Beginning

Si Abraham Isip Panig-ingnan

4 Ingon nga panig-ingnan sa pagpakamatarong sa Dios sa mga tawo, tan-awa ninyo si Abraham nga amahan nato nga mga Judio. ² Kon gipakamatarong siya sa Dios tungod sa iyang mga binuhatan, unta may ikapasigarbo siya. Apan ang tinuod, wala siyay ikapasigarbo sa Dios. ³ Nasayran nato kini tungod kay ang Kasulatan nagaingon, “Mituo si Abraham sa Dios ug tungod sa iyang pagtuo gipakamatarong siya sa Dios.”^{[a] 4} Ang tawo nga nagatrabaho suholan. Ang suhol dili maisip nga gasa tungod kay iya kining gihagoan. ⁵ Apan gipakamatarong kita sa Dios tungod sa atong pagtuo kaniya nga nagapakamatarong sa makasasala, ug dili tungod sa atong mga binuhatan. ⁶ Mao usab kini ang buot ipasabot ni David sa dihang miingon siya nga bulahan ang tawo nga gipakamatarong sa Dios dili tungod sa iyang mga binuhatan. ⁷ Siya miingon:

⁹ Kining mga gisulti ni David dili lang alang sa mga Judio, kondili alang usab sa mga dili Judio. Nasayran nato kini tungod kay nahisgotan na namo ang gi-ingon sa Kasulatan nga, “Nagtuo si Abraham sa Dios ug tungod sa iyang pagtuo gipakamatarong siya sa Dios.” ¹⁰ Kanus-a ba kini nahitabo? Dili ba ang pagpakamatarong kaniya nahitabo man sa wala pa siya matuli? ¹¹ Unya gituli siya isip timailhan nga gipakamatarong na siya sa Dios tungod sa iyang pagtuo sa wala pa siya matuli. Mao nga si Abraham nahimong amahan^[c] sa tanan nga wala matuli apan nagatuo sa Dios; ug tungod sa ilang pagtuo gipakamatarong sila sa Dios. ¹² Si Abraham amahan usab sa mga tinuli, dili tungod sa ilang pagkatinuli, kondili tungod sa ilang pagtuo nga sama sa pagtuo sa atong amahan nga si Abraham sa dihang wala pa siya matuli.

Ang Saad sa Dios Nadawat Pinaagi sa Pagtuo

¹³ Kaniadto, nagsaad ang Dios kang Abraham ug sa iyang mga kaliwat nga ang kalibotan mahimong ila. Gisaad kini dili tungod kay gituman ni Abraham ang Kasugoan, kondili tungod kay gipakamatarong siya pinaagi sa iyang pagtuo. ¹⁴ Kon ang mga nasakop sa Kasugoan^[d] mao lang ang makadawat sa gisaad sa Dios, nan, walay kapuslanan ang atong pagtuo sa Dios ug kawang lang ang iyang saad.^{[e] 15} Ang Kasugoan mao ang hinungdan kon ngano nga adunay pagsilot gikan sa Dios. Kon walay Kasugoan, wala usay kalapasan.

¹⁶ Busa ang saad sa Dios gibasi sa pagtuo, aron mahimong gasa gikan sa Dios ug masiguro nga kini madawat sa tanang mga kaliwat ni Abraham—dili lamang sa mga Judio nga nasakop sa Kasugoan kondili sa mga dili Judio nga nagatuo usab sama kang Abraham. Kay si Abraham mao ang amahan sa tanan nga nagatuo, Judio man o dili. ¹⁷ Nagaingon ang Kasulatan, “Gihimo ko ikaw nga amahan sa daghang mga nasod.” Busa sa atubangan sa Dios, siya atong amahan. Ug ang Dios nga gituohan ni Abraham mao usab ang Dios nga nagahatag ug kinabuhi sa mga patay^[f] ug nagabuhat sa mga butang nga wala kaniadto. ¹⁸ Bisan wala na gayoy paglaom nga mahimong amahan, nagtuo gihapon si Abraham nga tumanon sa Dios ang iyang gisaad kaniya nga siya mahimong amahan. Busa tungod sa iyang pagtuo, nahimo siyang amahan sa daghang mga nasod, sumala gayod sa giingon sa Dios kaniya. ¹⁹ Sa dihang nagsaad ang Dios kang Abraham, mga 100 na ka tuig ang iyang edad, ug nasayod siya nga tigulang na siya ug imposible na nga makapaanak pa. Nasayod usab siya nga ang iyang asawa nga si Sara dili manganak tungod kay baog kini. Apan lig-on ang iyang pagtuo sa Dios. ²⁰ Wala gayod siya magduhaduha sa saad sa Dios, hinuon mituo siya niini. Busa gilig-on siya diha sa iyang pagtuo, ug gidayeg niya ang Dios ²¹ tungod kay misalig gayod siya nga makahimo ang Dios pagtuman sa iyang gisaad. ²² Busa tungod sa pagtuo ni Abraham gipakamatarong siya sa Dios, ²³ sumala sa nahisulat sa Kasulatan. Apan kining pulong, “Gipakamatarong siya,” gisulat dili lang alang kang Abraham, ²⁴ kondili alang usab kanato. Pakamatarungon usab kita kon nagatuo kita sa nabanhaw sa atong Ginoong Jesus. ²⁵ Gipatay si Ginoong Jesus tungod sa atong mga sala, ug gibanhaw siya aron pakamatarungon kita.

Ang Paghibalik sa Atong Maayo nga Relasyon ngadto sa Dios

5 Busa, tungod kay gipakamatarong na man kita pinaagi sa pagtuo kang Jesu-Cristo, maayo na ang atong relasyon sa Dios. Nahitabo kini tungod sa gibuhat sa atong Ginoong Jesu-Cristo. ² Pinaagi kaniya ug tungod sa atong pagtuo nakadawat kita niini nga grasya, ug malipayon kita diha sa paglaom nga makaambit kita sa iyang pagkahalangdon. ³ Ug dili kay kana lang, nagakalipay usab kita taliwala sa atong mga pag-antos, kay nasayod kita nga pinaagi sa mga kalisod mahimo kitang mainantuson. ⁴ Ug kon mainantuson kita malipay ang Dios kanato, ug kon ang Dios malipay kanato may paglaom kita nga maayo ang atong kaugmaon. ⁵ Ug dili mahitabo nga dili nato madawat ang atong gilaoman tungod kay pinaagi sa Espiritu Santo nga gipadala kanato, nasayran nato nga gihigugma kita sa Dios.

⁶ Hunahunaa ra gud ninyo ang paghigugma sa Dios kanato. Sa dihang wala kitay mahimo aron makalikay sa silot, naghatag sa iyang kinabuhi si Cristo alang kanatong mga makasasala sa panahon nga gitakda sa Dios. ⁷ Talagsaon nga mahitabo nga may mamatay alang sa tawo nga matarong. Tingali adunay magpakamatay alang sa maayo nga tawo, ⁸ apan si Cristo namatay alang kanato bisan pa ug makasasala kita. Sa ingon niini nga pamaagi gipakita sa Dios ang iyang paghigugma kanato. ⁹ Ug tungod kay gipakamatarong na kita karon sa Dios pinaagi sa dugo ni Cristo, makasiguro gayod kita nga tungod kang Cristo makalikay kita sa umaabot nga silot sa Dios. ¹⁰ Kaniadto mga kaaway kita sa Dios, apan pinaagi sa kamatayon sa iyang Anak nahibalik na ang atong maayo nga relasyon kaniya. Ug karon nga may maayo na kita nga relasyon sa Dios, labi pang luwason niya kita pinaagi sa kinabuhi ni Cristo. ¹¹ Ug dili kay kana lang, malipayon usab kita karon sa atong relasyon sa Dios pinaagi sa atong Ginoong Jesu-Cristo. Pinaagi kaniya nahibalik na ang atong maayong relasyon sa Dios.

Si Cristo ug si Adan

¹² Ang sala nakasulod sa kalibotan tungod sa paglapas ni Adan sa sugo sa Dios, ug ang iyang sala nagdalag kamatayon. Busa miabot ang kamatayon sa tanang mga tawo, tungod kay ang tanan nakasala man. ¹³ Kay ania nang daan sa kalibotan ang sala sa wala pa ihatag sa Dios ang Kasugoan ngadto sa mga tawo. Apan kon walay Kasugoan, ang sala dili isipon batok sa tawo. ¹⁴ Apan sukad sa panahon ni Adan hangtod sa panahon ni Moises, ang kamatayon naggahom na sa mga tawo bisan sa mga wala makasala pinaagi sa paglapas sa sugo sa Dios, sama sa gihimo ni Adan.

Si Adan mao ang hulagway sa usa ka tawo nga umaabot. ¹⁵ Apan kining duha dili managsama, tungod kay ang gasa sa Dios dili ikatandi sa sala ni Adan. Tinuod nga ang sala ni Adan nagdalag kamatayon sa daghang mga tawo, apan labaw pa gayod niini ang grasya sa Dios nga mao ang gasa nga miabot sa daghang mga tawo pinaagi sa usa ka tawo nga si Jesu-Cristo. ¹⁶ Ang gasa sa Dios dili ikatandi sa sala ni Adan. Ang sala ni Adan nagdalag silot, apan tungod sa gihimo ni Cristo, gipakamatarong gihapon kita sa Dios bisan ug daghan ang atong gibuhat nga mga sala. ¹⁷ Kon tungod sa sala sa usa ka tawo nga si Adan ang tanan mamatay, nan, labaw pa gayod ang bunga sa gihimo sa usa ka tawo nga si Jesu-Cristo. Kay kadtong mga midawat sa dako nga grasya ug gasa sa Dios pinaagi kang Cristo gipakamatarong sa Dios, ug makaangkon silag kinabuhi. ¹⁸ Busa tungod sa sala sa usa ka tawo ang tanan gihukman nga silotan. Ug sa sama nga pamaagi, tungod sa matarong nga gihimo sa usa ka tawo gipakamatarong sa Dios ang tanan,^[g] ug hatagan sila ug kinabuhi. ¹⁹ Tungod sa usa ka tawo nga wala magtuman sa Dios daghan ang nahimong makasasala. Sa sama usab nga pamaagi, tungod sa pagtuman sa usa ka tawo daghan ang pakamatarungon sa Dios. ²⁰ Gihatag sa Dios ang Kasugoan aron makita sa mga tawo nga daghan ang ilang kalapasan, ug kini midaghan pa gani tungod kay adunay Kasugoan. Apan bisan ug nagkadaghan ang sala, labaw pang midagaya ang grasya sa Dios. ²¹ Busa ingon nga ang sala naggahom sa tanang mga tawo ug nagresulta sa kamatayon, ang grasya sa Dios nagagahom ug nagaresulta sa kinabuhi nga walay kataposan. Kay tungod sa gihimo ni Jesu-Cristo nga atong Ginoo gipakamatarong na kita sa Dios.

Karon Bag-o na ang Atong Kinabuhi

6 Karon unsay atong ikasulti? Magpadayon ba kita sa pagpakasala aron madugangan pa gayod ang grasya sa Dios kanato? ² Dili gayod! Dili mahimo nga magpadayon pa kita sa pagpakasala kay ang sala wala nay gahom kanato.^{[h] 3} Nasayod kamo nga sa pagbautismo kanato sa paghiusa kang Jesu-Cristo nagakahulogan kini nga kauban usab kita sa iyang kamatayon. ⁴ Busa ang pagbautismo kanato nagapaila nga sa dihang naghatag sa iyang kinabuhi si Cristo, namatay usab kita ug gilubong uban kaniya, aron ingon nga si Cristo gibanhaw sa makagagahom nga Amahan, kita magkinabuhi usab sa bag-o nga kinabuhi.

⁵ Ug kon nahiusa kita kang Cristo sa iyang kamatayon, sigurado gayod nga makaangkon kitag bag-o nga kinabuhi sama sa nahitabo kaniya sa dihang siya gibanhaw. ⁶ Nasayran nato nga ang atong daang pagkatawo nga makasasala gilansang na didto sa krus uban ni Cristo aron mamatay. Mao kana nga dili kita angay nga maulipon sa sala. ⁷ Kay kon ang tawo patay na, luwas na siya sa gahom sa sala. ⁸ Ug kon kita namatay uban kang Cristo, nagatuo kita nga mabuhi usab kita uban kaniya. ⁹ Kay nasayod kita nga tungod kay si Cristo nabanhaw, dili na mahimo nga mamatay siya pag-usab. Wala nay gahom ang kamatayon kaniya. ¹⁰ Namatay siyag kausa lang gayod alang sa mga sala sa mga tawo, ug dili na gayod kini mausab. Buhi siya karon ug ang iyang pagkinabuhi alang sa Dios. ¹¹ Busa tungod kay kamo anaa na kang Cristo, isipa ninyo nga ang inyong kaugalingon patay na sa sala,^[i] ug karon nagakinabuhi na kamo alang sa Dios.

¹² Ayaw na ninyo tugoti ang sala nga mogahom sa inyong lawas nga adunay kamatayon aron dili na kamo motuman sa iyang kailibgon. ¹³ Ayaw ninyo gamita ang bisan unsa nga bahin sa inyong lawas sa pagbuhat ug sala. Itugyan hinuon ninyo ang inyong tibuok nga lawas sa Dios aron gamiton niya sa maayo nga katuyoan. Buhata ninyo kini isip mga tawo nga tinubos gikan sa kamatayon ug gihatagan ug bag-ong kinabuhi. ¹⁴ Busa ang sala dili na angayng mogahom kaninyo, kay dili na man kamo ilalom sa Kasugoan, kondili ilalom na sa grasya sa Dios.

Ang mga Nagahimog Matarong

¹⁵ Unya, tungod kay kita dili na man ilalom sa Kasugoan kondili ilalom na sa grasya sa Dios, magpakasala pa ba kita? Dili gayod! ¹⁶ Dili ba mga ulipon man kita sa bisan unsa nga atong gituman? Busa kon nagahimo kitag sala, mga ulipon kita sa sala ug ang resulta niini kamatayon. Apan kon nagatuman kita sa Dios, mga ulipon kita sa Dios ug ang resulta niini mao nga pakamatarungon niya kita. ¹⁷ Kaniadto mga ulipon kamo sa sala. Apan salamat sa Dios kay karon kinasingkasing na ang inyong pagtuman sa mga kamatuoran nga gitudlo kaninyo. ¹⁸ Giluwas na kamo sa Dios gikan sa gahom sa sala, ug karon ginasunod na ninyo ang matarong nga pagkinabuhi. ¹⁹ Ginagamit ko isip panig-ingnan ang mahitungod sa pagkaulipon aron sayon ninyong masabtan ang akong buot ipasabot. Kaniadto gipaulipon ninyo ang inyong kaugalingon sa sala pinaagi sa paggamit ninyo sa inyong lawas sa paghimo sa mga malaw-ay ug mga daotan nga buhat. Busa nahimo kamo nga daotan. Apan karon, itugyan ninyo ang inyong kaugalingon ingon nga mga ulipon sa matarong nga pagkinabuhi, ug mahimo kamo nga diosnon.

²⁰ Sa dihang mga ulipon pa kamo sa sala, wala kamo magpakabana sa paghimo sa matarong. ²¹ Nan, unsa nga kaayohan ang inyong naani niadtong inyong pagkinabuhi kaniadto, nga gikaulaw na man ninyo karon? Ang gisangpotan niadto mao ang kamatayon. ²² Apan karon giluwas na kamo gikan sa sala ug mga ulipon na kamo sa Dios. Ug ang inyong naani mao ang diosnon nga pagkinabuhi. Ang sangpotanan niini mao ang kinabuhi nga walay kataposan. ²³ Kay ang silot sa sala mao ang kamatayon, apan ang kinabuhi nga walay kataposan mao ang gasa sa Dios sa mga anaa kang Cristo Jesus nga atong Ginoo.

Dili na Kita Ilalom sa Kasugoan

7 Mga igsoon, nasayod kamo mahitungod sa Kasugoan, busa nasiguro ko nga masabtan ninyo ang akong ipahayag kaninyo nga kon ang tawo patay na, ang Kasugoan wala nay gahom kaniya. ² Sama ba sa babaye nga adunay bana. Sumala sa Kasugoan, ang babaye nahigot ngadto sa iyang bana samtang buhi pa ang iyang bana. Apan kon ang iyang bana patay na, makalingkawas na siya sa Kasugoan nga nagahigot kaniya sa iyang bana. ³ Busa kon nakigpuyo siyag lain nga lalaki samtang buhi pa ang iyang bana, nakapanapaw siya. Apan kon ang iyang bana patay na ug mamana siya pag-usab, wala siya makalapas sa Kasugoan, ug wala usab siya makapanapaw.

⁴ Busa, mga igsoon, sama usab niana ang nahitabo kaninyo. Wala nay labot kaninyo ang Kasugoan, kay namatay na man kamo pinaagi sa kamatayon ni Cristo. Iya na kamo ni Cristo nga nabanhaw, aron nga magkinabuhi kita nga mapuslanon sa pag-alagad sa Dios. ⁵ Sa dihang anaa pa kita sa atong daan nga pagkinabuhi, ang daotan nga mga kaibog mao ang naggahom kanato, ug misamot pa gani tungod sa Kasugoan. Ug tungod kay gihimo nato kadto, ang atong silot mao ang kamatayon. ⁶ Apan karon, tungod sa atong pagkahiusa sa kamatayon ni Cristo, luwas na kita gikan sa Kasugoan nga nagaulipon kanato. Ang atong pag-alagad sa Dios karon sumala na sa bag-ong kinabuhi nga resulta sa atong pagsunod sa Espiritu Santo ug dili sa kanhing pagkinabuhi nga resulta sa atong pagsunod sa Kasugoan.

Ang Kasugoan ug ang Sala

⁷ Kon mao kana, basig may moingon nga daotan diay ang Kasugoan. Wala ako mag-ingon nga kini daotan. Kay kon wala ang Kasugoan dili unta ako masayod kon unsa ang sala. Pananglitan, kon wala mag-ingon ang Kasugoan, “Ayaw pagpangibog,”^[j] dili unta ako masayod nga daotan diay ang pagpangibog. ⁸ Apan tungod sa sala nga anaa nang daan kanako, pagkasayod ko nga daotan diay ang pagpangibog, misamot pa gayod ang akong kaibog. Busa kon wala ang Kasugoan, dili unta kita masayod kon unsa ang sala. ⁹ Kaniadto, nagkinabuhi ako nga walay Kasugoan. Apan sa pagkasayod ko sa Kasugoan, nakita ko nga ako diay makasasala, ug didto nasayran ko nga ako diay hinukman na sa kamatayon. ¹⁰ Busa ang Kasugoan kansang katuyoan mao ang paghatag ug kinabuhi mao hinuon ang nagdala kanako sa kamatayon. ¹¹ Kay ang Kasugoan mao ang gigamit sa sala nga anaa kanako aron mapahisalaag ako, ug ang resulta, nahukman ako sa kamatayon tungod kay dili ko kini masunod.

¹² Ang Kasugoan balaan, ug ang tanang mga sugo niini balaan, matarong, ug maayo. ¹³ Nagakahulogan ba nga ang maayo naghatod kanako sa kamatayon? Dili! Gihukman ako tungod sa akong sala. Ug pinaagi niini nakita nato nga daotan gayod ang sala, kay gigamit niya ang maayo aron masilotan ako sa kamatayon. Busa pinaagi sa Kasugoan nga maayo, nadayag kon unsa kadaotan ang sala.

Ang Maayo nga Buot Buhaton sa Tawo Dili Niya Mahimo

¹⁴ Nasayran nato nga ang Kasugoan naggikan sa Espiritu sa Dios. Apan ako tawhanon ug ulipon sa sala. ¹⁵ Wala ako makasabot sa akong gibuhat. Kay ang mga butang nga buot kong buhaton dili ko mabuhat, apan ang mga butang nga dili ko buot buhaton mao hinuon ang akong gibuhat. ¹⁶ Ug kon wala ako makagusto sa akong gibuhat nga daotan, nagakahulogan kini nga uyon ako nga husto ang Kasugoan. ¹⁷ Busa dili ako ang nagabuhat sa daotan kondili ang sala nga ania kanako. ¹⁸ Kay nasayran ko nga dinhi kanako, sa akong tawhanon nga kinaiya, wala gayoy maayo, tungod kay bisag gusto ko nga magbuhat ug maayo dili ko mabuhat. ¹⁹ Busa, ang maayo nga buot kong buhaton dili ko mabuhat, apan ang daotan nga dili ko buot buhaton mao hinuon ang akong gibuhat. ²⁰ Nan, kon gibuhat ko ang dili ko buot nga buhaton, kini nagakahulogan nga dili ako ang nagabuhat niini kondili ang sala nga ania kanako.

²¹ Busa nakaamgo ako nga kon buot kong magbuhat ug maayo babagan ako sa akong daotang kinaiya. ²² Sa akong kinahiladman nalipay ako sa Kasugoan sa Dios, ²³ apan dinhi sulod kanako adunay nagasugo nga magbuhat ako ug sukwahi sa akong nasayran nga matarong. Ginaulipon ako sa akong daotang kinaiya. ²⁴ Makalulooy gayod ako! Kinsa ba ang makaluwas kanako niining makasasala kong pagkatawo nga nagahatod kanako sa kamatayon? ²⁵ Walay lain nga makaluwas kanako kondili ang Dios pinaagi sa atong Ginoong Jesu-Cristo! Salamat sa Dios!

Mao kini ang akong kahimtang: ang akong hunahuna nagasunod sa Kasugoan sa Dios, apan ang akong lawas nagasunod sa daotan nga kinaiya nga makasasala.