Chronological

Ang Paghari ni Abia sa Juda

(2 Cro. 13:1–14:1)

15 Nahimong hari sa Juda si Abia sa ika-18 nga tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel. ² Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa tulo ka tuig. Ang iyang inahan mao si Maaca nga anak ni Absalom.^[a]

³ Gihimo usab ni Abia ang tanan nga sala nga gihimo sa iyang amahan. Dili maayo ang iyang relasyon sa Ginoo nga iyang Dios; dili sama kang David nga iyang katigulangan. ⁴ Apan tungod kang David, gitugot sa Ginoo nga iyang Dios nga may kaliwat si Abia nga maghari^[b] sa Jerusalem pinaagi sa paghatag kaniya ug anak nga mopuli kaniya sa paghari ug mopalig-on sa Jerusalem. ⁵ Kay gihimo ni David ang matarong atubangan sa Ginoo, ug samtang buhi siya wala niya lapasa ang mga sugo sa Ginoo, gawas lang sa gihimo niya ngadto kang Uria nga hitihanon.

^6-7 Kaniadto nagsige lang ug away si Rehoboam ug Jeroboam, ug sa kaulahian si Abia na usab ug si Jeroboam ang nagaaway. Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Abia, ug ang tanan nga iyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ⁸ Sa dihang namatay si Abia, gilubong siya sa Lungsod ni David. Ug si Asa nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Asa sa Juda

(2 Cro. 15:16–16:6, 11-14)

⁹ Nahimong hari sa Juda si Asa sa ika-20 nga tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel. ¹⁰ Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 41 ka tuig. Ang iyang lola mao si Maaca nga anak ni Absalom. ¹¹ Gihimo ni Asa ang maayo atubangan sa Ginoo, sama kang David nga iyang katigulangan. ¹² Giabog niya gikan sa Juda ang mga lalaki ug mga babaye nga nagabaligya sa ilang dungog didto sa mga templo sa mga dios-dios, ug gipakuha niya ang tanang dios-dios nga gipahimo sa iyang mga katigulangan. ¹³ Apil ang iyang lola nga si Maaca gipapahawa niya sa pagka-rayna, kay nagpahimo kini ug mangil-ad nga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. Gipaputol ni Asa ang maong poste ug gipasunog sa lugut sa Kidron. ¹⁴ Wala panggub-a ni Asa ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, apan nagmatinumanon siya sa Ginoo sa tibuok niyang kinabuhi. ¹⁵ Gidala niya sa templo sa Ginoo ang mga pilak, mga bulawan, ug ang uban pang mga butang nga gihalad niya ug sa iyang amahan ngadto sa Ginoo.

¹⁶ Nagsige lang ug away si Asa ug si Baasha nga hari sa Israel sa tibuok panahon nga naghari sila. ¹⁷ Gisulong ni Baasha ang Juda, ug gipaparilan niya ang lungsod sa Rama aron walay makagawas o makasulod sa teritoryo ni Asa nga hari sa Juda. ¹⁸ Unya gipanguha ni Asa ang tanang pilak ug bulawan nga nahibilin sa mga bodega sa templo sa Ginoo ug sa iyang palasyo. Gitugyan niya kini sa iyang mga opisyal, ug gisugo niya sila nga dad-on kini ngadto kang Ben Hadad nga hari sa Aram^[c] didto sa Damascus diin kini magpuyo. Si Ben Hadad anak ni Tabrimon ug apo ni Hezion. ¹⁹ Mao kini ang mensahe ni Asa kang Ben Hadad: “Maghimo kitag kasabotan nga magdapigay kita, sama sa gihimo sa atong mga amahan. Dawata ang gipadala ko kanimo nga pilak ug bulawan, ug undanga ang imong pagpakig-abin kang Baasha nga hari sa Israel aron mobiya na siya sa akong teritoryo.”

²⁰ Misugot si Ben Hadad sa gihangyo ni Haring Asa, ug gisugo niya ang mga komander sa iyang mga sundalo nga sulongon ang mga lungsod sa Israel. Nailog nila ang Ijon, Dan, Abel Bet Maaca, ang tibuok Kineret, ug ang tibuok Naftali. ²¹ Sa dihang nabalitaan kini ni Baasha, gipaundang niya ang pagpahimo ug paril sa Rama, ug mibalik siya sa Tirza. ²² Unya nagmando si Haring Asa sa tanan gayod nga taga-Juda nga panguhaon ang mga bato ug mga troso nga gigamit ni Baasha sa pagpahimo ug paril sa Rama, ug gigamit niya kini sa pagpahimo ug paril sa Geba nga sakop sa Benjamin, ug sa Mizpa.

²³ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Asa, ug ang iyang mga kadaogan ug ang tanan niyang nahimo, apil na ang mga lungsod nga iyang gipangtukod, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. Sa tigulang na si Asa gitakboyan siyag sakit sa tiil. ²⁴ Ug sa dihang namatay siya, gilubong siya sa gilubngan sa iyang mga katigulangan sa lungsod sa iyang katigulangan nga si David. Ug si Jehoshafat nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Abia sa Juda

(1 Hari 15:1-8)

13 Nahimong hari sa Juda si Abia sa ika-18 nga tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel. ² Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa tulo ka tuig. Ang iyang inahan mao si Maaca^[a] nga anak ni Uriel nga taga-Gibea.

Unya may nahitabong gira tali kang Abia ug Jeroboam. ³ Misulong si Abia uban ang 400,000 ka maisog nga mga sundalo, ug nangandam usab si Jeroboam ug 800,000 ka maisog nga mga sundalo alang sa pagpakiggira. ⁴ Pag-abot ni Abia sa kabungtoran sa Efraim, mitindog siya sa Bukid sa Zemaraim ug misinggit ngadto kang Jeroboam ug sa mga taga-Israel, “Pamati kamo kanako. ⁵ Wala ba kamo makahibalo nga ang Ginoo, ang Dios sa Israel, naghimog walay kataposan nga kasabotan kang David nga siya ug ang iyang mga kaliwat mao ang magahari sa Israel hangtod sa kahangtoran? ⁶ Apan ikaw Jeroboam nga anak ni Nebat nagrebelde sa imong agalon nga si Solomon nga anak ni David. ⁷ Nagtigom diha kanimo ang mga tawong walay hinungdan, ug nakigbatok kang Rehoboam nga anak ni Solomon niadtong batan-on pa kini ug wala pa kaayoy eksperyensya ug walay ikasarang sa pagsukol kaninyo. ⁸ Ug karon gusto kamong makigbatok sa gingharian sa Ginoo nga ginadumalahan sa kaliwat ni David, tungod kay daghan kamog mga sundalo, ug uban kaninyo ang mga bulawan nga baka nga gipahimo ni Jeroboam ingon nga inyong mga dios. ⁹ Giabog ninyo ang mga pari sa Ginoo, nga mga kaliwat ni Aaron, ug ang mga Levita. Ug nagpili kamog inyong mga pari sama sa gihimo sa ubang mga nasod. Alang kaninyo si bisan kinsa nga may toriyong baka ug pito ka hamtong nga laking karnero mahimo nang idedikar ingon nga pari sa inyong dili tinuod nga mga dios.

¹⁰ “Apan alang kanamo, ang Ginoo mao ang among Dios, ug wala namo siya isalikway. Ang among mga pari nga nagaalagad sa Ginoo mga kaliwat ra gayod ni Aaron, ug ang nagatabang kanila mao lang ang mga Levita. ¹¹ Buntag ug gabii nagahalad sila sa Ginoo ug mga halad nga sinunog ug humot nga insenso. Ipahimutang nila ang pan diha sa sagradong lamisa. Ug kada gabii dagkotan nila ang mga suga nga anaa sa bulawan nga mga tungtonganan. Nagatuman kami sa mga sugo sa Ginoo nga among Dios. Apan kamo, inyo siyang gisalikway. ¹² Ang Dios kauban namo; siya ang among pangulo. Ang iyang mga pari mopatingog sa mga trumpeta sa pagpanguna kanamo sa pagpakiggira kaninyo. Mga katawhan sa Israel, ayaw kamo pagpakigbatok sa Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan, kay dili gayod kamo magmalampuson.”

¹³ Samtang nagsulti si Abia, hilom nga nagpadala si Jeroboam ug mga sundalo sa luyo sa mga taga-Juda aron sa pag-atang kanila. ¹⁴ Sa dihang nakita sa mga taga-Juda nga gisulong sila gikan sa likod ug sa atubangan, nangayo sila ug tabang sa Ginoo. Gipatingog dayon sa mga pari ang mga trumpeta, ¹⁵ ug naninggit ug kusog ang mga taga-Juda. Sa ilang pagsinggit gipildi sa Dios si Jeroboam ug ang mga sundalo sa Israel. Gigukod sila ni Abia ug sa mga sundalo sa Juda. ¹⁶ Miikyas ang mga taga-Israel ug gitugyan sila sa Dios ngadto sa mga taga-Juda. ¹⁷ Daghan kaayo ang napatay ni Abia ug sa iyang mga sundalo—500,000 ka labing maayong mga sundalo sa Israel. ¹⁸ Napildi sa mga taga-Juda ang mga taga-Israel tungod kay misalig sila sa Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan.

¹⁹ Gigukod ni Abia si Jeroboam ug nailog niya gikan niini ang mga lungsod sa Betel, Jeshana, ug Efron, ug apil ang mga baryo sa ilang palibot. ²⁰ Wala na gayod mabawi ni Jeroboam ang iyang gahom sa panahon ni Abia, ug sa kaulahian gisilotan siya sa Ginoo ug namatay siya. ²¹ Nahimong gamhanan si Abia. Nakaangkon siya ug 14 ka mga asawa ug 22 ka mga anak nga lalaki ug 16 ka mga anak nga babaye. ²² Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Abia, ang iyang gipanulti ug ang iyang mga binuhatan, nahisulat sa Libro ni Propeta Iddo.

14 Namatay si Abia ug gilubong sa Lungsod ni David. Si Asa nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari. Samtang si Asa ang hari, may kalinaw sa Juda sulod sa 10 ka tuig.

Ang Paghari ni Asa sa Juda

² Gihimo ni Asa ang husto ug matarong atubangan sa Ginoo nga iyang Dios. ³ Gipaguba niya ang mga halaran alang sa mga dios-dios ug ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit. Gipaguba usab niya ang handomanan nga mga bato ug gipamutol ang poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. ⁴ Gimandoan niya ang katawhan sa Juda sa pagdangop sa Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan, ug sa pagtuman sa iyang balaod ug kasugoan. ⁵ Gipaguba niya ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit ug ang mga halaran nga sunoganan ug mga insenso sa tanang lungsod sa Juda. Busa may kalinaw ang gingharian sa Juda sa panahon sa paghari ni Asa. ⁶ Ug sulod niadtong malinawon nga mga tuig, nakahimo siya sa pagpatukod ug mga pinarilan nga mga lungsod sa Juda. Walay nakiggira kaniya niadtong panahona, kay gihatagan siya sa Ginoo ug kalinaw.

⁷ Miingon si Asa sa mga taga-Juda, “Atong lig-onon kini nga mga lungsod pinaagi sa pagbutang ug mga paril ug tore sa palibot niini, ug butangan natog trangka ang mga pultahan. Ato pa gihapon kining yutaa tungod kay midangop kita sa Ginoo nga atong Dios. Gihatagan niya kitag kalinaw gikan sa atong mga kaaway sa palibot.” Busa gipalig-on nila ang mga lungsod ug nagmauswagon sila.

⁸ May 300,000 ka mga sundalo si Asa nga mga taga-Juda, nga armado sa dagkong mga taming ug mga bangkaw. Aduna usab siyay 280,000 ka mga sundalo nga taga-Benjamin, nga armado sa gagmay nga mga taming ug mga pana. Kini silang tanan pulos maisog nga mga sundalo.

⁹ Naglakaw si Zera nga taga-Etiopia^[b] uban ang daghan kaayong mga sundalo ug 300 ka mga karwahe sa pagsulong sa Juda. Nakaabot sila sa Maresha. ¹⁰ Naglakaw usab sila si Asa sa pagpakiggira kang Zera. Nagpahimutang sila sa kapatagan sa Zefata duol sa Maresha. ¹¹ Unya nagaampo si Asa sa Ginoo nga iyang Dios, “Ginoo, wala nay lain pa nga makatabang sa mga tawo nga walay ikasarang batok sa mga gamhanan kondili ikaw lang. Tabangi kami, Ginoo nga among Dios, kay nagasalig kami kanimo. Ug sa imong ngalan mianhi kami dinhi batok niining daghan kaayong mga sundalo. Ginoo, ikaw ang among Dios. Ayaw itugot nga modaog ang tawo batok kanimo.”

¹² Busa gipildi sa Ginoo ang mga taga-Etiopia sa atubangan ni Asa ug sa mga taga-Juda. Nangikyas ang mga taga-Etiopia, ¹³ ug gigukod sila ni Asa ug sa iyang mga sundalo hangtod sa Gerar. Daghan kaayo ang nangamatay sa mga taga-Etiopia hinungdan nga dili na sila makahimo pa sa pagpakiggira. Gipildi sila sa Ginoo ug sa iyang mga sundalo. Ug daghan kaayo nga mga kabtangan ang nailog sa mga sundalo sa Juda. ¹⁴ Nalaglag nila ang mga baryo sa palibot sa Gerar, tungod kay miabot sa mga tawo didto ang dakong kahadlok sa silot sa Ginoo. Gipanguha nila ang mga kabtangan niini nga mga baryo kay abunda kaayo sa mga kabtangan kining mga dapita. ¹⁵ Gisulong usab nila ang mga kampo sa mga magbalantay sa mga kahayopan, ug gipanguha ang mga karnero, mga kanding, ug mga kamelyo. Unya namalik sila sa Jerusalem.

Ang Mga Kabag-ohan nga Gihimo ni Asa

15 Unya, gigamhan sa Espiritu sa Dios si Azaria nga anak ni Obed. ² Nakigkita siya kang Asa ug miingon kaniya, “Pamatia ninyo ako Haring Asa, ug kamong tanan nga taga-Juda ug taga-Benjamin. Magpabilin ang Ginoo uban kaninyo kon magpabilin kamo kaniya. Kon modangop kamo kaniya, tabangan niya kamo. Apan kon talikdan ninyo siya, talikdan usab niya kamo. ³ Sa taas nga panahon nagkinabuhi ang mga Israelinhon nga walay tinuod nga Dios, walay mga pari nga nagatudlo kanila, ug walay balaod. ⁴ Apan sa ilang kalisod, midangop sila sa Ginoo, ang Dios sa Israel, ug gitabangan niya sila. ⁵ Niadtong panahona, delikado ang pagbiyahe tungod kay adunay dakong kagubot taliwala sa mga katawhan. ⁶ May panag-away tali sa mga nasod ug tali sa mga lungsod, tungod kay gihasol sila sa Dios pinaagi sa nagkalain-lain nga mga kalisod. ⁷ Apan kamo, pagpakaisog ug pagpakalig-on kamo, kay gantihan ang inyong mga binuhatan.”

⁸ Pagkadungog ni Asa sa mensahe ni Azaria nga anak ni Obed, nagmaisogon siya. Gipakuha niya ang mangil-ad nga mga dios-dios sa tibuok Juda ug Benjamin, ug sa mga lungsod nga iyang nailog sa kabungtoran sa Efraim. Gipaayo niya ang halaran sa Ginoo nga atua sa atubangan sa balkonahe sa templo sa Ginoo.

⁹ Unya gipatigom niya ang tanang katawhan sa Juda ug Benjamin, ug ang mga katawhan gikan sa Efraim, Manase, ug Simeon nga nagpuyo uban kanila. Daghang mga taga-Israel nga namalhin sa Juda sa dihang nakita nila nga giubanan si Asa sa Ginoo nga iyang Dios.

¹⁰ Nagtigom sila sa Jerusalem sa ikatulo nga bulan sa ika-15 nga tuig sa paghari ni Asa. ¹¹ Niadtong higayona naghalad sila sa Ginoo sa mga hayop nga ilang nailog sa gira—700 ka baka ug 7,000 ka karnero ug kanding. ¹² Naghimo silag kasabotan nga modangop sila sa Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan, sa tibuok nilang kasingkasing ug kalag. ¹³ Si bisan kinsa nga dili modangop sa Ginoo, ang Dios sa Israel, patyon, bata man o tigulang, lalaki man o babaye. ¹⁴ Nanumpa sila sa Ginoo sa makusog nga tingog, uban ang paghugyaw ug pagpatingog sa mga trumpeta ug mga budyong. ¹⁵ Naglipay ang tanang taga-Juda sa ilang pagpanumpa tungod kay kinasingkasing nila kini nga gihimo. Midangop sila sa Ginoo nga hugot gayod sa ilang kasingkasing ug gitabangan niya sila. Gihatagan sila sa Ginoo ug kalinaw gikan sa ilang mga kaaway sa palibot.

¹⁶ Gipapahawa usab ni Haring Asa ang iyang lola nga si Maaca sa iyang pagka-rayna kay nagpahimo kini ug mangil-ad nga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. Gipaputol ni Asa ang poste, gipabugha, ug gipasunog didto sa yuta sa Kidron. ¹⁷ Bisag wala mahurot ug kawala ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit sa Israel, hingpit nga nagmatinumanon si Asa sa Ginoo sa tibuok niyang kinabuhi. ¹⁸ Gidala niya sa templo sa Ginoo ang mga pilak, bulawan, ug uban pang mga butang nga gigahin niya ug sa iyang amahan alang sa Ginoo.

¹⁹ Wala gayoy gira hangtod sa ika-35 nga tuig sa paghari ni Asa.

Ang Kataposan nga Tuig ni Asa

(1 Hari 15:17-24)

16 Sa ika-36 nga tuig sa paghari ni Asa, gisulong ni Baasha nga hari sa Israel ang Juda. Ug gisugdan ni Haring Baasha ang pagpalig-on sa lungsod sa Rama aron walay makagawas o makasulod sa teritoryo ni Asa nga hari sa Juda.

² Gipanguha ni Asa ang mga pilak ug bulawan sa mga bodega sa templo sa Ginoo ug sa iyang palasyo, ug gipadala kini kang Ben Hadad nga hari sa Aram^[c] nga nagpuyo didto sa Damascus. Mao kini ang mensahe ni Asa kang Ben Hadad: ³ “Maghimo kitag kasabotan nga magdinapigay kita, sama sa gihimo sa atong mga amahan. Dawata ang gipadala ko kanimo nga pilak ug bulawan, ug undanga ang imong pagpakig-abin kang Baasha nga hari sa Israel aron mobiya na siya sa akong teritoryo.”

⁴ Misugot si Ben Hadad sa gihangyo ni Haring Asa, ug gisugo niya ang mga komander sa iyang mga sundalo nga sulongon ang mga lungsod sa Israel. Nailog nila ang Ijon, Dan, Abel Maim, ug ang tanang mga lungsod sa Naftali diin mahimutang ang mga bodega. ⁵ Sa dihang nabalitaan kini ni Baasha, gipaundang niya ang pagpahimo ug paril sa Rama. ⁶ Unya mimando si Haring Asa sa tanang mga kalalakin-an sa Juda nga panguhaon ang mga bato ug mga troso nga gigamit ni Baasha sa pagpahimog paril sa Rama, ug gigamit niya kini sa pagpahimog paril sa Geba ug sa Mizpa.

⁷ Niadtong higayona, miadto si Hanani nga propeta kang Asa nga hari sa Juda ug miingon kaniya, “Tungod kay misalig ka sa hari sa Aram ug dili sa Ginoo nga imong Dios, nakaikyas gikan kaninyo^[d] ang mga sundalo sa hari sa Aram. ⁸ Wala ka ba nahinumdom kon unsa ang nahitabo sa mga taga-Etiopia^[e] ug taga-Libya kansang mga sundalo, mga karwahe, ug mga tigkabayo labihan kadaghan? Niadtong higayona misalig ka sa Ginoo, ug gipapildi niya sila kaninyo. ⁹ Kay nagatan-aw ang Ginoo sa tibuok kalibotan aron paglig-on sa mga tawo nga matinud-anon gayod kaniya. Binuang ang imong gihimo! Busa sukad karon kanunay ka nang makiggira.”

¹⁰ Tungod niini, nasuko pag-ayo si Asa sa propeta, busa gipapriso niya kini. Ug niana usab nga higayon, nagsugod na ang kabangis ni Asa sa uban niya nga mga katawhan.

¹¹ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Asa, gikan sa sinugdan hangtod sa kataposan, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda ug sa Israel. ¹² Sa ika-39 nga tuig sa paghari ni Asa, nagaantos siya sa sakit sa tiil. Bisan grabe na ang iyang sakit, wala siya mangayo ug tabang sa Ginoo; didto hinuon siya midangop sa mga mananambal. ¹³ Sa ika-41 nga tuig sa iyang paghari, namatay siya. ¹⁴ Gilubong siya sa lubnganan nga iyang gipahimo alang sa iyang kaugalingon didto sa Lungsod ni David. Gipahimutang siya sa lubnganan nga puno sa nagkalain-laing mga pahumot, ug naghimo ang mga tawo ug dako nga daob sa pagpasidungog kaniya.