Beginning

Ginpili ni Samuel si Saul nga Hari

9 May isa ka manggaranon kag kilala nga tawo sa tribo ni Benjamin. Ang iya ngalan si Kish, kag anak siya ni Abiel. Si Abiel anak ni Zeror. Si Zeror anak ni Becorat. Kag si Becorat anak ni Afia nga kaliwat ni Benjamin. ² Si Kish may anak nga si Saul. Bataon pa si Saul, kag siya ang pinakaguwapo kag pinakamataas sa Israel.

³ Karon, nadula ang mga asno ni Kish, gani nagsiling siya sa iya anak nga si Saul, “Upda ang isa sa mga suluguon kag pangitaa ang mga asno.” ⁴ Gani naglakat si Saul kag ang suluguon. Nagkadto sila sa kabukiran sang Efraim hasta sa lugar sang Shalisha, pero wala nila makita ang mga asno. Gani nagkadto sila sa lugar sang Shaalim kag sa mga lugar sang Benjamin, pero wala man nila makita didto. ⁵ Sang nakaabot sila sa lugar sang Zuf, nagsiling si Saul sa iya suluguon, “Dali, mabalik na lang kita, kay basi kita na ang kabalak-an ni tatay imbes ang mga asno.” ⁶ Pero nagsabat ang suluguon, “Hulat anay! May isa ka propeta sang Dios^[a] sa malapit nga banwa. Ginatahod gid siya sang mga tawo, kag ang tanan niya nga ginasiling nagakatabo gid. Makadto kita sa iya subong, kay basi kon masugiran niya kita kon sa diin ta makita ang mga asno.” ⁷ Nagsiling si Saul sa iya suluguon, “Kon makadto kita sa iya, ano ang ihatag ta sa iya? Wala kita sing pagkaon nga nabilin. Wala kita sing iregalo sa iya.” ⁸ Nagsabat ang suluguon, “Ari, may sensilyo ako nga pilak.^[b] Ihatag ko ini sa propeta sang Dios agod sugiran niya kita kon sa diin ta makita ang mga asno.” ^9-10 Nagsiling si Saul sa iya, “Maayo gid! Dali, makadto kita sa manalagna.” (Sang una sa Israel, kon may tawo nga gusto nga makabaton sang mensahi halin sa Dios, nagasiling siya, “Dali, makadto kita sa manalagna,” kay ang ginatawag subong nga propeta ginatawag sadto nga manalagna.)

Nagkadto si Saul kag ang suluguon sa banwa nga sa diin ara ang propeta sang Dios. ¹¹ Sang nagapataklad sila sa bukid pakadto sa banwa, may nasugata sila nga mga dalaga nga nagapaguwa sa banwa sa pagsag-ob. Nagpamangkot sila sa mga dalaga, “Ari bala diri ang manalagna?” ¹² Nagsabat sila, “Huo, ari siya. Una-una lang siya sa inyo. Bag-o pa lang siya nag-abot sa amon banwa sa pagpanguna sa mga tawo sa ila paghalad didto sa simbahan sa mataas nga lugar. Dalia ninyo! ¹³ Hingabuti ninyo siya antes siya magkadto didto agod magkaon. Indi magsugod kaon ang mga tawo nga gin-imbitar kon indi pa siya makaabot, tungod nga kinahanglan nga bendisyunan niya anay ang halad. Gani taklad na kamo subong, kay maabtan ninyo siya samtang adlaw pa.”

¹⁴ Gani nagtaklad sila sa banwa. Kag sang nagapasulod sila, nakita nila si Samuel nga nagapadulong sa ila sa pagkadto sa simbahan sa mataas nga lugar.

¹⁵ Sang nagligad nga adlaw antes mag-abot si Saul, nagsiling na nga daan ang Ginoo kay Samuel, ¹⁶ “Buwas, sa amo sini nga oras, pakadtuon ko sa imo ang isa ka tawo nga halin sa lugar sang Benjamin. Haplasan mo sang lana ang iya ulo sa pagpakita nga siya ang pinili nga pangulo sang akon katawhan nga mga Israelinhon. Luwason niya ang akon katawhan sa kamot sang mga Filistinhon, kay nakita ko ang mga pag-antos sang akon katawhan, kag nabatian ko ang ila pagpangayo sang bulig.”

¹⁷ Sang makita ni Samuel si Saul, nagsiling ang Ginoo kay Samuel, “Siya ang tawo nga ginsiling ko sa imo. Magadumala siya sa akon katawhan.”

¹⁸ Nagpalapit si Saul kay Samuel sa may puwertahan sang banwa kag nagpamangkot, “Sa diin bala ang balay sang manalagna?” ¹⁹ Nagsabat si Samuel, “Ako ang manalagna. Mag-una kamo sa akon sa simbahan sa mataas nga lugar, kay sa sini nga adlaw magakaon kamo upod sa akon. Kag buwas sa aga, isugid ko sa imo ang imo ginahunahuna, kag dayon palakton ko kamo. ²⁰ Kon parte sa mga asno nga nadula tatlo na ka adlaw ang nagligad, indi ka magkabalaka kay nakita na sila. Kag karon sugiran ko ikaw nga ikaw kag ang panimalay sang imo amay amo ang ginahandom sang mga Israelinhon nga magapangulo sa ila.” ²¹ Nagsabat si Saul, “Pero naghalin lang ako sa tribo ni Benjamin, ang pinakagamay nga tribo sang Israel, kag ang amon pamilya amo ang pinakakubos sa amon tribo. Ngaa nagasiling ka sina sa akon?”

²² Sang didto na sila sa simbahan sa mataas nga lugar, gindala ni Samuel si Saul kag ang suluguon sa dako nga kuwarto nga sa diin nagapungko ang 30 ka tawo nga ginpang-imbitar. Dayon ginpapungko niya si Saul kag ang suluguon sa pulungkuan nga para sa dungganon nga mga bisita. ²³ Nagsiling si Samuel sa manugluto, “Dal-a diri ang karne nga ginpapain ko sa imo.” ²⁴ Gani ginkuha sang manugluto ang paa kag ginbutang sa atubangan ni Saul. Nagsiling si Samuel kay Saul, “Sige, kauna, kay ginpain ko ina para sa imo sa sini nga okasyon, upod sa mga tawo nga akon ginpang-imbitar.” Gani nagkaon si Saul upod kay Samuel sa sina nga adlaw.

²⁵ Pagbalik nila sa banwa halin sa simbahan sa mataas nga lugar, ginpreparahan ni Samuel sang hiligdaan si Saul didto sa matapan nga atop sang iya balay, ²⁶ kag didto nagtulog si Saul. Pagkaaga,^[c] gintawag ni Samuel si Saul didto sa atop. Siling niya, “Magpanghimos ka na, kay papaulion ko na ikaw.” Sang nakapanghimos na si Saul, nagguwa sila ni Samuel. ²⁷ Sang nagapaguwa na sila sa banwa, nagsiling si Samuel kay Saul, “Paunaha ang imo suluguon kay maestorya kita dali lang. Isiling ko sa imo ang ginsiling sang Dios.” Gani nag-una ang suluguon.

10 Dayon nagkuha si Samuel sang isa ka tibod nga lana, kag ginbubo sa ulo ni Saul. Ginhalukan niya si Saul kag ginsilingan, “Ang Ginoo mismo ang nagpili sa imo nga magpangulo sa katawhan nga iya ginapanag-iyahan. ² Paghalin mo karon, may masugat-an ka nga duha ka tawo malapit sa lulubngan ni Raquel sa Zelza, sa dulunan sang Benjamin. Magasiling sila sa imo, ‘Nakita na ang mga asno nga inyo ginapangita, kag wala nagapalibog ang imo amay sa ila kundi sa imo, kag nagasagi siya pamangkot, “Ano na lang ang akon himuon agod makita ko ang akon bata?” ’ ”

³ Nagsiling pa si Samuel, “Pag-abot mo sa dako nga kahoy sa Tabor, may masugat-an ka nga tatlo ka tawo nga nagapakadto sa Betel sa pagsimba sa Dios. Ang isa sa ila nagadala sang tatlo ka bataon nga kanding, ang isa tatlo ka tinapay, kag ang isa pa gid nagadala sang bino nga nasulod sa panit nga suludlan. ⁴ Tamyawon ka nila kag hatagan sang duha ka tinapay, nga imo pagabatunon. ⁵ Pag-abot mo sa Bukid^[d] sang Dios, nga sa diin may kampo sang mga Filistinhon, may masugat-an ka nga grupo sang mga propeta nga nagapadulhog halin sa simbahan sa mataas nga lugar. Nagatukar sila sang arpa, tamborin, plawta kag lira, kag nagahalambalanon. ⁶ Dayon gamhan ka sang Espiritu sang Ginoo kag magahalambalanon ka man upod sa ila, kag mangin lain ka na nga klase sang tawo. ⁷ Kon matuman na ini nga mga butang, himua kon ano ang maayo, kay kaupod mo ang Dios.

⁸ “Mag-una ka sa akon sa Gilgal. Maapas gid ako sa imo sa paghalad sang mga halad nga ginasunog kag sang mga halad nga para sa maayo nga relasyon. Pero hulaton mo gid ako sang pito ka adlaw hasta nga makaabot ako, kag sugiran ko ikaw kon ano ang imo himuon.”

Ginhimo nga Hari si Saul

⁹ Sang paghalin ni Saul kay Samuel, ginbag-o sang Dios ang kabuhi ni Saul, kag ang tanan nga ginsiling ni Samuel sa iya natuman sadto nga adlaw. ¹⁰ Sang pag-abot ni Saul kag sang iya suluguon sa Gibea, ginsugata siya sang mga propeta. Gin-gamhan dayon si Saul sang Espiritu sang Dios kag naghalambalanon siya upod sa sadto nga mga propeta. ¹¹ Sang makita siya sang mga nakakilala sa iya nga nagahalambalanon siya upod sa mga propeta, nagpinamangkutanay sila, “Nangin propeta man bala si Saul? Paano nangin propeta ang anak ni Kish?” ¹² Nagsabat ang isa ka tawo nga taga-didto, “Indi importante kon sin-o ang iya amay; ang bisan sin-o puwede nga mangin propeta.” Kag amo ina ang umpisa sang hulubaton nga nagasiling, “Nangin propeta man bala si Saul?”

¹³ Pagkatapos sang paghalambalanon ni Saul, nagkadto siya sa simbahan sa mataas nga lugar. ¹⁴ Karon nagpamangkot ang tiyo ni Saul sa iya kag sa iya suluguon, “Diin kamo naghalin?” Nagsabat si Saul, “Nagpangita kami sang mga asno. Pero sang wala namon ini makita nagkadto kami kay Samuel.” ¹⁵ Nagsiling ang tiyo ni Saul, “Sugiri ako kon ano ang ginsiling ni Samuel sa imo.” ¹⁶ Nagsabat si Saul, “Ginpasalig niya kami nga nakita na ang mga asno.” Pero wala niya pagsugiri ang iya tiyo kon ano ang ginsiling ni Samuel parte sa iya pagkahari.

¹⁷ Ginpatipon ni Samuel ang mga Israelinhon didto sa Mizpa agod sugiran sila kon ano ang ginsiling sang Ginoo. ¹⁸ Sang didto na sila, ginsugid ni Samuel ining mensahi nga halin sa Ginoo, ang Dios sang Israel: “Ginpaguwa ko kamo nga mga Israelinhon sa Egipto; ginhilway ko kamo sa kamot sang mga Egiptohanon kag sa tanan nga ginharian nga nagpigos sa inyo. ¹⁹ Ako ang inyo Dios nga nagaluwas sa inyo sa tanan nga katalagman kag kalisod, pero karon ginasikway ninyo ako kag nagapangayo kamo sang hari nga magpangulo sa inyo. Gani karon magtipon kamo sa akon atubangan suno sa inyo tribo kag pamilya.”

²⁰ Ginpapalapit ni Samuel ang kada tribo sang Israel, kag ang tribo ni Benjamin amo ang napilian. ²¹ Dayon ginpakadto ni Samuel sa atubangan ang kada pamilya sa tribo ni Benjamin, kag ang pamilya ni Matri amo ang napilian. Kag ang napilian naman sa pamilya ni Matri amo si Saul nga anak ni Kish. Pero sang ginpangita nila si Saul, wala nila siya makita. ²² Gani nagpamangkot ang mga tawo sa Ginoo, “Ari bala siya diri?” Nagsabat ang Ginoo, “Huo, ari siya. Nagapanago lang siya sa mga kargaminto.” ²³ Gani nagdalagan sila kag ginkuha nila si Saul. Kag sang ginpatindog nila siya sa tunga, mas mataas siya sang sa tanan. ²⁴ Dayon nagsiling si Samuel sa tanan nga tawo, “Amo ini siya ang tawo nga ginpili sang Ginoo nga mangin hari ninyo. Wala sing isa sa aton nga pareho sa iya.” Dayon nagsinggit ang mga tawo, “Mabuhay ang hari!”

²⁵ Ginpaathag dayon ni Samuel sa mga tawo ang mga katungdanan kag kinamatarong sang isa ka hari. Ginsulat niya ini sa linukot nga kasulatan, kag gintago sa balay sang Ginoo. Dayon ginpapauli ni Samuel ang mga tawo. ²⁶ Nagpauli man si Saul sa ila balay sa Gibea. Gin-updan siya sang mga soldado nga gintandog sang Dios nga mag-upod sa iya. ²⁷ Kay may malaot nga mga tawo nga nagyaguta kay Saul. Siling nila, “Paano ini nga tawo makaluwas sa aton?” Kag wala nila paghatagi si Saul sang mga regalo sa pagpadungog sa iya bilang hari. Pero naghipos lang si Saul.

Ginluwas ni Saul ang Banwa sang Jabesh

11 Karon, nagsalakay si Nahash nga hari sang mga Ammonhon kaupod ang iya mga soldado, kag ginkibon nila ang banwa sang Jabesh Gilead. Nagsiling ang katawhan sang Jabesh sa iya, “Maghimo ka sang kasugtanan sa amon, kag mapasakop kami sa imo.” ² Pero nagsabat si Nahash, “Mahimo lang ako sang kasugtanan sa inyo sa isa ka kondisyon, nga lukaton ko ang tuo nga mata sang kada isa sa inyo agod mahuy-an ang bug-os nga Israel.” ³ Nagsiling ang mga manugdumala sang Jabesh sa iya, “Hatagi kami sang pito ka adlaw sa pagpadala sang mensahi sa bug-os nga Israel. Kag kon wala gani sing may mag-abot sa pagluwas sa amon masurender kami sa imo.”

⁴ Nag-abot ang mga mensahero sa Gibea, nga sa diin nagaestar si Saul. Kag sang ginsugid nila ang ginhambal ni Nahash, naghinibi ang tanan nga tawo didto. ⁵ Natabuan sadto nga nagapauli si Saul halin sa uma kaupod ang iya mga baka. Sang mabatian niya ang hinibi, nagpamangkot siya, “Ano ang natabo? Ngaa nagahinibi ang mga tawo?” Dayon ginsugid sang mga tawo sa iya kon ano ang ginsiling sang mga taga-Jabesh.

⁶ Pagkabati sini ni Saul gin-gamhan siya sang Espiritu sang Dios, kag puwerte gid ang iya kaakig. ⁷ Nagkuha siya sang duha ka baka kag ginpanghiwa-hiwa niya. Dayon ginhatag niya ini sa mga mensahero, kag ginsugo niya sila sa pagkadto sa bug-os nga duta sang Israel sa pagsiling sa mga tawo, “Amo ini ang matabo sa baka sang tawo nga indi mag-upod kay Saul kag kay Samuel sa pagpakig-away.”

Ginpahadlok gid sang Ginoo ang mga Israelinhon kay Saul, gani nag-ugyon sila sa iya. ⁸ Gintipon sila ni Saul sa Bezek: 300,000 ang halin sa Israel kag 30,000 ang halin sa Juda. ⁹ Ginsilingan nila ang mga mensahero sang Jabesh Gilead, “Silinga ang inyo mga kasimanwa nga maluwas sila buwas sa udto.” Sang ginsugid ini sang mga mensahero sa ila mga kasimanwa nalipay gid sila. ¹⁰ Nagsiling sila sa mga Ammonhon, “Buwas masurender kami sa inyo, kag himua ninyo sa amon ang inyo gusto nga himuon.”

¹¹ Sang madulom pa sang madason nga adlaw, ginpartida ni Saul ang iya mga tinawo sa tatlo ka grupo. Kag sang kaagahon na, ginsulod nila ang kampo sang mga Ammonhon kag ginpamatay sila hasta mag-udto. Ang mga nakaluwas sa ila isa-isa nga nagpalagyo.

¹² Pagkatapos sang inaway, nagsiling ang mga Israelinhon kay Samuel, “Sin-o atong mga tawo nga nagsiling nga si Saul indi dapat mangin hari naton? Dal-a sila diri sa amon kay patyon namon sila.” ¹³ Pero nagsiling si Saul, “Wala sing isa nga pagapatyon subong, kay sa sini nga adlaw ginluwas sang Ginoo ang Israel.” ¹⁴ Dayon nagsiling si Samuel sa mga tawo, “Dali, makadto kita sa Gilgal kag iproklamar naton liwat si Saul bilang aton hari.” ¹⁵ Gani nagkadto sila tanan sa Gilgal kag ginproklamar si Saul bilang hari sa presensya sang Ginoo. Naghalad sila didto sang halad nga para sa maayo nga relasyon, kag naghiwat sila sang dako nga selebrasyon.

Ang Pamilin-bilin ni Samuel

12 Nagsiling si Samuel sa tanan nga Israelinhon, “Gintuman ko ang ginpangayo ninyo sa akon; ginhatagan ko kamo sang hari nga magadumala sa inyo. ² Karon may hari na kamo bilang inyo pangulo. Kon parte sa akon, nangin pangulo ninyo ako halin sang bataon pa ako hasta subong. Pero tigulang na ako kag ubanon na, kag ang akon mga anak dalagko na, kag kaupod mismo ninyo. ³ Karon, ari ako sa inyo atubangan. Kon may nahimo ako nga malain, sugiri ninyo ako sa presensya sang Ginoo kag sang hari nga iya ginpili. May ginkuha bala ako nga baka ukon asno sa kay bisan sin-o sa inyo? May gindayaan bala ako ukon ginpigos sa inyo? Nagbaton bala ako sang lagay agod ibaliwala ang sala nga nahimo sang isa ka tawo? Kon mapamatud-an ninyo nga nahimo ko ang bisan isa sa sini nga mga butang, bayaran ko ina.”

⁴ Nagsabat ang mga tawo, “Wala mo kami gindayaan ukon ginpigos. Wala ka man sing may ginkuha sa kay bisan sin-o sa amon.” ⁵ Nagsiling si Samuel sa ila, “Sa sini nga adlaw saksi ang Ginoo kag ang hari nga iya ginpili nga wala kamo sing may iakusar sa akon.” Nagsabat ang mga tawo, “Huo, saksi ang Ginoo.” ⁶ Dayon nagsiling si Samuel, “Ang Ginoo amo ang nagpili kay Moises kag kay Aaron nga mangin pangulo sang inyo mga katigulangan, kag siya ang nagpaguwa sa ila sa Egipto. ⁷ Karon, magpalapit kamo sa presensya sang Ginoo kay iplastar ko sa inyo ang ebidensya sang tanan nga kaayo nga ginhimo sang Ginoo sa inyo kag sa inyo mga katigulangan.

⁸ “Sang didto ang mga kaliwat ni Jacob sa Egipto, nagpangayo sila sang bulig sa Ginoo, kag ginpadala sang Ginoo si Moises kag si Aaron nga amo ang nagpaguwa sa ila sa Egipto kag nagdala sa ila sa sini nga duta. ⁹ Pero ginkalimtan nila ang Ginoo nga ila Dios, gani ginpapierdi sila sang Ginoo sa kay Sisera nga kumander sang mga soldado sang Hazor, kag sa mga Filistinhon kag sa hari sang Moab. ¹⁰ Nagpangayo sila sang bulig sa Ginoo. Siling nila, ‘Nakasala kami, Ginoo. Ginsikway ka namon, kag ginsimba namon ang mga imahen ni Baal kag ni Ashtoret. Pero karon, luwasa kami sa kamot sang amon mga kaaway, kag simbahon ka namon.’ ¹¹ Dayon ginpadala sang Ginoo si Gideon,^[e] si Barak, si Jefta kag ako, kag ginluwas namon kamo sa kamot sang inyo mga kaaway sa palibot, kag nagkabuhi kamo nga luwas sa katalagman. ¹² Pero sang makita ninyo nga nagsalakay sa inyo si Nahash nga hari sang mga Ammonhon, nagpangayo kamo sa akon sang hari nga magdumala sa inyo, bisan pa nga ang Ginoo nga inyo Dios amo ang inyo hari. ¹³ Karon, ari na ang hari nga inyo ginpili. Ginpangayo ninyo siya, kag ginhatag siya sang Ginoo sa inyo. ¹⁴ Wala sing malain nga matabo sa inyo kon kamo kag ang inyo hari magtahod kag mag-alagad sa Ginoo nga inyo Dios kag magsunod sa iya mga sugo. ¹⁵ Pero kon indi kamo magsunod sa Ginoo, kag indi magtuman sa iya mga sugo, silutan niya kamo, pareho sa ginhimo niya sa inyo mga katigulangan.

¹⁶ “Karon, indi kamo maghalin; tan-awa ninyo ang makatilingala nga butang nga pagahimuon sang Ginoo sa inyo atubangan. ¹⁷ Indi bala nga tiyempo subong sang tig-alani sang trigo kag wala nagaulan? Pero magapangamuyo ako sa Ginoo nga padaguobon kag paulanon niya. Dayon mareyalisar ninyo kon ano kalaot ang inyo ginhimo sa panulok sang Ginoo sang nagpangayo kamo sang hari.”

¹⁸ Gani nagpangamuyo si Samuel sa Ginoo, kag sa sina mismo nga adlaw, ginpadaguob kag ginpaulan sang Ginoo. Hinadlukan ang tanan nga tawo sa Ginoo kag kay Samuel. ¹⁹ Nagsiling sila kay Samuel, “Palihog sir, ipangamuyo sa Ginoo nga imo Dios nga indi kami magkalamatay, kay gindugangan namon ang amon mga sala sa pagpangayo sang hari.” ²⁰ Nagsabat si Samuel, “Indi kamo magkahadlok. Bisan pa nakahimo kamo sining malaot nga butang, indi kamo magtalikod sa Ginoo, kundi alagara ninyo siya sa bug-os ninyo nga tagipusuon. ²¹ Indi kamo mag-alagad sa mga wala sing pulos nga mga dios-dios. Indi sila makabulig ukon makaluwas sa inyo. ²² Indi gid kamo pag-isikway sang Ginoo, kay indi siya gusto nga mahuy-an ang iya ngalan. Nalipay gid siya sa paghimo sa inyo nga iya katawhan.

²³ “Kon parte sa akon, nagapangamuyo gid ako permi sa Ginoo para sa inyo, kay kon indi, makasala ako sa Ginoo. Kag tudluan ko kamo sa pagkabuhi nga maayo kag husto. ²⁴ Pero dapat magtahod gid kamo sa Ginoo kag mag-alagad sa iya sing matutom sa bug-os ninyo nga tagipusuon. Dumduma ninyo ang makatilingala nga mga butang nga iya ginhimo sa inyo. ²⁵ Pero kon magpadayon kamo sa pagpakasala, kamo kag ang inyo hari pagalaglagon.”