Beginning

Ang mga Apan

10 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Kadtui ang hari sang Egipto,^[a] kay ginpatig-a ko ang iya tagipusuon kag ang tagipusuon sang iya mga opisyal, agod padayon ko nga mapakita sa ila ining akon mga milagro, ² kag agod masugid ninyo sa inyo mga anak kag mga apo kon paano ko ginsilutan ang mga Egiptohanon kag kon paano ako naghimo sang mga milagro sa ila. Sa sini nga paagi mahibaluan ninyo nga ako amo ang Ginoo.”

³ Gani nagkadto si Moises kag si Aaron sa hari kag nagsiling sa iya, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang mga Hebreo, ‘Hasta san-o ka pa bala nga indi magpaubos sa akon? Palakta ang akon katawhan agod makasimba sila sa akon. ⁴ Kon indi mo gani sila pagpalakton, padal-an ko buwas sang mga apan ang imo nasyon. ⁵ Tungod sa ila kadamo, indi na makita ang duta. Pagakaunon nila ang nabilin nga mga tanom nga wala mapierdi sang ulan nga yelo, pati ang tanan ninyo nga mga kahoy. ⁶ Mapuno sang mga apan ang imo palasyo kag ang mga balay sang imo mga opisyal kag mga katawhan. Wala gid sing may nakita nga pareho sini sa duta sang Egipto halin sang pag-abot diri sang inyo mga katigulangan hasta subong.’ ” Dayon nagtalikod sila ni Moises kag naglakat.

⁷ Nagsiling ang mga opisyal sang hari sa iya, “Hasta san-o mo pa bala pabay-an ini nga kalamidad^[b] nga maghalit sa aton? Palakta na ang mga Israelinhon, agod makasimba sila sa Ginoo nga ila Dios. Wala mo bala nareyalisar nga guba na ang Egipto?”

⁸ Gani ginpabalik liwat si Moises kag si Aaron sa hari. Nagsiling ang hari sa ila, “Sige, makalakat na kamo sa pagsimba sa Ginoo nga inyo Dios. Pero sugiri ninyo ako kon sin-o ang inyo updon sa paglakat.” ⁹ Nagsabat si Moises, “Malakat kami tanan, bata kag tigulang. Dal-on namon ang amon mga kabataan kag mga kasapatan, kay tanan kami magasaulog sang piesta para sa Ginoo.”

¹⁰ Nagsiling ang hari nga may pag-insulto, “Kabay pa nga updan kamo sang Ginoo kon palakton ko kamo kag ang inyo pamilya! Maathag nga malain ang inyo tuyo kay malagyo kamo. ¹¹ Indi ako magsugot! Ang mga lalaki lang ang maglakat agod magsimba sa Ginoo, kon amo gid man ina ang inyo gusto.” Ginpahalin dayon si Moises kag si Aaron sa atubangan sang hari.

¹² Nagsiling dayon ang Ginoo kay Moises, “Itudlo ang imo baston^[c] sa duta sang Egipto agod mag-abot ang mga apan, kag kaunon nila ang nabilin nga mga tanom nga wala mapierdi sang ulan nga yelo.” ¹³ Gani gintudlo ni Moises ang iya baston sa duta sang Egipto, kag nagpadala ang Ginoo sang hangin nga halin sa sidlangan sa bilog nga adlaw kag gab-i. Pagkaaga nagdala ang hangin sang mga apan ¹⁴ nga puwerte kadamo, kag naghugpa ini sa bug-os nga Egipto. Wala pa gid sing pareho sadto nga pagsalakay sang apan halin sang una kag bisan sang ulihi. ¹⁵ Nagtabon sila sa bug-os nga duta sang Egipto hasta nga daw nag-itom ang duta. Ginpangaon nila ang nabilin nga mga tanom nga wala mapierdi sang ulan nga yelo, pati ang tanan nga bunga sang kahoy. Wala gid sing may nabilin nga tanom sa bug-os nga Egipto. ¹⁶ Dali-dali nga ginpatawag sang hari si Moises kag si Aaron, kag ginsilingan, “Nakasala ako sa Ginoo nga inyo Dios kag sa inyo. ¹⁷ Gani patawara ninyo ako liwat, kag magpangamuyo kamo sa Ginoo nga inyo Dios nga kuhaon niya ining makamamatay nga kalalat-an sa akon.”

¹⁸ Ginbayaan dayon ni Moises ang hari kag nagpangamuyo sa Ginoo. ¹⁹ Nagsabat ang Ginoo paagi sa pagpadala sang mabaskog nga hangin nga halin sa nakatundan, kag ginpalid sini ang mga apan sa Mapula nga Dagat. Wala na gid sing apan nga nabilin sa bug-os nga Egipto. ²⁰ Pero ginpatig-a gihapon sang Ginoo ang tagipusuon sang hari, kag wala niya pagpalakta ang mga Israelinhon.

Ang Kadulom

²¹ Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Ibayaw ang imo kamot sa langit agod tabunan sang puwerte nga kadulom ang duta sang Egipto.” ²² Gani ginbayaw ni Moises ang iya kamot sa langit, kag nagdulom gid sa bug-os nga duta sang Egipto sa sulod sang tatlo ka adlaw. ²³ Wala sing may nagguwa nga mga Egiptohanon sa ila balay sa sulod sang tatlo ka adlaw kay indi sila makakita. Pero ang mga Israelinhon iya may kasanag sa ila lugar nga ginaestaran.

²⁴ Ginpatawag dayon sang hari si Moises kag ginsilingan, “Sige, magsimba na kamo sa Ginoo. Dal-a pati ang inyo mga pamilya, pero ibilin lang ang inyo mga kasapatan.” ²⁵ Pero nagsabat si Moises, “Kinahanglan nga dal-on namon ang amon mga kasapatan agod makahalad kami sang mga halad, pati na sang mga halad nga ginasunog para sa Ginoo nga amon Dios. ²⁶ Dal-on gid namon ang tanan namon nga kasapatan; wala gid sing may mabilin bisan isa sa ila, kay wala kami kahibalo kon ano nga sapat ang ipahalad sang Ginoo sa amon. Mahibaluan lang namon ini kon didto na kami.”

²⁷ Pero ginpatig-a gihapon sang Ginoo ang tagipusuon sang hari, kag wala niya sila pagpalakta. ²⁸ Nagsiling ang hari kay Moises, “Halin ka sa akon atubangan! Indi ka na magpakita sa akon liwat, kay kon makit-an ko pa gani ikaw, ipapatay ko ikaw.” ²⁹ Nagsabat si Moises, “Kon amo ina ang gusto mo, indi na ako magpakita sa imo liwat.”

Pagapatyon ang mga Kamagulangan nga Lalaki sang mga Egiptohanon

11 Nakasiling sadto ang Ginoo kay Moises, “Padal-an ko sang isa pa ka kalalat-an ang hari kag ang Egipto. Pagkatapos sina, palakton na niya kamo. Tabugon pa gani niya kamo tungod nga gusto na gid niya nga maghalin kamo. ² Silinga ang mga Israelinhon, lalaki kag babayi, nga magpangayo sila sa ila mga kaingod nga mga Egiptohanon sang mga alahas nga pilak kag bulawan.” ³ (Ginbuot sang Ginoo nga magmaayo ang mga Egiptohanon sa mga Israelinhon. Kag gintahod gid si Moises sang mga opisyal sang hari kag sang mga pumuluyo sang Egipto.)

⁴ Gani nagsiling si Moises sa hari, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: ‘Magalabay ako sa Egipto sa mga tungang gab-i, ⁵ kag magakalamatay ang mga kamagulangan nga lalaki sa Egipto, halin sa kamagulangan sang hari, nga amo ang magabulos sa trono, pakadto sa kamagulangan sang pinakakubos nga ulipon nga babayi. Pati ang tanan nga kamagulangan sang mga kasapatan magakalamatay man. ⁶ Mabatian ang puwerte nga paghinibi sa bug-os nga Egipto nga wala pa gid matabo halin sang una, kag wala na sing may matabo pa nga pareho sini. ⁷ Pero sa mga Israelinhon iya malinong; bisan taghol sang ido indi mabatian.’ Sa sini nga paagi mahibaluan ninyo nga lain ang pagtratar sang Ginoo sa mga Israelinhon sang sa mga Egiptohanon. ⁸ Kag ang tanan mo nga opisyal magapalapit sa akon nga nagasaludo kag magasiling, ‘Lakat ka na upod sa mga tawo nga nagasunod sa imo!’ Pagkatapos sina, malakat ako.” Dayon naghalin si Moises sa atubangan sang hari nga puwerte ang iya kaakig.

⁹ Nagsiling sadto ang Ginoo kay Moises, “Indi magpamati ang hari sa imo agod madamo pa nga milagro ang himuon ko sa Egipto.” ¹⁰ Ini nga mga milagro ginhimo ni Moises kag ni Aaron sa atubangan sang hari, pero ginpatig-a sang Ginoo ang tagipusuon sang hari, kag wala pagtuguti sang hari nga maghalin ang mga Israelinhon sa iya nasyon.

Ang Paglabay sang Anghel

12 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron didto sa Egipto, ² “Sugod subong, ini nga bulan amo ang una nga bulan sang tuig para sa inyo. ³ Ipahibalo ninyo sa bug-os nga katilingban sang Israel nga sa ikanapulo nga adlaw sang sini nga bulan, ang kada pamilya magpreparar sang isa ka karnero ukon kanding. ⁴ Kon ang isa ka pamilya gamay lang nga indi makaubos sang isa ka karnero, mag-ambitanay sila sang ila kaingod. Partidahon nila ini suno sa ila kadamuon kag suno sa makaon sang kada tawo. ⁵ Kinahanglan ang karnero ukon kanding nga pilion ninyo lalaki nga isa pa lang ka tuig kag wala sing deperensya. ⁶ Atipanon ninyo ini hasta sa sirom sang ika-14 nga adlaw sang sini nga bulan nga amo ang tion nga ang bug-os nga katilingban sang Israel mag-ihaw sang sini nga mga sapat. ⁷ Dayon magkuha kamo sang dugo sini kag lamhitan ninyo ang ibabaw kag kilid sang hamba^[d] sang mga puwertahan sang mga balay nga kaunan ninyo sang mga karnero. ⁸ Sa sina nga gab-i, ang kaunon ninyo amo ang litson nga karnero, mapait nga mga tanom, kag tinapay nga wala sing inugpahabok. ⁹ Indi ninyo pagkaunon ang karne nga hilaw ukon linaga, kundi litsunon ninyo ini nga bilog upod ang ulo, tiil kag kasudlan. ¹⁰ Ubuson ninyo ini kaon, kag kon may mabilin gid man pagkaaga, sunuga ninyo. ¹¹ Sa tion nga kaunon ninyo ini, preparado na kamo sa paglakat. Isuksok ninyo ang inyo mga sandalyas kag uyati ang inyo baston, kag magdali-dali kaon. Amo ina ang Piesta sang Paglabay sang Anghel nga saulugon ninyo sa pagpadungog sa akon.

¹² “Sa sina gid nga gab-i magalabay ako sa Egipto kag pamatyon ko ang tanan nga kamagulangan nga mga lalaki sang mga Egiptohanon, tawo man ukon sapat. Silutan ko ang tanan nga dios sang Egipto. Ako amo ang Ginoo. ¹³ Ang dugo nga ginlamhit ninyo sa hamba sang inyo mga puwertahan amo ang mangin tanda nga mahibaluan ko kon diin ang mga balay nga inyo ginaestaran. Kon makita ko ang dugo, labayan ko lang ang inyo balay, kag indi kamo maano kon silutan ko na ang Egipto.

¹⁴ “Dapat dumdumon ninyo ina nga adlaw hasta san-o. Sauluga ninyo ina kada tuig bilang piesta sa pagpadungog sa akon. Ini nga pagsulundan dapat tumanon ninyo hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. ¹⁵ Sa sulod sang pito ka adlaw magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok. Sa nahauna mismo nga adlaw, kuhaa ninyo ang tanan nga inugpahabok sa inyo mga balay, kay ang bisan sin-o nga magkaon sang tinapay nga may inugpahabok halin sa una nga adlaw hasta sa ikapito nga adlaw, indi pagkabigon nga sakop sang Israel. ¹⁶ Sa nahauna nga adlaw kag sa ikapito nga adlaw, magtipon kamo sa pagsimba sa akon. Indi kamo mag-obra sa sina nga mga adlaw, luwas lang sa pagpreparar sang pagkaon para inyo kaunon. Amo lang ina ang inyo himuon.

¹⁷ “Sauluga ninyo ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok, kay magapadumdom ini sa inyo sang adlaw nga ginpaguwa ko ang inyo bug-os nga puwersa sa Egipto. Sauluga ninyo ini hasta san-o bilang pagsulundan nga dapat ninyo tumanon hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. ¹⁸ Magsugod kamo sa pagsaulog sini halin sa sirom sang ika-14 nga adlaw sang nahauna nga bulan hasta sa sirom sang ika-21 nga adlaw, kag kinahanglan nga magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok. ¹⁹ Sa sulod sang pito ka adlaw, dapat wala sing inugpahabok nga makita sa inyo mga balay. Ang bisan sin-o nga magkaon sang tinapay nga may inugpahabok indi pagkabigon nga sakop sang katilingban sang Israel, tumandok man siya nga Israelinhon ukon indi Israelinhon. ²⁰ Huo, indi gid kamo magkaon sang bisan ano nga may inugpahabok sa tion sinang piesta, bisan diin man kamo nagaestar.”

²¹ Dayon ginpatawag ni Moises ang tanan nga manugdumala sang Israel kag ginsilingan, “Silinga ang tanan ninyo nga mga pamilya, nga magkuha sila sang karnero ukon kanding kag ihawon nila sa pagsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel. ²² Patuluon ninyo ang dugo sini sa yahong. Dayon magkuha kamo sang sanga sang isopo kag itum-oy ini sa dugo kag ipalhit sa ibabaw kag sa kilid sang hamba sang inyo mga puwertahan. Kag wala sing may magguwa sa inyo balay hasta mag-aga. ²³ Kay magalabay ang Ginoo sa Egipto sa pagpamatay sa mga kamagulangan nga mga lalaki sang mga Egiptohanon. Pero kon makita sang Ginoo ang dugo sa ibabaw kag kilid sang hamba sang inyo mga puwertahan, malabay lang siya sa inyo mga balay kag indi niya pagtugutan ang Manuglaglag sa pagsulod sa inyo mga balay sa pagpamatay sa inyo mga kamagulangan nga lalaki. ²⁴ Ini nga pagsulundan dapat tumanon ninyo kag sang inyo mga kaliwat hasta san-o. ²⁵ Padayuna ninyo ang paghimo sini nga seremonya kon magsulod na kamo sa duta nga ginpromisa sang Ginoo nga ihatag sa inyo. ²⁶ Kag kon magpamangkot gani ang inyo mga kabataan kon ano ang buot silingon sini nga seremonya, ²⁷ amo ini ang inyo isabat: ‘Piesta ini sang Paglabay sang Anghel nga ginasaulog sa pagpadungog sa Ginoo, kay naglabay lang siya sa mga balay sang mga Israelinhon sa Egipto sang pagpamatay niya sang mga Egiptohanon.’ ”

Pagkatapos hambal ni Moises, nagluhod ang mga Israelinhon kag nagsimba sa Ginoo. ²⁸ Kag ginhimo nila ang ginsugo sang Ginoo kay Moises kag kay Aaron.

²⁹ Sang mga tungang gab-i, ginpamatay sang Ginoo ang tanan nga kamagulangan nga lalaki sa Egipto, halin sa kamagulangan sang hari, nga amo ang magabulos sa trono, hasta sa kamagulangan sang mga priso nga ara sa prisohan. Kag ginpamatay man niya ang tanan nga kamagulangan sang mga kasapatan. ³⁰ Sadto nga gab-i nakabugtaw ang hari kag ang tanan niya nga opisyal kag ang tanan nga Egiptohanon. Kag nabatian ang puwerte nga paghinibi sa Egipto, kay wala gid sing balay nga wala sing patay.

³¹ Sadto gid mismo nga gab-i, ginpatawag sang hari si Moises kag si Aaron kag ginsilingan, “Sige, lakat na kamo! Bayai na ninyo ang akon nasyon. Lakat na kamo kag magsimba sa Ginoo, suno sa inyo ginpangabay. ³² Dal-a ninyo ang inyo mga kasapatan, suno man sa inyo ginpangabay, kag maglakat na kamo. Pero pangabaya man ninyo ang inyo Dios nga kaluoyan ako!”

³³ Ginpadali sang mga Egiptohanon ang mga Israelinhon sa paghalin sa ila nasyon, kay siling nila, “Kon indi kamo maghalin, magakalamatay kami tanan!” ³⁴ Gani gindala sang mga Israelinhon ang ila mga linamas nga harina nga wala sing inugpahabok nga nasulod sa suludlan. Ginputos nila ini sa ila mga bayo kag ginpas-an. ³⁵ Ginhimo sang mga Israelinhon ang ginsiling sa ila ni Moises nga mangayo sa mga Egiptohanon sang mga alahas nga pilak kag bulawan, kag mga bayo. ³⁶ Ginbuot sang Ginoo nga magmaayo ang mga Egiptohanon sa mga Israelinhon, gani ginhatag sang mga Egiptohanon ang ila ginpangayo. Sa sini nga paagi, ginkuhaan nila sang mga pagkabutang ang mga Egiptohanon.

³⁷ Nagpanglakaton ang mga Israelinhon halin sa Rameses pakadto sa Sucot. Mga 600,000 tanan ka lalaki, wala labot sang mga babayi kag mga kabataan. ³⁸ Madamo man nga mga indi Israelinhon ang nag-upod sa ila, kag madamo man nga mga kasapatan ang ila gindala. ³⁹ Kon magpundo sila agod magkaon, nagaluto sila sang tinapay nga wala sing inugpahabok halin sa linamas nga harina nga ila gindala halin sa Egipto. Wala ini ginbutangan sang inugpahabok tungod kay ginpadali sila sang mga Egiptohanon sa paghalin kag wala na sila sing tion sa pagpreparar sang ila pagkaon.

⁴⁰ Ang kalawigon sang pag-estar sang mga Israelinhon sa Egipto mga 430 ka tuig. ⁴¹ Sa katapusan mismo nga adlaw sang 430 ka tuig, naghalin ang bug-os nga puwersa sang Ginoo sa Egipto. ⁴² Sang sina nga gab-i nga naghalin ang mga Israelinhon sa Egipto, daw sa nagpulaw ang Ginoo sa pagbantay sa ila. Gani sa amo man nga gab-i kada tuig, magapulaw ang mga Israelinhon sa pagpadungog sa Ginoo. Dapat himuon nila ini hasta sa palaabuton nga mga henerasyon.

Ang mga Pagsulundan Parte sa Piesta sang Paglabay sang Anghel

⁴³ Nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron, “Amo ini ang mga pagsulundan parte sa Piesta sang Paglabay sang Anghel:

“Ang mga indi Israelinhon indi dapat magkaon sang kalan-on nga ginpreparar sa sini nga piesta. ⁴⁴ Makakaon ang tanan nga ulipon nga ginbakal kon natuli sila, ⁴⁵ pero indi makakaon ang mga sinuhulan nga trabahador kag ang mga dumuluong. ⁴⁶ Dapat kaunon ini sa sulod sang balay sa diin ginpreparar ini; indi gid pagdal-on ang karne sa guwa sang balay, kag indi gid pagbalion ang tul-an sini. ⁴⁷ Dapat saulugon ini sang bug-os nga katilingban sang Israel.

⁴⁸ “Kon ang indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo gusto magsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel sa pagpadungog sa Ginoo, dapat tulion anay ang tanan nga lalaki sa iya panimalay. Dayon makaupod siya sa pagsaulog bilang isa ka tumandok nga Israelinhon. Pero indi gid puwede makaupod ang tawo nga wala matuli. ⁴⁹ Ini nga pagsulundan para sa tanan—sa mga tumandok nga Israelinhon kag sa mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo.” ⁵⁰ Ginhimo sang tanan nga Israelinhon ang ginsugo sang Ginoo kay Moises kag kay Aaron. ⁵¹ Kag sadto gid nga adlaw ginpaguwa sang Ginoo ang bug-os nga puwersa sang Israel sa Egipto.