Bible in 90 Days
Ang Pagpanudlo ni Jesus didto sa Bukid
5 Sa dihang nakita ni Jesus ang daghang mga tawo, mitungas siya sa bukid ug milingkod didto. Miduol kaniya ang iyang mga tinun-an, 2 ug gitudloan niya sila. Miingon siya:
3 “Bulahan ang mga tawo nga nagaila nga nagkulang sila sa Dios,
kay sakop sila sa paghari sa Dios.
4 Bulahan ang mga nagamasulob-on,
kay lipayon sila sa Dios.
5 Bulahan ang mga mapainubsanon[a]
kay mahimong ila ang kalibotan.
6 Bulahan ang mga tawo nga naninguha gayod sa pagbuhat sa kabubut-on sa Dios,
kay tabangan sila sa Dios sa pagtuman niana nga tinguha.
7 Bulahan ang mga maluloy-on,
kay kaloy-an sila sa Dios.
8 Bulahan ang mga tawo nga hinlo ug kasingkasing,
kay makita nila ang Dios.
9 Bulahan ang mga tawo nga nagapatunhay sa kalinaw,
kay pagatawgon sila nga mga anak sa Dios.
10 Bulahan ang mga tawo nga ginalutos tungod sa ilang pagsunod sa kabubut-on sa Dios,
kay sakop sila sa paghari sa Dios.
11 Bulahan kamo kon tungod sa inyong pagsunod kanako tamayon kamo, lutoson, ug butang-butangan sa tanang matang sa kadaotan. 12 Mao usab kini ang ilang gibuhat kaniadto sa mga propeta. Busa paglipay gayod kamo kay dako ang ganti nga inyong madawat didto sa langit.”
Ang Asin ug ang Suga
(Mar. 9:50; Luc. 14:34-35)
13 “Kamo nga akong mga tinun-an sama sa asin dinhi sa kalibotan. Apan kon mawala ang lami sa asin, wala nay mahimo pa aron molami kini pag-usab. Dili na kini mapuslan, busa ilabay na lang ug tunob-tunoban sa mga tawo.
14 “Sama kamo sa suga nga nagahatag ug kahayag sa mga tawo sa kalibotan. Ug kini dili gayod matago sama sa siyudad nga nahimutang sa ibabaw sa bungtod. 15 Walay tawo nga magdagkot ug suga ug unya takloban lang dayon ug gantangan. Ibutang hinuon niya kini sa tungtonganan aron mahayagan ang tanan sulod sa balay. 16 Busa mao usab kini ang inyong buhaton. Pasigaha ninyo ang inyong suga ngadto sa mga tawo, aron makita nila ang inyong maayong mga binuhatan ug dayegon nila ang inyong Amahan sa langit.”
Ang Pagtulon-an bahin sa Kasugoan
17 “Ayaw kamo paghunahuna nga mianhi ako dinhi aron sa pagwagtang sa Kasugoan ni Moises ug sa mga gisulat sa mga propeta. Hinuon mianhi ako dinhi aron sa pagtuman niini. 18 Ang tinuod mao kini, samtang anaa pa ang langit ug ang yuta wala gayoy bahin sa Kasugoan nga mawala. Bisan pa ang kinagamyan nga bahin niini dili gayod mawad-an ug bili hangtod dili pa matuman ang tanan. 19 Busa si bisan kinsa nga molapas bisan sa kinagamyang bahin sa Kasugoan ug motudlo sa uban sa paglapas usab, siya ang labing ubos sa gingharian sa Dios. Apan si bisan kinsa nga motuman sa Kasugoan ug motudlo sa uban sa pagtuman usab niini, siya ang labing dungganon sa gingharian sa Dios.[b] 20 Busa sultihan ko kamo nga kinahanglan gayod nga ang inyong pagtuman sa kabubut-on sa Dios molabaw pa kaysa pagtuman sa mga magtutudlo sa Kasugoan ug sa mga Pariseo, kay kon dili, dili gayod kamo maapil sa paghari sa Dios.”
Ang Pagtulon-an bahin sa Kasuko
21 Midugang si Jesus sa pag-ingon, “Nadungog ninyo ang giingon kaniadto ngadto sa atong mga katigulangan, ‘Ayaw kamo pagpatay,[c] kay si bisan kinsa nga mopatay silotan.’ 22 Apan ako moingon kaninyo nga si bisan kinsa nga may kasuko ngadto sa iyang isigka-tawo silotan. Ug si bisan kinsa nga moingon sa iyang isigka-tawo ‘Wala kay pulos,’ dad-on siya sa kinatas-ang hukmanan aron hukman. Ug si bisan kinsa nga moingon sa iyang isigka-tawo ‘Buang,’ silotan siya didto sa nagadilaab nga kalayo sa impiyerno. 23 Busa bisan anaa na ikaw sa halaran, nga nagdala sa imong halad ngadto sa Dios, ug unya mahinumdoman mo nga nasilo ang imong igsoon kanimo, 24 biyai ang imong halad duol sa halaran ug adtoa una ang imong igsoon ug pakig-uli kaniya. Unya balik ka ug padayon sa imong paghalad.
25 “Kon may mokiha kanimo, pakighusay kaniya sa dili pa kamo moabot ngadto sa korte. Kay kon didto na kamo sa korte, itugyan ka sa huwes ngadto sa pulis ug unya prisohon ka. 26 Ug sigurado gayod nga dili ka na makagawas hangtod nga mabayran mo ang tanan mong multa.”
Ang Pagtulon-an bahin Sa Pagpanapaw
27 “Nadungog ninyo nga giingon kaniadto, ‘Ayaw kamo panapaw.’[d] 28 Apan ako moingon kaninyo nga kon ang lalaki motan-aw nga may tinguha sa pagpakighilawas sa babaye nga dili iyang asawa, sama ra nga nakapanapaw na siya. 29 Busa kon ang imong tuong mata mao ang hinungdan nga makasala ka, lugita kana ug ilabay. Kay mas maayo pa nga mawala ang usa ka bahin sa imong lawas kaysa kompleto ka apan itambog lang ngadto sa impiyerno. 30 Kon ang imong tuong kamot mao ang hinungdan nga makasala ka, putla kana ug ilabay. Kay mas maayo pa nga mawala ang usa ka bahin sa imong lawas kaysa kompleto ka apan mahiadto lang ngadto sa impiyerno.”
Ang Pagtulon-an bahin sa Panagbulag
(Mat. 19:9; Mar. 10:11-12; Luc. 16:18)
31 “Giingon usab nga kon ang lalaki gustong makigbulag sa iyang asawa, kinahanglang mohatag siya sa iyang asawa ug papeles nga magpamatuod sa ilang panagbulag.[e] 32 Apan ako moingon kaninyo nga kon bulagan sa lalaki ang iyang asawa, gawas kon kini nanapaw, siya mismo ang nagatukmod sa iyang asawa nga magpakasala kay magminyo man kini pag-usab; ug si bisan kinsa nga mangasawa niadtong babaye nga gibulagan sa iyang bana makapanapaw.”
Ang Pagtulon-an bahin sa Pagpanumpa
33 “Nadungog ninyo ang giingon ngadto sa atong mga katigulangan nga kon ang tawo may gisaad ug gipanumpaan pa niya sa ngalan sa Ginoo, kinahanglan iya gayod kining tumanon.[f] 34 Apan ako moingon kaninyo nga kon mosaad kamo, ayaw gayod panumpa. Ayaw pag-ingon nga ‘Saksi ko ang langit’ kay mao kini ang trono sa Dios, 35 o kaha ‘Saksi ko ang yuta’ kay mao kini ang tungtonganan sa iyang tiil. Ayaw usab kamo paggamit sa ngalan sa Jerusalem sa inyong pagpanumpa tungod kay mao kini ang siyudad sa bantogan nga Hari. 36 Ug ayaw usab kamo pag-ingon nga, ‘Bisan pag mamatay ako,’ kay bisan gani ang usa lang ka lugas sa buhok dili mo mapaputi o mapaitom. 37 Pag-ingon lang ug ‘Oo’ kon oo ug ‘Dili’ kon dili; kay kon may kapin pa niini gikan na kana kang Satanas.
Dili Kamo Manimalos Sa Inyong Isigka-tawo
(Luc. 6:29-30)
38 “Nadungog ninyo ang giingon, ‘Ang molugit sa mata sa iyang isigka-tawo, lugitan usab sa iyang mata; ug ang mopangag sa iyang isigka-tawo, pangagan usab.’[g] 39 Apan ako moingon kaninyo nga ayaw ninyo balosi ug daotan ang nagabuhat ug daotan diha kaninyo. Kon sagpaon ka sa tuo nga aping, ipasagpa usab ang pikas. 40 Kon may mokiha batok kanimo aron kuhaon ang imong bisti, ihatag bisan ang imong kupo. 41 Kon may sundalo nga mopugos kanimo sa pagpas-an sa iyang karga sa gilay-on nga usa ka kilometro, pas-ana kini sa duha ka kilometro. 42 Hatagi ang mangayo, ug pahulama ang manghulam.”
Higugmaa ang Inyong mga Kaaway
(Luc. 6:27-28, 32-36)
43 “Nadungog ninyo ang giingon, ‘Higugmaa ninyo ang inyong mga higala,[h] ug dumti ninyo ang inyong mga kaaway.’ 44 Apan ako moingon kaninyo nga higugmaa ninyo ang inyong mga kaaway, ug bisan pa ang mga nagalutos kaninyo iampo ninyo. 45 Ug kon buhaton ninyo kini, mahimo kamong tinuod nga mga anak sa inyong Amahan sa langit.[i] Kay dili lang ang mga maayo nga tawo ang iyang gipasidlakan sa adlaw kondili apil usab ang mga daotan. Ug dili lang ang mga matarong ang iyang gihatagan sa ulan kondili apil usab ang mga dili matarong. 46 Ayaw kamo paghunahuna nga may ganti kamo nga madawat gikan sa Dios kon maayo lang kamo sa mga tawo nga maayo usab kaninyo. Kay bisan ang mga maniningil ug buhis nga giila ninyo nga daotan nagabuhat usab niana. 47 Ug kon ang inyong mga higala lang ang inyong gitagad, unsa man ang inyong nabuhat nga labaw pa kaysa uban? Bisan ang mga tawo nga wala moila sa Dios nagabuhat usab niana. 48 Busa magmahingpit kamo, sama sa inyong Amahan nga langitnon.”
Ang Paghatag ngadto sa Uban
6 “Pagbantay kamo kay basin kon ang inyong pagkadiosnon pagpakaaron-ingnon lang. Kay kon ingon niini, wala gayod kamoy madawat nga ganti gikan sa inyong Amahan nga atua sa langit.
2 “Busa kon mohatag kamo ug hinabang, ayaw ninyo kini ipasigarbo sama sa gibuhat sa uban nga nagpakaaron-ingnon lang diha sa mga sinagoga ug sa mga dalan. Gibuhat nila kana aron dayegon sila sa mga tawo. Apan ang tinuod, nadawat na nila ang ilang ganti.[j] Busa wala na silay madawat gikan sa Dios. 3 Kon maghatag kamo, ayaw ninyo pahibaloa bisan ang inyong suod nga higala 4 aron mahimong tago ang inyong paghatag. Ug ang inyong Amahan nga nagtan-aw sa inyong gibuhat sa tago mohatag kaninyo ug ganti.”
Ang Pagtulon-an bahin sa Pag-ampo
(Luc. 11:2-4)
5 “Kon mag-ampo kamo, ayaw ninyo sundoga ang gibuhat sa mga tigpakaaron-ingnon. Gusto nilang mag-ampo nga nagatindog diha sa mga sinagoga ug sa mga kanto sa kadalanan aron makita sa mga tawo nga sila diosnon. Ang tinuod, nadawat na nila ang ilang ganti.[k] Busa wala na silay madawat pa gikan sa Dios. 6 Apan kon kamo mag-ampo, sulod kamo sa inyong kuwarto ug panirado. Didto sa sulod, pag-ampo kamo sa inyong Amahan nga dili makita.[l] Ug mohatag ug ganti kaninyo ang inyong Amahan nga nakakita sa inyong gibuhat sa tago.
7 “Kon mag-ampo kamo, ayaw paggamit sa daghang mga pulong nga walay kapuslanan sama sa gibuhat sa mga tawo nga wala makaila sa Dios. Kay naghuna-huna sila nga tubagon sila sa Dios kon taas ang ilang mga pag-ampo. 8 Ayaw ninyo sundoga ang ilang gibuhat, kay nasayod na ang atong Amahan sa atong mga gikinahanglan sa wala pa kita mangayo. 9 Busa pag-ampo kamo ug sama niini:
‘Amahan namo nga anaa sa langit,
hinaut nga pasidunggan ikaw sa mga tawo.[m]
10 Hinaut nga maghari ka dinhi kanamo.
Maingon nga ang imong kabubut-on gituman diha sa langit,
hinaut nga tumanon usab kini dinhi sa kalibotan.
11 Hatagi kami sa among gikinahanglan nga pagkaon karong adlawa.
12 Pasayloa kami sa among mga sala,
ingon nga gipasaylo usab namo ang mga nakasala kanamo.
13 Ayaw itugot nga madaog kami sa mga pagsulay,
hinuon luwasa kami gikan kang Satanas,
[Tungod kay ikaw ang Hari, ang Makagagahom, ug ang Dalaygon sa walay kataposan. Amen.]’
14 “Kon pasayloon ninyo ang mga tawo nga nakasala kaninyo, pasayloon usab kamo sa inyong Amahan nga langitnon. 15 Apan kon dili ninyo sila pasayloon, dili usab kamo pasayloon sa inyong Amahan nga langitnon.
Ang Pagtulon-an bahin sa Pagpuasa
16 “Kon magpuasa kamo, ayaw ninyo sundoga ang mga tigpakaaron-ingnon.[n] Magsuroy-suroy sila nga dili manghilam-os ug dili manudlay aron mahibaloan sa uban nga nagapuasa sila. Sa pagkatinuod, nadawat na nila ang ilang ganti, busa wala na silay madawat pa gikan sa Dios. 17 Apan kon kamo magpuasa, panghilam-os kamo ug panudlay, 18 aron walay makahibalo nga nagapuasa kamo gawas lang sa inyong Amahan nga dili makita. Ug mohatag ug ganti kaninyo ang inyong Amahan nga nakakita sa inyong gibuhat sa tago.”
Ang Bahandi sa Langit
(Luc. 12:33-34)
19 “Ayaw kamo pagtigom ug bahandi alang sa inyong kaugalingon dinhi sa kalibotan, tungod kay ang mga gagmayng mananap ug ang taya mokutkot niini, o mahimong sudlon sa kawatan ang inyong balay aron mangawat. 20 Hinuon, pagtigom kamo ug mga bahandi didto sa langit, kay didto walay gagmayng mananap ug taya nga mokutkot, ug walay kawatan nga makasulod aron sa pagpangawat. 21 Kay kon asa gani ang inyong bahandi atua usab didto ang inyong kasingkasing.”
Ang Mata mao ang Suga sa Lawas
(Luc. 11:34-36)
22 “Ang mata mao ang suga sa lawas. Busa kon hayag ang imong panan-aw, nahayagan ang tibuok mong lawas. 23 Apan kon ngitngit ang imong panan-aw, nangitngitan usab ang tibuok mong lawas. Busa kon ang suga nga anaa kanimo wala maghatag ug kahayag, labihan gayod kangitngit ang imong kahimtang.”
Kinsa ang Angay Natong Alagaran, Ang Dios o ang Bahandi?
(Luc. 16:13; 12:22-31)
24 “Walay tawo nga makaalagad sa duha ka agalon, tungod kay isalikway niya ang usa ug higugmaon ang usa; modapig siya sa usa ug tamayon niya ang usa. Sama niana dili ninyo madungan ang pag-alagad sa Dios ug sa bahandi.
25 “Busa sultihan ko kamo nga dili kamo mabalaka sa inyong kinabuhi, kon unsa ang inyong kaonon o imnon, o unsa ang inyong isul-ob. Kay kon gihatagan kamo sa Dios sa kinabuhi ug lawas, dili mahimo nga dili niya kamo hatagan sa pagkaon ug bisti. 26 Tan-awa ninyo ang mga langgam nga nagalupad-lupad. Wala sila magtanom, wala mag-ani, ug wala silay gitigom sa bodega, apan sa gihapon gipakaon sila sa inyong Amahan nga langitnon. Dili ba mas labaw pa kamo kaysa mga langgam? 27 Kinsa ba kaninyo ang makapalugway sa inyong kinabuhi bisag gamay lang pinaagi sa inyong kabalaka? Wala gayod!
28 “Ug nganong mabalaka man kamo kon asa kamo mokuha sa inyong bisti? Hunahunaa ninyo kon giunsa pagtubo sa mga bulak. Wala sila maghago o magbuhat sa ilang bisti. 29 Sa pagkatinuod, bisan ang bisti sa bantogan ug bahandianong hari nga si Solomon dili makatupong sa katahom niining mga bulaka. 30 Kon gipatahom sa Dios ang mga sagbot nga buhi karon, apan sa kaulahian malaya ug sunogon lang, dili ba labi pa gayod niya kamong pabistihan? Kagamay sa inyong pagtuo! 31 Busa ayaw kamo kabalaka kon unsa ang inyong kaonon ug imnon, ug kon unsa ang inyong isul-ob. 32 Mao kana ang gikabalak-an sa mga tawo nga wala makaila sa Dios. Apan nasayod ang inyong Amahan nga langitnon nga gikinahanglan ninyo kining tanan. 33 Busa unaha ninyo ang pagpasakop sa paghari sa Dios ug ang pagtuman sa iyang kabubut-on, ug ihatag gayod niya ang tanan ninyo nga mga gikinahanglan. 34 Busa ayaw kamo kabalaka bahin sa ugma, kay ang ugma may kaugalingon nga suliran. Dili na kinahanglan nga dugangan pa ninyo ang suliran nga nagaabot sa matag adlaw.”
Ayaw Ninyo Hukmi ang Uban
(Luc. 6:37-38, 41-42)
7 “Ayaw ninyo hukmi ang uban aron dili usab kamo hukman sa Dios. 2 Kay hukman kamo sa Dios sama sa paghukom ninyo sa uban. Ang basihanan nga inyong gamiton sa paghukom sa uban mao usab ang basihanan nga gamiton sa Dios kaninyo. 3 Nganong tan-awon man nimo pag-ayo ang gamay nga puling sa imong isigka-tawo, apan wala nimo tagda ang imong puling nga sama kadako sa troso? 4 Unsaon mo pag-ingon kaniya, ‘Igsoon, kuhaon ko ang imong puling,’ kon diha sa imong mata may puling usab nga morag troso kadako. 5 Tigpakaaron-ingnon! Kuhaa una ang imong puling nga morag troso kadako, aron makakita ka pag-ayo sa imong pagkuha sa gamay nga puling sa imong isigka-tawo.
6 “Ayaw ninyo ilabay ang mga butang nga may kalabotan sa Dios ngadto sa mga iro. Kay basin ug balikan nila kamo ug paakon. Ug ayaw ninyo ilabay ang inyong mga perlas ngadto sa mga baboy, kay tamak-tamakan lang nila kini.”[o]
Pangayo, Pagduol, ug Pag-ampo sa Dios
(Luc. 11:9-13)
7 “Pangayo kamo sa Dios ug hatagan niya kamo. Duol kamo kaniya ug tabangan gayod niya kamo. Pag-ampo kamo sa Dios ug tubagon niya kamo. 8 Tungod kay ang tanang mangayo sa Dios makadawat. Ang moduol kaniya tabangan niya. Ug ang mag-ampo tubagon niya. 9 Kamong mga ginikanan, kon mangayo ug pagkaon ang inyong anak, hatagan ba ninyo ug bato? 10 Kon mangayo siya ug isda, hatagan ba ninyo ug bitin? Dili gayod! 11 Kon kamong mga tawo nga daotan makahibalong mohatag sa maayo nga mga butang ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan sa langit! Ihatag gayod niya ang maayo nga mga butang ngadto sa mga mangayo kaniya.
12 “Buhata sa uban ang buot ninyo nga buhaton nila diha kaninyo. Mao kini ang husto nga pagtuman sa Kasugoan ni Moises ug sa mga gisulat sa mga propeta.”
Ang Masigpit nga Pultahan
(Luc. 13:24)
13 “Sulod kamo sa masigpit nga pultahan. Kay luag ang pultahan ug lapad ang dalan padulong sa impiyerno, ug daghan ang nagaagi niana nga dalan. 14 Apan masigpit ang pultahan ug lisod ang dalan padulong sa kinabuhi nga walay kataposan, ug gamay lang ang nagasubay niana nga dalan.”
Ang Kahoy Maila Pinaagi sa Iyang Bunga
(Luc. 6:43-44)
15 “Pagbantay kamo sa mga mini nga propeta. Kana nga mga tawo kon tan-awon morag mga tumutuo, apan ang tinuod sama sila sa mabangis nga mga mananap. 16 Maila ninyo sila pinaagi sa ilang binuhatan. Sama sa tunokon nga mga tanom, dili kini mamunga ug igos o ubas. 17 Ang kahoy nga maayo mamunga ug maayo. Apan ang kahoy nga daot mamunga ug daot. 18 Ang maayo nga kahoy dili makapamunga ug daot, ug ang daot nga kahoy dili makapamunga ug maayo. 19 Ang tanang kahoy nga dili mamunga ug maayo putlon ug unya sunogon. 20 Busa sama niini ang mga mini nga propeta, maila usab ninyo pinaagi sa ilang mga binuhatan.”
Ang Daotan ug Binuhatan Dili Ilhon sa Dios
(Luc. 13:25-27)
21 “Dili ang tanan nga nagatawag kanako ug ‘Ginoo’ maapil sa paghari sa Dios. Ang nagatuman sa kabubut-on sa akong Amahan sa langit mao ang maapil sa iyang paghari. 22 Sa adlaw sa paghukom daghan unya ang moingon kanako, ‘Ginoo, dili ba sa imong ngalan gisugilon namo ang imong pulong, giabog ang mga daotang espiritu, ug gibuhat ang daghang mga milagro?’ 23 Unya moingon ako kanila, ‘Wala ako makaila kaninyo. Palayo kamo kanako, kamo nga nagabuhat ug daotan!’ ”
Ang Sambingay bahin sa Duha ka Tawo nga Nagpatukod ug Balay
(Luc. 6:47-49)
24 “Busa si bisan kinsa nga nagapaminaw ug nagatuman sa akong mga pagtulon-an, sama siya sa tawong maalam nga nagpatukod sa iyang balay diha sa pundasyon nga bato. 25 Bisag moulan ug kusog ug mobaha, ug kuso-kusohon sa kusog nga hangin ang iyang balay, dili kini maguba tungod kay gipatukod kini diha sa malig-on nga pundasyon. 26 Apan ang tawo nga nagapaminaw sa akong mga pagtulon-an, ug wala nagatuman niini, sama siya sa tawo nga buang-buang nga nagpatukod sa iyang balay diha sa balas. 27 Ug kon moulan ug kusog ug mobaha, ug kuso-kusohon sa kusog nga hangin ang iyang balay, matumba kini, ug mabungkag.”
Ang Gahom ni Jesus
28 Sa pagkahuman ni Jesus ug sulti niini, natingala gayod ang mga tawo 29 tungod kay may gahom ang iyang pagtudlo, ug dili sama sa ilang mga magtutudlo sa Kasugoan.
Giayo ni Jesus Ang Sanglahon
(Mar. 1:40-45; Luc. 5:12-16)
8 Pagkahuman ni Jesus ug panudlo didto sa bukid, milugsong siya ug daghan ang mga tawo nga misunod kaniya. 2 Unya, may usa ka tawo nga may ngilngig nga sakit sa panit[p] nga miduol kaniya ug miluhod. Miingon siya, “Ginoo, kon buot ka, mahimo mo akong ayohon sa akong sangla aron maisip ako nga hinlo.” 3 Unya gihikap siya ni Jesus ug giingnan, “Oo, buot ako. Mahinlo ka!” Ug diha-diha naayo siya sa iyang sangla. 4 Ug miingon si Jesus kaniya, “Ayaw gayod pagsulti kang bisan kinsa bahin niini, diretso hinuon sa pari ug pagpatan-aw kaniya.[q] Unya paghalad sa halad nga gisugo ni Moises sa pagpamatuod ngadto sa mga tawo nga hinlo ka na.”
Giayo ni Jesus ang Sulugoon sa Kapitan
(Luc. 7:1-10)
5 Unya, sa pagsulod ni Jesus sa lungsod sa Capernaum, gisugat siya sa usa ka kapitan sa mga sundalong Romanhon. Nagpakilooy kini nga nagaingon, 6 “Ginoo, ang akong sulugoon nagsakit didto sa balay. Dili na siya makalihok ug labihan gayod ang iyang pag-antos.” 7 Miingon si Jesus kaniya, “Sige, adtoon ko siya ug ayohon.” 8 Apan mitubag ang kapitan, “Ginoo, dili ako takos nga magpasulod kanimo sa akong balay. Isulti lang ug mamaayo ang akong sulugoon. 9 Nasayod ako niini tungod kay ako ubos man sa pagmando sa mga opisyal, ug may mga sundalo usab nga ubos sa akong pagmando. Busa kon momando ako ngadto sa usa, ‘lakaw,’ molakaw siya, ug kon momando ako ngadto sa usa, ‘anhi dinhi,’ moanhi siya. Ug kon unsa ang akong isugo sa akong ulipon, himuon niya.” 10 Pagka-dungog niini ni Jesus natingala gayod siya. Ug miingon siya sa mga tawo nga misunod kaniya, “Wala pa gayod akoy nakitang tawo sa Israel nga may pagtuo nga sama niini. 11 Busa timan-i ninyo kini! Daghang mga dili Judio gikan sa bisan asa nga bahin sa kalibotan ang molingkod uban kang Abraham, Isaac, ug Jacob sa kombira sa gingharian sa Dios. 12 Apan daghang mga Israelinhon nga mao unta ang maapil sa gingharian sa Dios ang ilabay sa gawas, didto sa kangitngitan diin manghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon.” 13 Miingon si Jesus sa kapitan, “Pauli, mahitabo ang imong gituohan.” Ug niadto gayod nga takna naayo ang sulugoon sa kapitan.
Daghan ang Gipang-ayo ni Jesus
(Mar. 1:29-34; Luc. 4:38-41)
14 Miadto si Jesus sa balay ni Pedro. Pag-abot niya didto, nakita niya ang ugangang babaye ni Pedro nga naghigda kay gihilantan. 15 Gihikap ni Jesus ang iyang kamot, ug diha-diha naayo siya. Mibangon dayon siya ug gisilbihan niyag pagkaon si Jesus.
16 Sa kilomkilom na, daghang mga tawo nga gigamhan sa mga daotang espiritu ang gidala ngadto kang Jesus. Sa usa lang niya ka pagsulti mibiya ang mga daotang espiritu, ug giayo niya ang tanang masakiton. 17 Gibuhat niya kini aron matuman ang giingon ni Propeta Isaias:
“Siya gayod ang nagkuha sa atong mga sakit,
ug nagaayo sa atong mga balatian.”[r]
Ang Pagsunod kang Jesus
(Luc. 9:57-62)
18 Sa dihang nakita ni Jesus nga daghan ang mga tawo nga nagtapok libot kaniya, miingon siya sa iyang mga tinun-an, “Manabok kita sa linaw.” 19 Unya, may magtutudlo sa Kasugoan nga miduol kaniya ug miingon, “Magtutudlo, mouban ako kanimo bisan asa ka moadto.” 20 Miingon si Jesus kaniya, “Ang mga ihalas nga iro may mga lungag nga kapuy-an ug ang mga langgam may mga salag, apan ako nga Anak sa Tawo walay kaugalingong balay nga akong kapahulayan.” 21 May usa pa ka tinun-an ni Jesus nga miingon, “Ginoo, mopauli una ako aron sa paglubong sa akong amahan.”[s] 22 Mitubag si Jesus kaniya, “Uban kanako ug pasagdi ang mga patay[t] sa paglubong sa ilang mga minatay.”
Gipahunong ni Jesus ang Kusog nga Hangin ug ang mga Balod
(Mar. 4:35-41; Luc. 8:22-25)
23 Unya misakay si Jesus sa sakayan, ug mikuyog kaniya ang iyang mga tinun-an. 24 Samtang nagsakay sila, kalit nga mikusog ang hangin, ug daw matabonan na sa dagkong mga balod ang ilang sakayan. Apan natulog si Jesus. 25 Busa gi-adto siya sa iyang mga tinun-an ug gipukaw. Miingon sila, “Ginoo, luwasa kami! Malunod na kita!” 26 Miingon si Jesus kanila, “Nganong nahadlok man kamo? Kulang ang inyong pagtuo.” Unya mibangon siya ug gimandoan niya ang hangin ug ang mga balod nga mohunong. Ug diha-diha milinaw. 27 Natingala gayod ang iyang mga tinun-an ug miingon sila, “Unsa ba kining tawhana nga bisan ang hangin ug ang mga balod motuman man kaniya?”
Giayo ni Jesus ang Duha ka Tawong Gigamhan sa mga Daotang Espiritu
(Mar. 5:1-20; Luc. 8:26-39)
28 Sa pag-abot nila sa tabok sa lanaw, sa dapit sa mga Gadarenhon,[u] gisugat si Jesus sa duha ka tawo nga migawas gikan sa mga langub nga lubnganan. Kining duha ka tawo gigamhan sa mga daotang espiritu. Bangis sila kaayo, busa nahadlok ang mga tawo nga moagi didto. 29 Sa pagkakita nila kang Jesus misinggit sila, “Ikaw nga Anak sa Dios, unsay imong labot kanamo? Mianhi ka ba dinhi aron silotan kami bisag dili pa panahon?” 30 Didto sa unahan may daghang baboy nga nangungad. 31 Nagpakilooy ang mga daotang espiritu nga nagaingon, “Kon abugon mo man gayod kami, tugoti na lang kami nga mosulod didto sa mga baboy.” 32 Miingon si Jesus kanila, “Sige, lakaw!” Busa nanggawas sila gikan sa duha ka tawo ug misulod sa mga baboy. Unya mihaguros ang mga baboy ug dagan sa pangpang, ngadto sa tubig ug nangalumos.
33 Nanagan ang mga nagaatiman sa mga baboy paingon sa lungsod ug nanugilon kon unsa ang nahitabo sa mga baboy ug sa duha ka tawo nga gigamhan sa mga daotang espiritu. 34 Busa ang tanang mga tawo sa lungsod nangadto kang Jesus ug nagpakilooy nga mobiya siya sa ilang dapit.
Giayo ni Jesus ang Paralitiko
(Mar. 2:1-12; Luc. 5:17-26)
9 Misakay si Jesus ug ang iyang mga kauban sa sakayan ug mitabok sa linaw. Unya mipauli dayon si Jesus sa iyang lungsod. 2 Sa didto na siya, may mga tawo nga midala ngadto kaniya ug usa ka tawong paralitiko nga naghigda sa banig. Sa dihang nakita ni Jesus ang ilang pagtuo, miingon siya sa paralitiko, “Ayawg kabalaka, kay ang imong mga sala gipasaylo na!” 3 Unya, aduna didtoy mga magtutudlo sa Kasugoan nga nakadungog, ug miingon sila sa ilang kaugalingon, “Pagpasipala sa Dios ang gisulti niining tawhana.” 4 Nasayod si Jesus sa ilang gihunahuna, busa miingon siya kanila, “Nganong naghuna-huna man kamog daotan? 5 Unsa may mas sayon, ang pag-ingon, ‘Gipasaylo na ang imong mga sala,’ o ang pag-ingon, ‘Tindog ug lakaw’? 6 Karon, pamatud-an ko kaninyo nga ako nga Anak sa Tawo may gahom dinhi sa yuta sa pagpasaylo sa mga sala.” Unya miingon siya sa paralitiko, “Tindog, dad-a ang imong higdaanan ug pauli!” 7 Mitindog dayon ang paralitiko ug mipauli. 8 Sa pagkakita niadto sa mga tawo nangahadlok sila, ug gidayeg nila ang Dios nga naghatag sa mga tawo ug gahom nga sama niadto.
Gitawag ni Jesus si Mateo
(Mar. 2:13-17; Luc. 5:27-32)
9 Unya mibiya si Jesus niadtong dapita, ug samtang naglakaw siya, nakita niya ang maniningil ug buhis nga si Mateo nga naglingkod sa dapit diin bayran ang buhis. Miingon si Jesus kaniya, “Dali, uban kanako.” Ug mitindog si Mateo ug miuban kang Jesus.
10 Unya, samtang nagkaon si Jesus ug ang iyang mga tinun-an didto sa balay ni Mateo, daghang mga maniningil ug buhis ug uban pa nga giila nga mga makasasala ang miabot ug nakig-uban sa pagpangaon. 11 Nakita kini sa mga Pariseo. Busa gipangutana nila ang iyang mga tinun-an, “Nganong nakig-uban man sa pagpangaon ang inyong magtutudlo sa mga maniningil ug buhis ug sa uban pang mga makasasala?” 12 Pagka-dungog ni Jesus niini, mitubag siya, “Ang tawo nga maayog panglawas wala magkinahanglan ug doktor, ang masakiton lang. 13 Susiha ninyo kon unsa ang kahulogan niining giingon sa Kasulatan, ‘Wala ako magtinguha sa inyong mga halad. Ang gusto ko nga magmaluloy-on kamo sa inyong isigka-tawo.’[v] Wala ako moanhi aron sa pagtawag niadtong nagatuo nga sila matarong, kondili sa mga makasasala.”
Ang Pangutana bahin sa Pagpuasa
(Mar. 2:18-22; Luc. 5:33-39)
14 May mga tinun-an ni Juan nga tigbautismo nga miadto kang Jesus ug nangutana, “Kami ug ang mga Pariseo kanunay nga nagapuasa. Apan nganong dili man gapuasa ang imong mga tinun-an?” 15 Mitubag si Jesus kanila, “Magsubo ba ang mga bisita samtang kauban pa nila ang pamanhonon? Dili gayod! Apan moabot ang panahon nga kuhaon ang pamanhonon gikan kanila, ug nianang panahona magpuasa sila.”
16 Miingon pa si Jesus, “Walay magtapak ug bag-ong panapton sa daan nga bisti, kay mokulo ang bag-o nga panapton kon malabhan ug mosamot pa kadako ang gisi. 17 Wala usay magsulod ug bag-o nga bino sa daan nga sudlanan nga panit, kay mabuskag ang sudlanan ug mausik ang bino, ug ang sudlanan dili na mapuslan. Hinuon, adto nila isulod ang bag-ong bino sa bag-ong sudlanan nga panit aron kining duha dili maunsa.”[w]
Ang Namatay nga Batang Babaye ug ang Babaye nga Mihikap sa Bisti ni Jesus
(Mar. 5:21-43; Luc. 8:40-56)
18 Samtang nagsulti pa si Jesus, miabot ang usa ka pangulo sa sinagoga sa mga Judio. Miluhod siya kang Jesus ug nagpakilooy nga nagaingon, “Ang akong anak nga babaye bag-o lang gayod namatay, apan kon adtoon mo siya ug ipandong mo ang imong kamot kaniya, nagatuo ako nga mabuhi siya pag-usab.” 19 Busa mitindog si Jesus ug miuban kaniya. Mikuyog usab ang mga tinun-an ni Jesus. 20-21 Samtang naglakaw sila, may babaye nga miduol sa luyo ni Jesus. Kadto nga babaye nagdugo-dugo[x] sulod na sa 12 ka tuig. Naghunahuna siya nga kon makahikap lang siya sa bisti ni Jesus mamaayo gayod siya. Busa gihikap niya ang sidsid sa bisti ni Jesus. 22 Milingi dayon si Jesus ug pagkakita niya sa babaye miingon siya, “Anak, paglipay! Ang imong pagtuo kanako maoy nakapaayo[y] kanimo.” Diha-diha naayo siya.
23 Mipadayon si Jesus ngadto sa balay sa pangulo. Sa pagsulod niya, nakita niya ang mga musikero alang sa lubong ug ang mga tawo nga nagkaguliyang. 24 Busa miingon siya sa mga tawo, “Gawas una kamo! Dili patay ang bata kondili natulog lang.” Gikataw-an nila si Jesus. 25 Sa dihang nakagawas na ang mga tawo, misulod dayon si Jesus sa kuwarto sa bata. Gikuptan niya ang kamot sa bata ug mibangon kini. 26 Ug ang balita mahitungod niini mikaylap sa tanang lungsod niadtong dapita.
Giayo ni Jesus ang Duha ka Buta
27 Sa pagbiya ni Jesus niadtong dapita, may duha ka buta nga nagsinggit nga misunod kaniya, “Kaliwat ni David,[z] kaloy-i kami!” 28 Sa pag-abot ni Jesus sa balay nga iyang gisak-an, miduol kaniya kadtong duha ka buta. Gipangutana niya sila, “Nagatuo ba kamo nga mahimo ko kamong ayohon?” Mitubag sila, “Oo, nagatuo kami.” 29 Gihikap dayon ni Jesus ang ilang mga mata ug miingon, “Sumala sa inyong pagtuo mahitabo kana diha kaninyo.” 30 Diha-diha naayo ang ilang mga mata ug nakakita na sila. Gipahimangnoan sila ni Jesus nga dili gayod mosugilon kang bisan kinsa. 31 Apan milakaw sila ug gipanugilon nila sa tibuok nga dapit kon unsa ang gibuhat ni Jesus kanila.
Giayo ni Jesus ang Amang
32 Sa dihang mopauli na sila, may gidala ngadto kang Jesus nga usa ka tawo nga naamang tungod kay gigamhan siya sa daotang espiritu. 33 Human hinginli ni Jesus ang daotang espiritu, nakasulti dayon ang amang. Nahibulong gayod ang mga tawo. Miingon sila, “Sukad masukad wala pa kitay nakita nga ingon niini sa tibuok Israel.” 34 Apan miingon ang mga Pariseo, “Ang pangulo sa mga daotang espiritu mao ang naghatag kaniya ug gahom aron mahinginlan niya ang mga daotang espiritu.”
Nalooy si Jesus sa mga Tawo
35 Milibot si Jesus sa mga lungsod ug sa mga baryo, ug nagtudlo siya diha sa mga sinagoga sa mga Judio. Giwali niya ang Maayong Balita mahitungod sa paghari sa Dios, ug gipang-ayo niya ang mga tawo nga may nagkalain-laing mga balatian. 36 Pagkakita niya sa daghang mga tawo, nalooy gayod siya kanila tungod kay daghan silag mga suliran apan wala silay kadangpan. Sama sila sa mga karnero nga walay magbalantay. 37 Busa miingon siya sa iyang mga tinun-an, “Daghan ang alanihon,[aa] apan gamay ra ang mag-aani. 38 Busa pag-ampo kamo sa Ginoo nga magpadala siyag mga mag-aani sa iyang alanihon.”
Ang 12 ka Apostoles
(Mar. 3:13-19; Luc. 6:12-16)
10 Gitawag ni Jesus ang iyang 12 ka mga tinun-an ug gihatagan niya sila ug gahom sa paghingilin sa mga daotang espiritu. Gihatagan usab niya sila ug gahom sa pag-ayo sa bisan unsang matang sa sakit. 2 Mao kini ang ngalan sa maong 12 ka mga apostoles: si Simon (nga gitawag ug Pedro nga mao ang una), si Andres nga iyang igsoon, ang duha ka mga anak ni Zebede nga si Santiago ug si Juan, 3 si Felipe, si Bartolomeo, si Tomas ug ang maniningil ug buhis nga si Mateo, si Santiago nga anak ni Alfeo, si Tadeus, 4 si Simon (nga kaniadto rebelde sa gobyerno sa Roma), ug si Judas Iscariote nga mao ang nagluib kang Jesus.
Ang Buluhaton sa 12 ka Apostoles
(Mar. 6:7-13; Luc. 9:1-6)
5 Sa wala pa palakwa ni Jesus ang 12 ka apostoles gimandoan niya sila, “Ayaw kamo pag-adto sa mga dapit sa mga dili Judio o sa mga lungsod sa Samaria, 6 adto hinuon kamo sa mga kaliwat ni Israel. Sama sila sa mga karnero nga nangawala. 7 Ibalita ninyo kanila nga panahon na nga ang Dios maghari sa mga tawo. 8 Ayoha ninyo ang mga masakiton, banhawa ninyo ang mga patay, ayoha ninyo ang mga may ngilngig nga sakit sa panit[ab] aron mahimo silang hinlo, ug hinginli ninyo ang daotang mga espiritu. Nakadawat kamo gikan sa Dios nga walay bayad, busa panghatag usab kamo nga walay bayad. 9 Ayaw kamo pagbalon ug kuwarta, 10 bag, ilisan, sandalyas, o baston, kay ang nangalagad angay gayod nga hatagan sa iyang mga kinahanglanon.
11 “Kon mosulod kamo sa usa ka lungsod o sa usa ka baryo, pangita kamo ug tawo nga andam modawat kaninyo. Puyo kamo didto hangtod nga mobiya kamo niana nga dapit. 12 Sa pagsulod ninyo sa balay panalangini ninyo ang nagapuyo didto. 13 Kon kana nga panimalay modawat kaninyo, ibilin ang inyong panalangin kanila; apan kon dili, bakwia ang inyong panalangin kanila. 14 Kon may mga panimalay o lungsod nga dili gayod modawat kaninyo o dili gayod maminaw kaninyo, biyai ninyo sila. Sa pagbiya ninyo, itaktak ang abog sa inyong sandalyas isip pasidaan batok kanila. 15 Sa pagkatinuod, ang silot nga ilang madawat sa adlaw sa paghukom labaw pa kabug-at kaysa silot nga nadawat sa mga taga-Sodoma ug mga taga-Gomora.”
Ang Umaabot nga mga Paglutos
(Mar. 13:9-13; Luc. 12:12-17)
16 “Timan-i ninyo kini! Sama kamo sa mga karnero nga akong gipaadto sa mabangis nga mga mananap. Busa pagmaigmat kamo sama sa mga bitin, ug pagmalumo kamo sama sa mga salampati. 17 Pagbantay kamo kanila, kay dakpon nila kamo ug dad-on ngadto sa mga hukmanan ug latigohon kamo didto sa sulod sa ilang mga sinagoga. 18 Isumbong nila kamo sa mga gobernador ug mga hari tungod sa inyong pagsunod kanako, ug didto makasangyaw kamo sa Maayong Balita kanila ug sa uban pang dili Judio. 19 Kon sukitsukiton na kamo, ayaw kamo kabalaka kon unsa ang inyong itubag, ug kon unsaon ninyo pagtubag. Kay sa higayon nga mahitabo kini, tudloan kamo sa Espiritu Santo kon unsay inyong isulti. 20 Busa ang inyong itubag dili inyo kondili iya sa Espiritu nga gikan sa inyong Amahan. Siya ang mosulti pinaagi kaninyo.
21 “Nianang panahona may mga tawo nga mounay pagtugyan sa ilang igsoon aron patyon. May mga amahan nga mopapatay sa ilang mga anak. Ug may mga anak nga makigbatok sa ilang mga ginikanan, ug mopapatay kanila. 22 Dumtan kamo sa tanan tungod kay kamo akong mga tinun-an. Apan ang magpadayon sa pagsunod kanako hangtod sa kataposan mao ang maluwas. 23 Kon lutoson kamo diha sa usa ka lungsod, pahilayo kamo ug adto sa laing lungsod. Kay sa pagkatinuod, sa dili pa ninyo malibot ang tanang mga lungsod sa Israel, ako nga Anak sa Tawo mobalik na.
24 “Walay estudyante nga labaw sa iyang maestro, ug walay ulipon nga labaw sa iyang agalon. 25 Busa igo na sa estudyante nga mahimong sama sa iyang maestro, ug sa ulipon nga mahimong sama sa iyang agalon. Kon ako nga nangulo kaninyo gitawag nga Satanas,[ac] unsa pa kaha kadaotan ang ilang itawag kaninyo nga akong mga tinun-an.”
Ang Angay nga Kahadlokan
(Luc. 12:2-7)
26 “Busa ayaw kamo kahadlok sa mga tawo. Kay walay tinagoan nga dili mabutyag sa kaulahian. 27 Ang mga butang nga kaninyo ko lang gisulti, isulti ninyo sa tanan. Ug ang akong gihunghong kaninyo, isangyaw ninyo sa katawhan. 28 Ayaw kamo kahadlok sa mga tawo nga makapatay sa inyong lawas apan dili makapatay sa inyong kalag. Ang Dios mao ang angay ninyong kahadlokan, tungod kay siya ang makahimo sa paglaglag sa inyong lawas ug kalag didto sa impiyerno. 29 Dili ba barato ra ang mga gagmayng langgam? Apan walay usa kanila nga mahulog sa yuta nga dili sumala sa pagbuot sa inyong Amahan. 30 Ug bahin kaninyo, bisan ang inyong mga buhok inihap na niya ang tanan. 31 Busa ayaw kamo kahadlok, kay mas bililhon pa kamo kaysa mga langgam.”
Ang Pag-ila kang Cristo
(Luc. 12:8-9)
32 “Si bisan kinsa nga moila kanako ingon nga iyang Ginoo atubangan sa katawhan, ilhon ko usab atubangan sa akong Amahan sa langit. 33 Apan si bisan kinsa nga molimod kanako atubangan sa katawhan, ilimod ko usab atubangan sa akong Amahan sa langit.”
Ang Panag-away Diha sa Panimalay Tungod kang Cristo
(Luc. 12:51-53; 14:26-27)
34 “Ayaw kamo paghunahuna nga mianhi ako sa kalibotan aron mahimong maayo ang relasyon sa usag usa. Mianhi ako aron magkagubot sila.[ad] 35 Mianhi ako aron makigbatok ang mga anak nga lalaki sa ilang mga amahan, ang mga anak nga babaye sa ilang mga inahan, ug ang mga umagad nga babaye sa ilang mga ugangan nga babaye. 36 Ang mahimong kaaway sa mga tawo mao mismo ang sakop sa ilang kaugalingon nga panimalay.[ae]
37 “Apan ang nahigugma sa iyang amahan o sa iyang inahan labaw pa kay kanako dili angay kanako. Ug ang nahigugma sa iyang mga anak labaw pa kay kanako dili angay kanako. 38 Si bisan kinsa nga dili mosunod kanako kay mahadlok mamatay tungod kanako[af] dili angay kanako. 39 Ang magtinguha sa pagtipig sa iyang kinabuhi mawad-an hinuon niini. Apan ang maghalad sa iyang kinabuhi tungod sa iyang pagsunod kanako makadawat sa kinabuhi nga walay kataposan.”
Ang mga Ganti
(Mar. 9:41)
40 “Ang modawat kaninyo nagadawat usab kanako. Ug ang nagadawat kanako nagadawat usab sa nagpadala kanako. 41 Ang magadawat sa propeta sa Dios tungod sa pagkapropeta niini makadawat gikan sa Dios ug ganti sama sa madawat sa propeta. Ug ang modawat sa tawong matarong tungod sa pagkamatarong niini makadawat gikan sa Dios ug ganti sama sa madawat sa tawong matarong. 42 Ug si bisan kinsa nga mohatag bisag usa lang ka basong tubig ngadto sa labing ubos nako nga tinun-an tungod kay ako kining tinun-an, kana nga tawo makadawat gayod sa iyang ganti.”
Si Jesus ug si Juan nga Tigbautismo
(Luc. 7:18-35)
11 Human matudloi ni Jesus ang iyang 12 ka mga tinun-an, miadto siya sa kasikbit nga mga lungsod aron magtudlo ug magwali didto.
2 Sa didto pa si Juan nga tigbautismo sa sulod sa prisohan, nabalitaan niya ang mahitungod sa mga gipangbuhat ni Cristo. Busa gipaadto niya kang Cristo ang iyang mga tinun-an 3 aron mangutana, “Sultihi kami, ikaw na ba ang among gipaabot o maghulat pa kami ug lain?” 4 Gitubag sila ni Jesus, “Balik kamo kang Juan ug sultihi ninyo siya sa inyong nakita ug nadungog. 5 Sultihi ninyo siya nga ang mga buta nakakita na, ang mga bakol nakalakaw na, ang sanglahon[ag] nangaayo ug nahimo na nga hinlo, ang mga bungol nakadungog na, ang mga patay nangabanhaw, ug ang Maayong Balita giwali ngadto sa mga kabos. 6 Bulahan ang mga tawo nga wala magduhaduha kanako.”
7 Sa nakabiya na ang mga sinugo ni Juan, nangutana si Jesus sa mga tawo, “Sa pag-adto ninyo didto kang Juan sa kamingawan, unsa man ang inyong gidahom nga makita? Miadto ba kamo didto aron makita ninyo ang tawo nga nagpauyon-uyon lang sama sa kugon nga monunot sa huyop sa hangin? 8 O miadto kamo didto aron makita ang usa ka tawo nga nagasul-ob ug mahalon nga bisti? Ang mga tawong nagasul-ob ug mahalon nga bisti atua lang sa mga palasyo. 9 Apan unsa man gayoy inyong giadto didto? Dili ba aron makita ninyo ang propeta sa Dios? Oo, di ba? Ug sultihan ko kamo nga labaw pa gayod siya sa usa ka propeta. 10 Tungod kay siya mao ang gihisgotan sa Dios diha sa Kasulatan, ‘Ipadala ko ang akong tigbalita una kanimo sa pag-andam sa imong agianan.’[ah] ” 11 Midugang pa si Jesus sa pag-ingon, “Sa pagkatinuod, wala pa gayoy natawo sa kalibotan nga labaw pa kang Juan. Apan ang labing ubos sa mga nagapasakop sa paghari sa Dios mas labaw pa kang Juan. 12 Sukad sa pagwali ni Juan hangtod karon, namugos ang mga tawo nga mahisakop sa paghari sa Dios. 13 Kay sa wala pa moabot si Juan, ang tanang mga propeta ug ang Kasugoan nagtudlo na mahitungod sa paghari sa Dios. 14 Ug kon tuohan ninyo ang ilang mga mensahe, si Juan mao si Elias nga gipanagna nga moabot. 15 Angay gayod ninyong sabton kining inyong nadunggan.
16 “Karon, unsay ikatandi ko sa mga tawo niining panahona? Sama sila sa mga bata nga nanglingkod sa plasa. Ang usa ka grupo miingon sa usa, 17 ‘Gitugtogan namo kamog sonata alang sa kasal, apan wala kamo mosayaw. Gikantahan namo kamog awit alang sa patay, apan wala usab kamo mohilak.’ 18 Sama usab niana ang mga tawo niining panahona, kay sa pag-abot ni Juan, nakita nila nga nagapuasa siya ug wala moinom ug bino, busa nagaingon sila nga may daotan siya nga espiritu. 19 Ug ako nga Anak sa Tawo, pag-abot nako, nakita nila nga nagakaon ug nagainom ako, busa nagaingon sila nga palakaon[ai] ako ug palahubog. Nagaingon usab sila nga higala ako sa mga maniningil ug buhis ug sa uban pang makasasala. Apan wala kanay bali, kay ang mga tawo nga nagasunod sa kabubut-on sa Dios nagapamatuod nga husto ang gihimo sa Dios.”[aj]
Ang mga Lungsod nga Wala Maghinulsol
(Luc. 10:13-15)
20 Human niadto, misulti si Jesus batok sa mga lungsod diin didto siya naghimo ug daghang mga milagro, tungod kay ang mga tawo niadto nga mga lungsod wala maghinulsol sa ilang mga sala. 21 Miingon siya, “Alaot kamong mga taga-Corazin ug kamong mga taga-Betsaida! Kay kon ang mga milagro nga akong gihimo diha kaninyo gihimo ko sa Tyre ug sa Sidon, dugay na unta silang nagbistig sako ug nagbutang ug abo sa ilang mga ulo sa pagpaila nga naghinulsol sila sa ilang mga sala. 22 Busa timan-i ninyo nga sa adlaw sa paghukom, mas labaw pa sa silot sa mga taga-Tyre ug taga-Sidon ang inyong madawat. 23 Ug kamong mga taga-Capernaum naghunahuna nga dayegon kamo sa tanan. Apan sa impiyerno hinuon kamo itambog! Kay kon ang mga milagro nga akong gihimo diha kaninyo gihimo ko pa sa Sodoma, nagpabilin pa unta ang Sodoma hangtod karon! 24 Busa timan-i ninyo nga sa adlaw unya nga ang Dios maghukom, ang silot nga inyong dawaton labaw pa sa silot sa taga-Sodoma.”
May Kapahulayan Diha kang Jesus
(Luc. 10:21-22)
25 Unya nagaampo si Jesus, “Amahan, nga tag-iya sa langit ug sa yuta, gidayeg ko ikaw tungod kay ang kamatuoran nga gililong mo sa mga tawo nga giilang maalam ug may taas nga kahibalo, gipasabot mo sa mga tawo nga gamay lang ug kaalam sama sa mga bata. 26 Amahan, salamat gayod nga mao kana ang imong kabubut-on.”
27 Unya, miingon si Jesus sa mga tawo, “Gitugyan na kanako sa akong Amahan ang tanang mga butang. Ang Amahan lang ang nakaila kanako nga iyang Anak. Ug ang nakaila sa Amahan ako lang gayod nga iyang Anak ug ang mga tawo nga buot ko nga makaila kaniya.
28 “Duol kamo kanako, kamong tanan nga gikapoyan ug gibug-atan, ug papahulayon ko kamo. 29 Sunod kamo ug magpatudlo kanako kay malumo ako ug mapainubsanon. Makapahulay kamo, 30 kay ang akong pagtulon-an sayon sundon, ug ang akong sugo sayon buhaton.”
Ang Pangutana bahin sa Adlaw nga Igpapahulay
(Mar. 2:23-28; Luc. 6:1-5)
12 Usa niadto ka panahon sa Adlaw nga Igpapahulay, nakaagi sila si Jesus sa kaumahan sa trigo. Gigutom kaayo ang iyang mga tinun-an, busa nangutlo[ak] sila ug mga uhay sa trigo ug nangaon. 2 Pagkakita niadto sa mga Pariseo miingon sila kang Jesus, “Tan-awa ang gihimo sa imong mga tinun-an! Adlaw nga Igpapahulay karon ug supak sa Kasugoan ang ilang gihimo.”
3 Gitubag sila ni Jesus, “Wala ba ninyo mabasa sa Kasulatan ang gihimo ni David sa dihang siya ug ang iyang mga kauban gipanggutom? 4 Misulod siya sa balay sa Dios ug gikaon niya ug sa iyang mga kauban ang pan nga gihalad ngadto sa Dios. Wala sila makasala bisan supak sa Kasugoan nga mokaon niadto ang mga tawo gawas lang sa mga pari. 5 Ug wala ba usab ninyo mabasa sa mga sinulat ni Moises nga ang mga pari sa templo nagasupak sa Kasugoan matag Adlaw nga Igpapahulay tungod kay wala silay pahulay? Apan wala sila makasala. 6 Ang tinuod ania dinhi ang mas mahinungdanon pa kaysa templo. 7-8 Kay ako nga Anak sa Tawo may gahom sa pag-ingon kon unsa ang husto nga buhaton sa Adlaw nga Igpapahulay. Kon nasabtan ninyo kining gi-ingon sa Dios sa Kasulatan, ‘Wala ko kahimut-i ang inyong mga halad, kondili gusto ko nga magmaluloy-on kamo sa inyong isigka-tawo,’[al] wala unta ninyo pakasad-a ang mga tawo nga walay sala.”
Ang Tawo nga Singkaw ug Kamot
(Mar. 3:1-6; Luc. 6:6-11)
9 Human niadto, mibiya si Jesus didto ug miadto sa usa sa mga sinagoga sa mga Judio. 10 May tawo didto nga singkaw ug kamot. Ug may mga Pariseo usab didto nga naniid ug nangitag pamaagi aron ikasumbong nila si Jesus. Busa nangutana sila kang Jesus, “Gitugot ba diay ang pag-ayo sa masakiton sa Adlaw nga Igpapahulay?” 11 Mitubag si Jesus kanila, “Pananglit, may karnero kamo nga nahulog sa bangag sa Adlaw nga Igpapahulay. Unsa man, pasagdan lang ba ninyo tungod kay Adlaw nga Igpapahulay? Dili gayod! 12 Apan ang tawo mas bililhon pa kaysa karnero. Busa dili kita makasupak sa Kasugoan kon motabang kita sa atong isigka-tawo bisan kon Adlaw nga Igpapahulay.” 13 Ug miingon si Jesus sa tawo nga singkaw ug kamot, “Ituy-od ang imong kamot.” Gituy-od niya ug naayo kini, ug nahisama na sa pikas niyang kamot. 14 Unya nanggawas ang mga Pariseo ug nagplano sila kon unsaon nila pagpatay si Jesus.
Ang Pinili nga Alagad sa Dios
15 Sa dihang nahibaloan ni Jesus ang plano sa mga Pariseo, mibiya siya niadto nga dapit. Daghan ang nagsunod kaniya ug giayo niya ang tanang mga masakiton. 16 Gipasidan-an niya sila nga dili mosulti ngadto sa uban bahin kaniya. 17 Katumanan kini sa giingon sa Dios pinaagi kang Propeta Isaias:
18 “Mao kini ang akong gipili nga alagad.
Gimahal ko siya ug nalipay gayod ako kaniya.
Gamhan ko siya pinaagi sa akong Espiritu.
Ug sultihan niya ang mga tawo sa tanan nga nasod bahin sa katarong.
19 Dili siya makiglalis sa mga tawo,
o mosinggit,
ni madungog diha sa kadalanan ang iyang tingog.
20 Dili niya pasagdan ang mga luya sa pagtuo,
kay tabangan niya ang tanan bisan ang gamay ra gayod ug pagtuo.
Dili siya moundang hangtod matuman ang mga sugo sa Dios.
21 Ug ang katawhan sa tanan nga nasod mosalig kaniya.”[am]
Si Jesus ug si Satanas
(Mar. 3:20-30; Luc. 11:14-23)
22 Unya may gidala kang Jesus nga usa ka tawo nga nabuta ug naamang tungod kay gigamhan siya sa daotang espiritu. Giayo ni Jesus ang tawo ug diha-diha nakasulti na kini ug nakakita. 23 Natingala ang tanan, ug miingon sila, “Siya kaha ang kaliwat ni Haring David nga makapanunod sa iyang gingharian?” 24 Sa pagkadungog sa mga Pariseo miingon sila, “Kanang tawhana nanghingilin sa mga daotang espiritu tungod kay gihatagan siya ug gahom ni Satanas[an] nga mao ang pangulo sa mga daotang espiritu.” 25 Nahibalo si Jesus sa ilang mga hunahuna, busa miingon siya kanila, “Kon ang mga lumulupyo sa usa ka gingharian magkabahin-bahin, kana nga gingharian mabungkag. Mao usab ang mahitabo sa bisan unsa nga lungsod o panimalay kon ang mga nagapuyo magkabahin-bahin. 26 Busa kon pinaagi sa gahom ni Satanas nanghingilin ako sa iyang mga sakop, ginabungkag lang niya ang iyang kaugalingon nga gingharian. 27 Ug kon ang gahom ni Satanas ang akong gigamit sa paghingilin sa mga daotang espiritu, kinsa man ang nagahatag ug gahom sa inyong mga tinun-an nga nagahingilin usab sa mga daotang espiritu? Ang inyong mga tinun-an mismo usa ka pamatuod nga sayop gayod kamo. 28 Karon, tungod kay nagahingilin ako sa mga daotang espiritu pinaagi sa Espiritu sa Dios, nagapaila kini nga ang paghari sa Dios miabot na kaninyo.
29 “Ang tinuod, walay tawo nga makasulod sa balay sa kusgan nga tawo aron pagkuha sa iyang mga kabtangan kon dili una niya gapuson kanang kusgan nga tawo. Kon magapos na niya, makakuha na siya sa mga kabtangan niana nga balay.[ao]
30 “Ang dili modapig kanako, batok kanako. Ug ang dili motabang kanako sa pagtigom sa mga tawo sa Dios nagapatibulaag lang. 31 Busa sultihan ko kamo; ang bisan unsa nga sala, bisan pa ang pagsulti ug daotan batok sa Dios, mapasaylo. Apan ang pagsulti batok sa Espiritu Santo dili gayod mapasaylo. 32 Si bisan kinsa nga mosulti batok kanako nga Anak sa Tawo mapasaylo, apan ang mosulti batok sa Espiritu Santo dili gayod mapasaylo hangtod sa hangtod.”
Ang Kahoy Maila Pinaagi sa Iyang Bunga
(Luc. 6:43-45)
33 “Kon maayo ang kahoy maayo usab ang iyang bunga; kon daot ang kahoy daot usab ang iyang bunga. Ang kahoy maila pinaagi sa iyang bunga. 34 Mga kaliwat kamo sa bitin! Ug tungod kay kamo daotan, unsaon ninyo pagsulti ug maayo? Kay kon unsa ang anaa sa kasingkasing mao usab ang mogawas sa baba. 35 Ang maayo nga tawo mosulti ug maayo, kay maayo man ang iyang gihunahuna. Apan ang tawo nga daotan mosulti ug daotan, kay daotan man ang iyang gihunahuna. 36 Sa pagkatinuod, sa adlaw sa paghukom, ang matag usa manubag sa Dios sa iyang mga gipanulti nga walay kapuslanan. 37 Kay ibasi sa imong mga gipanulti kon silotan ka o dili.”
Gipangayoan si Jesus ug Milagro
(Mar. 8:11-12; Luc. 11:29-32)
38 May mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga Pariseo nga miingon kang Jesus, “Magtutudlo, pakit-a kami ug milagro gikan sa Dios.” 39 Mitubag si Jesus kanila, “Kamo nga mga tawo niini nga panahon labihan kadaotan ug dili matinud-anon sa Dios. Nangayo kamo ug milagro, apan walay milagro nga ipakita kaninyo gawas sa milagro nga nahitabo kang Propeta Jonas. 40 Sama nga si Jonas tulo ka adlaw ug tulo ka gabii didto sa sulod sa tiyan sa isda, mao usab ang mahitabo kanako nga Anak sa Tawo. Kay magpabilin ako sulod sa tulo ka adlaw ug tulo ka gabii sa ilalom sa yuta. 41 Sa adlaw sa paghukom ang mga taga-Nineve mabanhaw uban sa mga tawo niining panahona ug basulon nila kamo. Kay sa pagkadungog sa mga taga-Nineve kaniadto sa wali ni Jonas, naghinulsol sila. Karon, ania na dinhi ang labaw pa kang Jonas, apan wala kamo modawat sa iyang gitudlo. 42 Sa adlaw sa paghukom mabanhaw ang Rayna sa Habagatan uban kaninyo nga mga tawo niining panahona ug basulon niya kamo. Kay layo kaayo ang iyang gigikanan aron lang maminaw sa kaalam ni Haring Solomon. Karon, ania na dinhi ang labaw pa kang Solomon, apan wala kamo modawat sa iyang gitudlo.
Kon Mogawas ang Daotan nga Espiritu
(Luc. 11:24-26)
43 “Kon ang daotang espiritu mogawas gikan sa tawo nga iyang gisudlan, mosuroy-suroy kini sa mga dapit nga walay tubig tungod kay mangita kini ug dapit nga iyang mapahulayan. Kon wala kini makita 44 maghunahuna kini nga mobalik na lang sa iyang gigikanan. Ug kon sa iyang pagbalik makita niya nga ang iyang gigikanan walay nagapuyo, limpyo ug maayo nang pagkahimutang, 45 molakaw dayon siya ug mangagda ug laing pito ka espiritu nga labi pang daotan kay kaniya. Mosulod sila niadtong tawhana ug didto sila mopuyo. Ug ang kahimtang sa tawo mosamot pa kadaotan kaysa una. Mao usab kini ang mahitabo sa daota nga mga tawo karon, mosamot pa gayod ang ilang kadaotan.”
Ang Inahan ug ang mga Igsoon ni Jesus
(Mar. 3:31-35; Luc. 8:19-21)
46 Samtang nagsulti pa si Jesus, miabot ang iyang inahan ug ang iyang mga igsoon. Didto sila sa gawas nagahulat kay may isulti sila kaniya. 47 May usa ka tawo nga miingon kaniya, “Ang imong inahan ug mga igsoon naghulat sa gawas. Buot silang makigsulti kanimo.” 48 Mitubag si Jesus kaniya, “Nahibaloan mo ba kon kinsa ang akong inahan ug mga igsoon?” 49 Unya gitudlo niya ang iyang mga tinun-an ug miingon, “Mao kini sila ang akong inahan ug mga igsoon! 50 Kay si bisan kinsa nga nagabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan sa langit mao ang akong inahan ug mga igsoon.”
Ang Sambingay bahin sa Tigsabwag
(Mar. 4:1-9; Luc. 8:4-8)
13 Nianang adlawa, migawas si Jesus sa balay ug miadto siya sa daplin sa linaw ug milingkod didto. 2 Apan tungod kay gilibotan siya sa daghang mga tawo, misakay siya sa sakayan ug milingkod aron sa pagtudlo. Ang mga tawo diha sa daplin sa linaw naminaw samtang nagtudlo siya. 3 Daghan ang iyang gitudlo kanila pinaagi sa mga sambingay. Miingon siya:
“May usa ka mag-uuma nga nagsabwag ug binhi. 4 Nasabwag ang uban nga binhi sa daplin sa dalan, ug gituka kini sa mga langgam. 5 Ang uban didto nasabwag sa kabatoan. Gamay lang ang yuta niini, busa dali ra nga mitubo ang binhi. 6 Apan nalawos kini sa dihang nainitan sa adlaw, ug nalaya ra dayon tungod kay gamay ra ang gamot. 7 Ang uban nga binhi mitubo sa yuta nga may tunokon nga mga sagbot, apan sa paglabong sa mga sagbot natabonan kini. 8 Ang uban usab nga binhi nasabwag sa maayo nga yuta, mitubo ug namunga. Ang uban igo-igo lang ang bunga, ang uban daghan, ug ang uban daghan kaayo.[ap] 9 Kamo nga nagapaminaw, kinahanglan sabton gayod ninyo kining inyong nadungog.”
Ang Katuyoan sa mga Sambingay
(Mar. 4:10-12; Luc. 8:9-10)
10 Unya miduol kang Jesus ang iyang mga tinun-an ug nangutana. “Nganong nakigsulti ka sa mga tawo pinaagi sa mga sambingay?” 11 Mitubag si Jesus kanila, “Ang mga tinago mahitungod sa paghari sa Dios gisulti kaninyo sa pamaagi nga masabtan ninyo, apan sa uban wala kini isulti sa pamaagi nga masabtan nila. 12 Kay ang tawo nga magtipig sa iyang nadungog nga kamatuoran hatagan pa ug pagsabot, ug daghan gayod ang idugang kaniya. Apan ang tawo nga wala magtipig sa iyang nadungog nga kamatuoran, bisan ang gamay niyang nasabtan, kuhaon pa gikan kaniya. 13 Busa nagasulti ako kanila pinaagi sa mga sambingay tungod kay nagtan-aw sila apan dili makakita, ug naminaw sila apan dili makasabot. 14 Busa natuman diha kanila ang giingon sa Dios pinaagi kang Propeta Isaias,
‘Sige lang kamog paminaw apan dili kamo makasabot.
Sige lang kamog tan-aw apan dili kamo makakita.
15 Tungod kay gahig ulo kining mga tawhana.
Gisampongan nila ang ilang mga dalunggan,
ug gipiyong nila ang ilang mga mata.
Kay basin makakita sila ug makadungog,
ug makasabot ug moduol kanako,
ug ayohon ko sila.’[aq]
16 Apan bulahan kamong mga nagasunod kanako, kay nakakita kamo ug nakadungog. 17 Sa pagkatinuod, daghan ang mga propeta ug matarong nga mga tawo kaniadto nga nagtinguha nga makakita ug makadungog sa inyong nakita ug nadungog karon, apan wala kini mahitabo sa ilang panahon.”
Gipasabot ni Jesus ang Kahulogan sa Sambingay
(Mar. 4:13-20; Luc. 8:11-15)
18 “Busa, paminawa ug tun-i ninyo kon unsa ang kahulogan sa sambingay mahitungod sa tigsabwag. 19 Ang naminaw sa pulong mahitungod sa paghari sa Dios apan wala makasabot, nahisama niadtong daplin sa dalan nga nasabwagan ug binhi. Miabot si Satanas, ug giilog niya ang pulong diha sa iyang kasingkasing. 20 Ang kabatoan nga gamay lang ug yuta nga nasabwagan sa binhi mao ang tawo nga nakadungog ug midawat sa pulong sa Dios nga may kalipay. 21 Apan dili kini kinasingkasing. Busa wala molungtad ang iyang pagtuo. Sa pag-abot sa kalisod o paglutos tungod sa iyang pagdawat sa pulong sa Dios, mibiya siya sa iyang pagtuo. 22 Ang yuta nga may mga tunokon nga sagbot nga nasabwagan ug binhi mao ang tawo nga nakadungog sa pulong sa Dios. Apan tungod sa mga kabalaka sa panginabuhi ug pagpaningkamot nga makaangkon ug bahandi, nalimtan niya ang pulong sa Dios nga iyang nadungog ug wala kini namunga sa iyang kinabuhi. 23 Apan ang maayo nga yuta nga nasabwagan ug binhi mao ang tawo nga naminaw gayod ug nakasabot sa pulong sa Dios. Namunga gayod ang pulong sa Dios sa iyang kinabuhi. Ang uban igo-igo lang ang bunga, ang uban daghan, ug ang uban daghan kaayo.”[ar]
Ang Sambingay bahin sa Sagbot
24 Nagpadayon si Jesus sa iyang pagtudlo sa mga tawo pinaagi sa sambingay. Miingon siya, “Ang paghari sa Dios nahisama sa tawo nga nagsabwag ug maayo nga binhi sa iyang yuta. 25 Sa kagabhion, samtang ang mga tawo nangatulog, ang iyang kaaway miadto didto ug nagsabwag ug liso sa sagbot ug unya mipauli. 26 Mitubo ang tanom, ug sa dihang namunga kini nakita nga may mga sagbot diay. 27 Busa miadto kaniya ang iyang mga sulugoon ug miingon, ‘Dili ba maayo nga binhi ang atong gisabwag sa imong yuta? Asa gikan ang mga sagbot?’ 28 Miingon ang ilang agalon, ‘Ang kaaway mao ang nagbuhat niini.’ Busa nangutana sila sa ilang agalon, ‘Ibton ba namo ang mga sagbot?’ 29 Mitubag ang ilang agalon, ‘Ayaw lang, kay basig maibot ug apil ang mga tanom. 30 Pasagdi lang ninyo hangtod nga moabot ang ting-ani. Sa ting-ani sugoon ko ang mga mag-aani nga unahon pagpangibot ang mga sagbot ug bugkoson aron sunogon. Pagkahuman, ipatigom ko kanila ang inani ngadto sa akong bodega.’ ”
Ang Sambingay bahin sa Binhi sa Mustasa
(Mar. 4:30-32; Luc. 13:18-19)
31 Gisultihan usab niya sila niini nga sambingay, “Ang paghari sa Dios sama sa binhi sa mustasa[as] nga gipugas sa usa ka tawo sa iyang yuta. 32 Ang binhi sa mustasa mao ang labing gamay sa tanan nga binhi. Apan kon motubo na gani, kini mao ang labing taas sa mga utanon, ug sama na sa kahoy ang iyang katas-on. Bisan gani ang mga langgam makasalag diha sa iyang mga sanga.”
Ang Sambingay bahin sa Patubo sa Pan
(Luc. 13:20-21)
33 Gisultihan na usab niya sila sa lain pa nga sambingay, “Ang paghari sa Dios nahisama usab sa patubo nga gisagol sa usa ka palanggana nga harina, ug gimasa sa babaye, ug mitubo ang tibuok niya nga minasa.”
Nganong Sambingay ang Gigamit ni Jesus sa Pagpanudlo?
(Mar. 4:33-34)
34 Gipaagi ni Jesus sa mga sambingay ang iyang mga pagpanudlo mahitungod sa paghari sa Dios. Wala siyay gisulti nga wala niya ipaagi sa sambingay. 35 Katumanan kini sa giingon sa Dios pinaagi sa iyang propeta:
“Mosulti ako pinaagi sa mga sambingay.
Isulti ko ang mga butang nga wala pa gayod mahibaloi sukad pa sa pagbuhat sa kalibotan.”[at]
Gipasabot ni Jesus ang Kahulogan sa Sambingay bahin sa Sagbot
36 Human niadto gibiyaan ni Jesus ang mga tawo ug misulod siya sa balay. Misulod usab didto ang iyang mga tinun-an ug nangutana kaniya, “Sultihi kami kon unsa ang kahulogan sa sambingay mahitungod sa sagbot.” 37 Miingon siya, “Ang tawo nga nagsabwag sa maayo nga binhi walay lain kondili ako nga Anak sa Tawo. 38 Ang yuta nga gisabwagan mao ang kalibotan. Ang maayo nga binhi mao ang mga tawo nga nagapasakop sa paghari sa Dios. Ug ang mga sagbot mao ang mga tawo nga sakop ni Satanas. 39 Si Satanas mao ang kaaway nga nagsabwag sa mga sagbot. Ang ting-ani mao ang kataposan sa kalibotan, ug ang mga mag-aani mao ang mga anghel. 40 Sama nga ang mga sagbot ibton ug unya sunogon mao usab unya ang mahitabo sa kataposan sa kalibotan. 41 Ako nga Anak sa Tawo magpadala sa akong mga anghel aron tigomon ug pagawason gikan sa akong gingharian ang tanan nga nagabuhat ug daota nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa uban. 42 Ug itambog sila ngadto sa kalayo sa impiyerno. Ug didto maghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon. 43 Ang mga matarong mosidlak sama sa adlaw didto sa gingharian sa ilang Amahan. Kinahanglan sabton gayod ninyo kining inyong nadungog!”
Ang Sambingay bahin sa Bahandi nga Gilubong
44 “Ang paghari sa Dios nahisama usab sa bahandi nga gilubong sa yuta nga nakaplagan sa usa ka tawo. Ang iyang gibuhat, gitabonan niya kini pag-usab, ug unya mipauli siya nga malipayon. Gibaligya niya ang tanan niyang kabtangan ug unya gipalit niya kadto nga yuta.”
Ang Sambingay bahin sa Perlas
45 “Ang paghari sa Dios nahisama usab sa usa ka negosyante nga nangita ug mga maanindot nga perlas. 46 Sa pagkakita niya sa mahalon kaayo nga perlas, mipauli siya ug gibaligya ang tanan niyang kabtangan ug unya gipalit niya kadto nga perlas.”
Ang Sambingay bahin sa Pukot
47 “Ang paghari sa Dios nahisama usab sa pukot nga gitaktak didto sa dagat, ug nagkalain-lain ang mga isda nga nakuha. 48 Sa dihang daghan na ang isda sulod sa pukot gibira kini ngadto sa daplin. Unya nanglingkod ang mga mangingisda aron mamili. Ang maayo nga mga isda gibutang nila sa mga bukag, apan ang mga dili maayo nga mga isda gipanglabay nila. 49 Sama usab niini ang mahitabo sa kataposan sa kalibotan. Moabot dinhi ang mga anghel aron ilain ang mga tawo nga daotan gikan sa mga tawo nga matarong. 50 Ug ang mga tawo nga daotan itambog ngadto sa kalayo sa impiyerno. Maghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon.”
51 Unya nangutana si Jesus kanila, “Nasabtan ba ninyo ang tanan ko nga gipanulti?” Mitubag sila, “Oo.” 52 Midugang pag-ingon si Jesus, “Busa ang matag magtutudlo nga daghan ug natun-an mahitungod sa paghari sa Dios nahisama sa tagbalay nga daghan ug kabtangan sa iyang tipiganan. Kay dili lang ang mga daan ang iyang itudlo kondili hasta usab ang mga bag-o.”
Gisalikway si Jesus didto sa Nazaret
(Mar. 6:1-6; Luc. 4:16-30)
53-54 Human nagtudlo si Jesus niining mga sambingay, miadto siya sa iyang lungsod. Nagtudlo siya didto sa sulod sa sinagoga sa mga Judio. Natingala ang mga nakadungog sa iyang mga gipanudlo. Ug nagpangutan-anay sila, “Asa ba siya nakakuha niana nga kaalam ug gahom sa pagbuhat ug mga milagro? 55 Dili ba anak ra man siya sa panday? Dili ba si Maria man ang iyang inahan ug ang mga igsoon niya mao sila si Santiago, Jose, Simon, ug Judas? 56 Dili ba dinhi man nagpuyo ang tanan niyang mga igsoong babaye? Asa ba siya nakakuha niining tanan?” 57 Busa dili gayod sila motuo kaniya. Miingon si Jesus kanila, “Ang propeta tinahod bisan asa gawas lang diha sa iyang kaugalingon nga lungsod ug panimalay.” 58 Busa wala si Jesus magbuhat ug daghang mga milagro didto tungod kay dili sila motuo kaniya.
Ang Pagpatay kang Juan nga Tigbautismo
(Mar. 6:14-29; Luc. 9:7-9)
14 Niadtong panahona si Herodes nga tigdumala sa Galilea nakadungog bahin kang Jesus. 2 Busa miingon siya sa iyang mga opisyal, “Siya mao si Juan nga tigbautismo. Nabanhaw siya! Mao kanay hinungdan nga may gahom siya sa pagbuhat ug mga milagro.”
3-4 Kaniadto, gipadakop ni Herodes si Juan tungod kay giingnan siya niini, “Supak sa Kasugoan ang imong pagpakigpuyo uban kang Herodias.” Kay si Herodias asawa man ni Felipe nga igsoon ni Herodes. Tungod sa pagdumot ni Herodias kang Juan, gipadakop siya ni Herodes ug gipapriso. 5 Ipapatay unta ni Herodes si Juan, apan nahadlok siya sa mga Judio tungod kay giila nila si Juan nga propeta.
6 Pag-abot sa adlawng natawhan ni Herodes, misayaw ang dalaga nga anak ni Herodias alang sa mga bisita nga nanambong didto, ug nalipay kaayo si Herodes. 7 Busa miingon siya, “Sige, pangayo kanakog bisan unsa, ug ipanumpa ko nga ihatag ko gayod kana kanimo.”
8 Sa sugyot sa iyang inahan miingon ang dalaga, “Ihatag karon kanako ang ulo ni Juan nga tigbautismo nga nakabutang sa bandehado.” 9 Sa pagkadungog niadto ni Haring Herodes nasubo gayod siya. Apan tungod kay nakapanumpa man siya ug nadunggan mismo sa iyang mga bisita, nagsugo siya nga buhaton ang gipangayo sa dalaga. 10 Gipapunggotan niya ug ulo si Juan didto sa prisohan. 11 Ug unya gibutang nila sa bandehado ang ulo ug gidala ngadto sa dalaga, ug gihatag usab niya kini ngadto sa iyang inahan. 12 Ang lawas ni Juan gikuha sa iyang mga tinun-an ug ilang gilubong. Human niadto, nangadto sila kang Jesus ug gisugilon ang nahitabo kang Juan.
Gipakaon ni Jesus ang 5,000 ka mga Tawo
(Mar. 6:30-44; Luc. 9:10-17; Juan 6:1-14)
13 Sa pagkadungog niini ni Jesus, misakay siya sa sakayan ug miadto sa kamingawan. Sa pagkadungog sa mga tawo nga gikan sa nagkalain-lain nga mga lungsod nga si Jesus migikan na, namaktas sila aron apason siya. 14 Sa pagkanaog ni Jesus sa sakayan, nakita niya ang daghan kaayo nga mga tawo. Nalooy kaayo siya kanila, busa giayo niya ang mga masakiton nga ilang gidala didto.
15 Sa pagkahapon na, miduol kaniya ang iyang mga tinun-an. Miingon sila, “Hapit na mosalop ang adlaw, ug ania kita dinhi sa kamingawan. Paadtoa na ang mga tawo ngadto sa mga baryo aron makapalit sila sa ilang pagkaon.” 16 Miingon si Jesus kanila, “Dili na kinahanglan nga paadtoon pa sila. Kamo mismo ang mohatag kanila ug pagkaon.” 17 Mitubag sila, “Aduna kitay lima lang ka buok nga pan ug duha ka isda.” 18 Miingon si Jesus kanila, “Dad-a ninyo dinhi kanako.” 19 Gipalingkod niya ang mga tawo diha sa sagbot. Unya gikuha niya ang lima ka pan ug duha ka isda, ug mihangad siya sa langit ug nagpasalamat sa Dios. Unya gipikas-pikas niya ang mga pan ug gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an ug giapod-apod nila kini sa mga tawo. 20 Nakakaon silang tanan ug nangabusog. Human makakaon ang tanan, gitigom nila ang mga sobra, ug 12 pa ka bukag ang napuno. 21 Mga 5,000 gayod ka mga lalaki ang nakakaon, wala pay labot niana ang mga babaye ug mga bata.
Milakaw si Jesus Ibabaw sa Tubig
(Mar. 6:45-52; Juan 6:15-21)
22 Human niadto, gisugo ni Jesus ang iyang mga tinun-an nga mosakay sa sakayan ug mouna didto sa tabok samtang gipapauli niya ang mga tawo. 23 Sa dihang nakagikan na ang mga tawo mitungas siya nga nagainusara didto sa bukid aron mag-ampo. Nagabin-an siya didto. 24 Niadtong tungora ang sakayan nga gisakyan sa iyang mga tinun-an didto na sa tunga sa lawod ug gikuso-kuso sa mga balod, tungod kay pasugat man sila sa hangin. 25 Kadlawon na sa dihang miadto si Jesus kanila nga nagalakaw ibabaw sa tubig. 26 Pagkakita sa iyang mga tinun-an nga may nagalakaw sa ibabaw sa tubig nangahadlok sila, ug naninggit, “Kalag!” 27 Diha-diha miingon si Jesus kanila, “Ayaw kamo kahadlok, ako kini! Pagmalig-on kamo!” 28 Unya miingon si Pedro, “Ginoo, kon ikaw kana, paanhaa ako diha kanimo nga maglakaw usab ibabaw sa tubig.” 29 Miingon si Jesus kaniya, “Sige, dali!” Busa nanaog si Pedro sa sakayan ug milakaw ibabaw sa tubig paingon kang Jesus. 30 Apan sa dihang namatikdan ni Pedro nga kusog ang hangin, nahadlok siya ug inanay siya nga naunlod. Busa misinggit siya, “Ginoo, luwasa ako!” 31 Diha-diha gigunitan siya ni Jesus ug giingnan, “Kulang ang imong pagtuo! Ngano bang nagduhaduha ka man?” 32 Sa pagsakay nilang duha sa sakayan mihunong dayon ang hangin. 33 Gisimba siya sa iyang mga tinun-an didto sa sakayan nga nagaingon, “Tinuod gayod nga ikaw ang Anak sa Dios.”
Gipang-ayo ni Jesus ang mga Masakiton sa Genesaret
(Mar. 6:53-56)
34 Sa pag-abot nila didto sa tabok, midunggo sila sa Genesaret. 35 Nailhan si Jesus sa mga tawo didto ug gipahibalo nila sa kasikbit nga mga dapit nga anaa si Jesus. Busa gipangdala sa mga tawo ang tanang mga masakiton ngadto kaniya. 36 Gihangyo nila si Jesus nga tugotan niya ang mga masakiton nga mohikap kaniya bisan sa sidsid lang sa iyang bisti. Ug ang tanan nga nakahikap nangaayo.
Ang Tulumanon sa mga Katigulangan
(Mar. 7:1-13)
15 Human niadto, may mga Pariseo ug mga magtutudlo sa Kasugoan gikan sa Jerusalem nga miduol kang Jesus ug nangutana. 2 “Ngano man nga ang imong mga tinun-an wala nagatuman sa mga tulumanon sa atong katigulangan? Wala sila manghugas sa ilang mga kamot una sila mangaon.” 3 Gitubag sila ni Jesus, “Kamo usab, nganong ginalapas ninyo ang sugo sa Dios tungod sa inyong pagsunod nianang inyong mga tulumanon? 4 Kay nagaingon ang Dios, ‘Tahora ang imong amahan ug inahan,’[au] ug ‘Ang mosultig daotan batok sa iyang amahan o inahan angayng patyon.’[av] 5 Apan kamo nagatudlo nga kon ang tawo may ikatabang unta sa iyang mga ginikanan, ug moingon kanila, ‘kini alang sa Dios,’ dili na siya angayng motabang kanila. 6 Gihimo ninyo nga walay kapuslanan ang pulong sa Dios tungod sa inyong mga tulumanon. 7 Mga tigpakaaron-ingnon! Tinuod gayod ang giingon sa Dios mahitungod kaninyo pinaagi kang Propeta Isaias,
8 ‘Kining mga tawhana nagatahod kanako sa baba lang,
apan ang ilang kasingkasing halayo kanako.
9 Walay kapuslanan ang ilang pagsimba kanako,
kay ang ilang gitudlo nga mga pagtulon-an mga hinimo lang sa mga tawo.’ ”[aw]
Ang Makapahugaw sa Tawo
(Mar. 7:14-23)
10 Gitawag ni Jesus ang mga tawo ug giingnan niya sila, “Pamati kamo ug sabta ninyo ang akong isulti. 11 Ang mga pagkaon nga isulod sa baba sa tawo dili maoy makapahugaw kaniya, kondili ang mga pulong nga mogawas sa iyang baba.”
12 Unya miduol kaniya ang iyang mga tinun-an ug miingon, “Nahibaloan mo ba nga nahiubos ang mga Pariseo niadtong imong gisulti?” 13 Mitubag si Jesus, “Ang matag tanom nga wala itanom sa akong Amahan nga langitnon pagaibton. 14 Pasagdi lang ninyo sila. Mga giya sila nga buta. Ug kon ang buta mogiya sa laing buta, mangahulog silang duha sa bangag.” 15 Unya miingon si Pedro kang Jesus, “Sultihi kami sa kahulogan niadto nga panultihon.” 16 Miingon si Jesus kanila, “Wala pa ba usab kamo makasabot? 17 Wala ba kamo mahibalo nga ang bisan unsa nga mosulod sa baba molahos sa tiyan ug unya mogawas ra gikan sa lawas? 18 Apan ang mogawas sa baba gikan sa kasingkasing, ug mao kana ang makapahugaw sa tawo. 19 Kay gikan sa kasingkasing sa tawo ang daota nga mga panghunahuna, nga mao ang motukmod kaniya sa pagpatay, pagpanapaw, pagpakighilawas gawas sa kaminyoon, pagpangawat, pagsaksi ug bakak, ug pagsulti ug daotan batok sa iyang isigka-tawo. 20 Mao kini ang makapahugaw sa tawo. Apan ang magkaon nga walay panghugas sa kamot dili makapahugaw sa tawo.”
Ang Pagtuo sa Usa ka Babaye nga Taga-Canaan
(Mar. 7:24-30)
21 Mibiya si Jesus niadto nga dapit ug miadto sa mga dapit nga duol sa mga siyudad sa Tyre ug Sidon. 22 May usa ka babaye nga taga-Canaan nga nagpuyo niadtong dapita. Miduol siya kang Jesus nga nagpakilooy. Miingon siya, “Ginoo, kaliwat ni David,[ax] kaloy-i intawon ako! Ang akong anak nga babaye gigamhan sa daotang espiritu ug nagaantos gayod siya.” 23 Apan wala motubag si Jesus. Ang iyang mga tinun-an miduol kaniya ug mihangyo nga nagaingon, “Papahawaa kanang babayhana, kay nagsunod-sunod siya kanato ug saba kaayo.” 24 Unya miingon si Jesus, “Gipadala ako dinhi aron sa pagtabang sa mga Israelinhon nga sama sa mga karnero nga nangawala.” 25 Apan mipaduol pa gayod ang babaye kang Jesus ug miluhod sa iyang atubangan nga nagaingon, “Ginoo, tabangi intawon ako!” 26 Miingon si Jesus kaniya pinaagi sa panultihon, “Dili maayo nga kuhaon ang pagkaon gikan sa mga anak ug ilabay ngadto sa mga iro.”[ay] 27 Ug miingon ang babaye, “Husto kana Ginoo, apan bisan pa ang mga iro mokaon sa mga pagkaon nga natagak gikan sa lamisa sa ilang agalon.” 28 Unya miingon si Jesus kaniya, “Kadako sa imong pagtuo! Busa madawat mo ang imong gipangayo kanako.” Ug niadto gayong orasa naayo ang iyang anak.
Daghan ang Gipang-ayo ni Jesus
29 Mibiya si Jesus didto ug miadto sa daplin sa Linaw sa Galilea. Ug unya mitungas siya sa bukid ug milingkod didto. 30 Daghang mga tawo ang miduol kaniya. Gidala nila ang mga bakol, ang mga singkaw, ang mga buta, ang mga amang ug daghan pa nga mga masakiton. Gipahimutang sila sa tiilan ni Jesus ug giayo niya silang tanan. 31 Nahibulong gayod ang mga tawo kay nakita nila nga ang mga amang makasulti na, maayo na ang kamot sa mga singkaw, ang mga bakol makalakaw na ug ang mga buta makakita na. Ug gidayeg nila ang Dios sa Israel.
Gipakaon ni Jesus ang 4,000 ka mga Tawo
(Mar. 8:1-10)
32 Gitawag ni Jesus ang iyang mga tinun-an ug miingon siya kanila, “Nalooy gayod ako niining mga tawhana. Tulo na ka adlaw silang nagauban-uban kanako ug wala na silay pagkaon. Dili ko gusto nga mopauli sila nga dili makakaon kay basin ug makuyapan sila sa dalan.” 33 Miingon ang iyang mga tinun-an kaniya, “Asa ba kita makakuha ug pagkaon dinhi sa kamingawan alang niining daghang mga tawo?” 34 Nangutana si Jesus kanila, “Pila ka buok ang inyong pan diha?” Mitubag sila, “Pito ka pan ug pipila lang ka gagmayng isda.” 35 Unya gipalingkod ni Jesus ang mga tawo. 36 Gikuha niya ang pito ka pan ug ang mga isda ug nagpasalamat sa Dios. Ug unya, gipikas-pikas niya kini ug gihatag sa iyang mga tinun-an. Ug sila mao ang nang-apod-apod niini ngadto sa mga tawo. 37 Nakakaon silang tanan ug nangabusog. Ug unya, gitigom nila ang pan nga nasobra, ug napuno pa ang pito ka bukag. 38 Mga 4,000 ka mga lalaki ang nangaon wala pay labot niana ang mga babaye ug mga bata.
39 Human niadto gipapauli ni Jesus ang mga tawo. Unya misakay siya sa sakayan ug mitabok sa dapit sa Magadan.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.