Beginning
Ginbendisyunan sang Dios si Jacob sa Betel
35 Karon, nagsiling ang Dios kay Jacob, “Magpanghimos ka kag magkadto sa Betel kag didto mag-estar. Maghimo ka dayon didto sang halaran para sa akon, ang Dios nga nagpakita sa imo sang nagapalagyo ka pa sadto sa imo utod nga si Esau.”
2 Gani nagsiling si Jacob sa iya panimalay kag sa tanan niya nga kaupdanan, “Ipamilak ninyo ang inyo mga dios-dios. Magpakatinlo kamo kag mag-ilis sang bayo bilang simbolo sang bag-o kag matinlo nga kabuhi. 3 Dayon magkadto kita sa Betel; kag mahimo ako didto sang halaran para sa Dios nga nagbulig sa akon sang ara ako sa kalisod, kag nag-upod sa akon bisan diin ako nagkadto.” 4 Gani ginhatag nila kay Jacob ang ila mga dios-dios pati ang ila mga aritos nga ginagamit nila nga anting-anting. Ginlubong ini tanan ni Jacob sa idalom sang kahoy nga terebinto nga malapit sa Shekem. 5 Sang nagahalin na sanday Jacob, ginpahadlok sang Dios ang mga tawo sa palibot nga mga banwa, gani wala nila paglagsa sanday Jacob.
6 Nakaabot si Jacob kag ang iya mga kaupdanan sa Luz (nga ginatawag man nga Betel) didto sa Canaan. 7 Naghimo siya didto sang halaran. Gin-ngalanan niya ato nga lugar nga El Betel[a] kay nagpakita sa iya didto ang Dios sang nagapalagyo siya sa iya utod nga si Esau.
8 Karon, napatay si Debora nga manug-atipan ni Rebeka. Gani ginlubong siya sa idalom sang dako nga kahoy didto sa ubos sang Betel. Gintawag ato nga kahoy nga Allon Bacut.[b]
9 Sang nagapauli sadto si Jacob halin sa Padan Aram, nagpakita liwat ang Dios sa iya kag ginbendisyunan siya. 10 Nagsiling ang Dios sa iya, “Jacob ang imo ngalan, pero sugod subong indi ka na pagtawgon nga Jacob kundi Israel na.” Gani nangin Israel ang ngalan ni Jacob.
11 Nagsiling pa gid ang Dios sa iya, “Ako ang Makagagahom nga Dios. Magpamata ka sing madamo. Mangin amay ka sang isa ka nasyon kag sang madamo pa nga mga nasyon, kag mangin hari ang iban mo nga mga kaliwat. 12 Ang duta nga ginhatag ko kay Abraham kag kay Isaac ihatag ko man sa imo kag sa imo mga kaliwat.” 13-14 Dayon naghalin ang Dios sa sadto nga lugar nga sa diin nagpakigsugilanon siya kay Jacob, kag nagpatindog didto si Jacob sang handumanan nga bato. Ginbubuan niya dayon sang bino kag lana ang bato agod mangin sagrado. 15 Gin-ngalanan niya ato nga lugar nga Betel.[c]
Ang Pagkapatay ni Raquel
16 Karon, naghalin si Jacob kag ang iya panimalay sa Betel. Manugbata na sadto si Raquel. Sang malayo-layo pa sila sa banwa sang Efrata, ginsakitan si Raquel. 17 Sang puwerte na gid ang iya pagpasakit, nagsiling ang paltera sa iya, “Indi ka magkahadlok Raquel, lalaki naman ang imo bata.” 18 Natawo ang bata pero tagumatayon na si Raquel. Sang wala pa siya nabugtuan sang ginhawa, gin-ngalanan niya ang bata nga Ben Oni.[d] Pero gin-ngalanan ni Jacob ang bata nga Benjamin.[e] 19 Napatay si Raquel kag ginlubong siya sa higad sang dalan nga pakadto sa Efrata (nga ginatawag subong nga Betlehem). 20 Ginbutangan ni Jacob sang bato nga palatandaan ang lulubngan ni Raquel, kag hasta subong ara pa ini nga tanda sa lulubngan ni Raquel.
21 Nagpadayon sila ni Jacob[f] sa ila paglakat. Pag-abot nila sa pihak sang Migdal Eder,[g] nagpatindog sila didto sang ila mga tolda. 22 Samtang didto pa nagaestar si Jacob,[h] nagpakighilawas si Reuben kay Bilha nga isa sang mga asawa sang iya amay. Sang mahibaluan ato ni Jacob naakig gid siya.[i]
Ang mga Anak nga Lalaki ni Jacob(A)
May dose ka anak nga lalaki si Jacob. 23 Ang iya mga anak kay Lea amo sila ni Reuben, ang kamagulangan, dayon si Simeon, si Levi, si Juda, si Isacar, kag si Zebulun. 24 Ang iya mga anak kay Raquel amo si Jose kag si Benjamin. 25 Ang iya mga anak kay Bilha nga suluguon ni Raquel amo si Dan kag si Naftali. 26 Ang iya mga anak kay Zilpa nga suluguon ni Lea amo si Gad kag si Asher. Sila tanan ang mga anak nga lalaki ni Jacob nga natawo sa Padan Aram.
Ang Pagkapatay ni Isaac
27 Nagkadto si Jacob sa iya amay nga si Isaac sa Mamre, malapit sa Kiriat Arba (nga ginatawag man nga Hebron). Ang ini nga lugar nga ginaestaran ni Isaac amo man anay ang gin-estaran ni Abraham. 28 Nagkabuhi si Isaac sing 180 ka tuig. 29 Napatay siya nga tigulang na gid, kag ginsimpon siya sa iya mga paryente nga nagkalamatay na. Ginlubong siya sang iya mga anak nga si Esau kag si Jacob.
Ang mga Kaliwat ni Esau(B)
36 Amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Esau (nga ginatawag man nga Edom).
2 Nagpangasawa si Esau sang mga babayi nga taga-Canaan. Sila amo si Ada nga anak ni Elon nga Hithanon kag si Oholibama nga anak ni Ana kag apo ni Zibeon nga Hivhanon. 3 Ginpangasawa man niya si Basemat nga utod ni Nebayot nga anak ni Ishmael. 4 Ang anak ni Esau kay Ada amo si Elifaz. Ang iya anak kay Basemat amo si Reuel. 5 Kag ang iya mga anak kay Oholibama amo sila ni Jeush, Jalam, kag Kora. Sila ang mga anak ni Esau nga natawo sa Canaan.
6 Gindala ni Esau ang iya mga asawa, mga anak, kag ang tanan nga sakop sang iya pamilya, pati ang iya mga pagkabutang kag kasapatan nga natipon niya sa Canaan, kag nagsaylo siya sa isa ka lugar palayo kay Jacob nga iya utod. 7 Kay indi na sila puwede mag-upod sa isa ka lugar tungod sa kadamuon sang ila pagkabutang; kag ang lugar nga ila ginaestaran indi na makasustiner sa ila tungod sa kadamuon sang ila kasapatan. 8 Gani didto nag-estar si Esau (nga ginatawag man nga Edom) sa kabukiran sang Seir.
9 Amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Esau nga amay sang mga Edomnon nga nagaestar sa kabukiran sang Seir.
10 Ang anak ni Esau kay Basemat amo si Reuel, kag ang anak niya kay Ada amo si Elifaz.
11 Ang mga anak ni Elifaz amo sila ni Teman, Omar, Zefo, Gatam kag Kenaz. 12 May anak man si Elifaz nga si Amalek sa isa pa niya ka asawa nga si Timna. Sila ang mga apo ni Esau kay Ada.
13 Ang mga anak ni Reuel amo sila ni Nahat, Zera, Shama, kag Miza. Sila ang mga apo ni Esau kay Basemat.
14 Ang mga anak ni Esau kay Oholibama amo sila ni Jeush, Jalam, kag Kora. (Si Oholibama anak ni Ana kag apo ni Zibeon.)
15 Amo ini sila ang nangin pangulo sa mga kaliwat ni Esau: Si Teman, Omar, Zefo, Kenaz, 16 Kora,[j] Gatam, kag Amalek. Ini sila nga mga pangulo sang lugar sang Edom mga anak ni Elifaz kag mga apo ni Ada.
17 Nangin pangulo man sa Edom ang mga anak ni Reuel nga sila ni Nahat, Zera, Shama, kag Miza. Sila ang mga apo ni Esau kay Basemat.
18 Nangin pangulo man ang mga anak ni Esau kay Oholibama nga anak ni Ana. Sila amo si Jeush, Jalam, kag Kora.
19 Sila tanan ang mga kaliwat ni Esau nga mga pangulo sang Edom.
Ang mga Kaliwat ni Seir(C)
20 Amo ini ang mga anak nga lalaki ni Seir nga Horhanon nga nagaestar sa Edom: Si Lotan, Shobal, Zibeon, Ana, 21 Dishon, Ezer, kag Dishan. Nangin pangulo man sila sang mga Horhanon nga nagaestar sa Edom.
22 Ang mga anak ni Lotan amo si Hori kag si Hemam.[k] Si Lotan may utod nga babayi nga si Timna nga isa pa ka asawa ni Elifaz.
23 Ang mga anak ni Shobal amo sila ni Alvan, Manahat, Ebal, Shefo, kag Onam.
24 Ang mga anak ni Zibeon amo si Aya kag si Ana. Si Ana amo ang nakasapo sang tuburan didto sa kamingawan sang nagabantay siya sang mga asno sang iya amay. 25 Ang mga anak ni Ana amo si Dishon kag si Oholibama.
26 Ang mga anak ni Dishon amo sila ni Hemdan, Eshban, Itran, kag Keran.
27 Ang mga anak ni Ezer amo sila ni Bilhan, Zaavan, kag Akan.
28 Ang mga anak ni Dishan amo si Uz kag si Aran.
29-30 Amo ini sila ang mga pangulo sang mga Horhanon nga may mga ginadumalahan nga mga lugar sa Seir: Si Lotan, Shobal, Zibeon, Ana, Dishon, Ezer, kag Dishan.
Ang mga Hari sang Edom(D)
31 Amo ini sila ang mga hari sang Edom sang panahon nga wala pa sang mga hari ang mga Israelinhon: 32 Si Bela nga taga-Dinhaba nga anak ni Beor nangin hari sa Edom. 33 Pagkapatay niya, ginbuslan siya ni Jobab nga anak ni Zera nga taga-Bozra. 34 Pagkapatay ni Jobab, ginbuslan siya ni Husham nga taga-Teman. 35 Pagkapatay ni Husham, ginbuslan siya ni Hadad nga taga-Avit nga anak ni Bedad. Si Hadad ang nakapierdi sa mga Midianhon didto sa Moab. 36 Pagkapatay ni Hadad, ginbuslan siya ni Samla nga taga-Masreka. 37 Pagkapatay ni Samla, ginbuslan siya ni Shaul nga taga-Rehobot nga malapit sa Suba sang Eufrates. 38 Pagkapatay ni Shaul, ginbuslan siya ni Baal Hanan nga anak ni Acbor. 39 Pagkapatay ni Baal Hanan, ginbuslan siya ni Hadar nga taga-Pau. Ang iya asawa si Mehetabel nga anak ni Matred kag apo ni Mezahab.
40-43 Si Esau (nga gintawag man nga Edom) amo ang ginhalinan sang mga Edomnon. Kag amo ini sila ang nangin pangulo sa mga kaliwat ni Esau nga ang ila mga tribo kag lugar ginpangalanan sa ila: Timna, Alva, Jetet, Oholibama, Elah, Pinon, Kenaz, Teman, Mibzar, Magdiel, kag Iram.
Si Jose kag ang Iya mga Utod
37 Nagpabilin si Jacob sa pag-estar sa Canaan, ang lugar nga gin-estaran man anay sang iya amay. 2 Kag amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Jacob:
Sang nagaedad na si Jose sing 17 ka tuig, nagabantay siya sang mga kasapatan kaupod sang iya mga utod nga mga anak ni Bilha kag ni Zilpa, nga mga asawa sang iya amay. Ginsugid ni Jose sa iya amay ang mga malain nga ginpanghimo sang iya mga utod.
3 Mas palangga ni Jacob[l] si Jose sang sa iban niya nga mga anak, tungod kay tigulang na siya sang natawo si Jose. Gani ginpatahian niya si Jose sang matahom kag malaba nga bayo.[m] 4 Pero pagkakita sang mga utod ni Jose nga mas palangga siya sang ila amay sang sa ila, naakig sila kay Jose kag ginhambalan nila siya sang masakit nga mga sugilanon.
5 Karon nagdamgo si Jose. Sang pagsugid niya sang iya damgo sa iya mga utod, naakig pa gid sila tapat sa iya. 6 Kay amo ini ang ginsugid niya, “Nagdamgo ako 7 nga samtang didto kita sa uma nga nagapamugkos sang mga uhay, hinali lang nga nagtindog ang akon binugkos kag ginpalibutan sang inyo mga binugkos nga nagasaludo.” 8 Nagsiling ang iya mga utod, “Ano? Mangin hari ka kag magapangulo sa amon?” Gani naakig pa gid sila kay Jose.
9 Nagdamgo liwat si Jose kag ginsugid naman niya sa iya mga utod. Siling niya, “Nagdamgo naman ako nga nakita ko ang adlaw, ang bulan, kag ang onse ka bituon nga nagasaludo sa akon.” 10 Ginsugid man ni Jose ang iya damgo sa iya amay pero naakig man ang iya amay sa iya. Siling niya, “Ano ang buot mo silingon? Nga kami sang imo iloy kag sang imo mga utod magasaludo sa imo?” 11 Nahisa ang mga utod ni Jose sa iya, pero si Jacob iya gintago lang niya ini nga butang sa iya tagipusuon.
Ginbaligya si Jose sang Iya mga Utod
12 Isa sadto ka adlaw, nagkadto ang mga utod ni Jose sa Shekem agod magbantay sang mga sapat sang ila amay. 13-14 Karon, nagsiling si Jacob[n] kay Jose, “Ang imo mga utod didto sa Shekem nga nagabantay sang mga sapat. Magkadto ka didto kag tan-awon mo kon bala maayo man ang kahimtangan sang imo mga utod kag sang mga sapat. Balik ka dayon kag sugiri ako.” Nagsabat si Jose, “Huo, tay.”
Gani halin sa Kapatagan sang Hebron, nagkadto si Jose sa Shekem. 15 Sang didto na siya nga nagalibot-libot sa latagon, may tawo nga nagpamangkot sa iya kon ano ang iya ginapangita. 16 Nagsabat siya, “Ginapangita ko ang akon mga utod. Nakahibalo ka bala kon diin sila nagapahalab?” 17 Nagsiling ang tawo, “Wala na sila diri. Nabatian ko nga makadto kuno sila sa Dotan.” Gani nag-apas si Jose kag nakita niya sila didto sa Dotan.
18 Malayo pa si Jose nakita na siya sang iya mga utod. Kag sa wala pa siya makaabot, ginplanohan na nila nga patyon siya. 19 Siling nila, “Ara na ang paladamgo. 20 Dali, patyon ta siya kag ihulog dayon sa isa sining mga buho nga pulunduhan sang tubig. Silingon lang naton nga ginpatay siya sang mabangis nga sapat. Kag tan-awon ta abi kon matuman ang iya mga damgo.” 21 Pero pagkabati ni Reuben sang ila plano, gintinguhaan niya nga luwason si Jose. Siling niya, “Indi lang naton siya pagpatyon. 22 Ihulog lang ninyo siya sa buho diri sa kamingawan, pero indi gid ninyo siya pagpatyon.” Ginsiling ato ni Reuben tungod kay plano na niya nga luwason si Jose kag ibalik sa ila amay.
23 Gani pag-abot ni Jose, gin-ubahan nila siya sadtong iya bayo nga matahom kag malaba,[o] 24 kag ginhulog sa buho nga pulunduhan sang tubig. Pero wala sadto sang tubig ang buho.
25 Samtang nagakaon sila, may nalantawan sila nga mga negosyante nga Ishmaelinhon nga naghalin sa Gilead. Ang ila mga kamelyo may karga nga mga panakot, bulong, kag pahamot nga dal-on sa Egipto. 26 Nagsiling si Juda sa iya mga utod, “Ano bala ang aton makuha kon patyon ta ang aton utod kag tago-taguon ang iya kamatayon? 27 Ang maayo pa siguro ibaligya naton siya sa sinang mga Ishmaelinhon. Indi naton siya pagpatyon kay utod naton siya.” Nagsugot ang mga utod ni Juda sa iya.
28 Gani pag-agi sang mga negosyante nga Ishmaelinhon, nga ang ila tribo Midianhon, ginbatak nila si Jose halin sa buho kag ginbaligya nila siya sa kantidad nga 20 ka bilog nga pilak. Kag gindala si Jose sang mga Ishmaelinhon sa Egipto.
29 Sang pagbalik ni Reuben sa buho wala na didto si Jose, gani gin-gisi niya ang iya bayo sa kasubo. 30 Dayon nagbalik siya sa iya mga utod kag nagsiling, “Wala na didto ang aton manghod. Paano na ako makapauli karon didto kay tatay?”
31 Nagpatay sila sang kanding kag gintusmog nila sa dugo ang bayo ni Jose. 32 Dayon gindala nila ang bayo ni Jose sa ila amay kag nagsiling, “Nakita namon ini. Tan-awa abi kon kay Jose ini ukon indi.” 33 Nakilala dayon ni Jacob ang bayo. Siling niya, “Iya ina! Ginpatay siya sang mabangis nga sapat! Sigurado gid nga ginus-ab siya sang sapat.” 34 Gin-gisi dayon ni Jacob ang iya bayo kag nagsuksok sang sako sa pagpakita sang iya pagpangasubo. Pila gid ka adlaw ang iya pagpangasubo para iya anak. 35 Gin-uloulohan siya sang tanan niya nga mga anak pero sige gid gihapon ang iya pangasubo. Siling niya, “Pabay-i lang bala ninyo ako! Mapatay ako nga nagapangasubo tungod sa pagkapatay sang akon anak.” Kag padayon ang iya paghibi tungod kay Jose.
36 Karon didto sa Egipto, ginbaligya sang mga Midianhon[p] si Jose kay Potifar nga isa sa mga opisyal sang hari sang Egipto.[q] Kapitan siya sang mga guwardya sa palasyo.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.