Read the Gospels in 40 Days
Majun bey titzuˈ ta achique quibanic ri winek xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi itzel yixtzijon chiquij
7 Majun bey titzuˈ ta achique quibanic ri winek xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi itzel yixtzijon chiquij, riche (rixin) chi queriˈ ma xtiban ta chukaˈ queriˈ chiwe riyix. 2 Ruma wi yeˈitzuˈ ri winek xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi itzel yixtzijon chiquij, can queriˈ chukaˈ xtiban chiwe riyix. Can achiˈel wi cˈa rubanic ri niben riyix chique ri winek, can queriˈ chukaˈ xtiban chiwe riyix. 3 Y riyit, ¿achique ruma tek ya ri ti kˈayis cˈo pa runakˈ ruwech ri awachˈalal ri natzˈet chanin y ma nanaˈ ta ri cheˈ ri kˈatel pa runakˈ awech riyit? 4 ¿Achique ta cˈa modo nabij chare jun awachˈalal: Tayaˈ kˈij chuwe riche (rixin) chi nwelesaj re ti kˈayis kˈatel pa runakˈ awech, yachaˈ chare, y riyit xa can jun cheˈ ri kˈeˈel pa runakˈ awech? 5 Xa caˈiˈ apalej, nabey na tachojmirisaj ka ri acˈaslen riyit, cˈacˈariˈ utz natoˈ ri awachˈalal chi nuchojmirisaj ri rucˈaslen.
6 Ri lokˈolaj ruchˈabel ri Dios y ronojel ri cˈo quejkalen, ri achiˈel quejkalen ri abej ri nibix perla chique, ma queˈiyaˈ ta chiquiwech ri winek ri xa ye achiˈel ri tzˈiˈ y ye achiˈel ri ak. Ruma ri chicop riˈ, astapeˈ sibilaj quejkalen ri niyaˈox (nyaˈ) chique, riyeˈ xa niquipalbelaˈ chi aken y cˈo jantek yeyacatej chrij ri xyaˈo chique y niquicˈajij chi eyaj.
Tek nikaben orar, ri Dios can yojracˈaxaj wi pe
7 Can ticˈutuj cˈa ri nicˈatzin chiwe y ri Dios can xtuyaˈ wi pe chiwe. Ticanoj ri niwajoˈ y xtiwil. Quixsiqˈuin (quixoyon) apo chuchiˈ jay y xquixacˈaxex pe. 8 Ruma wi riyix can riqˈui ronojel iwánima nicˈutuj chare ri Dios, Riyaˈ can xtuyaˈ wi pe chiwe. Wi riyix can nicanoj, can xtiwil wi. Y wi riyix yixsiqˈuin (yixoyon) apo chuchiˈ jay, can xtojak wi cˈa chiwech.
9 ¿La cˈo ta cami jun achi ri nuyaˈ jun abej pa rukˈaˈ ri ralcˈual, tek ri acˈal xa jun caxlan wey ri nucˈutuj chare? 10 ¿O la nuyaˈ ta cami jun itzel cumatz pa rukˈaˈ, tek ri acˈal xa jun car nrajoˈ? 11 Riyix majun bey niben ta queriˈ. Y astapeˈ ta chi ma can ta utz ri inaˈoj, pero riyix ya ri utz tak cosas ri niyaˈ chique ri iwalcˈual. Cˈa ta cˈa ri Itataˈ ri cˈo chilaˈ chicaj, chi man ta xtuyaˈ pe ri nicˈutuj chare. Riyaˈ ronojel utz ri nuyaˈ pe chiwe.
12 Rumacˈariˈ ri achiˈel niwajoˈ riyix chi ri winek utz niquiben iwuqˈui, can quecˈariˈ tibanaˈ riyix quiqˈui riyeˈ. Ruma queriˈ ri tzˈibatal chupan ri ley riche (rixin) ri Moisés, y queriˈ chukaˈ quibin ca ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca.
Quixoc pa puerta ri xa coˈol oc ruwech
13 Chupan cˈa ri puerta ri xa coˈol ruwech, chiriˈ cˈa quixoc wi. Ruma can nim wi ruwech ri puerta riche (rixin) ri itzel cˈaslen, ri nicˈamo pe ri camic riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, y sibilaj cˈa ye qˈuiy ri yeˈoc chiriˈ. 14 Pero xa coˈol ri puerta y coˈol oc ruwech ri bey ri yatucˈuan pa utzilaj cˈaslen, y ma ye qˈuiy ta oc ri yeˈilo.
Jun cheˈ netamatej ruwech xaxu (xaxe wi) riqˈui ri ruwech ri nuyaˈ
15 Rumariˈ nicˈatzin nichajij iwiˈ chiquiwech ri winek ri yebin chi niquikˈalajsaj ri ruchˈabel ri Dios y xa ma kitzij ta ri niquibij. Ruma tek xa can cˈariˈ yeˈapon iwuqˈui, niquicˈut chi can jabel ri quicˈaslen, achiˈel quibanic ri tak carneˈl; can majun itzel nitzˈetetej ta chiquij. Yacˈa tek nbecˈulun pe ri etzelal ri cˈo pa tak cánima, xa ye achiˈel chic quibanic ri utiwaˈ (coyotes); yequiqˈuis cˈa ri achoj quiqˈui yeˈapon wi. 16 Can xtiwetamaj wi quiwech, achiˈel tek niwetamaj ruwech juwiˈ cheˈ, xaxu (xaxe) wi riqˈui nitzˈet rubanic ri ruwech ri nuyaˈ. Tek niwachin jun kˈayis ri cˈo qˈuiy ruqˈuixal, ma xtuyaˈ ta uva o higo. 17 Queriˈ cˈa chukaˈ iwetaman chi jun utzilaj cheˈ nuyaˈ utzilaj tak ruwech, yacˈa ri itzel cheˈ, itzel chukaˈ ri ruwech ri nuyaˈ. 18 Majun utzilaj cheˈ xtuyaˈ ta itzel tak ruwech, ni majun chukaˈ itzel cheˈ ri xtuyaˈ ta utzilaj tak ruwech. 19 Y ronojel cˈa cheˈ ri ma niquiyaˈ ta utzilaj tak quiwech, yechoy el y cˈacˈariˈ yecˈak pa kˈakˈ. 20 Rumacˈariˈ can xtiwetamaj quiwech ri winek ri yeˈapon iwuqˈui, xaxu (xaxe wi) riqˈui nitzˈet ri rubanic ri quicˈaslen.
Tek ri Jesús xubij chi ma quinojel ta ri yebin Ajaf chare ri xqueˈapon riqˈui ri Dios
21 Ma quinojel ta ri yebin ¡Ajaf! ¡Ajaf! chuwe, ri yeˈoc pa rajawaren ri caj. Ruma xaxu (xaxe) wi cˈa ri can riqˈui ronojel cánima niquiben ri ruraybel ri Nataˈ ri cˈo chilaˈ chicaj ri yeˈoc chiriˈ. 22 Y chupan cˈa ri kˈij tek riyin xtinkˈet tzij pa quiwiˈ ri winek, ye qˈuiy cˈa ri xquebin chuwe: ¡Ajaf! ¡Ajaf! xquechaˈ, riyoj pan abiˈ riyit xkakˈalajsaj wi ri ruchˈabel ri Dios, pan abiˈ riyit xekelesaj itzel tak espíritu quiqˈui qˈuiy winek y pan abiˈ chukaˈ riyit xekabanalaˈ sibilaj qˈuiy milagros, xquechaˈ. 23 Pero riyin, can yacˈariˈ tek xtinbij chique ri yebin queriˈ: Riyin can ma wetaman ta cˈa iwech. Quixel el chinuwech riyix ri xa yix banoy tak etzelal, xquichaˈ chique.
Ri cˈambel tzij chiquij caˈiˈ jay
24 Y xabachique cˈa winek ri nacˈaxan re chˈabel reˈ y can nuben, can njunumaj cˈa riqˈui jun achi ri cˈo runaˈoj ri can pa ruwiˈ abej xuben wi ka rachoch. 25 Xka cˈa job, xepe cˈa raken tak yaˈ y xepe cˈa cakˈikˈ chrij ri jun jay riˈ y ri jay ma xtzak ta ruma chi ri rucimiento ri jay riˈ can pa ruwiˈ abej tzˈuyul wi. 26 Y xabachique cˈa winek ri nacˈaxan re chˈabel re xinbij ka, y xa ma nuben ta ri nbij chare, can junan cˈa riqˈui ri jun nacanic achi ri xuben jun rachoch pa ruwiˈ sanayiˈ. 27 Xka cˈa job, xepe cˈa raken tak yaˈ y xepe cˈa cakˈikˈ chrij ri jun jay riˈ y ri jay xtzak; y xqˈuis cˈa chiriˈ. Queriˈ cˈa ri chˈabel ri xerubij ri Jesús.
28 Y tek ri Jesús xtaneˈ ka chubixic re chˈabel reˈ, ri winek ri xeˈacˈaxan riche (rixin) can sibilaj cˈa xquimey ri chˈabel ri xucˈut chiquiwech. 29 Ruma ri chˈabel ri nucˈut chiquiwech ri winek can achiˈel jun achi ri cˈo kˈatbel tzij pa rukˈaˈ y man achiˈel ta oc ri niquicˈut ri aj tzˈibaˈ.
Tek ri Jesús xrelesaj el ri jun itzel yabil lepra rubiˈ chrij jun achi
8 Y tek ri Jesús kajnek chic cˈa pe pa ruwiˈ ri juyuˈ, ri winek ri ye tzeketel chrij can sibilaj ye qˈuiy. 2 Y xpe cˈa jun achi ri cˈo jun itzel yabil chrij, y ri yabil riˈ lepra rubiˈ. Ri achi riˈ xxuqueˈ xmajeˈ ka chuwech ri Jesús y xubij cˈa chare: Ajaf, wi riyit nawajoˈ yinacˈachojsaj chare re nuyabil, can yicˈachoj wi cˈa riˈ, ruma riyin wetaman chi can yacowin wi, xchaˈ.
3 Y ri Jesús can yacˈariˈ tek xuyuk apo rukˈaˈ y xuchop apo ri achi ri cˈo ri itzel yabil chrij y xubij chare: Nwajoˈ chi yacˈachoj. Tiqˈuis cˈa el re yabil reˈ chawij, xchaˈ chare. Y can xu (xe) wi xubij queriˈ ri Jesús, ri achi xchˈajchˈojir chare ri ruyabil. 4 Cˈacˈariˈ ri Jesús xubij chare ri achi riˈ: Nchilabej cˈa el chawe chi majun achoj chare tatzijoj wi ri xbanatej awuqˈui, xa choj jacˈutuˈ awiˈ chuwech ri sacerdote, y can tayaˈ cˈa ri ofrenda ri rajawaxic chi nayaˈ, achiˈel nubij chupan ri rutzˈiban ca ri Moisés, riche (rixin) chi queriˈ nakˈalajsaj cˈa awiˈ chiquiwech chi yit chˈajchˈoj chic, xchaˈ el chare.
Tek ri Jesús xucˈachojsaj rumozo jun capitán
5 Y tek ri Jesús xoc cˈa pa tinamit Capernaum, cˈo cˈa jun achi ri xapon riqˈui. Y ri achi riˈ jun capitán y xucˈutuj cˈa jun utzil chare ri Jesús. 6 Quecˈareˈ ri xubij ri capitán: Ajaf, ri numozo siquirnek; y ri yabil riˈ rukasan pa ruwarabel chilaˈ chwachoch. Y sibilaj pokonal ri ntajin chukˈaxaxic, xchaˈ chare.
7 Xpe ri Jesús xubij chare ri capitán: Yibe cˈa y xtincˈachojsaj ri amozo, xchaˈ chare.
8 Y quecˈareˈ ri chˈabel ri xubij chic apo ri capitán chare ri Jesús: Ajaf, riyit nim akˈij y ma rucˈamon ta (takal ta chuwij) chi yatoc pa wachoch. Xaxu (xaxe) wi tabij jun chˈabel chi nicˈachoj ri numozo y xticˈachoj. 9 Riyin can wetaman wi chi queriˈ xtibanatej, ruma chi yin jun achi ri nnimaj ri nubij ri aj kˈatbel tzij chuwe ri cˈo chi nben. Y yecˈo chukaˈ soldados ri ye yaˈon pa nukˈaˈ. Tek nbij cˈa chare jun chi tibe, can nibe wi; y wi nbij chukaˈ chare jun chic chi tipe, can nipe wi chukaˈ. Y tek nbij cˈa chare ri numozo chi tabanaˈ reˈ, can nuben wi chukaˈ, xchaˈ ri capitán.
10 Y ri Jesús can xumey cˈa tek xracˈaxaj ri chˈabel riˈ y xubij chique ri ye tzekelbeyon riche (rixin): Can kitzij nbij chiwe chi ri xbin re chˈabel reˈ, can rucukuban wi rucˈuˈx wuqˈui. Y majun cˈa wech aj Israel ri wilon ta ri can rucukuban ta rucˈuˈx wuqˈui, achiˈel re jun achi reˈ. 11 Can nbij wi cˈa chiwe chi sibilaj ye qˈuiy winek ri xquepe quereˈ pa relebel kˈij y quereˈ chukaˈ pa rukajbel kˈij, winek ri quicukuban quicˈuˈx wuqˈui. Riyeˈ xquetzˈuyeˈ cˈa riqˈui ri Abraham, ri Isaac y ri Jacob pa rajawaren ri caj. 12 Pero yecˈo chukaˈ nicˈaj chic aj Israel ri can cˈo chi yeˈoc pa rajawaren ri caj, ri xa ma xqueˈoc ta, xa xqueˈelesex ca y xquecˈak chupan ri kˈekuˈm, ruma xa can ma xquicukubaˈ ta quicˈuˈx wuqˈui riyin. Y chiriˈ cˈa xqueˈokˈ wi y xtiquikachˈachˈej quey.
13 Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij el chare ri capitán: Catzolin chawachoch. Ruma xanimaj chi riyin yicowin yicˈachojsan, can xtibanatej cˈa ri araybel, xchaˈ el chare. Y ri rumozo ri capitán, can ya cˈa hora riˈ xcˈachoj chare ri ruyabil.
Tek ri Jesús xucˈachojsaj rujiteˈ ri Pedro
14 Y tek ri Jesús xapon pa rachoch ri Pedro, xutzˈet cˈa chi ri rujiteˈ ri Pedro kajnek pa chˈat ruma cˈo jun nimalaj cˈaten chrij. 15 Xpe Riyaˈ xuchop rukˈaˈ ri yawaˈ y can yacˈariˈ tek xqˈuis el ri nimalaj cˈaten chrij. Ri rujiteˈ ri Pedro xyacatej cˈa pe pa ruchˈat y xuchop yerunimaj yerilij apo ri Jesús y ri ye benak riqˈui.
16 Tek ntoc cˈa pe akˈaˈ ri kˈij riˈ, ye qˈuiy cˈa ri cˈo itzel tak espíritu quiqˈui xeˈucˈuex apo chuwech ri Jesús, riche (rixin) chi ri Jesús yerelesaj ta el ri itzel tak espíritu quiqˈui. Y Riyaˈ xubij cˈa chique ri itzel tak espíritu chi queˈel el, y xerucˈachojsaj chukaˈ el quinojel ri ye yawaˈiˈ; 17 riche (rixin) chi queriˈ can nibanatej cˈa ri rubin ca ri profeta Isaías, ri jun achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Ri Isaías quecˈareˈ ri rubin ca chrij ri Jesús: Xerelesaj cˈa el kayabilal konojel, y xucˈuaj cˈa ronojel ri kakˈaxomal. Queriˈ ri rubin ca.
Caˈiˈ achiˈaˈ ri xebin chi niquitzekelbej ri Jesús
18 Tek ri Jesús xerutzˈet chi sibilaj ye qˈuiy winek ri quisutin quiˈ chrij, yacˈariˈ tek Riyaˈ xubij chique ri rudiscípulos chi joˈ kojkˈax chic apo la jucˈan ruchiˈ yaˈ. 19 Y cˈo cˈa jun achi aj tzˈib ri xapon apo riqˈui ri Jesús y xubij chare: Tijonel, riyin nwajoˈ cˈa chi yatintzekelbej xabacuchi (xabachique) ri yabe wi, xchaˈ chare.
20 Xpe ri Jesús xubij chare ri aj tzˈib riˈ: Ri xwan can cˈo wi jul ri acuchi (achique) yecˈojeˈ wi; y queriˈ chukaˈ ri aj xicˈ tak chicop ri yebe pa cakˈikˈ, can cˈo chukaˈ quisoc. Yacˈa riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, can majun wachoch ri acuchi (achique) yinuxlan wi jubaˈ, xchaˈ chare.
21 Yacˈa chukaˈ riˈ tek jun chic ri can tzekelbey riche (rixin) ri Jesús, xubij cˈa apo chare: Ajaf, riyin can nwajoˈ wi yatintzekelbej. Xa yacˈa chi tayaˈ na kˈij chuwe chi nmuk na el ri nataˈ, cˈacˈariˈ tek xcatintzekelbej chic, xchaˈ.
22 Xpe ri Jesús xubij chare: Riyit quinatzekelbej. Xa tayaˈ cˈa ca chi ri caminakiˈ quemuk na cuma ri ye caminek chupan ri quimac, xchaˈ ri Jesús.
Tek ri Jesús xukˈet ruchukˈaˈ ri cakˈikˈ y ri ruwiˈ yaˈ
23 Y ri Jesús xoc cˈa el pa jun jucuˈ y ri ye rudiscípulos xquitzekelbej el. 24 Y yacˈariˈ tek xpe jun nimalaj cakˈikˈ pa ruwiˈ ri choy. Ri ruwiˈ yaˈ xa jubaˈ ma numuk ri jucuˈ. Pero ri Jesús warnek el. 25 Y xepe ri discípulos xquicˈasoj cˈa ri Jesús y xquibij chare: ¡Ajaf! ¡Ajaf! Kojacoloˈ cˈa. Wacami yojcom, xechaˈ chare.
26 Xpe ri Jesús xubij chique ri ye rudiscípulos: Can ma cukul ta cˈa icˈuˈx wuqˈui, rumariˈ tek ixibin iwiˈ, xchaˈ chique. Y Riyaˈ xbeyacatej cˈa pe y xubij: Tiqˈuis el ri cakˈikˈ y titaneˈ ka ri ruwiˈ yaˈ, xchaˈ. Y queriˈ xbanatej. Ri cakˈikˈ xqˈuis el, y chukaˈ ri ruwiˈ yaˈ xtaneˈ ka. 27 Y ri discípulos xquimey tek xquitzˈet ri xuben ri Jesús y niquibilaˈ cˈa: ¿Achique cˈa rubanic chi achi reˈ? Ruma hasta ri cakˈikˈ y ri yaˈ can niquinimaj wi chukaˈ rutzij, xechaˈ.
Tek ri Jesús xerelesaj itzel tak espíritu quiqˈui ye caˈiˈ aj Gadara
28 Y tek ri Jesús y ri ye rudiscípulos xeˈapon cˈa ri jucˈan chic ruchiˈ yaˈ, chiriˈ pa jun lugar ri Gadara rubiˈ, yecˈo cˈa ye caˈiˈ winek xeˈapon riqˈui ri Jesús; winek ri xa cˈo itzel tak espíritu quiqˈui, xebeˈel pe pa camposanto. Y ruma chi can qˈuiy pokon niquiben ri winek riˈ, rumariˈ majun chic winek ri nikˈax ta chic chupan ri bey riˈ. 29 Ri caˈiˈ winek riˈ, ri cˈo itzel tak espíritu quiqˈui, xquirek apo quichiˈ chare ri Jesús, y xquibij: Riyit Jesús ri Rucˈajol ri Dios, ¿achique cˈa ruma tek yojanek? ¿Achique cˈa ruma yojachˈujirisaj yan, tek xa ma jane napon ta rukˈijul? xechaˈ chare.
30 Y quelaˈ cˈa apo jubaˈ chare ri lugar riˈ, sibilaj cˈa ye qˈuiy ak ntajin yewaˈ. 31 Xepe ri itzel tak espíritu ri yecˈo quiqˈui ri ye caˈiˈ winek riˈ, xquicˈutuj utzil chare ri Jesús, y xquibij cˈa chare: Wi yojawelesaj el waweˈ quiqˈui re winek reˈ, tayaˈ kˈij chake chi yoj‑oc quiqˈui la ak yecˈo chilaˈ, xechaˈ.
32 Ri Jesús xubij cˈa chique: Jix cˈa. Y can yacˈariˈ tek ri itzel tak espíritu xeˈel el y xebeˈoc quiqˈui ri ak. Y quinojel ri ak riˈ xquichop anin (anibel) pa xulan, chuwech jun juyuˈ xulan ruwech y choj xebeka cˈa pa choy. Can quinojel cˈa ri ak riˈ xecom pa yaˈ.
33 Yecˈa ri yeyukˈun quiche (quixin) ri ak riˈ, xu (xe) wi cˈa xquitzˈet ca ri xbanatej, xeˈanmej. Xebe pa tinamit, xbequiyalaˈ ca rutzijol achique ri xquicˈulwachij ri ak y xbequibij chukaˈ ri xbanatej quiqˈui ri ye caˈiˈ winek ri cˈo itzel tak espíritu quiqˈui. 34 Y yacˈariˈ tek quinojel ri winek riche (rixin) ri tinamit xepe cˈa riqˈui ri Jesús chutzˈetic y chukaˈ riche (rixin) chi xquicˈutuj utzil chare chi tel el ri chiriˈ chupan ri quilugar, ruma riyeˈ ma nicajoˈ ta chi nicˈojeˈ ka chiriˈ.
Tek ri Jesús xucˈachojsaj jun achi siquirnek
9 Yacˈariˈ tek ri Jesús xoc el pa jucuˈ y xebe cˈa jucˈan chic ruchiˈ choy. Y ri Jesús xapon pa tinamit ri acuchi (achique) xqˈuiy wi Riyaˈ. 2 Y yacˈariˈ tek cˈo jun achi siquirnek, liˈen el chuwech ruwarabel, xucˈuex apo chuwech ri Jesús. Y tek ri Jesús xerutzˈet chi can quicukuban quicˈuˈx riqˈui, Riyaˈ xubij cˈa chare ri achi siquirnek: Walcˈual, tiquicot cˈa ri awánima; ri amac xecuyutej, xchaˈ chare.
3 Y can yacˈariˈ tek yecˈo jun caˈiˈ chique ri aj tzˈibaˈ ri yecˈo apo chiriˈ, xquibij ka pa tak cánima chrij ri Jesús: Reˈ xa itzel xubij ruma nujunumaj riˈ riqˈui ri Dios. 4 Yacˈa ri Jesús can retaman cˈa ri niquichˈob ka ri aj tzˈibaˈ. Rumariˈ Riyaˈ xubij chique: ¿Achique ruma tek itzel ri xichˈob pa tak iwánima? 5 Wacami tibij na cˈa chuwe: ¿Achique cami ri más cˈayef (cuesta) rubanic nichˈob riyix? ¿La ya cami ri nbij chare re achi reˈ chi ri rumac xecuyutej yan, o ya ri nbij chare: Cayacatej y cabiyin el? 6 Wacami cˈa, riche (rixin) chi riyix niwetamaj chi riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol can cˈo kˈatbel tzij pa nukˈaˈ riche (rixin) chi ncuy mac chuwech re ruwachˈulef, titzˈetaˈ cˈa. Y ri Jesús xubij cˈa chare ri achi siquirnek: Nbij cˈa chawe: Cayacatej, tacˈuaj el la awarabel y cabiyin chawachoch, xchaˈ chare.
7 Y yacˈariˈ tek ri achi siquirnek xyacatej anej y xbe chrachoch. 8 Ri winek cˈa ri quimolon apo quiˈ chiriˈ, tek xquitzˈet chi ri achi siquirnek xpaˈeˈ el, xquimey; ruma majun bey cˈa quitzˈeton ta chi nibanatej ta queriˈ. Y ri winek riˈ xquiyaˈ cˈa rukˈij rucˈojlen ri Dios; ruma ruyaˈon pe ri jun nimalaj uchukˈaˈ riˈ chique ri winek.
Tek ri Jesús xusiqˈuij (xroyoj) ri Mateo
9 Y tek ri Jesús ruchapon el bey, xutzˈet jun achi Mateo rubiˈ. Ri achi riˈ tzˈuyul cˈa ri acuchi (achique) yetoj wi ca ri alcawal. Y xpe ri Jesús xubij cˈa chare: Quinatzekelbej. Y yacˈariˈ tek riyaˈ xbeyacatej pe ri acuchi (achique) tzˈuyul wi y xutzekelbej el ri Jesús.
10 Y tek Riyaˈ tzˈuyul pa mesa ri chiriˈ pa jay, ye qˈuiy cˈa chique ri ye cˈutuy tak alcawal y nicˈaj chic winek ri xa ye aj maquiˈ, xetzˈuyeˈ apo ri pa mesa junan riqˈui ri Jesús y quiqˈui ri rudiscípulos. 11 Y ri achiˈaˈ fariseos tek xquitzˈet riˈ, xquibij cˈa chique ri ye rudiscípulos ri Jesús: ¿Achique ruma tek la Itijonel niwaˈ quiqˈui ri ye cˈutuy tak alcawal y quiqˈui nicˈaj chic winek ri xa ye aj maquiˈ? xechaˈ chique.
12 Tek ri Jesús xracˈaxaj pe ri tzij ri niquibij ri achiˈaˈ fariseos, Riyaˈ xubij chique: Jun ajkˈomanel ma ye ta ri ye utz ri yerakˈomaj. Riyaˈ yerakˈomaj ri yawaˈiˈ. 13 Riyin ma xipe ta chiquicanoxic winek ri choj quicˈaslen. Riyin xipe chiquicanoxic ri aj maquiˈ, ri rajawaxic chi nitzolin pe quicˈuˈx riqˈui ri Dios. Quixbiyin cˈa chiretamaxic ri achique ntel wi chi tzij ri ruchˈabel ri Dios tek nubij: Riyin ri más nika chinuwech chi niben riyix ya chi nijoyowaj quiwech ri winek, ya cˈa riˈ ri más nika chinuwech, que chuwech ri chicop ri yecamisex y yeˈitzuj (yeˈisuj) chinuwech.
Tek xcˈutux chare ri Jesús chi achique ruma tek ri rudiscípulos ma niquiben ta ayuno
14 Y yacˈariˈ tek ri ye rudiscípulos ri Juan ri Bautista xeˈoka riqˈui ri Jesús, y xquibij chare: Riyoj can cˈo cˈa kˈij nikachajij tek can ma yojwaˈ ta riche (rixin) chi nikaben orar. Y queriˈ chukaˈ niquiben ri quidiscípulos ri achiˈaˈ fariseos. ¿Y achique cˈa ruma tek ri adiscípulos riyit ma que ta riˈ niquiben? xechaˈ.
15 Xpe ri Jesús xubij chique: ¿Achique nibij riyix? ¿La utz cami chi xa yebison ri xesiqˈuix (xeˈoyox) pa jun cˈulanen y chi man ta yewaˈ, tek xa cˈa cˈo na apo quiqˈui ri achijlon ri xa cˈa xcˈuleˈ? Ma utz ta. Pero xtapon na ri kˈij tek re achijlon reˈ xtelesex el chiquicojol, y yacˈariˈ tek ma xquewaˈ ta, riche (rixin) chi xtiquiben orar.
16 Y majun chukaˈ winek nibano chi nucusaj ta jun cˈojobel cˈacˈacˈ riche (rixin) chi nucˈojoj jun tziek ri xa riˈj chic. Ruma jun cˈojobel cˈacˈacˈ nucˈol riˈ y nujicˈ ri tziek; y ri tziek riˈ más niretzetaj (nitzeretej). 17 Y queriˈ chukaˈ majun niyaˈo ta cˈacˈacˈ ruyaˈal uva chupan jun tzˈum yabel yaˈ ri xa riˈj chic. Ruma wi queriˈ niban, y ri tzˈum xa ma niyukuk ta chic, xa nirakaroˈ y niqˈuis el ri ruyaˈal uva chupan. Y chukaˈ ri tzˈum riˈ majun chic nicˈatzin wi. Yacˈa jun cˈacˈacˈ tzˈum yabel yaˈ, utz niyaqueˈ ri cˈacˈacˈ ruyaˈal uva chupan. Ri ruyaˈal uva can nicˈojeˈ cˈa jabel chupan ruma chi ri ruyaˈal uva y ri tzˈum niquitoˈ quiˈ. Quecˈariˈ xubij ri Jesús chique ri winek.
Ri ruyiˈal ri Jairo y ri ixok ri xuchop rutziak ri Jesús
18 Y tek ri Jesús cˈa ntajin cˈa chutzijoxic ronojel riˈ, cˈo cˈa jun achi principal xapon y xbexuqueˈ xbemajeˈ chuwech y cˈacˈariˈ xubij chare: Ri numiˈal xa cˈa jubaˈ ticom ka, tabanaˈ jun utzil jayaˈ ri akˈaˈ pa ruwiˈ riche (rixin) chi queriˈ xticˈaseˈ chic jun bey, xchaˈ ri achi.
19 Xpe ri Jesús xyacatej cˈa el y ye rachibilan ri rudiscípulos xquitzekelbej el ri achi. 20 Y cˈo cˈa jun ixok ri cˈo jun ruyabil riche (rixin) icˈ chare. Ri ixok riˈ cˈo chic cˈa cablajuj junaˈ ri ma tanel ta ri ruquiqˈuel, xjel cˈa apo chrij ri Jesús, y xberuchapaˈ cˈa ca jubaˈ ri ruchiˈ rutziak ri Jesús. 21 Ruma ri ixok riˈ can yerubilaˈ cˈa pa ránima: Xa riqˈui ta nchop el jubaˈ ruchiˈ rutziak ri Jesús, yicˈachoj, chinek pa ránima. 22 Yacˈa ri Jesús chanin cˈa xunaˈ chi xchapatej rutziak y xtzuˈun ca chrij. Y tek rutzˈeton chic achique ri xchapo ruchiˈ rutziak, xubij cˈa chare ri ixok riˈ: Numiˈal, xacˈachoj, ruma xacukubaˈ acˈuˈx wuqˈui. Ma cabison ta chic, xucheˈex. Y ri ixok riˈ, can yacˈariˈ xcˈachoj chare ri ruyabil.
23 Y tek ri Jesús ntoc cˈa apo pa rachoch ri achi ri principal, xutzˈet chi ri winek yechˈujlan y yecˈo chic cˈa ri yebano xul. 24 Xpe Riyaˈ xubij: Kojiyaˈ na ca jubaˈ kayon, ruma re ti kˈopoj reˈ xa ma caminek ta, xa warnek, xchaˈ chique ri winek. Yacˈa riyeˈ xa xetzeˈen chrij ri Jesús, ruma can quetaman chi caminek chic ri ti kˈopoj riˈ. 25 Y yacˈa tek ri winek ye elenak chic el, ri Jesús xoc apo chupan ri jay ri acuchi (achique) cˈo wi ri ti kˈopoj ri caminek chic. Xpe Riyaˈ xuchop rukˈaˈ ri ti kˈopoj, y can yacˈariˈ tek xcˈastej. 26 Ri xbanatej cˈa chiriˈ, xbe cˈa rutzijol ri pa tak tinamit chupan ri ruwachˈulef riˈ.
Tek ri Jesús xerucˈachojsaj caˈiˈ moyiˈ
27 Y tek ri Jesús elenak chic cˈa pe ri chiriˈ, yecˈo cˈa caˈiˈ moyiˈ xquitzekelbej el ri Jesús y niquirek quichiˈ chrij y niquibij cˈa chare: ¡Riyit ri yit ralcˈual ca ri rey David, tajoyowaj kawech ruma re kabanon! yechaˈ.
28 Tek ri Jesús xapon pa jay, ri caˈiˈ moyiˈ xeˈapon cˈa chukaˈ riqˈui. Y ri Jesús xucˈutuj cˈa chique: ¿Can ninimaj cˈa riyix chi riyin yicowin nben chiwe chi yixtzuˈun? xchaˈ chique. Y ri caˈiˈ moyiˈ riˈ xquibij: Jaˈ (je) Ajaf, nikanimaj, xechaˈ chare.
29 Xpe ri Jesús xuchop ri runakˈ tak quiwech chi ye caˈiˈ y xubij chique: Ruma riyix ninimaj chi riyin yicowin yixincˈachojsaj, can tibanatej cˈa ri iraybel, xchaˈ chique.
30 Y can yacˈariˈ tek xetzuˈun. Yacˈa ri Jesús xuchilabej cˈa el chique: Can tiwacˈaxaj cˈa el jabel, chi re xbanatej iwuqˈui, majun achoj chare titzijoj wi, xchaˈ el chique.
31 Yacˈa riyeˈ xa ma que ta riˈ xquiben tek ye elenak chic pe chiriˈ riqˈui ri Jesús. Riyeˈ xa xquichop cˈa rutzijoxic pa ronojel ri ruwachˈulef riˈ, ri xuben ri Jesús.
Tek ri Jesús xucˈachojsaj jun achi mem
32 Y tek ri caˈiˈ achiˈaˈ ri yetzuˈun chic, kas elen cˈa niquiben pe, can yacˈariˈ tek yecˈo chic nicˈaj xeˈoc apo riqˈui ri Jesús, quicˈuan apo jun achi ri memurnek ruma chapatajnek ruma jun itzel espíritu. 33 Y tek elesan chic cˈa ri itzel espíritu riqˈui ri achi ruma ri Jesús, ri achi xchˈo. Y ri winek ri xetzˈeto xquimey y xquibij: Majun bey cˈa tzˈeton ta chi que ta reˈ banatajnek waweˈ pan Israel, yechaˈ cˈa.
34 Yacˈa ri achiˈaˈ fariseos xa niquibij cˈa chrij ri Jesús: Laˈ xa ya ri cajawalul ri itzel tak espíritu ri niyaˈo uchukˈaˈ chare, rumariˈ tek nicowin yerelesaj itzel tak espíritu, yechaˈ.
Tek ri Jesús xubij chi sibilaj nim ri samaj y xa ma ye qˈuiy ta ri ye aj samajel
35 Ri Jesús can pa ronojel wi cˈa nimaˈk tak tinamit y pa tak aldea xapon wi, y xerutijoj cˈa ri winek riqˈui ri ruchˈabel ri Dios. Y ya cˈa ri pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, chiriˈ napon wi riche (rixin) chi yerutijoj ri winek. Y chukaˈ can nutzijoj cˈa ri lokˈolaj chˈabel ri nichˈo chrij ri rajawaren ri Dios. Yerucˈachojsaj chukaˈ yawaˈiˈ, y yerucol cˈa ri winek chuwech ronojel ruwech kˈaxomal. 36 Y tek xerutzˈet chi sibilaj ye qˈuiy ri winek, xujoyowaj quiwech, ruma can quiyon yecˈo y quitalun quiˈ; can achiˈel niquiben ri carneˈl tek xa majun ri niyukˈun quiche (quixin). 37 Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: Can kitzij wi chi ri samaj riche (rixin) chi nitzijox ri ruchˈabel ri Dios, sibilaj nim; yecˈa ri yetzijon ri chˈabel riˈ xa ma ye qˈuiy ta oc. 38 Rumariˈ can ticˈutuj cˈa chare ri Rajaf ri samaj, chi querutakaˈ pe qˈuiy samajelaˈ chiquicojol ri winek ri rajawaxic chi niquicˈaxaj ri ruchˈabel.
Copyright 1996 Wycliffe. This translation may be quoted in any form (written, visual, electronic or audio) up to and inclusive of five hundred (500) verses without the express written permission of the publisher, providing the verses quoted do not amount to a complete book of the Bible nor do the verses quoted account for more than 25 percent (25%) or more of the total text of the work in which they are quoted. by Wycliffe Bible Translators International