Beginning

4 Kag ang mensahi ni Samuel naglapnag sa bug-os nga Israel.

Ang Pag-agaw sang mga Filistinhon sang Kahon sang Kasugtanan

Karon nagpakig-away ang mga Israelinhon kontra sa mga Filistinhon. Nagkampo ang mga Israelinhon sa Ebenezer, kag ang mga Filistinhon iya nagkampo sa Afek. ² Nagsalakay ang mga Filistinhon, kag puwerte gid ang inaway. Ginpierdi sang mga Filistinhon ang mga Israelinhon; 4,000 ka Israelinhon ang ila napatay. ³ Sang nagbalik sa kampo ang nabilin nga mga Israelinhon, nagpamangkot ang mga manugdumala sang Israel, “Ngaa ginpabay-an sang Ginoo nga mapierdi kita sa mga Filistinhon? Maayo pa kuhaon ta ang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo sa Shilo, agod updan niya kita kag luwason sa aton mga kaaway.”

⁴ Gani ginpakuha nila sa Shilo ang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo nga Makagagahom. Ang takop sang sini nga Kahon may ara sang imahen sang duha ka kerubin, kag nagapuyo ang Ginoo sa tunga sini. Nag-upod sa pagkuha sang Kahon ang duha ka anak ni Eli nga si Hofni kag Finehas. ⁵ Pag-abot sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo didto sa kampo, nagsinggit sing matunog ang mga Israelinhon sa kalipay sa bagay nga nagtay-og ang duta. ⁶ Sang mabatian sang mga Filistinhon ang pagsininggit sang mga Israelinhon, nagpamangkot sila, “Ngaa nagasininggit ang mga Hebreo sa ila kampo?”

Sang mahibaluan nila nga nag-abot ang Kahon sang Ginoo sa kampo sang mga Israelinhon, ⁷ hinadlukan gid sila. Nagsiling sila, “Delikado kita kay may nag-abot nga mga dios sa kampo sang mga Israelinhon. Wala pa ini matabo halin sang una. ⁸ Kaluluoy gid kita! Sin-o ang makaluwas sa aton sa makagagahom nila nga mga dios? Sila ang mga dios nga nagpatay sa mga Egiptohanon sa kamingawan paagi sa nagkalain-lain nga klase sang mga kalalat-an. ⁹ Pero magpakabakod kita kag magpakaisog, kay kon indi, mangin ulipon kita sang mga Hebreo pareho sang pag-ulipon naton sa ila. Gani magpakig-away gid kita!”

¹⁰ Gani nagpakig-away ang mga Filistinhon, kag napierdi nila ang mga Israelinhon. Madamo gid ang napatay; 30,000 ang napatay nga mga Israelinhon. Ang mga nagkalabilin nga mga Israelinhon nagpalalagyo pauli sa ila ginaestaran. ¹¹ Kag indi lang ina, kundi naagaw pa sang mga Filistinhon ang Kahon sang Dios, kag napatay man ang duha ka anak ni Eli nga si Hofni kag si Finehas.

Ang Pagkapatay ni Eli

¹² Sa sina nga adlaw, may isa ka tawo nga Benjaminhon nga nagdalagan halin sa inaway pakadto sa Shilo. Gin-gisi niya ang iya bayo kag ginbutangan sang yab-ok ang iya ulo sa pagpakita sang iya pagpangasubo. ^13-15 Pag-abot niya sa Shilo, nagapungko si Eli sa bangko sa higad sang dalan kag nagabantay tungod kay nagakabalaka gid siya sa Kahon sang Dios. Nagaedad na sadto si Eli sang 98, kag halos indi na makakita.

Karon, ginsugid sang tawo sa banwa ang natabo sa inaway. Pagkabati sini sang mga tawo naghinibi sila. Nabatian ini ni Eli kag nagpamangkot siya, “Ngaa nagahinibi ang mga tawo?” Nagdali-dali palapit ang tawo sa iya ¹⁶ kag nagsiling, “Bag-o lang gid ako naghalin sa inaway. Nakapalagyo ako.” Nagpamangkot si Eli, “Ano ang natabo, toto?” ¹⁷ Nagsabat ang tawo, “Nagpalalagyo ang mga Israelinhon sa mga Filistinhon kag madamo gid sa aton katawhan ang napatay, pati na ang duha mo ka anak nga si Hofni kag si Finehas. Kag ang Kahon sang Dios naagaw.”

¹⁸ Sang masambit sang tawo ang parte sa Kahon sang Dios, nagtingkaya si Eli sa iya bangko sa kilid sang puwertahan sang banwa. Nabali ang iya liog kag napatay dayon siya, kay matambok abi siya kag tigulang na. Nangin pangulo siya sang Israel sa sulod sang 40 ka tuig.

¹⁹ Sadto man nga tion, ang umagad ni Eli nga asawa ni Finehas manugbata. Sang mabatian niya nga naagaw ang Kahon sang Dios kag napatay ang iya bana kag ugangan nga lalaki, ginsakitan siya dayon kag nagbata, pero grabe ang iya pagpasakit. ²⁰ Sang nagahimumugto na siya, nagsiling ang mga babayi nga nagpabata sa iya, “Magpakaisog ka! Lalaki ang imo bata!” Pero wala na siya magsabat. ^21-22 Antes siya mapatay gin-ngalanan niya ang bata nga Icabod,^[a] kay siling niya, “Wala na ang gamhanan nga presensya sang Dios sa Israel.” Amo ini ang iya ginsiling tungod kay naagaw ang Kahon sang Dios kag napatay ang iya bana kag ugangan nga lalaki.

Ang Kahon sang Kasugtanan sang Dios didto sa mga Filistinhon

5 Sang naagaw sang mga Filistinhon ang Kahon sang Dios, gindala nila ini halin sa Ebenezer pakadto sa Ashdod. ² Dayon gindala nila ini sa templo ni Dagon nga ila dios-dios kag ginbutang sa iya tupad. ³ Aga pa gid sang madason nga adlaw, nakita sang mga taga-Ashdod ang imahen ni Dagon nga nagahapa sa atubangan sang Kahon sang Ginoo. Ginpatindog nila ini kag ginbalik sa iya nahamtangan. ⁴ Pero sang madason nga aga, nakita naman nila ini nga nagahapa sa atubangan sang Kahon sang Ginoo. Ang iya ulo kag duha ka kamot nautod, kag ara ini sa may puwertahan dampi; ang iya lang lawas ang nabilin. ⁵ Amo gani nga hasta subong ang mga pari ni Dagon kag ang mga nagasulod sa iya templo didto sa Ashdod wala nagatapak sa puwertahan dampi.

⁶ Ginsilutan sang Ginoo ang mga taga-Ashdod sing puwerte gid kag ang mga lugar sa palibot sini. Ginpatubuan sila sang Ginoo sang tumor sa pagpaantos sa ila. ⁷ Sang makita sang mga taga-Ashdod ang mga nagakalatabo, nagsiling sila, “Indi dapat nga magpabilin diri sa aton ang Kahon sang Dios sang Israel tungod nga ginasilutan niya kita kag si Dagon nga aton dios.” ⁸ Gani ginpatawag nila ang tanan nga pangulo sang mga Filistinhon kag ginpamangkot, “Ano ang himuon naton sa Kahon sang Dios sang Israel?” Nagsabat sila, “Dal-on ini sa Gat.” Gani gindala nila sa Gat ang Kahon sang Dios sang Israel.

⁹ Pero sang nag-abot na ini didto, ginsilutan man sang Ginoo ang katawhan sang sadto nga banwa. Nagsinala-sala gid sila kay ginpatubuan man sila sang Ginoo sang mga tumor, bata man ukon tigulang. ¹⁰ Gani ginpadala nila sa Ekron ang Kahon sang Dios. Kag samtang ginapasulod ini sa Ekron, nagreklamo ang katawhan sang Ekron. Siling nila, “Gindala nila diri ang Kahon sang Dios sang Israel agod patyon kita tanan.” ¹¹ Gani ginpatawag nila ang tanan nga pangulo sang mga Filistinhon kag ginsilingan, “Ibalik ninyo ang Kahon sang Dios sang Israel sa iya lugar, kay kon indi, magakalamatay kami tanan.” Amo ina ang ila ginsiling tungod kay nagsugod na ang puwerte nga pagsilot sang Dios sa ila banwa. Nagsinala-sala sila kay madamo ang nagkalamatay. ¹² Ang mga wala nagkalamatay gintubuan sang tumor, kag ang ila pagpangayo sang bulig nakaabot sa langit.

Ginbalik sa Israel ang Kahon sang Kasugtanan

6 Pagkaligad sang pito ka bulan halin sang gindala ang Kahon sang Ginoo sa Filistia, ² ginpatawag sang mga Filistinhon ang ila mga pari kag mga babaylan kag ginpamangkot, “Ano ang amon himuon sa Kahon sang Ginoo? Sugiri kami kon paano namon ini ibalik sa iya nga lugar.” ³ Nagsabat sila, “Kon ibalik ninyo ang Kahon sang Dios sang Israel, dapat ibalik ninyo ini nga may dala nga halad nga bayad sa sala. Sa sini nga paagi magaayo kamo kag mahibaluan ninyo kon ngaa nga ginasilutan niya kamo.”^[b]

^4-5 Nagpamangkot ang mga Filistinhon, “Ano nga halad nga bayad sa sala ang amon ipadala?” Nagsabat ang mga pari kag mga babaylan, “Magporma kamo sang lima ka imahen nga bulawan nga ang korte daw tumor, kag lima man ka imahen nga bulawan nga ang korte daw ilaga, suno sa kadamuon sang aton lima ka pangulo, tungod nga nag-abot sa aton kag sa aton mga pangulo ang kalalat-an nga mga tumor kag mga ilaga nga nagahalit sa aton nasyon. Ihalad ninyo ini sa pagpadungog sa Dios sang Israel, kay basi untatan na niya ang pagsilot sa aton, sa aton nga mga dios, kag sa aton nga nasyon. ⁶ Indi na ninyo pagpatig-aha ang inyo mga tagipusuon pareho sang ginhimo sang mga Egiptohanon kag sang ila hari. Gintugutan lang nila nga makalakat ang mga Israelinhon sang puwerte na gid ang pagpaantos sa ila sang Dios. ⁷ Gani karon, maghimo kamo sang bag-o nga karo kag magkuha sang duha ka inang nga baka nga wala pa gid matakdi sang gota. Dayon itakod ninyo ang karo sa mga baka, pero indi ninyo pagpaupda ang ila mga tinday kundi siraduhi ninyo ini sa toril. ⁸ Pagkatapos kuhaa ninyo ang Kahon sang Ginoo kag ibutang sa karo. Ibutang man ninyo sa tupad sini ang kahon nga sa diin nasulod ang mga bulawan nga may mga korte, nga inyo ipadala bilang halad nga bayad sa sala. Dayon palakta ninyo ang mga baka, kag pabay-i lang kon sa diin ini pakadto, ⁹ pero tan-awa ninyo ini. Kon magtaklad gani ini pakadto sa Bet Shemesh, nga isa sa mga banwa sang mga Israelinhon, mahibaluan naton nga ang Ginoo amo ang nagpadala sining puwerte nga kalalat-an sa aton. Pero kon indi gani, mahibaluan naton nga indi ang Ginoo ang nagasilot sa aton, kundi natabuan lang ini sa aton.”

¹⁰ Gani gintuman nila ato. Nagkuha sila sang duha ka inang nga baka kag gintakdan sang karo. Ang mga tinday sini ginsiradhan nila sa toril. ¹¹ Ginbutang nila ang Kahon sang Ginoo sa karo kag ang kahon nga may sulod nga mga bulawan nga ang korte daw mga ilaga kag daw mga tumor. ¹² Dayon naglakat ang mga baka deretso sa Bet Shemesh nga wala naglipas sa dalan, kag sige ang ila ima.^[c] Nagasunod sa ila ang mga pangulo sang mga Filistinhon hasta sa dulunan sang Bet Shemesh.

¹³ Sang sadto nga tion, nagaani ang mga taga-Bet Shemesh sang trigo sa kapatagan. Sang makita nila ang Kahon sang Kasugtanan, nalipay gid sila. ^14-15 Nakaabot ang karo sa uma ni Josue nga taga-Bet Shemesh, kag didto ini nagpundo sa kilid sang dako nga bato. Ginkuha sang mga kaliwat ni Levi ang Kahon sang Ginoo kag ang kahon nga may sulod nga mga imahen nga bulawan, kag gintungtong didto sa dako nga bato. Dayon ginbial sang mga tawo ang karo kag ginhalad ang mga baka bilang halad nga ginasunog para sa Ginoo, kag naghalad man sila sang iban pa nga mga halad. ¹⁶ Nakita ini tanan sang lima ka pangulo sang mga Filistinhon, kag dayon nagpauli sila sa Ekron sang sina mismo nga adlaw.

¹⁷ Ang lima ka imahen nga bulawan nga ang korte daw tumor naghalin sa lima ka banwa sang mga Filistinhon: ang Ashdod, Gaza, Ashkelon, Gat, kag Ekron. Ginpadala nila ini para sa Ginoo bilang halad nga bayad sa sala, ¹⁸ kag amo man ang lima ka bulawan nga ang korte daw ilaga, suno sa kadamuon sang sadtong lima ka napaderan nga mga banwa sang Filistinhon. Ini nga mga banwa kag ang mga baryo sa palibot sini sakop sang sadtong lima ka pangulo. Ang dako nga bato sa uma ni Josue sang Bet Shemesh, nga ila gintungtungan sang Kahon sang Ginoo, ara pa gihapon hasta subong bilang pamatuod parte sa natabo.

¹⁹ Pero may 70 ka taga-Bet Shemesh nga ginpatay sang Dios tungod kay gintan-aw nila ang sulod sang Kahon sang Ginoo. Nagpangasubo gid ang mga tawo tungod sa sining puwerte nga silot sang Ginoo sa ila. ²⁰ Nagpamangkot sila, “Sin-o bala ang makaatubang sa presensya sang Ginoo, ang balaan nga Dios? Sa diin bala naton ipadala ang Kahon sang Ginoo palayo sa aton?” ²¹ Gani nagpadala sila sang mga mensahero sa mga taga-Kiriat Jearim sa pagsiling, “Ginbalik sang mga Filistinhon ang Kahon sang Ginoo. Kuhaa ninyo diri kag dal-a dira sa inyo.”

7 Gani ginkuha sang mga taga-Kiriat Jearim ang Kahon sang Ginoo kag gindala sa balay ni Abinadab nga ara sa bukid. Kag ginpili nila si Eleazar, nga anak ni Abinadab, sa pagbantay sini.

Nagdumala si Samuel sa Israel

² Nagtiner ang Kahon sang Ginoo sa Kiriat Jearim sa malawig nga tion—mga 20 ka tuig. Kag sa sina nga mga tinuig, nagapangasubo kag nagapangayo sang bulig sa Ginoo ang bug-os nga katawhan sang Israel. ³ Nagsiling si Samuel sa ila, “Kon sinsero gid man ang inyo pagbalik sa Ginoo, ipilak ninyo ang inyo mga dios-dios pati na ang imahen ni Ashtoret, kag itugyan ninyo ang inyo kabuhi sa Ginoo, kag siya lang ang alagaran ninyo. Kon himuon ninyo ini luwason niya kamo sa kamot sang mga Filistinhon.” ⁴ Gani ginpilak nila ang mga imahen ni Baal kag ni Ashtoret, kag nag-alagad lang gid sa Ginoo.

⁵ Dayon nagsiling si Samuel sa mga Israelinhon, “Magtipon kamo tanan sa Mizpa, kag magapangamuyo ako sa Ginoo para sa inyo.” ⁶ Sang nagtipon na sila tanan sa Mizpa, nagkuha sila sang tubig kag gin-ula nila sa presensya sang Ginoo. Sadto nga adlaw nagpuasa sila kag nagtuad sang ila mga sala nga ila ginhimo kontra sa Ginoo. Ginpanguluhan ni Samuel ang mga Israelinhon didto sa Mizpa.

⁷ Sang mabalitaan sang mga Filistinhon nga ang mga Israelinhon nagtipon sa Mizpa, nagpreparar ang mga pangulo sang mga Filistinhon sa pagsalakay sa ila. Kag sang mabalitaan ini sang mga Israelinhon, hinadlukan sila sa mga Filistinhon. ⁸ Nagsiling sila kay Samuel, “Indi ka mag-untat sa pagpangamuyo sa Ginoo nga aton Dios nga luwason niya kita sa mga Filistinhon.” ⁹ Dayon nagkuha si Samuel sang karnero nga nagatiti pa kag ginsunog niya ini nga bilog bilang halad nga ginasunog para sa Ginoo. Nagpangayo siya sang bulig sa Ginoo para sa Israel kag ginsabat siya sang Ginoo.

¹⁰ Samtang ginahalad ni Samuel ang halad nga ginasunog, nag-abot ang mga Filistinhon sa pagpakig-away sa mga Israelinhon. Pero sang sina nga adlaw ginpadaguob sang Ginoo sing puwerte katunog gani nagsinala-sala ang mga Filistinhon, kag napierdi sila sa mga Israelinhon. ¹¹ Ginlagas kag ginpamatay sila sang mga Israelinhon halin sa Mizpa hasta sa ubos sang Bet Car.

¹² Dayon nagkuha si Samuel sang bato kag ginbutang sa tunga sang Mizpa kag Shen. Gin-ngalanan niya ini nga Ebenezer^[d] kay siling niya, “Hasta subong ginabuligan kami sang Ginoo.” ¹³ Gani napierdi ang mga Filistinhon, kag wala na sila magsalakay liwat sa lugar sang mga Israelinhon samtang buhi si Samuel, kay nagpamatok gid ang Ginoo sa ila. ¹⁴ Ang mga banwa sa tunga sang Ekron kag Gat nga naagaw sang mga Filistinhon nabalik sa Israel. Kag nauntat man ang inaway sang mga Israelinhon kag sang mga Amornon.

¹⁵ Nagpadayon si Samuel nga pangulo sang Israel sa bug-os niya nga kabuhi. ¹⁶ Kada tuig, nagalibot siya halin sa Betel pakadto sa Gilgal kag Mizpa, agod panguluhan ang mga Israelinhon sa sini nga mga lugar. ¹⁷ Pero pagkatapos nagapauli gid siya sa Rama, sa diin siya nagaestar, kag nagapangulo man siya sa mga tawo didto. Kag naghimo siya didto sang halaran para sa Ginoo.

Nagpangayo sang Hari ang mga Israelinhon

8 Sang tigulang na si Samuel, ginpili niya ang iya mga anak nga mangin pangulo sang Israel. ² Ang ngalan sang iya kamagulangan amo si Joel, kag ang manghod amo si Abia. Kag nag-alagad sila bilang pangulo sa Beersheba. ³ Pero wala sila magsunod sa pagginawi sang ila amay. Makikuwarta sila, nagabaton sila sang lagay, kag ginatiko nila ang hustisya.

⁴ Gani nagtipon ang tanan nga manugdumala sang Israel, kag nagkadto kay Samuel sa Rama. ⁵ Nagsiling sila sa iya, “Tigulang ka na; kag ang imo mga anak wala nagasunod sa imo pagginawi. Karon, hatagi kami sang hari nga magpangulo sa amon, pareho sang iban nga mga nasyon nga may hari.” ⁶ Pero naglain gid ang buot ni Samuel sa ila ginapangayo, gani nagpangamuyo siya sa Ginoo. ⁷ Kag nagsiling ang Ginoo sa iya, “Tumana ang ginahambal nila sa imo; indi ikaw ang ila ginsikway kundi ako. ⁸ Halin sang pagpaguwa ko sa ila sa Egipto hasta subong ginasikway nila ako kag nagaalagad sila sa iban nga mga dios. Kag karon amo man ang ila ginahimo sa imo. ⁹ Sige, tumana ang ila ginapangayo, pero paandami gid sila kon ano ang pagahimuon sang hari nga magadumala sa ila.”

¹⁰ Ginsugid ni Samuel sa mga tawo nga nagapangayo sang hari sa iya ang tanan nga ginhambal sang Ginoo. ¹¹ Nagsiling si Samuel, “Amo ini ang pagahimuon sang hari nga magadumala sa inyo: kuhaon niya ang inyo mga anak nga lalaki kag himuon niya nga mga soldado. Ang iban sa ila himuon niya nga mga manugkarwahe, ang iban mga manugkabayo, kag ang iban magauna sa iya karwahe. ¹² Ang iban sa ila himuon niya nga mga opisyal nga magadumala sa 1,000 ka soldado, kag ang iban sa 50 ka soldado. Ang iban paaraduhon niya sa iya uma kag paanihon sa iya patubas, kag ang iban pa gid pahimuon niya sang mga armas sa inaway kag mga kagamitan para sa iya mga karwahe. ¹³ Kuhaon niya ang inyo mga anak nga babayi kag himuon niya nga mga manughimo sang pahamot, manugluto, kag manughimo sang tinapay. ¹⁴ Kuhaon niya ang pinakamaayo ninyo nga mga uma, mga talamnan sang ubas, kag mga talamnan sang olibo, kag ihatag niya ini sa iya mga alagad. ¹⁵ Kuhaon niya ang ikanapulo sang inyo mga uyas kag mga ubas, kag ihatag ini sa iya mga opisyal kag sa iban pa niya nga mga alagad. ¹⁶ Kuhaon man niya ang inyo mga suluguon nga mga lalaki kag mga babayi kag ang pinakamaayo ninyo nga mga baka kag mga asno sa pag-obra sa iya. ¹⁷ Kuhaon pa gid niya ang ikanapulo sang inyo mga kasapatan, kag kamo mismo mangin iya mga ulipon. ¹⁸ Kon mag-abot na ina nga tion, magapangayo kamo sang bulig sa Ginoo tungod sang pagpamigos sang hari nga inyo ginpili, pero indi kamo pagsabton sang Ginoo.”

¹⁹ Pero wala magpamati ang mga tawo kay Samuel. Nagsiling sila, “Indi mahimo! Gusto namon nga may hari nga magdumala sa amon. ²⁰ Dayon mangin pareho kami sa iban nga mga nasyon, nga may hari nga nagadumala sa amon kag nagapanguna sa amon sa pagpakig-away.” ²¹ Sang mabatian ni Samuel ang tanan nga ginsiling sang mga tawo, ginsugid niya ini sa Ginoo. ²² Nagsabat ang Ginoo sa iya, “Tumana ang ila luyag; hatagi sila sang hari.” Dayon nagsiling si Samuel sa mga Israelinhon, “Sige, magpauli na kamo sa inyo mga banwa.”