Beginning
Ginsaway ni Samuel si Saul
13 Nagaedad si Saul sang 30[a] ka tuig sang nangin hari siya sang Israel, kag naghari siya sa sulod sang 42[b] ka tuig.
2 Nagpili si Saul sang 3,000 ka lalaki sa Israel sa pagpakig-away sa mga Filistinhon. Ang mga wala napili ginpapauli niya. Gin-upod niya ang 2,000 sa Micmash kag sa kabukiran sang Betel, kag ang 1,000 ginpaupod niya sa iya anak nga si Jonatan sa Gibea nga sakop sang Benjamin.
3 Ginsalakay ni Jonatan ang kampo sang mga Filistinhon sa Geba, kag nabatian ini sang iban nga mga Filistinhon. Gani nagsugo si Saul nga patunugon ang mga budyong sa bug-os nga duta sang Israel sa pagpreparar sa mga Hebreo[c] sa inaway. 4 Nabalitaan sang mga Israelinhon nga akig gid ang mga Filistinhon sa ila tungod nga ginsalakay ni Saul ang ila kampo. Gani nagtipon ang mga Israelinhon upod kay Saul didto sa Gilgal.
5 Nagtipon ang mga Filistinhon sa pagpakig-away sa mga Israelinhon. May 3,000[d] sila ka karwahe, 6,000 ka manugkabayo, kag puwerte kadamo nga mga soldado, pareho sa balas sa baybayon. Nagkadto sila sa Micmash, sa sidlangan sang Bet Aven, kag didto nagkampo. 6 Sang makita sang mga Israelinhon nga sa peligro ang ila kahimtangan, nagpanago sila sa mga kuweba, sa masiot nga mga lugar, sa mga kabatuhan, sa mga buho, kag sa mga pulunduhan sang tubig. 7 Ang iban sa ila nagtabok sa Suba sang Jordan kag nagpalagyo sa Gad kag sa Gilead. Si Saul iya nagpabilin sa Gilgal, kag nagakurog sa kahadlok ang iya mga kaupod.
8 Naghulat si Saul kay Samuel sa Gilgal sang pito ka adlaw suno sa ginsiling ni Samuel sa iya, pero wala mag-abot si Samuel. Sang makita ni Saul nga nagaamat-amat palagyo ang iya mga kaupod, 9 nagsiling siya, “Dal-a ninyo diri sa akon ang halad nga ginasunog kag ang halad nga para sa maayo nga relasyon.” Kag ginhalad ni Saul ang halad nga ginasunog. 10 Sang nagahingapos na siya sa paghalad, nag-abot si Samuel. Nagguwa si Saul sa pag-abiabi sa iya, 11 pero nagpamangkot si Samuel, “Ano ang imo ginhimo?” Nagsabat si Saul, “Nakita ko nga nagaamat-amat palagyo ang mga tawo, kag wala ka mag-abot sa oras nga imo ginsiling, kag nagatipon na ang mga Filistinhon sa Micmash. 12 Naghunahuna ako nga basi magsalakay sa amon ang mga Filistinhon diri sa Gilgal kag wala pa makahalad sa Ginoo sa pagpangayo sa iya sang bulig. Gani napilitan ako nga maghalad sang halad nga ginasunog.”
13 Nagsiling si Samuel, “Kabuangan ang imo ginhimo. Wala mo gintuman ang sugo sang Ginoo nga imo Dios nga ginbilin niya sa imo. Kon gintuman mo lang, ang imo kuntani mga kaliwat amo ang padayon nga magahari sa Israel. 14 Pero indi na ina matabo, kay may nakita na ang Ginoo nga tawo nga nagakomporme sa iya luyag, kag ginhimo niya siya nga pangulo sang iya katawhan, tungod kay wala ka nagtuman sa iya sugo.”
15 Dayon naghalin si Samuel sa Gilgal kag nagkadto sa Gibea nga sakop sang Benjamin. Gin-isip ni Saul ang nabilin niya nga mga tinawo; mga 600 sila tanan.
Wala sing mga Armas ang mga Israelinhon
16 Nagkampo si Saul kag ang iya anak nga si Jonatan, kag ang iya mga tinawo, sa Geba[e] nga sakop sang Benjamin, samtang ang mga Filistinhon iya nagkampo sa Micmash. 17 Karon, nagguwa ang mga Filistinhon sa ila kampo sa tatlo ka grupo sa pagsalakay. Ang isa ka grupo nagkadto sa Ofra, sa duta sang Shual. 18 Ang isa nagkadto sa Bet Horon, kag ang isa pa gid nagkadto sa dulunan nga kitaon ang pulopatag sang Zeboim nga nagaatubang sa kamingawan.
19 (Sang sadto nga panahon, sa bug-os nga Israel wala sing may nakahibalo maghimo sang mga gamit halin sa salsalon. Wala magtugot ang mga Filistinhon nga makahibalo ang mga Israelinhon[f] kay basi kon maghimo sila sang mga espada kag mga bangkaw. 20 Gani nagakadto pa ang mga Israelinhon sa mga Filistinhon bisan magpabaid sang punta sang ila mga arado, mga tagad, mga wasay, kag mga garab. 21 Kag mahal ang sukot sa ila. Ang bayad sa pagpabaid sang punta sang arado ukon sang sadol, duha ka bilog nga pilak. Kag ang bayad sa pagpabaid sang wasay ukon pagpakay-o sang mga inugsuntok sa sapat, isa ka bilog nga pilak.) 22 Gani sa adlaw sang inaway, wala sing isa sa mga Israelinhon nga may espada ukon bangkaw magluwas kay Saul kag kay Jonatan.
23 Karon, nagpadala ang mga Filistinhon sang mga soldado sa pagbantay sang alagyan sa Micmash.
Ginsalakay ni Jonatan ang mga Filistinhon
14 Isa ka adlaw, nagsiling si Jonatan sa bataon nga lalaki nga manugdala sang iya armas, “Dali, makadto kita sa balantayan sang mga Filistinhon agod magpang-espiya.” Pero wala niya pagsugiri ang iya amay.
2 Sadto nga tion si Saul didto sa idalom sang kahoy nga pomegranata sa Migron, sa dulunan sang Gibea. Kaupod niya ang 600 niya ka tinawo. 3 Didto man si Ahia nga pari, kag nagasuksok siya sang espesyal nga panapton[g] sang pari. Si Ahia anak ni Ahitub, nga utod ni Icabod. Si Ahitub anak ni Finehas. Si Finehas anak ni Eli nga pari sadto sang Ginoo sa Shilo. Wala sing may nakahibalo nga naglakat si Jonatan.
4 Sa magtimbang nga kilid sang alagyan nga ginaagyan ni Jonatan pakadto sa balantayan sang mga Filistinhon, may duha ka banglid; ang isa ginatawag nga Bozez kag ang isa ginatawag nga Sene. 5 Ang isa nga ara sa aminhan nagaatubang sa Micmash, kag ang isa nga ara sa bagatnan nagaatubang sa Geba.
6 Nagsiling si Jonatan sa manugdala sang iya armas, “Dali, kadtuan naton ang balantayan sang mga tawo nga wala nagatuo sa Dios.[h] Basi pa lang buligan kita sang Ginoo, kay wala sing may makapugong sa iya sa pagpadaog sa aton, bisan madamo man kita ukon diutay lang.” 7 Nagsiling ang manugdala sang iya armas, “Himua ang gusto mo; kaupod mo ako bisan ano ang matabo.”
8 Nagsiling si Jonatan, “Dali na, makadto kita sa ila kag magpakita. 9 Kon magsiling sila nga sila ang magdulhog sa aton agod magpakig-away, indi na kita magtaklad kundi hulaton naton sila. 10 Pero kon magsiling sila nga kita ang magtaklad, mataklad kita, kay amo ina ang tanda nga ipapierdi gid sila sang Ginoo sa aton.”
11 Sang magpakita sila nga duha didto sa balantayan sang mga Filistinhon, ginyaguta sila sang mga Filistinhon nga nagasiling, “Tan-awa ninyo ang mga Hebreo![i] Nagguwa na sila sa mga buho nga ila ginapanaguan.” 12 Ginsinggitan nila dayon si Jonatan kag ang manugdala sang iya armas, “Taklad kamo diri sa amon, kay tudluan namon kamo sang leksyon!” Gani nagsiling si Jonatan sa manugdala sang iya armas, “Sunod ka sa akon kay sigurado nga ipapierdi sila sang Ginoo sa Israel.”
13 Nagkamang pataklad si Jonatan, kag nagsunod ang manugdala sang iya armas. Ginpamatay ni Jonatan ang mga Filistinhon, kag amo man ang ginhimo sang manugdala sang iya armas. 14 Sa sining una nila nga pagsalakay, nakapatay sila sang 20 ka Filistinhon sa lugar nga mga tunga sa hektarya ang kalaparon. 15 Hinadlukan gid ang mga Filistinhon—atong ara sa kampo, sa uma, sa balantayan, kag pati ang mga nagasalakay. Dayon naglinog, kag puwerte na gid ang ila kahadlok.[j]
16 Didto sa Gibea, nga sakop sang duta sang Benjamin, nakita sang mga bantay ni Saul ang mga soldado sang mga Filistinhon nga nagapinalagyo bisan diin. 17 Nagsiling si Saul sa iya mga tinawo, “Tipuna ninyo ang mga soldado kag tan-awa kon sin-o ang wala.” Kag nasapwan nila nga wala si Jonatan kag ang manugdala sang iya armas.
18 Nagsiling si Saul kay Ahia, “Dal-a diri ang Kahon sang Dios.”[k] (Sadto nga tion ang Kahon sang Dios didto sa mga Israelinhon.)[l] 19 Samtang nagapakighambal si Saul sa pari, nagatudo pa gid ang ginahod sa kampo sang mga Filistinhon. Gani nagsiling si Saul sa pari, “Indi ka na lang magpamangkot sa Dios.” 20 Dayon nagtipon si Saul kag ang iya mga tinawo kag naglakat sa pagpakig-away. Nakita nila ang mga Filistinhon nga nagasinalasala, nga nagapinatyanay sa espada. 21 Ang mga Hebreo nga nagdampig sa mga Filistinhon kag nag-upod sa ila nagdampig na kay Saul kag kay Jonatan kag sa iban pa nga mga Israelinhon. 22 Ang mga Israelinhon nga nagapanago sa kabukiran sang Efraim nakabalita nga nagapinalagyo na ang mga Filistinhon, gani nagbuylog man sila sa paglagas sa mga Filistinhon. 23 Nakalambot ang inaway sa unhan pa sang Bet Aven. Kag sadto nga tion, ginpadaog sang Ginoo ang mga Israelinhon.
Ginsumpa ni Saul ang mga Soldado nga Nagkaon
24 Sang sina nga adlaw, nagpalangluya ang mga Israelinhon sa kagutom kay nagpanumpa si Saul nga nagasiling, “Pakamalauton ang bisan sin-o nga magkaon antes maggab-i, sa indi pa ako makabalos sa akon mga kaaway.” Gani wala gid sing may nagkaon sa ila. 25-26 Karon nagkadto ang tanan nga soldado sa kakahuyan, kag may nakita sila nga dugos nga nagatulo sa duta. Pero wala gid sing may nagkaon sa ila tungod kay nahadlok sila sa sumpa.
27 Pero wala makabati si Jonatan sa ginsumpa sang iya amay nga dapat tumanon sang mga tawo. Gani gintum-oy niya ang punta sang iya baston sa dugos kag nagkaon siya, kag nag-ayo ang iya pamatyag. 28 Ginsilingan siya sang isa sa mga soldado, “Indi kita puwede magkaon kay nagsumpa ang imo amay nga pakamalauton ang bisan sin-o nga magkaon subong nga adlaw. Amo gani nga maluya ang mga tawo.” 29 Nagsiling si Jonatan, “Indi maayo ang ginahimo sang akon amay sa aton nasyon. Tan-awa bala kon daw ano kaayo sang akon pamatyag sang nakatilaw ako sang bisan diutay lang nga dugos. 30 Daw ano pa gid ayhan kaayo sang aton pamatyag kon nagkaon kita sang aton mga nakuha sa aton mga kaaway, kag siguro madamo pa gid nga mga Filistinhon ang aton napatay.”
31 Sadto nga adlaw, matapos mapierdi sang mga Israelinhon ang mga Filistinhon halin sa Micmash hasta sa Ayalon, ginkapoy kag gin-gutom gid sila. 32 Gani nagdinaguso sila sa pagpanguha sang ila naagaw nga mga karnero kag mga baka, kag gin-ihaw nila ini didto mismo, kag ginkaon ang karne nga may dugo pa. 33 May isa nga nagsugid kay Saul, “Tan-awa, nagapakasala ang mga tawo sa Ginoo paagi sa pagkaon sang karne nga may dugo pa.” Nagsiling si Saul, “Mga traidor! Paligira ninyo ang dako nga bato diri sa tupad ko. 34 Dayon magkadto kamo sa mga tawo kag silinga sila tanan nga magdala sang mga baka, karnero, kag kanding, kag ihawon nila diri kag kan-on. Silinga man sila nga indi sila magpakasala sa Ginoo paagi sa pagkaon sang karne nga may dugo pa.” Gani sadto nga gab-i nagdala ang kada isa sang iya baka kay Saul kag gin-ihaw didto. 35 Dayon naghimo si Saul sang halaran para sa Ginoo. Amo ato ang una nga halaran nga iya ginhimo.
36 Nagsiling si Saul, “Salakayon naton karon nga gab-i ang mga Filistinhon. Pamatyon naton sila tanan kag panguhaon naton ang ila mga pagkabutang hasta mag-aga.” Nagsabat ang mga tawo, “Himua kon ano sa imo ang maayo.” Pero nagsiling ang pari, “Pamangkuton ta anay ang Dios parte sini.” 37 Gani nagpamangkot si Saul sa Dios, “Salakayon bala namon ang mga Filistinhon? Ipapierdi mo bala sila sa amon?” Pero wala magsabat ang Dios sadto nga adlaw. 38 Gani nagsiling si Saul sa mga pangulo sang katawhan sang Israel, “Dali kamo diri, kag hibaluon naton kon ano nga sala ang nahimo naton sini nga adlaw. 39 Nagasumpa ako sa buhi nga Ginoo nga nagaluwas sa mga Israelinhon, nga ang nakasala pagapatyon, bisan si Jonatan pa nga akon anak.” Pero wala gid sing may nagsabat.
40 Nagsiling dayon si Saul sa tanan nga Israelinhon, “Tindog kamo dira, kag ako kag ang akon anak nga si Jonatan matindog diri.” Kag nagsugot ang mga tawo. 41 Dayon nagpangamuyo si Saul, “Ginoo, Dios sang Israel, ipahibalo sa amon kon sin-o ang nakasala.” Kag paagi sa paggabot-gabot, si Jonatan kag si Saul ang nagabutan nga nakasala kag indi ang mga tawo. 42 Dayon nagsiling si Saul, “Gabot-gabuti ninyo kon sin-o sa amon ni Jonatan ang nakasala.” Kag ang nagabutan amo si Jonatan. 43 Dayon nagsiling si Saul kay Jonatan, “Ano ang imo ginhimo?” Nagsabat si Jonatan, “Gintum-oy ko ang punta sang akon baston sa dugos kag nagkaon ako sing diutay lang. Ti, kinahanglan gid bala nga patyon ako?” 44 Nagsabat si Saul, “Huo! Kag kon indi ko ikaw pag-ipapatay, kabay pa nga silutan ako sang Dios sing puwerte gid.” 45 Pero nagsiling ang mga tawo kay Saul, “Si Jonatan ang nagpadaog sa aton, kag karon patyon naton siya? Indi mahimo! Nagasumpa kami sa buhi nga Ginoo nga indi gid siya maano,[m] kay ang Dios ang nagbulig sa iya sa ginhimo niya subong.” Gani wala pagpatya si Jonatan, kay ginluwas siya sang mga tawo. 46 Dayon nag-untat si Saul sa paglagas sa mga Filistinhon, kag nagbalik ang mga Filistinhon sa ila lugar.
47 Sang naghari si Saul sa Israel, nagpakig-away siya sa ila mga kaaway sa palibot. Ang iya mga kaaway amo ang mga taga-Moab, mga taga-Ammon, mga taga-Edom, ang mga hari sang Zoba, kag ang mga Filistinhon. Bisan sin-o ang iya kontra ginalaglag niya. 48 Maisog siya magpakig-away, kag napierdi niya ang mga Amaleknon. Sa sini nga paagi ginluwas niya ang mga Israelinhon sa kamot sang mga nagsalakay sa ila kag nagpanguha sang ila mga pagkabutang.
Ang Pamilya ni Saul
49 Ang mga anak nga lalaki ni Saul amo si Jonatan, si Ishvi, kag si Malkishua. Ang iya mga anak nga babayi amo si Merab, ang magulang, kag si Mical, ang manghod. 50 Ang asawa ni Saul amo si Ahinoam, nga anak ni Ahimaaz. Ang kumander sang iya mga soldado amo ang iya pakaisa nga si Abner, nga anak sang iya tiyo nga si Ner. 51 Ang amay ni Saul nga si Kish kag ang amay ni Abner nga si Ner mga anak ni Abiel.
52 Puwerte ang inaway sang mga Israelinhon kag sang mga Filistinhon sa bug-os nga pagkabuhi ni Saul. Kon may makita si Saul nga maisog kag makusog nga tawo ginahimo dayon niya nga soldado.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.