Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Chronological

Read the Bible in the chronological order in which its stories and events occurred.
Duration: 365 days
Mam, Central (MVC)
Version
Uˈj kye Nimil aj Ebrey 11-13

A qnimbˈil

11  ¿Tzeˈntziˈn qnimbˈil? Atzin qnimbˈiljo kyjaluˈn: Tnejil, tuˈn tok qe qkˈuˈj tuˈn ttzaj qˈoˈn a nqo ayoˈn tiˈj; ex tkabˈ, tuˈn t‑xi qnimin qa ikyxixjo tiˈjjo tumil, a mina nqloˈn. Quˈn noq tuˈn kynimbˈil ojtxe qxjalil, i ele bˈaˈn twutz Dios. Ex ikyxjo qe, bˈiˈn quˈn noq tuˈn qnimbˈil, qa a qMan Dios kubˈ bˈinchin teˈ tkyaqil, noq tuˈn Tyol. Ex ikyxjo, bˈiˈn quˈn tuˈn qnimbˈil, qa tkyaqiljo a nqloˈn jaˈlin, antza tzajnin tiˈjjo a nya qˈanchaˈl.

Noq tuˈn tnimbˈil Abel, teˈ t‑xi tqˈoˈn oyaj te Dios tbˈanilxixtl ele tzeˈnku toyaj Caín. Tuˈntziˈn, aku qMan Dios ok qˈonte te tbˈanil nimil, ex tuˈn ikyjo, wen ele toyaj twutz Dios. Quˈn ikytziˈn, exla qa o kyim te Abel, me o kyij te jun yekˈbˈil te qe jaˈlin, tuˈn tkubˈ qnimin Dios.

Ex ikyxjo tzeˈnkuˈ te Enoc, tuˈn tnimbˈil xi qˈiˈn tuˈn Dios tukˈa t‑xmilil, tuˈn mi kyime. Noq jaw naj, ex i ok tenxjal jyolte, me mix jyete, quˈn otaq txiˈ tukˈa Dios. ¿Me tiquˈn xi qˈiˈn Enoc ikyjo? Quˈn tqˈma toj Tuˈjil Tyol Dios, tej naˈmtaq t‑xiˈ Enoc, qa wen ele twutz Dios noq tuˈn tnimbˈil.

Ex ikyxjo qe jaˈlin: Il tiˈj tuˈn tten qnimbˈil tuˈntzintla qel wen twutz Dios. Quˈn tuˈn qa at jun xjal qa taj tuˈn tok tmujbˈin tibˈ tukˈa Dios, ex tuˈn tel wen twutz, il tiˈj tuˈn t‑xi tnimin qa itzˈxix te Dios, ex qa aku tzaj tqˈoˈn jun tbˈanil chojbˈil te kyeˈ, ayeˈ nchi jyoˈnxix tiˈj.

Ex ikyxjo te Noé, tej tyolin Dios tukˈa qa attaq jun il tuˈn tul twutz txˈotxˈ. Ex naˈmtaq tul kaniˈn il anetziˈn, tej t‑xi tnimin Noé a tqˈma Dios. Ex noq tuˈn tkubˈ tnimin Noé, kubˈ tbˈinchin jun bark ma tij, noq tuˈn kykletjo jniˈ tkˈwal, t‑xuˈjil exqetziˈn tlibˈ. Tuˈn tnimbˈil Noé, kubˈ tyekˈin kywutzjo txqantl xjal, qa najnintaq iteˈye. Me atzin kye Noé, noq tuˈn kynimbˈil, i klete te tkyaqil il.

Ex ikyxjo te Abraham, kubˈ tnimin teˈ, tej ttzaj qˈolbˈin tuˈn Dios, ex bˈeˈx xiˈ tuˈn tkanin tojjo jun txˈotxˈ, a tuˈntaq ttzaj qˈoˈn te tuˈn Dios te jun oyaj, tuˈn tnajan antza. Tuˈn ikyjo, etz Abraham toj ttanim, me ntiˈtaq bˈiˈn tuˈn, jaˈ tuˈntaq tkanine. Ex tuˈn tnimbˈil, najan Abraham tzeˈnku jun bˈetin xjal twutzjo txˈotxˈ, a tuˈntaq tzaj qˈoˈn te tuˈn Dios. Me najan kyojjo ja, a xbˈalinqe, a bˈaˈn kyikyˈ iqit. Ex ikyx bˈajjo tukˈa Isaac, a tkˈwal Abraham, ex tukˈa Jacob, a tkˈwal Isaac. Ex ikyxjo tqˈma Dios kye, qa iltaq tiˈj tuˈn ttzaj qˈoˈn txˈotxˈ kye anetziˈn, ikyxjo tzeˈnkuˈ xi tqˈmaˈn te Abraham. 10 Me atziˈn te Abraham noqx xi tqˈuqbˈinx teˈ tkˈuˈj tiˈjjo juntl tnam te najbˈil te jun majx, a at toj kyaˈj, a kubˈ tnaˈbˈlin Dios, ex kubˈ tbˈinchin. Tuˈnpetziˈn, kubˈ tbˈisin Abraham tuˈn tnajan tzeˈnku jun bˈetin xjal kyojileˈ tnam tzaluˈn twutz txˈotxˈ.

11 Ex atzin te Sara, a t‑xuˈjil Abraham, mibˈintaq tzˈalin, ex noq taˈẍtaqljo tchmil. Me tuˈn tnimbˈil Abraham, ja tzaj qˈoˈn kyoklin tuˈn tul jun kyal, quˈn xi tnimin Abraham, qa tilil tiˈj tuˈn tbˈajjo a tqˈma Dios te, qa tuˈntaq tul jun kyal.

12 Ikytzintzjo tzeˈn te Abraham, tej chˈixtaq tjapin kanin toj tqˈij tuˈn tkyim, ul jun tkˈwal, tuˈn tel poqˈin tyajil nyakutlaj iky kybˈajjo tzeˈnqeku cheˈw twutz kyaˈj, ex tzeˈnkutlaˈ tzˈawin ttzi ttxuyil aˈ, a nlay bˈant tajlet.

13-14 Ayeˈ xjal lo: Abraham, Isaac ex Jacob, i kyim, teˈ naˈmxtaq kyetzin teˈ txˈotxˈ te Canaán, a tzaj tqˈoˈn Dios kye. Me noq tuˈn kynimbˈil, qe kykˈuˈj tiˈjjo a otaq tzaj tqˈmaˈn Dios kye. Ex tuˈn ikyjo, o chi tzalaj tiˈj qa toj jun qˈij, iltaq tiˈj tuˈn kyetzin teˈ txˈotxˈ anetziˈn, me noq kyuˈn kyyajil, a ẍi el anqˈin kyiˈj. Ikytziˈn ele kynikyˈjo tiˈj, qa a kynajbˈil twutzxix nya tzaluˈn twutz txˈotxˈ, qalaˈ toj kyaˈj. Tuˈn ikyjo, ok kyqˈoˈn kyibˈ te bˈetin xjal tzaluˈn twutz txˈotxˈ, quˈn tuˈn kyajtaq tuˈn kynajan tojjo kyaˈj, a jaˈ nimxixtl kyoklin tuˈn kynajan toj.

15 Me n‑el qnikyˈ tiˈjjo lo, quˈn noqit oˈkxtaq kyajjo jun kynajbˈil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, bˈeˈxitla i meltzˈaj najal te txˈotxˈ, jaˈ taˈyetaq Abraham te tnejil, quˈn kyetaqjo txˈotxˈ anetziˈn.

16 Tuˈn ikyjo, bˈiˈn quˈn qa kyajtaq jun najbˈil tbˈanil, nya tzaluˈn twutz txˈotxˈ, qalaˈ toj kyaˈj. Tuˈntziˈn ikyjo, mix tzaje txˈixwe Dios tuˈn tok tqˈoˈn tibˈ te kyDios, ex ax Dios o bˈinchin teˈ jun najbˈil tbˈanilxix toj kyaˈj te kye, tuˈn kynajan te jun majx junx tukˈa.

17 Ex ikyxjo te Abraham, junchˈintaq tkˈwal, Isaac tbˈi. Me noq tuˈn tnimbˈil, tej tok toj joybˈil tiˈj tuˈn Dios, xi tiˈn Isaac, tuˈn toktaq te jun chojbˈil twutz Dios. Ex xi ttziyin tuˈn tkubˈ bˈyettaqjo tkˈwal te chojbˈil, 18 exsin qa otaq tzˈel tnikyˈ te a tqˈma Dios, qa tiˈjtaq Isaac, tuˈn tel poqˈin tyajil Abraham.

19 ¿Me tiˈtzila t‑xim Abraham tiˈjjo luˈn? Quˈn qˈuqletaq tkˈuˈj tiˈj Dios qa at tipin tuˈn tjatz anqˈin juntl majl Isaac kyxol kyimin. Ex bˈeˈx tzaj tkleˈn juntl majljo tkˈwal. Mix kyime; nyakuj otaq jaw anqˈin juntl majl kyxol kyimnin, quˈn tuˈn otaq ttziye ttata tuˈn tkubˈ bˈyet.

20 Ex ikyxjo, noq tuˈn tnimbˈil Isaac, i kubˈe tkyˈiwlin tkˈwal, a Jacob ex Esaú, ex xi tqˈmaˈn tiˈjjo jniˈ tuˈntaq ttzaj tqˈoˈn Dios kye.

21 Ex noq tuˈn tnimbˈil Jacob, tej chˈixtaq tkyim, jaw weˈks, ex xi joqe tibˈaj tvar, noq tuˈn kykyˈiwlitjo tkˈwal Jse, ex tuˈn tnimsin tbˈi qMan Dios.

22 Ex ikyxjo, noq tuˈn tnimbˈil Jse, tej chˈixtaq tkyim, yolin tiˈj, qa tuˈntaq tetz t‑xjalil, ayeˈ tzajninqe tiˈj Jacob, toj txˈotxˈ Egipto. Ex kyij tyolin Jse, qa aj kyikyˈtaq tojjo txˈotxˈ anetziˈn, iltaq tiˈj tuˈn tetz iqin tbˈaqil, tuˈn tkuˈx muqet tojjo ttxˈotxˈ, jaˈ tzajnin.

23 Ex ikyxjo, tej titzˈje Moisés, tuˈn kynimbˈiljo ttata, oxe xjaw xi kyewin kyal, quˈn ok kykaˈyin qa tbˈanilxtaq kaˈyin Moisés. Tuˈn ikyjo, mix i tzaje xobˈ ttata tuˈnjo tyol nmaq kawil, qa iltaq tiˈj tuˈn tkubˈ bˈyet tkyaqil neˈẍ, a qˈa.

24 Ex ikyxjo, tej tchˈiy Moisés, noq tuˈn tnimbˈil, mix xi ttziyin tuˈn tok te taljo tkˈwal nmaq kawil toj txˈotxˈ te Egipto. 25 Quˈn jaw skˈoˈn Moisés tuˈn tikyˈx jniˈ yajbˈil tuˈn kyxoljo t‑xjalil aj Judiy, a Ttanim Dios, ex nya tuˈn ttzalaj noq toj kabˈe qˈij tojjo achbˈil, ex toj tkyaqil wiq il kyukˈa aj Egipto. 26 ¿Ex tiquˈn? Quˈn kubˈ t‑ximin Moisés, qa nimxixtl toklin twutz Dios tuˈn tikyˈx yajbˈil tuˈn noq tuˈn tpaj Crist, tzeˈnku tuˈn t‑xi tqˈoˈn tibˈ toj jniˈ qˈinimil toj txˈotxˈ Egipto. Kubˈ t‑ximin Moisés ikyjo, quˈn qˈuqletaq tkˈuˈj tiˈjjo chojbˈil, a tziyintz tuˈn Dios toj kyaˈj. 27 Noq tuˈn tnimbˈil Moisés, kyij ttzaqpiˈn Egipto kyukˈa tkyaqil t‑xjalil. Ex mix tzaje xobˈ te tqˈoj kawil, quˈn nyakuj otaq tzˈiwle Dios tuˈn, a nya qˈanchaˈl.

28 Noq tuˈn tnimbˈil Moisés, xi tqˈmaˈn tuˈn tikyˈsit tnejil Xjan Qˈij kyukˈa t‑xjalil. Tuˈn ikyjo, xi tqˈmaˈn tuˈn tok chititjo tchkyˈel tal tal rit kyiˈj kyjpel ja te techil, tuˈntzintla mina chi kubˈ bˈyoˈneˈ tkyaqiljo tnejil kˈwal qˈa kyxol aj Israel, tuˈn t‑angel kyimin.

29 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, noq tuˈn kynimbˈil aj Israel, bˈaj ikyˈtze tojjo ttxuyil aˈ, Chikyˈ tbˈi, a xi tpaˈn tibˈ tuˈntzintla tten jun bˈe, nyakutzintlaj toj jun tzqij txˈotxˈ. Ex ikyqextaq kyeˈ aj Egipto kyajtaq kyeˈ tuˈn kyikyˈtz, me bˈeˈx i xi mulqˈaj toj aˈ, tej tok tmujbˈin aˈ tibˈ.

30 Ex ikyxjo, wuq qˈij, i bˈet aj Israel tiˈjile tnam Jericó. Ex noq tuˈn kynimbˈil, i tzaj tzˈaqjo nmaq tape, a iteˈktaq tiˈjileˈ tnam anetziˈn.

31 Ex ikyx tej Rahab, aj qya te Jericó, a aj kyˈaˈjiltaq; mix kyime teˈ kyukˈa t‑xjalil, ayeˈ mix kubˈe kynimineˈ Dios, quˈn tuˈn attaq tnimbˈil Rahab, a kubˈ tyekˈin, tej kyewitj xjal tuˈn, ayeˈ aj Israelqe, ayeˈ i ul kanin kaˈyilte tnam. Kubˈ tbˈinchin ikyjo, quˈn nchi joylajtztaqjo xjal anetziˈn, tuˈn kykubˈ bˈyet.

32 Tkyaqiljo xjal, a ma qˈumlajtz tzaluˈn, nimxix kynimbˈil tiˈj qMan Dios. Me nya noq oˈkqexjo luˈn; atxla txqantl, tzeˈnkuˈ Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel, ex jniˈ yolil Tyol Dios ojtxe. Me ntiˈ ambˈil qiˈj tuˈn qyolin kyiˈj kykyaqil. 33 Oˈkx tuˈn qyolin kyiˈj, qa noq tuˈn kynimbˈil, iteˈ ilaˈku nmaq tnam kubˈ kyiˈj kyuˈn. Ex iteˈ junjuntl i kawin toj tumilxix; ex iteˈ junjuntl o tzaj kykˈmoˈn ajo tzaj tqˈmaˈn Dios kye; ex iteˈ junjuntl qa noq tuˈn kynimbˈil, bˈeˈx jpetjo kytzi nmaq bˈalun kyuˈn, tuˈn mina cheˈxe chyoˈne kyuˈn. 34 Ex iteˈ junjuntl o yupj tipin qˈaqˈ kyuˈn, a njulintaq wen, tuˈn mi chi kyime tuˈn; ex iteˈ junjuntl o chi tzaqpaj, tuˈn mi chi kyime tuˈn kxbˈil, a at tste. Ex iteˈ junjuntl, a ntiˈtaq kyipin, me bˈeˈx tzaj qˈoˈn kyipin tuˈn Dios, tuˈn kykanbˈin kyiˈjjo jniˈ xoˈl qˈaqˈ, a ajqˈojqetaq kyiˈj. 35 Ex iteˈ junjun qya, a noq tuˈn kynimbˈil, i jaw anqˈin juntl majljo kyal, ayeˈ otaq chi kyim. Me iteˈ junjuntl, bˈeˈx i kubˈ kyˈixsbˈin tuˈn kykyim, quˈn tuˈn mix kubˈe kyxkˈaˈyin kynimbˈil. Quˈn kubˈ kyximinjo nimil luˈn, qa iltaq tiˈj tuˈn t‑xi kyqˈoˈn kychwinqil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, tuˈntzintla tkanbˈit te jun majx a juntl kychwinqil toj kyaˈj, aj kyjaw anqˈin juntl majl kyxol kyimnin.

36 Ex ikyxjo, noq tuˈn tpaj kynimbˈil, iteˈ junjuntl i ok yisoˈn, ex i bˈaj jubˈchin. Ex ilaˈ maj, i kubˈ kˈloˈn tukˈa kxbˈil, ex i kuˈx toj tze. 37 Ex ikyxjo, iteˈ junjuntl i kyim, tej kyok xoˈn tukˈa abˈj. Ex iteˈ junjuntl i kubˈ qitit tukˈa qitbˈil tze; ex iteˈ junjuntl i bˈaj kyim tukˈa kxbˈil, a at tste.

Ex noq tuˈn tpaj kynimbˈil, aye nimil lo, ntiˈtaq kyja, ex atzin kyxbˈalin noq ttzˈumil rittaq ex ttzˈumil chivtaq, quˈn yaj xjalqetaq. Ex noq tuˈn tpaj kynimbˈil, o chi yasle, ex o chi yajlajtz. 38 Me aye nimil lo bˈaˈnxix i ele twutz Dios, exla qa bˈeˈx i ok ikyˈin kyuˈnxjal, a nya nimilqe. Tuˈntziˈn ikyjo, ntiˈ kynajbˈil, noq nchi bˈetejetaq toj kˈul ex tojjo txˈotxˈ, jaˈ ntiˈye kynajbˈilxjal toj. Atku ma chi najan toj xaq ex toj jul.

39 Tkyaqiljo nimil lo, bˈaˈn i ele twutz qMan Dios noq tuˈn kynimbˈil tiˈj, me naˈmxtaq kykˈmon teˈ a tzaj ttziyin Dios kye. 40 ¿Ex tiquˈn? Quˈn tuˈn at jun qnajbˈil nimxixtl wen toj kyaˈj, jaˈ tuˈn qmujbˈin te qibˈ qkyaqilx tojjo qˈij tzul kanin, tuˈn qok tzˈaqlexix twutz Dios. Kbˈantiljo luˈn tuˈn Dios toj kyaˈj tzmaxi aj qmujbˈit qkyaqilx tuˈn, a awo nimilqo tkyaqil twutz txˈotxˈ, a awo itzˈqo jaˈlin, ayeˈ o chi kyim exqetziˈn naˈmx kyitzˈje ex qeˈ kchi nimil.

Qo ximintzin tiˈj Jesús, a Yekˈbˈil te qe

12  Atzin jaˈlin, tkyaqiljo ojtxe nimil ma chi bˈaj qˈmet, nchi ajbˈin te jun yekˈbˈil te qe jaˈlin, tuˈn tja qiˈn qibˈ, tuˈn tjapin bˈajjo qnimbˈil. Tuˈnpetziˈn, il tiˈj tuˈn tkyij qtzaqpiˈn tkyaqiljo a ntiˈ tajbˈin te qe, ex tkyaqiljo il, a nkubˈ sbˈunqe tuˈn qel txalpaj toj qnimbˈil tiˈj qMan Dios. Ex qo ximintzintz tiˈj Jesús, a nejinel qwutz toj qnimbˈil, ex ma tzqet‑xixjo qnimbˈil tuˈn. Quˈn ma tzikyˈx tuˈn twutz cruz, ex ma tzˈel ttxˈixewe kyuˈn xjal, tej tkyim. Me xi ttziyin tuˈn tikyˈx tuˈn, quˈn bˈiˈntaq tuˈn, aj qa ma tzikyˈxtaq tuˈn, attaq jun tzaljbˈil toj kyaˈj, jaˈ tuˈn tkubˈe qe toj tman qˈobˈ Dios kawil tukˈa.

3-4 Tuˈn ikyjo, kyximinkutziˈn tiˈjjo Jesús, a Yekˈbˈil te qe, nimxjo nya bˈaˈn s‑ikyˈx tuˈn, kyuˈnxjal aj il. Tuˈntzintzjo, mina chi sikytiy, ex mina chi kubˈ numja toj kynimbˈila, tuˈn mi chi kubˈ tzˈaqiy toj il. Quˈn naˈmx tuˈn tikyˈx kyuˈn tzeˈnku s‑ikyˈx tuˈn Jesús, a o kyim, noq tuˈn tpaj il. Ex ma tzˈel naj toj kykˈuˈja a saj tqˈmaˈn Dios kyeˈy, a ayiˈy kˈwalbˈajqiˈy te. Quˈn chitzin Diosjo kyjaluˈn toj Tuˈjil Tyol:

Nkˈwal, mi tzˈel kyikyˈiˈn aj tjikysin Dios tiˈj kychwinqila,
quˈn n‑ajbˈin te qˈol tumil toj kynimbˈila.
Ex mi chi kubˈ numja, aj kykubˈ kawiˈn tuˈn.
Quˈn tuˈn ate qAjaw njikysinte kychwinqil tkyaqiljo kˈwalbˈaj, ayeˈ kˈuˈjlinqe tuˈn;
ex nchi kubˈ tkawiˈn aye nchi ok tqˈoˈn te tkˈwal.

Tuˈnpetziˈn, chi weˈkuxixa toj tkyaqiljo n‑ikyˈx kyuˈn, ex tzˈokxit tilil kyuˈn tzeˈnku jun kawbˈil toj kychwinqila, quˈn axte qMan Dios ntzaj qˈoˈnte tumil kyeˈy tojjo lo, tuˈn kybˈeta jikyin wen, quˈn tuˈn kˈwalbˈajqiˈy. Ikytziˈn tzeˈnku tkyaqil kˈwal nkubˈ jikysin tchwinqil tuˈn ttata, tuˈn tbˈet toj tumil, ikyxsinte Diosjo nkubˈ tjikysin kychwinqiljo jniˈ tkˈwal, tuˈn tqˈoˈn tumil kye. Me mej qa mi xkubˈ tqˈoˈn Dios jun tumil tuˈn kyoka jikyin wen toj kynimbˈila, nya kˈwalbˈajqetza ikyjo, qalaˈ nyakuj jun sikyˈaj.

Kaˈntzinjiy qe tej kˈwalqoxtaq: Ntzajtaq tqˈoˈn jun tumil qe, ex atku nqo kawajtz kyuˈn qtata tzaluˈn twutz txˈotxˈ, ex nchi kubˈ qnimin, aj kykawin qiˈj. Qa ikyjo kyukˈa qtata twutz txˈotxˈ, ¿Me yajtzila teˈ tjaqˈ tkawbˈil qTatatz toj kyaˈj? Quˈn qa ma kubˈ qnimiˈn tumil, a ntzaj tqˈoˈn, at qchwinqil tukˈa te jun majx.

10 Me metzin kye qtata tzaluˈn twutz txˈotxˈ nqo xi kykawin tzeˈnku n‑ele toj kywutz, me noq oˈkx toj jteˈbˈin abˈqˈe. Me metzin te qTata Dios nqo tzaj tkawin teˈ tukˈa tkyaqil tumil, tuˈn ttenxix jun bˈaˈn te qe, tuˈntzin qok jikyinxix wen tzeˈnku te.

11 Atziˈn jaˈlin, twutzx tetz; ntiˈ jun te kawbˈil, a tbˈanil toj qwutz, aj qtzaj kawin, quˈn tuˈn at tkyixkˈojil. Me nkubˈ qximinl, at n‑ajbˈine qe, tuˈn ttzˈeˈy qwutz, quˈn atzin nqˈoˈnte qchwinqiljo nikˈuˈn ex tbˈanilx wen.

Juntl xobˈtzbˈil tuˈn mi qox toj najin

12 Me ilaˈ at kyxola tzeˈnkuˈ ntzaj nya bˈaˈn kyiˈj, mina nbˈantl kyjaw weˈ toj kynimbˈil. Iky tzˈelpineˈ tzeˈn jun xjal ma qˈajle tqˈobˈ moj qa tqan. 13 Il tiˈj tuˈn tjaw kymojiˈn, tuˈn tjaw weˈ, ex tuˈn t‑xi xket toj jun bˈe jikyin wen, a bˈinchin kyuˈn; quˈn tuˈntzin mina jaw txalpajeˈ qanbˈaj, a qˈajal, qalaˈ tuˈn tqˈanit.

14 Atzin jaˈlin, kyqˈonktziˈn tilil tuˈn kynajan tukˈa jun kymujbˈil kyibˈa kyxol kyxjalila, ex tuˈn kybˈeta jikyin wen toj kychwinqila, ex tuˈn tel kypaˈn kyibˈa tiˈj bˈinchj il. Quˈn qa mina, nlay chi najaˈn tukˈa qMan Dios toj kyaˈj.

15 Ikytziˈn, kykaˈyinktzin kyibˈa, quˈn noqtzin kyij kytzaqpiˈn t‑xtalbˈil qMan Dios. Quˈn jun xjal ikyjo, a mina tzˈel tpaˈn tibˈ tiˈj il, iky tzˈelpineˈ tzeˈnku jun tlokˈ tze xi ttzˈuˈbˈin jun aˈ kˈaxix wen. Ex bˈeˈx nnajjo tze tkyaqilx. Ikyxixsin tzˈeleˈ kyxol Ttanim Dios; bˈeˈx nchi txalpajjo txqantl nimil tuˈn jun xjal ikyjo, ex bˈeˈx nbˈaj kyyajin kyibˈ. 16 Tuˈnpetziˈn, kykaˈyinktzin kyibˈa tuˈntzintla ntiˈ jun twiˈ kyˈaˈjil, a bˈinchil il, kyxola. Quˈn kaˈnpejiy te Esaú toj Tuˈjil Tyol Dios. Noq tuˈn tpaj jun twa, el tiˈjlin a otaq tzaj tqˈoˈn Dios te, a nim toklin te tnejil tkˈwaljo ttata. 17 Quˈn bˈiˈn kyuˈn, a tej tjapin bˈaj ambˈil te, tuˈntaq ttzaj tqˈoˈn ttata tkyˈiwbˈil tibˈaj, mix xaˈ tqˈoˈntl. Ex ntiˈtaql tumil tuˈn tetzinte majl, mixla qa kubˈsin twutz, ex oqˈ wen twutz ttata; me ntiˈtaql tumil tuˈn tkubˈ tkˈuˈj ttata tuˈn.

18 Ayetziˈn jaˈlin erman, o chi pon laqˈey tkˈatz Dios tuˈn kynimbˈila, me nya tzeˈnku toj Tuˈjil Tyol Dios ojtxe. Quˈn nyolin toj Tuˈjil Tyol Dios tiˈj jun wutz tzaluˈn twutz txˈotxˈ, a jaˈ kutze yoline Dios te Moisés, tej ttzaj tqˈoˈn tkawbˈil. A wutz anetziˈn, at qˈaqˈ njulintaq tibˈaj, ex kubˈ qxope wen, ex tinin tzeˈn qˈankyaq. 19 Ex qˈajqˈojin tzeˈnku chun, ex nyolintaq Dios antza. Ayetzin xjal, ayeˈ lipajqetaq tiˈj Moisés, axsa i kyij tene t‑xe wutz. Ex noq tuˈn kyxobˈil tiˈj tkyaqiljo lo, xi kyqˈmaˈn te Moisés, tuˈn mina yolin Dios kyukˈa. 20 Quˈn nimxtaq kyxobˈil te, quˈn attaq jun tqanil bˈiˈntaq kyuˈn, a qa nya wen tuˈn kyjax bˈet tiˈjjo wutz, nixpe jun kyqan tuˈn t‑xi kyqˈoˈn tibˈaj. Ex majqexpe kyeˈ aluˈmj, noq tuˈn kybˈettaq antza, i kubˈ bˈyoˈn kyeˈ tuˈn abˈj, mo noq nchi ok xyuˈntaq, quˈn tuˈn xjanxixtaqjo wutz anetziˈn. 21 Quˈn te xobˈajilxtaq teˈ antza, ax Moisés qˈmante ikyjo, tej ttzaj ttzyuˈn tkawbˈil Dios. Chiˈ kyjaluˈn: Tzunx nchin luˈlinx weˈ, tuˈn txqan nxobˈila.

22 Ikyjo tzeˈnku kye ojtxe xjal ntzajtaq kyxobˈil tuˈn tkyij kyiˈjlin tkawbˈil Dios; ikytzin jaˈlin, iltzin tiˈj tuˈn tkubˈ qniminxix, tuˈn mi kyij qiˈjlin Tyol. Quˈn atzin jaˈlin tuˈn qnimbˈil, ma qo pon laqˈe nqayin tkˈatz qMan Dios toj kyaˈj, ex nya noq oˈkx tzaluˈn twutz txˈotxˈ, tzeˈnku ojtxe.

Me metzin qe jaˈlin, noq tuˈn qnimbˈil, o qo kanin toj kyaˈj, jaˈ taˈyeˈ wutz, a twutzxix Sion tbˈi, a jaˈ nyoline Dios, ex akˈaj Jerusalén, a Ttanim Dios itzˈ, ex jaˈ iteˈye jniˈ t‑angel Dios, a nchi kˈulin twutz; 23 ex atzintza kychmomile kyibˈjo aye tnejil nimil, a aye tkˈwal qMan Dios, a tzˈibˈin kybˈi tzma toj kyaˈj. Ex atzintza, najle Dios, a Kawil kyibˈaj kykyaqiljo qtzan nimil, ayeˈ tbˈanilx kubˈ kybˈinchin twutz Dios, ex ayeˈ tzˈaqleqe wen tuˈn. 24 Ex ma qo pon tkˈatz Jesús tej qnimin. Ex noq tuˈn tchkyˈel, at qmujbˈil qibˈ tukˈa Dios. Ex noq tuˈn tchkyˈel, ma txjet qanmin tuˈn jun akˈaj tumil, tuˈn qkyij toj wen tukˈa Dios. Quˈn nya ikyjo tzeˈnku tchkyˈel Abel, a bˈeˈx qanin tibˈaj Caín. Me metzin te Jesús tchkyˈel, nya tuˈn tqanin qibˈaj, qalaˈ n‑ajbˈin te qˈol najsbˈil qil.

25 Tuˈnpetzintzjo, kyqˈonktzintza tilil, noqtzin kyij kyiˈjliˈn Tyol Dios. Quˈn ayetziˈn, a i kyij iˈjlin teˈ Tyol Dios ojtxe tzaluˈn twutz txˈotxˈ, iltaq tiˈj tuˈn kykyim. Ikytzin qe jaˈlin, qa ma kyij qiˈjlin Tyol, a tzajnin toj kyaˈj, ex nlay qo tzaqpaj te najin toj tqˈobˈ Dios, aj qa ma kyij qiˈjlin qnimbˈil.

26 Tej tyolin Dios tukˈa Moisés ojtxe, tzaj luˈlin txˈotxˈ noq tuˈn Tyol. Me tbˈajlinxiˈ ilaˈ abˈqˈe, tqˈma juntl majl Dios kyjaluˈn: Juntl majl ok kchi tzajil luˈlin nya noq oˈkx txˈotxˈ, qalaˈ majx jniˈ kyaˈj.

27 Atziˈn t‑xilin yol, a juntl majl, ntqˈmaˈn qa il tiˈj tuˈn tyuchˈj tkyaqiljo bˈaˈn luˈlin, a tchˈiysbˈin Dios noq tuˈn Tyol, quˈn tuˈn ntiˈ tqˈuqil, ex quˈn tuˈn kykyij ten tkyaqiljo, ayeˈ mibˈin chi luˈlin. 28 Ex atzin Tkawbˈil qMan Dios ntzaj tqˈoˈn toj qanmin ex toj qchwinqil, nlay tzaj luˈlin, quˈn tuˈn at tqˈuqil, a Jesús, a Tkˈwal qMan.

Tuˈnpetziˈn, qqˈoˈnx chjonte tuˈn tkyaqiljo luˈn, ex qo nimsin tbˈi qMan Dios tukˈa tkyaqil qanmin ex tukˈa tchewil Dios qiˈj, tuˈntzin ttzalaj Dios qiˈj. 29 Quˈn atzin tkawbˈil qMan Dios ikyjo tzeˈnku jun nim qˈaqˈ, a o kˈwel bˈaj tkyaqiljo nya bˈaˈn tuˈn.

Tzeˈntzin tuˈn t‑xi qiˈn jun qchwinqil toj tumil twutz Dios

13  Atzin jaˈlin werman, waja tuˈn t‑xi nqˈoˈn jun tumil, tuˈn t‑xi kyiˈn jun kychwinqila toj tumil: Kykˈuˈjlinktzin kyibˈa kyxolxa, quˈn tuˈn kyerman kyibˈa. Mi tzˈel naj toj kykˈuˈja tuˈn ttzaj pax kyanmin tiˈj jun bˈetin xjal, qa ma pon kyjaˈy, quˈn iteˈ xjal ojtxe, a tzaj pax kyanmin tiˈj jun bˈetin xjal, ntiˈtaq bˈiˈn kyuˈn qa angelqetaq, ex ikyx aku bˈajjo jaˈlin.

Kynaˈnqetzinjiˈy jpuˈnqekux toj tze, nyakuxtlaj ajinqiˈy iteˈkux junx kyukˈa. Ex qˈaqˈinx kykˈuˈja kyiˈjjo ayeˈ nim ma tzikyˈx kyiˈj, quˈn nyakutlaj ajinqiˈy n‑ikyˈx kyuˈn kyukˈa. Ex kyniminkuxixjiˈy mejebˈlin tukˈa tkyaqil kyanmiˈn, a kymujbˈil kyibˈa tojjo mejebˈlin, quˈn tzul tkawbˈil Dios kyibˈajjo xjal aj kyˈaˈjilqe, exqetziˈn jniˈqe paˈl mejebˈlin.

Mi tzˈok kykˈuˈjlinxixjiˈy pwaq, qalaˈ chi tzalajxixa tuˈn chˈin at kyeˈy, quˈn ax te Dios tzaj qˈmaˈnte kyjaluˈn: Nlayx chi kyij ntzaqpiˈn kyjunala.

Tuˈnpetziˈn, qexix qkˈuˈj tiˈjjo tmojbˈil Dios qiˈj, tuˈn t‑xi qqˈmaˈn:
    Ate Dios onil weˈy.
    Tuˈntzin ikyjo, nlay chin tzaj xobˈa tuˈn tkyaqiljo aku tzˈok kybˈinchin xjal wiˈja.

Kynaˈntza kyiˈjjo kynejinela, a i aqˈnin kyxola, ayeˈ i tzaj qˈonte Tyol Dios kyeˈy. Kyximinkutziˈn tiˈtzin o bˈaj toj kychwinqil. Ex chi lipexsintza tiˈjjo tumil xbˈant kyuˈn toj kynimbˈil, quˈn ax te Jesucrist ewe, ex jaˈlin, ex te jun majx. Ex bˈaˈn tuˈn ttzaj tqˈon tkyˈiwbˈil kyibˈaja, ikyxjo tzeˈnku tzaj tqˈoˈn kyibˈaj nejinel ojtxe.

Bˈaˈnqexsintza tuˈn mi txi kyqˈoˈn kyibˈa tuˈn kyxi qˈiˈn toj junxil xnaqˈtzbˈil, a nya bˈaˈn, tzeˈnku jun xnaqˈtzbˈil tiˈjjo kynikyˈbˈila, qalaˈ wenxix tuˈn tok kyipiˈn tuˈn t‑xtalbˈil Dios, quˈn ntiˈ kyajbˈin xnaqˈtzbˈil anetziˈn, ex ntiˈ ajbˈine kyeˈ ayeˈ lipcheqextaq kyiˈj.

10-11 Ikytziˈn tzeˈnku tkawbˈil tnejilxix pale ojtxe, iltaq tiˈj tuˈn t‑xi tqˈoˈn kychkyˈel aluˈmj tojjo ojtxe tja Dios te chojbˈil kyilxjal. Me ntiˈtaq kyoklin pale tuˈn kychyoˈn tiˈjjo kychibˈjil aluˈmj anetziˈn. Quˈn atziˈn kychibˈjil, iltaq tiˈj tuˈn tkubˈ patit te jun majx ttxaˈn tnam. Me metzin qe jaˈlin, at junqe chojbˈil qil, a t‑xmilil Jesús ex tchkyˈel, ex ntiˈ kyoklin pale tiˈj, ikyjo tzeˈnku ntiˈtaqjo kyoklin tiˈj kychibˈjil aluˈmj ojtxe. 12 Quˈn ikyjo tzeˈnku bˈaj kyiˈj aluˈmj ojtxe, ikyx te Jesúsjo iltaq tiˈj tuˈn tkyim teˈ ttxaˈn tnam, tuˈn ttxjet kyiljo jniˈ xjal, noq tuˈn tchkyˈel. 13 Tuˈnpetzintzjo lo, qpamiltzin qibˈ tiˈjjo ojtxe tumil tuˈn qkyij toj wen tukˈa Dios, ex qo lipexsintz tiˈj Jesús. Noq tuˈn ikyjo, qo elil kyiˈjlin xjal, ikyxjo tzeˈnku el iˈjlin te Jesús kyuˈnxjal, ex ex kyxoˈn ttxaˈn tnam tuˈn tkyim. 14 Quˈn a tzaluˈn twutz txˈotxˈ ntiˈ jun qtanim tuˈn qten te jun majx, qalaˈ nqo jyoˈn, ex nqo ayoˈn tiˈj qtanim toj kyaˈj.

15 Tuˈnpetziˈn, qo nimsin tbˈi qMan Dios, quˈn axixsin jun tbˈanil oyajjo tuˈn t‑xi qqˈoˈn twutz Dios. Tuˈn ikyjo, qo nimsin tbˈi, ex qo bˈitzin twutz, ex qo yolin tiˈj tukˈa tkyaqil qanmin.

16 Mitzin tzˈel naj toj kykˈuˈja tuˈn kybˈinchintejiˈy wen, ex tuˈn tkubˈ kysipiˈn kyxola a at kyeˈy, quˈn atziˈn kybˈinchbˈin ikyjo, ayetzin tbˈanilx oyajjo ntzalaj Dios kyiˈj.

17 Kyniminqekutzinjiˈy ayeˈ nejinel kyxola toj Ttanim Dios, ex kybˈinkujiˈy kykawbˈil; ayetzin xqˈuqil kyejiˈy, tuˈn mi naje kyanmiˈn te jun majx toj qˈaqˈ. Quˈn bˈiˈn kyuˈn nejinel, qa at jun qˈij, jaˈ kyqˈaˈbˈile tqanil kyiˈja twutz Dios. Tuˈntzin ikyjo, kyniminqekutziˈn, tuˈn kyxqˈuqin kyiˈja tukˈa tzaljbˈil, ex nya tukˈa bˈis, quˈn qa tukˈa bˈis, ntiˈxla chˈin tajbˈin te kyeˈy.

18 Atzin jaˈlin, qˈuqle qkˈuˈja qa saqxix toj qanmiˈn, tuˈn nqo bˈinchinjiˈy bˈaˈn, tzeˈnku taj qMan. Me chi naˈn Diosa qiˈja, noqit kukx saqix qanminjiˈy junjun qˈij tuˈn. 19 Ex nchin kubˈsin nwutza kyeˈy, tuˈn kynaˈn Dios wiˈja, noqit liweyku, chin ul kaniˈn juntl majla qˈolbˈil kyeˈy.

Jun tkyˈiwbˈil Dios kyibˈaj nimil

20 O tzaj tqˈoˈntl Dios jun akˈaj tumil tuˈn qkyij toj wen tukˈa te jun majx, noq tuˈn tchkyˈel Jesús, a qAjaw. Jaw anqˈin juntl majl kyxol kyimnin tuˈn Dios, ex ok qˈoˈn te Tbˈanil Kyikˈlel nimxix toklin tibˈaj tkyaqiljo nimil tiˈj Dios, a nikˈulte tkyaqil, ikyxjo tzeˈnku taj. 21 Noqit aku Dios tzˈok qˈon kyeˈy tzˈaqle ex bˈaˈn kynabˈla, tuˈn tjapin bˈaj kyuˈn ikyxjo tzeˈnkuxjo tajbˈil. Ex noqit aku bˈant quˈn tzeˈnku tajbˈil, noq tuˈn Jesús, quˈn at Xewbˈaj Xjan toj qanmin, a nbˈinchinte ikyxjo tzeˈnku taj qMan Dios. Nimxitjo tbˈi Jesucrist jaˈlin ex te jun majx. Ikyxit tzˈeleˈ.

22 Werman, nchin kubˈsin nwutza tuˈn kykˈmoˈntejiˈy tkyaqiljo yol luˈn, a nxi ntzˈibˈiˈn chˈin te qˈuqsbˈil kykˈuˈja. 23 Ex waja tuˈn t‑xi nqˈmaˈn tiˈj qerman Timotey, a ma tzaqpaj toj tze. Qa ma tzul kanin liwey nkˈatza, kxel nkˈleˈn wukˈiy, aj nxiˈy qˈolbˈil kyeˈy.

24 Kyqˈonxa qˈolbˈil kyeˈ tkyaqiljo nejinel kyxola ex kye tkyaqil Ttanim Dios at antza. Ex tkyaqiljo nimil tzaluˈn wukˈiy toj Italia nxi kyqˈoˈn qˈolbˈil kyeˈy.

25 Axit Dios kyˈiwlin kyeˈy tukˈa tkyaqil t‑xtalbˈil. Ikyxit bˈantjo.