Chronological
Luật về Bồi Thường
22 Khi một người ăn trộm một con bò hay một con chiên, rồi làm thịt ăn hay đem bán, kẻ ăn trộm phải bồi thường năm con bò cho một con bị ăn cắp, và bốn con chiên cho một con bị ăn cắp.
2 Nếu kẻ trộm cắp bị bắt quả tang và bị đánh chết, người đánh chết kẻ trộm sẽ không mang tội sát nhân. 3 Nhưng nếu sự việc xảy ra sau khi mặt trời đã mọc, người đánh chết kẻ trộm sẽ mang tội làm đổ máu. Kẻ trộm cắp phải bồi thường. Nếu nó không có gì để bồi thường, hãy bán nó làm nô lệ, để lấy tiền bồi thường cho tội trộm cắp của nó.
4 Khi một con vật, bất kỳ là bò, lừa, hay chiên, được thấy còn sống trong tay kẻ trộm, kẻ trộm phải bồi thường gấp đôi cho chủ của con vật bị trộm.
5 Khi một người làm thiệt hại ruộng hay vườn nho của người khác, hoặc thả súc vật mình vào phá ruộng người khác, người ấy phải lấy hoa lợi tốt nhất trong ruộng hoặc vườn nho mình mà bồi thường cho chủ ruộng hay chủ vườn bị thiệt hại.
6 Khi người nào nổi lửa trong ruộng mình, nhưng rủi lửa bốc cháy cỏ gai rồi cháy lan ra, đốt lúa vừa mới gặt, hoặc lúa chưa kịp gặt, hoặc làm cháy đám ruộng của người khác, người nổi lửa phải bồi thường mọi thiệt hại.
7 Khi ai trao cho người láng giềng giữ tiền hay đồ vật, nếu tiền hay đồ vật ấy bị mất trộm trong nhà người láng giềng, kẻ trộm cắp, nếu bị bắt, phải bồi thường gấp đôi. 8 Nếu kẻ trộm không bị bắt, chủ căn nhà sẽ đem sự việc trình ra trước mặt các quan tòa,[a] để được xác định là mình có nhúng tay vào tiền bạc của người gởi hay không.
9 Trong mọi sự tranh tụng liên quan đến quyền sở hữu chủ của bò, lừa, chiên, y phục, hay bất cứ vật chi bị mất, nếu một bên nói, “Vật nầy là của tôi,” thì hai bên hãy đến trước mặt các quan tòa; bên nào bị các quan tòa định tội, bên ấy phải bồi thường gấp đôi.
10 Khi ai trao cho người láng giềng mình giữ lừa, bò, chiên, hay bất cứ con vật nào, nếu con vật ấy chết hay bị thương hay bị mất, mà không ai hay biết, 11 thì sự vụ sẽ được giải quyết giữa hai bên bằng lời thề của người giữ trước mặt Chúa rằng người ấy không nhúng tay vào tài sản của người kia. Người chủ con vật sẽ chấp nhận lời thề, và người giữ không phải bồi thường chi cả. 12 Nhưng nếu con vật thật đã bị trộm cắp, người giữ phải bồi thường cho chủ con vật. 13 Nếu con vật bị thú dữ cắn xé, người giữ sẽ đem xác còn lại của con vật ra làm bằng chứng và không phải bồi thường gì cả.
14 Khi ai mượn một con vật của người khác, và con vật sau đó bị thương hay chết mà người chủ con vật không có mặt lúc đó, người mượn phải bồi thường đầy đủ. 15 Nếu người chủ con vật có mặt ở đó, người mượn không phải bồi thường gì. Nếu con vật được chủ cho thuê, người thuê chỉ phải trả tiền thuê mà thôi.
Luật về Các Mối Quan Hệ Xã Hội và Tôn Giáo
16 Khi một người nam dụ dỗ một trinh nữ chưa đính hôn với ai và ăn nằm với nàng, người ấy phải nộp tiền sính lễ và cưới nàng làm vợ. 17 Nhưng nếu cha nàng nhất định không chịu gả nàng cho người ấy, người ấy vẫn phải nộp tiền sính lễ tương đương với tiền cưới một trinh nữ cho gia đình nàng.
18 Ngươi chớ để cho một tên phù thủy nào được sống.
19 Kẻ nào ăn nằm với một con vật sẽ bị xử tử.
20 Kẻ nào dâng tế lễ cho bất cứ thần nào khác không phải là Chúa sẽ bị diệt trừ.
21 Ngươi không được ngược đãi và ức hiếp ngoại kiều, vì các ngươi từng là ngoại kiều trong xứ Ai-cập.
22 Các ngươi không được ức hiếp góa phụ hoặc cô nhi. 23 Nếu các ngươi ức hiếp chúng, chúng sẽ kêu cứu đến Ta, Ta chắc chắn sẽ nghe tiếng kêu cứu của chúng, 24 rồi cơn giận của Ta sẽ nổi phừng lên, Ta sẽ cho gươm giết các ngươi, bấy giờ vợ các ngươi sẽ thành góa phụ và con cái các ngươi sẽ thành cô nhi.
25 Nếu ngươi cho ai trong dân Ta, là những người nghèo khó giữa các ngươi, mượn tiền, chớ đối xử với chúng như chủ nợ và cũng đừng bắt chúng trả tiền lời.
26 Nếu ngươi giữ áo choàng của người lân cận làm đồ cầm, hãy trả lại cho người ấy trước khi mặt trời lặn, 27 vì biết đâu đó là chiếc áo duy nhất người ấy có để che thân; nếu không có nó, người ấy biết lấy gì đắp để ngủ? Nếu người lân cận ngươi kêu van Ta, Ta sẽ nghe, vì Ta hay thương xót.
28 Ngươi chớ xúc phạm Ðức Chúa Trời và cũng đừng nguyền rủa người lãnh đạo của dân ngươi.
29 Ngươi chớ chậm trễ dâng hoa màu đầu mùa và rượu nho ngươi thâu hoạch được.
Ngươi hãy dâng lên Ta con trai đầu lòng của ngươi. 30 Ngươi hãy làm như vậy với bò và chiên của ngươi. Con đầu lòng sẽ ở với mẹ nó bảy ngày; ngày thứ tám ngươi sẽ dâng nó lên Ta.
31 Các ngươi sẽ là một dân được biệt riêng ra thánh cho Ta; vì thế các ngươi sẽ không ăn thịt thú vật đã bị thú dữ cắn xé, nhưng hãy quăng thịt ấy cho chó ăn.
Giữ Gìn Công Lý và Bày Tỏ Lòng Nhân Từ
23 Ngươi chớ phao tin thất thiệt. Ngươi chớ tiếp tay với kẻ ác mà làm chứng dối. 2 Ngươi chớ hùa theo số đông mà làm điều ác. Khi ngươi làm nhân chứng trong một vụ kiện, ngươi chớ hùa theo số đông để bẻ cong công lý. 3 Ngươi không được thiên vị người nghèo trong một vụ kiện.
4 Khi ngươi gặp bò hay lừa của kẻ thù ngươi đi lạc, hãy dẫn nó về cho chủ nó.
5 Khi ngươi thấy con lừa của kẻ thù ngươi bị ngã quỵ vì chở nặng, chớ làm ngơ, nhưng phải giúp người ấy đỡ con lừa dậy.
6 Ngươi chớ làm sai lệch công lý của người nghèo trong vụ kiện.
7 Hãy tránh xa những lời cáo gian. Ngươi chớ giết người vô tội và ngay lành, vì Ta sẽ không để cho kẻ có tội được trắng án. 8 Ngươi chớ nhận hối lộ, vì của hối lộ làm cho người khôn ngoan trở nên đui mù và làm sai lệch duyên cớ của người ngay lành.
9 Ngươi chớ áp bức các kiều dân. Các ngươi thấu hiểu tâm trạng của kiều dân là thế nào, vì các ngươi từng là kiều dân trong xứ Ai-cập.
Năm Sa-bát và Ngày Sa-bát
10 Trong sáu năm, ngươi sẽ trồng trọt trong ruộng đất của ngươi và thu hoạch hoa màu, 11 nhưng năm thứ bảy ngươi phải để cho đất nghỉ và không canh tác gì cả. Nhờ vậy những người nghèo trong dân sẽ được hưởng những hoa màu mọc lên trong năm đó. Những gì chúng không dùng, các thú rừng sẽ ăn. Ngươi hãy làm như vậy với vườn nho và vườn ô-liu của ngươi.
12 Trong sáu ngày ngươi sẽ làm công việc mình, nhưng ngày thứ bảy ngươi sẽ nghỉ, để bò và lừa của ngươi được nghỉ, các nô lệ sinh ra trong nhà ngươi và những kiều dân làm thuê có thời gian lấy lại sức.
13 Hãy cẩn thận làm theo mọi điều Ta truyền cho các ngươi:
Ngươi chớ kêu tên các thần khác mà cầu khẩn; miệng ngươi chớ nhắc đến tên chúng để cầu xin điều gì.
14 Mỗi năm ba lần ngươi sẽ giữ các ngày lễ để thờ kính Ta. 15 Ngươi sẽ giữ Lễ Bánh Không Men như Ta đã truyền cho ngươi. Ngươi sẽ ăn bánh không men bảy ngày, theo thời gian đã định trong tháng A-bíp,[b] vì trong tháng đó ngươi đã ra khỏi Ai-cập.
Không ai đến ra mắt Ta mà đi tay không.
16 Ngươi sẽ giữ Lễ Mùa Gặt. Ðó là lễ dâng các hoa lợi đầu mùa của sức lao động ngươi, tức hoa lợi do ngươi canh tác trong ruộng đất mình.
Ngươi sẽ giữ Lễ Thu Hoạch vào cuối năm, sau khi ngươi thu hoạch hoa lợi của sức lao động ngươi từ ngoài đồng về.
17 Mỗi năm ba lần, tất cả người nam phải đến ra mắt Chúa Hằng Hữu.[c]
18 Ngươi chớ dâng lên Ta máu của con vật hiến tế với bất cứ món gì có men, và chớ để mỡ của con vật hiến tế đã dâng lên Ta qua đến sáng hôm sau.
19 Ngươi hãy mang những hoa lợi đầu mùa tốt nhất của ruộng đất ngươi vào nhà Chúa, Ðức Chúa Trời của ngươi.
Ngươi chớ nấu thịt dê con trong sữa của mẹ nó.
Chúa Hứa Giúp Dân I-sơ-ra-ên Chinh Phục Ðất Ca-na-an
20 Nầy, Ta sai một thiên sứ đi trước ngươi để bảo vệ ngươi dọc đường, và đem ngươi vào nơi Ta đã sắm sẵn. 21 Hãy cẩn thận và vâng lời người. Ðừng chọc người nổi giận, vì người sẽ không tha sự vi phạm của ngươi đâu, bởi danh Ta ngự trong người. 22 Nhưng nếu ngươi cẩn thận nghe theo tiếng người, và làm mọi điều Ta truyền bảo, Ta sẽ trở thành kẻ thù của các kẻ thù ngươi và kẻ nghịch của các kẻ nghịch ngươi.
23 Thật vậy thiên sứ của Ta sẽ đi trước ngươi, đem ngươi vào xứ của dân A-mô-ri, dân Hít-ti, dân Pê-ri-xi, dân Ca-na-an, dân Hi-vi, và dân Giê-bu-si; và Ta sẽ dẹp sạch chúng.
24 Ngươi chớ sấp mình trước các thần của chúng, chớ thờ lạy các thần ấy, hoặc làm theo các thói tục của chúng, nhưng phải phá hủy hoàn toàn các tượng thần ấy và đập nát các trụ thờ của chúng. 25 Ngươi chỉ thờ lạy một mình Chúa, Ðức Chúa Trời của ngươi, để Ngài sẽ ban phước cho thức ăn và thức uống của ngươi, và Ta sẽ cất bịnh tật ra khỏi các ngươi. 26 Không ai sẽ bị hư thai hoặc hiếm con trong đất ngươi sống. Ta sẽ cho ngươi hưởng trọn tuổi thọ của mình.
27 Ta sẽ sai kinh hoàng đi trước ngươi, làm mọi nước chống nghịch ngươi sinh rối loạn, và khiến tất cả quân thù của ngươi quay lưng chạy trốn khỏi ngươi. 28 Ta sẽ sai ong độc[d] đi trước ngươi để đuổi dân Hi-vi, dân Ca-na-an, và dân Hít-ti bỏ đi trước khi ngươi đến. 29 Ta sẽ không đuổi chúng đi hết trong một năm, vì như thế đất sẽ trở nên hoang vu, và thú dữ sẽ sinh ra nhiều, gây hại cho ngươi. 30 Ta sẽ đuổi chúng đi khuất mắt ngươi từ từ, cho đến khi ngươi gia tăng đông đúc và chiếm trọn xứ. 31 Ta định biên giới cho ngươi từ Hồng Hải[e] đến biển của dân Phi-li-tin, từ đồng hoang đến Sông Ơ-phơ-rát, vì Ta sẽ phó các dân trong xứ ấy vào tay ngươi, và ngươi sẽ đuổi chúng đi trước mặt mình. 32 Ngươi chớ lập giao ước với chúng hoặc với các thần của chúng. 33 Chúng sẽ không được sống còn trong đất nước ngươi, nếu không chúng sẽ xui ngươi phạm tội nghịch lại Ta; vì nếu ngươi thờ lạy các thần của chúng, sự thờ lạy thần tượng đó sẽ thành cái bẫy hại ngươi.”
Giao Ước Ðược Thiết Lập
24 Ngài phán với Môi-se, “Hãy đi lên gặp Chúa: ngươi, A-rôn, Na-đáp, A-bi-hu, và bảy mươi trưởng lão của dân I-sơ-ra-ên. Các ngươi sẽ phủ phục đằng xa.” 2 Chỉ một mình Môi-se được đến gần Chúa, nhưng tất cả những người khác không được đến gần, và dân cũng không được đi lên với ông.
3 Môi-se đến và nói với dân mọi lời Chúa đã phán và mọi luật lệ. Mọi người đều đồng thanh đáp lại, “Chúng tôi sẽ làm theo mọi lời Chúa phán.”
4 Môi-se ghi lại mọi lời Chúa đã phán. Sáng hôm sau, ông dậy sớm, lập một bàn thờ tại chân núi, và dựng mười hai trụ đá, tiêu biểu cho mười hai chi tộc I-sơ-ra-ên. 5 Ông cũng nhờ một số thanh thiếu niên I-sơ-ra-ên phụ giúp giết các con vật hiến tế dâng làm của lễ thiêu, và các con vật hiến tế bằng bò đực làm của lễ cầu an dâng lên Chúa. 6 Môi-se lấy một nửa máu đổ vào các chậu, còn một nửa ông đem rảy trên bàn thờ. 7 Ðoạn ông lấy cuốn sách giao ước và đọc cho dân nghe. Họ đáp, “Chúng tôi sẽ làm theo mọi lời Chúa phán, và chúng tôi sẽ vâng lời Ngài.”
8 Môi-se lấy máu, rảy trên dân, và nói, “Nầy, máu của giao ước mà Chúa đã lập với anh chị em y theo những lời trong sách nầy.”
Trên Núi với CHÚA
9 Bấy giờ Môi-se, A-rôn, Na-đáp, và A-bi-hu, cùng bảy mươi vị trưởng lão của dân I-sơ-ra-ên đi lên núi, 10 và họ trông thấy Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên. Dưới chân Ngài có vật chi giống như cái bệ bằng lam bảo ngọc, trong suốt như trời xanh. 11 Ngài không ra tay trên những vị lãnh đạo của dân I-sơ-ra-ên dù họ ngắm nhìn Ðức Chúa Trời, và họ đã ăn uống tại đó.
12 Chúa phán với Môi-se, “Hãy lên núi để gặp Ta và đợi ở đó. Ta sẽ ban cho ngươi các bảng đá, có luật pháp và điều răn, mà Ta đã chép để dạy dân.”
13 Vậy Môi-se cùng người phụ tá của ông là Giô-suê đi lên núi, và Môi-se đã đi lên núi của Ðức Chúa Trời. 14 Ông căn dặn các vị trưởng lão, “Xin quý vị hãy ở đây đợi chúng tôi, cho đến khi chúng tôi trở lại với quý vị. Có A-rôn và Hu-rơ ở với quý vị. Nếu có chuyện gì cần giải quyết, xin quý vị cứ đến với hai ông ấy.”
15 Ðoạn Môi-se đi lên núi, và mây bao phủ núi. 16 Vinh quang của Chúa ngự trên Núi Si-nai. Mây bao phủ núi liên tiếp sáu ngày; đến ngày thứ bảy, Ngài từ trong đám mây gọi Môi-se. 17 Bấy giờ vinh quang Chúa hiện ra trên đỉnh núi giống như lửa cháy phừng phừng trước mắt dân I-sơ-ra-ên. 18 Môi-se đi vào trong đám mây và lên trên núi. Môi-se ở trên núi bốn mươi ngày và bốn mươi đêm.
Copyright © 2011 by Bau Dang