Beginning

Ang Plano ni David para sa Templo

28 Karon, ginpatawag ni Haring David sa Jerusalem ang tanan nga opisyal sang Israel: Ang mga opisyal sang mga tribo, ang mga kumander sang kada grupo sang mga soldado nga nagaalagad sa hari, ang iban pa nga mga kumander sang linibo kag ginatos nga mga soldado, ang mga opisyal nga nagadumala sang tanan nga pagkabutang kag kasapatan sang hari kag sang iya mga anak, ang mga opisyal sang palasyo, ang gamhanan nga mga tawo, kag ang tanan nga maayo nga mga soldado.

² Sang nagatilipon na sila, nagtindog si David kag nagsiling, “Pamatii ninyo ako, mga kauturan kag katawhan ko. Gusto ko gid magpatindog sang templo para butangan sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo nga aton Dios, para may tulungtungan ang iya tiil. Kag nakaplano na ako sa pagpatindog sini. ³ Pero nagsiling ang Dios sa akon, ‘Indi ikaw ang magapatindog sang templo para sa akon kadungganan, tungod kay isa ikaw ka soldado kag madamo ang imo ginpamatay.’ ⁴ Pero sa pihak sina, ginpili ako sang Ginoo, ang Dios sang Israel, halin sa bug-os namon nga pamilya nga mangin hari sang Israel hasta san-o.^[a] Ginpili niya ang tribo sang Juda bilang pangulo nga tribo. Kag halin sa sini nga tribo, ginpili niya ang akon pamilya, kag halin sa akon pamilya ginkalipay niya ang pagpili sa akon bilang hari sang bug-os nga Israel. ⁵ Ginhatagan niya ako sang madamo nga mga anak nga lalaki, kag halin sa ila, ginpili niya si Solomon sa paghari sa iya ginharian nga amo ang Israel. ⁶ Nagsiling siya sa akon, ‘Ang imo anak nga si Solomon amo ang magapatindog sang akon templo kag sang iya sini mga lagwerta. Kay ginpili ko siya nga mangin akon anak, kag ako mangin iya amay. ⁷ Kag kon magpadayon siya sa pagsunod sang akon mga sugo pareho sang iya ginahimo subong, paharion ko ang iya mga kaliwat hasta san-o.’

⁸ “Gani karon, ginamanduan ko kamo sa atubangan sang tanan nga Israelinhon, ang katilingban sang Ginoo, kag sa presensya sang aton Dios, nga tumana ninyo sing maayo ang tanan nga sugo sang Ginoo nga inyo Dios. Kon himuon ninyo ini, padayon ninyo nga panag-iyahan ining maayo nga duta, kag maipapanubli ninyo ini sa inyo mga kaliwat hasta san-o.

⁹ “Kag ikaw, Solomon nga anak ko, kilalaha kag alagara ang Dios sang imo amay sa bug-os mo nga tagipusuon kag hunahuna, kay nakita sang Ginoo ang tagsa ka tagipusuon kag nahibaluan niya ang aton motibo kag panghunahuna. Kon magdangop ka sa iya, buligan ka niya; pero kon magbiya ka sa iya, sikwayon ka niya hasta san-o. ¹⁰ Gani hunahunaa ini sing maayo. Ginpili ka sang Ginoo sa pagpatindog sang templo para didto siya simbahon. Magpakabakod ka, kag himua ini nga buluhaton.”

¹¹ Dayon ginhatag ni David kay Solomon ang tanan nga plano sa pagpatindog sang templo kag sa iya sini nga balkon, mga bilding, mga bodega, mga kuwarto sa ibabaw, mga kuwarto sa sulod, kag ang Labing Balaan nga Lugar nga sa diin ginapatawad ang mga sala sang tawo. ¹² Ginhatag ni David ining tanan nga plano nga gintudlo sa iya sang Espiritu^[b] para sa pagpatindog sang mga lagwerta sang templo sang Ginoo, sang tanan nga kuwarto sa palibot sini, kag sang mga bodega sang templo sang Dios, lakip na ang mga bodega para sa mga butang nga ginhalad. ¹³ Gintudluan man niya si Solomon parte sa paggrupo sang mga pari kag mga Levita kag sa tanan nga buluhaton sa pag-alagad sa templo sang Ginoo, subong man sa tanan nga kagamitan sa pag-alagad. ¹⁴ Nagtudlo man siya kon pila kadamo nga pilak kag bulawan ang gamiton sa paghimo sang sini nga mga kagamitan: ¹⁵ sa bulawan nga mga suga kag mga bulutangan sini; sa pilak nga mga suga kag mga bulutangan sini; ¹⁶ sa bulawan nga mga lamisa nga ginabutangan sang tinapay nga ginahalad sa presensya sang Dios; sa pilak nga mga lamisa; ¹⁷ sa bulawan nga mga tinidor nga dalagko; sa bulawan nga mga yahong kag mga pitsil; sa bulawan kag pilak nga mga pinggan; ¹⁸ kag sa bulawan nga halaran nga sulunugan sang insenso. Gintudluan man ni David si Solomon kon paano ang paghimo sang bulawan nga kerubin nga nagahumlad ang ila mga pakpak sa ibabaw sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo.

¹⁹ Nagsiling si Haring David, “Ini nga mga plano ginsulat suno sa pagtuytoy sang Ginoo, kag gintudluan niya ako kon paano ini tanan himuon.”

²⁰ Nagsiling man si David sa iya anak nga si Solomon, “Magpakabakod ka kag magpakaisog. Suguri na ang pagpaobra. Indi ka magkahadlok ukon magkaluya, kay ang Ginoong Dios, ang akon Dios, kaupod mo. Indi ka niya pagbayaan ukon pagpabay-an hasta matapos ang tanan nga obra para sa templo sang Ginoo. ²¹ Preparado na ang grupo sang mga pari kag mga Levita para sa tanan nga obra sa templo sang Dios, kag may mga tawo man nga may mga abilidad sa pag-obra sa bisan ano nga buluhaton nga handa sa pagbulig sa imo. Ang mga opisyal kag ang tanan nga tawo handa sa pagtuman sa imo.”

Ang mga Regalo sa Pagpatindog sang Templo

29 Dayon nagsiling si Haring David sa bug-os nga katilingban sang Israel, “Si Solomon nga akon anak nga ginpili sang Dios bataon pa kag wala sing eksperiensya. Dako ang buluhaton, kay ang patindugon nga bilding indi para sa tawo kundi para sa Ginoong Dios. ² Ginhimo ko ang tanan nga akon mahimo sa pagpreparar sang mga materyales para sa templo sang akon Dios—madamo nga bulawan, pilak, saway, salsalon, kahoy, malahalon nga mga bato nga onix, esmeralda, mga bato nga nagkalain-lain ang kolor, kag iban pa nga matahom nga mga bato kag mga marmol. ³ Kag tungod sa akon dedikasyon sa templo sang akon Dios, ginahatag ko ang akon personal nga mga bulawan kag pilak para sa pagpatindog sini, wala labot sa mga materyales nga natipon ko na para sa balaan nga templo. ⁴ Ang akon ihatag mga 100 ka tonelada nga bulawan halin sa Ofir, kag mga 250 ka tonelada nga pilak. Ini gamiton para inughaklap sa mga dingding sang templo, ⁵ kag para sa tanan nga kagamitan nga pagahimuon sang mga platero. Karon, sin-o ang luyag maghatag para sa Ginoo?”

⁶ Dayon naghatag sing kinabubut-on ang mga pangulo sang mga pamilya, mga pangulo sang mga tribo sang Israel, mga kumander sang linibo kag ginatos nga mga soldado, kag ang mga opisyal nga gintugyanan sa pagdumala sang mga pagkabutang sang hari. ⁷ Naghatag sila para sa pag-obra sang templo sang Dios sing mga 175 ka tonelada nga bulawan, 10,000 ka bulawan nga kuwarta, 350 ka tonelada nga pilak, 630 ka tonelada nga saway, kag 3,500 ka tonelada nga salsalon. ⁸ May mga naghatag man sang mga malahalon nga mga bato, kag gintago ini sa bodega sang templo sang Ginoo nga gindumalahan ni Jehiel nga kaliwat ni Gershon. ⁹ Nalipay gid ang mga tawo sa ila mga pangulo kay naghatag sila sing kinabubut-on kag tinagipusuon para sa Ginoo. Puwerte man ang kalipay ni Haring David.

Ang Pangamuyo ni David

¹⁰ Gindayaw ni David ang Ginoo sa atubangan sang bug-os nga katilingban. Siling niya,

“O Ginoo, Dios sang amon katigulangan nga si Jacob,^[c] dalayawon ka sa wala sing katapusan. ¹¹ Gamhanan ka gid, talahuron, dungganon, kag dalayawon. Kay imo ang tanan nga butang sa langit kag sa duta. Ikaw ang hari, O Ginoo, kag labaw ka sa tanan. ¹² Ang manggad kag dungog naghalin sa imo. Ikaw ang nagadumala sang tanan nga butang. Gamhanan ka gid, kag ikaw ang nagapakusog kag nagapagamhanan sa kay bisan sin-o.

¹³ “Karon, O amon Dios, ginapasalamatan ka namon kag ginadayaw ang imo talahuron nga ngalan. ¹⁴ Pero sin-o gid ako kag ang akon katawhan nga makahatag kami sing bugana pareho sini? Tanan nga butang nagahalin sa imo, kag ginahatag lang namon ang naghalin sa imo. ¹⁵ Nakahibalo ikaw nga umalagi lang kami diri sa kalibutan pareho sang amon mga katigulangan. Ang amon kabuhi pareho sa landong nga wala nagapabilin.

¹⁶ “O Ginoo nga amon Dios, ining tanan nga ginhatag namon sa pagpatindog sang templo para sa kadungganan sang imo balaan nga ngalan naghalin man sa imo. Imo ini tanan! ¹⁷ O Dios ko, nahibaluan ko nga ginausisa mo ang amon tagipusuon kag nalipay ka kon makita mo nga matarong ini. Amo ina nga sinsero kag kinabubut-on ang paghatag ko sang sini nga mga butang. Kag bisan ang imo katawhan nga ari diri subong nakita ko nga nagahatag man sing kinabubut-on. Gani nalipay gid ako.

¹⁸ “O Ginoo, ang Dios sang amon mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, kag Jacob, kabay pa nga ibutang mo permi ini nga handom sa tagipusuon sang imo katawhan, kag buligi sila nga magmatutom sa imo. ¹⁹ Kag buligi man ang akon anak nga si Solomon nga mangin matutom gid siya sa pagtuman sang imo mga sugo, mga pagpanudlo, kag mga pagsulundan, kag sa paghimo sang tanan nga imo ginapatuman parte sa pagpatindog sang templo nga akon ginpreparar.”

²⁰ Dayon nagsiling si David sa bug-os nga katilingban, “Dayawa ninyo ang Ginoo nga inyo Dios.” Gani gindayaw nila ang Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan. Nagluhod sila kag nagduko sa pagpadungog sa Ginoo kag sa hari.

Ginkilala si Solomon Bilang Hari

²¹ Pagkadason nga adlaw naghalad sila sa Ginoo sang mga halad nga ginasunog: 1,000 ka turo nga baka, 1,000 ka gulang nga karnero nga lalaki, kag 1,000 ka bataon nga karnero nga lalaki. Naghalad man sila sang mga halad nga ilimnon kag sang madamo pa nga mga halad para sa bug-os nga Israel. ²² Nagkinaon sila kag nag-ininom nga malipayon sa presensya sang Ginoo sadto nga adlaw.

Kag sa liwat, gindeklarar nila nga hari si Solomon nga anak ni David. Ginhaplasan si Solomon sang lana sa presensya sang Ginoo bilang hari, kag ginhaplasan man si Zadok bilang pari. ²³ Gani nagpungko si Solomon sa trono sang Ginoo bilang hari sa pagbulos sa iya amay nga si David. Nagmainuswagon si Solomon, kag nagtuman sa iya ang bug-os nga Israel. ²⁴ Nagpromisa ang tanan nga opisyal, ang gamhanan nga mga tawo, kag ang tanan nga anak nga lalaki ni Haring David nga magpasakop sila kay Haring Solomon. ²⁵ Ginpabantog sang Ginoo si Solomon sa bug-os nga Israel kag ginhatagan niya siya sang kadungganan nga wala maangkon sang iban nga mga hari sa Israel.

Ang Pagkapatay ni David

^26-27 Naghari si David nga anak ni Jesse sa bug-os nga Israel sa sulod sang 40 ka tuig—7 ka tuig sa Hebron kag 33 ka tuig sa Jerusalem. ²⁸ Nagkabuhi siya sing malawig nga manggaranon kag dungganon. Napatay siya nga tigulang na gid, kag ginbuslan siya sang iya anak nga si Solomon bilang hari. ²⁹ Ang estorya parte sa paghari ni Haring David, halin sa ginsuguran hasta sa katapusan, nasulat sa mga libro sang mga propeta nga sila ni Samuel, Natan kag Gad. ³⁰ Nasulat dira kon paano siya naghari, ano siya kagamhanan, kag ang tanan nga natabo sa iya kag sa Israel, kag sa palibot nga mga ginharian.

Nagpangayo si Solomon sang Kaalam^(A)

1 Nangin malig-on ang paghari ni Solomon nga anak ni David sa iya ginharian kay kaupod niya ang Ginoo nga iya Dios, kag ginhimo niya siya nga gamhanan gid. ² Karon, nagpakighambal si Solomon sa tanan nga Israelinhon, sa mga kumander sang mga linibo kag ginatos nga mga soldado, sa mga manughukom, sa tanan nga pangulo sang Israel, kag sa tanan nga pangulo sang mga pamilya. ³ Dayon naglakat si Solomon kag ang bug-os nga katilingban pakadto sa simbahan sa mataas nga lugar sa Gibeon, kay didto ang Tolda nga Ginapakigkitaan sang Dios. Ini nga Tolda ginpahimo ni Moises nga alagad sang Ginoo sa kamingawan. ⁴ Sadto nga tion nasaylo na ni David ang Kahon sang Dios halin sa Kiriat Jearim pakadto sa tolda nga iya ginpreparar para sa sini didto sa Jerusalem. ⁵ Pero ang saway nga halaran nga ginhimo ni Bezalel nga anak ni Uri kag apo ni Hur ara sa Gibeon sa atubangan sang Tolda sang Ginoo. Gani didto nagtipon si Solomon kag ang katilingban sa pagpamangkot sa Ginoo. ⁶ Dayon nagsaka si Solomon sa saway nga halaran sa presensya sang Ginoo didto sa Tolda nga Ginapakigkitaan, kag naghalad siya sang 1,000 ka halad nga ginasunog.

⁷ Sadto nga gab-i nagpakita ang Dios kay Solomon kag nagsiling sa iya, “Pangayo sang bisan ano nga gusto mo nga ihatag ko sa imo.” ⁸ Nagsabat si Solomon, “Ginpakitaan mo sang dako nga kaayo ang akon amay nga si David, kag karon ginbulos mo ako sa iya bilang hari. ⁹ Karon, Ginoong Dios, tumana ang imo ginpromisa sa akon amay nga si David, kay ginhimo mo ako nga hari sa katawhan nga daw pareho kadamo sa balas. ¹⁰ Hatagi ako sang kaalam kag ihibalo agod madumalahan ko ini nga katawhan. Kay sin-o bala ang makasarang sa pagdumala sining imo katawhan nga puwerte kadamo?”

¹¹ Nagsiling ang Dios kay Solomon, “Tungod nagpangayo ka sang kaalam kag ihibalo sa pagdumala sa akon katawhan nga ginapaharian ko sa imo kag wala ka nagpangayo sang manggad ukon dungog ukon kamatayon sang imo mga kaaway ukon malawig nga kabuhi, ¹² ihatag ko sa imo ang imo ginapangayo. Kag indi lang ina kundi hatagan ko pa ikaw sang madamo gid nga manggad kag dungog nga wala pa maangkon ni bisan sin-o nga hari nga una sa imo kag indi man maangkon sang masunod pa nga mga hari.”

¹³ Dayon naghalin si Solomon sa Tolda nga Ginapakigkitaan didto sa simbahan sa mataas nga lugar sa Gibeon, kag nagbalik sa Jerusalem. Kag naghari siya sa Israel.

Ang Manggad ni Solomon^(B)

¹⁴ Nakatipon si Solomon sang 1,400 ka karwahe kag 12,000 ka kabayo.^[a] Ginbutang niya ang iban sini sa mga banwa nga bulutangan sang iya mga karwahe, kag ang iban didto sa iya sa Jerusalem. ¹⁵ Sang panahon nga siya ang hari, ang pilak kag bulawan sa Jerusalem daw pareho lang ka ordinaryo sa mga bato, kag ang kahoy nga sedro daw pareho kabugana sa ordinaryo nga mga kahoy nga sikomoro sa mga bulobukid sa nakatundan.^{[b] 16} Ang mga kabayo ni Solomon naghalin pa sa Egipto^[c] kag sa Cilicia.^[d] Ginbakal ini sa Cilicia sang iya mga manugbakal sa husto nga bili. ¹⁷ Sadto nga tion ang bili sang karwahe nga halin sa Egipto 600 ka bilog nga pilak, kag ang kabayo 150 ka bilog nga pilak. Ginbaligya man ini sang mga tinawo ni Solomon sa tanan nga hari sang mga Hithanon kag sang mga Arameanhon.^[e]