Historical

I’r Pencerdd, Can neu Salm.

66 Llawenfloeddiwch i Dduw, yr holl ddaear: ² Datgenwch ogoniant ei enw: gwnewch ei foliant yn ogoneddus. ³ Dywedwch wrth Dduw, Mor ofnadwy wyt yn dy weithredoedd! oherwydd maint dy nerth, y cymer dy elynion arnynt fod yn ddarostyngedig i ti. ⁴ Yr holl ddaear a’th addolant di, ac a ganant i ti; ie, canant i’th enw. Sela. ⁵ Deuwch, a gwelwch weithredoedd Duw: ofnadwy yw yn ei weithred tuag at feibion dynion. ⁶ Trodd efe y môr yn sychdir: aethant trwy yr afon ar draed: yna y llawenychasom ynddo. ⁷ Efe a lywodraetha trwy ei gadernid byth; ei lygaid a edrychant ar y cenhedloedd: nac ymddyrchafed y rhai anufudd. Sela. ⁸ O bobloedd, bendithiwch ein Duw, a pherwch glywed llais ei fawl ef: ⁹ Yr hwn sydd yn gosod ein henaid mewn bywyd, ac ni ad i’n troed lithro. ¹⁰ Canys profaist ni, O Dduw: coethaist ni, fel coethi arian. ¹¹ Dygaist ni i’r rhwyd: gosodaist wasgfa ar ein llwynau. ¹² Peraist i ddynion farchogaeth ar ein pennau; aethom trwy y tân a’r dwfr: a thi a’n dygaist allan i le diwall. ¹³ Deuaf i’th dŷ ag offrymau poeth: talaf i ti fy addunedau, ¹⁴ Y rhai a adroddodd fy ngwefusau, ac a ddywedodd fy ngenau yn fy nghyfyngder. ¹⁵ Offrymaf i ti boethoffrymau breision, ynghyd ag arogl‐darth hyrddod; aberthaf ychen a bychod. Sela. ¹⁶ Deuwch, gwrandewch, y rhai oll a ofnwch Dduw; a mynegaf yr hyn a wnaeth efe i’m henaid. ¹⁷ Llefais arno â’m genau, ac efe a ddyrchafwyd â’m tafod. ¹⁸ Pe edrychaswn ar anwiredd yn fy nghalon, ni wrandawsai yr Arglwydd. ¹⁹ Duw yn ddiau a glybu, ac a wrandawodd ar lais fy ngweddi. ²⁰ Bendigedig fyddo Duw, yr hwn ni throdd fy ngweddi oddi wrtho, na’i drugaredd ef oddi wrthyf finnau.

I’r Pencerdd ar Neginoth, Salm neu Gân.

67 Duw a drugarhao wrthym, ac a’n bendithio; a thywynned ei wyneb arnom: Sela: ² Fel yr adwaener dy ffordd ar y ddaear, a’th iachawdwriaeth ymhlith yr holl genhedloedd. ³ Molianned y bobl di, O Dduw; molianned yr holl bobl dydi. ⁴ Llawenhaed y cenhedloedd, a byddant hyfryd: canys ti a ferni y bobl yn uniawn, ac a lywodraethi y cenhedloedd ar y ddaear. Sela. ⁵ Molianned y bobl di, O Dduw; molianned yr holl bobl dydi. ⁶ Yna y ddaear a rydd ei ffrwyth; a Duw, sef ein Duw ni, a’n bendithia. ⁷ Duw a’n bendithia; a holl derfynau y ddaear a’i hofnant ef.

I’r Pencerdd, Salm neu Gân Dafydd.

68 Cyfoded Duw, gwasgarer ei elynion: a ffoed ei gaseion o’i flaen ef. ² Chweli hwynt fel chwalu mwg: fel y tawdd cwyr wrth y tân, difether y rhai annuwiol o flaen Duw. ³ Ond llawenycher y rhai cyfiawn, a gorfoleddant gerbron Duw; a byddant hyfryd o lawenydd. ⁴ Cenwch i Dduw, canmolwch ei enw: dyrchefwch yr hwn sydd yn marchogaeth ar y nefoedd, a’i enw yn JAH, a gorfoleddwch ger ei fron ef. ⁵ Tad yr amddifaid, a Barnwr y gweddwon, yw Duw, yn ei breswylfa sanctaidd. ⁶ Duw sydd yn gosod yr unig mewn teulu: yn dwyn allan y rhai a rwymwyd mewn gefynnau; ond y rhai cyndyn a breswyliant grastir. ⁷ Pan aethost, O Dduw, o flaen dy bobl, pan gerddaist trwy yr anialwch; Sela: ⁸ Y ddaear a grynodd, a’r nefoedd a ddiferasant o flaen Duw: Sinai yntau a grynodd o flaen Duw, sef Duw Israel. ⁹ Dihidlaist law graslon, O Dduw, ar dy etifeddiaeth: ti a’i gwrteithiaist wedi ei blino. ¹⁰ Dy gynulleidfa di sydd yn trigo ynddi: yn dy ddaioni, O Dduw, yr wyt yn darparu i’r tlawd. ¹¹ Yr Arglwydd a roddes y gair; mawr oedd mintai y rhai a’i pregethent. ¹² Brenhinoedd byddinog a ffoesant ar ffrwst: a’r hon a drigodd yn tŷ, a rannodd yr ysbail. ¹³ Er gorwedd ohonoch ymysg y crochanau, byddwch fel esgyll colomen wedi eu gwisgo ag arian, a’i hadenydd ag aur melyn. ¹⁴ Pan wasgarodd yr Hollalluog frenhinoedd ynddi, yr oedd hi yn wen fel eira yn Salmon. ¹⁵ Mynydd Duw sydd fel mynydd Basan; yn fynydd cribog fel mynydd Basan. ¹⁶ Paham y llemwch, chwi fynyddoedd cribog? dyma y mynydd a chwenychodd Duw ei breswylio; ie, preswylia yr Arglwydd ynddo byth. ¹⁷ Cerbydau Duw ydynt ugain mil, sef miloedd o angylion: yr Arglwydd sydd yn eu plith, megis yn Sinai yn y cysegr. ¹⁸ Dyrchefaist i’r uchelder, caethgludaist gaethiwed: derbyniaist roddion i ddynion; ie, i’r rhai cyndyn hefyd, fel y preswyliai yr Arglwydd Dduw yn eu plith. ¹⁹ Bendigedig fyddo yr Arglwydd, yr hwn a’n llwytha beunydd â daioni; sef Duw ein hiachawdwriaeth. Sela. ²⁰ Ein Duw ni sydd Dduw iachawdwriaeth; ac i’r Arglwydd Dduw y perthyn diangfâu rhag marwolaeth. ²¹ Duw yn ddiau a archolla ben ei elynion; a chopa walltog yr hwn a rodio rhagddo yn ei gamweddau. ²² Dywedodd yr Arglwydd, Dygaf fy mhobl drachefn o Basan, dygaf hwynt drachefn o ddyfnder y môr; ²³ Fel y trocher dy droed yng ngwaed dy elynion, a thafod dy gŵn yn yr unrhyw. ²⁴ Gwelsant dy fynediad, O Dduw; mynediad fy Nuw, fy Mrenin, yn y cysegr. ²⁵ Y cantorion a aethant o’r blaen, a’r cerddorion ar ôl; yn eu mysg yr oedd y llancesau yn canu tympanau. ²⁶ Bendithiwch Dduw yn y cynulleidfaoedd, sef yr Arglwydd, y rhai ydych o ffynnon Israel. ²⁷ Yno y mae Benjamin fychan â’u llywydd, tywysogion Jwda â’u cynulleidfa; tywysogion Sabulon, a thywysogion Nafftali. ²⁸ Dy Dduw a orchmynnodd dy nerth: cadarnha, O Dduw, yr hyn a wnaethost ynom ni. ²⁹ Brenhinoedd a ddygant i ti anrheg er mwyn dy deml yn Jerwsalem. ³⁰ Cerydda dyrfa y gwaywffyn, cynulleidfa y gwrdd deirw, gyda lloi y bobl, fel y delont yn ostyngedig â darnau arian: gwasgar y bobl sydd dda ganddynt ryfel. ³¹ Pendefigion a ddeuant o’r Aifft; Ethiopia a estyn ei dwylo yn brysur at Dduw. ³² Teyrnasoedd y ddaear, cenwch i Dduw; canmolwch yr Arglwydd: Sela: ³³ Yr hwn a ferchyg ar nef y nefoedd, y rhai oedd erioed: wele efe yn anfon ei lef, a honno yn llef nerthol. ³⁴ Rhoddwch i Dduw gadernid: ei oruchelder sydd ar Israel, a’i nerth yn yr wybrennau. ³⁵ Ofnadwy wyt, O Dduw, o’th gysegr: Duw Israel yw efe sydd yn rhoddi nerth a chadernid i’r bobl. Bendigedig fyddo Duw.

I’r Pencerdd ar Sosannim, Salm Dafydd.

69 Achub fi, O Dduw, canys y dyfroedd a ddaethant i mewn hyd at fy enaid. ² Soddais mewn tom dwfn, lle nid oes sefyllfa: deuthum i ddyfnder dyfroedd, a’r ffrwd a lifodd drosof. ³ Blinais yn llefain, sychodd fy ngheg: pallodd fy llygaid, tra yr ydwyf yn disgwyl wrth fy Nuw. ⁴ Amlach na gwallt fy mhen yw y rhai a’m casânt heb achos: cedyrn yw fy ngelynion diachos, y rhai a’m difethent: yna y telais yr hyn ni chymerais. ⁵ O Dduw, ti a adwaenost fy ynfydrwydd; ac nid yw fy nghamweddau guddiedig rhagot. ⁶ Na chywilyddier o’m plegid i y rhai a obeithiant ynot ti, Arglwydd Dduw y lluoedd: na waradwydder o’m plegid i y rhai a’th geisiant di, O Dduw Israel. ⁷ Canys er dy fwyn di y dygais warthrudd, ac y todd cywilydd fy wyneb. ⁸ Euthum yn ddieithr i’m brodyr, ac fel estron gan blant fy mam. ⁹ Canys sêl dy dŷ a’m hysodd; a gwaradwyddiad y rhai a’th waradwyddent di, a syrthiodd arnaf fi. ¹⁰ Pan wylais, gan gystuddio fy enaid ag ympryd, bu hynny yn waradwydd i mi. ¹¹ Gwisgais hefyd sachliain; ac euthum yn ddihareb iddynt. ¹² Yn fy erbyn y chwedleuai y rhai a eisteddent yn y porth; ac i’r meddwon yr oeddwn yn wawd. ¹³ Ond myfi, fy ngweddi sydd atat ti, O Arglwydd, mewn amser cymeradwy: O Dduw, yn lluosowgrwydd dy drugaredd gwrando fi, yng ngwirionedd dy iachawdwriaeth. ¹⁴ Gwared fi o’r dom, ac na soddwyf: gwareder fi oddi wrth fy nghaseion, ac o’r dyfroedd dyfnion. ¹⁵ Na lifed y ffrwd ddwfr drosof, ac na lynced y dyfnder fi; na chaeed y pydew chwaith ei safn arnaf. ¹⁶ Clyw fi, Arglwydd; canys da yw dy drugaredd: yn ôl lliaws dy dosturiaethau edrych arnaf. ¹⁷ Ac na chuddia dy wyneb oddi wrth dy was; canys y mae cyfyngder arnaf: brysia, gwrando fi. ¹⁸ Nesâ at fy enaid, a gwared ef: achub fi oherwydd fy ngelynion. ¹⁹ Ti a adwaenost fy ngwarthrudd, a’m cywilydd, a’m gwaradwydd: fy holl elynion ydynt ger dy fron di. ²⁰ Gwarthrudd a dorrodd fy nghalon; yr ydwyf mewn gofid: a disgwyliais am rai i dosturio wrthyf, ac nid oedd neb; ac am gysurwyr, ac ni chefais neb. ²¹ Rhoddasant hefyd fustl yn fy mwyd, ac a’m diodasant yn fy syched â finegr. ²² Bydded eu bwrdd yn fagl ger eu bron, a’u llwyddiant yn dramgwydd. ²³ Tywyller eu llygaid, fel na welont; a gwna i’w llwynau grynu bob amser. ²⁴ Tywallt dy ddig arnynt; a chyrhaedded llidiowgrwydd dy ddigofaint hwynt. ²⁵ Bydded eu preswylfod yn anghyfannedd; ac na fydded a drigo yn eu pebyll. ²⁶ Canys erlidiasant yr hwn a drawsit ti; ac am ofid y rhai a archollaist ti, y chwedleuant. ²⁷ Dod ti anwiredd at eu hanwiredd hwynt; ac na ddelont i’th gyfiawnder di. ²⁸ Dileer hwynt o lyfr y rhai byw; ac na ysgrifenner hwynt gyda’r rhai cyfiawn. ²⁹ Minnau, truan a gofidus ydwyf: dy iachawdwriaeth di, O Dduw, a’m dyrchafo. ³⁰ Moliannaf enw Duw ar gân, a mawrygaf ef mewn mawl. ³¹ A hyn fydd well gan yr Arglwydd nag ych neu fustach corniog, carnol. ³² Y trueiniaid a lawenychant pan welant hyn: eich calon chwithau, y rhai a geisiwch Dduw, a fydd byw. ³³ Canys gwrendy yr Arglwydd ar dlodion, ac ni ddiystyra efe ei garcharorion. ³⁴ Nefoedd a daear, y môr a’r hyn oll a ymlusgo ynddo, molant ef. ³⁵ Canys Duw a achub Seion, ac a adeilada ddinasoedd Jwda; fel y trigont yno, ac y meddiannont hi. ³⁶ A hiliogaeth ei weision a’i meddiannant hi: a’r rhai a hoffant ei enw ef, a breswyliant ynddi.