Beginning

Si Pedro ug si Juan sa Atubangan sa Korte

4 Samtang nagsulti pa si Pedro ug si Juan sa mga tawo, miduol kanila ang mga pari, ang mga Saduseo, ug ang pangulo sa mga guwardya sa templo. ² Nasuko sila tungod kay nagtudlo kining duha nga si Jesus nabanhaw, ug kini nagapamatuod nga ang mga patay banhawon. ³ Busa gidakop nila si Pedro ug si Juan. Sukitsukiton unta nila sila, apan tungod kay kilomkilom na, gisulod lang una nila sila sa prisohan hangtod sa pagkabuntag. ⁴ Apan bisan mao kini ang nahitabo kanila, daghan sa mga nakadungog sa ilang pagpanudlo ang mituo. Sa mga lalaki lang nga mituo mikabat ug mga lima ka libo.

⁵ Pagkabuntag, nagtigom sa Jerusalem ang kadagkoan sa mga pari, mga magtutudlo sa Kasugoan, ug ang uban pang pangulo sa mga Judio. ⁶ Didto usab si Anas nga mao ang pangulong pari, si Caifas, si Juan, si Alexander, ug ang uban pang mga miyembro sa pamilya ni Anas. ⁷ Gidala ngadto kanila si Pedro ug si Juan ug gipangutana, “Sa unsang gahom ug kang kinsang ngalan ang inyong gigamit sa pag-ayo sa tawo nga bakol?” ⁸ Si Pedro nga gigamhan sa Espiritu Santo mitubag, “Kamo nga mga pangulo ug mga tigdumala sa mga Judio, ⁹ kon giimbistigar ninyo kami mahitungod sa pag-ayo sa tawong bakol, ¹⁰ angay kamong masayod ug ang tanang taga-Israel, nga giayo kining tawhana nga nagatindog dinhi karon pinaagi sa ngalan ni Jesu-Cristo nga taga-Nazaret. Siya mao ang inyong gilansang sa krus ug gipatay. Apan gibanhaw siya sa Dios. ¹¹ Si Jesus mao ang gipasabot nga bato sa Kasulatan nga nagaingon, ‘Ang bato nga gisalikway ninyo nga mga panday mao ang nahimong pundasyon nga bato.’^{[a] 12} Wala nay lain pa^[b] sa tibuok kalibotan nga makaluwas kanato kondili si Jesus lamang.”

¹³ Natingala sila kang Pedro ug kang Juan tungod kay wala gayod silay kahadlok sa pagsulti, kay nasayod sila nga ang duha mga yano lamang nga mga tawo ug walay taas nga kahibalo. Unya nailhan nila nga kini sila mga kauban ni Jesus kaniadto. ¹⁴ Gusto unta nila nga mosulti batok sa milagro nga gihimo nila ni Pedro, apan tungod kay ang tawo nga giayo nagatindog sa kilid ni Pedro ug Juan mihilom na lamang sila. ¹⁵ Busa gipagawas una nila si Pedro ug si Juan gikan sa ilang gitigoman ug nagsabot-sabot sila. ¹⁶ Miingon sila, “Unsa man ang atong himuon niining mga tawhana? Mikaylap na sa tibuok Jerusalem nga nakahimo silag milagro ug dili kita makaingon nga bakak kini. ¹⁷ Aron dili na mokaylap ang ilang pagpanudlo sa mga tawo, sultihan nato sila nga dili na gayod sila magtudlo mahitungod kang Jesus.” ¹⁸ Ug gipatawag nila si Pedro ug si Juan ug gisultihan nga dili na gayod sila mosulti o kaha manudlo mahitungod kang Jesus. ¹⁹ Apan mitubag si Pedro ug si Juan kanila, “Hunahunaa ra gud ninyo pag-ayo kon asa niini ang matarong sa panan-aw sa Dios: ang pagtuman kaninyo o ang pagtuman sa Dios? ²⁰ Dili mahimo nga dili kami manugilon mahitungod sa among nakita ug nadunggan.” ²¹ Apan gipasidan-an gihapon sila nga dili na gayod manugilon, ug pagkahuman gibuhian sila. Bisan kon gusto unta nilang pasakitan ang duha dili nila kini mahimo tungod kay nahadlok sila sa mga tawo, kay ang mga tawo nagadayeg sa Dios tungod sa milagro nga nahitabo. ²² Kay ang tawo nga giayo pinaagi sa milagro nagaedad ug sobra na sa 40 ka tuig.

Ang Pag-ampo sa mga Tumutuo kang Jesus

²³ Sa dihang gibuhian na si Pedro ug si Juan mibalik sila didto sa ilang mga kauban, ug gisulti nila kanila kon unsa ang giingon sa kadagkoan sa mga pari ug sa mga pangulo sa mga Judio. ²⁴ Pagkadungog niini sa mga magtutuo nagaampo sila, “Ginoo nga makagagahom sa tanan, ikaw ang naghimo sa langit, sa yuta, sa dagat, ug sa tanang mga butang nga anaa kanila. ²⁵ Pinaagi sa Espiritu Santo gipasulti mo ang among katigulangan nga si David nga imong alagad. Miingon siya:

²⁷ “Natuman na karon ang imong gisulti niadtong unang panahon tungod kay dinhi gayod sa Jerusalem ang mga Judio ug mga dili Judio, apil si Herodes nga hari ug si Pilato nga gobernador nagkauyon nga batokan ang imong balaan nga sulugoon nga si Jesus nga imong gipili nga mahimong hari. ²⁸ Sa ilang gihimo natuman na ang imong plano niadtong unang panahon. Ug kini nahitabo sumala sa imong gahom ug kabubut-on. ²⁹ Ug karon, Ginoo, gihulga nila kami. Tabangi kaming imong mga sulugoon nga mahimong isog sa pagwali sa imong pulong. ³⁰ Ipakita ang imong gahom. Itugot nga pinaagi sa ngalan ni Jesus nga imong balaan nga sulugoon, matambalan namo ang mga masakiton ug makahimo kami sa mga milagro ug mga kahibulongang butang.” ³¹ Human sila mag-ampo, nauyog ang balay nga ilang gitigoman. Gigamhan silang tanan sa Espiritu Santo ug maisogon nga nagwali sa pulong sa Dios.

Ang Pagtinabangay sa mga Tumutuo

³² Ang tanang magtutuo nagkahiusa sa panghunahuna ug sa pagbati. Ang matag usa kanila wala moangkon nga ang iyang mga butang iya lamang gayod, kondili alang sa tanan. ³³ Padayon ang paghimo sa mga apostoles sa mga kahibulongang butang sa pagpamatuod nga si Ginoong Jesus nabanhaw gayod. Ug dako gayod ang tabang sa Dios sa tanang mga magtutuo. ³⁴ Walay usa kanila nga nakulangan sa ilang kinahanglanon tungod kay may mga magtutuo nga namaligya sa ilang mga yuta ug mga balay, ³⁵ ug gihatag nila ang halin sa mga apostoles. Ug gibahin-bahin kini sa mga apostoles sa matag usa sumala sa iyang gikinahanglan.

³⁶ Mao usab kini ang gihimo ni Jose nga taga-Cyprus. Judio siya nga gikan sa kaliwat ni Levi. Gitawag siya sa mga apostoles ug Barnabas, nga ang buot ipasabot “Magdadasig.” ³⁷ Gibaligya ni Jose ang iyang yuta ug gihatag niya ang halin sa mga apostoles.

Si Ananias ug si Safira

5 May magtiayon nga nagbaligya usab sa ilang yuta. Ang ngalan sa bana si Ananias, ug ang iyang asawa si Safira. ² Apan sa wala pa madala ni Ananias ang halin sa yuta ngadto sa mga apostoles, gitagoan niya ang uban nga halin alang sa ilang kaugalingon. Misugot usab ang iyang asawa. Paghatag niya sa mga apostoles, miingon siya nga mao ra gayod kadto ang tanan nga halin sa iyang yuta. ³ Ug nangutana si Pedro, “Ananias, nganong nagpadaog ka kang Satanas? Namakak ka sa Espiritu Santo tungod kay ang ubang kuwarta nga halin sa imong yuta gitagoan nimo! ⁴ Dili ba nga sa wala pa nimo mabaligya ang imong yuta ikaw ang tag-iya niana? Ug sa nabaligya mo na kana dili ba anaa usab kanimo ang pagbuot kon unsaon nimo ang kuwarta? Nganong naghunahuna ka pa gayod sa paghimo niini? Dili lamang tawo ang imong gibakakan kondili labi na gayod ang Dios.” ^5-6 Sa pagkadungog niini ni Ananias, natumba siya ug namatay. Unya miduol ang mga batan-on kaniya ug giputos nila ang iyang patayng lawas. Pagkahuman gidala nila kini sa gawas ug gilubong. Ug ang tanan nga nakadungog sa nahitabo nahadlok gayod.

⁷ Paglabay sa mga tulo ka oras, misulod ang asawa ni Ananias. Wala siya makahibalo kon unsa ang nahitabo sa iyang bana. ⁸ Gipangutana siya ni Pedro, “Sultihi ako sa tinuod, mao ra ba gayod kining tanan ang kantidad nga inyong nadawat sa inyong gibaligya nga yuta?” Mitubag si Safira, “Oo, mao ra gayod kana ang among nadawat.” ⁹ Busa miingon si Pedro kaniya, “Nganong nagkauyon man kamong magtiayon nga sulayan ang Espiritu sa Ginoo? Tan-awa, anaa na sa pultahan ang mga batan-on nga naglubong sa imong bana, ug ikaw ila usab karong dayongan ug ilubong.” ¹⁰ Diha-diha natumba si Safira sa atubangan ni Pedro ug namatay. Pagsulod sa mga batan-on nakita nila nga patay na si Safira. Busa gidayongan nila siya paingon sa gawas ug gilubong tapad sa iyang bana. ¹¹ Tungod niadto nga mga panghitabo, nahadlok gayod pag-ayo ang tanang mga magtutuo ug ang tanang mga nakadungog niini.

Ang mga Milagro ug mga Kahibulongang Butang

¹² Daghang milagro ug kahibulongang butang ang gihimo sa mga apostoles ngadto sa mga tawo. Nagtigom kanunay ang tanang magtutuo didto sa Balkon ni Solomon. ¹³ Bisan tuod ug gitahod sila sa mga tawo, ang uban wala mangahas sa pag-uban kanila. ¹⁴ Apan nagkadaghan pa gayod ang mga magtutuo sa Ginoo, mga lalaki ug mga babaye. ¹⁵ Tungod sa mga milagro nga gipanghimo sa mga apostoles, gidala sa mga tawo ang ilang mga masakiton sa daplin sa mga dalan ug gibutang nila sa mga higdaanan, aron nga kon moagi si Pedro maagian sila bisan na lang sa iyang anino. ¹⁶ Dili lamang kana, kondili daghan usab nga mga tawo sa palibot nga mga baryo ang miabot sa Jerusalem nga nagdalag mga masakiton ug mga tawo nga may mga daotang espiritu. Ug nangaayo silang tanan.

Gilutos ang mga Apostoles

¹⁷ Nasina pag-ayo ang pangulong pari ug ang iyang mga kauban nga mga miyembro sa pundok nga Saduseo. ¹⁸ Busa gidakop nila ang mga apostoles ug gisulod sa prisohan. ¹⁹ Apan sa pagkagabii, giablihan sa anghel sa Ginoo ang pultahan sa prisohan ug gipagawas niya sila. Miingon ang anghel kanila, ²⁰ “Adto kamo didto sa templo ug tudloi ninyo ang mga tawo mahitungod sa bag-ong kinabuhi nga gihatag sa Dios.” ²¹ Gituman nila ang giingon sa anghel, busa pagsidlak sa adlaw misulod sila sa templo ug nagtudlo sa mga tawo.

Niining higayona gipatawag sa pangulong pari ug sa iyang mga kauban ang tanan nga tigdumala sa mga Judio aron magtigom ang tibuok Korte sa mga Judio. May gisugo usab sila nga moadto sa prisohan aron kuhaon ang mga apostoles ug dad-on didto kanila. ²² Apan pag-abot sa mga gisugo didto sa prisohan, wala na didto ang mga apostoles. Busa mibalik sila sa Korte sa mga Judio ²³ ug miingon, “Pag-abot namo sa prisohan nakita namo nga may mga kandado pa ang mga pultahan, ug ang mga guwardya nagabantay sa mga pultahan. Apan sa pag-abli namo sa prisohan wala na kamiy nakita nga tawo sa sulod.” ²⁴ Sa pagkadungog niadto sa pangulo sa mga guwardya didto sa templo, ug sa kadagkoan sa mga pari, naglibog sila ug wala sila makasabot kon unsa ang nahitabo sa mga apostoles. ²⁵ Wala madugay may usa ka tawo nga miabot ug miingon, “Ang mga tawo nga inyong gisulod sa prisohan atua na didto sa templo ug nagtudlo sa mga tawo.” ²⁶ Unya miadto sa templo ang pangulo sa mga guwardya ug ang iyang mga tawo ug gidakop nila pag-usab ang mga apostoles, apan wala sila mogamit ug kusog tungod kay nahadlok sila nga batohon sa mga tawo.

²⁷ Gidala nila ang mga apostoles didto sa Korte sa mga Judio. Miingon ang pangulong pari kanila, ²⁸ “Dili ba gimandoan na namo kamo nga dili na magtudlo mahitungod kang Jesus? Apan tan-awa ang inyong gihimo! Mikaylap na ang inyong pagtulon-an sa tibuok nga Jerusalem, ug kami pa ang inyong gipasanginlan nga mipatay kaniya!” ²⁹ Mitubag si Pedro ug ang iyang mga kauban, “Kinahanglan tumanon namo ang Dios, ug dili ang mga tawo. ³⁰ Gipatay ninyo si Jesus pinaagi sa paglansang kaniya sa krus. Apan gibanhaw siya sa Dios, ang Dios nga gisimba sa atong mga katigulangan. ³¹ Gipasidunggan sa Dios si Jesus ug atua na siya sa iyang tuong kamot ingon nga Pangulo ug Manluluwas, aron kitang mga Judio mahatagan ug kahigayonan sa paghinulsol aron mapasaylo ang atong mga sala. ³² Nagapamatuod kami nga kining tanan tinuod gayod. Ug ang Espiritu Santo nga gihatag sa Dios sa tanan nga nagatuman kaniya nagapamatuod usab niining mga butanga.”

³³ Sa pagkadungog niini sa mga miyembro sa Korte sa mga Judio nasuko gayod sila ug gusto nilang patyon ang mga apostoles. ³⁴ Apan mitindog ang usa sa ilang mga kauban nga si Gamaliel. Kining tawhana Pariseo ug magtutudlo sa Kasugoan. Ginatahod siya sa tanan. Misugo siya nga pagawason una ang mga apostoles. ³⁵ Ug sa dihang nakagawas na ang mga apostoles misulti si Gamaliel sa iyang mga kauban, “Mga kaubanan kong mga taga-Israel, hunahunaa ninyo pag-ayo kon unsa ang inyong himuon niining mga tawhana kay basin kon masayop kamo. ³⁶ Kaniadto may tawo nga ang iyang ngalan si Teudas nga nanghambog nga morag si kinsa gayod siya, ug may mga upat ka gatos ka mga tawo nga misunod kaniya. Apan sa kaulahian gipatay siya ug ang iyang mga sumusunod nagkatibulaag, ug nawala na kadtong maong grupo. ³⁷ Pagkahuman niini, sa panahon sa pagsensos sa mga tawo, si Judas na usab nga taga-Galilea ang nakatigom ug mga tawo nga misunod kaniya. Apan gipatay usab siya ug nagkatibulaag usab ang iyang mga sumusunod. ³⁸ Busa ang akong ikasulti kaninyo mao kini: pasagdi na lamang kining mga tawhana, ug ayaw sila tagda. Tungod kay kon ang ilang ginahimo ug gitudlo gikan lamang sa tawo, mawala lamang usab kini. ³⁹ Apan kon kini gikan sa Dios dili nato sila mapugngan. Dili lang kana, basin kon mahitabo pa hinuon nga kita makig-away sa Dios.” Busa gituman sa Korte sa mga Judio ang tambag ni Gamaliel. ⁴⁰ Gipatawag nila pag-usab ang mga apostoles ug gipalatigo. Pagkahuman gimandoan nila sila nga dili na gayod magtudlo pa mahitungod kang Jesus, ug gibuhian nila sila. ⁴¹ Mihawa didto nga malipayon ang mga apostoles, tungod kay gihatagan sila sa Dios ug pribilihiyo nga mag-antos alang sa ngalan ni Jesus. ⁴² Adlaw-adlaw didto sila sa templo ug sa mga kabalayan ug nagpadayon ang ilang pagpangtudlo ug pagsangyaw sa Maayong Balita nga si Jesus mao ang Cristo.

Ang Pagpili sa Pito ka Lalaki

6 Niadtong panahona, nagkadaghan ang mga sumusunod ni Jesus. Unya nagbagulbol ang mga Judio kansang pinulongan Griego batok sa mga Judio kansang pinulongan Hebreo tungod kay wala mahatagi sa adlaw-adlaw nga rasyon ang ilang mga biyuda. ² Busa gitawag sa 12 ka mga apostoles ang tanang mga magtutuo. Ug miingon sila, “Dili maayo nga pasagdan namo ang pagwali sa pulong sa Dios aron mag-atiman lamang sa materyal nga mga pagtabang. ³ Busa, mga kaigsoonan, pagpili kamo gikan sa inyong mga kauban ug pito ka lalaki nga may maayong dungog, maalamon, ug gigamhan sa Espiritu Santo. Sila mao ang atong padumalahon niining mga materyal nga mga pagtabang. ⁴ Ug kami, ang among panahon gamiton namo sa pag-ampo ug sa pagsangyaw sa pulong sa Dios.” ⁵ Miuyon ang tanang mga magtutuo sa giingon sa mga apostoles. Busa gipili nila si Esteban, usa ka tawo nga may hugot nga pagtuo kang Jesus ug gigamhan sa Espiritu Santo. Gipili usab nila si Felipe, si Procoro, si Nicanor, si Timon, si Parmenas, ug si Nicolas nga taga-Antioquia. Kini si Nicolas dili Judio, apan mibalhin sa relihiyon sa mga Judio. ⁶ Gidala nila sila nga mga napili ngadto sa mga apostoles, ug nagaampo ang mga apostoles alang kanila, ug gipandongan nila sila sa ilang mga kamot.

⁷ Busa mipadayon pagkaylap ang pulong sa Dios. Daghan pa gayod nga mga taga-Jerusalem ang nahimong sumusunod ni Jesus, ug daghan usab nga mga pari ang mituo kaniya.

Gidakop si Esteban

⁸ Si Esteban nga napuno sa grasya ug gahom gikan sa Dios mihimo ug daghang mga milagro ug mga kahibulongang butang nga nakita sa mga tawo. ⁹ Apan may mga tawo nga mibatok kaniya. Kining mga tawhana mga Judio nga gikan sa Cyrene, sa Alexandria, sa Cilicia ug sa Asia. Kini sila mga miyembro sa simbahan sa mga Judio nga gitawag ug Simbahan sa mga Linuwas gikan sa Pagkaulipon. Kanunay silang makiglantugi kang Esteban. ¹⁰ Apan tungod kay ang Espiritu Santo naghatag ug kaalam kang Esteban dili gayod sila makalupig kaniya. ¹¹ Busa nanuhol sila ug pila ka tawo nga moingon, “Nadunggan namo si Esteban nga nagsulti ug daotan batok kang Moises ug sa Dios.” ¹² Ug niini nga pamaagi gisulsolan nila ang mga tawo, ang mga pangulo sa mga Judio, ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan. Gidakop nila si Esteban ug gidala ngadto sa Korte sa mga Judio. ¹³ May gipasulod usab silang pipila ka tawo aron sa pagsaksi ug bakak batok kang Esteban. Nagaingon sila, “Kining tawhana kanunay gayod nga nagasulti batok sa atong balaan nga templo ug sa Kasugoan ni Moises. ¹⁴ Nadunggan namo siya nga nagaingon nga ang atong templo gub-on ni Jesus nga taga-Nazaret ug ilisdan niya ang mga tulumanon nga gihatag kanato ni Moises!” ¹⁵ Ang tanang miyembro sa Korte sa mga Judio mitutok pag-ayo kang Esteban, ug nakita nila ang iyang dagway nga nahisama sa dagway sa anghel.