Beginning

Ang Pagkamakasasala sang mga Tawo sa Sodom

19 Nag-abot atong duha ka anghel sa Sodom sang sirom na. Nagapungko sadto si Lot sa puwertahan sang banwa. Pagkakita ni Lot sa ila, nagtindog siya sa pagsugata sa ila. Dayon nagluhod siya sa ila atubangan bilang pagtahod kag nagsiling, ² “Kon mahimo hapit anay kamo sa akon balay. Makapanghinaw kamo didto sang inyo mga tiil kag makatulog karon nga gab-i. Kag buwas sa kaagahon makapadayon kamo sa inyo pagpanglakaton.” Pero nagsabat sila, “Indi lang, didto lang kami matulog sa plasa karon nga gab-i.” ³ Pero ginpilit gid sila ni Lot, gani nag-upod na lang sila sa iya balay. Nagpreparar si Lot sang mga pagkaon kag ilimnon. Nagpaluto man siya sang tinapay nga wala sing inugpahabok. Kag sang handa na, nagpanihapon sila.

⁴ Sang manugtulog na sila, nag-abot ang tanan nga bataon kag tigulang nga mga lalaki halin sa tanan nga bahin sang siyudad sang Sodom, kag ginlibutan nila ang balay ni Lot. ⁵ Gintawag nila si Lot kag ginpamangkot, “Diin na bala ang imo bisita nga mga lalaki nga nag-abot sini lang nga gab-i? Paguwaa sila diri kay luyag namon nga magpakighilawas sa ila.”

⁶ Nagguwa si Lot sa balay agod atubangon sila. Sang pagguwa niya ginsira niya dayon ang puwertahan. ⁷ Nagsiling siya sa ila, “Mga abyan, nagapangabay ako nga indi ninyo paghimua inang ginahunahuna ninyo nga malain. ⁸ Kon gusto ninyo, may duha ako ka anak nga dalaga pa. Ihatag ko sila sa inyo kag pagusto kamo kon ano ang inyo himuon sa ila. Pero indi lang ninyo pag-anha ining duha ka tawo, kay mga bisita ko sila kag dapat ko sila nga protektaran.” ⁹ Pero nagsiling ang mga tawo, “Estranghero ka lang diri pero daw si sin-o ka gid nga magpasilabot sa amon. Halin dira! Basi kon sobra pa ang amon himuon sa imo sang sa ila.” Dayon gintikwang nila si Lot. Mapalapit na kuntani sila sa puwertahan agod gub-on ini, ¹⁰ pero gin-abrihan ini sang duha ka anghel nga didto sa sulod kag ginbutong nila si Lot pasulod kag ginsiradhan ang puwertahan. ¹¹ Dayon ginbulag nila ang mga tawo sa guwa agod indi na sila makatultol sang puwertahan.

Ginpapalagyo si Lot sa Sodom

¹² Nagsiling ang duha ka anghel kay Lot, “Kon may mga anak ka pa, ukon mga umagad nga lalaki, ukon mga paryente sa sini nga banwa, dal-a sila tanan kag magpalagyo kamo, ¹³ tungod kay laglagon namon ini nga banwa. Nabatian sang Ginoo ang mga reklamo kontra sa sining malaot nga mga tawo. Gani ginpadala niya kami sa paglaglag sang sini nga banwa.”

¹⁴ Dayon ginkadtuan ni Lot ang mga mangin umagad^[a] niya nga mga lalaki kag ginsilingan, “Magdali-dali kamo halin diri kay pagalaglagon sang Ginoo ang ini nga banwa.” Pero wala sila nagpati kay abi nila nagalango-lango lang si Lot.

¹⁵ Sang nagapamanagbanag na, ginpadali-dali si Lot sang mga anghel nga maghalin sa banwa. Siling nila, “Dasiga! Dal-a ang imo asawa kag duha ka anak nga babayi nga ari diri kag maghalin kamo dayon, kay basi madalahig kamo kon laglagon na ini nga banwa.” ¹⁶ Indi pa kuntani maghalin si Lot. Pero tungod kay naluoy ang Ginoo sa ila, gin-uyatan sila sang mga anghel sa kamot kag gindala paguwa sa banwa.

¹⁷ Sang didto na sila sa guwa, nagsiling ang Ginoo,^[b] “Dalagan kamo! Indi gid kamo magbulobalikid ukon magpundo sa bisan diin sa sini nga kapatagan. Dalagan kamo sa bukid agod indi kamo mapatay.” ¹⁸ Pero nagsabat si Lot, “Ginoo^[c] ko, indi na ako pagpadalagana sa bukid. ¹⁹ Ginkaluoyan mo ako kag ginpakita mo ang imo kaayo sa akon sa pagluwas sang akon kabuhi. Pero layo katama ang bukid; basi maabtan ako sang kalalat-an kag mapatay ako antes makaabot didto. ²⁰ Tan-awa bala inang gamay nga banwa sa unhan. Siguro maabot ko ina kay malapit man lang. Puwede bala ako makapalagyo sa sina nga gamay nga banwa agod maluwas ako?” ²¹ Nagsabat ang Ginoo,^[d] “Huo, sugot ako sa imo pangabay; indi ko paglaglagon ina nga banwa. ²² Sige, dalagan na kamo didto, kay indi ko mahimo ang akon himuon hasta indi pa kamo makaabot didto.”

Ato nga banwa gintawag nga Zoar^[e] tungod kay gamay ato nga banwa.

Ang Paglaglag sang Sodom kag Gomora

²³ Nagabutlak gid ang adlaw sang pag-abot nila ni Lot sa Zoar. ²⁴ Dayon ginpaulanan sang Ginoo sang nagadabdab nga asupre ang Sodom kag Gomora. ²⁵ Ginlaglag sang Ginoo ang duha ka banwa kag ang bug-os nga kapatagan. Nagkalamatay ang tanan nga nagaestar didto pati ang tanan nga tanom. ²⁶ Nagbalikid ang asawa ni Lot, gani nahimo siya nga haligi nga asin.

²⁷ Aga pa gid sang madason nga adlaw, nagdali-dali kadto si Abraham sa lugar nga sa diin nagpakighambal siya sa Ginoo. ²⁸ Gintan-aw niya ang Sodom kag Gomora kag ang bug-os nga kapatagan. Nakita niya ang aso nga nagatub-ok halin sa duta nga daw pareho sa aso nga nagahalin sa isa ka dako nga hurnohan.

²⁹ Gani gindumdom sang Dios si Abraham, kay sang paglaglag sang Dios sang mga banwa sa kapatagan nga sa diin nag-estar si Lot, ginpapalagyo niya anay si Lot agod indi siya maano.

Ang Ginhalinan sang mga Moabnon kag Ammonhon

³⁰ Tungod kay nahadlok si Lot mag-estar sa Zoar, nagsaylo siya kag ang iya duha ka anak nga dalaga sa bukid kag didto nag-estar sa kuweba. ³¹ Sang isa ka adlaw, nagsiling ang magulang nga anak sa iya manghod, “Tigulang na ang aton amay kag wala gid diri sing lalaki nga aton mapamana agod makapamata kita pareho sa ginahimo sa bisan diin. ³² Maayo pa nga paimnon naton si tatay sang bino hasta nga mahubog siya, dayon maghulid kita sa iya agod nga makabata kita paagi sa iya.” ³³ Gani sadto nga gab-i, ginhubog nila ang ila amay. Dayon nagpakighilawas ang magulang nga anak sa iya amay. Pero tungod sa sobra nga kahubog ni Lot wala gid siya kahibalo kon ano ang nagkalatabo.

³⁴ Pagkasunod nga adlaw, nagsiling ang magulang sa iya manghod, “Naghulid na ako kagab-i sa aton amay. Kag karon sa gab-i paimnon ta naman siya sang bino hasta nga mahubog siya, kag ikaw naman ang maghulid sa iya agod kita nga duha makabata paagi sa iya.” ³⁵ Gani sadto gid nga gab-i, ginhubog naman nila ang ila amay kag ang manghod naman ang nagpakighilawas sa iya. Sa sobra niya nga kahubog wala siya gihapon kahibalo kon ano ang nagkalatabo.

³⁶ Sa sadto nga paagi, nagbusong ang duha ka anak ni Lot paagi mismo sa iya. ³⁷ Sang ulihi, nagbata ang magulang sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Moab.^[f] Siya ang ginhalinan sang katawhan subong nga mga Moabnon. ³⁸ Nagbata man ang manghod sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Ben Ami.^[g] Siya ang ginhalinan sang katawhan subong nga mga Ammonhon.

Si Abraham kag si Abimelec

20 Naghalin sila ni Abraham sa Mamre kag nagkadto sa Negev. Didto sila nag-estar sa tunga-tunga sang Kadesh kag Shur. Sang ulihi, nagsaylo sila sa Gerar. ² Samtang didto sila, ang pakilala ni Abraham kay Sara sa mga tawo utod niya siya. Gani ginpakuha ni Haring Abimelec sang Gerar si Sara.

³ Isa ka gab-i, nagpakita ang Dios kay Abimelec paagi sa isa ka damgo. Siling niya, “Mapatay ka tungod kay ginkuha mo ina nga babayi nga may bana na.” ⁴ Pero tungod kay wala pa matandog ni Abimelec si Sara, nagsiling siya, “Ginoo, ngaa patyon mo ako kag ang akon katawhan? Wala ako sing sala. ⁵ Nagsiling man abi si Abraham nga utod niya si Sara kag si Sara nagsiling man nga utod niya si Abraham. Inosente gid ako kag wala gid ako sing malain nga tuyo sa pagkuha kay Sara.” ⁶ Nagsabat ang Dios, “Huo, nakahibalo ako nga wala ka sing malain nga tuyo, gani wala ako magtugot nga matandog mo siya agod indi ka makasala sa akon. ⁷ Pero dapat ibalik mo siya sa iya bana tungod ang iya bana isa ka propeta, kag pangamuyuan ka niya agod indi ka mapatay. Pero kon indi mo gani siya pag-ibalik, ginapaandaman ko ikaw nga daan nga mapatay ka gid pati ang tanan mo nga katawhan.”

⁸ Aga pa gid sang madason nga adlaw, ginpatawag ni Abimelec ang tanan niya nga mga opisyal kag ginsugiran parte sa iya nga damgo. Kag hinadlukan gid sila. ⁹ Dayon ginpatawag ni Abimelec si Abraham kag ginpamangkot, “Ano bala ining ginhimo mo sa amon? Ano bala ang akon sala sa imo nga ginbutang mo sa dako nga paglapas ang akon bug-os nga ginharian? Indi husto ang imo ginhimo. ¹⁰ Pero ngaa bala ginhimo mo ini?” ¹¹ Nagsabat si Abraham, “Abi ko wala gid sing bisan isa diri nga nagatahod sa Dios, gani naghunahuna ako nga basi patyon ninyo ako agod makuha ninyo ang akon asawa. ¹² Matuod gid man nga mag-utod kami, pero sa amay lang kag indi sa iloy, kag ginpangasawa ko siya. ¹³ Sang ginsilingan ako sang Dios nga maghalin sa panimalay sang akon amay, ginhambalan ko si Sara nga ipakilala niya nga mag-utod kami bisan diin kami magkadto. Sa sini nga paagi mapakita niya ang iya paghigugma sa akon.”

¹⁴ Ginbalik ni Abimelec si Sara kay Abraham, kag ginhatagan pa niya si Abraham sang mga karnero, baka, kag mga ulipon nga babayi kag lalaki. ¹⁵ Dayon nagsiling siya kay Abraham, “Handa ako nga paestaron kamo sa akon duta. Mag-estar kamo bisan diin nga gusto ninyo.” ¹⁶ Nagsiling man siya kay Sara, “Hatagan ko ang imo utod sang 1,000 ka bilog nga pilak bilang pamatuod sa tanan ninyo nga kaupdanan nga wala ko ikaw matandog kag agod indi sila maghunahuna nga nakahimo ka sang malain.”

^17-18 Tungod sa pagkuha ni Abimelec kay Sara, ginbuot sang Ginoo nga indi makabata ang tanan nga babayi sa iya panimalay. Gani nagpangamuyo si Abraham sa Dios, kag gin-ayo sang Dios ang asawa ni Abimelec kag ang iya mga ulipon nga mga babayi agod makabata sila liwat. Gin-ayo man sang Dios si Abimelec sa iya balatian.

Ang Pagkatawo ni Isaac

21 Karon, gindumdom sang Ginoo si Sara suno sa iya ginpromisa. ² Nagbusong si Sara kag nagbata sing lalaki bisan tigulang na si Abraham. Natawo ang bata sa tion gid nga ginsiling sadto sang Dios. ³ Gin-ngalanan ni Abraham ang bata nga Isaac.

⁴ Sang walo na ka adlaw ang bata, gintuli siya ni Abraham suno sa ginsugo sa iya sang Dios. ⁵ Nagaedad si Abraham sang 100 ka tuig sang natawo si Isaac. ⁶ Nagsiling si Sara, “Ginpakadlaw ako sang Dios sa kalipay, kag ang bisan sin-o nga makabati parte sining natabo sa akon magakadlaw man. ⁷ Sin-o ang makahunahuna nga magsiling kay Abraham nga makapatiti pa ako sang bata? Pero nakabata pa ako bisan tigulang na siya.”

⁸ Nagdako si Isaac, kag sang adlaw nga ginlutas siya naghiwat si Abraham sang isa ka dako nga punsyon.

Ginpalayas si Hagar kag si Ishmael

⁹ Isa ka adlaw, nakita ni Sara nga ginasunlog ni Ishmael si Isaac. (Si Ishmael anak ni Abraham kay Hagar nga Egiptohanon.) ¹⁰ Gani nagsiling si Sara kay Abraham, “Palayasa inang babayi nga ulipon kag ang iya anak, kay ang anak sinang ulipon indi dapat partihan sa palanublion sang akon anak nga si Isaac.” ¹¹ Naglain gid ang buot ni Abraham tungod kay anak man niya si Ishmael. ¹² Pero nagsiling ang Dios sa iya, “Indi maglain ang buot mo parte kay Ishmael kag kay Hagar. Tumana ang gusto ni Sara, tungod sa kay Isaac magahalin ang imo mga kaliwat nga akon ginpromisa. ¹³ Kag kon parte kay Ishmael, hatagan ko man siya sang madamo nga mga kaliwat kag mangin isa man sila ka nasyon, tungod kay anak mo man siya.”

¹⁴ Aga pa gid sang madason nga adlaw, nagkuha si Abraham sang pagkaon kag tubig nga nasulod sa panit nga suludlan, kag ginpapas-an niya ini kay Hagar. Dayon ginpalakat niya si Hagar kaupod ang bata. Nagpanglakaton sila sa kamingawan sang Beersheba nga wala kahibalo kon sa diin sila pakadto. ¹⁵ Sang naubos na ang ila tubig, ginbilin niya ang iya bata sa idalom sang isa ka kahoy-kahoy ¹⁶ kag naglakat siya sa unhan nga ang kalayuon mga 100 ka metros halin sa bata. Didto siya nagpungko kag naghilibion nga nagasiling sa iya kaugalingon, “Indi ako makaantos nga magtan-aw sa akon anak nga mapatay.”

¹⁷ Karon, nabatian sang Dios ang hibi sang bata. Gani nagsiling ang anghel sang Dios kay Hagar halin didto sa langit, “Ano ang imo ginapaligban Hagar? Indi ka magkahadlok; nabatian sang Dios ang hibi sang imo anak. ¹⁸ Tindog ka kag pabanguna ang bata, kay himuon ko nga dako nga nasyon ang iya mga kaliwat.” ¹⁹ Dayon may ginpakita ang Dios sa iya nga isa ka bubon. Nagkadto siya didto kag ginsudlan sang tubig ang iya suludlan, dayon ginpainom niya ang iya anak.

^20-21 Wala pagpabay-i sang Dios si Ishmael hasta nga nagdako siya. Didto siya nag-estar sa kamingawan sang Paran kag nangin isa siya ka manugpana. Sang ulihi, ginpaasawa siya sang iya iloy sa isa ka Egiptohanon.

Ang Kasugtanan ni Abraham kag ni Abimelec

²² Sang sadto nga tion,^[h] nagkadto si Abimelec kay Abraham upod ang pangulo sang iya mga soldado nga si Ficol. Nagsiling si Abimelec kay Abraham, “Ginabuligan ka gid sang Dios sa tanan mo nga ginahimo. ²³ Gani, magsumpa ka diri sa ngalan sang Dios nga indi mo gid ako pagtraiduran pati ang akon mga kaliwat. Ipakita mo ang imo kaayo sa akon kag sa sining lugar nga sa diin nagaestar ka karon bilang dumuluong, subong nga nangin maayo man ako sa imo.” ²⁴ Nagsabat si Abraham, “Ginasumpa ko.”

²⁵ Pero nagreklamo si Abraham kay Abimelec parte sa bubon nga gin-agaw sang iya mga suluguon. ²⁶ Nagsiling si Abimelec, “Wala ako kahibalo kon sin-o ang naghimo sina. Wala mo man ako ginsugiran, kag subong ko lang nabatian ina.” ²⁷ Gani nagkuha si Abraham sang mga karnero kag mga baka kag ginhatag niya kay Abimelec, dayon naghimo sila nga duha sang kasugtanan. ²⁸ Nagkuha pa gid si Abraham sang pito ka babayi nga karnero kag iya ini ginpain. ²⁹ Nagpamangkot si Abimelec, “Para sa ano inang pito ka karnero nga imo ginpain?” ³⁰ Nagsabat si Abraham, “Batuna ining pito ka karnero bilang pamatuod nga ako ang nagkutkot sang sina nga bubon.” ³¹ Tungod sining pagsumpaanay nila, ang ato nga lugar gintawag Beersheba.^[i]

³² Pagkatapos sang ila pagsumpaanay didto sa Beersheba, nagbalik si Abimelec kag si Ficol sa duta sang mga Filistinhon. ³³ Nagtanom si Abraham sang isa ka kahoy nga tamarisko didto sa Beersheba kag nagsimba siya didto sa Ginoo, ang Dios nga wala sing katapusan. ³⁴ Nag-estar si Abraham sa duta sang mga Filistinhon sa malawig nga panahon.