Beginning

19 May nagsugid kay Joab nga nagahilibion ang hari kag nagapangasubo tungod kay Absalom. ² Sang mabatian man ini sang mga soldado, nauntat ang ila kinasadya sa ila nga pagdaog, kag nagpangasubo man sila. ³ Nagbalik sila nga malinong sa banwa sang Mahanaim, pareho sa mga soldado nga nahuya tungod kay nagpalagyo sa inaway. ⁴ Gintabunan ni David ang iya guya kag naghibi sing tudo, “O Absalom, anak ko, anak ko!”

⁵ Dayon nagkadto si Joab sa balay sang hari kag nagsiling, “Ginpakahuy-an mo subong nga adlaw ang imo mga tinawo nga nagluwas sang imo kabuhi kag sang kabuhi sang imo mga anak kag mga asawa. ⁶ Ginapalangga mo ang nagakontra sa imo, kag ginakontra mo ang nagapalangga sa imo. Maathag nga ginapakawalay pulos mo ang imo mga opisyal kag mga tinawo. Nareyalisar ko nga mas nalipay ka pa kon tanan kami ang napatay kag si Absalom iya buhi. ⁷ Karon, guwa ka, kag pasalamati ang imo mga tinawo. Kay kon indi ka, ginasumpa ko sa Ginoo nga wala sing may magpabilin sa ila upod sa imo sini nga gab-i. Kag amo ini ang pinakamalain nga matabo sa imo halin sang una hasta subong.” ⁸ Gani nagtindog si David kag nagpungko sa may puwertahan sang banwa. Sang mahibaluan ini sang mga tawo, nagtipon sila tanan sa iya.

Nagbalik si David sa Jerusalem

Sa pihak nga bahin, nagpalalagyo pauli ang mga soldado sang Israel nga mga tinawo ni Absalom. ⁹ Nagbinais-bais ang mga tawo sa bug-os nga Israel. Siling nila, “Ginluwas kita ni Haring David sa kamot sang aton mga kaaway nga mga Filistinhon, pero nagpalagyo siya sa aton nasyon tungod kay Absalom. ¹⁰ Karon, si Absalom nga aton ginpili nga magpangulo sa aton napatay sa inaway. Ngaa indi kita magpangita sang paagi nga mapabalik ta si David bilang hari?”

^11-12 Sang mabalitaan ni Haring David ang ila gin-estoryahan, nagpadala siya sang mensahi sa mga pari nga si Zadok kag si Abiatar, nga nagasiling, “Ihambal ninyo ini sa mga manugdumala sang Juda: ‘Nabalitaan ko nga gusto sang inyo mga pumuluyo nga ibalik ako bilang hari. Ngaa ulihi kamo sa pagpabalik sa akon bilang hari? Indi bala nga mga paryente ko kamo kag mga kadugo ko gid?’ ¹³ Kag ihambal man ninyo ini kay Amasa, ‘Tungod kay kadugo ko ikaw, himuon ko ikaw nga kumander sang akon mga soldado sa baylo ni Joab. Kon indi ko paghimuon ini, kabay pa nga silutan ako sang Dios sing puwerte gid.’ ”

¹⁴ Nakombinsi ni David ang tanan nga taga-Juda kag nag-isa sila sa ila desisyon. Nagpadala sila sang mensahi kay David nga nagasiling, “Magbalik ka na diri sa amon kag ang tanan mo nga tinawo.”

¹⁵ Samtang nagapabalik si David, ginsugata siya sang mga tawo sang Juda didto sa Suba sang Jordan. Ini nga mga tawo nagtipon sa Gilgal sa pagbulig kay David sa pagtabok sa suba. ¹⁶ Nagdali-dali man upod sa pagsugata kay David si Shimei nga anak ni Gera, nga isa ka Benjaminhon halin sa Bahurim. ¹⁷ May upod siya nga 1,000 ka Benjaminhon, lakip na diri si Ziba nga alagad sang pamilya ni Saul, kag ang iya 15 ka anak nga lalaki kag 20 ka suluguon. Nagdali-dali gid sila sa pagsugata kay David sa Suba sang Jordan. ¹⁸ Ginbuligan nila tanan si David kag ang iya panimalay sa pagtabok sa suba, kag gintuman nila ang bisan ano nga gusto ni David.

Ang Kaayo ni David kay Shimei

Sang manugtabok pa lang si David sa Suba sang Jordan, nagluhod si Shimei sa iya ¹⁹ kag nagsiling, “Mahal nga Hari, patawara ako. Kabay pa nga kalimtan mo na ang akon malain nga ginhimo sa imo sang naghalin ka sa Jerusalem. ²⁰ Ginaako ko nga nakasala gid ako, Mahal nga Hari. Amo gani nga una gid ako nga nagkadto diri sang sa iban nga mga tribo sa aminhan^[a] sa pagsugata sa imo.”

²¹ Dayon nagsiling si Abishai nga anak ni Zeruya, “Indi bala nga dapat patyon si Shimei tungod kay ginpakamalaot niya ang hari nga ginpili sang Ginoo?” ²² Pero nagsiling si David, “Kamo nga mga anak ni Zeruya, ano ang inyo labot? Indi ninyo pagkontraha ang akon desisyon subong. Ako na subong ang hari sang Israel, kag wala sing tawo nga pagapatyon sa Israel subong nga adlaw.” ²³ Gani nagsiling si David kay Shimei, “Nagasumpa ako nga indi ka gid pagpatyon.”

^24-25 Nagkadto man didto si Mefiboshet nga apo ni Saul sa pagsugata kay David. Halin siya sa Jerusalem. Wala siya makapanghinaw sang iya tiil, wala makapamarbas, kag wala man makailis sang iya bayo halin sang naghalin si David sa Jerusalem hasta nga nakabalik siya nga wala maano. Sang pag-abot niya didto, ginpamangkot siya ni David, “Mefiboshet, ngaa wala ka mag-upod sa akon?” ²⁶ Nagsabat siya, “Mahal nga hari, nahibaluan mo nga lupog ako. Ginsilingan ko ang akon suluguon nga si Ziba nga ipreparar niya ang akon asno agod makasakay ako kag makaupod sa imo. Pero gintraiduran niya ako. ²⁷ Kag ginbutang-butangan niya ako sa imo nga kuno indi ako mag-upod. Pero nahibaluan mo ang matuod kay pareho ka sa anghel sang Dios, gani himua ang maayo para sa imo. ²⁸ Dapat lang kuntani nga pamatyon mo ang tanan nga kaliwat sang akon lolo, pero ginhatagan mo ako nga imo alagad sang pabor sa pagkaon upod sa imo. Gani wala ako sing kinamatarong sa pagpangayo pa sa imo sang pabor.” ²⁹ Nagsiling si David sa iya, “Husto na ina. Nakadesisyon na ako nga tungaon ninyo ni Ziba ang duta ni Saul.” ³⁰ Nagsiling si Mefiboshet sa hari, “Ihatag na lang sa iya tanan. Para sa akon kontento na ako nga nakapauli ka nga wala maano.”

Ang Kaayo ni David kay Barzilai

³¹ Nagkadto man kay David si Barzilai nga taga-Gilead halin sa Rogelim. Gusto man niya magbulig sa pagpatabok sa ila ni David sa Suba sang Jordan. ³² Tigulang na si Barzilai; 80 na ang iya edad. Manggaranon gid siya, kag siya ang naghatag sang mga kinahanglanon ni David sang didto pa si David nagatiner sa Mahanaim. ³³ Nagsiling si David sa iya, “Magtabok ka upod sa akon kag mag-estar sa Jerusalem. Ako ang bahala sa imo didto.” ³⁴ Pero nagsabat si Barzilai, “Indi na ako maglawig, ngaa nga maupod pa ako sa imo sa Jerusalem? ³⁵ 80 na ang akon edad, kag indi na ako makahibalo kon ano ang manami kag ang indi manami. Indi na ako makapanabor sang akon ginakaon kag ginainom. Indi na ako makabati sang mga manugkanta. Mabudlayan ka lang sa akon, Mahal nga Hari. ³⁶ Gamay man lang nga pabor^[b] ang pagdul-ong ko sa imo,^[c] ngaa balusan mo gid ako sang pareho sina? ³⁷ Mapauli lang ako, agod nga kon mapatay ako, didto ako mapatay sa akon kaugalingon nga banwa, nga sa diin ginlubong ang akon ginikanan. Pero ari ang akon anak nga si Kimham nga magaalagad sa imo. Dal-a siya, Mahal nga Hari, kag himua sa iya kon ano ang maayo para sa imo.” ³⁸ Nagsabat ang hari, “Paupdon ko siya sa akon kag himuon ko sa iya ang bisan ano nga maayo para sa imo, kag himuon ko man sa imo ang bisan ano nga ipangabay mo sa akon.” ³⁹ Ginhakos ni David si Barzilai kag ginbendisyunan. Dayon nagtabok si David kag ang tanan niya nga tinawo sa Suba sang Jordan. Kag nagpauli si Barzilai sa iya balay.

⁴⁰ Sang nakatabok na si David, nagkadto siya sa Gilgal kaupod si Kimhan kag ang tanan nga soldado sang Juda kag ang katunga sang mga soldado sang Israel.

⁴¹ Karon, nagkadto kay David ang tanan nga soldado sang Israel kag nagreklamo kon ngaa ang ila kadugo nga mga taga-Juda amo gid ang nagpangamot sa pagpatabok sa iya kag sa iya pamilya, kag sa tanan niya nga tinawo. ⁴² Nagsabat ang mga taga-Juda sa mga soldado sang Israel, “Ginhimo namon ini tungod kay ang hari amon malapit nga paryente. Gani ngaa mangakig gid kamo? Nakabaton bala kami sang pagkaon ukon sang bisan ano nga regalo halin sa iya? Wala gid!” ⁴³ Nagsabat ang katawhan sang Israel, “Napulo kami ka tribo sa Israel, gani napulo ka pilo ang amon kinamatarong sa hari sang sa inyo. Ngaa ginahikayan ninyo kami? Indi bala nga kami gani ang una nga nagsiling nga pabalikon naton ang aton hari?” Pero indi gid magpasupil ang katawhan sang Juda, kag masakit sila kon magsabat sa katawhan sang Israel.

Nagrebelde si Sheba kay David

20 Karon, may isa ka tawo didto nga Benjaminhon nga permi lang nagapangita sang gamo. Ang iya ngalan si Sheba, kag anak siya ni Bicri. Ginpatunog niya ang budyong kag nagsinggit, “Mga taga-Israel, wala kita sang labot kay David nga anak ni Jesse! Mapauli kita tanan!” ² Gani ginbayaan sang mga taga-Israel si David kag nagsunod kay Sheba nga anak ni Bicri. Pero nagpabilin ang mga taga-Juda sa ila hari, kag gin-updan nila siya halin sa Suba sang Jordan pakadto sa Jerusalem.

³ Sang nakabalik na si David sa iya palasyo sa Jerusalem, nagpasugo siya nga dal-on sa isa ka balay ang iya napulo ka asawa nga iya ginbilin sa pag-atipan sang palasyo, kag ginpaguwardyahan niya sila. Ginhatagan niya sila sang ila mga kinahanglanon, pero wala na siya maghulid sa ila. Didto sila nag-estar nga daw sa mga balo hasta nga napatay sila.

⁴ Dayon nagsiling ang hari kay Amasa, “Tawga ang mga soldado sang Juda kag magkadto kamo sa akon sa ikatlo nga adlaw halin karon.” ⁵ Gani naglakat si Amasa kag gintawag ang mga soldado sang Juda, pero wala siya makabalik sa tion nga ginsiling sang hari sa iya. ⁶ Gani nagsiling ang hari kay Abishai, “Mas grabe pa nga halit ang himuon sa aton ni Sheba sang sa ginhimo ni Absalom. Gani karon, dal-a ang akon mga tinawo kag lagsa ninyo siya, kay basi makaagaw siya sang mga napaderan nga mga banwa, kag makapalagyo siya sa aton.”

⁷ Gani naghalin si Abishai sa Jerusalem sa paglagas kay Sheba nga anak ni Bicri. Gin-upod niya si Joab kag ang iya mga tinawo, ang mga badigard ni David nga mga Keretnon kag mga Peletnon, kag ang tanan nga maisog nga mga soldado. ⁸ Sang didto na sila sa dako nga bato sa Gibeon, naabtan sila ni Amasa. Nakauniporme si Joab kag may ginataklos nga espada. Samtang nagapalapit siya kay Amasa, gin-gabot niya sing tago ang espada.^{[d] 9} Nagsiling siya kay Amasa, “Kamusta ka abyan?” Dayon gin-uyatan niya sang iya tuo nga kamot ang burangos ni Amasa sa paghalok kuno abi sa iya. ¹⁰ Pero wala makatalupangod si Amasa sang espada sa wala nga kamot ni Joab. Ginbuno siya ni Joab sa tiyan kag nagwagay ang iya tinai sa duta. Napatay siya dayon, gani wala na siya liwat ginbuno ni Joab. Dayon nagpadayon si Joab kag ang iya utod nga si Abishai sa paglagas kay Sheba. ¹¹ Nagtindog sa tupad ni Amasa ang isa sa mga tinawo ni Joab, kag nagsiling sa mga tinawo ni Amasa, “Kon nagadampig kamo kay Joab kag kay David, magsunod kamo kay Joab!” ¹² Nagahamyang sa tunga sang dalan ang bangkay ni Amasa nga nagapaligo sa iya kaugalingon nga dugo. Ang bisan sin-o nga makakita sa iya nagapundo gid sa pagtan-aw. Gani sang matalupangdan ini sang sadto nga tinawo ni Joab, gin-guyod niya ang bangkay ni Amasa halin sa dalan pakadto sa latagon, kag gintabunan ini sang tela. ¹³ Sang makuha na ang bangkay ni Amasa sa dalan, nagpadayon ang tanan sa pagsunod kay Joab sa paglagas kay Sheba.

¹⁴ Sa pihak nga bahin, nagkadto si Sheba sa tanan nga tribo sang Israel sa pagtipon sang tanan niya nga paryente.^[e] Nagsunod sa iya ang iya mga paryente, kag nagtipon sila sa Abel Bet Maaca. ¹⁵ Sang mahibaluan ini ni Joab kag sang iya mga tinawo, nagkadto sila sa Abel Bet Maaca kag ginkibon ini. Nagtumpok sila sang duta sa kilid sang pader agod makataklas sila, kag gin-amat-amat nila wasak ang pader.

¹⁶ Karon, may isa ka maalamon nga babayi sa sulod sang banwa nga nagsinggit sa mga tinawo ni Joab, “Pamati kamo sa akon! Silinga ninyo si Joab nga magkadto siya diri sa akon kay gusto ko nga magpakigsugilanon sa iya.” ¹⁷ Gani nagkadto si Joab sa iya, kag nagpamangkot ang babayi, “Ikaw bala si Joab?” Nagsabat si Joab, “Huo.” Nagsiling ang babayi, “Sir, pamatii ang isiling ko sa imo.” Nagsabat si Joab, “Sige, mamati ako.” ¹⁸ Nagsiling ang babayi, “May isa ka hulubaton sang una nga nagasiling, ‘Kon gusto ninyo nga masolbar ang inyo mga problema, magpangayo kamo sang laygay sa banwa sang Abel.’ ¹⁹ Isa ako sa mga nagahandom nga may ara sang padayon nga kalinong sa Israel. Pero ikaw iya, ngaa ginatinguhaan mo nga gub-on ang isa sa mga nagapanguna nga banwa^[f] sa Israel? Ngaa nga gusto mo gub-on ang banwa nga iya sang Ginoo?” ²⁰ Nagsabat si Joab, “Indi ko gid gusto nga gub-on ang inyo banwa! ²¹ Indi amo ina ang amon tuyo. Nagsalakay kami tungod kay Sheba nga anak ni Bicri nga halin sa kabukiran sang Efraim. Ini siya nagrebelde kay Haring David. Itugyan ninyo siya sa amon kag mahalin kami sa inyo banwa.” Nagsiling ang babayi, “Ihaboy namon sa imo ang iya ulo halin sa pader.”

²² Dayon ginkadtuan sang babayi ang mga pumuluyo sang banwa kag ginsugiran sila sang iya plano. Ginpugutan nila sang ulo si Sheba kag ginhaboy nila ini kay Joab. Ginpatunog dayon ni Joab ang budyong kag naghalin ang iya mga tinawo sa banwa kag nagpauli. Kag nagbalik si Joab sa hari sa Jerusalem.

Ang mga Opisyal ni David

²³ Ang pangulo sang bug-os nga soldado sang Israel amo si Joab. Ang pangulo sang mga badigard ni David nga mga Keretnon kag mga Peletnon amo si Benaya nga anak ni Jehoyada. ²⁴ Ang nagadumala sa mga ulipon nga ginapilit sa pag-obra amo si Adoniram. Ang nagadumala sang mga kasulatan sang ginharian amo si Jehoshafat nga anak ni Ahilud. ²⁵ Ang sekretaryo sang hari amo si Sheva. Ang mga pangulo nga pari amo si Zadok kag si Abiatar. ²⁶ Kag ang personal nga pari ni David amo si Ira nga taga-Jair.

Ginpatay sang mga Gibeonhon ang mga Kaliwat ni Saul

21 Sang nagahari si David, may nag-abot nga gutom sa sulod sang tatlo ka tuig. Nagdangop si David sa Ginoo, kag ginsabat siya sang Ginoo, “Nag-abot ang gutom tungod sang pagpamatay ni Saul kag sang iya pamilya sa mga Gibeonhon.” ² Ining mga Gibeonhon indi mga Israelinhon kundi sila ang mga nabilin nga buhi sa mga Amornon. Nagpromisa ang mga Israelinhon nga indi nila sila pagpatyon, pero gintinguhaan ni Saul nga laglagon sila tungod sang iya dako nga kabalaka sa Israel kag Juda.

Ginpatawag ni David ang mga Gibeonhon ³ kag ginpamangkot, “Ano ang himuon ko sa inyo agod mabayaran ang sala nga nahimo ni Saul sa inyo? Sugiri ako, agod pakamaayuhon ninyo ang katawhan sang Ginoo.” ⁴ Nagsabat ang mga Gibeonhon, “Indi mabayaran sang pilak ukon bulawan ang kaakig namon kay Saul kag sa iya pamilya. Kag wala kami sing kinamatarong sa pagpatay sa kay bisan sin-o sa Israel luwas kon tugutan mo.” Nagpamangkot si David, “Ti, ano ang gusto ninyo nga himuon ko para sa inyo?” ⁵ Nagsabat sila, “Gintinguhaan kami ni Saul nga patyon agod wala sing may mabilin sa amon sa Israel. ⁶ Gani itugyan sa amon ang pito sa iya mga kaliwat nga lalaki, kay patyon namon sila kag pabay-an ang ila mga bangkay sa lugar nga malapit sa ginasimbahan sa Ginoo sa Gibea, ang banwa ni Saul nga ginpili sang Ginoo nga hari.” Nagsiling ang hari, “Sige, ihatag ko sila sa inyo.”

⁷ Wala gintugyan ni David sa ila si Mefiboshet nga anak ni Jonatan kag apo ni Saul, tungod sang ila ginsumpaan ni Jonatan sa presensya sang Ginoo. ⁸ Ang gintugyan ni David amo ang duha ka anak ni Saul nga si Armoni kag si Mefiboshet,^[g] nga ang ila iloy amo si Rizpa nga anak ni Aya. Gintugyan man ni David ang lima ka anak nga lalaki ni Merab. Si Merab anak ni Saul kag asawa ni Adriel nga anak ni Barzilai nga taga-Mehola. ⁹ Gintugyan sila ni David sa mga Gibeonhon, kag ginpatay sila nga pito didto sa bukid malapit sa lugar nga ginasimbahan sa Ginoo. Kag ginpabay-an lang didto ang ila mga bangkay. Natabo ini sang pag-umpisa sang tion sang tig-alani sang barley.

¹⁰ Ang anak ni Aya nga si Rizpa nagkuha sang sako kag ginhumlad ini sa bato agod iya nga higdaan. Ginbantayan niya ang mga bangkay agod indi pagkaunon sang mga pispis kon adlaw kag indi man pagkaunon sang talunon nga mga sapat kon gab-i. Didto siya nagtiner halin sang pag-umpisa sang tig-alani hasta nga nag-ulan.

¹¹ Sang ginsugiran si David sang ginhimo ni Rizpa nga asawa ni Saul, ¹² nagkadto siya sa mga pumuluyo sang Jabesh Gilead kag ginpangayo ang mga tul-an ni Saul kag sang iya anak nga si Jonatan. (Sang mapatay si Saul kag si Jonatan sa ila pagpakig-away sa mga Filistinhon sa Gilboa, ginpakabit sang mga Filistinhon ang ila mga bangkay sa plasa sang Bet Shan, kag sekreto nga ginkuha sang mga taga-Jabesh Gilead ang ila mga bangkay.) ¹³ Gindala ni David ang mga tul-an ni Saul kag ni Jonatan, kag pati man ang mga tul-an sang pito nga ginpamatay sang mga Gibeonhon. ¹⁴ Kag ginpalubong niya ini sa iya mga tinawo sa ginlubngan sang amay ni Saul nga si Kish, sa banwa sang Zela sa Benjamin. Natuman tanan ang ginmando ni David. Kag pagkatapos sadto, ginsabat sang Dios ang ila pangamuyo nga mag-untat na ang gutom sa ila nasyon.

Ang Inaway Batok sa mga Filistinhon^(A)

¹⁵ Isa ka tion, nag-inaway liwat ang mga Filistinhon kag mga Israelinhon. Kag sang nagapakig-away si David kag ang iya mga tinawo, ginkapoy gid siya. ¹⁶ Si Ishbi Benob nga Filistinhon, nga isa sa mga kaliwat sang mga Rafa,^[h] nagtinguha sa pagpatay kay David. Ang punta sang iya bangkaw saway nga nagabug-at sing mga apat ka kilo, kag may ginataklos siya nga bag-o nga espada. ¹⁷ Pero nag-abot si Abishai nga anak ni Zeruya sa pagluwas kay David, kag ginpatay niya ini nga Filistinhon. Pagkatapos sadto nagsiling ang mga tinawo ni David sa iya, “Indi na kami magsugot nga mag-upod ka liwat sa amon sa pagpakig-away. Kaangay ka sang suga sa Israel, kag indi kami gusto nga madula ka.”

¹⁸ Sang ulihi, nag-inaway liwat ang mga Filistinhon kag mga Israelinhon, kag didto ini natabo sa Gob. Sa sini nga inaway ginpatay ni Sibecai nga taga-Husha si Saf, nga isa sa mga kaliwat sang mga Rafa. ¹⁹ Kag sa isa pa nila ka inaway sa Gob, ginpatay ni Elhanan nga anak ni Jaare Oregim, nga taga-Betlehem, si Goliat nga taga-Gat. Ang bangkaw ni Goliat mabug-at kag madamol.^[i]

²⁰ Nag-inaway pa gid liwat ang mga Filistinhon kag mga Israelinhon, kag didto ini natabo sa Gat. Sa sini nga inaway, may tawo nga puwerte gid kadako, nga may anom ka tudlo ang tagsa niya ka kamot kag tiil. Isa man siya sa mga kaliwat sang mga Rafa. ²¹ Sang ginyaguta niya ang mga Israelinhon, ginpatay siya ni Jonatan nga anak sang utod ni David nga si Shimea.

²² Atong apat ka Filistinhon mga kaliwat sang mga Rafa nga taga-Gat. Ginpamatay sila ni David kag sang iya mga tinawo.