Beginning
Ginpadunggan si Mordecai
6 Sadto nga gab-i, indi makatulog si Haring Ahasuerus, gani ginpakuha niya ang libro sang kasaysayan sang iya ginharian kag ginbasa ini sa iya. 2 Nabasahan sa sini nga libro ang parte sa pagsugid ni Mordecai sang plano nila ni Bigtana kag Teresh nga pagpatay kay Haring Ahasuerus. Ining si Bigtana kag si Teresh mga opisyal sang hari nga nagaguwardya sadto sa puwertahan sang iya kuwarto.
3 Nagpamangkot ang hari, “Ano ang ginbalos ukon ginpadungog kay Mordecai tungod sining iya maayo nga ginhimo sa akon?” Nagsabat ang mga suluguon, “Wala gid, Mahal nga Hari.”
4 Sa sina mismo nga tion nagapasulod si Haman sa lagwerta sang palasyo sa pagpangabay sa hari nga bitayon si Mordecai sa bilitayan nga iya ginpahimo para kay Mordecai. Nagpamangkot ang hari, “Sin-o inang nagatindog sa lagwerta?” 5 Nagsabat ang mga suluguon, “Si Haman.” Dayon nagsiling ang hari, “Pasudla ninyo siya diri.”
6 Sang pagsulod ni Haman, nagpamangkot ang hari sa iya, “Ano ang maayo nga himuon ko sa tawo nga ginakalipay ko nga padunggan?” Abi ni Haman siya ang ginatumod sang hari, 7 gani nagsiling siya, “Amo ini, Mahal nga Hari, ang imo himuon: 8 Ipakuha ang isa sang imo harianon nga bayo nga nasuksok mo na, kag ang isa ka kabayo nga nasakyan mo na, nga may korokorona sa iya ulo. 9 Dayon sugua ang isa sang imo opisyal nga may mataas nga posisyon nga pasuksukan niya ang amo nga tawo sang harianon nga bayo kag pasakyon sa imo kabayo, kag dayon ilibot niya sa siyudad. Kag samtang nagalibot sila magsinggit ang mga nagaupod sa ila nga, ‘Amo ini ang ginahimo sa tawo nga ginakalipay sang hari nga padunggan.’ ”
10 Nagsiling ang hari kay Haman, “Sige, kuhaa gilayon ang akon bayo kag kabayo, kag himua ang tanan nga ginsiling mo kay Mordecai, ang Judio nga nagapungko sa may puwertahan sang akon palasyo. Siguraduhon mo nga matuman ang tanan nga ginsiling mo.”
11 Gani ginkuha ni Haman ang bayo kag ang kabayo, kag ginsuksukan niya si Mordecai kag ginpasakay sa kabayo. Dayon ginlibot niya siya sa siyudad samtang nagasinggit siya nga, “Amo ini ang ginahimo sa tawo nga ginakalipay sang hari nga padunggan.”
12 Pagkatapos nagbalik si Mordecai sa may puwertahan sang palasyo. Pero si Haman iya nagdali-dali pauli nga nagapanabon sang iya guya tungod sa puwerte nga kahuya. 13 Dayon ginsugid niya sa iya asawa nga si Zeresh kag sa iya mga abyan ang tanan nga natabo. Nagsiling sa iya ang iya asawa kag ang iya mga abyan nga iya mga manuglaygay, “Amat-amat ka na nga nagakapierdi kay Mordecai. Indi ka makadaog sa iya tungod kay isa siya ka Judio. Sigurado gid nga mapierdi ka sa iya.” 14 Samtang nagaestoryahanay pa sila, nag-abot ang mga opisyal sang hari kag gindali-dali nila dala si Haman sa panihapon nga ginpreparar ni Ester.
Ginbitay si Haman
7 Nagpanihapon si Haring Ahasuerus kag si Haman upod kay Rayna Ester. 2 Kag samtang nagaininom sila sa sinang ikaduha nga panihapon, nagpamangkot liwat ang hari kay Rayna Ester, “Ano gid bala ang imo kinahanglan? Isiling lang kay ihatag ko sa imo bisan ang katunga pa sang akon ginharian.” 3 Nagsabat si Rayna Ester, “Kon matuod nga maayo ka sa akon kag nalipay ka sa akon, Mahal nga Hari, luwasa ako kag ang akon mga kasimanwa. Amo ini ang akon ginapangayo sa imo. 4 Kay may premyo nga ginapromisa sa kay bisan sin-o nga magpatay sa amon. Kon ginbaligya lang kami bilang mga ulipon, indi ko na ikaw pagtublagon pa tungod kay indi gid man ina importante para sa imo agod disturbuhon ka pa.”
5 Nagsabat si Haring Ahasuerus sa iya, “Sin-o ang nangahas sa paghimo sina kag diin siya subong?” 6 Nagsabat si Ester, “Ang kaaway wala sing iban kundi ining malaot nga si Haman.”
Puwerte ang kulba ni Haman sa atubangan sang hari kag sang rayna. 7 Nagtindog dayon ang hari sa puwerte nga kaakig. Ginbayaan niya ang iya ilimnon kag nagkadto sa hardin sang palasyo. Pero nagpabilin si Haman kag nagpakitluoy kay Rayna Ester tungod kay nahibaluan niya nga desidido ang hari nga silutan siya.
8 Nagahapa si Haman sa higdaan nga ginahilayan ni Ester samtang nagapakitluoy. Sang pagkakita sa iya sang hari nga nagbalik halin sa hardin, nagsiling ang hari, “Aba, buot mo pa nga luguson ang rayna diri sa palasyo bisan ara ako.”
Pagkatapos lang gid hambal sang hari, gintabunan sang mga suluguon ang ulo[a] ni Haman. 9 Dayon nagsiling si Harbona, nga isa sa mga personal nga alagad sang hari, “Nagpahimo si Haman sang bilitayan nga mga 75 ka tapak ang kataason didto sa tupad sang iya balay. Ginpahimo niya ato para kay Mordecai, ang tawo nga nagsugid para maluwas ang imo kabuhi, Mahal nga Hari.”
Dayon nagmando ang hari, “Bitaya ninyo didto si Haman!” 10 Gani ginbitay nila si Haman sa bilitayan nga ginpahimo niya para kuntani kay Mordecai. Dayon nadula ang kaakig sang hari.
Ang Mando sang Hari para Mabuligan ang mga Judio
8 Sa sina mismo nga adlaw, ginhatag ni Haring Ahasuerus kay Rayna Ester ang tanan nga pagkabutang ni Haman, ang kaaway sang mga Judio. Dayon ginpakadto si Mordecai sa hari tungod kay ginsugid ni Ester nga magparyentihanay sila. 2 Ginhukas sang hari ang iya singsing nga pangmarka, nga iya ginbawi kay Haman, kag ginhatag kay Mordecai. Dayon ginhimo siya ni Ester nga manugdumala sang tanan nga pagkabutang ni Haman.
3 Sa liwat nagpangabay si Ester kay Haring Ahasuerus, nga nagaluhod sa iya tiilan kag nagahibi. Nagpakitluoy siya nga indi na lang pagdayunon ang malain nga plano ni Haman nga Agagnon kontra sa mga Judio. 4 Gin-untay sang hari ang iya bulawan nga bulobaston kay Ester. Dayon nagtindog si Ester sa atubangan sang hari kag nagsiling, 5 “Kon matuod nga maayo ka sa akon, Mahal nga Hari, kag nalipay ka sa akon, himua ini kon gusto mo kag kon husto para sa imo: Magpasulat ka sang isa ka sugo nga indi pagdayunon ang mando ni Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon. Ining mando nga ginpasulat ni Haman nagasiling nga pamatyon ang mga Judio sa bug-os nga ginharian. 6 Indi ako makabatas nga makita nga magkalamatay ang akon mga kasimanwa kag mga paryente.”
7 Nagsiling si Haring Ahasuerus kay Rayna Ester kag kay Mordecai nga Judio, “Ginpabitay ko na si Haman tungod nga gintinguhaan niya nga laglagon kamo nga mga Judio. Kag ginhatag ko na sa imo, Ester, ang iya mga pagkabutang. 8 Karon, magsulat kamo sang isa ka sugo sa akon ngalan para sa mga Judio. Isulat ninyo kon ano ang maayo para sa inyo, kag markahi dayon ninyo sang akon singsing. Kay ang bisan ano nga kasulatan nga ginsulat sa ngalan sang hari kag ginmarkahan sang iya singsing indi na gid maliwat pa.”
9 Gani sang ika-23 nga adlaw sang ikatatlo nga bulan, nga amo ang bulan sang Sivan, ginpatawag ang mga sekretaryo sang hari. Ginsulat nila ang tanan nga gindikta ni Mordecai sa ila. Ang sulat para sa mga Judio, mga gobernador, mga pangulo, kag mga opisyal sang 127 ka probinsya halin sa India hasta sa Etiopia.[b] Ginsulat ini sa tagsa ka lingguahe sang mga tawo sa bug-os nga ginharian, lakip na ang lingguahe sang mga Judio. 10 Ginpasulat ini ni Mordecai sa ngalan ni Haring Ahasuerus, kag ginmarkahan sang singsing sang hari. Pagkatapos ginpadala dayon niya sa mga mensahero nga nagasakay sa madasig nga mga kabayo sang hari. 11 Paagi sa ato nga sulat, gintugutan ni Haring Ahasuerus ang mga Judio sa kada siyudad nga mag-ugyon sa pagdepensa sang ila kaugalingon. Puwede nila patyon ang bisan sin-o nga magsalakay sa ila halin sa bisan ano nga nasyon ukon probinsya, pati ang ila sini mga babayi kag mga kabataan.[c] Kag puwede man nila nga kuhaon ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway. 12 Himuon ini sang mga Judio sa tanan nga probinsya nga sakop sang ginharian ni Haring Ahasuerus sa sulod lang sang isa ka adlaw, sa ika-13 nga adlaw sang ika-12 nga bulan nga amo ang bulan sang Adar. 13 Ini nga sulat ipadala sa kada probinsya bilang isa ka sugo, kag ipahayag sa tanan nga tawo, agod makapreparar ang mga Judio sa pagbalos sa ila mga kaaway sa sina nga adlaw.
14 Gani sa sugo sang hari, naghalin ang mga mensahero nga nagasakay sa madasig nga mga kabayo sang hari. Ginpahibalo man ang mando sa napaderan nga siyudad sang Susa.
15 Nagguwa si Mordecai sa palasyo nga nagabayo sang harianon nga bayo nga asol kag puti, kag pangguwa nga bayo nga linen nga granate. Kag may dako siya nga korona nga bulawan sa iya ulo. Naghinugyaw sa kalipay ang mga tawo sa siyudad sang Susa tungod sa sugo. 16 Nakahatag ini sang dako nga kalipay kag pagtahod sa mga Judio. 17 Sa kada siyudad ukon probinsya nga sa diin nakaabot ang sugo sang hari, ang mga Judio nagakalipay gid kag nagahiwat sang piesta sa pagselebrar. Kag madamo nga mga tawo ang nangin Judio tungod sang ila kahadlok sa mga Judio.
Nadaog sang mga Judio ang Ila mga Kaaway
9 Karon, nag-abot na ang ika-13 nga adlaw sang ika-12 nga bulan, nga amo ang bulan sang Adar. Amo na ini ang adlaw nga himuon ang mando sang hari. Sa sini nga adlaw nagalaom ang mga kaaway sang mga Judio nga malaglag nila ang mga Judio. Pero suli ang natabo; ang mga kaaway amo ang napierdi sa mga Judio. 2 Kay sang sina nga adlaw, nagtilipon ang mga Judio sa mga lugar nga ila ginaestaran, sa tanan nga probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus, agod pamatyon ang bisan sin-o nga magsalakay sa ila. Wala sing may makabato sa ila tungod kay nahadlok sa ila ang tanan nga tawo. 3 Bisan gani ang tanan nga opisyal sang mga probinsya, pati ang ila mga gobernador, mga pangulo kag mga administrador, nagbulig sa mga Judio tungod kay nahadlok man sila kay Mordecai. 4 Kay si Mordecai isa na ka gamhanan nga tawo sa palasyo sang hari; bantog na siya sa bug-os nga ginharian. Kag nagdugang pa gid ang iya pagkagamhanan.
5 Gani ginpamatay sang mga Judio ang tanan nila nga kaaway paagi sa espada. Ginhimo nila ang ila gusto sa sining mga nagakontra sa ila. 6 Sa siyudad lang sang Susa, 500 ang ila napatay. 7 Ginpatay man nila sila ni Parshandata, Dalfon, Aspata, 8 Porata, Adalia, Aridata, 9 Parmashta, Arisai, Aridai, kag Vayzata. 10 Sila amo ang napulo ka anak ni Haman nga kaaway sang mga Judio, nga anak ni Hamedata. Pero wala pagkuhaa sang mga Judio ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway.
11 Sadto man nga adlaw, ginsugid sa hari ang kadamuon sang ginpamatay sa siyudad sang Susa. 12 Kag nagsiling ang hari kay Rayna Ester, “Sa Susa lang, 500 ang napatay sang mga Judio, kag ginpamatay man nila ang napulo ka anak ni Haman. Ano ayhan ang natabo sa iban nga mga probinsya? Karon, ano pa gid ang pangayuon mo kay ihatag ko sa imo.” 13 Nagsiling si Ester, “Kon gusto mo, Mahal nga Hari, tuguti ang mga Judio diri sa Susa sa pagdepensa liwat sang ila kaugalingon sa buwas, pareho sang ila ginhimo subong. Kag ipabitay sa kahoy ang mga bangkay sang napulo ka anak ni Haman.”
14 Gani nagsugo ang hari nga himuon ang pangabay ni Ester. Ginpahibalo sa Susa ang mando sang hari, kag ginpabitay ang mga bangkay sang napulo ka anak ni Haman. 15 Pagkaaga, ika-14 nga adlaw sang bulan sang Adar, nagtipon liwat ang mga Judio nga ara sa Susa, kag nakapatay sila sang 300 ka tawo. Pero wala nila pagkuhaa ang pagkabutang sang ila mga kaaway.
16-17 Sang nagligad nga adlaw, nagtilipon ang mga Judio nga ara sa nagkalain-lain nga mga parte sang ginharian agod depensahan kag luwason ang ila kaugalingon sa ila mga kaaway. Nakapatay sila sing 75,000 ka tawo, pero wala nila pagkuhaa ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway. Pagkasunod nga adlaw, ika-14 nga adlaw, nagpahuway sila kag naghiwat sang piesta nga may pagsinadya. 18 (Pero sa Susa iya, duha ka adlaw ang pagpamatay sang mga Judio sa ila mga kaaway, sang ika-13 kag sang ika-14 nga adlaw. Kag sang ika-15 nga adlaw, nagpahuway sila kag naghiwat man sang piesta nga may pagsinadya). 19 Amo ina nga ang mga Judio nga nagaestar sa mga baryo nagasaulog sang piesta kada ika-14 nga adlaw sang bulan sang Adar. Sa sina nga adlaw nagahinatagay sila sang regalo.[d]
Ang Piesta nga Ginatawag “Purim”
20 Ginsulat ni Mordecai ang tanan nga natabo, kag nagpadala siya sang sulat sa tanan nga Judio, malayo man ukon malapit, sa tanan nga probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus. 21 Sa sini nga sulat, ginhambalan ni Mordecai ang mga Judio nga saulugon nila kada tuig ang ika-14 kag ika-15 nga adlaw sang bulan sang Adar, 22 sa pagdumdom sang tion nga nakaluwas sila sa ila mga kaaway, kag ginbayluhan ang ila kasubo sang kalipay kag ang paghibi sang pagsinadya. Ginhambalan man sila ni Mordecai sa sulat nga saulugon nila ang piesta nga may pagsinadya, kag maghinatagay sila sang regalo,[e] kag hatagan man nila ang mga imol.
23 Ginsunod sang mga Judio ang mando ni Mordecai nga padayunon nila ang pagsaulog sang amo nga piesta kada tuig.
Ang Rason kon ngaa may Piesta nga Ginatawag “Purim”
24 Si Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon, nga kaaway sang tanan nga Judio, nagplano sa pagpatay sa mga Judio. Naggabot-gabot siya agod mahibaluan niya kon san-o niya sila laglagon. Ang butang nga gin-gamit sa paggabot-gabot ginatawag nga “pur.” 25 Pero sang mabalitaan sang hari ang ato nga plano paagi kay Rayna Ester, nagpasulat siya sang mando nga ang malain nga plano ni Haman kontra sa mga Judio himuon sa iya. Kag ginbitay si Haman pati ang iya mga anak nga lalaki. 26 Gani ang pagsaulog sang sina nga tion ginatawag nga Purim,[f] halin sa pulong nga “pur.” Kag tungod sa sulat ni Mordecai kag tungod sa ila naeksperiensyahan, 27 naghilisugot ang mga Judio nga saulugon nila sa husto nga tion kada tuig ang inang duha ka adlaw nga piesta sa pamaagi nga ginsiling ni Mordecai. Nagdesisyon sila nga himuon nila ini kag sang ila mga kaliwat, kag sang tanan nga nangin Judio. 28 Ining duha ka adlaw sang Purim dumdumon kag saulugon sang kada pamilya sang mga Judio sa kada henerasyon, sa tanan nga probinsya kag siyudad sang ginharian. Indi nila ini pag-untatan ukon pagkalimtan, bisan sang ila mga kaliwat.
29 Agod mapalig-on ang sulat ni Mordecai parte sa Purim, nagsulat man si Rayna Ester nga anak ni Abihail, parte sa sini nga piesta. Kaupod niya si Mordecai sa pagsulat sini. 30 Ginpadala ini ni Mordecai sa 127 ka probinsya nga sakop sang ginharian ni Haring Ahasuerus. Nakahatag ini sang kalinong kag kalig-on sa mga Judio, 31 kag nagasugo sa ila nga saulugon nila ang Purim sa husto nga tion, subong sang ginmando ni Mordecai, nga ginmando man ni Rayna Ester. Sundon nila ini, subong nga ginasunod nila kag sang ila mga kaliwat ang pagsulundan parte sa pagpuasa kag pagpangasubo. 32 Ang mando ni Ester nga nagpalig-on sa mga pagsulundan parte sa Purim ginsulat sa libro.
Ang Pagkagamhanan ni Haring Ahasuerus kag ni Mordecai
10 Ginpabayad ni Haring Ahasuerus sang buhis ang tanan nga tawo sa iya ginharian, bisan atong mga nagaestar sa mga isla.[g] 2 Ang tanan nga gamhanan nga binuhatan ni Haring Ahasuerus nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Media kag Persia. Nasulat man diri ang kabug-usan sang estorya sang pagkabantog ni Mordecai, nga ginhatagan sang hari sang mataas nga posisyon. 3 Siya na ang ikaduha sa kay Haring Ahasuerus. Bantog gid siya sa iya kapareho nga mga Judio, kag ginatahod nila siya kay nagahimo siya sang mga butang nga para sa kaayuhan sang iya mga kasimanwa, kag nagapakighambal siya sa hari para sa ila.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.