Chronological
Phao-lô Qua Ma-xê-đoan Và Hy Lạp
20 Khi cuộc rối loạn đã êm, Phao-lô triệu tập các môn đệ Chúa, khích lệ họ rồi từ giã, lên đường đi Ma-xê-đoan. 2 Ông đi qua các vùng này, dùng nhiều sứ điệp khích lệ anh em tín hữu. 3 Đến Hy Lạp, ông ở lại ba tháng. Đang chuẩn bị đáp tàu đi về Sy-ri, ông khám phá được âm mưu của người Do Thái hại ông, nên ông quyết định đi đường bộ trở về qua ngả Ma-xê-đoan.
Chào Thăm
1 Tôi là Phao-lô, tôi tớ của Chúa Cứu Thế[a] Giê-su, được kêu gọi làm sứ đồ và biệt riêng ra để truyền bá Phúc Âm của Đức Chúa Trời.
Kính gửi tất cả các thánh đồ, là những người được Đức Chúa Trời yêu dấu tại Rô-ma.
2 Phúc Âm này là về Con Ngài đã hứa từ trước qua các tiên tri của Ngài trong Kinh Thánh, 3 là Đấng về thể xác thì ra từ dòng dõi vua Đa-vít, 4 về tâm linh thánh khiết[b] thì được tuyên bố là Con quyền năng của Đức Chúa Trời bởi sự sống lại từ cõi chết, đó là Chúa Cứu Thế Giê-su, Chúa chúng ta; 5 nhờ Ngài chúng tôi nhận được ân sủng và chức sứ đồ để vì danh Ngài đem mọi dân tộc đến sự tùng phục dựa trên đức tin; 6 trong số những người được kêu gọi thuộc về Chúa Cứu Thế Giê-su cũng có anh chị em nữa.
7 Nguyện xin Đức Chúa Trời, Cha chúng ta và Chúa Cứu Thế Giê-su ban ân sủng và bình an cho anh chị em.
Phao-lô Muốn Thăm Rô-ma
8 Trước hết, nhờ Chúa Cứu Thế Giê-su tôi tạ ơn Đức Chúa Trời tôi về hết thảy anh chị em vì đức tin anh chị em được đồn khắp thế giới. 9 Vì Đức Chúa Trời, Đấng tôi hết lòng phụng sự trong việc rao giảng Phúc Âm về Con Ngài, chứng giám cho tôi rằng 10 tôi không ngớt nhắc đến anh chị em mỗi khi cầu nguyện, nài xin Đức Chúa Trời giờ đây thuận ý cho tôi có lúc nào đó được dịp tiện đến cùng anh chị em.
11 Vì tôi mong mỏi gặp anh chị em để chia sẻ cho anh chị em linh ân nhằm gây dựng anh chị em 12 nghĩa là để chúng ta cùng khuyến khích nhau bởi đức tin của anh chị em và của tôi. 13 Hỡi anh chị em, tôi không muốn anh chị em chẳng biết rằng đã bao lần tôi toan tính đến cùng anh chị em, để gặt hái ít nhiều bông trái giữa vòng anh chị em cũng như giữa vòng người ngoại quốc khác vậy, nhưng đều bị ngăn trở cho đến bây giờ. 14 Tôi mắc nợ cả người văn minh lẫn người lạc hậu,[c] cả người thông thái lẫn người dốt nát. 15 Vì thế tôi cũng nóng lòng đến giảng Phúc Âm cho anh chị em là những người ở Rô-ma nữa.
Quyền Năng Của Phúc Âm
16 Thật vậy, tôi không hổ thẹn về Phúc Âm vì đây là quyền năng của Đức Chúa Trời để cứu mọi người tin, trước là người Do Thái và sau là người Hy Lạp. 17 Vì trong Phúc Âm ấy sự công chính của Đức Chúa Trời được tỏ ra từ đức tin đến đức tin như Kinh Thánh chép: “Này, người công chính sẽ sống bởi đức tin.”[d]
Tội Của Nhân Loại
18 Vì cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời đã bộc lộ từ trời nghịch lại mọi hình thức không tôn kính Đức Chúa Trời và bất chính của những người lấy bất chính áp chế sự thật. 19 Bởi những gì có thể biết về Đức Chúa Trời đều rõ ràng đối với họ vì Đức Chúa Trời đã tỏ bày cho họ rồi. 20 Vì những gì của Đức Chúa Trời mà mắt trần không thấy được, kể cả quyền năng vĩnh cửu lẫn thần tính của Ngài, thì từ thuở sáng tạo vũ trụ đã được thấy rõ nhờ nhận thức về các tạo vật, nên họ không còn cách nào bào chữa được.
21 Vì họ đã biết Đức Chúa Trời nhưng không tôn vinh cảm tạ Ngài là Đức Chúa Trời, trái lại họ suy tưởng những chuyện hư không và lòng dạ ngu dốt của họ ra tăm tối. 22 Tự cho mình là khôn ngoan, họ đã trở thành ngu dại, 23 đổi vinh quang của Đức Chúa Trời bất diệt ra giống như hình tượng của loài người hư nát, của chim trời, của thú đồng và loài bò sát.
24 Vì thế theo dục vọng của lòng họ, Đức Chúa Trời đã bỏ mặc họ đắm chìm vào trong sự nhơ nhuốc đến nỗi họ cùng làm nhục thân thể mình với nhau. 25 Họ đổi chân lý Đức Chúa Trời lấy điều giả trá và thờ lạy, phụng sự tạo vật thay vì Đấng Tạo Hóa, là Đấng đáng được chúc tôn đời đời, A-men.
26 Bởi đó Đức Chúa Trời đã bỏ mặc họ cho tình dục bỉ ổi, ngay cả đàn bà cũng đổi cách luyến ái tự nhiên ra cách trái tự nhiên, 27 đàn ông cũng vậy, bỏ cách luyến ái tự nhiên với đàn bà mà un đốt cuồng dục lẫn nhau, đàn ông làm điều đồi bại với đàn ông, và chuốc lấy cho mình quả báo xứng với sự sai lạc của họ.
28 Và vì họ cho rằng không đáng nhận biết Đức Chúa Trời, nên Đức Chúa Trời cũng phó mặc họ cho tâm trí hư hỏng để làm những điều trái đạo đức. 29 Họ đầy dẫy mọi thứ bất chính, xấu xa, tham lam, gian ác, đầy lòng ganh ghét, sát nhân, tranh cãi, man trá, hiểm độc, nói hành, 30 gièm chê, thù ghét, xấc xược, kiêu căng, khoác lác, khéo bày việc ác, không vâng phục cha mẹ, 31 u mê, thất tín, vô tâm, bất nhân. 32 Tuy họ biết rõ theo sắc luật công chính của Đức Chúa Trời, những kẻ nào làm những điều như thế thì đáng chết, vậy mà chẳng những họ làm những điều đó mà thôi, nhưng còn tán thành cho những kẻ khác làm nữa.
Sự Phán Xét Công Chính Của Chúa
2 Vậy, hỡi ngươi là người lên án người khác, ngươi không làm sao bào chữa được, bởi khi ngươi lên án người khác là ngươi lên án chính mình vì ngươi làm chính những điều ngươi lên án. 2 Vì chúng ta biết rằng Đức Chúa Trời theo chân lý phán xét người làm những việc như thế. 3 Hỡi người, ngươi làm chính điều mà khi người khác làm thì ngươi lên án, ngươi tưởng mình sẽ thoát được sự phán xét của Đức Chúa Trời sao? 4 Hay ngươi khinh thường lòng đầy nhân từ, khoan dung và nhẫn nại của Ngài mà không nhận biết rằng sự nhân từ của Đức Chúa Trời là để dẫn ngươi đến hối cải sao?
5 Nhưng cứ theo lòng chai lì và không hối cải của ngươi, ngươi tích trữ cho mình thịnh nộ vào ngày thịnh nộ, là ngày sự đoán xét công bình của Đức Chúa Trời sẽ bày tỏ. 6 Ngài là Đấng báo ứng từng người tùy theo việc họ làm. 7 Một mặt Ngài ban sự sống vĩnh phúc cho những ai kiên tâm làm lành, tìm kiếm vinh quang, danh dự và sự bất diệt. 8 Mặt khác đối với những kẻ vì tham vọng ích kỷ, không vâng phục chân lý nhưng chạy theo sự bất chính thì Ngài dành cho thịnh nộ và giận dữ. 9 Ngài giáng hoạn nạn và khốn khổ trên mọi kẻ làm ác, trước là người Do Thái, sau là người Hy Lạp, 10 nhưng ban vinh quang, danh dự và bình an cho mọi người làm lành, trước là người Do Thái, sau là người Hy Lạp. 11 Bởi Đức Chúa Trời không thiên vị ai.
12 Vì những ai không có Kinh Luật mà phạm tội thì cũng sẽ không Kinh Luật mà hư mất; còn ai có Kinh Luật mà phạm tội thì sẽ bị xét đoán theo Kinh Luật. 13 Vì không phải hễ nghe suông Kinh Luật là trở thành công chính trước mặt Đức Chúa Trời nhưng ai tuân giữ Kinh Luật mới được xưng công chính. 14 Vì khi người ngoại quốc không có Kinh Luật mà tự nhiên làm những điều Kinh Luật dạy, dù không có Kinh Luật thì đó cũng là Kinh Luật cho họ rồi. 15 Họ tỏ ra rằng những điều Kinh Luật đòi hỏi đã được ghi trong lòng họ, lương tâm họ cũng chứng thực như thế, và tư tưởng họ tranh biện nhau khi thì lên án, khi thì bênh vực 16 vào ngày mà Đức Chúa Trời, bởi Chúa Cứu Thế Giê-su phán xét những điều kín giấu của loài người y theo Phúc Âm của tôi.
Người Do Thái Và Kinh Luật
17 Nhưng nếu ngươi tự đắc mình là dòng giống Do Thái, ỉ lại vào Kinh Luật và khoe mình trong Đức Chúa Trời, 18 hiểu biết ý chỉ Chúa cùng thẩm định được những điều tốt lành, nhờ được giáo huấn trong Kinh Luật, 19 tự thị là người dẫn đường kẻ mù, là ánh sáng cho những người ở trong tối tăm, 20 là người giáo hóa kẻ ngu, là thầy dạy cho những người ấu trĩ, vì trong Kinh Luật ngươi có được hiện thân của tri thức và chân lý. 21 Vậy, ngươi dạy người khác mà sao không dạy chính mình? Ngươi giảng đừng trộm cắp mà sao ngươi lại trộm cắp? 22 Ngươi bảo đừng ngoại tình sao ngươi lại ngoại tình? Ngươi gớm ghét hình tượng sao ngươi lại cướp các đền miếu? 23 Ngươi khoe mình trong Kinh Luật, mà lại phạm pháp, làm nhục Đức Chúa Trời? 24 Như Kinh Thánh chép: “Các ngươi đã làm cho Danh Đức Chúa Trời bị xúc phạm giữa dân ngoại quốc.”[e]
25 Thật vậy, sự cắt bì của ngươi chỉ thật có giá trị nếu ngươi thực hành Kinh Luật, nhưng nếu ngươi vi phạm Kinh Luật thì sự cắt bì của ngươi trở thành như không cắt bì. 26 Vì thế nếu người không cắt bì mà giữ giới răn của Kinh Luật thì người đó sẽ chẳng được kể như đã chịu cắt bì rồi sao? 27 Và những người thể xác không cắt bì nhưng tuân giữ Kinh Luật sẽ đoán xét ngươi là kẻ có Kinh Luật[f] và chịu cắt bì mà vi phạm Kinh Luật. 28 Vì không phải người Do Thái bề ngoài là người Do Thái thật, cũng không phải cắt bì phần xác bên ngoài là cắt bì thật. 29 Nhưng người Do Thái thật là người Do Thái bề trong và cắt bì thật là cắt bì trong lòng, bởi Thánh Linh chứ không phải bởi văn tự. Người như thế thì được khen không phải từ người ta mà từ Đức Chúa Trời.
3 Vậy thì người Do Thái được gì thuận lợi hơn? Hay phép cắt bì có lợi ích gì? 2 Lợi nhiều về mọi mặt. Trước hết, người Do Thái được ký thác Lời của Đức Chúa Trời.
3 Nhưng nếu một số người không tin nhận thì sao? Sự thất tín của họ có làm vô hiệu sự thành tín của Đức Chúa Trời không? 4 Chắc chắn là không. Đức Chúa Trời vẫn chân thật dù mọi người đều giả dối, như có chép:
“Hầu cho Chúa được công nhận là công chính khi Ngài phán
Và đắc thắng khi Ngài phán xét.”[g]
5 Nhưng nếu sự bất chính của chúng ta làm tỏ rạng sự công chính của Đức Chúa Trời thì chúng ta sẽ nói làm sao? Có phải Đức Chúa Trời bất công khi Ngài giáng thịnh nộ trên chúng ta không? (Tôi nói theo lối người đời.) 6 Chắc chắn là không. Nếu vậy làm sao Đức Chúa Trời phán xét thế gian được? 7 Nhưng nếu chân lý của Đức Chúa Trời nhờ sự nói dối của tôi làm gia tăng vinh quang cho Ngài thì tại sao tôi còn bị xử như người có tội? 8 Sao không nói như một số người đã vu khống chúng tôi, quả quyết là chúng tôi nói: “chúng ta cứ làm điều ác để có thể đem lại điều lành.” Những kẻ nói như thế là đáng bị hình phạt lắm.
Không Có Ai Công Chính
9 Vậy thì sao? Chúng ta có gì trổi hơn không?[h] Hoàn toàn không; vì chúng tôi đã tuyên bố rằng người Do Thái lẫn người Hy Lạp, tất cả đều ở dưới quyền tội lỗi.
10 Như có chép:
“Chẳng có ai công chính cả, dù một người cũng không.
Chẳng có ai hiểu biết.
11 Chẳng có ai tìm kiếm Đức Chúa Trời;
Tất cả đều lầm lạc,
Đều trở thành vô ích;
12 Chẳng ai làm điều lành,
Không được lấy một người.
13 Cổ họng chúng như huyệt mả mở toang,
Lưỡi chúng lừa dối,
Dưới môi chúng chứa nọc rắn độc;
14 Miệng chúng nó đầy nguyền rủa và cay đắng;
15 Chân chúng nó mau lẹ làm đổ máu,
16 Chúng gieo rắc tàn phá và đau khổ trên đường chúng đi qua,
17 Và chúng chẳng hề biết con đường bình an.
18 Trước mắt chúng chẳng có sự kính sợ Đức Chúa Trời.”
19 Nhưng chúng ta biết rằng những điều Kinh Luật dạy là dạy cho người ở dưới Kinh Luật để mọi miệng phải ngậm lại và để cả thế gian đều chịu tội trước Đức Chúa Trời. 20 Vì không một cá nhân nào do việc làm theo Kinh Luật được xưng công chính trước mặt Ngài, vì qua Kinh Luật người ta nhận biết rõ được tội lỗi.
Công Chính Bởi Đức Tin
21 Nhưng ngày nay, không cậy vào Kinh Luật, sự công chính của Đức Chúa Trời mà Kinh Luật và các tiên tri làm chứng đã được bày tỏ ra, 22 tức là sự công chính của Đức Chúa Trời nhờ đức tin nơi Chúa Cứu Thế Giê-su, ban cho mọi người tin, không phân biệt ai cả; 23 vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất vinh quang của Đức Chúa Trời, 24 nhờ ân sủng của Ngài và sự cứu chuộc trong Chúa Cứu Thế Giê-su họ được xưng công chính mà không phải trả một giá nào. 25 Đức Chúa Trời, bởi huyết của Chúa Cứu Thế Giê-su đã lập Ngài làm sinh tế chuộc tội cho mọi người tin. Như vậy Đức Chúa Trời đã tỏ ra sự công chính của Ngài bởi lòng khoan nhẫn, bỏ qua những tội phạm trong quá khứ, 26 Ngài cũng bày tỏ ra sự công chính của Ngài trong hiện tại, chứng tỏ Ngài là công chính ngay trong việc xưng công chính người nào đặt lòng tin nơi Đức Giê-su.
27 Vậy sự khoe khoang ở đâu? Hoàn toàn bị loại rồi. Bởi luật nào? Luật của việc làm công đức phải không? Không phải, nhưng bởi luật của đức tin. 28 Vì chúng ta khẳng định rằng loài người được xưng công chính bởi đức tin chứ không bởi việc làm theo Kinh Luật. 29 Hay Đức Chúa Trời chỉ là của người Do Thái mà không phải của các dân tộc khác? Không, Ngài là Đức Chúa Trời của người ngoại quốc nữa. 30 Vì Đức Chúa Trời là một, Ngài sẽ tuyên xưng công chính những người chịu cắt bì bởi đức tin, và tuyên xưng công chính những người không cắt bì cũng bởi đức tin. 31 Vậy qua đức tin chúng ta phế bỏ Kinh Luật sao? Chẳng phải vậy, nhưng ngược lại chúng ta làm vững Kinh Luật.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)