modawat kanako didto sa ilang balay.’ ⁵ Ang iyang gihimo, tagsa-tagsa niyang gipatawag ang mga nakautang sa iyang agalon. Nangutana siya sa nauna, ‘Pila ang imong utang sa akong agalon?’ ⁶ Gitubag siya, ‘100 ka tibod nga lana sa olibo.’ Miingon ang tinugyanan kaniya, ‘Sige, ania ang imong resibo, lingkod ug isulat nga 50 lang ka tibod.’ ⁷ Pagkahuman nangutana siya sa ikaduha, ‘Pila ang imong utang sa akong agalon?’ Gitubag siya, ‘100 ka sakong trigo.’ ‘Sige, ania ang imong resibo, isulat nga 80 lang ka sako.’ ⁸ Pagkahibalo sa agalon sa iyang gihimo, gidayeg niya ang limbongan nga tinugyanan sa kaabtik niini tungod kay nakapangandam na kini alang sa iyang umaabot. Kay ang mga tawo nga mipalabi sa mga butang dinhi sa kalibotan mas abtik makig-angay sa sama kanila kaysa mga gilamdagan na sa Dios.”

⁹ “Busa sultihan ko kamo, gamita ninyo ang inyong bahandi dinhi sa kalibotan alang sa pakighigala, aron nga sa pag-abot sa adlaw nga mahurot na ang kalibotanon nga bahandi, dawaton nila^[a] kamo didto sa puloy-anan nga wala nay kataposan. ¹⁰ Ang tawo nga kasaligan sa gagmay nga mga butang kasaligan usab sa dagkong mga butang. Ug ang tawo nga limbongan sa gagmay nga mga butang, limbongan usab sa dagkong mga butang. ^11-12 Busa kon dili kamo kasaligan sa bahandi sa kalibotan nga dili inyo, kinsa man kaha ang motugyan kaninyo sa tinuod gayod nga bahandi nga giandam na unta alang kaninyo?

¹³ “Walay sulugoon nga makaalagad sa duha ka agalon. Tungod kay isalikway niya ang usa ug higugmaon niya ang usa; modapig siya sa usa ug tamayon niya ang usa. Dili usab ninyo madungan ang pag-alagad sa Dios ug sa bahandi.”

Ang Uban pang Pagtulon-an ni Jesus

(Mat. 11:12-13; 5:31-32; Mar. 10:11-12)

¹⁴ Pagkadungog niadto sa mga Pariseo, gibugalbugalan nila si Jesus tungod kay hinguwarta man sila. ¹⁵ Miingon si Jesus kanila, “Nagpakaaron-ingnon lang kamo sa mga tawo nga maayo kamo. Apan nahibaloan sa Dios kon unsa ang anaa sa inyong kasingkasing. Kay ang gipalabi sa tawo ginadumtan sa Dios.”

¹⁶ “Sa wala pa muabot si Juan nga tigbautismo, ang Kasugoan ni Moises ug ang mga sinulat sa mga propeta mao ang ginatamdan sa mga tawo. Sukad sa pag-abot ni Juan gitudlo na ang Maayong Balita mahitungod sa paghari sa Dios, ug daghan gayod ang namugos nga magpasakop. ¹⁷ Apan wala kini magkahulogan nga wala nay kapuslanan ang Kasugoan. Posible pa nga mahanaw ang langit ug ang yuta kaysa mahimong walay kapuslanan ang pinakagamay nga bahin sa Kasugoan.”

¹⁸ “Busa ang mobulag sa iyang asawa ug mangasawa sa lain nakapanapaw. Ug ang mangasawa sa babaye nga gibulagan nakapanapaw usab.”

Si Lazaro ug ang Adunahan

¹⁹ Nagpadayon si Jesus sa pagsulti, “Kaniadto may usa ka adunahan nga nagbisti ug mahalon ug nagpatuyang siya sa mga lamian nga pagkaon adlaw-adlaw. ²⁰ May usa usab ka kabos nga ang iyang ngalan si Lazaro. Ang iyang lawas nalukop ug mga nuka. Gidala siya didto sa pultahan sa balay sa adunahan. ²¹ Gusto unta niya nga makakaon bisan na lang sa mga mumho nga nangatagak gikan sa lamisa sa adunahan. Giduolan siya sa mga iro ug gitilapan ang iyang mga nuka. ²² Sa kaulahian, namatay si Lazaro ug gidala siya sa mga anghel didto sa tapad ni Abraham. Ang adunahan namatay usab ug gilubong. ²³ Samtang nagaantos siya pag-ayo didto sa impiyerno, nakita niya sa layo si Abraham ug didto sa iyang tapad si Lazaro. ²⁴ Busa misinggit ang adunahan kang Abraham, ‘Abraham, amahan ko, kaloy-i intawon ako! Sugoa si Lazaro nga ituslob sa tubig ang iyang tudlo ug patuloan ang akong dila aron mabugnawan, kay hilabihan gayod ang akong pag-antos sa kainit niining kalayo.’ ²⁵ Apan gitubag siya ni Abraham, ‘Anak, samtang nagkinabuhi ka pa sa kalibotan maayo gayod ang imong kahimtang, ug si Lazaro nagaantos. Apan karon malipayon siya dinhi ug ikaw nagaantos. ²⁶ Gawas pa niana, ang imong gipangayo dili gayod mahimo, tungod kay may lawom nga bung-aw nga nagaulang kanato nga si bisan kinsa dinhi kanamo nga gustong moanha diha dili gayod makatabok, ug walay usa usab nga gikan diha kaninyo nga makatabok dinhi kanamo.’ ²⁷ Miingon pa gayod ang adunahan, ‘Abraham, amahan ko, kon mao kana, hangyoon ko ikaw nga kon mahimo ipadala si Lazaro ngadto sa balay sa akong amahan, ²⁸ kay may lima pa ako ka mga igsoong lalaki, ug pasidan-an niya sila aron dili sila makaanhi niining dapita nga pulos lang pag-antos.’ ²⁹ Apan mitubag si Abraham, ‘Atua na man didto kanila ang mga sinulat ni Moises ug sa mga propeta. Kinahanglan patalinghogan nila kini.’ ³⁰ Mitubag ang adunahan, ‘Apan Abraham, amahan ko, dili sila motuo. Apan kon may moadto kanila gikan kanato, maghinulsol sila sa ilang mga sala.’ ³¹ Apan miingon si Abraham, ‘Kon dili sila motuo sa mga sinulat ni Moises ug sa mga propeta, nan, dili usab sila motuo bisan pag may mabanhaw nga patay!’ ”