Beginning

Ginbendisyunan ni Isaac si Jacob

27 Tigulang na gid si Isaac kag halos indi na makakita. Isa sadto ka tion, gintawag niya ang kamagulangan niya nga anak nga si Esau. Siling niya, “Anak.” Nagsabat si Esau, “Ano, tay?” ² Nagsiling si Isaac, “Tigulang na gid ako kag sa indi siguro madugay mapatay na ako. ³ Maayo pa nga kuhaon mo ang imo pana kag magkadto ka sa latagon kag magpangayam para sa akon. ⁴ Dayon, lutui ako sang akon paborito nga pagkaon kag dal-on mo dayon sa akon kay kaunon ko. Pagkatapos bendisyunan ko ikaw sa wala pa ako mapatay.”

⁵ Nagapamati gali si Rebeka samtang nagahambal si Isaac kay Esau. Gani sang nakalakat na si Esau sa latagon sa pagpangayam, ⁶ ginsilingan ni Rebeka ang iya anak nga si Jacob, “Nabatian ko nga ginsilingan ni tatay mo si Esau nga ⁷ magpangayam kag lutuan siya dayon sang iya paborito nga pagkaon. Kay sa wala pa kuno siya mapatay bendisyunan niya si Esau sa presensya sang Ginoo. ⁸ Gani anak, tumana ang akon isugo sa imo: ⁹ Kadto didto sa aton mga kasapatan kag magkuha ka sang duha ka bataon kag matambok nga kanding, kay lutuan ko ang imo amay sang paborito niya nga pagkaon. ¹⁰ Dayon dal-on mo ini sa iya agod bendisyunan ka niya sa wala pa siya mapatay.”

¹¹ Pero nagsiling si Jacob sa iya iloy, “Nakahibalo ka nga balahibuhon si Esau kag ako iya indi. ¹² Basi hikapon ako ni tatay kag mahibaluan niya nga ginatunto ko lang siya kag pakamalauton niya ako imbes nga bendisyunan.” ¹³ Nagsabat si Rebeka, “Anak, ako ang manabat kon pakamalauton ka, basta himua lang ang akon ginasugo sa imo. Lakat na kag kuhai ako sang kanding.”

¹⁴ Gani nagkuha si Jacob sang duha ka kanding kag gindala niya sa iya iloy, kag ginluto ni Rebeka ang paborito nga pagkaon ni Isaac. ¹⁵ Dayon ginkuha niya ang pinakamaayo nga bayo ni Esau nga didto sa balay kag ginpasuksok kay Jacob. ¹⁶ Ginbutangan niya sang panit sang kanding ang butkon ni Jacob pati ang iya liog nga indi balahibuhon. ¹⁷ Dayon ginhatag niya kay Jacob ang pagkaon kag ang tinapay nga ginluto niya.

¹⁸ Gindala ato ni Jacob sa iya amay kag nagsiling, “Tay!” Nagsiling si Isaac, “Sin-o ka nga anak ko?” ¹⁹ Nagsabat si Jacob, “Ako si Esau, ang kamagulangan mo nga anak. Nahimo ko na ang imo ginsugo sa akon. Bangon anay kag magkaon sining akon pinangayaman agod mabendisyunan mo ako.” ²⁰ Nagsiling si Isaac, “Anak, paano mo ini nakuha dayon?” Nagsabat si Jacob, “Ginbuligan ako sang Ginoo nga imo Dios.” ²¹ Nagsiling si Isaac, “Palapit pa gid sa akon anak agod mahikap ko kon ikaw gid bala matuod si Esau.” ²² Gani nagpalapit si Jacob, kag ginhikap siya sang iya amay kag nagsiling, “Ang imo tingog daw iya ni Jacob pero ang imo butkon daw iya ni Esau.” ²³ Wala ni Isaac makilal-i si Jacob, kay ang iya butkon balahibuhon pareho sang iya ni Esau.

Antes niya ginbendisyunan si Jacob, ²⁴ nagpamangkot pa gid siya, “Ikaw gid bala matuod si Esau?” Nagsabat si Jacob, “Huo, ako gid.” ²⁵ Nagsiling si Isaac, “Abi, dal-a diri ang imo ginluto halin sa imo pinangayaman, kay pagkatapos ko kaon bendisyunan ko ikaw.” Gani ginhatagan siya ni Jacob sang pagkaon kag ilimnon, kag nagkaon siya kag nag-inom. ²⁶ Dayon nagsiling si Isaac sa iya, “Palapit sa akon, anak, kag haluki ako.” ²⁷ Nagpalapit si Jacob sa iya kag naghalok. Sang nasimhutan ni Isaac ang iya bayo, ginbendisyunan niya dayon si Jacob nga nagasiling,

Nagpakitluoy si Esau nga Bendisyunan man Siya

³⁰ Pagkatapos bendisyon ni Isaac kay Jacob, naglakat dayon si Jacob. Bag-o lang gid siya nakalakat kag umabot man dayon si Esau halin sa pagpangayam. ³¹ Nagluto man siya sang manamit nga pagkaon kag iya ini gindala sa iya amay. Nagsiling siya, “Tay, bangon ka kag magkaon sining akon pinangayaman agod mabendisyunan mo ako.” ³² Nagpamangkot si Isaac sa iya, “Sin-o ka?” Nagsabat siya, “Ako si Esau, ang kamagulangan mo nga anak.” ³³ Pagkabati sadto ni Isaac, nagpalangurog siya kag nagsiling, “Sin-o gali atong nagpangayam kag nagdala diri sa akon sang pagkaon? Bag-o ko pa lang ato ginkaon kag umabot ka dayon. Ginhatag ko na sa iya ang akon bendisyon kag indi ko na gid ato mabawi.” ³⁴ Pagkabati sadto ni Esau, puwerte gid ang iya hilibion. Siling niya, “Tay, bendisyuni man ako!” ³⁵ Pero nagsabat si Isaac, “Gintunto ako sang imo manghod kag nakuha na niya ang akon bendisyon nga para kuntani sa imo.” ³⁶ Nagsiling si Esau, “Ikaduha na ini ka beses nga iya ako gintunto. Gai ko man nga Jacob^[b] ang iya ngalan. Ginkuha na niya ang akon kinamatarong bilang magulang, kag karon ginkuha pa gid niya ang bendisyon nga para sa akon.” Dayon nagpamangkot siya, “Tay, wala ka na gid bala sing nabilin nga bendisyon para sa akon?” ³⁷ Nagsabat si Isaac, “Ginhimo ko na siya nga imo agalon kag ginhimo ko man ang tanan niya nga mga paryente nga iya mga suluguon. Nahatag ko na sa iya ang bugana nga mga uyas kag duga sang ubas. Gani ano pa ang akon mahimo para sa imo anak?” ³⁸ Nagpakitluoy pa gid si Esau sa iya amay, “Tay, wala ka na gid bala sing bisan isa lang ka bendisyon? Bendisyuni man ko bi.” Kag naghibi pa gid siya.

³⁹ Nagsiling si Isaac sa iya,

⁴¹ Gindumtan ni Esau si Jacob tungod sa bendisyon nga ginhatag sang iya amay kay Jacob. Nagsiling si Esau sa iya kaugalingon, “Dali na lang mapatay si tatay; kon mapatay na gani siya, patyon ko si Jacob.” ⁴² Pero nabalitaan ni Rebeka ang plano ni Esau, gani ginpatawag niya si Jacob kag ginhambalan, “Ang imo magulang nga si Esau nagaplano sa pagpatay sa imo agod maumpawan siya sa iya kaakig sa imo. ⁴³ Gani pamati ka sa akon isiling: Magpalagyo ka sa Haran, didto sa akon utod nga si Laban. ⁴⁴ Didto ka lang anay hasta nga maghaganhagan ang kaakig sang imo magulang, ⁴⁵ kag malipatan na niya ang imo ginhimo sa iya. Ipasugat ko lang ugaling ikaw didto kon indi na siya akig sa imo. Indi ko gusto nga madula kamo nga duha sa akon sa isa lang ka adlaw kon magpatyanay kamo.”

Ginpakadto ni Isaac si Jacob kay Laban

⁴⁶ Karon, nagsiling si Rebeka kay Isaac, “Ginatak-an na gid ako sang akon kabuhi tungod sining mga asawa ni Esau nga mga Hithanon. Kon ang mangin asawa ni Jacob taga-diri man nga babayi nga Hithanon maayo pa nga mapatay na lang ako.”

28 Gani ginpatawag ni Isaac si Jacob. Pag-abot niya, ginbendisyunan niya siya kag ginmanduan, “Indi ka gid magpangasawa sang taga-Canaan. ² Maghimos ka kag magkadto sa Padan Aram, didto kay lolo mo Betuel nga amay sang imo iloy. Pangasaw-a didto ang isa sa mga dalaga nga anak ni Laban nga utod sang imo iloy. ³ Kabay pa nga pakamaayuhon ka sang Makagagahom nga Dios kag hatagan sang madamo nga mga kaliwat agod mangin amay ka sang madamo nga grupo sang mga katawhan. ⁴ Kabay pa nga ihatag man niya sa imo kag sa imo mga kaliwat ang pagpakamaayo nga ginhatag niya kay Abraham, agod mangin imo ini nga duta nga imo ginaestaran subong bilang dumuluong. Ini nga duta ginhatag sang Dios kay Abraham.” ⁵ Ginpalakat dayon ni Isaac si Jacob sa Padan Aram, sa lugar ni Laban nga anak ni Betuel nga Arameanhon. Si Laban utod ni Rebeka nga iloy ni Jacob kag ni Esau.

Nagpangasawa Liwat si Esau

⁶ Nahibaluan ni Esau nga ginbendisyunan ni Isaac si Jacob kag ginpakadto sa Padan Aram agod didto mangita sang palangasaw-on. Nahibaluan man niya nga sang pagbendisyon ni Isaac kay Jacob, ginmanduan niya siya nga indi magpangasawa sang taga-Canaan. ⁷ Kag nahibaluan man niya nga nagtuman si Jacob sa ila ginikanan kag nagkadto sa Padan Aram. ⁸ Gani natalupangdan ni Esau nga indi gali gusto sang iya amay ang mga babayi nga taga-Canaan. ⁹ Gani nagkadto siya sa iya tiyo nga si Ishmael nga anak ni Abraham kay Hagar. Luwas sang iya duha ka asawa, ginpangasawa pa gid niya si Mahalat nga anak ni Ishmael kag utod ni Nebayot.

Nagdamgo si Jacob sa Betel

¹⁰ Naghalin si Jacob sa Beersheba kag naglakat pakadto sa Haran. ¹¹ Sang nagsalop na ang adlaw, nakaabot siya sa isa ka lugar kag didto siya nagpabilin sadto nga gab-i. Nagkuha siya sang isa ka bato kag iya gin-unlan sa iya pagtulog. ¹² Karon, nagdamgo siya nga may isa ka hagdan nga nagatindog sa duta nga lambot hasta sa langit. Nakita niya ang mga anghel sang Dios nga nagasaka-panaog sa hagdan. ¹³ Nakita man niya ang Ginoo nga nagatindog sa ibabaw sang hagdan^[d] kag nagsiling sa iya, “Ako amo ang Ginoo, ang Dios ni Abraham kag ni Isaac. Ihatag ko sa imo kag sa imo mga kaliwat ini nga duta nga imo ginahigdaan. ¹⁴ Ang imo mga kaliwat mangin pareho kadamo sang yab-ok sa duta. Magalapta sila sa nagkalain-lain nga bahin sang sini nga duta. Paagi sa imo kag sa imo mga kaliwat, pakamaayuhon ko ang tanan nga katawhan sa kalibutan. ¹⁵ Tandai gid permi nga kaupod mo ako kag bantayan ko ikaw bisan diin ka makadto. Pabalikon ko ikaw sa sini nga duta kag indi ko ikaw pagbayaan hasta nga matuman ko ang akon promisa sa imo.”

¹⁶ Nakabugtaw dayon si Jacob kag nagsiling sa iya kaugalingon, “Wala ako kahibalo nga ari gali diri ang Ginoo sa sini nga lugar.” ¹⁷ Kinulbaan siya kag nagsiling, “Daw ano ka makatilingala ang ini nga lugar! Puluy-an ini sang Dios kag diri mismo ang puwertahan pakadto sa langit.”

¹⁸ Aga pa gid nagbangon si Jacob. Ginkuha niya ang bato nga iya gin-unlan kag ginpatindog bilang isa ka handumanan. Dayon ginbubuan niya ini sang lana agod mangin sagrado. ¹⁹ Gin-ngalanan ni Jacob ato nga lugar nga Betel.^[e] Pero sang una Luz ang ngalan sang ato nga lugar. ²⁰ Nagsumpa dayon si Jacob nga nagasiling, “O Dios, kon updan mo ako kag bantayan sa sining akon pagpanglakaton kag hatagan sang pagkaon kag bayo, ²¹ kag kon makabalik ako sa balay sang akon amay nga wala sing malain nga natabo sa akon, kilalahon ko ikaw, Ginoo, nga akon Dios. ²² Ining bato nga akon ginpatindog bilang isa ka handumanan magapamatuod sang imo presensya sa sini nga lugar.^[f] Kag ihatag ko sa imo ang ikanapulo sang tanan nga ihatag mo sa akon.”

Nakaabot si Jacob sa Balay ni Laban

29 Nagpadayon si Jacob sa iya pagpanglakaton hasta nga nakaabot siya sa duta sang mga taga-sidlangan. ² Didto may nakita siya sa latagon nga isa ka bubon nga sa tupad sini may nagaluko nga tatlo ka panong sang mga karnero, kay didto nagakuha ang mga tawo sang tubig nga ipainom sa mga karnero. Ini nga bubon ginatakpan sang dako nga bato. ³ Ginahulat anay sang mga manugbantay sang karnero nga makatipon ang tanan nga karnero antes nila paligiron ang takop nga bato. Pagkatapos nila painom sang mga karnero, ginauli nila ang bato.

⁴ Karon, nagpamangkot si Jacob sa mga manugbantay sang karnero, “Mga abyan, taga-diin kamo?” Nagsabat sila, “Taga-Haran.” ⁵ Nagpamangkot liwat si Jacob, “Kilala bala ninyo si Laban nga apo ni Nahor?” Nagsabat sila, “Huo, kilala namon.” ⁶ Nagpadayon sa pagpamangkot si Jacob, “Ti, kamusta siya?” Nagsabat sila, “Maayo man. Tan-awa, ara ang iya anak nga si Raquel nga nagapakadto diri upod sang mga karnero.” ⁷ Nagsiling si Jacob sa ila, “Tungod kay temprano pa man kag indi pa tion sa pagtipon sang mga karnero, maayo siguro nga paimnon ninyo sila kag pahalbon liwat.” ⁸ Nagsabat sila, “Indi namon ina mahimo kon indi anay matipon ang tanan nga karnero. Kon diri na gani ang tanan, amo na ina ang pagpaligid namon sa takop nga bato agod paimnon sila.”

⁹ Nagahambal pa si Jacob sa ila sang mag-abot si Raquel dala ang mga karnero sang iya amay, tungod kay siya ang nagabantay sini. ¹⁰ Pagkakita ni Jacob kay Raquel nga anak sang iya tiyo nga si Laban, kaupod sang mga karnero ni Laban, nagkadto siya sa bubon kag ginpaligid niya ang bato kag ginpainom ang mga karnero sang iya tiyo nga si Laban. ¹¹ Pagkatapos ginhalukan niya si Raquel kag naghibi siya sa kalipay. ¹² Nagsiling siya kay Raquel, “Bata ako ni Rebeka, gani hinablos ako ni tatay mo.” Nagdalagan pauli si Raquel kag ginsugiran ang iya amay. ¹³ Pagkabati ni Laban nga ara si Jacob nga iya hinablos kay Rebeka, nagdali-dali siya sa pagsugata sa iya. Ginhakos niya si Jacob kag ginhalukan kag gindala sa ila balay. Kag didto ginsugid ni Jacob kay Laban ang tanan nga nagkalatabo. ¹⁴ Nagsiling si Laban sa iya, “Matuod gid nga magkadugo kita.”

Nagserbisyo si Jacob kay Laban Tungod kay Raquel kag kay Lea

Pagkaligad sang isa ka bulan nga pagtiner ni Jacob sa ila ni Laban, ¹⁵ nagsiling si Laban sa iya, “Indi maayo nga mag-obra ka para sa akon nga wala sing suhol tungod lang kay hinablos ko ikaw. Sugiri ako kon ano ang gusto mo nga isuhol ko sa imo.”

¹⁶ May duha ka anak si Laban nga dalaga. Si Lea ang magulang kag si Raquel ang manghod. ¹⁷ Manami^[g] ang mata ni Lea, pero mas guwapa kag manami sang lawas si Raquel. ¹⁸ Tungod kay naluyag si Jacob kay Raquel, nagsiling siya kay Laban, “Magaserbisyo ako sa imo sing pito ka tuig kon ipaasawa mo sa akon si Raquel.” ¹⁹ Nagsabat si Laban, “Mas maayo pa nga sa imo ko siya ipaasawa sang sa iban nga lalaki. Pabilin ka lang diri.” ²⁰ Gani nagserbisyo si Jacob kay Laban sing pito ka tuig agod lang mapangasawa niya si Raquel. Tungod sa iya paghigugma kay Raquel daw pila lang ka adlaw sa iya ang pito ka tuig.

²¹ Pagkaligad sang pito ka tuig, nagsiling si Jacob kay Laban, “Natapos na ang akon pagserbisyo sa imo, gani ihatag na sa akon si Raquel agod mag-upod na kami.” ²² Nagsugot si Laban, gani naghiwat siya sang punsyon kag gin-imbitar niya ang tanan nga tawo sa sina nga lugar. ²³ Pero pagkagab-i, imbes nga si Raquel ang dal-on ni Laban kay Jacob, si Lea ang iya gindala. Kag naghulid si Jacob kay Lea. ²⁴ (Ginhatag ni Laban kay Lea ang iya suluguon nga babayi nga si Zilpa agod mangin suluguon ni Lea.)

²⁵ Pagkaaga, nahibaluan ni Jacob nga si Lea gali ang iya kahulid. Gani ginkadtuan niya si Laban kag ginsilingan, “Ngaa ginhimo mo ini sa akon? Nagserbisyo ako sa imo agod mapangasawa ko si Raquel. Karon ngaa nga gintunto mo ako?” ²⁶ Nagsabat si Laban, “Indi ina kinabatasan diri sa amon lugar nga ipaasawa ang manghod una sa magulang. ²⁷ Hulata lang nga matapos ang isa ka semana nga pagsaulog sining kasal kay ipaasawa ko dayon sa imo si Raquel, ina kon magserbisyo ka liwat sa akon sing pito pa gid ka tuig.”

²⁸ Nagsugot si Jacob sa ginsiling ni Laban. Pagkatapos sang isa ka semana nga pagsaulog sang kasal nila ni Lea, ginpaasawa ni Laban sa iya si Raquel. ²⁹ (Ginhatag ni Laban kay Raquel ang iya suluguon nga babayi nga si Bilha agod mangin suluguon ni Raquel.) ³⁰ Gani naghulid man si Jacob kay Raquel. Mas palangga niya si Raquel sang sa kay Lea. Nagserbisyo si Jacob kay Laban sing pito pa gid ka tuig.

Ang mga Anak ni Jacob

³¹ Nakita sang Ginoo nga indi palangga ni Jacob si Lea, gani ginbuot niya nga makapamata si Lea, pero si Raquel iya indi. ³² Nagbusong si Lea kag nagbata sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Reuben,^[h] kay siling niya, “Nakita sang Ginoo ang akon kalisod, kag karon sigurado nga higugmaon na ako sang akon bana.” ³³ Nagbusong siya liwat kag nagbata sing isa naman ka lalaki. Nagsiling siya, “Ginhatagan liwat ako sang Ginoo sing isa ka anak nga lalaki kay nakabati siya nga wala ako ginahigugma sang akon bana.” Gani gin-ngalanan niya ang bata nga Simeon.^{[i] 34} Nagbusong liwat si Lea kag nagbata sing isa pa gid ka lalaki. Nagsiling siya, “Karon mangin malapit na sa akon ang akon bana kay tatlo na ang amon anak nga lalaki.” Gani gin-ngalanan niya ang bata nga Levi.^{[j] 35} Nagbusong pa gid liwat si Lea kag nagbata sing isa naman ka lalaki. Nagsiling siya, “Karon dayawon ko ang Ginoo.” Gani gin-ngalanan niya ang bata nga Juda.^[k] Halin sadto, wala na siya nakapamata.