Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Chronological

Read the Bible in the chronological order in which its stories and events occurred.
Duration: 365 days
Mam de Todos Santos Chuchumatán (MVJ)
Version
LOS HECHOS 20:4-23:35

Tujtzen tbexin tuˈn tponxin Macedonia, bix e xiˈ ẍkluˈnxin tuˈn wuuk xjal, ejeeˈtzen wuuk xjal lu: Sópater te tnom Berea, Aristarco bix Segundo te tnom te Tesalónica, Gayo te tnom te Derbe, bixsen Timoteo, Tíquico, bix Trófimo te txˈotxˈ te Asia. Yaltzen weya, inayena Lucas, in tin tzuna tuj tnom te Filipos tuj txˈotxˈ te Macedonia. Tejtzen tpon Pablo tuj Filipos, bix oc kmojban kiiba juntl maj. Yal tzunj wuuktlxin ocslal bix e xiˈ cyiiˈnxin jun barc tuˈn cyponxin tuj ttxˈotxˈ Asia, jatztzen e cyyoxin ejooˈya tuj tnom te Troas. Pero Pablo bix weya bix e cyaj koˈya cab kˈij tuj Filipos, te iyˈsal cyninkˈij judío oj nchi waaˈn pan mintiiˈ tkˈanel tocx tuˈn tjaw tz̈ˈiy. Tejtzen tpon baj ninkˈij, bix etz koˈya tuj Filipos tuj barc. E bet barc jweˈ kˈij tuˈn tpon tuj tnom te Troas. Tejtzen kpona, bix e ten koˈya wuuk kˈij.

Tej tpon Pablo kˈolbelte cye ocslal tuj tnom Troas

Tetzen tneel kˈij te smant, jkˈij domingo, keya cyuya ocslal bix oc kchmoon kiiba cyuya te iyˈsal jun waaˈn. Bix akˈ Pablo yolel cyuya ocslal. Ttzkiˈntlxin ka tuˈn tetzxin te juntl kˈij tuj Troas. Entonces bix e yolenxin tuj jun nim yol, tejxe tpon chil akˈbil. Jlugar jaaˈj oca kchmoon kiiba tuj jun cwart te toxen cxoˈlen jaaˈ, bix nimxsen luz txkoˈn. Cyxoltzen xjal tocx junkˈa xjal kˈuklcˈa ttziiˈ ventan. Eutico tbikˈa, bix mas e tyole Pablo, bix masx e tzaj twatlkˈa. Cwax tiyˈkˈa tuˈn watl, bix etz tzˈakkˈa ttziiˈ ventan te toxen cxoˈlen jaaˈ maan twitz txˈotxˈ. Tuˈntzen wolp e cymakˈa. 10 Tejtzen tbinte Pablo, bix e cuˈtzxin, bix e xiˈ t‑xkinan tiibxin tibajkˈa, bix e tzaj t‑xkˈeˈnxin jakˈa, bix e xiˈ tkbaˈnxin cye ocslal:

―¡Miˈn chi jaw seyˈpaja! Lu te kˈa iˈtza―tz̈i Pablo.

11 Entonces bix e jax meltzˈaj Pablo juntl maj, bix e tzaj tiiˈnxin chˈin pan, bix e xiˈ twaaˈnxin. Yajcˈatltzen bix akˈxxin yolel cyuya ocslal mas tyem, tejxe ttzaj t‑xeeˈ cyaˈj. Tetzen klax, bix exxin. 12 Yaltzen ke ocslal bix iyˈ cyiiˈnxin jkˈa xjal otk jaw itzˈj. Juˈ tzunj e temakexin tuya nim cycˈuˈjxin.

Tej t‑xiˈ Pablo tuj tnom Troas tuˈn tpon tuj tnom Mileto

13 Pablo e tajbexin tuˈn t‑xiˈxin tuˈn tkenxin tuj tnom Asón, tuˈn ttzyet barc tuˈnxin jatzewe. Pero keya bix ocx koˈya junx maj tuj barc tuj Troas, bix e xiˈ koˈya tuj Asón te kˈiltzte Pablo. 14 Tejtzen kpona tuj Asón, bix e kyoya Pablo. Tejtzen tponxin, bix etz kiiˈn xina tuj barc. Bix junxsen e xiˈ koˈya tuj tnom te Mitilene. 15 Entonces bixsen etz koˈya tuj Mitilene. Tetzen juntl kˈij bix e pon koˈya tuj ttxˈotxˈ Quio. Texetzen juntl kˈij kpona tuj ttxˈotxˈ Samos. Te juntl kˈij bix e pon koˈya tuj tnom te Mileto. 16 Pero otk txiˈ ktzyuˈna jun barc mintiiˈ tuˈn tweˈ tuj Efeso, cuma ilx tiˈ Pablo tuˈn tpon tuj Jerusalén, bix ya min e tcuyatl Pablo tuˈn tex ttyem tuj ttxˈotxˈ Asia. Juˈ tzunj e xaˈ koˈya txucl tiˈ Efeso, cuma e tajbe Pablo tuˈn kpona tuj Jerusalén te iyˈsal tninkˈij awal. Pero tuj Mileto e cyjaˈ koˈya cab kˈij.

Mancˈbil tyol Pablo cye aj Efeso

17 Etoˈ tzuna tuj Mileto, bix e xiˈ tchkˈoˈn Pablo txocbilcye ocslal tiˈj cawel tuj tja Dios tuj Efeso. 18 Tejtzen cyponxin tuj Mileto, bix e xiˈ tkbaˈn Pablo cyexin:

―Key wuya, cytzkiˈn cyey tikˈchwe nten tej wul tuj Asia, bix tiiˈn xjal ken. 19 Cykil tyem nchin ajbenwe te Dios tuya cykil wanem. Bajx tzˈoca nkˈonwe wiib te nmak xjal. In ookˈ tej cyoc ncyeˈyen xjal n‑el cyxooˈn tyol Jesús. Bix qˈuixcˈaj in tema cyuˈnj yajlabl oc cykˈoˈn judío wiˈj. 20 Pero we, nunca e cyaj nkˈoˈnwe nkbante kej nyol il tiˈj tuˈn toc cybiˈna te cyey. Tuj tnom bix cyja xjal in xnakˈtzanxwe. 21 Oc wocsaˈnxkey, te cyey xjal judío, bix te cyey xjal yaaˈn judío. Jweya nyola, ja tej tuˈn tcyaj cykˈoˈna jkaˈ, bix tuˈn cyxiˈ lpey tiˈ tyol Dios, bix tuˈn tke cycˈuˈja tiˈ Kman Jesús, Scyˈoˈn tuˈn Dios.

22 Yaltzen jaˈlewe, tisen tzunj n‑oc cycyeˈyena, lu nbe tzyuˈn Jerusalén. Jacˈa Espíritu Santo smalx te we tuj Jerusalén. Pero oj npon, tila pjel wiˈj. 23 Pero te ja ntzkiˈntlwe, tuj jaca tnom jaaˈ o chin iˈya, o wil qˈuixcˈaj bix tuj tzeeˈ, bix ntzaj tkbaˈn Espíritu Santo we tzinen ka jax ja nayon wiˈj tuj Jerusalén. 24 Pero min tzajwe ttz̈i wiˈj. Mintiiˈwe woclen tiˈj ka ma chin etz kˈiˈn ojxe tbaj twiˈ nchunkˈlal. Ja we mas n‑oc takˈ wej, jaj tuˈn tbint wuˈn jwaakˈen o tzaj tkˈoˈn Jesús. Jatzen waakˈen jaj tuˈn t‑xiˈ nkbaˈna mas tuj tumel jbaˈn tpocbal t‑xtalbil Dios te twitz txˈotxˈ.

25 O chin bet cyxola te yolel tiiˈn jtcawbil Dios. Pero ya tzinen taˈ tuj nwitz mi nuketpe juntl maj chin n‑oc cycyeˈyena twitz ja txˈotxˈa. Mi nuketpe chin ul meltzˈaj tzalu. 26 Juˈ tzunj cxeˈl nkbaˈn cyey jaˈlewe aljxe xjal tuj ttanem at tuj tbeyel kˈakˈ yaaˈn tuˈn wewe nculpa. 27 Cuma cykilte jax tyol Dios o txiˈ nkbaˈnwe cyey. Mintiiˈwe o cub weˈwen, bix min o cyaj nkˈoˈnwe tkbalte cykil tyol Dios.

28 Mancˈbiltzen nyol cyey. Cycˈojlamtzen cyiiba, bix cykˈoˈnctzen cycˈuˈja cyiˈ ocslal. Tisen jun cylel cˈojlaˈn ke cycarnel cyuˈn, juˈxsen tten o tzaj tokxena Espíritu Santo te cyey tuˈn cycˈojlaˈna ke ocslal. Ke cyej ocslala te Kman Jesús ke cye, cuma o tchoj texin tuya ttz̈iyˈxin. Entonces cycˈojlanxsenke. 29 Ilx tiˈj tuˈn cyxiˈ cˈojlet, cuma ntzkiˈntlwe oj wex, chi ultltzen xjal te yajlal cye ocslal bix te kˈilbaxcye, tisen jun skiˈt cyxol carnel. 30 Jax wuˈn, bix cyxolxa cjawela jlet cab xnakˈtzal tej nicˈbel yol. Cxeˈltzen nkbaˈn cyey tzul jun kˈij oj tjaw cyniqˈuena ẍtakˈbil tuˈn tcub cyiˈ ocslal cyuˈna tuˈn cyoc lpe cyiˈja. 31 Juˈ tzunj cxeˈl nkbaˈn cyey tuˈn t‑xiˈ cycˈojlan cyiiba. Cytzkiˈn tzuna tiiˈn wanem cyiˈja, bix tiiˈn ma jawel baj oxe jnabkˈiwe bix oc wocsaˈn cycˈuˈja tuya tal nwitz tuˈn miˈn chi cub yajlaˈna.

32 Jaˈle tzuna matzen chi cyaj nkˈoˈna tuj tkˈab Dios tuˈn cyxiˈ cˈojleta. Jatzen tyol Dios cxeˈl kˈinte cyey, bix cˈoquel nimsante cyey, cuma nimte tipemal. Te Dios tyol, atte tipemal te chˈixbelcˈa cynaabla. Bix te Dios tyol, tzin tkbaˈnte ka at cykab tcwal Dios.

33 Yaltzen weya, matzen chin akˈanana cyxola, pero bajx t‑xaˈ nkanewa cykˈinemala. Yal cyej yajlalca xjal, pwakcye cyjyaˈ. 34 Cytzkiˈntzen cyey tuya nkˈabwe ẍin itzˈja, bix e xiˈ wonewe kej xin wuya. 35 In akˈananxsenwe cyiw. Juˈtzen e nse weya tuˈn tcyaj jun techlal te cyey. Jaxsen juˈx cyey cwel cykˈoˈna jun techlal cywitz acˈaj ocslal ti tten tuˈn tcub cypaˈn tikˈch cye cyuya kej eteˈ tuj tcyajlal. Tzulcˈax tyol Kman Jesús tuj cycˈuˈja. Tz̈ixin cyjulu: “Mas ttz̈yal chi temela kej kˈol cotz cywitz chi kˈilte te juntl,” tz̈i Jesús―juˈtzen tten tyolen Pablo cyuya nincˈul tja Dios ke ocslal te Efeso otk chi ul tuj Mileto.

36 Tejtzen tpon baj tkbaˈnte Pablo cykil juˈwa, bix e cub majexin, bix e naˈnxin Dios cyuya nincˈul tja Dios. 37 Cykilcakexin ookˈ, bix e tzaj cyxkeˈnxin Pablo, bix nim maj el cytzˈubanxin twitz Pablo. 38 Otkxsen chi bisenxin, cuma otk tkba Pablo cyexin ka mi nuket juntl maj tzˈoc cycyeˈyenxin twitz txˈotxˈ. Cwa t‑xiˈ cyẍkluˈnxin ja Pablo tuj barc.

Tej t‑xiˈ Pablo tuˈn tpon tuj Jerusalén

21  Jatztzen taˈ barc, axsen tcyiwel tcub kpaˈn kiiba cyuya tij otk chi ul tuj Mileto, bix ocx koˈya tuj barc. Bix e xiˈ koˈya txucl tuj txˈotxˈ te Cos. Tetzen juntl kˈij kpona tuj txˈotxˈ te Rodas. Kiyˈtla bix e pon koˈya tuj tnom te Patara. Tujtzen Patara e kchˈixbe kiiba tuj juntl barc. Ja tzunj barc e xiˈ kˈinte keya juˈ xiˈnin tuj txˈotxˈ te Fenicia, parte te Siria. Tujtzen be tuj mar e kila txˈotxˈ te Chipre, pero min e weˈ koˈya, sino juˈ ex koˈya tuj kmankˈaba te Chipre. Kˈinx kbeya tejxe kpona tuj txˈotxˈ te Siria. Pero tuˈntzen tcyaj tkˈoˈn barc iktz tuj tnom te Tiro, ttziiˈ mar, bix ocx koˈya jatzewe. Tujtzen Tiro bix e xiˈ kjyoˈna ke ocslal, bix e ten koˈya cyuya wuuk kˈij. Tejtzen cybinte ocslal ka xiˈnin Pablo Jerusalén, bix e cykbaxin te Pablo:

―Taat, nuksama. Miˈn txiˈy tuj Jerusalén. At‑xsen tkaˈyel te tey. O tzaj tkbaˈn Espíritu Santo keya tuˈn miˈn txiˈy―tz̈i tzunkexin te Pablo.

Pero te Pablo min e tcuyaxin, bix etzx koˈya tej wuuk kˈij. Tejtzen ketza, cykilca ke ocslal tuya ke cyxuˈl bix ke cycwal bix e tzajke wabl keya ttxaˈnxe tnom ttziiˈ mar. Tejtzen kpona ttziiˈ mar, bix e cub maje koˈya, bix e naˈn koˈya Dios. Kbajtzen naˈna Dios, bix e kˈolben koˈya. Bix ocx koˈya juntl maj tuj barc, bix ajtz meltzˈaj ke ocslal te Tiro cyja.

Bix ex koˈya tuj barc tejxa kpona tuj tnom te Tolemaida, bix etz koˈya tuj barc. Bix e xiˈ koˈya jyol cye ocslal. E kˈolben koˈya cye, bix e ten koˈya jun kˈij cyuya. Tetzen juntl kˈij bix etz koˈya tuj Tolemaida, bix e xiˈ koˈya tuˈn kkena cubne tuj tnom te Cesarea, jaaˈj najla Felipe, junxin cyxol jwuukxin onel tuj tja Dios otk cub pan tej waabj cyxol viuda te Jerusalén. Ya jatl tzunxin kbalte tpocbal Jesús cye xjal, bix e cyaj koˈya tuya Felipe. Cyaja tmeelxin sortel at. Bix nchi kbantxin tyol Dios otk cyiikˈtxin te Dios, cuma ejeeˈtxin tyolel Dios.

10 E ten koˈya cab kˈij tuya Felipe. Attzen jun kˈij e tzajxin junxin tyolel Dios tuj Judea, bix e ponxin tuj Cesarea. Ttzkiˈnxin ti jilel tuˈn tbaj. Agabo tbi jxin tyolel Dios. 11 Ja tzunj xin Agabo e pon te kˈolbel keya. Tejtzen tponxin, bix el tiiˈnxin tqˈuelbil Pablo. Tuyatzen tqˈuelbil Pablo oca tẍpoˈnxin ke tkˈabxin bix ke tkenxin. Tz̈i tzunxin cyjulu:

―Ma tzaj tkbaˈn Espíritu Santo ka cwel ẍpet jtaaw jqˈuelbil lu, tisenj ma cub wichlaˈna, cyuˈn judío, bix cxeˈl kˈoˈna cye xjal te Roma―tz̈i Agabo.

12 Tejtzen toc kbiˈna kej yol juˈwa, bix oc kcubsaˈna kwitza cyuya ocslal te Cesarea te Pablo tuˈn miˈn txiˈxin Jerusalén. 13 Pero bix aj ttzakˈbeˈn Pablo:

―¿Tikentzen nchi ookˈey bix juˈ cyyole tuˈn tcub cynajsaˈna ncˈuˈj tiiˈn xiˈnin kena? Lu kenwe binne nten tuˈn ncub ẍpet, bix yaaˈn oˈcxj, sino tuyaxa tuˈn ncyim nuk tiˈjcˈa Kman Jesús―tz̈i Pablo keya.

14 Mix e cwaˈ tiˈjxin kuˈna tuˈn miˈn txiˈxin Jerusalén. Cwa tpon baj twiˈ o kyolena tuyaxin, bix e xiˈ kkbaˈna texin:

―¡Nukxna ja t‑xtalbil Dios tuyey!

15 Tbajlenxitltzente kˈolbena tuj Cesarea, bix oc kchmoˈna tikˈch keya, bix e tzyet kbeya Jerusalén. 16 Bix e xiˈ junxin ocslal te Cesarea kuyena tuj kbeya. Tejtzen kpona Jerusalén, bix e xiˈ cyiiˈnxin ejooˈya tja junxin Mnasón tbi, tuˈn kcyaja tjaxin. Jxin Mnasón te txˈotxˈ te Chipre, bix nimxsen tyem toclenxin ocslal.

Tej tjaw ttzyet Pablo tuj templo

17 Bixsen ke ocslal te Jerusalén e cyiikˈ koˈya tuya nim ttz̈yal tej kpona.

18 Tetzen juntl kˈij bix e xiˈ Pablo kuyena te kˈolbel Jacobo, titzˈen Jesús bix jaxin tneel tajwil cye ocslal. Bix tuya Jacobo otk pon cychmoon cyiib ke tajwil ocslal. 19 Kbajxitltzen kˈolbena, bix akˈ Pablo kˈumlte tikˈch otk bint tuˈn Pablo tuˈn tipemal Dios cyxolj xjal yaaˈn judío. 20 Tejtzen toc cybiˈn tawil tja Dios judío kej tpocbal, bix akˈkexin kˈol chjonte te Dios. Pero yajcˈatltzen bix e xiˈ cykbaˈnxin te Pablo:

―Taat, baˈnxsente cyxolj xjal yaaˈn judío at nim ma chi ocslan. Pero attzen jaaˈ toca chˈin. Matzen tzˈoc tcyeˈyena cyxol xjal judío nimxsen mil xjal ma tzˈocslan. Pero kej ocslal judío ncubx cycyiwsan cyiib ka ilx tiˈj tuˈn cyxiˈ lpe tiˈ tley Moisés. 21 Pero kej judío o chi oc ebinte cyxolj xjal judío najl nakch cyxol juntl wik xjal, jatzen tey umlaˈn kbal tej tuˈn miˈn chi oc lpe tiˈ tley Moisés, mitetpe cycostumbre judío, mitetpe il tiˈj tuˈn toc cyechel judío tiˈ twiˈ cytzˈalbil neeˈ cwalxke. 22 Entonces ¿titzen kseˈ? Jax cybiˈxcye ka ma tzul tey tzalu, bix cˈoquel cychmoon cyiib tiˈj cye cyaj. 23 At jun baˈn ttema tuˈn cycub chewex. Bincham jcxeˈl kkbaˈna tey. Keya kxol at cyaja xjal o cyaj cykˈoˈn cyyol twitz Dios cwelx cycˈuˈncye jun cycostumbre judío, bix miˈn cub cymatzoˈn ttzmal cywiˈ ojxe tbint ja yol lu cyuˈn. 24 Ya nukxix nbinactl ja lu cyuˈn. Cutxetzen tey, bix kˈiˈnxsenke, tuˈntzen tbint cyuˈna cykil cycostumbre judío cyuˈna jcye cbinel cyuˈn. Bix juntl, jax tey cˈoquel chjonte cyej jil alimaj te oybil cxeˈl cyoyej jcyaja xjala tuˈntzen tpon baj twiˈ cyyol twitz Dios. Bix oj tpon baj oybil, bixsen cwel mtzet twiˈy cyuyaj cyaja xjala. Tiˈj tzunj juˈwa cykilca ke xjal judío cˈoquel cyeˈyente ka min cub tchˈixbeˈn tey tley Moisés. Cˈoquel cycyeˈyen ka jaan tey ncuyan tej cycostumbre judío. 25 Yaltzen ke ocslal yaaˈn judío, matzen cub ktzˈiˈbena jun uˈj cye tzin tkbaˈn ti chi temela kuˈn. Miˈn tzˈoc cykˈoˈn cye cycˈuˈj tiˈj cyley judío. Nuktzen jaj tuˈn miˈn txiˈ cychyoˈn jchiˈpj otk txiˈ cyoyen cye sant, mitetpe tz̈iyˈ, mitetpe cychuˈl alimaj min otk tzˈel tz̈iyˈ cye, bix min‑al jun baˈn twutan tuya juntl xuuj, nuk ja te t‑xuˈj―tz̈itzen ke tij tuj tja Dios te Pablo.

26 Kej yol lu baˈn eˈlake tuj twitz Pablo. Tetzen juntl kˈij bix e xiˈ tiiˈnxin kej cyaja xjal, bix e xiˈxin tuj nin tja Dios te ichlalca costumbre cyuya, bix tuˈntzen tpon baj twiˈ jwuuk kˈij costumbre te mitknaˈx cyxiˈ oyet jil alimaj te Dios te jaca juun xjal.

27 Juˈtzen tten tpon baj twiˈ jwuuk kˈij nimbil tuj nin tja Dios. Tejtzen chˈitk cypon baj wuuk kˈij, bix ocpan cabxin judío tuj tja Dios. Otk chi ponxin Jerusalén. Otk chi tzajxexin tuj txˈotxˈ te Asia. Tejtzen toc cycyeˈyenxin Pablo bix akˈkexin cyakwusal xjal, bix e cytzuyxin Pablo. 28 Bix akˈkexin s̈‑ilcye xjal:

―Key xjal te Israel, ¡ko cyoneca tzalu! Ma tzyet jxjal niyˈ tuj jaca tnom kbalte ka mintiiˈ il tiˈj tuˈn toc ebiˈnj tzin t‑xnakˈtzan ktanem, bix tley Moisés, bix tley nin tja Dios. Bix ka tzul tiiˈn cab xjal griego tuj nin tja Dios, jaaˈ nuk ejeeˈcˈacye xjal judío baˈn cyoctz. Juˈtzen ma tzˈoc cytzˈilsaˈn ja lugar sant―tz̈i tzun kej xin judío otk chi tzajxe. 29 Juˈtzen cyyol xina cyibaj xjal griego, cuma otk tzˈoc cycyeˈyenxin Trófimo te Efeso, jun tuya Pablo, tuj tja Dios, bix tuj cywitzxin ja Pablo kˈil texin. Pero yaaˈn juˈwa.

30 Tejtzen cybiˈn kej yol, bix e tzaj kˈojl cykil tnom, bix e tzaj cychmoon cyiib xjal, bix e tzyet Pablo, bix etz kitet‑xin tiˈjxe tja Dios, bix e jpetke ttziiˈ tja Dios. 31 Biˈxitle e byet‑xin nuket min e pon tumel kˈoj tuyaj xin cawel cyibaj soldado te Roma. 32 Ja tzunj xin cawel cye soldado bix e tzaj ttxcoˈnxin ke tsoldadoxin, bix ke tcapitánxin, bix junxsen cyxiˈ ajkelenxin jaaˈ npjaˈ il. Tejtzen toc cycyeˈyen xjal jxin cawel cyuya soldado otk chi ponxin, ya min oc cywolpsaˈnxin Pablo. 33 Entonces bix e xiˈ lkˈe cawel tiˈ Pablo, bix e tzaj ttzyuˈnxin Pablo, bix e xiˈ tkbaˈnxin cye tsoldadoxin tuˈn tcub ẍpet Pablo tuya caˈba cadena, bix e bint cyuˈnxin juˈwa. Bix akˈxin kanlte te Pablo alcye Pablo, bix ti otk cub tbinchenxin, bix ti jilel tilxin. 34 Pero tzinxsen n‑el cywiˈ xjal, ya minx iyˈxtl tyol Pablo tuj twiˈxin, bix mitetpe el tniyˈxin ti cyyol xjal, cuma tecˈax tzin tyolen jun wik yol, bix cabtl juntl wik cyyol. Mix eˈla tniyˈxin tiˈj. Entonces cwa t‑xiˈ tchkˈoˈnxin tuˈn t‑xiˈ kˈiˈn Pablo tuj jaaˈ jaaˈ najla ke soldado. 35 Tejtzen cyponxin tuj jaaˈ, bix akˈ jawexkexin cyuj yotx te jaaˈ, bix e jaw cyiiˈn soldado ja Pablo tiˈ cykulxin tuˈn tclet‑xin cywitz xjal, cuma cyaj xjal tuˈn tcub Pablo. 36 Otkxsen chi oc lpe xjal, bix tzinxsen nchi s̈‑in:

―¡Cybyoˈncˈa! ¡cybyoˈncˈa!―tz̈itzen cys̈itz̈ˈbil xjal.

Tej tyole Pablo tuˈn tcoˈpan tiib

37 Tejtzen chˈitk tocx Pablo cyuˈnxin tunwen, bix e xiˈ tkbaˈnxin te cawel cye soldado:

―Taat, waj jun xtalbil. Waj txiˈ nyolen cab nyol tuyey―tz̈i Pablo.

Bix aj ttzakˈbeˈn cawel:

―A, baˈn tey yolen tuj griego―tz̈i comandante, cuma otk txiˈ tkanen Pablo tuj griego.

―Baˈnte―tz̈i Pablo.

38 Bix e xiˈ tkbaˈn comandante cye soldado te Pablo:

―Ka baˈn yolena tuj griego, yaaˈn aj Egipto tey tisenj we tuj nwitz. At jun xjal te Egipto ma bint‑xe cab tyem e jaw tiiˈn jun kˈoj tzalu. Yajtltzen bix e xiˈ tiiˈn cyaja mil byol xjal jaaˈ min‑al xjal najl―tz̈i comandante.

39 Bix aj tkbaˈn Pablo:

―Min, taat, yaaˈn inayen weja. Aj judío kenwe, bix tej tnom Tarso kenwe, jaj jun tnom mas il tiˈj tuj txˈotxˈ Cilicia. Pero wajtzen txiˈ nkanen jun xtalbil tey. Nuksama, chin tzakpiˈy te kbalx cab nyol cyej xjal lu―tz̈i Pablo.

40 Bix e takˈ cawel tuˈn tyolen Pablo, bix e cub weˈxin cyuj yotx te jaaˈ, bix e xiˈ tkˈoˈnxin techlal tuya tkˈabxin tuˈn cyweˈ xjal cyyolen. Tejtzen cyweˈ xjal, bix akˈxin yolel tuj yol hebreo, cyyol xjal judío bix tyol Pablo.

22  Bix e xiˈ tkbaˈn Pablo:

―Key te ntanem, bix key cawel, cykˈontz chˈin cycˈuˈja tiˈ nyola te coˈpbil weya, nuksamkey―tz̈i Pablo.

Tejtzen toc cybiˈn xjal tej tyolen Pablo tujx cyyol, tuj yol hebreo, bix e weˈke xjal mas, bix oc cykˈoˈn xjal cycˈuˈj tiˈj. Bix akˈx Pablo yolel:

―Aj judío kenwe. Jatzen in itzˈja tuj tnom te Tarso, parte te Cilicia. Pero tejtzen cwalx kena, bix ajtz bint koˈya tzalu Jerusalén. Jatztzen ma chin tz̈ˈiya wewe. Jatztzen in ocxawe tuj scwela. Ja weya xnakˈtzal we jGamaliel, jxin cyiwxsen e tema tuj tley Moisés, octzen cycyeˈyen ke kxeˈchel ootxa. Bix axsenwe ncˈuˈj tiˈj, bix tuyaxsen cykil wanem waj oc ncyeˈyen tley Dios tisenxj tzin cyseˈn cyey. Bix yal weya tuj nwitz, kej xjal lepchec tiˈj t‑xnakˈatz Jesús nchi oc kˈojl tiˈ Dios. Juˈ tzunj nim in oc kˈojl weya cyiˈ ocslal lepchec tiˈ tbe Jesús, tejxe cybyet wuˈna. Xinakle ke ocslal, xuujleke, bix e xiˈ wiiˈnkeya tuj tzeeˈ te pres. Bix baˈn toc te tstiwa tiˈj jaj xin tneel pala bix nintzaj consejo tuj nin tja Dios. Ejeeˈ tzunxin e kˈonte jun uˈj weya te wajwalela cywitz cawel te judío tuj tnom te Damasco, tuˈn t‑xiˈ njyoˈn ke ocslal. Juˈtzen in xaˈ weya te jyol cye ocslal, tuˈn cytzaj wiiˈna tzalu Jerusalén, tuˈn cycub tuj castiwa.

Nkˈumen Pablo ti tten tocslan

In ten weya tuj be te Damasco, bix ya chˈitk npona. Pero tetzen chil kˈij ttzaj txakpaj jun tij tken luz wibaj tuj cyaˈj. Tzinxsen tij ntˈilpaj bix tij cyiwxsen, biˈx in cub tzˈak tuˈn. Pero bix in biˈya jun yol e tzaj kbante weya: “¡Saulo, Saulo! ¿Tuˈn tikentzen nim qˈuixcˈaj ntzaj tkˈoˈna weya?” tz̈itzen juˈwa. Bix aj ntzakˈbeˈna: “Taat, ¿altzen cyey?” ntz̈i tzuna. Bix ajtz ttzakˈbeˈn weya: “Inayen wej Jesús te Nazaret. Inayenxj nchin baj tzyuˈna,” tz̈itzen weya. Kej xjal weya wuya e cyil jtken luz, biˈxsen e jaw seyˈpajke, pero min el cyniyˈ tiˈj ti jilel e tzaj tkbaˈn yol we. 10 Bix aj nkanen tej yol: “Taat, ¿titzen jilel tey taj bint wuˈna?” ntz̈i tzuna. Bix ajtz tkbaˈnxin weya: “Weˈwey. Kˈinx jtbey Damasco. Ojtzen tpona, laˈ altzen ctzaal kbante tey ti cbinel tuˈna,” tz̈itzen weya.

11 Bix in jaw weˈya, pero min akˈ nwitz tuˈn tken jluz. Juˈ tzunj in xaˈ cyiiˈna wuyena nkˈaba tejxe kpona Damasco.

12 Tejtzen kpona Damasco, attzen junxin xjal Ananías tbi. Ebil xsunxin tiˈ tley Moisés. Cykil xsun kej xjal judío najl tuj Damasco baˈnxsen cyyol tiˈjxin. 13 Bix e tzaj xin Ananías wiˈja. Tejtzen tulxin wiˈja, bix e tzaj tkbaˈnxin weya: “Hermano Saulo, e tcyeˈyena juntl maj,” tz̈i tzunxin. Tujx naj tjaw ncyeˈyena, bix oc ncyeˈyenxin. 14 Bix e tzaj tkbaˈnxin weya: “Jxin Dios e cynaˈ ke kxeˈchel ootxa ma scyˈonte tey tuˈn tel tniˈya tiˈj alcyej taj Dios. Cˈoquel tcyeˈyena tcwalxin, jxin mintiiˈ til tuya tnaabl. Ctiikˈa tzuna tyolxin. 15 Ma tscyˈo Dios jay, cuma tajxin tzˈoca te t‑xelxin cyxol xjal te kbal tej cykil cˈoquel tcyeˈyena bix cˈoquel tbiˈna texin. 16 Yal jaˈlewe, intiiˈtl tuˈn tcub tyoˈn tey mas. ¡Weˈwa! ¡Koˈ! Matzen bautizarja wuˈna. Tuˈn toc ke tcˈuˈja tiˈ Jesús. Bix tuˈn tel ttxjoˈnxin tila,” tz̈itzen Ananías weya. 17 Bix in cuyaya, bix in ajtz meltzˈaj tzalu Jerusalén, bix in ocx tuj tja Dios te naˈl Dios, bix e cub kleeˈ tuj nwitz. 18 Tej tcub kleeˈ tuj nwitz, oc ncyeˈyen Jesús, bix e tzaj tkbaˈnxin we: “Nix tuˈna. Ctex naj tuj Jerusalén, cuma mlay cycuya xjal kej yol o wakˈ tey,” tz̈i Jesús we. 19 Bix aj ntzakˈbeˈna: “Taat, ka yaaˈn chin oquel cybiˈnwe bix cybiwe nyol, cuma cytzkiˈntl ti tten n‑oc ncloˈn Dios, bix cuma weya nchixa tuj jaca camon jaaˈ te jyolcye ocslal te pjuleccye, bix kˈolecxcye tuj tzeeˈ. Oˈcx cyilj tiˈj n‑oc cybiˈn jay. 20 Cyeˈyentz, taat, tej nbyet Esteban tuya xak, jaantzen ken weya cyeyˈlxte tikˈch e baj cyiˈ ocslal, bix nchin cˈojlan tzuna cyxbalen jxin xool xak,” ntz̈i tzuna. 21 Pero bix ajtz ttzakˈbeˈn Jesús: “Min. Mlay tzˈoc cybiˈn jay. Pero at‑x juntl taakˈena wuˈn. Cutxa. Ma txiˈ nchkˈoˈna nakch cyuyaj xjal yaaˈn judío,” tz̈i Jesús we―juˈtzen tten tyolen Pablo cye xjal judío.

Tej tpon kˈiˈn Pablo tuj tkˈab cycawel soldado

22 Maatzˈe jaˈlewe oc cybiˈn judío ja Pablo. Min‑al e kˈajt, pero tej cybinte tbyaˈn tuˈn Pablo kej xjal yaaˈn judío, bix akˈ ke xjal cyakwusal juntl maj, bix e jaw s̈iˈnke:

―Mlay kpa jun kaˈ xjal. Mintiiˈ tuˈn tten twitz txˈotxˈ. ¡E tcyim! Yaaˈn baˈn tuˈn titzˈj―tz̈i ke xjal cyjaw s̈iˈn.

23 Bix akˈxke s̈‑il, bix el cyrotan xjal cyiˈj, bix e jaw cytz̈iten kuk, cuma tzinxsen nchiˈl cycˈuˈj xjal.

24 Tejtzen toc tcyeˈyen juˈwa, bix e tkba jxin cycawel soldado tuˈn tocx Pablo tunwen tuj cyja soldado. Bix e xiˈ tkbaˈn najxin cye tsoldadoxin:

―Cykˈoˈnxsen tzˈuˈn tiˈj ojxe ttzaj tkbaˈn ke tuˈn tiken nim cykanbil xjal tiˈj―tz̈i cawel cye soldado.

25 Entonces bix akˈ ke soldado te ẍpolcˈa tkenxin tkˈabxin tuˈn ttzyet tpjujxin. Pero bix aj tkbaˈn Pablo te junxin chˈin cawel tcub nka:

―Judío kenwe. Pero jax aj Roma kenwe. Juˈ tzunj mintiiˈ baˈn toc cypjuˈn cyey inayena, cuma mix nchixa cyiiˈna twitz jun cawel tuˈn t‑xiˈ tcyeˈyen wil tuj tumel―tz̈itzen Pablo te capitán cye soldado.

26 Tejtzen tbinte capitán juˈwa, bix e xiˈxin twitz nin cawel cye soldado te kbalte, bix e xiˈ tkbaˈnxin:

―Nuksama, taat, cyeˈyentz, jxjal lu jun xjal romano―tz̈i chˈin cawel te nin cawel.

27 Entonces bix e xiˈ lkˈe comandante taˈ Pablo, bix e xiˈ tkanenxin:

―Kbantz we, ¿jaxpa ka aj Roma?―tz̈i tzunxin t‑xiˈ tkanenxin.

Bix aj ttzakˈbeˈn Pablo:

―Juˈ tewa, taat, te Roma kenwe―tz̈i Pablo.

28 Bix e xiˈ tkbaˈn comandante:

―Juˈx weya aj Roma kena, pero nimxsen pwak ajben we tuˈn cycnet wuˈj tuˈn woc te aj Roma―tz̈i tzunxin te Pablo.

Bix aj ttzakˈbeˈn Pablo:

―Baˈnte, pero weya aj Roma kenwe, cuma juˈ witzˈjlen―tz̈i Pablo.

29 Tejtzen toc tbiˈnxin ke tyol Pablo, bix el cytzakpiˈn kej xin soldado binne cyten te pjulec te Pablo. Bix e jaw luˈlen tuj tchuˈlxin, cuma aj Roma Pablo. Jaxin toclel cˈojlante Pablo tjakˈ tcawbilxin, pero otk cub tẍpoˈnxin Pablo tuya cadena.

Tej cytxquet kej nejenel cye judío tuˈn cawel cye soldado tuˈn toc Pablo tuj xkel

30 Pero jxin comandante e tajbexin txiˈ tjyoˈnxin tuˈn tiken nchi kanena judío tiˈ Pablo. Entonces tetzen juntl kˈij bix e xiˈ tsmaˈnxin tuˈn cyel kˈit jcadena ẍipbelte Pablo, bix tuˈntzen cyoc chmet ke nintzaj pala cye judío cyuya ke consejo te stis. Tejtzen toc cychmoon cyiibxin, bix e xiˈ tiiˈn comandante ja Pablo tuj sesión, bixsen e cub waˈbet‑xin cyxolxin.

23  Bix oc weˈ twitz Pablo cyiˈ ke nintzaj xjal judío, bix e xiˈ tkbaˈnxin:

―Key taat, key te ntanem, mintiiˈ junwe wil. Hasta jaˈlewe o chin cub ten chˈinwe twitz Dios junx maj sak. Mintiiˈxixwe n‑oc yajlante we―tz̈i Pablo.

Pero tej toc tbiˈnxin kej yol, bix e jaw kˈojl jxin tneel pala Ananías tbixin, bix e xiˈ tkbaˈnxin cyej xjal eteˈc nka ttxlaj Pablo:

―Cytzakpiˈncx jun tuj ttzi jxin lu tuˈn toc kyeecˈan te tuˈn miˈn tzˈoc ten yajlalec te Dios―tz̈itzen tneel pala. Bix oc tpjuˈnxin Pablo.

Pero bix e xiˈ tkbaˈn Pablo te Ananías:

―Tey, taat, caˈba twitz. Juˈ tey tisen jun tzlom sak tiˈjxa, pero kˈeyna tuj tcˈuˈj. Dios cwel kˈonte tey tuj cawbil. Lu tey kˈuklcˈa jatzewe te binchal stis wibaj. Pero jaxa min tbiy ley, cuma taja chin n‑oc pjeta. Minaˈx tzlooj wil. Juˈ tzunj mintiiˈ toclena te pjul we―tz̈itzen Pablo toc ilen tiˈ nintzaj pala.

Pero bix aj cytzakˈbeˈn kej xin eteˈc nka ttxlaj Pablo:

―¡Kˈoˈnc tcˈuˈja tiˈj! Jxin lu ja te xin ja nintzaj cycawel pala ¿Miman ttzkiˈna?―tz̈i tzunkexin te Pablo.

Entonces bix e xiˈ tkbaˈn Pablo:

―Cynajsama, key te ntanem, min ntzkiˈnwe ka jaj xin lu cycawel pala. Tej n‑oc ncyakwusaˈnxin yaaˈn tumel n‑oca wuˈn, cuma tuj tyol Dios tz̈i cyjulu: “Miˈn tyoley kaˈ tiˈ jun cawel te ttanema,” tz̈i Dios―tz̈i Pablo.

Ttzkiˈnte Pablo ka at cabxin ocsal cyxol consejo tej cloj saduceo bix cabtlxin tej cloj fariseo. Bix ul tuj tcˈuˈjxin tuˈn tjaw titzˈjsaˈnxin jun kˈoj cyxol nmak xjal. Bix akˈxin s̈‑il:

―Key te ntanem, aj fariseo kenwe. Bix weya nman aj fariseo. Ke cyey eteˈcˈa jyol wil, cuma weya tuj nwitz ke cye cyimne chi jawetz itzˈjcye juntl maj―tz̈i Pablo.

Tejtzen t‑xiˈ tkbaˈn Pablo juˈwa, bix e jaw jun kˈoj cyxol ke fariseo cyuya ke saduceo. Mix e binne tten cyuˈnxin ti tuˈn ttema Pablo. Ke saduceo e cubx cycyiwsan cyiib ka yaaˈn espíritu ke anem, yaaˈn baˈnke bix yaaˈn kaˈke. Bix mintiiˈ tuˈn cyjatz itzˈj tuya cyxumlal juntl maj. Pero ke fariseo oc cyocslaˈncye cykil ja lu. Bix e cub meltzˈaj yol te jun tzpetpajlenel. Cwax tjaw weˈ cabxin txˈolbal ley cyxol xjal fariseo te clolte Pablo, bix e jaw s̈‑inkexin:

―Tej xjal lu mintiiˈte til, bix ka yaaˈn junle espíritu ma jun tsanjel Dios tuj cyaˈj o tzaj kˈonte tipemal, bix katzen juˈwa, mlay ko yolen kaˈ tiˈ Dios―tz̈itzen ke fariseo.

10 Pero jawnex e jaw tz̈ˈiy tzpetpajlenel yol, tejxa ttzaj ttz̈i tiˈj xin cawel cye soldado ka tuˈn tcub cytzˈakenxin Pablo. Juˈtzen e xaˈ tkbaˈnxin cye soldado tuˈn tetz kˈit‑xin tuj jaaˈ cychmoon cyiibxin te yolel, bix e xiˈ kˈiˈnxin juntl maj tuj cyja soldado.

11 Pero te tzunj koniyan, bix ul jlet Jesús ttxlaj Pablo, bix e xiˈ tkbaˈnxin:

―Pablo, miˈn baj tcˈuˈja. Ma baj tyeecˈana alcyej we waj tuj Jerusalén. Yaltzen jaˈlewe, matzen txiˈy yecˈlte we tuj Roma. Jatzen niqˈuen wuˈnj―tz̈i Jesús te Pablo.

Tej tbint tiˈj cyuˈn xjal judío tuˈn tcub cybyoˈn Pablo

12 Tetzen juntl kˈij cabtl tzunxin judío e cub tuˈn cyjulu. Bix e tzaj cyiiˈnxin Dios te tstiwa ka tuˈn miˈn chi waaˈnxin bix tuˈn miˈn chi wcˈanxin ka mitknaˈx tcub Pablo cyuˈnxin. 13 Ejeeˈ tzunj xin e cub niqˈuen tej juˈwa atle mas te cyaˈwnakxin xjal. 14 Bix e xiˈkexin cywitz cawel cye pala, bix ke cycawel judío. Tz̈i tzunkexin cyjulu:

―Cybimqˈuey, taat, keya ma tzˈoc kkˈoˈna Dios te tstiwa tuˈn mintiiˈ t‑xiˈ kwaaˈna ka mitknaˈx tcub Pablo kuˈna. 15 Yaltzen jaˈlewe, kaj tzuna tuˈn cyonena kuyena. Ke cyey bixsen ke consejo tuˈn cyxiˈy twitz comandante te kbalte ka tuˈn cyaja txiˈ cykanena te Pablo mas tuj tumel twitzj nejl. Cykanex te tuˈn t‑xiˈ tiiˈnxin ja Pablo cywitza nchiˈj. Yaltzen keya, tujtzen ewjel kyoya, tuˈntzen tcub kuˈna tuj be te mitknaˈx tpon―tz̈i tzunkexin cye cawel.

16 Pero junkˈa tal taneb Pablo oc ebin tej nbaj niqˈuet tiˈj, bix e xiˈkˈa cyja soldado te kbalte te Pablo. 17 Tejtzen toc tbiˈn Pablo, bix e tzaj ttxcoˈnxin junxin capitán, bix e xiˈ tkbaˈn Pablo texin:

―Taat, jkˈa cwal lu at nim yol kˈiˈn tuˈnkˈa tuˈn t‑xiˈ tkbaˈnkˈa te comandante. Nuksama, kˈinx chˈinkˈa twitz comandante, tuˈn t‑xiˈ tkbaˈnkˈa yol―tz̈i Pablo te capitán.

18 Entonces bix e tcuya capitán, bix e xiˈ tiiˈnxin jakˈa twitz comandante. Tz̈i tzunxin cyjulu:

―Taat, jxin pres Pablo xiˈ ttxcoˈnte we, bix s‑aj tkbaˈn we tuˈn ttzaj wiiˈn jkˈa lu twitza. Tisen ka at il tiˈj tuˈn t‑xiˈ tkbaˈn tey―tz̈i capitán te tcawel.

19 Entonces bix e tzaj tiiˈn comandante jaj kˈa xjal tuj tkˈabxin, bix e xiˈ tiiˈnxin jakˈa cyjunalxin, bix e xiˈ tkanenxin:

―¿Ti jilel kˈiˈn tuˈna tuˈn ttzaj tkbaˈna we?―tz̈i comandante t‑xiˈ tkanen.

20 Bix aj ttzakˈbeˈn jkˈa xjal:

―Kej xjal judío ma tzˈoc cychmon cyiib tiˈ jun cynicˈbil. Tzul cykanen tey tuˈn t‑xiˈ tiiˈna Pablo cywitz consejo juntl maj nchiˈj, tuˈntzen cyjyonte juntl maj til Pablo, tuj mas chebe yol. Pero nuk jun ẍtakˈbil. 21 Miˈn txiˈ tkˈoˈna tcˈuˈja tiˈj, cuma at mas te cyaˈwnak judío chi ayol tuj ewjel tuj be. Ma cub cyuˈn tuˈn miˈn chi waaˈn, mitetpe cycˈaˈ t‑xiˈ ka mitkx ncwaˈ Pablo cyuˈn. Ya luke binne cytena. Ya nuktzen tzin cyyoˈntl tuˈn tkbaˈntey tuˈn tex Pablo―tz̈i tzunj kˈa xjal te comandante.

22 Cyiwxsen aj tkbaˈn comandante tej kˈa cwal:

―Miˈn jaaˈ tzˈoca tkbaˈna ka ma tkbay we―tz̈i comandante, bix e xiˈ tkbaˈnxin te kˈa tuˈn tajkˈa.

Tej t‑xiˈ cykˈet Pablo tuˈn tpon twitz Félix jun gobernador

23 Tejtzen tetzlenxitl jkˈa xjal, bix e tzaj ttxcoˈn comandante caˈbaxin capitán, bix e xiˈ tkbaˈnxin:

―Cybincham cyiiba tuˈn cyxiˈy tuj jun cybey tuj tnom te Cesarea tuj mlaj txˈotxˈ. Chi betela te koniyan. Chi elaxe beljaj tajlal hora. Chi xeˈla tuya caˈba syent soldado tuˈn cyken, bix oxcˈal tuya lajaj tibaj caballo, bix caˈba syent tuya lans. 24 Ejeeˈtzen cyey chi xeˈl kˈin tej xin pres Pablo. Entonces cybincham jun caballo te texin. Waj pon cyuˈna baˈn twitzj cawel Felix―tz̈i comandante cyej caˈbaxin capitán.

25 Joocˈtzen nchi binchancye soldado cyiib tuˈn ttzyet cybe te koniyan, bix e cub tkˈoˈn comandante jun uˈj te cawel. Tz̈i tzunxin tuj uˈj cyjulu: 26 “Nukxsen jaqˈuey Cawel Felix, jun kˈolbebl tey. Inayenwe jClaudio Lisias, comandante cye soldado te Jerusalén. 27 Ma txiˈ nchkˈoˈn jxjal Pablo tey. E tzyet‑xin cyuˈn judío tzalu, bix tuˈn tcubxin cyuˈn. Pero bix in pon cyuya soldado, bix e kcoˈpiya. Bix el ntzakpiˈn cye judío, cuma ntzkiˈn ka aj Roma. 28 Pero waj e nbi tiken e tzyetaxin cyuˈn judío te pres, bix tuˈn tiken npjaˈ niqˈuet tiˈjxin. Entonces bix e xiˈ wiiˈn cywitz nintzaj cyconsejo judío te cyeˈybil. 29 Tejtzen toc nbiˈn yol, bix el nniyˈ tiˈj ka nbaj niqˈuet tiˈjxin nuk tuˈnj cye cyley. Pero tisenj ke kley ejooˈ te Roma, mintiiˈ texin ma cub tbinchen tuˈn tbyet‑xin, mitetpe tuˈn tocxxin tuj tzeeˈ. 30 Yaltzen jaˈlewe, matzen nbi ka ma bint cyuˈn judío tuˈn tcubxin tuj be. Juˈ tzunj ma txaˈ nchkˈoˈn jiquen tey. Bix ma txiˈ nkbaˈn cyej xjal nchi kanen tiˈj, tuˈn t‑xiˈ cyjyoˈn stis twitza junx maj. Tiˈjtltzen tey toca ti pjel tey.” Juˈtzen toc tuˈn comandante tuj uˈj te cawel gobernador.

31 Entonces bix iyˈ cyiiˈn soldado ja Pablo tiˈjxe Jerusalén te koniyan, tisenx otk cybixin. Bix te koniyan, cyocxxin tuj tnom te Antípatris. 32 Pero tetzen juntl kˈij cykil kej xin soldado nchi bet tuˈn cyken bix ajtz meltzˈajkexin Jerusalén. Nuk oˈcx ketlj oxcˈal tuya lajaj xin tibaj caballo e xiˈx jaaˈj tuˈn cyponexin. 33 Cwax cyponxin tuj tnom te Cesarea, bix e xiˈ cykˈoˈnxin tuˈj comandante bix Pablo te cawel. 34 Bix e xiˈ tcyeˈyen cawel uˈj. Tejtzen tbaj tcyeˈyenxin uˈj, bix e xiˈ tkanenxin te Pablo:

―¿Te jaaˈ tey?

Bix aj ttzakˈbeˈn Pablo:

―Taat, te txˈotxˈ te Cilicia ken weya―tz̈i Pablo te cawel.

35 Entonces bix aj ttzakˈbeˈn cawel:

―Jax baˈn. Cnyoˈwe oj cyul jxjal kˈojlel tiˈja. Ojtzen cyul, cxeˈl nbiˈna tcoˈpbil tiiba―tz̈i cawel, bix e xiˈ tchkˈoˈn cawel tuˈn t‑xiˈ kˈit Pablo tja cawel Herodes, jaaˈ taˈ juntlxin comandante tuya cabtlxin soldado.