Beginning

Ang Pari nga si Melkizedek

7 Si Melkizedek hari sang una sang Salem kag pari sang Labing Mataas nga Dios. Samtang nagapauli na si Abraham halin sa pagpakig-away sa mga hari nga iya ginpamatay, ginsugata siya ni Melkizedek kag ginbendisyunan. ² Pagkatapos ginhatag ni Abraham kay Melkizedek ang ikanapulo sang tanan nga butang nga iya nakuha sa inaway. Ang kahulugan sang ngalan nga Melkizedek, “Hari sang Pagkamatarong.” Kag tungod kay hari siya sang Salem,^[a] nagakahulugan man ini nga siya “Hari sang Kalinong.” ³ Wala gid sing kasulatan nga nagasiling kon sin-o ang iya amay kag iloy ukon ang iya mga katigulangan. Kag wala man sing kasulatan nga nagasugid parte sa iya pagkatawo ukon kamatayon. Pareho siya sa Anak sang Dios; ang iya pagkapari wala sing katapusan.

⁴ Hunahunaa bala ninyo kon ano kagamhanan si Melkizedek. Kay bisan gani si Abraham nga amo ang nagpundar sang aton nasyon naghatag sa iya sang ikanapulo nga bahin sang tanan nga iya nakuha sa inaway. ⁵ Kon parte sa mga pari nga Judio nga mga kaliwat ni Levi, suno sa Kasuguan nga ginbilin sa ila ni Moises, para sa ila ang ikanapulo nga bahin sang pagkabutang sang ila kapareho nga mga Judio, bisan matuod nga sila tanan pareho nga mga kaliwat ni Abraham. ⁶ Pero si Melkizedek, bisan indi siya kaliwat ni Levi, ginhatagan ni Abraham sang iya ikanapulo. Kag si Melkizedek pa ang nagbendisyon kay Abraham, bisan pa nga si Abraham amo ang ginpromisahan sang Dios. ⁷ Kag nahibaluan ta nga ang nagabendisyon mas mataas kaysa ginabendisyunan. ⁸ Kon parte sa mga pari nga mga kaliwat ni Levi nga nagabaton sang ikanapulo, mga tawo man lang sila nga may kamatayon. Pero nagapamatuod ang Kasulatan nga si Melkizedek nga ginhatagan ni Abraham sang iya ikanapulo buhi sa gihapon. ⁹ Kag makasiling kita nga bisan si Levi, nga ang iya mga kaliwat amo ang nagabaton sang ikanapulo, naghatag man sang iya ikanapulo kay Melkizedek paagi kay Abraham; ¹⁰ kay makasiling kita nga si Levi didto sa lawas ni Abraham sang paghatag ni Abraham sang iya ikanapulo kay Melkizedek.

¹¹ Karon, nahibaluan ta nga sang paghatag sang Dios sang Kasuguan sa mga Judio, may kaangtanan diri ang pagkapari sa linya ni Levi. Kon puwede nga mangin matarong ang mga tawo paagi sa ginahimo sang mga pari, indi na kuntani kinahanglan ang iban pa nga pari pareho sang pagkapari ni Melkizedek, nga lain sang sa pagkapari ni Aaron. ¹² Pero kon ilisan ang pagkapari, kinahanglan nga ilisan man ang Kasuguan. ^13-14 Ang aton Ginoong Jesus amo ang ginatumod nga gin-ilis sa daan nga mga pari. Indi siya kaliwat ni Levi kundi kaliwat ni Juda. Siya lang gid ang nangin pari nga kaliwat ni Juda. Kay sang paghambal ni Moises kon sin-o sila ang mangin mga pari, wala gid siya sing may ginsambit parte sa tribo ni Juda.

May Isa ka Pari nga Pareho kay Melkizedek

¹⁵ Maathag gid nga gin-ilisan na ang mga pari nga mga kaliwat ni Levi, tungod kay may iban na subong nga pari nga pareho kay Melkizedek. ¹⁶ Nangin pari siya indi tungod sa kaliwat nga suno sa Kasuguan, kundi tungod sa iya gamhanan nga kabuhi nga wala sing katapusan. ¹⁷ Kay nagasiling ang Kasulatan parte sa iya, “Pari ikaw sa wala sing katapusan, pareho sang pagkapari ni Melkizedek.”^{[b] 18} Gani ang daan nga Kasuguan gin-ilisan na sang Dios tungod kay wala ini sing pulos kag indi makabulig sa aton. ¹⁹ Kay indi mahimo nga makabig kita nga matarong sa panulok sang Dios paagi sa aton pagsunod sa Kasuguan. Amo ina nga ginhatagan kita subong sang mas maayo kag masaligan nga paagi, kag paagi sini makapalapit na kita sa Dios.

²⁰ Ining bag-o nga paagi mas maayo kag masaligan tungod kay sang paghimo sang Dios sa mga kaliwat ni Levi nga mangin mga pari wala gid siya nagpanumpa. ²¹ Pero sang paghimo sang Dios kay Jesus nga mangin pari nagpanumpa siya. Kay may nakasulat sa Kasulatan nga nagasiling,

²² Gani si Jesus ang garantiya sang mas maayo nga kasugtanan sang Dios sa iya mga katawhan.

²³ Sang una madamo ang mga pari tungod kay kon mapatay ang isa mabulos naman ang isa agod makapadayon ang ila obra bilang mga pari. ²⁴ Pero si Jesus wala sing kamatayon, amo ina nga ang iya obra bilang pari wala ginasaylo sa iban. ²⁵ Gani sarang niya maluwas sing bug-os ang bisan sin-o nga tawo nga magpalapit sa Dios paagi sa iya. Kay buhi siya sa wala sing katapusan sa pagpakitluoy sa Dios para sa ila.

²⁶ Gani si Jesus amo gid ang pangulo nga pari nga aton kinahanglan. Balaan siya; wala gid siya naghimo sing malain kag wala gid sing sayop sa iya kabuhi. Ginpain siya sa mga tawo nga makasasala kag gindala sa ibabaw pa sang mga langit. ²⁷ Indi siya pareho sang iban nga pangulo nga mga pari nga kinahanglan maghalad adlaw-adlaw, premiro para sa ila kaugalingon nga sala, pagkatapos para sa mga sala sang mga tawo. Pero si Jesus iya kaisa lang gid naghalad. Ginhalad niya ang iya kaugalingon didto sa krus kag wala na niya ginliwat-liwat pa. ²⁸ Ang mga tawo nga ginhimo nga pangulo nga mga pari suno sa Kasuguan ni Moises mga tawo man lang nga nagakasala. Pero suno sa sinumpaan sang Dios, nga iya ginhambal pagkatapos nga mahatag ang Kasuguan, ang iya Anak mismo amo ang iya ginpili nga mangin pangulo nga pari. Kay natapos na niya ang katuyuan sang Dios nga magapadayon hasta san-o.

Si Jesus amo ang aton Pangulo nga Pari

8 Amo ini ang buot namon silingon sang amon ginahambal: nga kita subong may pangulo na nga pari nga nagapungko sa tuo sang trono sang Makagagahom nga Dios sa langit. ² Nagaalagad siya mismo didto sa Labing Balaan nga Lugar bilang pangulo nga pari. Indi tawo ang naghimo sang sina nga lugar kundi ang Ginoo mismo. ³ Ang kada pangulo nga pari ginapili nga maghalad sa Dios sang mga halad nga mga sapat kag iban pa nga mga halad. Gani ang aton pangulo nga pari dapat may ihalad man. ⁴ Kon diri pa siya sa duta, indi mahimo nga mangin pari siya, kay halin pa sang una may mga pari na diri nga nagahalad suno sa Kasuguan. ⁵ Ang ila ginahimo nga mga paghalad landong lang sang mga butang nga ginahimo didto sa langit. Nahibaluan ta ini tungod kay sadtong ipatindog na ni Moises ang Tolda nga Simbahan nagsiling ang Dios sa iya, “Siguraduha nga ipahimo mo ini tanan suno gid sa plano nga ginpakita ko sa imo diri sa bukid.”^{[c] 6} Pero sa matuod lang, ang obra ni Jesus bilang pangulo nga pari mas maayo sang sa obra sang ato nga mga pari. Kag ang bag-o nga kasugtanan subong nga iya ginpatigayon mas maayo pa kon ikomparar sa una nga kasugtanan. Tungod kay ang bag-o nga kasugtanan ginabasi sa mas maayo pa nga mga promisa sang Dios.

⁷ Kon wala sing kakulangan ang una nga kasugtanan indi na kuntani kinahanglan nga ilisan. ⁸ Pero nakita sang Dios ang kakulangan sang mga tawo nga nagsunod sa una nga kasugtanan. Gani nagsiling siya,

¹⁰ Nagsiling pa ang Ginoo,

¹³ Kag tungod kay nagsiling ang Dios nga may bag-o na nga kasugtanan, maathag nga ang una nga kasugtanan daan na, kag ang bisan ano nga daan na kag wala na ginagamit, madula na lang.

Ang Pagsimba Diri sa Duta kag Didto sa Langit

9 Ang una nga kasugtanan may mga pagsulundan parte sa pagsimba kag may simbahan nga ginhimo sang mga tawo. ² Ato nga Tolda nga Simbahan nga ila ginpatindog may duha ka kuwarto. Ang una nga kuwarto ginatawag nga Balaan nga Lugar. Didto ang bulutangan sang suga, ang lamisa, kag ang mga tinapay nga ginhalad sa Dios. ³ Ang ikaduha nga kuwarto nga sa likod sang kurtina amo ang ginatawag nga Labing Balaan nga Lugar. ⁴ Didto nakabutang ang bulawan nga halaran nga ginasunugan sang insenso, kag ang Kahon sang Kasugtanan nga nahaklapan man sang bulawan. Didto sa Kahon nasulod ang bulawan nga tibod nga may sulod nga manna, kag ang baston ni Aaron nga nagpanalingsing, pati ang malapad nga mga bato nga ginsulatan sang mga sugo sang Dios. ⁵ Didto sa ibabaw sang kahon may mga ginatawag nga kerubin^[e] nga nagapakilala nga didto ang Dios. Ang pakpak sang kerubin nagahumlad sa ibabaw sang lugar nga ginapasayluhan sang Dios sang mga sala sang mga tawo. Ugaling sa karon indi namon ini tanan mapaathag sa inyo. ⁶ Pero amo ina ang hitsura sang sulod sang Tolda nga Simbahan. Kag adlaw-adlaw gid ang sulod sang mga pari sa una nga kuwarto agod himuon ang ila katungdanan. ⁷ Pero sa Labing Balaan nga Lugar, ang pangulo gid lang nga pari ang puwede makasulod kag kaisa gid lang kada tuig. Kag kon magsulod siya didto nagadala gid siya sang dugo nga inughalad sa Dios para sa iya kaugalingon nga mga sala kag para sa mga sala sang mga tawo nga ila nahimo nga wala nila nahibalui. ⁸ Paagi sa ila mga ginahimo nga ina, ginatudlo sa aton sang Espiritu Santo nga ang ordinaryo nga mga tawo indi gid makasulod sa Labing Balaan nga Lugar samtang nagatindog pa ang daan nga Tolda nga Simbahan. ⁹ Ini nga simbahan larawan lang para sa aton panahon subong. Tungod kay ang matuod, ang tanan nga ginadala didto pati ang mga sapat nga ginahalad sa Dios indi gid makalimpyo sang konsensya sang mga nagasimba sa sadto nga paagi. ¹⁰ Ang mga butang nga ila ginahimo puro lang parte sa mga kalan-on kag ilimnon kag parte sa mga pagpanghugas. Ina nga mga regulasyon nga pangguwa lang hasta lang gid sa oras nga bag-uhon sang Dios ang tanan.

¹¹ Pero karon nag-abot na si Cristo nga aton pangulo nga pari sa bag-o nga paagi nga mas maayo pa sang sa daan. Nagsulod siya sa Tolda nga mas maayo kag wala kakulangan. Indi tawo ang naghimo sina kag wala diri sa sining kalibutan. ¹² Kaisa gid lang naghalad si Cristo sa Labing Balaan nga Lugar kag wala na magliwat-liwat. Indi dugo sang mga kanding kag sang mga tinday nga baka ang iya dala nga inughalad kundi ang iya dugo mismo. Kag tungod sa iya dugo natubos na kita sa aton mga sala^[f] hasta san-o. ¹³ Suno sa Kasuguan, kon ang isa ka tawo ginakabig nga mahigko, kinahanglan wisikan siya sang dugo sang kanding kag sang turo nga baka kag sang abo sang tinday nga baka nga ginsunog agod mangin limpyo siya sa iya nga pagkahigko. ¹⁴ Karon, kon ina gani makalimpyo, mas labi na gid nga makalimpyo ang dugo ni Cristo. Kay paagi sa Espiritu Santo nga wala sing katapusan ginhalad ni Cristo sa Dios ang iya kaugalingon bilang halad nga wala gid sing deperensya sa panulok sang Dios. Ang iya dugo amo ang nagalimpyo sa aton tagipusuon kag hunahuna agod talikdan ta ang mga wala sing pulos nga mga buhat kag alagaran ta na ang Dios nga buhi.

¹⁵ Gani si Cristo amo ang manugpatunga sa aton kag sa Dios sa bag-o nga kasugtanan. Kay paagi sa iya kamatayon gintubos niya ang mga tawo nga naglapas sa una nga kasugtanan. Amo ina nga makabaton na ang mga gintawag sang Dios sang mga butang nga iya ginpromisa nga mangin ila sa wala sing katapusan.

^16-17 Ang halimbawa sini pareho sa tawo nga nagpahimo sang testamento parte sa iya ipapanubli kon patay na siya. Samtang buhi pa siya baliwala lang ina nga testamento, kay ang testamento may epekto lang kon mapamatud-an nga patay na ang nagpahimo sina. ¹⁸ Amo ina nga bisan ang una nga kasugtanan nagkinahanglan man sang dugo para mapalig-on. ¹⁹ Kay sang pagtudlo ni Moises sa mga tawo sang tanan nga sugo sang Kasuguan, nagkuha siya dayon sang dugo sang mga tinday nga baka kag sang mga kanding kag ginsimbugan niya sing tubig. Pagkatapos ginwisikan niya ang ginsulatan sang Kasuguan kag ang mga tawo. Ang iya gin-gamit nga pangwisik bulbol sang karnero nga ginlugom sa pula kag ginhigot sa sanga sang isopo. ²⁰ Pagkatapos nagsiling si Moises sa mga tawo, “Amo ini ang dugo nga nagapalig-on sa kasugtanan nga ginhatag sang Dios nga ginapatuman sa inyo.”^{[g] 21} Kag ginwisikan man niya ang Tolda nga Simbahan pati ang tanan nga kagamitan sini sa pagsimba sa Dios. ²² Suno sa Kasuguan, halos tanan nga gamit sa pagsimba ginalimpyuhan paagi sa dugo. Kag kon wala sing dugo nga gin-ula bilang halad sa Dios wala sing kapatawaran ang sala.

²³ Gani kinahanglan nga limpyuhan sa sina nga paagi ang mga butang sa ato nga simbahan nga larawan lang sang mga butang nga didto sa langit. Pero ang mga butang nga didto sa langit nagakinahanglan sing mas maayo pa nga halad. ²⁴ Amo gani nga si Cristo wala nagsulod sa balaan nga lugar nga ginhimo sang tawo nga larawan lang sang didto sa langit kundi nagsulod siya sa langit mismo. Kag subong didto siya nagapangatubang sa Dios para sa aton. ²⁵ Ang pangulo nga pari sang mga Judio nagasulod sa Labing Balaan nga Lugar kada tuig nga nagadala sang dugo sang mga sapat. Pero si Cristo kaisa gid lang naghalad sang iya kaugalingon, kag wala na niya ginliwat-liwat pa. ²⁶ Tungod kay kon kinahanglan gid nga liwat-liwaton, ti kapila kuntani siya nag-antos halin pa sang pagtuga sang kalibutan. Pero kaisa gid lang siya nagkadto diri sa kalibutan agod kuhaon ang aton mga sala paagi sa iya paghalad sang iya kaugalingon. Ini ginhimo niya sa katapusan sining panahon. ²⁷ Ang tawo kaisa gid lang mapatay, kag pagkatapos hukman na siya sang Dios. ²⁸ Amo man si Cristo, kaisa lang siya napatay bilang halad agod makuha ang mga sala sang mga tawo. Matuod nga mabalik siya liwat diri sa kalibutan, pero indi sa paghalad liwat agod makuha ang aton mga sala, kundi sa pagluwas sang mga tawo nga nagahulat sa iya.

10 Ang Kasuguan landong lang sang maayo nga mga butang sa palaabuton. Ang Kasuguan mismo indi makapakamatarong sa mga tawo nga nagapalapit sa Dios paagi sa mga halad nga ginahalad kada tuig. ² Kay kon napatawad na sila paagi sa mga halad, wala na kuntani nila ginadumdom ang ila mga sala, kag indi na kinahanglan nga maghalad pa gid sila. ³ Pero ato nga mga halad nagapadumdom pa gani sa mga tawo kada tuig sang ila mga sala. ⁴ Tungod kay ang matuod, ang dugo sang mga turo nga baka kag sang mga kanding nga ila ginahalad indi gid makakuha sang ila mga sala.

⁵ Amo ina nga sang pagkadto ni Cristo diri sa kalibutan nagsiling siya sa Dios,

⁸ Premiro nagsiling si Cristo nga wala nagustuhan sang Dios ang nagkalain-lain nga mga halad nga ginahalad sa iya para sa ila mga sala. Ginsiling niya ini bisan matuod nga ini tanan ginahalad suno sa Kasuguan. ⁹ Pagkatapos nagsiling siya sa Dios, “Ari ako sa pagtuman sang imo kabubut-on.” Gani paagi sini, nahibaluan ta nga gin-ilisan na sang Dios ang daan nga mga paghalad kag ang halad ni Cristo amo ang iya ginbulos. ¹⁰ Kag tungod kay gintuman ni Jesu-Cristo ang kabubut-on sang Dios, ginlimpyuhan niya kita sa aton mga sala. Natabo ini paagi sa iya paghalad sang iya kaugalingon nga lawas sing makaisa gid lang.

¹¹ Ang mga pari adlaw-adlaw gid ang ila serbisyo didto sa simbahan sa paghalad sa Dios. Ugaling ang ila mga halad nga palareho man lang indi gid makakuha sang mga sala sang mga tawo. ¹² Pero si Cristo kaisa gid lang naghalad para sa aton mga sala kag indi na gid kinahanglan nga liwaton pa. Pagkatapos nagpungko siya sa tuo sang Dios. ¹³ Kag subong didto na siya nagahulat hasta sa tion nga paampuon sang Dios sa iya ang iya mga kaaway. ¹⁴ Gani paagi sa isa ka halad, ginhimo niya nga wala sing kakulangan sa wala sing katapusan ang mga ginapakabalaan niya.

¹⁵ Ang Espiritu Santo mismo nagapamatuod sa aton parte sa sini nga mga butang, kay nagsiling siya,

¹⁷ Kag nagsiling pa gid siya, “Indi ko na pagdumdumon ang ila mga sala kag ang ila malain nga mga ginhimo.”^{[j] 18} Gani tungod kay ang aton mga sala napatawad na, indi na kinahanglan nga magsagi pa kita halad para sa aton mga sala.

Magpalapit Kita sa Dios

¹⁹ Gani mga utod, tungod sa dugo ni Jesus nga iya gin-ula para sa aton, hilway na kita nga magsulod sa Labing Balaan nga Lugar. ²⁰ Kay paagi sa paghalad sang iya lawas, gin-abrihan niya para sa aton ang bag-o nga alagyan agod makasulod kita sa Labing Balaan nga Lugar nga ara sa pihak sang kurtina. Kag ang ini nga alagyan nagadala sa aton sa kabuhi nga wala sing katapusan. ²¹ Makagagahom ang aton pari nga nagadumala sa balay sang Dios. ²² Gani magpalapit kita sa Dios nga may sinsero nga tagipusuon kag pagtuo nga wala gid nagapangduhaduha. Kay nahibaluan ta nga ginlimpyuhan^[k] na ang aton tagipusuon sa malain nga hunahuna paagi sa dugo ni Jesus, kag ang aton lawas nahugasan na sang limpyo nga tubig. ²³ Magpakalig-on kita sa aton paglaom kag indi kita magpangduhaduha, tungod kay ang Dios nga nagpromisa masaligan gid sa pagtuman sang iya mga ginpromisa sa aton. ²⁴ Kag tinguhaan ta gid nga mapukaw ang balatyagon sang kada isa nga maghigugma sa iya isigkatawo kag maghimo sang maayo. ²⁵ Indi ta gid pagpabay-an ang aton kinabatasan nga pagtilipon, pareho sang pagpabaya nga ginahimo sang iban, kundi palig-unon ta ang isa kag isa, labi na gid subong nga makita ta na nga malapit na lang ang pagbalik sang Ginoo.

²⁶ Kay kon nakahibalo na kita sang kamatuoran kag padayon pa gid kita sa pagpakasala, wala na sing halad nga sarang ihalad agod mapatawad ang aton mga sala. ²⁷ Ang tawo nga nagapakasala nagapaabot na lang sang makahaladlok nga paghukom kag masingkal nga kalayo nga ginpreparar sang Dios para sa mga nagakontra sa iya. ²⁸ Indi bala sang una ang tawo nga makalapas sang Kasuguan ni Moises ginapatay nga wala sing luoy-luoy kon may duha ukon tatlo ka tawo nga makapamatuod nga nakasala siya? ²⁹ Gani kon amo sina, sigurado gid nga mas grabe pa gid ang silot sa tawo nga nagayaguta sa Anak sang Dios kag nagabaliwala sa dugo nga nagpalig-on sa kasugtanan sang Dios, nga amo mismo ang naglimpyo sa iya mga sala. Mas grabe matuod ang himuon sa tawo nga pareho sina kay ginainsulto niya ang maluluy-on nga Espiritu Santo. ³⁰ Kay kilala ta ang Dios nga nagsiling, “Ako ang magatimalos; ako ang magasilot sa ila.”^[l] Kag may nakasulat pa gid nga nagasiling, “Magahukom ang Ginoo sa iya katawhan!”^{[m] 31} Kag makahaladlok gid kon ang Dios nga buhi amo ang magsilot.

³² Dumduma ninyo sang una, sang kamo bag-o pa lang nasanagan. Madamo nga mga kabudlayan kag pagtilaw ang inyo naagihan, pero gin-agwanta gid lang ninyo kag wala gid man kamo nadaog. ³³ Kon kaisa ginapakahuy-an kamo kag ginasakit sa atubangan mismo sang mga tawo. Kag kon kaisa bisan indi kamo ang ginahimuan sini kundi ang inyo mga kaupod, nag-antos gihapon kamo tungod kay naluoy kamo sa ila. ³⁴ Naluoy man kamo sa inyo kapareho nga mga tumuluo nga ginpriso. Kag bisan gin-agaw sa inyo ang inyo mga pagkabutang gin-antos ninyo ini nga may kalipay tungod kay nahibaluan ninyo nga may ara pa kamo gihapon nga mas maayo pa nga butang kag indi gid madula hasta san-o. ³⁵ Gani indi ninyo pagdulaa ang inyo pagsalig sa Dios, kay may dako gid ini nga balos para sa inyo. ³⁶ Kinahanglan nga magmainantuson kamo agod matuman ninyo ang kabubut-on sang Dios kag mabaton ninyo ang iya ginpromisa sa inyo. ³⁷ Tungod kay nagsiling ang Dios sa Kasulatan,

³⁹ Pero kita indi pareho sa mga tawo nga nagatalikod sa Dios kag nagakawala dayon, kundi hugot ang aton pagtuo sa iya, gani maluwas kita.