Beginning

Ang Paghari ni Abia sa Juda^(A)

13 Nangin hari sang Juda si Abia sang ika-18 nga tuig sang paghari ni Jeroboam sa Israel. ² Sa Jerusalem nag-estar si Abia, kag naghari siya sa sulod sang tatlo ka tuig. Ang iya iloy amo si Maaca^[a] nga anak ni Uriel nga taga-Gibeah.

Nag-inaway si Abia kag si Jeroboam. ³ Nagsalakay si Abia upod ang 400,000 ka maisog nga mga soldado, kag nagpreparar si Jeroboam sang 800,000 ka maisog nga mga soldado sa pagpakig-away. ⁴ Pag-abot nila ni Abia sa kabukiran sang Efraim, nagtindog si Abia sa Bukid sang Zemaraim kag nagsinggit kay Jeroboam kag sa mga taga-Israel, “Pamati kamo sa akon. ⁵ Wala bala kamo kahibalo nga ang Ginoo, ang Dios sang Israel, naghimo sang wala sing katapusan nga kasugtanan kay David nga siya kag ang iya mga kaliwat amo ang maghari sa Israel hasta san-o? ⁶ Pero ikaw Jeroboam nga anak ni Nebat nagrebelde sa imo agalon nga si Solomon nga anak ni David. ⁷ Nag-upod sa imo ang dungol kag wala sing pulos nga mga tawo, kag nagkontra kay Rehoboam nga anak ni Solomon sang bata pa sadto si Rehoboam kag wala pa sing eksperiensya kag wala sing ikasarang sa pagbato sa inyo. ⁸ Kag karon gusto ninyo nga kontrahon ang ginharian sang Ginoo nga gintugyan sa kaliwat ni David. Nagapabugal kamo nga madamo ang inyo mga soldado kag dala ninyo ang bulawan nga mga baka nga ginpahimo ni Jeroboam bilang inyo mga dios. ⁹ Ginpalayas ninyo ang mga pari sang Ginoo, nga mga kaliwat ni Aaron, kag ang mga Levita. Kag nagpili kamo sang inyo kaugalingon nga mga pari pareho sang ginahimo sang iban nga mga nasyon. Ang bisan sin-o nga may turo nga baka kag pito ka karnero puwede na idedikar bilang pari sang inyo indi matuod nga mga dios.

¹⁰ “Pero kami iya, ang Ginoo amo ang amon Dios, kag wala namon siya ginsikway. Ang amon mga pari nga nagaalagad sa Ginoo mga kaliwat ni Aaron, kag ginabuligan sila sang mga Levita. ¹¹ Kada aga kag gab-i nagahalad sila sa Ginoo sang mga halad nga ginasunog kag sang mahamot nga insenso. Nagabutang sila sang tinapay sa lamisa nga ginakabig nga matinlo. Kag kada gab-i ginasindihan nila ang mga suga nga ara sa bulawan nga mga tulungtungan. Ginatuman namon ang mga sugo sang Ginoo nga amon Dios. Pero kamo iya ginsikway ninyo siya. ¹² Ang Dios kaupod namon; siya ang amon pangulo. Magapatunog ang iya mga pari sang mga trumpeta sa pagpanguna sa amon sa pagpakig-away sa inyo. Mga katawhan sang Israel, indi kamo magkontra kontra sa Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan, kay indi gid kamo magmadinalag-on.”

¹³ Samtang nagahambal si Abia, sekreto nga nagpadala si Jeroboam sang mga soldado sa likod sang mga taga-Juda sa pag-ambus sa ila. ¹⁴ Sang makita sang mga taga-Juda nga ginasalakay sila sa likod kag sa atubang, nagpangayo sila sang bulig sa Ginoo. Ginpatunog dayon sang mga pari ang mga trumpeta, ¹⁵ kag nagsinggit sing tudo ang mga taga-Juda sa pagsalakay. Sa ila pagsinggit, ginpierdi sang Dios si Jeroboam kag ang mga soldado sang Israel. Ginlagas sila ni Abia kag sang mga soldado sang Juda. ¹⁶ Nagpalagyo sila, kag gintugyan sila sang Dios sa mga taga-Juda. ¹⁷ Madamo gid ang napatay ni Abia kag sang iya mga tinawo—500,000 ka maayo nga mga soldado sang Israel. ¹⁸ Gani napierdi sang mga taga-Juda ang mga taga-Israel sa sina nga inaway, tungod kay nagsalig sila sa Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan.

¹⁹ Ginlagas ni Abia si Jeroboam kag naagaw niya sa iya ang mga banwa sang Betel, Jeshana, kag Efron, kag pati ang mga baryo sa ila palibot. ²⁰ Wala na gid mabawi ni Jeroboam ang iya gahom sang panahon ni Abia, kag sang ulihi ginsilutan siya sang Ginoo kag napatay siya. ²¹ Si Abia iya naggamhanan pa gid. May 14 siya ka asawa kag 22 ka anak nga lalaki kag 16 ka anak nga babayi. ²² Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Abia, ang iya mga ginsiling kag mga ginhimo, nasulat sa Estorya ni Propeta Ido.

14 Sang ulihi, napatay si Abia kag ginlubong sa Banwa ni David. Si Asa nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari. Kag sang si Asa ang hari, may kalinong sa Juda sa sulod sang napulo ka tuig.

Ang Paghari ni Asa sa Juda

² Matarong ang ginhimo ni Asa sa panulok sang Ginoo nga iya Dios. ³ Ginpaguba niya ang mga halaran para sa mga dios-dios kag ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar. Ginpaguba man niya ang handumanan nga mga bato kag ginpautod ang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera. ⁴ Ginsugo niya ang katawhan sang Juda sa pagdangop sa Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan, kag sa pagtuman sang iya mga kasuguan. ⁵ Ginpaguba niya ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar kag ang mga halaran nga ginasunugan sang mga insenso sa tanan nga banwa sang Juda. Gani may kalinong ang ginharian sang Juda sang tion sang paghari ni Asa. ⁶ Kag samtang malinong, ginpabutangan ni Asa sang mga pader ang mga banwa sang Juda. Wala sing may nagpakig-away sa iya sa sina nga tion, kay ginhatagan siya sang Ginoo sang kalinong.

⁷ Nagsiling si Asa sa mga taga-Juda, “Pabakuron ta ini nga mga banwa paagi sa pagbutang sang mga pader sa palibot sini nga may mga tore, mga puwertahan kag mga trangka. Kita gihapon ang nagapanag-iya sang sini nga duta, tungod kay nagdangop kita sa Ginoo nga aton Dios. Kag ginhatagan niya kita sang kalinong sa aton mga kaaway sa palibot.” Gani ginpabakod nila ang mga banwa kag nagmainuswagon sila.

⁸ May 300,000 ka soldado si Asa nga mga taga-Juda, nga armado sang dalagko nga mga taming kag mga bangkaw. Kag may ara man siya sang 280,000 ka soldado nga taga-Benjamin, nga armado sang magagmay nga mga taming kag mga pana. Ini sila tanan mga maayo nga mga soldado.

⁹ Naglakat si Zera nga taga-Etiopia^[b] upod ang madamo gid nga mga soldado kag 300 ka karwahe sa pagsalakay sa Juda. Nakaabot sila sa Maresha. ¹⁰ Naglakat man sila ni Asa sa pagpakig-away kay Zera. Nagplastar sila sa pulopatag sang Zefata malapit sa Maresha. ¹¹ Dayon nagpangamuyo si Asa sa Ginoo nga iya Dios, “O Ginoo, wala na sing iban pa nga makabulig sa mga tawo nga wala sing ikasarang kontra sa mga gamhanan kundi ikaw lang. Buligi kami, O Ginoo nga amon Dios, kay nagasalig kami sa imo, kag sa imo ngalan nagkadto kami diri kontra sa sining madamo gid nga mga soldado. O Ginoo, ikaw ang amon Dios; indi pag-itugot nga magdaog ang tawo kontra sa imo.”

¹² Gani ginpierdi sang Ginoo ang mga taga-Etiopia sa atubangan ni Asa kag sang mga taga-Juda. Nagpalalagyo ang mga taga-Etiopia, ¹³ kag ginlagas sila ni Asa kag sang iya mga soldado hasta sa Gerar. Madamo gid ang nagkalamatay sa mga taga-Etiopia sa bagay nga indi na sila makapakig-away pa. Ginpierdi sila sang Ginoo kag sang iya mga soldado. Madamo gid nga pagkabutang ang nakuha sang mga soldado sang Juda. ¹⁴ Nalaglag nila ang mga baryo sa palibot sang Gerar, tungod nga ang mga pumuluyo sini ginpahadlok sa Ginoo. Ginpanguha nila ang mga pagkabutang sang sini nga mga baryo tungod kay madamo gid ang ila mga pagkabutang. ¹⁵ Ginsalakay man nila ang mga kampo sang mga manugbantay sang mga kasapatan, kag ginpanguha ang madamo nga mga karnero kag mga kanding, kag mga kamelyo. Dayon nagbalik sila sa Jerusalem.

Ang Mga Pagbag-o nga Ginhimo ni Asa

15 Karon, gin-gamhan sang Espiritu sang Dios si Azaria nga anak ni Oded. ² Nagpakigkita siya kay Asa kag nagsiling sa iya, “Pamatii ninyo ako Haring Asa, kag tanan kamo nga taga-Juda kag taga-Benjamin. Magapabilin ang Ginoo sa inyo samtang nagapabilin kamo sa iya. Kon magdangop kamo sa iya, makita ninyo ang iya kaayo. Pero kon talikdan ninyo siya, talikdan man niya kamo. ³ Sa malawig nga panahon nagkabuhi ang mga Israelinhon nga wala sing matuod nga Dios, wala sing mga pari nga nagatudlo sa ila, kag wala sing kasuguan. ⁴ Pero sa ila kalisod, nagdangop sila sa Ginoo, ang Dios sang Israel, kag ginbuligan niya sila. ⁵ Sadto nga tion, delikado ang pagbiyahe tungod kay nagaginamo ang mga tawo. ⁶ Nagailinaway ang mga nasyon kag ang mga siyudad, tungod ginpagamo sila sang Dios paagi sa nagkalain-lain nga mga kalisod. ⁷ Pero kamo iya, magpakaisog kamo kag indi magkaluya, kay ang inyo mga binuhatan pagabalusan.”

⁸ Pagkabati ni Asa sa mensahi ni Azaria nga anak ni Oded, nagpakaisog siya. Ginpakuha niya ang makangilil-ad nga mga dios-dios sa bug-os nga Juda kag Benjamin, kag sa mga banwa nga iya naagaw sa kabukiran sang Efraim. Ginpakay-o niya ang halaran sang Ginoo nga ara sa atubangan sang balkon sang templo sang Ginoo.

⁹ Dayon ginpatipon niya ang tanan nga katawhan sang Juda kag Benjamin, kag ang mga katawhan halin sa Efraim, Manase, kag Simeon nga nag-estar upod sa ila. Madamo ang nagsaylo sa Juda halin sa Israel sang makita nila nga si Asa ginaupdan sang Ginoo nga iya Dios.

¹⁰ Nagtipon sila sa Jerusalem sang ikatatlo nga bulan sang ika-15 nga tuig sang paghari ni Asa. ¹¹ Kag sa sina nga tion naghalad sila sa Ginoo sang mga sapat halin sa ila naagaw sa inaway—700 ka baka kag 7,000 ka karnero kag kanding. ¹² Naghimo sila sang kasugtanan nga magdangop sa Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan, sa bug-os nila nga tagipusuon kag kalag. ¹³ Ang bisan sin-o nga indi magdangop sa Ginoo, ang Dios sang Israel, pagapatyon, bata man ukon tigulang, lalaki man ukon babayi. ¹⁴ Nagsumpa sila sa Ginoo sa mabaskog nga tingog, nga may paghinugyaw kag pagpatunog sang mga trumpeta kag mga budyong. ¹⁵ Nagkalipay gid ang tanan nga taga-Juda tungod kay nagsumpa sila sing tinagipusuon. Nagdangop sila sa Dios nga hugot gid sa ila tagipusuon, kag nakita nila ang iya kaayo. Kag ginhatagan sila sang Ginoo sang kalinong sa ila mga kaaway sa palibot.

¹⁶ Ginpahalin man ni Haring Asa ang iya lola nga si Maaca sa iya pagkarayna tungod kay naghimo siya sang makangilil-ad nga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera. Ginpautod ni Asa ini nga hulohaligi kag ginpabis-ak, kag ginpasunog sa Kidron nga ililigan sang tubig. ¹⁷ Bisan wala madula ang tanan nga simbahan sa mataas nga mga lugar sa Israel, nagpabilin nga matutom si Asa sa Ginoo sa bug-os niya nga kabuhi. ¹⁸ Gindala niya sa templo sang Dios ang mga pilak, mga bulawan, kag ang iban pa nga mga butang nga gindedikar niya kag sang iya amay sa Dios.

¹⁹ Wala gid sing inaway hasta sa ika-35 nga tuig sang paghari ni Asa.

Ang Katapusan nga Tuig ni Asa^(B)

16 Sang ika-36 nga tuig sang paghari ni Asa, ginsalakay ni Haring Baasha sang Israel ang Juda. Kag ginsuguran ni Haring Baasha ang pagpabakod sang banwa sang Rama agod wala sing may makaguwa ukon makasulod sa teritoryo ni Haring Asa sang Juda.

² Ginpanguha ni Asa ang mga pilak kag mga bulawan sa mga bodega sang templo sang Ginoo kag sang iya palasyo. Dayon ginhatag niya ini kay Haring Ben Hadad sang Aram^[c] didto sa Damascus nga sa diin siya nagaestar. Amo ini ang mensahi ni Asa kay Ben Hadad: ³ “Maghimo kita sang kasugtanan nga magdampiganay kita, pareho sang ginhimo sang aton mga amay. Batuna ang ginahatag ko sa imo nga pilak kag bulawan, kag ginapangabay ko ikaw nga untaton mo na ang imo pagpakigdampig kay Haring Baasha sang Israel agod pabay-an na niya ako.”

⁴ Nagsugot si Ben Hadad sa ginpangabay ni Haring Asa, kag ginsugo niya ang mga kumander sang iya mga soldado nga salakayon ang mga banwa sang Israel. Naagaw nila ang Ion, Dan, Abel Maim, kag ang tanan nga banwa sang Naftali nga bulutangan sang mga bodega. ⁵ Sang mabatian ini ni Baasha, ginpauntat niya ang pagpabakod sang Rama. ⁶ Dayon nagmando si Haring Asa sa tanan nga lalaki sang Juda nga kuhaon nila ang mga bato kag mga troso nga gin-gamit ni Baasha sa pagpabakod sang Rama. Kag gin-gamit ini ni Haring Asa sa pagpabakod sang Geba kag sang Mizpa.

⁷ Sadto nga tion, nagkadto si Propeta Hanani kay Haring Asa sang Juda kag nagsiling sa iya, “Tungod nagsalig ka sa hari sang Aram kag indi sa Ginoo nga imo Dios, nadula ang inyo tsansa sa paglaglag sa mga soldado sang hari sang Aram. ⁸ Nadumduman mo bala kon ano ang natabo sa mga taga-Etiopia^[d] kag taga-Libya, nga ang ila mga soldado, mga karwahe, kag mga manugkabayo puwerte kadamo? Sadto nga tion nagsalig ka sa Ginoo, kag ginpapierdi niya sila sa inyo. ⁹ Kay nagatan-aw gid ang Ginoo sa bug-os nga kalibutan agod pabaskugon ang mga tawo nga matutom gid sa iya. Binuang ang imo ginhimo! Gani sugod subong permi ka na magapakig-away.”

¹⁰ Tungod sini, naakig gid si Asa sa propeta, gani ginpapriso niya siya. Kag sa sina man nga tion, nagsugod sa pagpamigos si Asa sa iban niya nga mga katawhan.

¹¹ Ang estorya parte sa paghari ni Asa halin sa umpisa hasta sa katapusan nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda kag sang Israel. ¹² Sang ika-39 nga tuig sang paghari ni Asa, nag-antos siya sang balatian sa tiil. Bisan grabe na ang iya balatian, wala siya nagpangayo sang bulig sa Ginoo kundi sa mga doktor. ¹³ Kag sang ika-41 nga tuig sang iya paghari, napatay siya. ¹⁴ Ginlubong siya sa lulubngan nga iya ginpahimo para sa iya kaugalingon didto sa Banwa ni David. Ginhamyang nila siya sa isa ka hiligdaan nga may nagkalain-lain nga mga pahamot, kag nagdabok ang mga tawo sang dako gid nga kalayo sa pagpadungog sa iya.

Si Jehoshafat nga Hari sang Juda

17 Ang nagbulos kay Asa bilang hari amo ang iya anak nga si Jehoshafat. Ginpalig-on ni Jehoshafat ang iya ginharian agod makabato siya sa Israel. ² Ginbutangan niya sang mga soldado ang tanan nga napaderan nga mga banwa sang Juda, kag ginbutangan niya sang mga kampo sang mga soldado ang Juda kag ang mga banwa sang Efraim nga naagaw sang iya amay nga si Asa. ³ Ginaupdan sang Ginoo si Jehoshafat tungod kay sa una nga mga tinuig sang iya paghari ginsunod niya ang pagkabuhi sang iya katigulangan nga si David. Wala siya magdangop sa mga imahen ni Baal ⁴ kundi nagdangop siya sa Dios sang iya amay kag nagsunod sa iya kasuguan sa baylo nga magsunod sa pagginawi sang mga taga-Israel. ⁵ Ginpalig-on sang Ginoo ang ginharian sa idalom sang iya paghari. Nagdala sang mga regalo ang tanan nga taga-Juda sa iya, gani nagmanggaranon gid siya kag nagdungganon. ⁶ Matutom siya sa pagsunod sa mga pamaagi sang Ginoo. Ginpaguba niya sa Juda ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar kag ang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera.

⁷ Sang ikatatlo nga tuig sang iya paghari, ginpadala niya ang iya mga opisyal nga sila ni Ben Hail, Obadias, Zacarias, Netanel, kag Micaya sa pagtudlo sa mga banwa sang Juda. ⁸ Kaupod nila ang iban nga mga Levita nga sila ni Shemaya, Netania, Zebadia, Asahel, Shemiramot, Jehonatan, Adonia, Tobia, Tob Adonia, kag ang mga pari nga sila ni Elishama kag Jehoram. ⁹ Gindala nila ang Libro sang Kasuguan sang Ginoo kag naglibot sila sa tanan nga banwa sang Juda kag nagpanudlo sa mga tawo.

¹⁰ Ginpahadlok sang Ginoo ang tanan nga ginharian sa palibot sang Juda, gani wala sa ila sing may nagpakig-away kay Jehoshafat. ¹¹ Ang iban nga mga Filistinhon nagdala kay Jehoshafat sang mga regalo kag pilak bilang buhis, kag ang mga Arabo nagdala man sa iya sang 7,700 ka karnero kag 7,700 ka kanding. ¹² Gani naggamhanan pa gid si Jehoshafat. Nagpatindog siya sa Juda sang mabakod nga mga kuta kag sang mga banwa nga bulutangan sang mga bodega. ¹³ Madamo nga mga kinahanglanon ang gintipon niya sa mga banwa sang Juda. Nagbutang man siya sang maayo nga mga soldado sa Jerusalem. ¹⁴ Ang iya mga soldado nalista suno sa ila mga pamilya. Si Adnah amo ang kumander sang 300,000 ka maayo nga mga soldado nga taga-Juda, nga gin-grupo sa tag-1,000. ¹⁵ Ang sunod sa iya amo si Jehohanan nga kumander sang 280,000 ka soldado. ¹⁶ Sunod amo si Amasia nga anak ni Zicri, nga kumander sang 200,000 ka maayo nga mga soldado. Nagbuluntad siya para sa buluhaton sang Ginoo.

¹⁷ Si Eliada, nga isa ka maayo nga soldado, amo ang kumander sang 200,000 ka soldado nga taga-Benjamin. Ini nga mga soldado may mga taming kag mga pana. ¹⁸ Ang sunod sa iya amo si Jehozabad nga kumander sang 180,000 ka armado nga mga soldado.

¹⁹ Amo ini sila ang mga nag-alagad kay Haring Jehoshafat luwas sa mga soldado nga iya ginbutang sa napaderan nga mga banwa sa bug-os nga Juda.